jak dobrze zrozumiałem jak by machać dziewczynie fujarą przed nosem z predkością niemal światła to ty byś miał wrażenie że fujara się skraca a ona że sie wydłuża. problemem mógł by byc opór powietrza bo przy takiej predkosc prawdopodobnie spalił by się w atmosferze po 1,46346 milimetra. prawdopodobnie blask przy tej czynności zaświecił by powietrze do tego stopnia że ona by oślepła i opaliło by jej grzywkę.
@@simon1313ss3 Nic by się nie zmieniło bo jesteście w "jednym układzie odniesienia"(gdyby wasze zmysły/ciało mogły za tym nadążyć oczywiście, bo bez tego uproszczenia skróci się dla was dwojga) => To wszystko łatwiej zrozumieć gdy weźmiesz pod uwagę, że jak jedziesz autem rozpędzonym do prędkości relatywistycznych to fotony na zewnątrz auta docierają do kierowcy w zupełnie inny sposób niż dla NIERUCHOMEJ osoby obserwującej zdarzenie auto-tunel z pobocza i dlatego obie strony mogą widzieć "inne rzeczy" i mieć dalej rację (będą się za to zawsze zgadzać co do kolejności zdarzeń). ¯\_(ツ)_/¯
Wydawało mi się że doskonale rozumiem teorię względności ale dopiero teraz uświadomiłem sobie że wszystkie efekty relatywistyczne wiążą się z przyspieszeniem i jednoczesnym skręcaniem czasoprzestrzeni. Dzięki Panie Andrzeju.👍
Piękny, pełny i soczysty odcinek! Fajna, luźno prowadzona rozmowa, w której aspekty naukowe są tak przystępnie wstawione i tak przedstawiane, że wszystko da się na ,,prostej łopatologii" zrozumieć. Naprawdę, pan Andrzej i prowadzący realizują (weźcie kurnia balans jeszcze pana Leszka do tych odcinków; triumwirat byłby wspaniały!) cykl materiałów, którego nie da się nie szanować. To wszystko, co omawiacie Panowie odnośnie (relatywistycznych) paradoksów podróży w czasie / paradoksów einsteinowskiej teorii względności, zadziwia i zastanawia mnie do tego stopnia, że mam pewną zagwozdkę: gdyby tak założyć, że czas nie istnieje, że jest tylko i wyłącznie sumą informacji pomiędzy obiektami, że składa się z pojedynczych tzw. ,,zdarzeń", które są tylko i wyłącznie zawsze teraźniejszością, to czy można w tym przypadku mówić o paradoksach, o tym że teoretyzowanie na ich temat ma sens?
No ale jeśli ruch jest względny, a mówimy ze bliźniak w rakiecie przyspieszał - a ziemniak stał na Ziemi - to z punktu widzenia bliźniaka w rakiecie to Ziemia i ziemniak przyspieszali. I to oni byli nieinercjalni.
Jak mówił o Korzeniowskiem to mi się wiersz Brzechwy przypomniał o siedmiomilowych butach: "Pojechał Michał pod Częstochowę, Tam kupił buty siedmiomilowe. Co stąpnie nogą - siedem mil trzaśnie, Bo Michał takie buty miał właśnie."
Świetna seria ! Pytanie odnośnie szybkiej podróży. Załóżmy, że lecimy na Alpha Centauri z prędkością bliską prędkości światła. Na ziemi umieszczamy odbiornik, na statku nadajnik. Statek nadaje sygnał w kierunku Ziemi, co 2 sekundy, trwające dokładnie 1 sekundę "pikanie" (lub sygnał z danymi) po czym 1 sekunda ciszy (z perspektywy lecącego wewnątrz statku). I tak w kółko, przez całą podróż. Jeżeli podróż z perspektywy lecącego w statku trwa 4 minuty, (240 sekund), sygnałów wysłanych ("pikanie"/dane) powinno być 120. Co odbierze Ziemia w ciągu tych 4 lat ? Czy pojedynczy sygnał odebrany na Ziemi się wydłuży ? Zamiast trwać sekundę, będzie trwał, powiedzmy, miesiąc (podobnie przerwy pomiędzy sygnałami) ?
W sumie jestem bardzo niepewny, ale jakbym miał zgadywać to poruszając się z taką prędkością nasze wysłane sygnały niemiłosiernie się wydłużą, i będziesz otrzymywał 5 sygnałów na dwa miesiące, ale każdy sygnał byłby ciągłym (bardzo niskim) pikaniem z raczej tak samo długą(jak czas trwania odbierania sygnału) przerwą do następnego piknięcia ¯\_(ツ)_/¯ ¯\_(ツ)_/¯
@@Hecarim420 tak, wskutek efektu Dopplera nastąpi tez drastycznie zmniejszenie się częstotliwości odbieranego sygnału. Oczywiście mniejsza częstotliwość oznacza tez zmniejszenie się ilości bitów które możesz przesłać na sekundę.
Na Ziemię pierwszy sygnał dotrze po 4 latach, bo taka jest odległość do przebycia a sygnał porusza się z prędkością światła. Jeżeli nasz nadajnik porusza się z prędkością światła, to teoretycznie wszystkie sygnały dotrą w tym samym czasie, łącznie ze statkiem. Niewiadomą dla mnie pozostaje długość tego sygnału.
Kolejne pytanie się nasuwa, czy wysyłanie jakichkolwiek sygnałów w momencie poruszania się z ta prędkością jest w ogóle możliwe. Czy statek nie będzie musiał wyhamować, nadać sygnał, i wrócić do prędkości prawie świetlnej. Albo zrobić nawrot w tej prędkości i w momencie obrotu, kiedy ma na celu Ziemie, nadać sygnał i obracać się dalej na cel podróży. Żeby ten sygnał wystrzelić w kierunku Ziemi z prędkością światła.
Jednym z najciekawszych paradoksów relatywistycznych jest "paradoks Andromedy" zwany również sporem Rietdijk-Putnam i wynikające z niego filozoficzne pytania o to czy mamy wolną wolę czy może też przyszłość jest z góry ustalona. O dziwo w Polskiej części internetu nie sposób coś na ten temat znaleźć (tutaj szansa dla Astrofazy by być pierwszymi w tej kwestii :). Dla umiejących angielski polecam wyszukać: Andromeda Paradox albo Rietdijk-Putnam argument.
Czy moglibyście coś zrobić z akustyką pomieszczenia w którym nagrywacie Szczyptę Teorii, bo jest za duży pogłos moim zdaniem przez co spada zrozumiałość mowy p. Dragana. W serii POP science jest OK.
Myślę, że to nie wina akustyki, tylko pan Dragan delikatnie rzecz ujmując - nie mówi zbyt wyraźnie, żeby nie powiedzieć lekko sepleni. Sam też mam problem ze zrozumieniem, ale nie tego co mówi, tylko jak mówi.
Względem przyspieszającego w rakiecie bliźniaka oraz wszystkich układów inercjalnych względem niego to Ziemniak się oddalał z określonym przyspieszeniem. Wiek bliźniaków się nie zmieni.
A może my cały czas poruszamy się z prędkością bliską prędkością światła, tylko... właśnie... względem czego? Zawsze ruch odbywa się względem czegoś. Jeśli siedzimy nieruchomo w rakiecie, to nie poruszamy się względem jej konstrukcji, tylko np. względem Ziemi, od której się oddalamy. A my siedzimy sobie na Ziemi, która porusza się krążąc dookoła Słońca z prędkości ok. 30 km/s. Słońce wraz z całym swoim układem z kolei porusza się dookoła środka Galaktyki z prędkością ponad 200 km/s. Nasza tzw. Lokalna Grupa Galaktyk porusza się z prędkością już ponad 1000 km/h, a być może Supergromada Laniakea też się porusza i to z dużo większą prędkością, ale znów... względem czego? Kiedy powstają więc te efekty skrócenia czasu i długości, albo wzrostu masy skoro... wszystko zależy od punktu odniesienia, a więc... jak na teorię względności przystało: WSZYSTKO JEST WZGLĘDNE! Można dostać obłędu? Przynajmniej na to pytanie da się odpowiedzieć i to stanowczo: Można!!! Cha, cha, cha!!!! Pozdrawiam Astrofazę!
Pan Dragan posiadając wiedzę nie do końca potrafi to wytłumaczyć bo mówi o efektach, a nie dlaczego tak się dzieje. Brakuje tu wyjaśnienia, że dla każdej osoby niezależnie od tego z jaką prędkością się porusza wszystko oddala się z prędkością światła, dlatego, mam nieodparte wrażenie, że nie do końca rozumie czym jest czas, bo dla nikogo czas nie spowalnia i bicie serca też nie spowalnia, tylko tak to widzi obserwator
W Prawach Uniwersum, a z nich wynikające Prawa Natury nie ma SPRZECZNOŚCI.. SPRZECZNOŚCI są dualistycznym intelektem wytworzonym w głowach ludzkich ...
Teraz już wiem, dlaczego mimo 72 lat na karku nic mi właściwie nie dolega. Jeżdżę dużo na rowerze, z ogromnymi prędkościami zbliżonymi nieco do prędkości światła (udaje mi się nawet na prostej przekroczyć prędkość 26 km/h!!!). Po prostu dzięki jeździe z oszałamiającą prędkością wolniej się starzeję, ha! Kolejna korzyść z jazdy rowerem jest taka, że nie musiałem się szczepić w czasie pandemii, bo zgodnie z teorią, którą sam wymyśliłem, wirusy COVID 19 odpadają z człowieka przy dużych prędkościach. Po prostu nie potrafią się utrzymać 🦀🦞
Z tego co mi wiadomo, udało się w różnych ośrodkach bardzo mocno spowolnić światło, czy zatem efekty relatywistyczne w takich ośrodkach, również zmieniają swój zakres prędkości w jakich zaczynają być mierzalne? Zakładam, że to tak nie działa ale chętnie usłyszę jakieś potwierdzenie lub zaprzeczenie :)
Też o tym myślałem poprzenosiłem układy odniesienia adekwatnie z naszym prędkość światła z parametrami ośrodka użyłem do kalibracji i tak samo wszystko wychodzi tylko się naliczyłem. Przy porównaniach różnych ośrodków dla każdego trzeba przekalibrować względem prędkości światła w danym ośrodku. adekwatność zjawisk jest taka sama
sporo tych paradoxów wynika z tego że nasz wzrok/mózg nie nadąża i nas oszukuje ??? i próbujemy zrozumieć co widzimy, ale to co widzimy jest nieprawdziwe, szczególnie przy dużych prędkościach ruchu...więc opieranie fizyki oto co widzi ludzkie oko nie ma sensu, tylko wynik obliczeń to najbardziej zbliżona prawda bo znów trzeba użyć wzroku :)
Nie prawda z tym nieinercjalnym obserwatorem w rakiecie.Wg niego to on stoi wiejscu a ziemią a wtaz z tym drugim przyspiesza oddalajac się.To zoemia jest nieinnercjalna
Nasze myślenie i postrzeganie też działa względem prędkości światła, ponieważ mózg działa na zasadzie impulsów elektrycznych. Gdyby prędkość światła nie była stała nie zauważyli byśmy zwolnienia czasu przy teoretycznie prędkości bliskiej prędkości światła, bo nasze myślenie też by zwolniło.
