Where does Polish word "BÓG" ('GOD') come from? (English subtitles)

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 29 ธ.ค. 2020
  • ► FACEBOOK / ciekawostkijezykoznawcze
    ► INSTAGRAM / ciekawostki.jezykoznawcze
    script, presentation, editing, graphic design - Kamil Pawlicki
    production management - Klara Pawlicka
    intro and outro - Jacek Owczarz
    sources:
    • Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
    • Rick Derksen, Etymological Dictionary of Proto-Slavic Inherited Lexicon, Leiden-Boston 2009. Krystyna Długosz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Warszawa 2008.Grzegorz Jagodziński, Zapożyczenia w językach słowiańskich (grzegorz.jagodzinski.prv.pl/li...)
    • Jacek Jarmoszko, Polsko-irańskie dziedzictwo językowe, czyli przyczynkido mitu o sarmackich korzeniach Polaków w świetle badań językoznawstwahistoryczno-porównawczego, „Kwartalnik Językoznawczy” 2011/3 (docplayer.pl/21940957-Jacek-j...)
    • Jacek Kowalski, Sarmacja - obalanie mitów: podręcznik bojowy, Warszawa 2016.
    • James P. Mallory, Douglas Q. Adams, Encyclopedia of Indo-European Culture. London: Fitzroy Dearborn Publishers 1997. James P. Mallory, Douglas Q. Adams, The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World. Oxford: Oxford University Press 2006.
    • Andrzej Piskozub, Sarmackie dziedzictwo: traktat o czterech rodzimych ojczyznach, Gdańsk 2016.
    • Helmut Rix (red). Lexikon der Indogermanischen Verben, Wiesbaden 2001.
    • Dagmar S. Wodtko, Britta Irslinger, Carolin Schneider, Nomina im Indogermanischen Lexikon, Heidelberg 2008.

ความคิดเห็น • 586

  • @Ciekawostkijezykoznawcze
    @Ciekawostkijezykoznawcze  3 ปีที่แล้ว +130

    Dla dociekliwych ;)
    • Powiedziałem, że ewolucja od 'część, przydział' do 'bóg' zaszła tylko w podrodzinie słowiańskiej i podrodzinie irańskiej. Trzeba jednak przyznać, że część ewolucji irańskiej dokonała się jeszcze na etapie indo-irańskim, dlatego w językach indyjskich też widać podobną ewolucję: w sanskrycie obok słowa "bhāga-" 'część, przydział' mamy też pokrewne słowo "bhaga-" 'szczęście, dobrobyt', stosowane także jako epitet odnoszący się do bogów (i jako imię jednego z Aditjów, bóstw słonecznych). Od tego ostatniego pochodzi też "bhagavān" 'bogaty, szczęśliwy, dostatni; boski, czcigodny, znamienity; pan'. Stąd np. Bhagavadgita 'Pieśń Pana'. Jednak w językach indyjskich to słowo nie stało się - jak w irańskich - głównym słowem oznaczającym 'boga'.
    • Nie tylko języki słowiańskie i irańskie używają na określenie Boga i bogów słów niepochodzących od *dei̯u̯ós. Wśród języków, które też się z tego wyłamują, są też:
    - języki germańskie, np. angielskie „god”, niemieckie „Gott”, szwedzkie „gud” itp. - te słowa pochodzą albo od praindoeuropejskiego określenia *ǵʰuHtós ‘przywołany’ (od rdzenia *ǵʰeu̯H- ‘wołać, przywoływać’), albo od określenia *ǵʰutós ‘ten, komu złożono libację, płynną ofiarę’ (od rdzenia *ǵʰeu̯- ‘lać’);
    - greka: greckie słowo „theós” (z którego pochodzi np. „teologia”) NIE jest spokrewnione z łacińskim „deus” (choć może wydawać się podobne). Pochodzi ono od drugiego praindoeuropejskiego słowa oznaczającego ‘boga’: *dʰéh₁s, które prawdopodobnie wywodzi się od rdzenia *dʰeh₁- ‘kłaść, działać’, a zatem to określenie boga mogło pierwotnie znaczyć ‘ten, który kładzie, działa, tworzy’.
    • Języki irańskie zachowały pozostałość praindoeuropejskiego *dei̯u̯ós ‘bóg’, ale w znaczeniu: ‘demon’. Być może wzięło się to z języka awestyjskiego, czyli języka Awesty - świętej księgi zaratusztrianizmu (zoroastryzmu) - religii, której prorokiem był Zaratusztra (Zoroaster), a najwyższym bóstwem - Ahura Mazda. Być może zmiana znaczenia pochodnych dawnego *dei̯u̯ós z ‘bóg’ do ‘demon’ miała związek z „rewolucją religijną” Zaratusztry: dawni bogowie zostali strąceni z piedestału i uznani za wrogów Ahura Mazdy, a zatem: za demony.
    • Niektórzy twierdzą, że w językach słowiańskich potomkiem praindoeuropejskiego *dei̯u̯os jest *divъ, po polsku: „Dziw”, który w mitologii słowiańskiej oznaczał demona, złego ducha. Możliwe więc, że także słowo „Dziw” powstało pod wpływem Sarmatów.
    • W dzisiejszym języku perskim nie używa się już słowa „baga-”, lecz słowa „xodâ” ‘Pan, Bóg’, co wywodzi się z prairańskiego *hwa-tā́wā - co było złożeniem zaimka zwrotnego *hwá i formy *tā́wā (z praindoeuropejskiego *teu̯h₂- ‘być silnym’).
    • Argumentem za tym, że prasłowiańskie *bogъ mogłoby być zapożyczeniem z irańskiego (zapożyczeniem w sensie „pełnym”, czyli formalno-semantycznym, a nie tylko semantycznym), jest także brak tzw. prawa Wintera: na etapie prabałtosłowiańskim głoska *a powinna się wzdłużyć przed spółgłoską dźwięczną nieprzydechową *g, co dałoby w efekcie *ā (które później przeszłoby w *a, i mielibyśmy dziś po polsku nie „bóg”, lecz „bag”). Ale tutaj wzdłużenia nie było, co może wskazywać na pożyczkę. Trzeba jednak przy tym pamiętać, że prawo Wintera jest samo w sobie nieco problematyczne i istnieje więcej wyjątków, co do których wyjaśnienia nie ma konsensusu językoznawców (dlatego niektórzy w ogóle odrzucają to prawo).
    • Tym, którzy są zainteresowani przystępnym wprowadzeniem do tematyki wpływów języków irańskich na języki słowiańskie, polecam artykuł Jacka Jarmoszko pt. „Polsko-irańskie dziedzictwo językowe, czyli przyczynki do mitu o sarmackich korzeniach Polaków w świetle badań językoznawstwa historyczno-porównawczego” docplayer.pl/21940957-Jacek-jarmoszko-kwartalnik-jezykoznawczy-2011-3-7.html
    • Znaczenie słowa „zbożny” w „Bogurodzicy” (we fragmencie „a dać raczy, jegoż prosimy: a na świecie zbożny pobyt, po żywocie rajski przebyt”) nie jest takie oczywiste. Część badaczy uważa, że „zbożny pobyt” to ‘życie dostatnie, szczęśliwe’ (a zatem związane z pierwotnym znaczeniem słów „bóg” i „zboże”), ale niektórzy uważają, że oznacza to ‘życie pobożne’ (a zatem związane z wtórnym, religijnym znaczeniem słowa „bóg”). Wśród tych drugich był Aleksander Brückner, który uważał, że prosić i o szczęśliwe życie na ziemi, i o życie wieczne, to już byłoby za dużo... byłyby to, jego zdaniem, „dwa grzyby w barszczu”. A jednak jeśli prześledzimy inne podobne modlitwy staropolskie, mamy w nich podobne podwójne prośby, w których w jednym zdaniu prosi się o szczęście doczesne i szczęście wieczne, np. „[aby Chrystus] raczył nas siego dnia i siego roku we zdrowi, w wiesieli dopuścić, abychom my miłemu Chrystusowi służyli, jakobychom potem królestwo niebieskie otrzymali” (Kazania gnieźnieńskie).
    • W języku praindoeuropejskim głoska *a jest nieco problematyczna - była bardzo rzadka i część językoznawców (tzw. szkoła lejdeńska) uważa, że jej w ogóle nie było, a wszystkie wystąpienia *a to tak naprawdę *e w sąsiedztwie głoski laryngalnej drugiej *h₂. Dlatego w publikacjach przedstawicieli szkoły lejdeńskiej, np. u Beekesa, Lubotsky’ego (ale nie wszystkich - nie u Kroonena) zamiast *bʰag- i *bʰagos rekonstruuje się *bʰeh₂g- i *bʰeh₂gos.
    • Co do słowa „święty” - tradycyjnie łączy się je z językami irańskimi, np. awestyjskie „spəṇta” ‘święty’. Ale Marek Majer w artykule z 2017 r. "A Note on the Balto-Slavic and Indo-European Background of the Proto-Slavic Adjective *svęt 'Holy'" cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_18778_2084-140X_07_09/c/1889-2642.pdf pisze, że prasłowiańskie *svętъ (a więc i polskie "święty") można potraktować jako słowo rodzime, pochodzące od pie. *ḱu̯en-to- - bez konieczności zakładania wpływu irańskiego.

