Polish JABŁKO and English APPLE come from the same word! (English subtitles)

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 16 ต.ค. 2020
  • ► FACEBOOK / ciekawostkijezykoznawcze
    ► INSTAGRAM / ciekawostki.jezykoznawcze
    scenariusz, prowadzenie, montaż - Kamil Pawlicki
    kierownictwo produkcji - Klara Pawlicka
    opracowanie graficzne - Jacek Owczarz
    źródła:
    Václav Blažek, Indo-European „apple(s)”, Sborník k Prací Filozofické Fakulty Brnfnské Univerzity A 43, 1995 (digilib.phil.muni.cz/bitstrea...)
    Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
    Rick Derksen, Etymological Dictionary of Proto-Slavic Inherited Lexicon, Leiden-Boston 2009.
    Robert S.P. Beekes, Comparative Indo-European Linguistics. An Introduction, 2nd edition, Amsterdam 2011.
    Robert S.P. Beekes, Etymological Dictionary of Greek, Leiden-Boston 2009.
    Rhona S. H. Fenwick, Descendants and ancenstry of a Proto-Indo-European phytonym *meh2l- (www.academia.edu/31489838/Des...)
    Benjamin W. Fortson IV, Indo-European Language and Culture: An Introduction, Chichester, U.K. - Malden, MA 2004.
    Guus Kroonen, Etymological Dictionary of Proto-Germanic, Leiden-Boston 2013.
    Dariusz Piwowarczyk, The Proto-Indo-European root for 'apple' and the problem of comparative reconstruction, "Studia Etymologica Cracoviensia" vol. 19: 161-167, Kraków 2014 (www.academia.edu/7714800/The_...)
    Michiel de Vaan, Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages, Leiden-Boston 2008.
    The American Heritage Dictionary of the English Language - The American Heritage Dictionary Indo-European Roots Appendix (ahdictionary.com/word/indoeur...)
    Adolfo Zavaroni, I.E. "apple", Hamito-Semitic "genitals" and roots beginning with *HmB-, "Historische Sprachforschung" 120: 20-41.

ความคิดเห็น • 399

  • @Ciekawostkijezykoznawcze
    @Ciekawostkijezykoznawcze  3 ปีที่แล้ว +167

    Dla dociekliwych ;)
    • Różne są zalecenia co do poprawnej wymowy słowa „jabłko”; część uważa wymowę [i̯abu̯ko] za hiperpoprawną, a zaleca wymowę [i̯apu̯̦ko], ewentualnie [i̯apko]. Ale inni - np. prof. Bralczyk - dopuszczają zarówno wymowę [i̯apu̯̦ko], jak i [i̯abu̯ko].
    • Nie ma pewności, czy w polszczyźnie zostało zapisane słowo „jabło”. Pojawia się ono w tzw. „Słowniku warszawskim” (czyli w „Słowniku języka polskiego” pod red. J. Karłowicza, A. Kryńskiego i W. Niedźwieckiego, wydanym w Warszawie w latach 1900-1927), ale bez podania źródła. Formy niezdrobnione są za to poświadczone - oprócz staroczeskiego „jablo” - także w językach południowosłowiańskich: bułgarskie „jáblo” i „jábol”, słoweńskie „jablo” i „jabel”.
    • Nie wszystkie języki północnogermańskie mają pojedyncze „p”: po szwedzku pokrewne słowo to „äpple” (w staroszwedzkim: „æple”), po duńsku „æble” (w staroduńskim: „æplæ”) - są to jednak już późniejsze zmiany w obrębie tych języków.
    • Formę praindoeuropejską rekonstruuje się jako *h₂ébl̥ lub jako *h₂ébōl. Prasłowiańskie *ablo nie pochodziło od tych form bezpośrednio, lecz od ich derywatu z sufiksem *-o-.
    • Wielu badaczy ma wątpliwości co do tego, czy rzeczywiście można nazwać tę formę „praindoeuroejską”. Z trzech powodów:
    - Jest poświadczona tylko w językach północno-zachodnich (co prawda, być może istnieją też pokrewne słowa irańskie, np. pasztuńskie „maṇá”, o ile założymy, że pochodzi ono z *amarna-, a to z *abarna-).
    - Zawiera nietypową jak na język praindoeuropejski głoskę *b. Jest to głoska bardzo rzadka, niektórzy (tzw. szkoła lejdeńska, np. Alexander Lubotsky) twierdzą wręcz, że w praindoeuropejskim w ogóle nie było głoski *b.
    - Niezupełnie jasna jest budowa tego słowa: prawdopodobnie zawiera ono przyrostek *-l-, ale w języku praindoeuropejskim jest bardzo mało słów, które go zawierają.
    Te powody skłaniają też wielu do przypuszczenia, że było to zapożyczenie - może do praindoeuropejskiego, a może do języków północno-zachodnio-europejskich. Ale podanie źródła tego zapożyczenia nie jest takie łatwe. Zwykle wymienia się:
    - jakiś język nieindoeuropejski, którym posługiwali się mieszkańcy Europy (lub Europy Północno-Zachodniej) przed przybyciem Indoeuropejczyków (tzw. substrat),
    - języki semickie - np. A. Zavaroni łączy to słowo z chamito-semickimi rdzeniami zaczynającymi się na *HmB-, oznaczającymi ‘genitalia’. Założenie jest takie, że rdzeń ten pierwotnie znaczył ‘jabłko’, ale z czasem wytworzyło się znaczenie metaforyczne ‘genitalia’, a później słowo w znaczeniu pierwotnym wyszło z użycia.
    Forma *meh₂lon też jest niepewna, i też podejrzewa się ją o bycie zapożyczoną. Niektórzy badacze próbują łączyć ze sobą formy *h₂ébl̥ (lub *h₂ébōl) i *meh2lon, zwykle uznając, że są to różne formy tego samego zapożyczenia (wymaga to jednak przyjęcia wielu zmian fonetycznych).

