Polskie LUBIĆ i angielskie LOVE mają to samo pochodzenie! | Ciekawostki językoznawcze, odc. 1
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 28 ก.ค. 2020
- FACEBOOK → / ciekawostkijezykoznawcze
INSTAGRAM → / ciekawostki.jezykoznawcze
scenariusz, prowadzenie, montaż - Kamil Pawlicki
kierownictwo produkcji - Klara Pawlicka
opracowanie graficzne - Jacek Owczarz
fragmenty filmowe:
► „Duma i uprzedzenie” (2005, reż. John Wright - • You Have Bewitched Me ... )
► Enej - „Kamień z napisem LOVE” ( • Enej - Kamień z napise... )
► T.love - „I love you” ( • I love you )
English Like A Native - „Yorkshire Accent - Learn English Like A Native” ( • Yorkshire Accent - Lea... )
► Lluisa Astruc - „Pronunciation of 'b' and 'v' in Spanish” ( • Pronunciation of 'b' a... )
inne źródła:
► John Algeo, The Origins and Development of the English Language, Sixth Edition, 6th ed., Wadsworth, Cengage Learning 2010, 2005.
► Charles Barber, The English Language: A Historical Introduction, Cambridge University Press 1993, s. 152-153.
► Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
Rick Derksen, Etymological Dictionary of Proto-Slavic Inherited Lexicon, Brill 2009.
► Krystyna Długisz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Marek Majer, A lovely alternative: Proto-Slavic *ljubo, w: Words and Dictionaries. A Festschrift for Professor Stanisław Stachowski on the Occasion of His 85th Birthday, E. Mańczak-Wohlfeld and B. Podolak, Ed. Kraków: Jagiellonian University Press, 2015.
► www.languagesoftheworld.info/...
![[TH] VCT Pacific - Regular Season - สัปดาห์ที่ 4 วันที่ 1 // BLD vs PRX | GE vs DFM](http://i.ytimg.com/vi/MdnZuQ1-pas/mqdefault.jpg)
![[TH]FFWS SEA Spring 2024 Knockout Stage - Day 11](http://i.ytimg.com/vi/Qr0L1ab9dLE/mqdefault.jpg)
Nie wszystkie szczegóły zmieściły się na filmie. Podaję je poniżej - dla dociekliwych ;)
•„Lubić” i „love” pochodzą z tego samego praindoeuropejskiego rdzenia *leu̯bh-, ale od dwóch różnych wariantów tego rdzenia. W języku praindoeuropejskim ten sam rdzeń mógł mieć (maksymalnie) pięć różnych wariantów (tak zwanych „stopni”), które znaczyły to samo, ale różniły się samogłoską, która była w środku. W tym wypadku „lubić” pochodzi od *leu̯bh-, czyli od tzw. „stopnia e” tego rdzenia (czyli z samogłoską „e” w środku), natomiast „love” pochodzi od *lubh-, czyli od tak zwanego stopnia zanikowego, czyli takiego, w którym tego „e” nie ma („zanika”). W języku polskim - po kilku różnych zmianach - dawne praindoeuropejskie *eu̯ dało ostatecznie „u”. Niemieckie „lieben” i „Liebe” pochodzą - tak jak polskie „lubić” - od stopnia e, czyli z wariantu *leu̯bh-.
• Angielska wymowa „love” [lʌv] to standardowa wymowa brytyjska (Received Pronunciation), ale w różnych dialektach ta wymowa może być inna, np. [lɐv]. Wymowa amerykańska to zazwyczaj [lɜv]. Ale w zdecydowanej większości przypadków wymawiana samogłoska jest niezaokrąglona (tzn. przy jej wymawianiu nie zaokrągla się warg), co czyni ją podobną do polskiego „a” [ä] - choć zarazem jej miejsce artykulacji jest podobne, jak w polskim „o” [ɔ].
• Na filmie mówię, że [b] i [v] to głoski wargowe - ale ściślej rzecz biorąc, głoska [b] jest głoską dwuwargową (wymawianą przy zbliżeniu obu warg do siebie), natomiast głoska [v] jest głoską wargowo-zębową (wymawianą przy zbliżeniu górnych zębów do dolnej wargi). Dodatkowa różnica między nimi jest taka, że [b] jest głoską zwartą (wymawianą krótko), [v] jest głoską szczelinową (wymawianą w sposób ciągły). Natomiast [β] jest czymś pomiędzy nimi w tym sensie, że jest to głoska dwuwargowa, jak [b], ale szczelinowa, jak [v]. Czyli do jej wymówienia używamy obu warg, ale między nimi pozostaje szczelina, przez co możemy tę głoskę wymawiać w sposób ciągły.
• Głoska [β̞] w języku hiszpańskim także jest głoską dwuwargową, tyle że nie jest to głoska szczelinowa, jak [β], lecz aproksymant (wargi są mniej przymknięte niż przy spółgłosce szczelinowej).