    • @biaykruczek5911
      @biaykruczek5911 3 ปีที่แล้ว +2

      Link do Jacka Jarmoszko nie działa (strona nieodnaleziona 🙁).

    • @Ciekawostkijezykoznawcze
      @Ciekawostkijezykoznawcze  3 ปีที่แล้ว +6

      @@biaykruczek5911 Dzięki za info! Już poprawione.

    • @Kostur998
      @Kostur998 2 ปีที่แล้ว +6

      Hej, jak możesz zrób odcinek o słowie "OK". Wbrew pozorom słowo starsze niż nam się wydaje i jest teraz mniej popularne niż 20-30 lat temu. Zanim były krótkie wiadomości SMS i internet, zanim nauka angielskiego była popularna, nasi rodzice nadużywali tego słowa pamiętam z dzieciństwa na wsi że było mocno nadużywane przez osoby z rocznika 1960-1980 natomiast starsze osoby babcie-dziadki nie używały zbyt słowa OK lub znacznie mniej. Dziś w internecie/smsach częściej można spotkać gif niż słowo ok, nastolatkowie bezpośrednio między sobą też tak go nie nadużywają.

    • @dobrawodazoteciekawostki8161
      @dobrawodazoteciekawostki8161 2 ปีที่แล้ว +6

      Gott - gout - gut - Goat - kozioł, bog przedchrześcijański.

    • @xthemugshot
      @xthemugshot 2 ปีที่แล้ว +2

      Weź nagraj jakąś erratę, bo za dużo czytania :)

  • @ilyakogan
    @ilyakogan 2 ปีที่แล้ว +46

    I speak Russian and I never realised that there's a connection between "bog" and "bogaty" :)
    Thank you so much for making this great video and for translating it!

    • @Valtasar93
      @Valtasar93 2 ปีที่แล้ว +3

      Ещё больше удивишься, если узнаешь, что пчела и бык произошли от одного корня.

    • @swetoniuszkorda5737
      @swetoniuszkorda5737 ปีที่แล้ว

      @@Valtasar93 "Koniec" i "początek" także.

    • @Valtasar93
      @Valtasar93 ปีที่แล้ว +1

      @@swetoniuszkorda5737 но это стоит вдаваться в этимологию и церковнославянскую грамматику.