    • @6Oko6Demona6
      @6Oko6Demona6 2 ปีที่แล้ว +5

      Już zdążyłem napisać komentarz na ten temat zanim przeczytałem ten :)

    • @ohv4254
      @ohv4254 2 ปีที่แล้ว

      Zastanów się nad tym, czy jabłko nie pochodzi pierwotnie od słowa obły, coś okrągłego, obłego a rekonstruowana forma PIE jest fałszywa.

    • @dobrawodazoteciekawostki8161
      @dobrawodazoteciekawostki8161 2 ปีที่แล้ว

      A co by pan powiedział o związku między dola słowiańska a doll - lalka po angielsku?

    • @meszkemeszke6296
      @meszkemeszke6296 2 ปีที่แล้ว

      no proszę a ja myślałem że „jábol” to z języka narodu Menelskiego z ziemi Obokbiedronkowej z Kontynentu Monopolskiego

    • @grzegorj
      @grzegorj 2 ปีที่แล้ว +5

      Istną kopalnią pomysłów na etymologię jabłka jest krótki artykuł Blažka „Indo-European Apple(s)”. Nazwa tego owocu jest chyba bardzo starożytna i poddawana była wielu nieregularnym zmianom. Nie chodzi tylko o obecność postaci *h2ebl- obok *meh2l-, ale i wielu innych. Uwagę zwraca anatolijskie samlu-, które w pewnym sensie łączy obie postaci (ma - m - jak forma grecka, ale kolejność spółgłosek bardziej odpowiada formie *h2ebl-, zwłaszcza jeśli założyć wahanie s ~ h2, które zdarza się jeszcze w kilku innych wyrazach). Tureckie elma też wydaje się należeć do tego samego kręgu, z tym że tym razem mamy tu - lm - zamiast - ml - (kolejna przestawka). Samej przestawki dobrze dowodzą dwie postacie czuwaskie: omla i ulma, jedna przestawiona, druga nie. Stąd też chyba fińskie olma, dziś tylko omena (o czym pisze Blažek) z kolejną nieregularną zmianą. Na uwagę zasługuje też kartwelskie *wašl- (przestawione z *šawl-? por. anatolijskie samlu-) i drawidyjskie *veḷ- ‘jabłko wodne, Syzygium aquaeum, Eugenia aquaea’. O tym ostatnim Blažek nie wspomina.
      Z jabłkiem w wersji *meh2lo- wiązano także polską malinę. Etymologia malina < mały (owoc) wydaje się niby sensowna, ale... łotewskie mālābols ‘odmiana jabłka’ zdaje się dowodzić istnienia „jabłczanego” rdzenia *māl- w bałtosłowiańskim.
      Warto jeszcze wspomnieć, że i semickie odpowiedniki nie mają tylko znaczenia ‘genitalia’. Np. arabskie ’ubullat- to ‘suszone figi’, a tigre ’obäl to ‘tamaryszek’. Formy te odpowiadałyby dość dokładnie IE *H2ebl-.

  • @rayan69pl
    @rayan69pl 2 ปีที่แล้ว +361

    Ten kanał to złoto! Drogi autorze, nie przestawaj.