• W języku staropolskim przymiotnik „luby” oznaczał nie tylko ‘ukochany’, ale miewał także szersze znaczenie ‘miły”, np. w „Żywocie św. Aleksego” (XV w.) jest fragment „nie luba mu fała była” (tzn. ‘niemiła mu była chwała’).
Tzw. język praindoeuropejski to wciąż tylko teoria. Nie rozumiem dlaczego tą teorię powszechnie uznaje się za prawdziwą skoro jest przecież... teorią. Nie ma dowodów, że takowy język istniał.
@@LordDamianus Cóż, to zależy, co uznajemy za "dowód". Jeśli za dowód uznajemy tylko zapisany tekst, to - owszem, takich dowodów nie mamy (i zapewne nigdy mieć nie będziemy). Natomiast mamy mnóstwo dowodów pośrednich w postaci zbieżności pomiędzy wieloma językami w fonetyce, morfologii, składni i słownictwie.
Same zbieżności w słownictwie mogłyby być też efektem zapożyczeń, więc one są tu najmniej ważne - chociaż jeśli dotyczą tzw. słownictwa podstawowego, czyli np. nazw członków rodziny, części ciała, zaimków, liczebników, podstawowych czynności, podstawowych elementów natury, to prawdopodobieństwo, że zostały zapożyczone, jest o wiele mniejsze.
Ważniejsze są natomiast regularne odpowiedniości fonetyczne. Jeśli znajdziemy w dwóch językach dwa słowa o podobnym brzmieniu i znaczeniu, to może to być przypadek (i często tak jest). Ale jeżeli zauważymy, że w dwóch językach pewne głoski odpowiadają sobie w sposób regularny, np. polskiemu "d" odpowiada angielskie "t" (nie w jednym słowie, lecz w bardzo wielu słowach, zwłaszcza tych ze słownictwa podstawowego), to już nasuwa nas na trop tego, że te języki mogą być spokrewnione. Jeśli w dodatku takich odpowiedniości jest więcej, dotyczą wszystkich głosek, a dodatkowo - mnóstwa innych języków, to materiał dowodowy jest potężny.
No i chyba najważniejsze: morfologia. Np. końcówki przypadków rzeczownika, końcówki osobowe czasownika. Takich rzeczy się nie zapożycza. One bardzo wyraźnie wskazują na wspólne pochodzenie. A wspólne pochodzenie oznacza wywodzenie się ze wspólnego prajęzyka.
A zatem: w wypadku języków indoeuropejskich mamy mnóstwo bardzo systematycznych danych na to, że pochodzą one z jednego prajęzyka, nazywanego umownie "praindoeuropejskim". Oczywiście, nasze rekonstrukcje to zaledwie pewne przybliżenie tego, jak ten język mógł rzeczywiście wyglądać. Oczywiście, są też spory co do wielu szczegółów jego rekonstrukcji. Ale w sam fakt pokrewieństwa języków indoeuropejskich, i w to, że wynika ono ze wspólnego pochodzenia, a nie z przypadku, w zasadzie żaden językoznawca dziś nie wątpi. Nic dziwnego: mamy taką wielką ilość systematycznych podobieństw, że tłumaczenie ich czystym przypadkiem byłoby po prostu o wiele mniej racjonalne niż tłumaczenie ich wspólnym pokrewieństwem. To jest kwestia prawdopodobieństwa: "dowodu" rozumianego jako materialny, zapisany tekst, nie mamy, ale ilość i spójność istniejących danych w zdecydowany sposób przechyla szalę prawdopodobieństwa na rzecz istnienia języka praindoeuropejskiego.
@@Ciekawostkijezykoznawcze W przyszłości pewnie uzgodnią, że istnieje większa rodzina języków (języki indo-uralskie), w odległej przyszłości, że istnieje jeszcze większa rodzina języków (języki nostratyczne), a w jeszcze odległej, że istniał język proto-sapiens.
@@LordDamianus Z czasem ślady dawnych form języka się zacierają przez zapożyczenia, innowacje skladniowe i morfologiczne i ogólną tendencję języków do upraszczania (wymowy, morfologii, składni...) Gdybyśmy utracili wszystko, co wiemy o łacinie, nadal moglibyśmy dowieść pokrewieństwa języków romańskich, ale nie moglibyśmy odtworzyć istotnych elementów gramatyki języka łacińskiego, np. niektórych liczebników, form strony biernej, form czasu przyszłego, ile dokładnie było samogłosek (7 czy 10?) Wiedzielibyśmy, że łacina miała trzy rodzaje gramatyczne, przynajmniej cztery przypadki (jak w zaimkach osobowych w rumuńskim), ale nie bylibyśmy pewni końcówek fleksyjnych. Nie wiedzielibyśmy też nic o słowach, które zostały zastąpione przez zapożyczenia albo neologizmy.
@@pawel198812 Jak wyjaśnić ok. 40% nieindoeuropejskiego leksykonu w germańskim?
Mam nowy ulubiony kanał na TH-cam'ie - raj dla takich językowych świrów jak ja :) tyle informacji zmieściło Ci się w 15-minutowym odcinku, a wszystko w podane w ciekawej, zrozumiałej formie.