    • @AnnaMazurczyk
      @AnnaMazurczyk ปีที่แล้ว

      @@Valtasar93 czy mógłbyś założyć program na YT I także tłumaczyć te znaczenia? 🥰 Bardzo ciekawy temat, a wydaje mi się że masz wiedzę... Przeczytałalam wszystkie twoje komentarze 🍀🤗💚

    • @Valtasar93
      @Valtasar93 ปีที่แล้ว

      @@AnnaMazurczyk спасибо за комплимент, что я что-то знаю. Однако все мои знания - заслуга книг, в частности исторической грамматики русского языка. Уверен, подобная книга есть по польскому языку. Старославянский язык у нас считается отчасти общим, поэтому современные языки славян во многом близки.

  • @pedrodourado3711
    @pedrodourado3711 2 ปีที่แล้ว +91

    Wow. Your channel is pure gold! Many Thanks to YT algorithm. I'm a huge fan of linguistics, and in my journey learning polish I very frequently find myself trying to explain some polish words, and sometimes making parallels with other languages.
    For example, lately I got myself thinking why the verb łażić and the noun łażienka, and I suspected it had to do with the fact that bathrooms long time ago, were a place that you'd need to "go" to, as it was outside the house. I read it later that it might be the case. And other slavic languages uses the same principle, as my Bulgarian colleague said that łażienka in Bulgarian is "chodnik". Makes sense :)
    Anyways this video in particular brought me to the word "bagatela" which is said to something that has no value, but, in my language, we usually say bagatela for something that needs no money to buy it, so, its practically given to you, so, the ver give here has a lot to do with the origins of the word God. so maybe? :)
    Keep the good work.
    Pozdrawiam z Krakowa!
    Pedro

    • @taxau
      @taxau 2 ปีที่แล้ว +1

      find: santos bonacci - he will show you the source. everything is vib RA tion energy and frequency N. Tesla

    • @siwaszkotka
      @siwaszkotka 2 ปีที่แล้ว +4

      nice examples thanks

    • @sledgehog1
      @sledgehog1 2 ปีที่แล้ว +9

      Cool to see another Portuguese speaker interested in linguistics and the Polish language! Have fun!

    • @pawelkleban7289
      @pawelkleban7289 ปีที่แล้ว +3

      Huge respect to you!
      I don't want to be a stickler, but you shouldn't use "ż" in "łazienka" and "łazić".
      Ż is like "J" in portugesse (like Joga Bonito).
      "Soft Z" which is used in those two words is existing as a "Ź" (it's a slash, not point over the z), but you use that letter only if the next letter is consonant. If it's vowel you should write it's with two letter readed as a one "zi" ("i" next to "c", "n", "s" and "z" are softing them).
      Examples:
      Źrebak - Little horse
      Łazienka - bathroom :)
      Cheers!

    • @mariuszw8460
      @mariuszw8460 ปีที่แล้ว

      Yes, also in time long ago (especially on villages) existed noun "wychodek" which means separately WC. (you can see photo to write this noun into search window), btw this noun is still present in polish, although not very popular. And on the same rule verb "wychodzić" means to going outside. All the best 4U :)

  • @TheBlaise91
    @TheBlaise91 3 ปีที่แล้ว +111

    Kolejny bardzo ciekawy odcinek! Dziękuję, wielu takich w 2021!

  • @procsbadamhebel5378
    @procsbadamhebel5378 3 ปีที่แล้ว +39

    Dzięki! Teraz już wiem, dlaczego życzenia po łużycku brzmią "wjele zboža" :) To po prostu życzenia szczęścia :)

    • @Ciekawostkijezykoznawcze
      @Ciekawostkijezykoznawcze  3 ปีที่แล้ว +7

      Ooo, super, dobrze wiedzieć, dzięki wielkie za komentarz! :)

    • @procsbadamhebel5378
      @procsbadamhebel5378 3 ปีที่แล้ว +19

      @@Ciekawostkijezykoznawcze Nie ma sprawy :) O łużyckim wiem niewiele, choć miałem przyjemność rozmawiać z Łużyczanami w Budziszynie/Bautzen/Budysinie - oni mówili po górnołużycku, ja po kaszubsku i się dogadywaliśmy :) W razie pytań na temat języka kaszubskiego polecam się bardziej, bo to mój język ojczysty :) Pozdrawiam!

    • @Glemigobles
      @Glemigobles ปีที่แล้ว

      O to bardzo ciekawe, z perspektywy Małopolanina to my mamy dużo podobnych słów albo odmian rzeczowników ze Słowakami. Teoretycznie Kaszubom powinno być bliżej językowo do Łużyczan niż Kaszubom do Polaków. Oczywiście teraz to wszystko powoli się zaciera.

    • @Claudel1990
      @Claudel1990 ปีที่แล้ว +3

      Plemiona łowców-zbieraczy nie mieli specjalnie co gromadzić poza narzędziami. Dopiero pojawienie się rolnictwa i za tym osiadłego trybu życia pozwoliło gromadzić i zboże akurat było pierwszym i najważniejszym, co było do gromadzenia.

  • @paulinalesiczka7848
    @paulinalesiczka7848 2 ปีที่แล้ว +17

    Mój kolega z pracy jest , pochodzi z Iranu. Rozmawiając znajdujemy wiele podobieństw między naszymi językami, ale chyba najbardziej zaskoczyło nas, że w obu językach słowo "kotlet" ma dokładnie takie samo znaczenie!

  • @anitawoytowicz2850
    @anitawoytowicz2850 ปีที่แล้ว +3

    Jest pan wspanialy i bardzo bogaty. Bo kazdy jezyk to bogactwo, a pan ma ich tyle!