    • @ZanosiSieNaBurze
      @ZanosiSieNaBurze 2 ปีที่แล้ว +8

      Właśnie to miałem w głowie a ten komentarz od razu zobaczyłem

    • @bartomiejwalich6108
      @bartomiejwalich6108 2 ปีที่แล้ว +3

      oj tak +1

    • @Bonkae
      @Bonkae 2 ปีที่แล้ว

      Dlaczego miałby to zrobic

    • @rayan69pl
      @rayan69pl 2 ปีที่แล้ว

      @@Bonkae Może nie mieć do tego motywacji? Sam nie wiem co może siedzieć w jego głowie, ale podejrzewam, że jeśli nie dostaje zbyt dużo pozytywnych informacji zwrotnych to może mu się nie chce nagrywać kolejnych odcinków. Po to był mój komentarz - żeby wiedział o tym że świetnie się ogląda jego twórczość :)

  • @pankasztan69
    @pankasztan69 2 ปีที่แล้ว +117

    gry słowne, znajomość kultury, dbałość językowa - ah, miód, malina! cudownie się tego słucha

    • @mateuszkaramazow4205
      @mateuszkaramazow4205 2 ปีที่แล้ว +1

      Jak juz to ACH

    • @plislegalineu3005
      @plislegalineu3005 2 ปีที่แล้ว

      @@mateuszkaramazow4205 ACH, ale AHA, bo ACHA to od ACHAĆ 3 os lp czas teraźniejszy
      - Wikisłownik, po angielsku Wiktionary

  • @adamkzuwitz171
    @adamkzuwitz171 2 ปีที่แล้ว +169

    To jak podczas jazdy autem do mnie ktoś mówi "daj po heblach" to znaczyło by po praindoeuropejsku "daj po jabłkach"

    • @rickmorty4921
      @rickmorty4921 2 ปีที่แล้ว +1

      po jabłkach sa pierdy to moze cos wspolnego ma ze soba.

    • @sawnyjutuber1241
      @sawnyjutuber1241 2 ปีที่แล้ว +9

      Dlatego warto zawsze jest mieć ze sobą koszyk jabłek. Tak na wszelki wypadek , bo nigdy przecież nie wiadomo co się może stać

    • @jalitvin2719
      @jalitvin2719 2 ปีที่แล้ว

      A tu mu strzelasz do jebalnika

  • @remigiuszwalczak4350
    @remigiuszwalczak4350 2 ปีที่แล้ว +42

    Pan to tłumaczy w sposób niemal doskonały! Podziawiam i słucham. Pozdrawiam gorąco. Brawo!

  • @janetr3895
    @janetr3895 2 ปีที่แล้ว +13

    Uwielbiam polskie jabłka. 🙂 Jak również język polski oraz całą Polskę! ❤
    Dziękuję za kanał!

  • @andrewrosenblum4071
    @andrewrosenblum4071 2 ปีที่แล้ว +8

    Ten kanał będę propagował wśród moich uczniów. Cenny jest nad złoto.

  • @samdrow8268
    @samdrow8268 2 ปีที่แล้ว +5

    First time I got a Polish linguistic channel in my recommendations... and I don't regret watching it

  • @trumql
    @trumql 2 ปีที่แล้ว +33

    Udowadniasz, że lingwistyka może być fascynująca. Będę wpadał częściej. 👏

  • @CalebJMartin
    @CalebJMartin 2 ปีที่แล้ว +10

    Thank you so much for adding captions! I love watching these etymological videos; they're very well done.

    • @voskreglavincevska3651
      @voskreglavincevska3651 ปีที่แล้ว

      I don't like when every nation which is Slav enlightened is running to make self admiration that they are of origine and the first Slavs !
      It was Slav oficial enlightening in Roman Time , that was spreading , not one Slav nation displacement !
      We know that Indo were called different branches of languages depending from which side of Asia were comming as Indo language to Europe !
      Very strange is how we are not fighting what was first European and what it was Indo !
      Do you know why ?
      Because Hindu or Indo languages came in Europe after Ice melting !
      We cannot
      of course find European first language in that far distance in milleniums of Ice Ages !
      Even Greek language is not European !
      Maybe first Indo Influence in Mediterranean because it was earlier melted than continental Europe !
      Greeks , when they pronounce sound 'B' they make it 'P'
      and when they pronounce sound 'V' they are making it 'B' ,
      And so on !
      And it goes :
      'Apolko' is 'apple' and Slavs made it 'jabolko' even if now they call it "millo" !

  • @magdakrupinska5261
    @magdakrupinska5261 2 ปีที่แล้ว +5

    Kiedy byłam dzieckiem w tele leciał profesor Miodek, który czasami tłumaczył pochodzenie słów. Wówczas przysiadałam i z zaciekawieniem i przyjemnością słuchałam pochodzą słowa lub nazwy. Widocznie mam to w genach/w swojej konstrukcji. Dziś przypadkiem wyświetliłeś się Ty i „zmieniłeś moje życie”. Obejrzę ten odcinek jeszcze raz ze swoimi dziećmi, bo one też się zakochają. Dziękuję kłaniając się w pas.

  • @killaz325
    @killaz325 3 ปีที่แล้ว +62

    Bardzo dobry odcinek. Dobrze widzieć, że mój wydział rozwija się w taki sposób! Z niecierpliwością wyglądam kolejnego odcinka :)

  • @bobbobson4069
    @bobbobson4069 2 ปีที่แล้ว +67

    What a fascinating video! This is the second time I have watched this TH-camr. I must say he makes linguistics not only interesting but totally accessible to a general audience. 100 % professional both in terms of the technical production and pedagogical presentation. Keep up the good work! I will share your work on my Facebook account...