Dziękuję serdecznie! Cieszę się bardzo, że Ci się podoba i polecam się na przyszłość - dokładnie: co wtorek ;)
Dokładnie!
Согласна, Пётр! Автор молодец -- выполняет свою работу интересно, очень понятно, с искрой божьей, -- как говорим мы, русские.
A masz jakieś inne kanały w tym temacie? Bo ten troszkę jakby stracił siły.
Mam to samo, od dzisiaj!
3 odcinki w godzinę!
Ale wczoraj prof. Bralczyk „zrobił mi wieczor” w swojej płycie CD „Mój język Prywatny”. Świetna godzina i 26 odcinków po 2-4min. Polecam Mistrza!
I just found your channel. Wow! I am an American learning Polish so I am grateful for the subtitles. The material is interesting and you don't speak too fast. Bardzo dziękuję.
Też uczę się języka polskiego. Jestem z Rosji.
@Marek Gadziński dziękuję bardzo :)
@@Rubtsovskball Powodzonka!
@@I.love_sharkz dzięki
Aż się prosi po tym odcinku zrobić odcinek o wyrazie "kochać". Może się uda?
A może odcinek o etymologii polskich miast. Np. czy takie nazwy jak Cieszyn, Cieszanów, Ciechanów i Ciechocinek są ze sobą spokrewnione? Lub Ustroń, Ustronie Morskie i Ustrzyki (Górne i Dolne)? - rdzeń "ustr-" może nie być tutaj przypadkowy...
@@przemysawdata6246 Nazwa Ustronie Morskie jest stosunkowo nowa - powojenna, więc raczej nie ma wiele sensu jej porównywanie z innymi tego typu nazwami, które mają pochodzenie historyczne.
Przed wojną (czyli za czasów niemieckich) miejscowość ta nazywała się Henkenhagen. Pomiędzy obiema nazwami (polską i niemiecką) nie zachodzi przy tym żaden związek.
Dołączam się do tej prośby. Też mnie to ciekawi.
@Jurek Koleś chyba zapomniał słownictwa bo słowo które nieudolnie usiłował tutaj przedstawić znaczy właśnie kochać
Tak, tez jestem ciekaw skąd wzięło się polskie „kochać”. ;)
To jeszcze jedna ciekawostka związana z przesunięciem semantycznym tego rdzenia w językach skandynawskich - po szwedzku na przykład czasownik „lova” znaczy obiecywać, przyrzekać, również rękę. Stąd też bierze się cała rodzina słów związanych z zaręczynami 😉
Naprawdę lubo mi, że taki kanał wystartował na Youtubie. Pozdrawiam i wyczekuję kolejnych odcinków.
Dziękuję bardzo i również pozdrawiam!
Dopiero teraz to odkryłem. A interesuję się etymologią języków europejskich od lat. Pięknie wyjaśniane. Pięknie obrazowane. Dziękuję i gratulacje. Teraz mam kilkanaście odcinków do nadrobienia.
Super materiał. Pozdrawia koleżanka z Argentyny, fanka języka polskiego. ;)
Zamiast "fanka" używaj miłośniczka to będzie "cud, miód i malina", czyli bardziej niż bardzo dobrze. :D
@@mil3k masz rację. Poza tym "miłośniczka" ma inne znaczenie, które mi się bardziej podoba.
@@mil3k tymczasem ja z moim "funka" :D (nie lubię spolszczać zapożyczeń xd)
Perfektní analýza!
Oslabení slova "lub" má i čeština. Máme slovo "líbit se", polsky možná "podobac". Místo "kochac" v češtině máme "milovat". Vy zase v polštině máte "milosc". Máme ty jazyky krásně propletené ;-)
В русском тоже можно сказать "мне это мило, любо, по нраву". Люблю славянские слова, они все нам понятны.
W ukrainskim też jest lubić i kochać. Ciekawa jestem tego „kochać” . Dziękuję , filmy są super!
Ten kanał to złoto.
w Słowackim zachowało się "lebo" w znaczeniu albo, a w czeskim "nebo". Do tego ciekawe jest to, że w czeskim lubić jest czasownikiem zwrotnym (tak to się chyba nazywa). Czyli mówimy coś w stylu "To mi się lubi", coś jak "to mi się podoba". Świetne filmy, gratuluję wiedzy!
"Lebo" po słowacku, a po rosyjsku "libo". Tak mi się na szybko skojarzyło :)
Dziś w Polsce też wielu starszych ludzi mówi jeszcze np. On sie lubuje w motoryzacji.
Zabrakło mi tylko wstawki, skąd w takim razie "Kocham" :). Fajny film, będę miał co oglądać :)
Mi również, skąd wzięło się to słowo w polskim.
Kocham to zapewne od starego słowa ,,chuć" czyli pożądać itd.
Latina corto y simple, muy nuevo :-)
W sumie ma to sens.
Little side note: in Ukrainian “kochaty” is still used today and means “kochać”, but “ljubyty” (lubić) is, like in Poland, simply “to like smith/smb”. It became lost in Russian but is still here in Ukrainian as it is in Polish!