O WOW - właśnie odkryłem, że wizje budowania statków, które mają plantacje, wielopokoleniowe rody itp. nie ma sensu :D Bo w tych wizjach oczywiście statki poruszają się mega szybko. A zatem nie trzeba żadnych wizji, że na statku 2 pokolenie urodzone na statku dopiero przybędzie gdzieś na miejsce. Nie, oni przylecą ot tak, nawet nie zgłodnieją. Inna sprawa, że kolejne wyprawy będą technologicznie jeszcze lepsze i ci, co przylecą, będą prymitywni z technologią z czasu wylotu.
A zmodyfikujmy nieco paradoks bliźniaków - niech obaj lecą rakietami w dwie przeciwne strony. Czasy i wartości przyspieszeń są symetryczne. Ale w trakcie lotu z prędkością stałą nadal mamy dwa punkty widzenia: A stoi i widzi oddalającego się B i odwrotnie: B uważa, że spoczywa, a to A ucieka. A potem wracają i...? A w paradoksie z tunelem zróbmy tak, by w spoczynku samochód był dłuższy niż tunel, ale by dylatacja długości pozwoliła na (teoretyczne) wyhamowanie i ZAMKNIJMY tunel z obu strony gdy dla obserwatora zewnętrznego pojazd będzie się w nim znajdował. Samochód wpada do tunelu (dla kierowcy - krótkiego, ale to bez znaczenia), zaczyna hamować, obserwator zewnętrzny widzi zamykające się wyloty, hamujący samochód (który się zaczyna wydłużać)... i nagle co? Samochód przebija któryś z wylotów? Albo nawet oba? Jak sobie z tymi paradoksami poradzić? :)
Paradoks z pociągiem (zamiast samochodu) mieszczącym się / nie mieszczącym się w tunelu. Niech tunel ma - w układzie obserwatora na zewnątrz tunelu ("policjant") - 110 m Pociąg w spoczynku ma 200 m. Gdy rozpędzimy pociąg do 0,87 c w interpretacji standartowej skróci się ok. 2 razy czyli ma 100 m. Może zatem w w całości zmieścić się w tunelu. Jednak z punktu widzenia osoby w pociągu, pociąg nie zmienia swojej długości, czyli ma 200 m natomiast skraca się o połowę, czyli do 55 m tunel Jeśli zatem w momencie opuszczania tunelu przez pociąg dojdzie do spuszczenia "potężnej gilotyny" to w u.o pociągu dojdzie do jego rozcięcia i katastrofy. Ogólnie w układzie Ziemi możemy zmieścić dowolnie długi pociąg w dowolnie krótkim tunelu, to tylko kwestia prędkości pociągu. Oczywiście w układzie samochodu musi dojść do katastrofy.
Mam statek kosmiczny,lece na Proxime z prędkością światła, mi czas sie skraca do kilku minut, na ziemi mija 4 lata i teraz: A) Co w przypadku jeśli przez cały ten czas przesyłalbym jakis plik na ziemie? Leciałby z przerwami czy jak,co by sie stało z plikami jak np nie wiem,wysylamy z prędkością 1 GB/s i to dzielimy na rok odbierając 1 KB/s? B) Co jeśli miałbym przywiązany jakiś sznurek czy inną line do ziemi?
B sznurek z perspektywy ziemianina przez 4lata by ubywał z prędkością światła. Każda część sznurka poderwana nagle do góry musialaby w jednym momencie osiągnąć prędkość światła by móc podążać za poprzednim kawałkiem sznurka. Nagłe osiągnięcie tej prędkości zwęża czasoprzestrzeń w kierunku ruchu zauważ że sznurek poderwany w połowie drogi defacto 2lata świetlne tylko pokona i zawiśnie w połowie drogi. Tak jakbyś co mili sekundę puszczał rakietę za rakietą z prędkością światła
Naturalny Statek Kosmiczny zwany Ziemią porusza się kilknastokrotną prędkością światła i Nigdy nie doleci do najbliższej Gwiazdy!! a dlaczego nie doleci?
Paradoksy są jednak wśród nas. Na przykład mamy zdanie: "To zdanie jest fałszywe". Jeśli jest fałszywe, to jest prawdziwe, jeśli zaś jest prawdziwe, to jest fałszywe. Paradoksem jest też obecna polityka.
Nawet jak będzie możliwa podróż z prędkością bliskiej światła, to co gdy będzie na drodze jakiś mikrometeoryt, jakiś pyłek? Tego jest dość sporo a lecąc daleko omiata się konturem statku gigantyczną objętość a to oznacza najpewniej 100% szansę zderzenia! Nawet pojedyncze atomy wodoru czy helu przy tak wielkich prędkościach mają jakiś wpływ a przecież tego jest nieco w przestrzeni międzygwiezdnej. Nawet jak próżnia kosmiczna to 10-12 czy 10-15 pa, to nie jest to 0 i coś tam jest. Pytanie jest proste - czy taka podróż jest bezpieczna?
O tym samym myślałem od jakiegoś czasu. Masz rację, takie zderzenie byłoby na 100%. No chyba,że statek miałby jakąś tarczę/pole przed sobą jako osłonę.... w co wątpię.
Sądzę, że problem rozpędzania obiektu do prędkości podświetlnej jest trudniejszy niż problem ochrony przed zderzeniami :P Dlatego jeśli technika pozwoli rozpędzać się do takich prędkości, będzie istniała jakaś forma ochrony.
Dobre. Ale pomyślcie o paradoksie kota w pudełku. Z punktu widzenia obiektu poruszającego się z prędkością światła, nie ma znaczenia czy kot jest żywy czy martwy, czy jest w pudełku czy go nie ma. Pudełko jest dla niego płaskie 😛
W kolejnym odcinku zajmijcie się paradoksem inflacji: jak to jest, że NBP walczy z inflacją, a ona nadal rośnie. Z mojego punktu widzenia przynajmniej 😜🙃
jest to kwestia przyśpieszenia, bo inflacja nie ma masy z punktu widzenia obserwatora tak więc jest ograniczona jedynie prędkością drukarki którą zarządza Jastrząb, z twojego punktu widzenia może sie wydawać że rośnie podczas gdy tak naprawde spada, nie ma za co :D
NBP teraz to nie walczy tylko ratuje co się da :D walka to mogłabyć kilka lat wcześniej... ale, że drukarka dalej drukuje to inna sprawa. Jak to powiedział Jaro, oniTYLKO wydrukowali i wrzucili na rynek 200mld .. to nie ich wina...... to wina putina...
Bliźniacy wcale nie muszą się rozdzielać. Jeśli jeden z nich mieszka na parterze wieżowca, a drugi na 20 piętrze, to tem drugi starzeje się szybciej 🙂 Jeśli chcecie wolniej się starzeć, to wybierajcie mieszkania na parterze.
Nie ma absolutnie żadnego powodu żeby procesy starzenia w trakcie lotu z prędkością światła spowolniły. To jest jednoznaczny dowód na to żeby stwierdzić, że cała teoria jest błędna.
Czy mówienie o teraz ma sens... A czy mówienie o czasie ma sens? Czy nie jest to przypadkiem trochę taki... Święty Mikołaj? ;D Pozdrawiam, Marek Garncarek
Wg mnie nieodpowiednim jest mówić do widzów coś w stylu "wpadajcie na kanał Andrzeja" kurcze gość jest tym który ma szansę na Nobla ,jest niezwykle wykształcony ,utytułowany i powinno się ich nobilitować zwracając się tytułem lub stopniem,tym co zacniejsze🙂
Pan Piotr i pan Andrzej są na "ty". Po drugie gdybyś się zapytał pana Dragan o tytuły i nobilitacje to mógłbyś usłyszeć, gdzie on je wszystkie ma... Chyba, że to miał być taki żarcik?🙂
Rosja wystrzeliła pierwszą od 47 lat rakietę na Księżyc. 21 sierpnia na powierzchnię srebrnego globu ma dotrzeć lądownik “Łuna 25” wyniesiony przez Sojuza 2.1v.
Ktoś w windzie swobodnie spadającej na centrum czarnej dziury w pewnym momencie przywali głową w sufit bo winda przyspiesza szybciej niż taki obserwator(bo podłoga windy jest bliżej centralnej osobliwości). Czyli z jego punktu widzenia grawitacja odwraca swój kierunek. Dobrze myślę?
@@Sitam519 To się dzieje bardzo blisko osobliwości. Ten efekt narasta stopniowo więc w pewnej odległości sztywność windy i ludzkiego ciała będzie na tyle duża, że efekt spagetyfikacji nie zajdzie za to obserwator w windzie przywali głową w sufit. Tak czy nie? Według mnie winda się rozciągnie dopiero gdy gradient i siła pola grawitacyjnego będą silniejsze niż oddziaływania elektrostatyczne trzymające windę i ludzkie ciało w całości.
i takim o to sposobem, zdobywanie nowych galaktyk oddalonych o miliony lat świetnych może być ogarnięte w 3 pokoleniach myślę :) bo 1 życie na długie przyśpieszanie, kolejni potomkowie, bo jednak trochę się będzie leciało i hamowało, i następni mogą już kolonizować (albo zastać gotową kolonię) :) A... nawet i do Star Treka szłoby wkleić taką fabułę, że wszystkie cywilizacje pochodzą z 1 miejsca, tyle, że doleciały na różne planety za pośrednictwem napędu podświetlanego, a to spowodowało różnicę w późniejszej ewolucji, a po wymyśleniu napędu WARP już za wiele czasu minęło aby to spiąć co było wcześniej :) i nagle ewoluowali Klingoni, Romulanie, ..., a Borg się za daleko zapędził dlatego kolektyw cyborgów :)
Czy łączność Ziemii z statkiem lecącym z prędkością blisko światła byłaby problematyczna? Fala elektromagnetyczna przesunęłaby się ku dlugim falom a jakby wracali to ku podczerwieni. Astronauci w przekazie video poruszaliby się w strasznie zwolnionym tepie.