  • @Draconager
    @Draconager 3 ปีที่แล้ว +8

    Pański kanał polecił w swoim filmie youtuber o nicku Surreaktor. Postanowiłem z ciekawości obejrzeć jakiś odcinek i nie zawiodłem się. Film jest wprost genialny, z pewnością obejrzę kolejne. Subskrypcja zostawiona i życzę dalszego rozwoju kanału. Zdecydowanie potrzebujemy takich twórców.

  • @danielnoriegagarcia4756
    @danielnoriegagarcia4756 2 ปีที่แล้ว +6

    I have to say that as a learner of this wonderful and hard language, this video is just so entertaining and educational. Thank you for this video. It's a great tool and source of motivation.

    • @KozaBezNosa
      @KozaBezNosa 2 ปีที่แล้ว +1

      How hard is it?

    • @valetech8751
      @valetech8751 ปีที่แล้ว

      @@KozaBezNosa sometimes easier then german

    • @KozaBezNosa
      @KozaBezNosa ปีที่แล้ว

      @@valetech8751 I doubt that

    • @valetech8751
      @valetech8751 ปีที่แล้ว +1

      @@KozaBezNosa the grammar might be somewhat more complicated although it is much more regular then German. Also Polish borrowed a lot of words in Latin, much more then german. An example that surprised when learning Polish is the word okacja, occasion or occasion in Spanish, very easy. In German its Anlass, I had no clue what Anlass meant, I only understand it from the Polish. There thousands of examples in that vein. German tried to distance itself from the Latinate roots whereas polish did the opposite

    • @KozaBezNosa
      @KozaBezNosa ปีที่แล้ว

      @@valetech8751 ok however it's not "okacja" it's "okazja" but I get your point

  • @shacus945
    @shacus945 2 ปีที่แล้ว +5

    Очень познавательно. Прекрасная дикция. Отличные иллюстрации и примеры. Даже переводить не пришлось)

  • @TheKubaHD
    @TheKubaHD 2 ปีที่แล้ว +4

    Mój największy sukces tego roku to odkrycie tego kanału

  • @HeadHunter-cu7yw
    @HeadHunter-cu7yw 2 ปีที่แล้ว +1

    Odkrycie tego kanału zaliczę chyba do jednej z najlepszy rzeczy jaka przydarzyła mi się w tym roku

  • @mariaaanielcia4242
    @mariaaanielcia4242 2 ปีที่แล้ว +9

    Jeju życzę powodzenia w rozwoju tego kanału, bo tworzysz bardzo wartościowe treści a ponadto poświęcasz czas żeby w komentarzach odpowiadać na zadane pytania. Bardzo Cię podziwiam :)

  • @Djoanna
    @Djoanna 3 ปีที่แล้ว +13

    Kolejny wspaniały i bardzo rzetelnie opracowany odcinek. Dziękuję i czekam na więcej. Pozdrawiam! :)

  • @Hubertoom
    @Hubertoom 2 ปีที่แล้ว +3

    To uczucie kiedy w takim szambie jak internet i jutube znajdujesz taką perłę!
    Mega mega ciekawe, leci sub, oglądam wszystko od początku i czekam na więcej :)

  • @aleksganart
    @aleksganart 2 ปีที่แล้ว +2

    I’m getting to understand some polish thx to this channel. Not that I have such a goal, I’m just a Russian guy interested in Slavic and European languages. But that’s kinda fun

  • @ksupera
    @ksupera 2 ปีที่แล้ว +1

    Bardzo ciekawe i świetnie opowiedziane! Gratuluję i czekam na kolejne odcinki!

  • @bobbobson4069
    @bobbobson4069 2 ปีที่แล้ว +90

    Dear "ciekawostki językoznawcze", you produce extraordinarily good documentary videos. Please provide us a short bio - who are you, how did you acquire this linguistic knowledge etc. And perhaps provide us a way in which we can contact you. Keep up the excellent work, Marius Gudonis (teraz mieszkający w Warszawy)

    • @spookeymo
      @spookeymo 2 ปีที่แล้ว +2

      *w Warszawie! not trying to be rude, just thought you might wanna be corrected if you're learning polish!

    • @Davisss1337
      @Davisss1337 2 ปีที่แล้ว

      XD

    • @Davisss1337
      @Davisss1337 2 ปีที่แล้ว

      Bro calm down and drink some jabol
      1:16

  • @katarzynagora63
    @katarzynagora63 ปีที่แล้ว +1

    Świetna rekonstrukcja etymologii. Dziękuję!