P. S. “Lubię ja lub wezmę z nia ślub” is just delicious, thank you 😊
Ukrainskie Кохати pochodzi od Polskiego Kochać, nie przeszło to słowo prosto od późnosłowiańskiego
Aaaa! Ten kanał to coś dla mnie. W dodatku ten odcinek wyjaśnia pewne kwestie w najważniejszych dla mnie językach - polskim, angielskim i niemieckim.
Lubię słuchać o historii języków, nie mogę doczekać się kolejnego z nich. :)
Cieszę się bardzo i polecam się na przyszłość! :)
Nareszcie kanał o językach od kuchni a właściwie kopalnia wiedzy! Rewelka.
Przejście od ‚b’ prześledziłem na bazie swojego imienia: pl. Sebastian a po rosyjsku /Sevastian/
Właśnie wróciłem z Lub.elszczyzny. A tam Lub.art.ów. Zaraz potem „pomieszkiwałem” w Horyncu, a to ziemia i miasto Lub.acz.ów. Piękne tereny, ale już o Lub.yczy Królewskiej nie wspomnę ;)
Lubo było obejrzec ten odcinek. Zwłaszcza, że poznałem kiedyś polonistkę z Lublina, gdy tam mieszkałem, studiując filozofię. Jak widzę, oglądając ten i inne odcinki studia i jakaś szczątkowa znajomość (po latach wielu) łaciny i greki przydaje mi się do dziś. Ta polonistka to filolog języka polskiego, przekwalifikowana na filologa angielskiego. Z którą mamy dzieci i jakis szczątkowy wspólny język 🤪 Hmm chyba pra.indo.lubelski 😜🍻
Cheers!
Bardzo rzeczowe i treściwe, bez lania wody. Każdy Twój odcinek zawiera ogromną ilość treści merytorycznej i wiedzy do „pochłonięcia”. Sama jestem lingwistką i filologiem i specjalizuję się języku hiszpańskim. Cieszę się, że wspomniałeś o kwestii wymowy „b” oraz „v” w języku hiszpańskim. W rzeczywistości kwestia jest bardziej skomplikowana i tych możliwości fonetycznych może być relatywnie więcej natomiast cieszę się, że zostało to poruszone i przy takiej ilości zapodanej wiedzy w jednym odcinku, jak najbardziej zdaje się to być zrozumiałe i uzasadnione. Dziękuję za treściwy kontent. :)
Gratulacje! Obejrzałam z dużym zainteresowaniem. Czekam na następne filmiki.
Dziękuję bardzo! Zapraszam w każdy wtorek :)
Genialny materiał ❤
Ten kanał to jest złoto 💛
To jest niesamowity kanał! Bardzo mi się podoba!
Pan pomaga uczyć się obcych języków. Brawo!
Super kanał!😊
Uwielbiam!
super filmik... i przystojny prezenter :3
Wspaniały kanał, można oglądać i oglądać.
Mega ciekawe! Dobry kanał, kibicuję żeby fajnie się rozwijał!
Właśnie odkryłam Twój kanał o nadrabiam! Interesuję się tematem od lat, w końcu coś takiego na YT. Pozdrawiam i czekam na więcej treści! :)
Ciekawy odcinek👍
Nsamowite!! i super ze nas uswiadamiasz!! dzieki wielkie!!!
Odnośnie słowa "lubo" w znaczeniu "lub" - w języku rosyjskim mamy "либо" - libo, a tutaj pięknie Pan wytłumaczył skąd takie podobieństwo
Super ciekawostki 👍🏾
Mieszkam w Lublinie i love ten kanał.
Pozdrawiam
Wychowałem się w Lubinie. Kocham takie ciekawe kanały. Zasuvskryvowałem.
Mam nowy kanał do śledzenia, chyba jeden z lepszych. Wyczerpująco i zwięźle. Lubię to 👍
Bardzo przystępnie wyjaśnione
Mieszkam w Lubinie i zdawałam sobie sprawę. :) Świetne filmiki, słucham jak zaczarowana. Pozdrawiam.
Piękny kanał dla miłośników etymologii itp… nie miałam problemów z czytaniem słowa „minimum” tylko dlatego że studiowałam paleografię i jestem przyzwyczajona do najróżniejszych starodawnych stylów pisania 😅 Ale zawsze miło się słucha twoich lekcji…wracają wspomnienia z uniwersytetu kiedy to wszystko było nowe. Teraz dajesz mi radość bo to jedna z moich pasji (od łacińskiego patior) i moich największych żali, że nie mogłam pójść tą drogą…ale nigdy się nie zmieni fakt że studia na lingwistyce dały mi niezmierny ubaw i satysfakcję. Lubię twój kanał i twoje zaangażowanie…lubię uczyć się codzień czegoś nowego.
P.S. Twoja wymowa praindoepejskiego i innych języków jest 👌🏻
Super prowadzone
coś pięknego taki program, no i człowiek robi to świetnie
Ten kanał to złoto
Dopiero odkryłam Twój kanał! Super. W końcu mogę spać spokojnie wiedząc dlaczego Włochy?!