Żeby mówić o rakiecie lecącej z prędkościąscia bliskiej światłu, trzeba również określić względem czego mierzymy prędkość rakiety. Ok, pewnie względem ziemi. Ale to nie jest oczywiste.
Szkoda że nie poruszono paradoksu Ehrenfesta czy paradoksu dźwigni kątowej na której ramiona działają siły. Dźwignia zamontowana w środku na obrotowej podporze - w spoczynku siły się równoważą, natomiast w układzie pędzącym z prędkością ~bliską C wzdłuż jednej z dzwigni, momenty sił nie równoważą się i układ się obraca. A zarówno obserwator z układu spoczynkowego U1 jak i i obserwator z układu U2 pędzącego powinni widzieć nieobracającą się dźwignię.
Dziadek leci w kosmos z dużą predkością w dniu urodzin jego wnuczka. Lecąc w kosmosie z ta wielką prędkością (jak to mówicie zwalnia mu czas). Na Ziemi podczas jego ciągłej podróżg wnuczek jest już w wieku załóżmy 20 lat. Więc jeśli dziadkowi przez te 20 lat życia wnuczka spowolnił mu tam w rakiecie czas to po powrocie na Ziemie zobaczy wnuczka nie jako 20latka tylko może jako 15latka? Przecież to niemożliwe... To, że ktoś się inaczsj starzeje poruszając siś z dużą prędkością czy też to, że na rakiecie urządzenia wskazujące jakies wartości zwalniają to chyba jest poprostu odziaływanie na ich zachowanie warunków spowodowanych ogromną prędkością...
Totalna abstrakcja, nie jestem w stanie pojąć tego swoim umysłem. Uściślając 4 lata świetlne - to dystans X wyrażony w kilometrach, które definiują odległość w przestrzeni. Jak więc - osiągając prędkość bliską c - możemy poniżej 4 lat tamże dotrzeć. Gdzie znika ta przebyta przestrzeń? Co ma to wspólnego z obserwatorem i układem odniesienia? Czy nadal nie musimy przebyć odległości 4 lat świetlnych - X - niezależnie od prędkości, nawet gdyby była ona nadświetlna? Co wspólnego ma z tym dylatacja? Odległość pozostaje niezmienna, jak mniemam. Przestrzeni nie zniekształcamy.
To są bardzo ciekawe tematy ale albo nasze proste umysły są zbyt ograniczone żeby to zrozumieć, albo naukowcy się po prostu mylą. To, że wyniki obliczeń i nawet jakiś pomiarów się zgadzają to nie znaczy, że za tym wszystkim nie stoi jakaś inna zasada. Nikt nie leciał z taką prędkością, a nawet gdyby to wątpię żeby udało się zaobserwować skrócenie itp stojąc obok. To czysta teoria. Ciekawe kto ma rację 😊
@@Radoslaw1986xx nie, to nie czysta teoria, te rzeczy zostały eksperymentalnie potwierdzone już dobre 100 lat te mu. W zasadzie nie ma obecnie równie dobrze sprawdzonej w praktyce teorii jak teoria względności. Słynny próbnik kosmiczny Gravity Probe B zostal wysłany na orbitę właśnie w celu sprawdzenia wielu przepowiedni teorii względności które były niemożliwe do zmierzenia na Ziemii. Nasz GPS nie działałby poprawnie gdyby nie teoria względności, jak ktoś z was może wykonać eksperyment obalający teorie względności - ludzkość czeka z zapartym tchem.
@@olasek7972 tak, ale te skrócenia, wydłużenia, dopasowywanie na siłę wszystkiego do prędkości C, bo musi się zgadzać. Możliwe, że jest nieprzekraczalna, możliwe, że masa rośnie im bliżej C, no bo rośnie energia, a są powiązane. To jeszcze jakoś się klei, choć wyjaśnienie może być zupełnie inne. Ale te paradoksy, obserwatorzy którzy widzą dwie różne rzeczy. Np rozumiem, że czas może zwalniać blisko C, ale jeśli ktoś leci z taką prędkością to niby wyda mu się, że leciał do najbliższej gwiazdy kilka minut. Bo niby skraca się dystans. Ale jak? Przestrzeń się ściska? A ludzie stojący z boku nie są ściskani? Wszystko musiało by się ścisnąć i w efekcie zginąć np? Nikt by nie zauważył, że nagle gwiazda jest kilka minut świetlnych od nas? Może coś źle rozumiem.
@@Radoslaw1986xx nic z tego rzeczywiście nie rozumiesz, osoba z jej punktu widzenia nie zauważy żadnego ściskania i nie „zginie”, tylko obserwator zewnętrzny zauważy efekt ściskania. Zostaw to bo to wybitnie nie na twój umysł. Ale jak znajdziesz konkretny dowód który by przeczył teorii względności to zbudują ci pomnik większy niż Kopernikowi.
A co jeśli teoria względności jest wewnętrznie spójnym błędem? Czy za 2000 lat ludzie nie będą się z nas śmiać, tak jak my śmiejemy się z Arystotelesa (swoją drogą jednego z największych myślicieli wszechczasów), który obmyślał system kopuł wokół Ziemi, do których przytwierdzone są ciała niebieskie?
w fizyce liczy się doświadczenie, nikt dotąd nie wykonał doświadczenia lub pomiaru który by przeczył teorii względności a próby są nieustanne od 100 lat. Obecnie nie ma lepiej potwierdzonej doświadczalnie teorii w fizyce niż teoria względności.
@@olasek7972 Może tak... Grawitacja też początkowo wydawała się szaleństwem. Jednak uwaga do twojej wypowiedzi - to na tym kto twierdzi, że coś jest leży ciężar dowodu. Nikt nie jest zobowiązany obalić teorii względności. Błąd wewnętrznie spójny jest nie do obalenia, ponieważ swoją prawdziwość opiera na przyjętych założeniach
@@pawinf znowu - w fizyce liczy się doświadczenie i pomiar, to jest ostateczny sędzia czy teoria ma ręce i nogi, nikogo założenia nie obchodzą, używając GPS codziennie wykonujesz pomiary zgodne z teoria względności, to tylko jeden z setki przykładów
@@olasek7972 dylatacja czasu to tylko fragment tw, a więc niedostateczny dowód na całość. No nic, za mało wiemy, żeby rozstrzygnąć wszystkie wątpliwości. Pozdrawiam. Tym czasem uczmy się języków 😉
@@pawinf co ci strzeliło z ta dylatacja czasu, skąd pomysł ze całość nie została sprawdzona, kompletnie zmyślasz rzeczy. Wszystkie elementy tw zostały dawno sprawdzone.
Wszędzie gdzie jest wystarczająco materii (czyli nawet w bardziej pustych miejscach danej galaktyki) przestrzeń się nie rozszerza i raczej nigdy nie dojdzie do rzeczywistego "rozerwania" ¯\_(ツ)_/¯ => Sprawa jest znacznie grubsza i jest kilka ALE, ale to se warto nieśpiesznie a prawidłowo podsumowywać wiedzę innymi materiałami by móc docenić "niuansy" wszelkich zależności i możliwych implikacji. => Wiem, że ogólnikowo, ale chciałem uczciwej narracji w mojej odpowiedzi ¯\_(ツ)_/¯
Chciałbym powtórzyć pytanie, które kiedyś na Twoim kanale zadałem. Skoro zajmujecie się w tej serii paradoksami wynikającymi z Teorii Względności, to ono tutaj dosyć dobrze pasuje. Pytanie jest na temat czarnych dziur: Z naszego punktu widzenia czas zatrzymuje się na horyzoncie zdarzeń czarnej dziury a pod tym horyzontem nie biegnie. Zatem z naszego punktu widzenia nieprawdą jest, że wewnątrz czarnej dziury występuje osobliwość, w której materia zapadła się do punktu -> nie występuje, ponieważ materia, która wpadła pod horyzont zdarzeń nigdy nawet nie dotrze do centrum czarnej dziury, nie mówiąc już o zapadnięciu się, ponieważ zarówno na jedno jak i na drugie po prostu potrzeba czasu - a czas pod horyzontem zdarzeń nie biegnie (z naszego punktu widzenia). Innymi słowy: jeśli rozpatrujemy kwestie zapadnięcia się materii do osobliwości, możemy to czynić tylko z punktu widzenia samej osobliwości - z naszego punktu widzenia wnętrze czarnej dziury jest "zamrożone". Czy tak jest rzeczywiście, czy może coś pomyliłem?
No właśnie mnie też tu się coś nie zgadza z tym zatrzymywaniem się czasu na granicy horyzontu zdarzeń (z naszego punktu widzenia). Co więcej - jak to połączymy ze skończonym czasem parowania czarnych dziur za pomocą promieniowania Hawkinga, wychodzi na to że osobliwość nigdy nie ma prawa zaistnieć. Proszę o wyjaśnienie bo rozwala mi to mózg od jakiegoś czasu :-) A może jest tak że to właśnie horyzont zdarzeń jest osobliwością?