  • @unknownkarolina
    @unknownkarolina 2 ปีที่แล้ว

    Cieszę się bardzo, że trafiłam na ten kanał. To jeden z najbardziej wartościowych, z jakimi się spotkałam. Dziękuję z całego serca

  • @c.powell8472
    @c.powell8472 2 ปีที่แล้ว +2

    I love this video!! Thank you! 💕

  • @renatakoceuch8824
    @renatakoceuch8824 3 ปีที่แล้ว +8

    Super! Jak zwykle:) Pozdrawiam.

  • @m.q-zersky47
    @m.q-zersky47 2 ปีที่แล้ว +3

    Cudowny kanał.
    Ogromna dawka wiedzy.
    Dziękuję

  • @marekowczarek956
    @marekowczarek956 2 ปีที่แล้ว +1

    Wyjatkowo ciekawy i pouczający materiał.Brawo. Oczywiście łapka w górę i sub.

  • @magorzatam4034
    @magorzatam4034 2 ปีที่แล้ว +2

    Świetne! Dziękuję i subskrybuję .

  • @bartomiejwalich6108
    @bartomiejwalich6108 2 ปีที่แล้ว +1

    twoje filmy sa niesamowicie wciagajace. kocham to co robisz!

  • @ProgramistaNaBudowie
    @ProgramistaNaBudowie ปีที่แล้ว

    Świetny odcinek, dziękuję!

  • @dekoning6467
    @dekoning6467 2 ปีที่แล้ว +1

    Thanks for the subtitles mate

  • @visito.r
    @visito.r 2 ปีที่แล้ว +6

    Great channel! Please do more videos with English subtitles! Thank you so much

  • @tomaszgawliczek9067
    @tomaszgawliczek9067 2 ปีที่แล้ว +1

    zasługujesz na dużo więcej, propsuję!

  • @someone.1234.
    @someone.1234. 2 ปีที่แล้ว +4

    Ten kanał jest niesamowity i bardzo mądry. Można się dużo dowiedzieć 👍👍👍

  • @jjforcebreaker
    @jjforcebreaker ปีที่แล้ว +1

    Absolutnie kapitalny materiał!

  • @dariuszkulus7071
    @dariuszkulus7071 3 ปีที่แล้ว +7

    Bardzo interesujące. 👍

  • @kubacentala3189
    @kubacentala3189 2 ปีที่แล้ว +1

    Świetny odcinek !

  • @majkelstone8735
    @majkelstone8735 2 ปีที่แล้ว +2

    Świetny film i świetny kanał!

  • @przemyslawpatro8461
    @przemyslawpatro8461 2 ปีที่แล้ว +1

    Genialne!

  • @multilingoman8188
    @multilingoman8188 2 ปีที่แล้ว +1

    Witam Pana serdecznie. Dziękuję pięknie za ten świetny film. Jako brytyjski językoznawca uwielbiam ten wspaniały kanał. Łapka w górę i subskrypcja dla Pana. Pozdrawiam i życzę wszystkiego najlepszego :-)

  • @wujekdobrarada.9437
    @wujekdobrarada.9437 2 ปีที่แล้ว +1

    Rewelacja. Dla zasięgu.

  • @sylvesterkolomijski4638
    @sylvesterkolomijski4638 2 ปีที่แล้ว +1

    Brawo i setne dzieki…

  • @pauls.582
    @pauls.582 2 ปีที่แล้ว +4

    Thanks, this was enormously interesting for me. Ethymology is the soul of a language, isn' t it?

  • @Mistyk105
    @Mistyk105 2 ปีที่แล้ว

    Złoto. Tak trzymaj !!

  • @lf4434
    @lf4434 ปีที่แล้ว

    Wspaniały kanał!!! Czuję się jak za dawnych lat na zajęciach z gramatyki historycznej :)

  • @wiewiorpl
    @wiewiorpl 2 ปีที่แล้ว +1

    Trafiłem tu przypadkowo. Autorze masz suba!

  • @ewamazurwroc
    @ewamazurwroc 2 ปีที่แล้ว

    Pragnę Panu podziękować za wspaniałe filmy. Oglądam je razem z jedenastoletnią córką Aleksandrą. Bardzo cieszy mnie jej wspaniały uśmiech, gdy odkrywa Pan przed nami ciekawostki językowe. To dla nas prawdziwa przyjemność. Ma Pan dar przekazywania wiedzy. Pozdrawiamy serdecznie.

  • @radek913
    @radek913 2 ปีที่แล้ว

    świetny kanał, uwielbiam na takie trafiać

  • @mchutnik
    @mchutnik ปีที่แล้ว

    Fantastycznie odkrywać razem z Tobą, jak języki indoeuropejskie ewoluowały przez wieki... ale także, jak wiele mamy jako Europejczycy głęboko ze sobą wspólnego. Serdeczne dzięki za nagranie! 🤩🍎

  • @wojciechsnoch
    @wojciechsnoch 2 ปีที่แล้ว +1

    Świetny kanał!!!