A tak na marginesie w Irlandii, zwłaszcza w akcencie Dublińskim nadal wymawia się luv zamiast love czy lav (bardziej po amerykańsku). W ogóle tutaj często tworzy się takie głębokie u w wyrazach☺️
Ha! Ja słyszałem Szkota, który mówił "Thank you very much" w taki sposób (fonetycznie) : "Tank ju veri mucz".
Pozdrowionka 😃
Świetny filmik, ciekawy temat - będę śledził! :-)
Dzięki! :)
Bardzo przyjemny i rzetelny materiał, który obejrzałam z przyjemnością. Trafiłam przypadkiem, ale jako romanistka nie mogłabym nie zostać tu dłużej. Pozdrowienia z Lublina :)
Podoba mi się koncept sygnału dźwiękowego, szanuję
I love this channel :P
Zawodowa robota.
Bardzo dobry film. Lubię.
Pozwolę sobie na uwagę, jako student filologii: polskie kochać też traci na znaczeniu, czy raczej staje się ono "słabsze". Mówi się coraz częściej np. "kocham czekoladę", "kocham filmy akcji". Tutaj "kocham", znaczy "bardzo lubię". Ale i to pewnie osłabnie. Mamy tendencję do "osłabiania" słów i przykłady można tu mnożyć.
Wielkie dzięki za film i czekam na kolejne! Oby starczyło Ci siły i determinacji, jako już wierny widz.
Tak samo gdy ktoś zbyt często przeklina.
Ten sam proces rozmywania sie oryginalnego znaczenia we wspolczesnym angielskim - she loves me, ale tez she loves chicken.
Ten kanał ma kurde wielki potencjał
Brawo, Kamil, super odcinek, fajnie brzmisz przed kamerą :D
Dzięki serdeczne! :D
Po tym filmiku zdecydowałam:
Poślubię lubego w Lublinie lub polubię Lubin
Ceres- ja także zdecydowałem-
Poślubię lub polubie lubieżną z Lubina
Zainteresowana ?
@@tomizubi oczywiście (˵ ͡° ͜ʖ ͡°˵)
słychać, widać i czuć, że ten facet to big profesjonalista, jestem pod big wrażeniem, z przyjemnością obejrzę pozostałe filmy
Kiedy jesteś po etymologii i nie możesz znaleźć pracy w swoim zawodzie:
BTW świetny kanał, odkryłem go kilka dni temu i się zakochałem
Bardzo ciekawy film, jak i pomysł na kanał. Mam nadzieję, że będziesz dodawać więcej filmów. Wydaje mi się, że tutaj jeszcze nie czujesz się zbyt pewnie, ale wiadomo, to pierwszy film, więc ciężko, żebyś czuł się bardzo swobodnie musząc mówić do kamery (zresztą to tylko moje subiektywne odczucie, być może się mylę). Poza tym naprawdę interesujące zagadnienie zaprezentowane w przejrzysty i zrozumiały sposób. Pozdrawiam.
4:49 i pojawiły mi się flashbacki z uczenia się na kolowium z neografii gotyckiej :D
It is one of the best resources about etimology of words in many languages. Excellent quality and organization
Ciekawostka: polski lubczyk to po angielsku 'lovage'. Ciekaw jestem czy to dlatego, że ta roślina była używana jako afrodyzjak jeszcze przez ludzi mówiących językiem staroindoeuropejskim.
Pewnie tak. Ale mogło być tak, że w polskim słowo "lubić" straciło na "mocy". Bo z tego co wiem to pierwotnie było równe "kochać".
@@iowa406 Przecież o tym właśnie była mowa w samym filmiku :)
Super pomysł na kanał, tylko popracuj trochę nad jakością dźwięku 😁
Dzięki za ciekawe wyjaśnienie!
Również w językah ukraińskim i białoruskim "кохать"/"кахаць" majuć znaczenie "kochać". Slovo "lubić także się osłabiło.
Nigdy nie interesowałem się językoznawstwem. Zmieniam zupełnie zdanie. Te filmiki są świetne, chętnie posłucham takich ciekawostek.
Gratulacje! Bardzo ubogacające językowo i cieszące ucho minuty. 👍
Dziękuję! :D
ekstra kanał
Bardzo fajne
Witam, cieszę się że powstał kanał o takiej tematyce, i że TH-cam postanowił mi polecić jeden z pańskich filmików :D
Mam pewne pytanie, czy mógłby Pan polecić mi literaturę, jakieś specyficznie książki o językoznawstwie? Pozycje mogłyby być również w języku angielskim.
Bylo interesno
Dobry filmik, mi się bardzo spodobało. Ale w języku ukraińskim mamy i słowo lubić (любити) i kochać (кохати).
Różnica polega na tym, że ja lubię frytki, matkę, ojca i piłkę nożną, ale kocham tylko swoją dziewczynę.
Nie mogę kochać frytek/matki/ojca, bo będzie to brzmiało tak, niby jestem psychicznie chorym, lub nie znam języka.