Tylko, że czas nie zatrzymuje się na horyzoncie zdarzeń czarnej dziury => Hmm w uproszczeniu zapewne chodziło o to, że fotony przy horyzoncie zdarzeń potrafią utknąć na stabilnych orbitach (kilka powodów się na to nakłada) przez co gdy rakieta/statek zbliża do horyzontu zdarzeń i go przekracza to on nic nie zauważy (bo czarna dziura jest mniejsza niż horyzont zdarzeń, dlatego też jest nazywana CIENIEM czarnej dziury => mniej więcej 3 razy mniejsza niż horyzont zdarzeń, więc masz 2/3 cienia, w którym czasoprzestrzeń jest tak "skręcona" iż żadna prędkość nie wystarczy by materia/światło, które przypominam stara się lecieć po najmniejszej linii oporu "prosto" uciec na zewnątrz, ale jak zawsze istnieją wyjątki z "wyjątkowymi orbitami", które w zależności od rodzaju czarnej dziury czasem pozwalają się "przebić"), a obserwatorowi z zewnątrz (ale musi być dość blisko aby to zauważyć, właśnie przez zakrzywienie czasoprzestrzeni, a przynajmniej tak zgaduje ¯\_(ツ)_/¯) będzie się wydawało, że statek "zamroziło" właśnie przez "rozciągnięcie" i także "utknięcie " fotonów tychże orbitach. Jestem tylko zaawansowanym amatorem, więc też amatorskie tłumaczenia, ale chyba w miarę uczciwe ¯\_(ツ)_/¯
Wiem, że to niepełna odpowiedź, ale mimo pojedynczego pytania w rzeczywistości poruszyłeś kilka kwestii, które wymagają "wyłuszczenia" zależności niekoniecznie oczywistych rzeczy :p
@@Hecarim420 W takim razie zupełnie nie rozumiem stwierdzeń z angielskiej wikipedii w haśle dotyczącym czarnych dziur "an object falling into a black hole appears to slow as it approaches the event horizon, taking an infinite time to reach it.". Może ktoś rozjaśnić co się kryje pod poniższym stwierdzeniem? Czy jest taki czas po którym zewnętrzny obserwator może definitywnie stwierdzić że obiekt wpadł "pod horyzont" czarnej dziury?
@@marcint8052 Nie wiemy czym jest osobliwość => to tylko słowo, ALE zachowania materii i innych rzeczy zgadzają się z matematyką, więc nie należy sądzić iż mamy złe teorie, oni naprawdę wiedzą o czym mówią, a wszelkie tłumaczenia to tylko skróty myślowe, dlatego na pierwszy słuch ucha/rzut oka potrafią brzmieć sprzecznie ¯\_(ツ)_/¯ Np według teorii "najprostsza" czarna dziura będzie mieć osobliwość w środku (czarna dziura to mniej więcej jedynie 1/3 część obszaru Horyzontu zdarzeń, reszta 2/3 to bardzo poskręcana czasoprzestrzeń (w pewnej odległości od czarnej dziury "skręcone linie czasoprzestrzeni" tworzą w przybliżeniu w "kulę", z której już nie może uciec światło/materia => horyzont zdarzeń jest jego jej krańcem), ale już obracająca się czarna dziura (np taka powstała przez "wybuch" masywnej obracającej się gwiazdy) będzie mieć osobliwość w kształcie torusa (obwarzanek). ==> Istnieją znacznie bardziej egzotyczne podejścia do czarnych dziur i niektóre się przydają matematycznie (czasem w innych dziedzinach), ale chociaż może się ukrywać tam nowa, nieznana fizyka to czarne dziury w same sobie nie łamią praw fizyki, a samą czasoprzestrzeń co uważam może mieć bardzo ciekawe implikacje => Dziury do "kwantowej rzeczywistości" czy po prostu miejsca, na którym jest dopiero oparty nasz wszechświat, czy też miejsce z którego wynikają "właściwości" naszego wszechświata, zapewne chodzi o coś innego, ale chcę powiedzieć, że możliwości jest multum i w tej chwili (a trzeba się liczyć, że być może nigdy) nie możemy tego zdefiniować ¯\_(ツ)_/¯
Gdyby dwoch blizniakow stalo na ziemi i jeden wystartowalby rakieta ,na jeden oblot galaktyki , w ktorej mieszka i nagral film ( z pokladu tej rakiety ) gdzie zaobserowowalby ruch dookola galaktyki , ( jak my widzimy przelatujac dookola jakiegos miasta, ) .....to film , ktory by nagral mialby dlugosc okolo 30 minut, to z jaka predkoscia musialby leciec jezeli jeden lot dookola galaktyki to okolo 240 mil. lat swietlnych. .... - Pytanie 2 = Jak dlugo czekalby jego brat blizniak na jego powrot ? . Fizyka w kosmosie jest toche inna i to my jestesmy zbudowani na jej fundamencie , a nie na odwrot, jest zalezna od punktu w jakim sie stoi i co sie obserwuje, w zaleznosci na jakiej gorce stoimy , takie widoki widzimy ( bardziej teoria zaleznosci niz wzglednosci )
Zalezne jest to od wielu nie znanych wektorow, np. kierunek jaki obral ( zgodnie z ruchem galaktyki , czy przeciwnie ), czy lecial ze stala predkoscia,czy ruchem jednostajnie przyspieszonym, czy policzyl kierunek lotu galaktyki ( bo przeciez sie oddala od centrum ), sile grawitacji jaka wywiera na niego galaktyka ( sztuczny opor ), no i to samo dotyczy, takze tych samych parametrow naszego ukladu slonecznego. Wektorow jest tak duzo , ze trudno by bylo " tak na chlopski rozum " obliczyc to ,na kartce. Sam jego tak szybki lot z jego masa moglby zmienic wektory , ktore wczesniej obliczyl. Czas brata w rakiecie ( gdyby wskazowka sekundnika kreslila linie za soba byla by niemalze prosta, patrzac z perspektywy brata na ziemi. Lecz z perspektywy brata w rakiecie zakreslila by okrag. Te 30 minut nagrania z perspektywy brata na ziemi ciagnely by sie jako linia nieskonczenie dluga , gdzie "zegarek tej samej wielkosci "musialby sie toczyc po tej linii przez wiele milionow ( bilionow ) minut. Dlatego czas dla brata na ziemi bylby bardzo dlugo nieskonczony na oczekiwanie na brata , a brat w rakiecie wyladowalby i zapytal sie czy mu juz kawa wystygla.
1:40 To samo pomyślałem o tych krzesłach… ale może nowe. 12:00 a to nie chodzi o prędkość bezwzględną? Ten na ziemi porusza się dużo wolniej przez przestrzeń niż ten w rakiecie.
Myślę że o paradoksach o których jest mowa jak i funkcjonowaniu przestrzeni z jej zakrzywieniem oraz względności czasu . Są już na tyle ,,rozwałkowane,, we wszystkich możliwościach i zaakceptowane na poziomie naukowym ,że jest już tematem ,,mało ciekawym,,. Nie ma tam jakichś efektów (matematyka nie wykazała nieścisłości jak i doś. I interpretacje.) Spojrzenie Dragana( wg. mnie słuszne)pcha nas na dziwne zachowanie czasu i przestrzeni oraz na przyjrzenie się obrotowi hiperbolicznemu jako interpretacji rzeczywistości. Rozbicie czaso-przestrzeni na osobne twory może trochę wyjaśniła jaka jest jej natura ale czas wydaje się( przez nasze zmysły?) Niezbyt pasującym elem. opisu(bardziej wydaje się być ,,przestrzenny,,😁 Coraz bardziej wymusza na nas matematyka spojrzenia abstrakcyjnego (w swerze wniosków -jak w mechanice kwantowej),Mam nadzieję że to Dragan wybierze najbliższą drogę tej którą zaakceptujemy bo chyba musi tym kierować bardziej wyczucie prowadzące do :,,kombinacji ,, zjawisk mogących dać dowód w postaci wyników eksperymentu. Trochę może to zabrzmieć pseudo naukowo ale jest tylko moim spojrzeniem na ogólny zarys
Rakieta oddala się od Ziemi z prędkością 0.99c. Ale Ziemia też się oddala od rakiety z 0.99c w zależności od punktu odniesienia. To co się porusza i gdzie czas płynie wolniej?
Rakieta i Ziemia poruszają się względem siebie (ruch jest względny - nie można się poruszać bezwzględnie) z prędkością 0,99c. Dopóki oba układy (Ziemia i rakieta) poruszają się względem siebie ruchem jednostajnym prostoliniowym (bez przyspieszeń), to stwierdzą, że w układzie, względem którego się poruszają, czas płynie wolniej (dla rakiety czas będzie płynął wolniej na Ziemi, a dla Ziemi - w rakiecie). Sytuacja jest symetryczna i pozostaje taka dotąd, aż jeden z układów (w tym przypadku rakieta) zawróci. W czasie zawracania, rakieta nie jest już układem inercjalnym (nie porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym) - symetria zostaje złamana, a czas na Ziemi biegnie szybciej niż w rakiecie.
@@pawegawe4887 a skąd wiemy, że to rakieta zawróciła? Przecież ruch jest względny i równie dobrze można powiedzieć, że Ziemia zawraca względem rakiety i że to Ziemia przestała być układem inercjalnym.
@@prawasterburta Przyspieszanie, hamowanie i zawracanie nie są względne. Jak chcesz się przekonać, to zahamuj gwałtownie jadąc samochodem (tylko zapnij pas). :)
@@pawegawe4887 A niby z czego ma wynikać to, że my mamy obserwować ten spowolniony czas w rakiecie? Przecież ta teoria wynika z tego, że ktoś w rakiecie twierdzi, że mierzy prędkość światla o takiej samej wartości. No i żeby to pogodzić to my twierdzimy, że w jego układzie odniesienia czas płynie wolniej niż u nas i skróceniu ulega jeden z wymiarów przestrzeni w porównaniu z nami. To nam się fylko wydaje, że w tym układzie zachodzą takie efekty gdy obserwujemy je ze swojego układu odniesienia? To jak zapytamy kogoś z rakiety to nie powie nam że ziemia w kilka minut pokonała małą odległość, ale w naszym układzie byśmy powiedzieli, że my to widzieliśmy jako długotrwały proces na przestrzeni wielu milionów kilometrów?
Zdecydujcie się Panowie, czy bliźniak pędzący z prędkością bliską prędkości światła będzie starzał się wolniej, czy będzie cienki jak kartka papieru. Bo jeśli będzie cienki jak kartka papieru, to raczej będzie trupem, a nie młodzeniaszkiem.