  • @ayszhang
    @ayszhang 2 ปีที่แล้ว +1

    Really interesting video! Thank you!

  • @wojciecholczykowski3075
    @wojciecholczykowski3075 ปีที่แล้ว

    Prosimy o więcej. Gratulacje.

  • @krzysztofginter4921
    @krzysztofginter4921 2 ปีที่แล้ว +1

    Bardzo fajny kanał!

  • @krl1831
    @krl1831 2 ปีที่แล้ว +4

    3:07 Tak, ale tylko na południe od tzw. linii Bernarda (może przękręciłem nazwisko), czyli jak się później okazało na terenach gdzie zamieszkiwali Celtowie i zostawili swój substrat językowy u przybyłych tam Germanów.

  • @marcinwilczynski1400
    @marcinwilczynski1400 2 ปีที่แล้ว +2

    Mega wiedza! Super odwołania mitologiczno- historyczne! Czad!

  • @v1991c
    @v1991c 2 ปีที่แล้ว

    niesamowite. najlepszy kanal na youtubie

  • @panrezyser6906
    @panrezyser6906 3 ปีที่แล้ว +1

    Super!

  • @briiiza2678
    @briiiza2678 2 ปีที่แล้ว +3

    Tak samo jak człowiek i małpa, wyglądają całkowicie inaczej ale mają wspólnego przodka, fajnie zobaczyć że ewolucja nie tyczy się tylko istot i otoczenia ale też słow

  • @Radek.68
    @Radek.68 2 ปีที่แล้ว

    Bardzo fajny kanał. Trafiłem tu przypadkowo, posłuchałem i chwalę! :)
    PS. Od dawna słyszałem podobieństwo pomiędzy polskim wyrazem _"jabłko"_ a angielskim _"apple",_ dzięki za potwierdzenie mojej hipotezy. :)

  • @terminator-ua
    @terminator-ua ปีที่แล้ว

    Дякую, надзвичайно цікаво!

  • @horbaty
    @horbaty ปีที่แล้ว

    Тепер один з моїх найулюбленіших каналів! Дякую)

  • @TotalMusicDisaster
    @TotalMusicDisaster 2 ปีที่แล้ว

    O rany ale to mega ciekawe!! Super odcinek

  • @KrzysztofHalamaWalpurg
    @KrzysztofHalamaWalpurg 2 ปีที่แล้ว +1

    Fascynujące!

  • @jorzyk_w_tumanie
    @jorzyk_w_tumanie 2 ปีที่แล้ว +1

    Bardzo ciekawo

  • @pokatolicku
    @pokatolicku ปีที่แล้ว

    Jestem tu nowy i bardzo mi się podoba ten kanał! Super!

  • @PaVel-ik4dp
    @PaVel-ik4dp 2 ปีที่แล้ว +1

    Interesujące. Dziękuję za przekazanie wiedzy. Na kolejny odcinek bardzo proszę o rozszyfrowanie: "Bóg", "Modlmy się", "Amon"... przepraszam, "Amen". Ewentualnie coś więcej na temat węża ;)

  • @maciejwnuk6057
    @maciejwnuk6057 2 ปีที่แล้ว +1

    niesamowite

  • @vindex7
    @vindex7 2 ปีที่แล้ว +6

    O, jaka ładna preaspiracja w islandzkim 'epli' 🙂

  • @xpw4995
    @xpw4995 2 ปีที่แล้ว

    Fajny odcinek

  • @simonestroppiana4529
    @simonestroppiana4529 2 ปีที่แล้ว +2

    I don't know why YouTUbe recomended me this video but it's beatiful for 2 reasons
    1) it's interesting
    2) I love polish (I don't know why)

  • @SuperOnaQ
    @SuperOnaQ 2 ปีที่แล้ว +1

    Niezwykle ciekawy odcinek! Świetne śledztwo! Ale nie powtórzę w towarzystwie dlaczego jabłko i Apple pochodzi od tego samego wyrazu, bo za trudne :D

  • @ferdynandkowalski1986
    @ferdynandkowalski1986 2 ปีที่แล้ว

    Nie spodziewałem się, że poza wyklętym Królem mamy jeszcze coś wspólnego z angolami ;) Fajna prezentacja :) I etymologie fajności polecam ;)

  • @XX-de8jp
    @XX-de8jp 2 ปีที่แล้ว

    Zostane tu na dłużej :)

  • @voronische
    @voronische 2 ปีที่แล้ว +2

    не зря в сказках белоснежку травят яблоком, яблоко по тарелке катают для гадания... всегда подозревала, что изначально это был просто плод
    спасибо за канал, иногда выпадает, всегда смотрю.

  • @adamchoromanski8787
    @adamchoromanski8787 3 ปีที่แล้ว +3

    Pierwszy raz cie widze. Genialnie to przedstawiles. Mega ciekawe.
    Mozna prosic material o slowku 'kowal'? Tak jakos mi sie pomyslalo o nim. Jesli masz czas i o Ile to ciekawa propozycja.