Nie do końca rozumiem, czy jest tak samo po polsku, ale mi się zdaje że tak.
Czekam na kolejny filmik :)
Dziękuję bardzo za komentarz! To bardzo ciekawe, dobrze wiedzieć. Ale po polsku jest jednak inaczej: kocham swoją dziewczynę/matkę/ojca, lubię frytki i piłkę nożną. Ewentualnie czasem mogę powiedzieć: "kocham frytki" lub "kocham piłkę nożną", gdy chcę powiedzieć, że bardzo, bardzo je lubię. Za to raczej nie powiem "lubię swoją matkę" - to byłoby trochę nienaturalne. Może ewentualnie mogę tak powiedzieć wtedy, gdy chcę podkreślić, że mam z nią jakąś szczególną, przyjacielską relację (a nie tylko relację matka-syn).
Jeszcze kochasz swoje dzieci i członków rodziny, możesz też powiedzieć, że kochasz swoją pracę, jak jesteś do nie j bardzo przywiązany i nie możesz bez niej żyć.
@@mask4491 Przecież napisał, że nie kocha ojca czy matki. Są dla niego na tym samym poziomie opcjonalnym co frytki ;D
Czyli wszystko wskazuje na to, że w języku ukraińskim po prostu słowo "kochać" ma węższe znaczenie niż w języku polskim - odpowiednik naszego "kochać miłością romantyczną" w kontraście do miłości braterskiej/rodzicielskiej/etc., albo po prostu bardzo mocnego lubienia (jak np. w "kocham piłkę nożną").
@@AdamNeoDot Wydaje mi się, że w j. polskim "kochać" jeszcze nie tak dawno (mam już trochę lat, więc może jednak dość dawno :( też miało węższe znaczenie a poszerzyło się pod wpływem j. angielskiego. Dawniej ,,I love chips/fries" tłumaczyłbym jako ,,uwielbiam frytki" a teraz, niestety, jako ,,kocham frytki", co wydaje mi się dość perwersyjne.
I dzięki temu "eksperymentowi" my ucząc się angielskiego w rzeczywistości wzrokowo wkuwamy wyrazy, które na słuch nie zgadzają się z literalnym zapisem. :)
A weź, to po prostu polska szkoła
4:49 minimum proste jesli zwracacie uwage tylko na łączenia pionowych kresek
Też odrazu rozpoznałem xd
Piękne dzięki. Czy mogę się umizgnąć o egzegezę słowa wiara. Nigdy go nie rozumiałem, choć próbowałem nie raz dociec. Usłyszałem kiedeś znakomite wyjaśnienie od pana profesora Selimskiego.
Pamiętam, jak kiedyś czech mi opowiadał o kochaniu po czesku. Mówił, że mają dwa słowa (nie pamiętam czeskich słów, a jedynie polskie fonetycznie zbliżone odpowiedniki) "lubić" i "miłować" z czego miłować jest archaiczne, a lubić, ponoć idzie trochę w stronę naszego polskiego lubić, tracąc jakby na mocy emocji, jakie ma przekazywać
Robię właśnie językoznawczy maraton z kanałem
Wielkie dzieki za ten program.Doslownie chlone wszystkimi zmyslami.Obejrze wszystko co jest czekajac na nastepne odcinki. Co do "Wloch" podobno Mussolini chcial aby Polacy zmienili nazwe z "Wloch" na "Italia".Nie wiem czemu im to przeszkadza. W koncu Italia to tylko "Italikowie" plemie zamieszkujace kilka gorskich wiosek z jedna najwieksza Roma.
Właśnie tak skojarzyłem słowo lubić jak zacząłem się uczyć polskiego z angielskim love. Ciekawe, że rzeczywiście są spokrewnione
W angielskim jest dużo wyrazów podobnych do polskich: to spend spędzać, the buts - buty, grave- grób, worth(y)- warty czegoś, stream- strumień, to sit- siedzieć, to sew- szyć, albo siać. Najczęściej na literę s, t, albo w.
Buty to raczej "boots", a i tak tylko takie wysokie, z cholewami (bardziej ogólnikowym określeniem buta jest "shoe"). I chociaż "sew" to "szyć", to jednak "siać" jest "sow" (np. dewiza Greyjoyów z "Gry o tron" to "We do not sow", po polsku: "My nie siejemy").
Dodajmy, że po łacinie "siedzieć" to "sedere", a "szyć" to "suo".
@@profesorinkwizytor4838 jest tego więcej: to spend- spędzać, the goo- gówno, to lie- łżeć, to lay- leżeć, the ram- baran.
@@adreq3.05 "goo" to raczej "breja", "maź". Chociaż kto wie, może jakiś związek jest.
Najbardziej podobne wydają się "spend" i "spędzać".
Ponadto np. polskie słowo "jest" brzmi podobnie do łacińsko-francuskiego "est", to do niemieckiego "ist" i hiszpańskiego "es", a te dwa do angielskiego "is".