Jestem zdziwiony że p Dragan taki znany fizyk to jednak do objaśnienia paradoksu bliźniąt potrzebuje OTW choć paradoks ten został sformułowany w oparciu o STW (przyspieszenia zakłada się że są natychmiastowe bo STW opisuje tylko układy inercjalne) i na jej gruncie można i powinno się go wyjaśniać. Powodem jest to że tłumaczeniem takim jakie zostało zaprezentowane przez p. Dragana czyli, a bo ten w rakiecie jest w układzie nieinercjalnym bo przyspieszał..itp, czyli z wykorzystaniem OTW, sugeruje on że paradoks ten dowodzi że STW jest teorią sprzeczną wewnętrznie skoro przy jej pomocy nie da się go uniknąć.
Racja. Upływ czasu zmienia się również przy stałej dużej prędkości. Jeśli ze stacji kosmicznej wystrzelimy rakietę i ta porusza się z v=0,87 c w stosunku do stacji to na rakiecie czas upływa dwukrotnie wolniej niż na stacji.
w jednym z ostatich odcinków z panem andrzejem był przedstawiony "paradoks" o tym, że dla osoby poruszającej sie z prędkością relatywistyczną obserwator będący w stosunku do niego spoczynku (znaczy robił by coś) będzie spowalniał. dlaczego nie przyśpieszał? wiadomo ten "szybki" jest nieindercialny ale co to znaczy? ma to jakiś związek z prędkością fotonów? a jak by ten nieindecjalny go ciągle obserwował i ten nie pędzący by ciągle był by wolniejszy to jak to możliwe, że by sie mocniej zestarzał skoro w jego obserwacji zrobił mniej?
Czyli prędkość fotonu ustalona przez nas na powiedzmy rok świetlny dla niego samego trwa wartość bliską zero. Idąc dalej za jakiś czas gdy pojazdy będą się poruszały z prędkościami 0.9999... trzeba będzie zmienić definicję albo podawać w notach katalogowych prędkość maksymalną w wielokrotności prędkości światła, bo co kogo obchodzi prędkość obserwatora jak pilot siedzi wewnątrz. Dobrze rozumiem?
z prędkością światła to wszystko się porusza. dla dowolnego obserwatora zawsze się znajdzie punkt odniesienia wobec którego porusza się z prędkością c. na tym polega choćby horyzont zdarzeń. zaś czas, czyli sekunda skraca się do 0, kiedy obserwator przyśpiesza z prędkością c.
@@cokrates7531 Czyli nawet 100lat skraca się do milisekund przy odpowiedniej prędkości weź teraz wyhamuj przy konkretnej gwieździe heh. Trochę to nieintuicyjne, albo prędkość c rośnie wraz ze zbliżaniem się do niej.
Ciekawe czy z taką rakietą lecącą z prędkością bliską prędkości światła byłaby możliwa jakakolwiek komunikacja? Jeżeli astronauta wysłałby informację z prędkością światła, do ziemi leciałaby ona np 1 rok ale z perspektywy astronauty komunikacja byłaby natychmiastowa? Inna kwestia czy skoro dla astronauty taka podróż trwałaby dowolnie krótko tzn że gdyby doleciał do nowego układu i wrócił na ziemię to mógłby zobaczyć swój własny lot?
Trochę nie na temat ale nie za bardzo chciałem umieszczać tego pod filmikami z przed x czasu.Pytanko do p. Andrzeja związane trochę z fizyką kwantową. Chodzi o interferometr i pojedynczy foton. Czy może być tak że przy odbiciu/przejściu wytrąca on część energii i interferuje z odbitą cząstką własnej energii? To by wyjaśniało dlaczego w eksperymentach nie byłoby losowości pomiaru końcowego. W żadnym materiale na YT nie natrafiłem na taką opcję podaną we wnioskach tego eksperymentu p. Andrzeja. Z góry dziękuję za ewentualną odpowiedź oraz pozdrawiam
Juz wiem dlaczego tak mlodo wygladam, mam 29 lat a czasami dowod musze pokazac jak chce kupic redbulla, ale teraz wiem, ze ja poprostu zapierdzielam ciagle, nie lubie siedziec w miejscu
To nie tak jest z paradoksem bliźniąt. Da się ten eksperyment przerobić tak żeby były oba układy inercjalne - wystarczy że bliźniak rozpędza się przed spotkaniem z bratem. I mimo to wychodzi że ten lecący bliźniak starzeje się wolniej. Więc coś słabo wyjaśnił Dragan ten paradoks. W necie znajdziecie bez problemu lepsze wyjaśnienie paradoksu bliźniąt.
bo on tego naprawdę nie „wyjaśnia”, 30 sekund nie starczy na jakiekolwiek wyjaśnienie, on tylko szkicuje zarys problemu, rzeczywiście można to wyjaśnić lepiej mając na to kilkanaście minut, chyba wiem o jakim video mówisz.
@@olek4479 Której części zdania: " oba układy inercjalne" nie rozumiesz? Jak już rozpędzisz jednego i spotkają się gdy już będzie rozpędzony to będą układy inercjalne w chwili spotkania.
![กี่หมื่นฟ้า | Your Sky Series EP.1 [1/4]](http://i.ytimg.com/vi/vLGjxFL6U_I/mqdefault.jpg)
Czyli w czasie pomiaru różnych części ciała, na których rozmiarze szczególnie nam zależy, nie należy za szybko nimi poruszać, żeby ich nie skracać.
jak dobrze zrozumiałem jak by machać dziewczynie fujarą przed nosem z predkością niemal światła to ty byś miał wrażenie że fujara się skraca a ona że sie wydłuża. problemem mógł by byc opór powietrza bo przy takiej predkosc prawdopodobnie spalił by się w atmosferze po 1,46346 milimetra. prawdopodobnie blask przy tej czynności zaświecił by powietrze do tego stopnia że ona by oślepła i opaliło by jej grzywkę.
@@simon1313ss3 żeby tylko grzywkę
@@simon1313ss3 Nic by się nie zmieniło bo jesteście w "jednym układzie odniesienia"(gdyby wasze zmysły/ciało mogły za tym nadążyć oczywiście, bo bez tego uproszczenia skróci się dla was dwojga)
=>
To wszystko łatwiej zrozumieć gdy weźmiesz pod uwagę, że jak jedziesz autem rozpędzonym do prędkości relatywistycznych to fotony na zewnątrz auta docierają do kierowcy w zupełnie inny sposób niż dla NIERUCHOMEJ osoby obserwującej zdarzenie auto-tunel z pobocza i dlatego obie strony mogą widzieć "inne rzeczy" i mieć dalej rację (będą się za to zawsze zgadzać co do kolejności zdarzeń).
¯\_(ツ)_/¯
@@simon1313ss3 Wygrałeś 😂😂😂
@@simon1313ss3 zawsze można pomachać w próżni frendzlem w lateksowym zabezpieczeniu
O tych pomiarach- weźcie sobie wyobraźcie, że dr Dragan ma dostać mandat za pomiar prędkości i rozmawia z policjantem 😂😂
XD
Dokładnie i tłumaczy policjantowi że to on się z suszarką poruszał w jego stronę 😉
Co by nie mówił straci prawko za prędkość :) bliską 300000 km na sekundę .
No ale zmiana koloru swiatla jest juz calkiem dobrze wytlumaczalna na podst. efektu Dopplera. "To swiatlowcale nie bylo czerwone"
@@wysy665 nie jestem pewien czy nasze misie mają tak dobre narzędzia pomiarowe, że byliby w stanie przeczytać jego blachy przy tej prędkości :D
Super ta seria z prof. A Draganem. Mogę go słuchać non stop
Polecam wykłady na YT. Niektóre się powtarzają, ale dzięki temu łatwiej ogarnąć o co chodzi, przynajmniej takiemu matematycznemu laikowi jak ja
Wydawało mi się że doskonale rozumiem teorię względności ale dopiero teraz uświadomiłem sobie że wszystkie efekty relatywistyczne wiążą się z przyspieszeniem i jednoczesnym skręcaniem czasoprzestrzeni. Dzięki Panie Andrzeju.👍
Andrzej Dragan to jest gość
tyle paradoksów!!!
a on nie ma dość
Super się tego słucha i rozkminy są nieziemskie 🛸😂👽
Piękny, pełny i soczysty odcinek! Fajna, luźno prowadzona rozmowa, w której aspekty naukowe są tak przystępnie wstawione i tak przedstawiane, że wszystko da się na ,,prostej łopatologii" zrozumieć. Naprawdę, pan Andrzej i prowadzący realizują (weźcie kurnia balans jeszcze pana Leszka do tych odcinków; triumwirat byłby wspaniały!) cykl materiałów, którego nie da się nie szanować. To wszystko, co omawiacie Panowie odnośnie (relatywistycznych) paradoksów podróży w czasie / paradoksów einsteinowskiej teorii względności, zadziwia i zastanawia mnie do tego stopnia, że mam pewną zagwozdkę: gdyby tak założyć, że czas nie istnieje, że jest tylko i wyłącznie sumą informacji pomiędzy obiektami, że składa się z pojedynczych tzw. ,,zdarzeń", które są tylko i wyłącznie zawsze teraźniejszością, to czy można w tym przypadku mówić o paradoksach, o tym że teoretyzowanie na ich temat ma sens?
Obejrzałem to tak szybko, że filmik trwał niecałą sekundę 🙃😎
Twierdzisz, że nastąpiła dylatacja czasu podczas oglądania tego materiału? :D
Niepodważalny dowód na istnienie zjawiska 🙂
Z mojego punktu widzenia jeszcze nie skończyłeś.
@@splWB Wiadomo wszystko zależy od obserwatora ;)
Wspaniały odcinek! Ultra ciekawe rzeczy! Świetna realizacja. Dzięki. 👍👍👍
Chyba najlepszy odcinek serii, sporo rzeczy istotnych zostało wyjaśnionych 👍
Dobre: "Widzimy się za dwa tygodnie, choć nie ma to sensu" 😂
No ale jeśli ruch jest względny, a mówimy ze bliźniak w rakiecie przyspieszał - a ziemniak stał na Ziemi - to z punktu widzenia bliźniaka w rakiecie to Ziemia i ziemniak przyspieszali. I to oni byli nieinercjalni.