    • @Ciekawostkijezykoznawcze
      @Ciekawostkijezykoznawcze  3 ปีที่แล้ว +8

      Dziękuję serdecznie za opinię! I dziękuję za pytanie. Szczerze mówiąc, waham się jeszcze, czy jest to na tyle ciekawe słowo, żeby robić o nim cały odcinek - może tak, ale jeszcze nie teraz... A może przy okazji jakiegoś innego słowa.
      Jeszcze się zastanowię :) A tymczasem napiszę Ci o nim kilka słów już teraz.
      Słowo "kowal" jest spokrewnione z czasownikiem "kować", który dziś już nie jest używany, ale był inną wersją czasownika "kuć". W języku prasłowiańskim istniały praktycznie dwie wersje tego czasownika:
      1. bezokolicznik *kovati, pierwsza osoba *kovǫ
      2. bezokolicznik *kuti, pierwsza osoba *kujǫ
      W języku polskim dziś funkcjonuje tylko ta druga wersja ("kuć", "kuję"), ale mamy też przykłady tej pierwszej, np. "Wytoczono wasąg, kowano konie, dziewki prały bieliznę", "Naszyjniki były z kruszcu, kowane masywnie lub dęte".
      Obie wersje wywodzą się z tego samego praindoeuropejskiego rdzenia *keu̯h₂-, który znaczył 'uderzać, kuć', a dokładnie od jego wariantu *kou̯h₂-. Tylko że jeśli *ou̯ (wymawiane jak dzisiejsze polskie "oł") znajdowało się przed samogłoską, przechodziło w *ov (stąd *kovati > kować), a jeśli przed spółgłoską, przechodziło w *u (stąd *kuti > kuć).
      Oprócz "kowala" z czasownikiem "kować"/"kuć" spokrewnione są też "kowadło", "kuźnia", "okowa" i "podkowa". A także... "kij"! W prasłowiańskim brzmiał on *kyjь, a wcześniej *kūjo- (w tym słowie głoska *u została wzdłużona do ū).
      Z tego samego praindoeuropejskiego rdzenia *keu̯h₂- pochodzą też słowa w językach germańskich, np. angielskie "hew" 'rąbać, ciosać' i niemieckie "hauen" 'bić, uderzać'.
      Z kolei od formy rozszerzonej o głoskę *dʰ, to znaczy *keu̯dʰh₂-, pochodzi łacińskie "cūdere" 'bić, uderzać', a także "cauda" 'ogon', pierwotnie: 'coś odciętego'. Słowa, które oznaczają 'część' często pochodzą od słów oznaczających 'ciąć, odcinać'. Z czasem "cauda" zaczęła oznaczyć konkretną 'część' zwierzęcia, czyli ogon. A od tego "cauda" pochodzi włoskie "coda", stosowane np. w muzyce jako końcowa część utworu muzycznego (ale dosłownie znaczy to 'ogon').

    • @adamchoromanski8787
      @adamchoromanski8787 3 ปีที่แล้ว +2

      @@Ciekawostkijezykoznawcze o dzieki za taka odpowiedz. Nie bede Ci wiecej zawracal gitary, bo to sporo roboty jednak.
      Nie pamietam dokladnie, ale chyba uczono mnie, ze podkowa przynosi szczescie?
      Moge skojarzyc to teraz z byciem kowalem wlasnego losu.
      Niemniej jednak czekam na kolejne odcinki. Pozdro

  • @zubr9471
    @zubr9471 ปีที่แล้ว

    pięknie

  • @filozofxd5214
    @filozofxd5214 2 ปีที่แล้ว +1

    Tak, oglądam o 3 w nocy.

  • @andrewmathematician7443
    @andrewmathematician7443 ปีที่แล้ว

    To je šílené, jak je to všechno propojené. Dobrá tvorba👍

  • @marcelmarceli8246
    @marcelmarceli8246 2 ปีที่แล้ว

    super fajne!

  • @Zielony_Ork
    @Zielony_Ork 2 ปีที่แล้ว

    Mega

  • @heroe480
    @heroe480 2 ปีที่แล้ว

    Like i sub, szkoda, że dopiero po roku wyświetliło mi się w polecanych :(

  • @profesorinkwizytor4838
    @profesorinkwizytor4838 2 ปีที่แล้ว +1

    2:05 To tłumaczy, dlaczego w chłopach Reymonta był "Jambroży" zamiast "Ambrożego", a górale podhalańscy często mówią "janioł" zamiast "anioł" (i dlatego w kolędach jest np. "Tam ci zawse słuzyły, słuzyły, prześlicne janioły" czy też "to chyba janioł po niebie leci")

  • @traweler155
    @traweler155 2 ปีที่แล้ว +3

    Dziękuję!
    Zawsze interesowało mnie pochodzenie i podobieństwa słów.
    A tu takie bogactwo wiedzy!