I w wielu językach indoeuropejskich z pierwszą osobą liczby pojedynczej kojarzona jest litera "m", ewentualnie "i" lub "j" - np. polskie "ja", "mój" i "mnie", niemieckie "ich", "mein" i "mir", francuskie "je" i "mon", hiszpańskie "yo" i "mi" (co prawda pisze się "y", ale czytamy jak [j]), angielskie "I", "my" i "me", łacińskie "mihi" i "meus"... Zaś z drugą liczby pojedynczej - "t" (polskie "ty" i "twój", hiszpańskie "tú" i "tu", łacińskie "tu" i "tuus", staroangielskie "'thou" i "thine"...), z pierwszą liczby mnogiej - "n" (po polsku "nasz", po łacinie "noster", po hiszpańsku "nuestro", po włosku "nostro", po francusku "notre", po rumuńsku "nostru"), z drugą liczby mnogiej - [v] (polskie "wy" i "wasz", hiszpańskie "vuestro", francuskie "votre", włoskie "vostro", łacińskie "vester")
@@profesorinkwizytor4838 hiszpański jest wielka zagadką. Większość wyrazów odbiega brzmieniowo od podobieństwa w innych europejskich językach. Siedzę teraz w hiszpańskim, bo zaciekawiła mnie jego egzotyka. Czasowniki są na ogół nieregularne, fonetyka zupełnie odmienna od tej znanej w językach romańskich, żaden z popularnych rzeczowników nie brzmi podobnie do odpowiednich w najbardziej popularnych języków indoeuropejskich, włoskim, francuskim czy w germanskich. Można znać wszystkie możliwe określenia, nazwy we francuskim czy włoskim, a na nic się to zda, bo można niczego nie zrozumieć nawet w oficjalnej odmianie nie w gwarach czy dialektach.
Z drugiej strony, wiele wyrazow w polskim, greckim, angielskim, ormiańskim, pahlawickim i kurdyjskim wykazuje bliskie podobienstwo, większe niż w językach ich sąsiadów.
@@adreq3.05 Hiszpański najbardziej jest chyba podobny do portugalskiego i katalońskiego, może też włoskiego
Obejżałem Twoje wszystkie filmy w jeden dzień. I chce wiecej!!! Jeszcze wiecej. W późniejszych odcinkach troche nawiązałeś do gałęzi irańsko-indyjskiej. Jednak skupiałeś się na gałęzi europejskiej języków indoeuropejskich. A czy są jakieś wtrącenia/zaporzyczenia w językach europejskich-indoeuropejskich z języków przed indoeuropejskich-europejskich? Czy może te indo... zdominowały tak te wcześniejsze, że pozostały tylko relikty w postaci np baskijskiego( zapewne z wieloma naleciałościami indoeuropeskimi) ?
Dziękuję, bardzo mi miło! :) Zasadniczo jest sporo słów, które podejrzewa się o bycie zapożyczeniami z przedindoeuropejskiego tzw. "substratu", czyli z języków, którymi mówiono w Europie przed przybyciem Indoeuropejczyków. Problem w tym, że o tych językach nic nie wiemy (poza nielicznymi wyjątkami typu baskijski właśnie). Ale czasem badając poszczególne języki możemy znaleźć pewne cechy wspólne danej grupy słów i wówczas ocenić, że te słowa pochodzą właśnie z przedindoeuropejskiego substratu (a może nawet możemy wtedy powiedzieć coś o samym tym substracie). Robert S.P. Beekes w swoim "Etymological Dictionary of Greek" robi tak dla greki, nazywając słowa, które - jak przypuszcza - pochodzą z substratu, "Pre-Greek". Chociaż niektórzy zarzucają mu, że tej etykiety "Pre-Greek" używa zbyt często i że właściwie co drugie słowo w jego słowniku jest "Pre-Greek" ;) Ale nie zmienia to faktu, że wiele nazw rzeczywiście zapewne jest przed-greckich, np. sporo nazw własnych.
W języku prasłowiańskim też są słowa, które się o to podejrzewa. Są pewne cechy, które na to wskazują, np. wahania spółgłosek. Rick Derksen w swoim "Etymological Dictionary of Slavic Inherited Lexicon" przypuszcza, że z substratu pochodzą np. prasłowiańskie *žaba 'żaba' i *borda 'broda'. No i też wielu przypuszcza przedindoeuropejskie pochodzenie niektórych najstarszych nazw własnych, np. wielu nazw polskich rzek.
Wspomniałem też o tym w komentarzu przypiętym pod filmem "jabłko".
@@Ciekawostkijezykoznawcze Dziękuję.A więc jednak dominacja Indo.. , ale z zaporzyczeniami z pre-indo. Czyli tak jak podejżewałem.
Zajebisty kanał kurwa. W chuj zawsze oglądam wszystko😀
Dziękuję!! I prosze pamiętać o języku białoruskim i jego wpływu na polski i odwrotnie.
To skomplikowane słowo przypomniało mi rosyjskie słowo лишишь zapisane kursywą 😂
W moim mieście na ulicy Lublińskiej znajduje się pobliski sklep Auchan. Ale nazwa ulicy pochodzi nie od polskiego Lublina, a od nazwy miasta Lublino które kiedyś tam się znajdowało, ale potem zostało przyłączone do większego miasta Moskwa.