Dzień dobry. Pozdrawiam serdecznie 😉🙋♂️
Wszystkim tutaj obecnym polecam 7minutowy film scifuna "Jak dolecieć do Andromedy" na ten sam temat ;)
Mnie bardzo zainspirował
Super film! Medal Shroedingera mnie mocno rozbawił😂
Jak mówił o Korzeniowskiem to mi się wiersz Brzechwy przypomniał o siedmiomilowych butach:
"Pojechał Michał pod Częstochowę,
Tam kupił buty siedmiomilowe.
Co stąpnie nogą - siedem mil trzaśnie,
Bo Michał takie buty miał właśnie."
No i mamy wyjaśnienie tych częstych dyskwalifikacji... Po prostu był za szybki...
Super Panowie! Mega 👍🤩 Już czekam na odcinek o "względnym Teraz" 🤣
Cholera! Kliknąłem tak szybko w powiadomienie, że film się skończył zanim zdążyłem usiąść.
Świetna seria ! Pytanie odnośnie szybkiej podróży. Załóżmy, że lecimy na Alpha Centauri z prędkością bliską prędkości światła. Na ziemi umieszczamy odbiornik, na statku nadajnik. Statek nadaje sygnał w kierunku Ziemi, co 2 sekundy, trwające dokładnie 1 sekundę "pikanie" (lub sygnał z danymi) po czym 1 sekunda ciszy (z perspektywy lecącego wewnątrz statku). I tak w kółko, przez całą podróż. Jeżeli podróż z perspektywy lecącego w statku trwa 4 minuty, (240 sekund), sygnałów wysłanych ("pikanie"/dane) powinno być 120. Co odbierze Ziemia w ciągu tych 4 lat ? Czy pojedynczy sygnał odebrany na Ziemi się wydłuży ? Zamiast trwać sekundę, będzie trwał, powiedzmy, miesiąc (podobnie przerwy pomiędzy sygnałami) ?
W sumie jestem bardzo niepewny, ale jakbym miał zgadywać to poruszając się z taką prędkością nasze wysłane sygnały niemiłosiernie się wydłużą, i będziesz otrzymywał 5 sygnałów na dwa miesiące, ale każdy sygnał byłby ciągłym (bardzo niskim) pikaniem z raczej tak samo długą(jak czas trwania odbierania sygnału) przerwą do następnego piknięcia
¯\_(ツ)_/¯ ¯\_(ツ)_/¯
Myślę, że na ziemi będzie sygnał wg. opisu - raz na 2 sekundy, a z perspektywy lecącego będzie cisza. Dźwięk "zostawisz za sobą".
@@Hecarim420 tak, wskutek efektu Dopplera nastąpi tez drastycznie zmniejszenie się częstotliwości odbieranego sygnału. Oczywiście mniejsza częstotliwość oznacza tez zmniejszenie się ilości bitów które możesz przesłać na sekundę.
Na Ziemię pierwszy sygnał dotrze po 4 latach, bo taka jest odległość do przebycia a sygnał porusza się z prędkością światła. Jeżeli nasz nadajnik porusza się z prędkością światła, to teoretycznie wszystkie sygnały dotrą w tym samym czasie, łącznie ze statkiem. Niewiadomą dla mnie pozostaje długość tego sygnału.
Kolejne pytanie się nasuwa, czy wysyłanie jakichkolwiek sygnałów w momencie poruszania się z ta prędkością jest w ogóle możliwe. Czy statek nie będzie musiał wyhamować, nadać sygnał, i wrócić do prędkości prawie świetlnej. Albo zrobić nawrot w tej prędkości i w momencie obrotu, kiedy ma na celu Ziemie, nadać sygnał i obracać się dalej na cel podróży. Żeby ten sygnał wystrzelić w kierunku Ziemi z prędkością światła.
Jednym z najciekawszych paradoksów relatywistycznych jest "paradoks Andromedy" zwany również sporem Rietdijk-Putnam i wynikające z niego filozoficzne pytania o to czy mamy wolną wolę czy może też przyszłość jest z góry ustalona. O dziwo w Polskiej części internetu nie sposób coś na ten temat znaleźć (tutaj szansa dla Astrofazy by być pierwszymi w tej kwestii :). Dla umiejących angielski polecam wyszukać: Andromeda Paradox albo Rietdijk-Putnam argument.
Podziwiam, szanuję, dziękuję.
Czy moglibyście coś zrobić z akustyką pomieszczenia w którym nagrywacie Szczyptę Teorii, bo jest za duży pogłos moim zdaniem przez co spada zrozumiałość mowy p. Dragana. W serii POP science jest OK.
To już pewnie nagrane z 2 miesiące temu.. ale nie przesadzaj, nie ma tragedii ;)
Pop nagrywamy w swoim studio, szczyptę na wyjeździe, próbujemy to ogarnąć, jest szansa ze od kolejnego odcinka będzie już git :)
Myślę, że to nie wina akustyki, tylko pan Dragan delikatnie rzecz ujmując - nie mówi zbyt wyraźnie, żeby nie powiedzieć lekko sepleni. Sam też mam problem ze zrozumieniem, ale nie tego co mówi, tylko jak mówi.
Świetna seria!
Względem przyspieszającego w rakiecie bliźniaka oraz wszystkich układów inercjalnych względem niego to Ziemniak się oddalał z określonym przyspieszeniem. Wiek bliźniaków się nie zmieni.
A może my cały czas poruszamy się z prędkością bliską prędkością światła, tylko... właśnie... względem czego? Zawsze ruch odbywa się względem czegoś. Jeśli siedzimy nieruchomo w rakiecie, to nie poruszamy się względem jej konstrukcji, tylko np. względem Ziemi, od której się oddalamy. A my siedzimy sobie na Ziemi, która porusza się krążąc dookoła Słońca z prędkości ok. 30 km/s. Słońce wraz z całym swoim układem z kolei porusza się dookoła środka Galaktyki z prędkością ponad 200 km/s. Nasza tzw. Lokalna Grupa Galaktyk porusza się z prędkością już ponad 1000 km/h, a być może Supergromada Laniakea też się porusza i to z dużo większą prędkością, ale znów... względem czego? Kiedy powstają więc te efekty skrócenia czasu i długości, albo wzrostu masy skoro... wszystko zależy od punktu odniesienia, a więc... jak na teorię względności przystało: WSZYSTKO JEST WZGLĘDNE! Można dostać obłędu? Przynajmniej na to pytanie da się odpowiedzieć i to stanowczo: Można!!! Cha, cha, cha!!!! Pozdrawiam Astrofazę!
Dokładnie o tym rozważał einstein:)
Dragan mówi jakby był przyspieszony o 1.3 hehe Super odcinki
Pan Dragan posiadając wiedzę nie do końca potrafi to wytłumaczyć bo mówi o efektach, a nie dlaczego tak się dzieje. Brakuje tu wyjaśnienia, że dla każdej osoby niezależnie od tego z jaką prędkością się porusza wszystko oddala się z prędkością światła, dlatego, mam nieodparte wrażenie, że nie do końca rozumie czym jest czas, bo dla nikogo czas nie spowalnia i bicie serca też nie spowalnia, tylko tak to widzi obserwator
dziękuję
Bardzo miły i ciekawy materiał
W Prawach Uniwersum, a z nich wynikające Prawa Natury nie ma SPRZECZNOŚCI.. SPRZECZNOŚCI są dualistycznym intelektem wytworzonym w głowach ludzkich ...
Kciuk do góry 👉👍👍🏻👍🏼👍🏽👍🏾👍🏿👍🏾👍🏽👍🏼👍🏻👍👈 ❕❗🤴🏻🤴🏽🤴🏿
Teraz już wiem, dlaczego mimo 72 lat na karku nic mi właściwie nie dolega. Jeżdżę dużo na rowerze, z ogromnymi prędkościami zbliżonymi nieco do prędkości światła (udaje mi się nawet na prostej przekroczyć prędkość
26 km/h!!!). Po prostu dzięki jeździe z oszałamiającą prędkością wolniej się starzeję, ha!
Kolejna korzyść z jazdy rowerem jest taka, że nie musiałem się szczepić w czasie pandemii, bo zgodnie z teorią, którą sam wymyśliłem, wirusy COVID 19 odpadają z człowieka przy dużych prędkościach. Po prostu nie potrafią się utrzymać 🦀🦞
dobry odcinek i w ogóle dobra seria trzymajcie się
*paradoksy pozorne* - coś pięknego =D
Z tego co mi wiadomo, udało się w różnych ośrodkach bardzo mocno spowolnić światło, czy zatem efekty relatywistyczne w takich ośrodkach, również zmieniają swój zakres prędkości w jakich zaczynają być mierzalne? Zakładam, że to tak nie działa ale chętnie usłyszę jakieś potwierdzenie lub zaprzeczenie :)
Też o tym myślałem poprzenosiłem układy odniesienia adekwatnie z naszym prędkość światła z parametrami ośrodka użyłem do kalibracji i tak samo wszystko wychodzi tylko się naliczyłem. Przy porównaniach różnych ośrodków dla każdego trzeba przekalibrować względem prędkości światła w danym ośrodku. adekwatność zjawisk jest taka sama
Medal Schroedingera zrobił mi dzień :)
sporo tych paradoxów wynika z tego że nasz wzrok/mózg nie nadąża i nas oszukuje ??? i próbujemy zrozumieć co widzimy, ale to co widzimy jest nieprawdziwe, szczególnie przy dużych prędkościach ruchu...więc opieranie fizyki oto co widzi ludzkie oko nie ma sensu, tylko wynik obliczeń to najbardziej zbliżona prawda bo znów trzeba użyć wzroku :)
Dlatego podróże w czasie nigdy nie będą możliwe.
Ciekawy odcinek
Nie prawda z tym nieinercjalnym obserwatorem w rakiecie.Wg niego to on stoi wiejscu a ziemią a wtaz z tym drugim przyspiesza oddalajac się.To zoemia jest nieinnercjalna
Nasze myślenie i postrzeganie też działa względem prędkości światła, ponieważ mózg działa na zasadzie impulsów elektrycznych. Gdyby prędkość światła nie była stała nie zauważyli byśmy zwolnienia czasu przy teoretycznie prędkości bliskiej prędkości światła, bo nasze myślenie też by zwolniło.