  • @ennuiarduous6446
    @ennuiarduous6446 2 ปีที่แล้ว +70

    Wow, niesamowity kanał, super merytoryka + prelegent wzbudzający zainteresowanie tematem.

    • @drhakim8365
      @drhakim8365 ปีที่แล้ว

      Poszedł z tym "Wow" w pizdiec matieri...czyli do USA .

  • @miya_kim_h.
    @miya_kim_h. 2 ปีที่แล้ว +42

    "dwie żony dały pięćdziesiąt sześć czajników" po persku brzmi : "du done zan dad pandżo szesz czajnak" : )))

    • @65mto
      @65mto 2 ปีที่แล้ว +9

      To ja wpadnę na herbatę.

    • @miya_kim_h.
      @miya_kim_h. 2 ปีที่แล้ว +1

      @@65mto haha :D

    • @NoweSytuacje
      @NoweSytuacje 2 ปีที่แล้ว +1

      Two mom dower five-ten six kettle. (%

    • @ibs11
      @ibs11 2 ปีที่แล้ว

      Słychać podobieństwo

    • @siwaszkotka
      @siwaszkotka 2 ปีที่แล้ว +1

      niesamowite

  • @gaetano_kojj
    @gaetano_kojj 3 ปีที่แล้ว +197

    Że Bagdad i Bogdan mogą mieć zbieżną etymologie to nie pomyślałem :)

    • @jozefowiczanna1984
      @jozefowiczanna1984 2 ปีที่แล้ว +16

      oraz Bożydar

    • @okoproroka1561
      @okoproroka1561 2 ปีที่แล้ว +5

      Bohun, Bogusławice, Bogumiła, Bogusław

    • @deadsaintsbixxx7853
      @deadsaintsbixxx7853 2 ปีที่แล้ว +9

      A ja myślałem, że Bagdad jest od 'bag' - ogród ale może to inaczej wymawiane 'bag'. Pewnie z jakimś przydechem i w ten sposób powiązane np. z 'bach' w nazwie Karabach/Gharabagh (=Czarny Ogród).

    • @BogdanMKwiatek
      @BogdanMKwiatek 2 ปีที่แล้ว +1

      No i Bagdad mnie wola!… Bo!

    • @wojciechcheb1677
      @wojciechcheb1677 2 ปีที่แล้ว +1

      no i słusznie...bo to tylko teoria....tak jak i istnienie języka praindoeuropejskiego, ktory jest tylko teorią i tworem sztucznym i może nigdy nie istniał :)

  • @grzyp123
    @grzyp123 ปีที่แล้ว +3

    W internecie brakuje takich ludzi jak Pan!

  • @HelenA-fd8vl
    @HelenA-fd8vl 2 ปีที่แล้ว +8

    Your Polish is a pleasure to listen to.

  • @tephra2493
    @tephra2493 3 ปีที่แล้ว +16

    Czemu wcześniej nie widziałam tego kanału? Choć fb obserwuję od lat? Cudownie się słucha ❤️ wielbię ❤️ jako filolog klasyczny, greko-łacino-świr i obsesjonatka językowa jestem oczarowana.

  • @ravwiczsawiewam8745
    @ravwiczsawiewam8745 2 ปีที่แล้ว +13

    Uwielbiam historię. Właśnie znalazłem ten kanał i przyznam, że nie spodziewałem się, aż tak dobrego materiału. Pełen szacunek. Pozdrawiam.

  • @andrzejlesz4005
    @andrzejlesz4005 3 ปีที่แล้ว +38

    Świetny film! Nie wiem jak dużym powodzeniem cieszyłaby się taka tematyka ale ja bardzo chętnie zobaczyłbym film tłumaczący genezę frazeologizmów. Pozdrawiam

  • @olapiechnik329
    @olapiechnik329 2 ปีที่แล้ว +7

    Panie Kamilu, po prostu brawo! :) Świetną robotę Pan robi i to w tak lekki sposób.

  • @myax88
    @myax88 3 ปีที่แล้ว +33

    Wspaniały kanał

    • @Ciekawostkijezykoznawcze
      @Ciekawostkijezykoznawcze  3 ปีที่แล้ว +14

      Dziękuję serdecznie! :) Co do języka polskiego - zgadzam się w pełni! Co do Persów: też tak słyszałem; a ci Persowie, których miałem przyjemność poznać osobiście, to wspaniali ludzie :) Nawzajem wszystkiego dobrego w nowym roku! :)

    • @ThomasMikstacki
      @ThomasMikstacki 2 ปีที่แล้ว +3

      @@Ciekawostkijezykoznawcze Mam podobne doświadczenia co do Persów! Język polski jest fascynujący, zwłaszcza dla nas Polaków, ale generalnie języki indoeuropejskie są pasjonujące! Myślę także o słowach takich jak budzić, wara, strumień, dratwa, brat, siostra, wdowa które odnajdujemy w sanskrycie i językach germańskich. Fascynujące!

    • @drhakim8365
      @drhakim8365 ปีที่แล้ว +1

      MAMY !

  • @krzysztofkrawczyk1500
    @krzysztofkrawczyk1500 2 ปีที่แล้ว +10

    W czeskim jak na sklepie jest napisane, że tu jest smiszeni zbożi (zapisuję fonetycznie) to nie znaczy, że tu jest mieszanka zbóż, a towary różne, czyli dobra wszelakie :) Warto się wschłuchać w inne języki słowiańskie, dużo można się dowiedzieć na temat swojego języka.

  • @arabski_slusarczyk
    @arabski_slusarczyk 3 ปีที่แล้ว +12

    A akurat w swoim przedostatnim filmie również wspominałem o etymologii Bagdadu i użyłem takiego samego argumentu :) Super!