Taki językoznawca to jak jakiś Sherlock Holmes lub porucznik Borewicz. 🤔 Ciekawe czy i ci są ze sobą spokrewnieni🤣🤣🤣. Superkanał!
Ja pierdziele, ale to jest ciekawe 😁🤩
Lubie ten kanał i wogóle a i co to znaczy w takim razie "Kochać" no bo Love = Kochać/Miłość
(Nie chce Cię tym komentarzem obrazić ani nic)
Że z love to nie wiedziałem, ale na lekcjach niemieckiego nauczyciel mówił żeby skojarzyć sobie lieben z lubieniem bo te słowa pochodzą od tego samego
Nie to żebym próbował Ci wytknąć jakiś błąd, ale zapytuje z ciekawości... Czy zmiana /u/ -> /i/ w 'lubet' i 'lubido' nie wynikała z harmonii samogłoskowej z sąsiadującą sylabą? W obu słowach mamy samogłoski przednie, odpowiednio /e/ oraz /i/, które jak wiadomo często powodują palatalizację dźwięków sąsiadujących. Sąsiedztwo /l/ i zgłoski wargowej, tak jak to sugerujesz w filmiku, to dla mnie zaskakujący kontekst do zmiany fonologicznej jak ta, która zaszła w tym słowie. Filmik super! Z wykształcenia jestem fonologiem, trochę czasu minęło od kiedy bawiłem się derywacjami i miło było znowu posłuchać jak ktoś opowiada o tym z pasją :) Serdeczności!
Ta zamiana b na v np Barbara - Varvara
Bier - Beer - Piwo - Cervesa
Jak to wytłumaczyć?
Dziękuję za sporą dozę wiedzy lingwistycznej i pozdrawiam serdecznie.
Pamiętajmy o LUBCZYKU, który dawniej był uważany za afrodyzjak, a może i nadal jest, bo w wielu domach do dzisiaj gospodynie domowe mają w zwyczaju dodawać go do rosołku, ponoć nie tylko dla poprawienia walorów smakowych :p
wiedziałem!
Lubicz - koło Torunia
Myślę że wyrażaniu słów które są osłabione znaczeniowo wraz z upływającym czasem, duże znaczenie w podkreśleniu wagi słowa będzie miał akcent i emocje towarzyszące wypowiadaniu, przynajmniej do czasu aż jakieś nowopowstałe słowo nie wyprze tak jak lubic》kochać》..No i coś pewnie znów się pojawi nowego,:)
Tak, tak!!! Podobno nazwy rzek: la Seine (Sekwana) i nasza rzeka San.....
Może coś o duńskim?❤
4:50 Strzelam - "minimum"
po białorusku też są słowa lubić i kachać, oznaczające też same co po polsku, myslę że warto było tego zaznaczyć
Od tego *leṷbʰ może pochozić też "polubowny", czyli "ugodowy", "pojednawczy", "kompromisowy", np. gdy na wakacjach część ludzi chce jechać gdzieś w plener, a część chce piec kiełbasy na grillu, czy na ognisku, to polubownym rozwiązaniem byłoby połączenie obu tych czynności, czyt. wyjechać w plener (poza miejsce zamieszkania) i w miejscu docelowym rozpalić ognisko i upiec kiełbasę (oczywiście, jeżeli warunki techniczne na to pozwolą, tzn w danym miejscu jest wyznaczone palenisko i/lub jest stosunkowo łatwy dostęp do opału, czyt. drewna)
P.s. Pochodzę z województwa podkarpackiego, a w nim również jest miasto z nazwą opartą o rdzeń *lub- . A jest nim Lubaczów (chociaż sam jestem z Przemyśla), pkrewne temu mogą być też miasta takie jak Lubań Śląski, Lubliniec, Lubartów, poza tym oprócz woj. Lubelskiego, którego stolicą jest Lublin (a słyszałem też teorię o tym, że nazwa miasta pochodzi od ryby złowionej przez pierwotnego włodarza tego miasta, właściwie ryby były dwie, okoń i lin, i stąd po trudnej i długotrwałej dyskusji mieszkańców, jak nazwać miasto, Okoń lub Lin, zostało Lublin ), jest jeszcze województwo o dwóch "stolicach", w Zielonej Górze i Gorzowie Wielkopolskim - lubuskie.
W języku ukraińskim są dokładnie ta samą para znaczeń: "liubyty" - "kochaty"
W ukraińskim języku "ljubyty" może znaczyć i "lubić", i "kochać", a "kochaty" - i "kochać kogoś", i "doglądać kogoś albo coś", a to jest pierwotnym znaczeniem tego słowa, które jest związanym ze słowem "czesać"
Lubczyk
5:55 jestem dumna ze to wiedziałam
Arch. "lubować" zachowało znaczenie bliższe pierwotnemu.
Idąc tym tropem, można polubownie zakończyć jakąś sprawę.