O WOW - właśnie odkryłem, że wizje budowania statków, które mają plantacje, wielopokoleniowe rody itp. nie ma sensu :D Bo w tych wizjach oczywiście statki poruszają się mega szybko. A zatem nie trzeba żadnych wizji, że na statku 2 pokolenie urodzone na statku dopiero przybędzie gdzieś na miejsce. Nie, oni przylecą ot tak, nawet nie zgłodnieją. Inna sprawa, że kolejne wyprawy będą technologicznie jeszcze lepsze i ci, co przylecą, będą prymitywni z technologią z czasu wylotu.
A zmodyfikujmy nieco paradoks bliźniaków - niech obaj lecą rakietami w dwie przeciwne strony. Czasy i wartości przyspieszeń są symetryczne. Ale w trakcie lotu z prędkością stałą nadal mamy dwa punkty widzenia: A stoi i widzi oddalającego się B i odwrotnie: B uważa, że spoczywa, a to A ucieka.
A potem wracają i...?
A w paradoksie z tunelem zróbmy tak, by w spoczynku samochód był dłuższy niż tunel, ale by dylatacja długości pozwoliła na (teoretyczne) wyhamowanie i ZAMKNIJMY tunel z obu strony gdy dla obserwatora zewnętrznego pojazd będzie się w nim znajdował. Samochód wpada do tunelu (dla kierowcy - krótkiego, ale to bez znaczenia), zaczyna hamować, obserwator zewnętrzny widzi zamykające się wyloty, hamujący samochód (który się zaczyna wydłużać)... i nagle co? Samochód przebija któryś z wylotów? Albo nawet oba?
Jak sobie z tymi paradoksami poradzić? :)
Jest jeszcze jeden paradoks - paradoks odwróconych podłokietników u Andrzeja.
Przykład z Korzeniowskim niesamowity
Z tą fizyką to jest tak, że wiadomo, że nic nie wiadomo 🙉🙉🙉🤯🤯
tak mówią ci co nie maja szans niczego zrozumieć
Paradoks z pociągiem (zamiast samochodu) mieszczącym się / nie mieszczącym się w tunelu.
Niech tunel ma - w układzie obserwatora na zewnątrz tunelu ("policjant") - 110 m
Pociąg w spoczynku ma 200 m.
Gdy rozpędzimy pociąg do 0,87 c w interpretacji standartowej skróci się ok. 2 razy czyli ma 100 m. Może zatem w w całości zmieścić się w tunelu.
Jednak z punktu widzenia osoby w pociągu, pociąg nie zmienia swojej długości, czyli ma 200 m natomiast skraca się o połowę, czyli do 55 m tunel
Jeśli zatem w momencie opuszczania tunelu przez pociąg dojdzie do spuszczenia "potężnej gilotyny" to w u.o pociągu dojdzie do jego rozcięcia i katastrofy. Ogólnie w układzie Ziemi możemy zmieścić dowolnie długi pociąg w dowolnie krótkim tunelu, to tylko kwestia prędkości pociągu. Oczywiście w układzie samochodu musi dojść do katastrofy.
Mam statek kosmiczny,lece na Proxime z prędkością światła, mi czas sie skraca do kilku minut, na ziemi mija 4 lata i teraz:
A) Co w przypadku jeśli przez cały ten czas przesyłalbym jakis plik na ziemie?
Leciałby z przerwami czy jak,co by sie stało z plikami jak np nie wiem,wysylamy z prędkością 1 GB/s i to dzielimy na rok odbierając 1 KB/s?
B) Co jeśli miałbym przywiązany jakiś sznurek czy inną line do ziemi?
A) z perspektywy ziemianina plik by się przesyłał długo z perspektywy podróżnika szybko
fala radiowa z informacją rozciągnęła by się w przestrzeni
B sznurek z perspektywy ziemianina przez 4lata by ubywał z prędkością światła. Każda część sznurka poderwana nagle do góry musialaby w jednym momencie osiągnąć prędkość światła by móc podążać za poprzednim kawałkiem sznurka. Nagłe osiągnięcie tej prędkości zwęża czasoprzestrzeń w kierunku ruchu zauważ że sznurek poderwany w połowie drogi defacto 2lata świetlne tylko pokona i zawiśnie w połowie drogi. Tak jakbyś co mili sekundę puszczał rakietę za rakietą z prędkością światła
haha . końcówka najlepsza :)
Naturalny Statek Kosmiczny zwany Ziemią porusza się kilknastokrotną prędkością światła i Nigdy nie doleci do najbliższej Gwiazdy!! a dlaczego nie doleci?
Paradoksy są jednak wśród nas. Na przykład mamy zdanie: "To zdanie jest fałszywe". Jeśli jest fałszywe, to jest prawdziwe, jeśli zaś jest prawdziwe, to jest fałszywe. Paradoksem jest też obecna polityka.
Dlatego warto być zwariowanym bo można oszaleć będąc normalnym
Ps to prawda :bo jeżeli dwie sprzeczności są fałszywe to zdanie jest prawdziwe
Polecam książkę pana Dragana "kwantechizm"
Nawet jak będzie możliwa podróż z prędkością bliskiej światła, to co gdy będzie na drodze jakiś mikrometeoryt, jakiś pyłek? Tego jest dość sporo a lecąc daleko omiata się konturem statku gigantyczną objętość a to oznacza najpewniej 100% szansę zderzenia! Nawet pojedyncze atomy wodoru czy helu przy tak wielkich prędkościach mają jakiś wpływ a przecież tego jest nieco w przestrzeni międzygwiezdnej. Nawet jak próżnia kosmiczna to 10-12 czy 10-15 pa, to nie jest to 0 i coś tam jest. Pytanie jest proste - czy taka podróż jest bezpieczna?
O tym samym myślałem od jakiegoś czasu. Masz rację, takie zderzenie byłoby na 100%. No chyba,że statek miałby jakąś tarczę/pole przed sobą jako osłonę.... w co wątpię.
Sądzę, że problem rozpędzania obiektu do prędkości podświetlnej jest trudniejszy niż problem ochrony przed zderzeniami :P Dlatego jeśli technika pozwoli rozpędzać się do takich prędkości, będzie istniała jakaś forma ochrony.
Dobre. Ale pomyślcie o paradoksie kota w pudełku. Z punktu widzenia obiektu poruszającego się z prędkością światła, nie ma znaczenia czy kot jest żywy czy martwy, czy jest w pudełku czy go nie ma. Pudełko jest dla niego płaskie 😛
W kolejnym odcinku zajmijcie się paradoksem inflacji: jak to jest, że NBP walczy z inflacją, a ona nadal rośnie. Z mojego punktu widzenia przynajmniej 😜🙃
jest to kwestia przyśpieszenia, bo inflacja nie ma masy z punktu widzenia obserwatora tak więc jest ograniczona jedynie prędkością drukarki którą zarządza Jastrząb, z twojego punktu widzenia może sie wydawać że rośnie podczas gdy tak naprawde spada, nie ma za co :D
NBP teraz to nie walczy tylko ratuje co się da :D walka to mogłabyć kilka lat wcześniej... ale, że drukarka dalej drukuje to inna sprawa. Jak to powiedział Jaro, oniTYLKO wydrukowali i wrzucili na rynek 200mld .. to nie ich wina...... to wina putina...
@@franzmaurer643 hehehe dobre
@@majkelb3057 hahaha no
Gupi ....🐸
Bliźniacy wcale nie muszą się rozdzielać. Jeśli jeden z nich mieszka na parterze wieżowca, a drugi na 20 piętrze, to tem drugi starzeje się szybciej 🙂 Jeśli chcecie wolniej się starzeć, to wybierajcie mieszkania na parterze.
Nie ma absolutnie żadnego powodu żeby procesy starzenia w trakcie lotu z prędkością światła spowolniły. To jest jednoznaczny dowód na to żeby stwierdzić, że cała teoria jest błędna.
Czy mówienie o teraz ma sens... A czy mówienie o czasie ma sens? Czy nie jest to przypadkiem trochę taki... Święty Mikołaj? ;D Pozdrawiam, Marek Garncarek
Czy by czasu nie można było utożsamić z ruchem/procesem/zmianą? Wtedy 't' jakby nie ma...
Wg mnie nieodpowiednim jest mówić do widzów coś w stylu "wpadajcie na kanał Andrzeja" kurcze gość jest tym który ma szansę na Nobla ,jest niezwykle wykształcony ,utytułowany i powinno się ich nobilitować zwracając się tytułem lub stopniem,tym co zacniejsze🙂
Pan Piotr i pan Andrzej są na "ty". Po drugie gdybyś się zapytał pana Dragan o tytuły i nobilitacje to mógłbyś usłyszeć, gdzie on je wszystkie ma... Chyba, że to miał być taki żarcik?🙂
Rosja wystrzeliła pierwszą od 47 lat rakietę na Księżyc. 21 sierpnia na powierzchnię srebrnego globu ma dotrzeć lądownik “Łuna 25” wyniesiony przez Sojuza 2.1v.
Ktoś w windzie swobodnie spadającej na centrum czarnej dziury w pewnym momencie przywali głową w sufit bo winda przyspiesza szybciej niż taki obserwator(bo podłoga windy jest bliżej centralnej osobliwości). Czyli z jego punktu widzenia grawitacja odwraca swój kierunek. Dobrze myślę?
Nastąpi zjawisko zwane spagetyfikacją. Dół windy będzie przyciągany mocniej niż góra i winda się rozciągnie
@@Sitam519 To się dzieje bardzo blisko osobliwości. Ten efekt narasta stopniowo więc w pewnej odległości sztywność windy i ludzkiego ciała będzie na tyle duża, że efekt spagetyfikacji nie zajdzie za to obserwator w windzie przywali głową w sufit. Tak czy nie?
Według mnie winda się rozciągnie dopiero gdy gradient i siła pola grawitacyjnego będą silniejsze niż oddziaływania elektrostatyczne trzymające windę i ludzkie ciało w całości.