    • @Ciekawostkijezykoznawcze
      @Ciekawostkijezykoznawcze  3 ปีที่แล้ว +5

      O, dzięki! Nie znałem Twojego kanału, a wygląda bardzo ciekawie, z wielką chęcią obejrzę!

    • @arabski_slusarczyk
      @arabski_slusarczyk 3 ปีที่แล้ว +5

      @@Ciekawostkijezykoznawcze Zapraszam serdecznie! Może coś uda się wykorzystać do swoich filmów :)

  • @annamiller9153
    @annamiller9153 2 ปีที่แล้ว +3

    Jestem pod wrażeniem Twojej wiedzy i przejrzystej prezentacji:) super :)

  • @sator666666
    @sator666666 2 ปีที่แล้ว +2

    Świetny kanał. Dopiero odkryłem. Zabieram się za oglądanie wszystkiego tutaj.

  • @andrewrosenblum4071
    @andrewrosenblum4071 2 ปีที่แล้ว +2

    Srerdecznie dziękuję. Czegoś takiego szukałem. Nie mam czasu wertować po bibliotekach czy po Internecie, to sobie przynajmiej posłucham przy pracy.

  • @Kubuscus
    @Kubuscus 3 ปีที่แล้ว +7

    Ciekawy materiał. Cieszę się że wyszedł tak szybko po skończeniu ostatniej serii :)

  • @marekfreeman8636
    @marekfreeman8636 2 ปีที่แล้ว +1

    Bardzo dziękuję za ten program,
    pozdrawiam i życzę powodzenia 🖐🏻

  • @AlexaDeWit
    @AlexaDeWit ปีที่แล้ว +2

    I've been watching the videos you have with english subtitles recently, and found them really engaging! I hope you continue to provide subtitles for future content, as they're very well made and very engaging!

  • @muadek
    @muadek 2 ปีที่แล้ว +5

    Bardzo dobry odcinek, dziękuję:)

  • @jakhimich
    @jakhimich 3 ปีที่แล้ว +9

    Dziękuję za świetny filmik!

  • @ENCJO
    @ENCJO 2 ปีที่แล้ว +2

    Na bogato wyjaśnione! Mega ciekawy kanał. Będziemy oglądać 😀

  • @dawor99
    @dawor99 ปีที่แล้ว +1

    Super! Dziękuję za ten odcinek.:) Bardzo fajnie podane i rzetelnie przygotowane. Chyba wykorzystam na jakieś rozważanie w seminarium:D:) Pozdrawiam!

  • @MilenaAntena
    @MilenaAntena 2 ปีที่แล้ว

    Dziękujemy bardzo za wszystkie ciekawe treści na kanale. Oglądamy z chłopakiem i bardzo pozdrawiamy

  • @missmo7798
    @missmo7798 2 ปีที่แล้ว +1

    Kocham Cię! Właśnie takiego kanału mi brakowało. Subskrybuję od razu i nadrabiam zaległości 😍

  • @Kitsune1978
    @Kitsune1978 2 ปีที่แล้ว

    Szalenie ciekawe informacje! Leci subskrypcja i zasiadam do oglądania kolejnych filmików.

  • @user-ks7dk4dz8r
    @user-ks7dk4dz8r 2 ปีที่แล้ว +14

    Благодарю, очень интересно. Может не все понял, но дикцич очень хорошая, многое понятно даже не зная польского языка

  • @rosecribs1272
    @rosecribs1272 3 ปีที่แล้ว +4

    świetny materiał jak zwykle!

  • @pawekarbowski2105
    @pawekarbowski2105 3 ปีที่แล้ว +8

    Tęskniłem!! Jak zawsze super odcinek!

  • @LeszekSlowinski
    @LeszekSlowinski 3 ปีที่แล้ว +6

    Wspaniały epilog świetnego materiału.

  • @wandamaria
    @wandamaria 2 ปีที่แล้ว

    Cudowny odcinek, wielkie podziękowania

  • @romansikorski9018
    @romansikorski9018 2 ปีที่แล้ว +3

    Uwielbiam słuchać pańskie ciekawostki językowe.👍

  • @MH-tn3pp
    @MH-tn3pp 2 ปีที่แล้ว +4

    Very interesting, thank you so much !

  • @AnnaMazurczyk
    @AnnaMazurczyk ปีที่แล้ว

    Świetny program 🤗🍀🥰 duża wiedza, bardzo dobrze się słucha 😘🍀🤗

  • @jaroslawpiwar5811
    @jaroslawpiwar5811 ปีที่แล้ว +1

    Super się słucha. Dzięki.

  • @tenar79
    @tenar79 2 ปีที่แล้ว +1

    Świetny jest ten kanał, cieszę się, że tu trafiłam!

  • @martscapes
    @martscapes ปีที่แล้ว

    Super. Dziękuję 🧡

  • @user-wj5yz2pw5t
    @user-wj5yz2pw5t 2 ปีที่แล้ว +12

    The word for God in Latin is also of Slavic origin. Originally, the word was Div, which means giant, and the gods were once understood and portrayed as giants. The Greek word Zeus also came from the word Div. That's how we got from Div word Divos and Deus, then Zeus.

    • @waldemarusmc3191
      @waldemarusmc3191 ปีที่แล้ว +2

      Word ' Diva' in Sashkrit means a Goddess, Slavic originated from Sanskrit.

    • @nestingherit7012
      @nestingherit7012 ปีที่แล้ว

      🤣🤣🤣how dare you?

  • @grek000
    @grek000 3 ปีที่แล้ว +6

    Świetny film!