  • @user-qo6tu3oo5z
    @user-qo6tu3oo5z 2 ปีที่แล้ว +6

    Ciekawe,że w j.polskim przyrostek - ko oznacza rzeczy małe,a w j.japońskim to samo oznacza "przedrostek" ko-,np. inu- pies koinu-szczeniak ,hana-kwiat kobana -kwiatuszek. Super kanał.Pozdrawiam.

    • @Ellestra
      @Ellestra 2 ปีที่แล้ว +1

      Tak -ko działa tylko dla rzeczowników nijakich. Żeńskie używają -ka a męskie -ek.

  • @NaszaOdwagaTV
    @NaszaOdwagaTV ปีที่แล้ว

    Jestem po raz pierwszy i Jestem pod wrażeniem...pozdrawiam z Bawarii

  • @MrBALTAZAR1000000
    @MrBALTAZAR1000000 2 ปีที่แล้ว

    Świetny kanał👍👍.....właśnie go odkryłem.🙂Subskrypcja oczywiście.

  • @000RachElla000
    @000RachElla000 2 ปีที่แล้ว +1

    Duża wiedza, dobrze podana... mmm pycha. Poproszę dokładkę ;D

  • @percivalus1836
    @percivalus1836 2 ปีที่แล้ว

    Super kanał, jedynie co bym mógł zasugerować to żeby podawać też przykłady z języków perskiego lub sanskrytu, a nie tylko europejskich. Ale ogólnie 10/10. Pozdrawiam i trzymam kciuki za dalsze analizy językowe.

  • @sciana21
    @sciana21 2 ปีที่แล้ว +1

    Ktoś: Ile dajesz sucharów w swoich filmikach?
    C.J.: Tak

  • @foxi738
    @foxi738 2 ปีที่แล้ว

    Właśnie dla takich treści trzeba sprawdzać Stronę Główną YouTuba

  • @Robciomixxnfs
    @Robciomixxnfs 2 ปีที่แล้ว +3

    Mam wrażenie, że algorytmy pobłogosławiły

  • @kolosminecrafta
    @kolosminecrafta 2 ปีที่แล้ว

    Znalazłem się tu przypadkiem, nie żałuję

  • @oldbird4601
    @oldbird4601 2 ปีที่แล้ว +1

    Very cool

  • @edgerr8549
    @edgerr8549 2 ปีที่แล้ว +1

    Ja to szanuje

  • @shylockwesker5530
    @shylockwesker5530 2 ปีที่แล้ว

    Czekaj, spauzuję i idę po jabło. ... Okej, oglądam dalej.

  • @adambobrowski1008
    @adambobrowski1008 2 ปีที่แล้ว

    Wspaniały kanał. Pięknie dziękuję.
    Jeśli można prosiłbym tylko o nie nadużywanie słowa ,,gdzie'', które ostatnio wszędzie się panoszy (także w komentarzach). Na przykład zamiast ,,w języku czeskim, gdzie'' ładniej i poprawniej jest mówić ,,w języku czeskim, w którym''. ,,Gdzie'' wskazuje na miejsce, prawda? A takich błędów robi Pan co najmniej kilka.
    Przede wszystkim jednak: stworzył Pan wspaniały, bardzo ciekawy i do tego elokwentnie i z klasą prowadzony program. Gratuluję.

    • @Ciekawostkijezykoznawcze
      @Ciekawostkijezykoznawcze  2 ปีที่แล้ว

      Dziękuję serdecznie za bardzo miłe słowa! Co do "gdzie" - muszę przyznać, że nie zwróciłem na to uwagi. To, że powiedziałem "w języku czeskim, gdzie" wynikało zapewne z tego, że w tym kontekście postrzegałem język czeski jako pewien obszar geograficzny, na którym dokonują się pewne zmiany językowe. Ale ma Pan rację, że lepiej takiego sformułowania unikać. Zatem bardzo dziękuję za zwrócenie uwagi :)

    • @jaroslawnoworyta3626
      @jaroslawnoworyta3626 2 ปีที่แล้ว +1

      Hmmm...z całym szacunkiem panie Adamie, ale język to sposób komunikowania się, jest czymś żywym i nie istnieją żadne sztywne reguły. iWiemy, że coś co było regułą w 19tym wieku dziś wygląda śmiesznie, nie mówiąc już o wiekach dawniejszych. Myślę że powinniśmy się bardziej zająć próbą zrozumienia się nawzajem i przekazem niż drobiazgami ....Jako negatywny przykład podam telewizyjne, polityczne talk showy, GDZIE(w których) haha!! politycy używają często przepięknej polszczyzny nie słuchając jeden drugiego i nie rozumiejąc się nawzajem...Pozdrawiam serdecznie!

  • @Domidonia
    @Domidonia 2 ปีที่แล้ว

    Dobre