  • @christinakoral585
    @christinakoral585 ปีที่แล้ว +1

    Kocham twojego bloga, naprawdę, to jest najciekawsze na świecie proszę nagrywaj więcej

  • @pani_ornitolog
    @pani_ornitolog 3 ปีที่แล้ว +6

    Ooo, wrócił Pan ❤

    • @Ciekawostkijezykoznawcze
      @Ciekawostkijezykoznawcze  3 ปีที่แล้ว +6

      Wróciłem! :) Hmm, akurat w odpowiedzi na inny komentarz napisałem o słowie "wrócić", więc pozwolę sobie przy okazji napisać też coś o nim tutaj (częściowo wklejając tamtą odpowiedź) :)
      "Wrócić" pochodzi od prasłowiańskiego *vortiti, co było czasownikiem kauzatywnym od *vьrtěti 'obracać, kręcić' (od niego mamy "wiercić") - kauzatywnym, czyli oznaczało 'powodować, że coś się kręci, obraca'. A to z praindoeuropejskiego rdzenia *u̯ert- ‘obracać’. Z tego samego rdzenia pochodzi też łacińskie „vertō” ‘obracam’ (a stąd np. "wertować", "wers", "wersja", "rewers").
      A w językach germańskich znaczenie zmieniło się z 'obracać' do 'stawać się' (rozwój znaczeniowy jest podobny do polskiego "obrócić się w coś", czyli 'stać się czymś', albo do angielskiego "turn into something", dosłownie 'obrócić się w coś', czyli 'stać się czymś'). Stąd niemieckie „werden” ‘stawać się’, stąd też staroangielskie „wyrd” 'los, przeznaczenie', a w późniejszym angielskim: „weird”, które najpierw znaczyło 'mający władzę nad przeznaczeniem'. W mitologii nordyckiej istniały trzy Norny, boginie przeznaczenia; po angielsku nazywano je „weird sisters”, pojawiają się np. w Makbecie. To z ich powodu słowo „weird” zaczęło z czasem oznaczać ‘dziwny’.

  • @heathcliffearnshaw1403
    @heathcliffearnshaw1403 2 ปีที่แล้ว +1

    doskonalnie ! excellent !

  • @peteENpl
    @peteENpl ปีที่แล้ว

    Uwielbiam te filmiki, proszę o więcej

  • @ellaosinska
    @ellaosinska 2 ปีที่แล้ว +3

    Matko jedyna, jakie to dla mnie zawiłe, a jakie fascynujące 😄 Subskrybuje 😄👍

  • @pawelnajbuk2900
    @pawelnajbuk2900 ปีที่แล้ว

    Witam, niedawno odkryłem Pana kanał na TH-cam i z przyjemnością oglądam prezentowane materiały. Od jakiegoś czasu interesuje mnie etymologia słowa złoto, być może jest to fajny pomysł na odcinek. Pozdrawiam 💪

  • @plattonxyz...6974
    @plattonxyz...6974 2 ปีที่แล้ว +1

    Wspanialy wyklad...!
    Znowu bede o “zabek “ madrzejszy...😉
    i bogatszy...!

  • @user-zl3zb1le8w
    @user-zl3zb1le8w 2 ปีที่แล้ว

    Dzięki! Nawzajem

  • @Mieszkoy
    @Mieszkoy 2 ปีที่แล้ว

    Świetna wymowa!!

  • @bogdano.8131
    @bogdano.8131 2 ปีที่แล้ว +4

    Bardzo ciekawe dla mnie (nie tylko ze względu na moje imię ... 😊)....
    Przy okazji inna ciekawostka odnośnie Polski i Bliskiego Wschodu: mieliśmy kiedyś w Niemczech sąsiadów - Kurdów z Syrii. Byłem ciekaw, jak w ich języku wymawia się liczby od 1 do 10. Byłem zdumiony, że 5 i 6 brzmi jak po polsku!

  • @sundukibrahim2944
    @sundukibrahim2944 2 ปีที่แล้ว

    Bardzo ciekawy wykład

  • @kamilnowak6509
    @kamilnowak6509 2 ปีที่แล้ว

    Bardzo lubię Pana materiały. Przyjemnie się słucha, bo i głos ma Pan przyjemny, i treść interesująca.
    Jeśli mogę zasugerować jedną rzecz, którą mógłby Pan dopracować, to gesty, zwłaszcza układ dłoni. Przez cały odcinek ma Pan dłonie ułożone, jakby trzymał w nich po jednym, dużym jabłku. Przy dłuższym oglądaniu może to utrudniać odbiór.
    Życzę kolejnych pomysłów i z przyjemnością czekam na nowe odcinki.

  • @roylergracie
    @roylergracie 2 ปีที่แล้ว

    Najlepszy kanał na yt. Dziękuję za popularyzację dziedzin których " szary " człowiek nie ma jak za bardzo po amatorsku ugryźć.

  • @marcindepczynski4215
    @marcindepczynski4215 2 ปีที่แล้ว +2

    Super, zostawiam suba!

  • @danutamalicka932
    @danutamalicka932 2 ปีที่แล้ว

    Super🌹🌹🌹

  • @mgrycz
    @mgrycz 2 ปีที่แล้ว +1

    Jaki wspaniał kanał

  • @lew_wloczega
    @lew_wloczega 2 ปีที่แล้ว +1

    Jestem pod wrażeniem wiedzy, całościowego podejścia i ciekawego przedstawienia. Myślę, że warto dodać, że w sanskrycie Boga nazywa się wieloma nazwami, między innymi bhagavān - szczególnie w odniesieniu do Viṣnu, swoją drogą odnosi się to do tego pojęcia Boga, które jest najbliższe Jedynemu Bogu jakiego mamy w religiach abrahamowych, bo devaḥ (często tłumaczone jako półbóg lub po prostu deva), które bliższe jest rozumieniu boga jako jednego z wielu, uosobienie jakieś siły.

  • @HwitazBero-Istoria-Movy
    @HwitazBero-Istoria-Movy 2 ปีที่แล้ว +2

    Дуже цікаво! Дякую.

  • @MelaBruxa
    @MelaBruxa 3 ปีที่แล้ว +2

    Jest nowy odcinek! Hura!

  • @adaria7504
    @adaria7504 ปีที่แล้ว

    Super!

  • @areski51
    @areski51 2 ปีที่แล้ว +1

    Bardzo ciekawy odcinek! Dotychczas myślałem, że słowo "Bóg ma coś wspólnego ze słowem "bać się"(bojać się na Podlasiu). Dzięki bardzo!

  • @dimitrifilonov9707
    @dimitrifilonov9707 2 ปีที่แล้ว

    Dziekuje!

  • @rocktuned
    @rocktuned 2 ปีที่แล้ว +1

    Sluchalem chwile bez wizji i tak mysle jakie ''they was''. xD Super materialy. Pozdrawiam. :)

  • @andyceeb2110
    @andyceeb2110 2 ปีที่แล้ว

    Bardzo ciekawe.

  • @lukasiewicz.painting
    @lukasiewicz.painting 3 ปีที่แล้ว +4

    Super odcin!

  • @dariobush1579
    @dariobush1579 2 ปีที่แล้ว

    Dopiero znalazłem ten kanał i jestem zadowolony

  • @labibbiace
    @labibbiace ปีที่แล้ว +1

    Szacun za rzetelną wiedzę

  • @andrzejpakua6699
    @andrzejpakua6699 2 ปีที่แล้ว

    Arcyciekawy felieton! Gratuluję dykcji i erudycji! Będę
    Pana ”śledził" ( cóż to na wspólnego ze śledziem... chyba wiemy...) Pozdrawiam z najbardziej wschodniego miasteczka na obecnych " kresach" - z Hrubieszowa. :-) PS Etymologia i semantyka , były zawsze moim 'lajkonikiem'. Kłaniam się
    Panu z szacunkiem.

  • @adaria7504
    @adaria7504 8 หลายเดือนก่อน

    Rewelacja!

  • @piotrkrok8250
    @piotrkrok8250 ปีที่แล้ว

    Super prowadzący i tematy...

  • @D-Orro
    @D-Orro 2 ปีที่แล้ว +1

    Wspaniała edukacja! …

  • @agnieszkaradlinski1140
    @agnieszkaradlinski1140 ปีที่แล้ว

    super

  • @ireneuszmaslinski9187
    @ireneuszmaslinski9187 ปีที่แล้ว

    Bardzo ciekawe są Pana opowieści i dodatkowo z humorem. Ja interesuję się zjawiskiem religii i na podstawie swoich rozważań doszedłem do tezy, że być może słowo Bóg pochodzi od słowa błogość. Religijność to poszukiwanie wiecznego szczęścia niezależnego od sytuacji zewnętrznej, przynajmniej taka jest religijność pochodząca z wewnętrznego wglądu i to nieważne w jakiej religii instytucjonalnej funkcjonuje człowiek religijny. Wieczne szczęście to wieczna błogość, a błogość to stan umysłu, stan uczuć. Ponieważ dla prostego człowieka rozpatrywanie stanów wewnętrznych jest zbyt trudne, więc spersonifikowano tą wewnętrzną błogość i zaczęto nazywać Bogiem. Trudno było tłumaczyć ludziom, że aby uzyskać trwałą wewnętrzną błogość należ postępować tak i tak, więc zaczęto tłumaczyć, że Bóg chce tego i tego i jeśli będziecie posłuszni to On zamieszka w waszym sercu i będziecie szczęśliwi. To tylko taka moja teoria, ale jestem ciekaw Pana komentarza do tego.

  • @krzysztofwiniarz2994
    @krzysztofwiniarz2994 2 ปีที่แล้ว

    super filmik!
    trzeba rozpowszechniać wiedzę i dochodzić do prawdy.

  • @RodiaRazkolnikov
    @RodiaRazkolnikov 2 ปีที่แล้ว +1

    Szalenie ciekawy materiał! Obserwowałem Twój program od jakiegoś czasu na facebooku, ale dopiero wczoraj odkryłem ten kanał i jestem pod miłym wrażeniem. Chciałem tylko dodać, że to co napisałeś na temat etymologii sanskryckiego "bhagavaan"-a jest słuszne, ale jeżeli chodzi o jego użycie w językach nowoindyjskich (a dokładniej nowo-indoaryjskich) to muszę zaznaczyć, że jak najbardziej używa się tego słowa jako zamiennik "Boga" z całą paletą emocjonalno-teologiczną -zwłaszcza w w wykrzyknieniach "Bhagwan he Bhagwan!" w hindi, czy "Bhogobaan hay Bhogobaan" w bengalskim. Jeżeli ktoś chce wyrazić się o Tym Jedynym, Stworzycielu Świata, Panu Wszechrzeczy, czyli Bogu in toto bez uciekania się do konkretnego imienia jak Wisznu, Śiwa, Rama, Kryszna, Khoda, Allah itd. to zwykle używa wtedy słowa "Bhagavaan". Dla przykładu, o Bogu chrześcijańskim mówi się właśnie w ten sposób. Dodatkowo literaturze przekładowej, chociażby z literatur europejskich, do określania Boga przez duże "B" używa się właśnie słówka "bhagavaan", mimo, że ma ono swojego odpowiednika semantycznego w słowie "Iśwara", które ma identyczne znaczenie, ale przez to, że w niektórych kontekstach Iśwara może oznaczać Śiwę (Maheśvara), to w praktyce przekładowej zwykle się go unika. Ciekawe jest to, że zarówno "iśvara", jak i "bhagavaan" stały się najpopularniejszymi określeniami boga nieosobowego wiele setek lat po kompilacji hymnów wedyjskich, gdzie słowa te nie odgrywały żadnej boskiej roli. "Iśvara" w klasycznych systemach filozofii indyjskiej miało różne definicje, ale żadna z nich nie oznaczała konkretnego, znanego bóstwa, tak samo jak Kryszna Bhagawadgity manifestuje się jako wieczny, wszechwiedzący, wszechmogący, wszechogarniający itd. Ta idea Boga zyskała na popularności dopiero w "średniowieczu" (idea średniowiecza nijak się ma do historii Indii swoją drogą), czyli w tym okresie gdzie popularny hinduizm Puranów oraz bhakti zaczynają kształtować świadomość i wyobraźnie religijną mas na całym subkontynencie. Na koniec chciałbym też dodać, że zarówno "bhagavaan" jak i "iśvara" mają swoje żeńskie odpowiedniki "bhagavati" (przez krótkie "a") i "iśvari", których używa się jako określenia Devi czy Śakti, tj. Bogini Matki - to przedaryjskie wyobrażenie jest żywe do dziś i znacznie starsze niż najstarsze Wedy! Jakkolwiek, do dziś wielu Hindusów używa znamiennie imion różnych ulubionych bogów i bogiń, łącznie z bhagavaan czy iśvara, bo to chyba bardziej chodzi o to, żeby mieć do kogo gębę otworzyć, próbując dotrzeć na różne sposoby :)

  • @Torlin100
    @Torlin100 2 ปีที่แล้ว

    Bardzo ciekawe, wracam do poprzednich

  • @malissatwm3444
    @malissatwm3444 ปีที่แล้ว

    Cudownie. Subskrybuje już

  • @pawepioro2998
    @pawepioro2998 2 ปีที่แล้ว +2

    Świetny program, bardzo interesujący.
    Proponuję zrobić wspólny odcinek z Ignacym z Japonii, takiego "crossover'a" ;)
    Ps. A propos "crossover'a"
    Może odcinek o słowach krzyż i Cross?
    Pozdrawiam serdecznie!

  • @avva3802
    @avva3802 2 ปีที่แล้ว

    bardzo ciekawe

  • @grzegorzeryk8320
    @grzegorzeryk8320 3 ปีที่แล้ว +1

    Jeśli chodzi o tematy sarmackie, gorąco polecam książkę Tadeusza Sulimirskiego: Sarmaci. Świetny odcinek.

  • @przyjacielswistakow6301
    @przyjacielswistakow6301 3 ปีที่แล้ว +3

    Ciekawy film

  • @rakaspdn7722
    @rakaspdn7722 2 ปีที่แล้ว

    Świetny kanał

  • @kasiawozniak1114
    @kasiawozniak1114 2 ปีที่แล้ว

    Pozdrawiam!!

  • @madamededede
    @madamededede 2 ปีที่แล้ว

    Dziękuję

  • @bartoszkozaczuk7222
    @bartoszkozaczuk7222 2 ปีที่แล้ว

    Super film

  • @maciejwnuk6057
    @maciejwnuk6057 2 ปีที่แล้ว

    prawdziwa petarda!

  • @oferzilberman5049
    @oferzilberman5049 2 ปีที่แล้ว +3

    "Bagdad" has "Bag" for god, But another thing I see similar to slavic is "Dad", Which sounds like something from the root of "Da" (give) in indo european languages, So it makes alot of sense

  • @user-qb8cb5qj2t
    @user-qb8cb5qj2t 2 ปีที่แล้ว +5

    Прекрасно снят фильмик. Ведущий обаятелен и умён. Дикция великолепная, все звуки произносятся чисто, чётко, это значительно облегчает для меня понимание польского контента. Подписалась, поставила лайк. Желаю автору успехов!

  • @jabc3979
    @jabc3979 2 ปีที่แล้ว +1

    Pane autore! Priznam se, trochu Vam zavidim Vasi praci. Je opravdu zajimava...

  • @srbisunasledniciilira.alba7494
    @srbisunasledniciilira.alba7494 2 ปีที่แล้ว +11

    Thanks I am Serb and I did not know that Bog means being bogat or being reach. S Bogom means with God. Pomoz Bog with help of God. Thanks I appreciate your help. Thanks so much.

  • @elzbietagegotek344
    @elzbietagegotek344 2 ปีที่แล้ว

    Dobrze że tu trafiłam👋

  • @chrispadre1476
    @chrispadre1476 2 ปีที่แล้ว

    Bardzo mi się podobało

  • @stratosvasdekis7577
    @stratosvasdekis7577 3 ปีที่แล้ว +3

    Bardzo bogata historia etymologiczna i nie tylko.!
    Panie Kamilu, dwa dni temu wysłałem do Pana mail. Czy mógłbym liczyć na jakąś odpowiedź?
    Wszystkiego dobrego w Nowym Roku 2021!

    • @Ciekawostkijezykoznawcze
      @Ciekawostkijezykoznawcze  3 ปีที่แล้ว +3

      Panie Stratosie, bardzo dziękuję! Pana mail dostałem, przepraszam, że jeszcze nie odpisałem - chciałem najpierw skonsultować się z autorką odpowiedzi na Pana pytanie w Poradni, czyli prof. Kłosińską. Już to zrobiłem i sprawa jest wyjaśniona - a odpowiedź w Poradni zostanie niedługo zmieniona. Szczegóły napiszę Panu mailem. Pozdrawiam i nawzajem wszystkiego dobrego w Nowym Roku!

  • @ellaohne4865
    @ellaohne4865 3 ปีที่แล้ว +4

    Nie spodziewałam się dzisiaj odcinka. Najlepsze zakończenie roku! ❤️

  • @ogrekogrek
    @ogrekogrek 2 ปีที่แล้ว

    DZIEKI, tak ciekawe, a tak mało czasu, żeby szybko obejrzeć poprzednie filmiki