Panie Andrzeju świetne buty! Co to za model? :)
i takim o to sposobem, zdobywanie nowych galaktyk oddalonych o miliony lat świetnych może być ogarnięte w 3 pokoleniach myślę :) bo 1 życie na długie przyśpieszanie, kolejni potomkowie, bo jednak trochę się będzie leciało i hamowało, i następni mogą już kolonizować (albo zastać gotową kolonię) :) A... nawet i do Star Treka szłoby wkleić taką fabułę, że wszystkie cywilizacje pochodzą z 1 miejsca, tyle, że doleciały na różne planety za pośrednictwem napędu podświetlanego, a to spowodowało różnicę w późniejszej ewolucji, a po wymyśleniu napędu WARP już za wiele czasu minęło aby to spiąć co było wcześniej :) i nagle ewoluowali Klingoni, Romulanie, ..., a Borg się za daleko zapędził dlatego kolektyw cyborgów :)
swietny odc! tylko po co ta czern i biel? Andrzej wstydzi sie dziar?
Czy łączność Ziemii z statkiem lecącym z prędkością blisko światła byłaby problematyczna? Fala elektromagnetyczna przesunęłaby się ku dlugim falom a jakby wracali to ku podczerwieni. Astronauci w przekazie video poruszaliby się w strasznie zwolnionym tepie.
To jest dopiero PARADOKS na naszej PLANECIE większą powierzchnię zajmuje WODA - CZEMU NIE NAZWAĆ NASZEJ PLANETY "WODZIANKA" 🤔
Ciekawe tematy ...
Żeby mówić o rakiecie lecącej z prędkościąscia bliskiej światłu, trzeba również określić względem czego mierzymy prędkość rakiety.
Ok, pewnie względem ziemi.
Ale to nie jest oczywiste.
@@marcintrochu , przyspieszenie, to jest ważne słowo.
Jednak chłopaki zupełnie nie mówią o przyśpieszeniu.
nikt nie mówi o rzeczach oczywistych,jak lecimy na Proximę to możesz sobie mierzyć szybkość względem Proximy lub Ziemi, lub Słońca.
Szkoda że nie poruszono paradoksu Ehrenfesta czy paradoksu dźwigni kątowej na której ramiona działają siły. Dźwignia zamontowana w środku na obrotowej podporze - w spoczynku siły się równoważą, natomiast w układzie pędzącym z prędkością ~bliską C wzdłuż jednej z dzwigni, momenty sił nie równoważą się i układ się obraca. A zarówno obserwator z układu spoczynkowego U1 jak i i obserwator z układu U2 pędzącego powinni widzieć nieobracającą się dźwignię.
Dziadek leci w kosmos z dużą predkością w dniu urodzin jego wnuczka. Lecąc w kosmosie z ta wielką prędkością (jak to mówicie zwalnia mu czas). Na Ziemi podczas jego ciągłej podróżg wnuczek jest już w wieku załóżmy 20 lat. Więc jeśli dziadkowi przez te 20 lat życia wnuczka spowolnił mu tam w rakiecie czas to po powrocie na Ziemie zobaczy wnuczka nie jako 20latka tylko może jako 15latka? Przecież to niemożliwe...
To, że ktoś się inaczsj starzeje poruszając siś z dużą prędkością czy też to, że na rakiecie urządzenia wskazujące jakies wartości zwalniają to chyba jest poprostu odziaływanie na ich zachowanie warunków spowodowanych ogromną prędkością...
Totalna abstrakcja, nie jestem w stanie pojąć tego swoim umysłem.
Uściślając 4 lata świetlne - to dystans X wyrażony w kilometrach, które definiują odległość w przestrzeni.
Jak więc - osiągając prędkość bliską c - możemy poniżej 4 lat tamże dotrzeć. Gdzie znika ta przebyta przestrzeń? Co ma to wspólnego z obserwatorem i układem odniesienia?
Czy nadal nie musimy przebyć odległości 4 lat świetlnych - X - niezależnie od prędkości, nawet gdyby była ona nadświetlna?
Co wspólnego ma z tym dylatacja? Odległość pozostaje niezmienna, jak mniemam. Przestrzeni nie zniekształcamy.
To są bardzo ciekawe tematy ale albo nasze proste umysły są zbyt ograniczone żeby to zrozumieć, albo naukowcy się po prostu mylą. To, że wyniki obliczeń i nawet jakiś pomiarów się zgadzają to nie znaczy, że za tym wszystkim nie stoi jakaś inna zasada. Nikt nie leciał z taką prędkością, a nawet gdyby to wątpię żeby udało się zaobserwować skrócenie itp stojąc obok. To czysta teoria. Ciekawe kto ma rację 😊
studiowałem fizykę i dzięki paru uczciwym wykładowcom wiem że to brednie- cały ten wykład
@@Radoslaw1986xx nie, to nie czysta teoria, te rzeczy zostały eksperymentalnie potwierdzone już dobre 100 lat te mu. W zasadzie nie ma obecnie równie dobrze sprawdzonej w praktyce teorii jak teoria względności. Słynny próbnik kosmiczny Gravity Probe B zostal wysłany na orbitę właśnie w celu sprawdzenia wielu przepowiedni teorii względności które były niemożliwe do zmierzenia na Ziemii. Nasz GPS nie działałby poprawnie gdyby nie teoria względności, jak ktoś z was może wykonać eksperyment obalający teorie względności - ludzkość czeka z zapartym tchem.
@@olasek7972 tak, ale te skrócenia, wydłużenia, dopasowywanie na siłę wszystkiego do prędkości C, bo musi się zgadzać. Możliwe, że jest nieprzekraczalna, możliwe, że masa rośnie im bliżej C, no bo rośnie energia, a są powiązane. To jeszcze jakoś się klei, choć wyjaśnienie może być zupełnie inne. Ale te paradoksy, obserwatorzy którzy widzą dwie różne rzeczy. Np rozumiem, że czas może zwalniać blisko C, ale jeśli ktoś leci z taką prędkością to niby wyda mu się, że leciał do najbliższej gwiazdy kilka minut. Bo niby skraca się dystans. Ale jak? Przestrzeń się ściska? A ludzie stojący z boku nie są ściskani? Wszystko musiało by się ścisnąć i w efekcie zginąć np? Nikt by nie zauważył, że nagle gwiazda jest kilka minut świetlnych od nas? Może coś źle rozumiem.
@@Radoslaw1986xx nic z tego rzeczywiście nie rozumiesz, osoba z jej punktu widzenia nie zauważy żadnego ściskania i nie „zginie”, tylko obserwator zewnętrzny zauważy efekt ściskania. Zostaw to bo to wybitnie nie na twój umysł. Ale jak znajdziesz konkretny dowód który by przeczył teorii względności to zbudują ci pomnik większy niż Kopernikowi.
Panie Dragan troszkę wolniej proszę mówić 🙂
Co ty chrzanisz Astrofaziak, że paradoksy teorii E. nie istnieją???
A co jeśli teoria względności jest wewnętrznie spójnym błędem? Czy za 2000 lat ludzie nie będą się z nas śmiać, tak jak my śmiejemy się z Arystotelesa (swoją drogą jednego z największych myślicieli wszechczasów), który obmyślał system kopuł wokół Ziemi, do których przytwierdzone są ciała niebieskie?
w fizyce liczy się doświadczenie, nikt dotąd nie wykonał doświadczenia lub pomiaru który by przeczył teorii względności a próby są nieustanne od 100 lat. Obecnie nie ma lepiej potwierdzonej doświadczalnie teorii w fizyce niż teoria względności.
@@olasek7972 Może tak... Grawitacja też początkowo wydawała się szaleństwem. Jednak uwaga do twojej wypowiedzi - to na tym kto twierdzi, że coś jest leży ciężar dowodu. Nikt nie jest zobowiązany obalić teorii względności. Błąd wewnętrznie spójny jest nie do obalenia, ponieważ swoją prawdziwość opiera na przyjętych założeniach
@@pawinf znowu - w fizyce liczy się doświadczenie i pomiar, to jest ostateczny sędzia czy teoria ma ręce i nogi, nikogo założenia nie obchodzą, używając GPS codziennie wykonujesz pomiary zgodne z teoria względności, to tylko jeden z setki przykładów
@@olasek7972 dylatacja czasu to tylko fragment tw, a więc niedostateczny dowód na całość. No nic, za mało wiemy, żeby rozstrzygnąć wszystkie wątpliwości. Pozdrawiam. Tym czasem uczmy się języków 😉
@@pawinf co ci strzeliło z ta dylatacja czasu, skąd pomysł ze całość nie została sprawdzona, kompletnie zmyślasz rzeczy. Wszystkie elementy tw zostały dawno sprawdzone.
skoro przestrzeń się rozszerza to czy najmniejsze cząstki np. kwarki robią się coraz większe, czy jest to jakoś zahamowane przez grawitację?
Wszędzie gdzie jest wystarczająco materii (czyli nawet w bardziej pustych miejscach danej galaktyki) przestrzeń się nie rozszerza i raczej nigdy nie dojdzie do rzeczywistego "rozerwania"
¯\_(ツ)_/¯
=>
Sprawa jest znacznie grubsza i jest kilka ALE, ale to se warto nieśpiesznie a prawidłowo podsumowywać wiedzę innymi materiałami by móc docenić "niuansy" wszelkich zależności i możliwych implikacji.
=>
Wiem, że ogólnikowo, ale chciałem uczciwej narracji w mojej odpowiedzi
¯\_(ツ)_/¯
@@Hecarim420 dzieki
"Kiedy jest teraz ?" - Kacper Pitala.
Chciałbym powtórzyć pytanie, które kiedyś na Twoim kanale zadałem. Skoro zajmujecie się w tej serii paradoksami wynikającymi z Teorii Względności, to ono tutaj dosyć dobrze pasuje. Pytanie jest na temat czarnych dziur:
Z naszego punktu widzenia czas zatrzymuje się na horyzoncie zdarzeń czarnej dziury a pod tym horyzontem nie biegnie. Zatem z naszego punktu widzenia nieprawdą jest, że wewnątrz czarnej dziury występuje osobliwość, w której materia zapadła się do punktu -> nie występuje, ponieważ materia, która wpadła pod horyzont zdarzeń nigdy nawet nie dotrze do centrum czarnej dziury, nie mówiąc już o zapadnięciu się, ponieważ zarówno na jedno jak i na drugie po prostu potrzeba czasu - a czas pod horyzontem zdarzeń nie biegnie (z naszego punktu widzenia).
Innymi słowy: jeśli rozpatrujemy kwestie zapadnięcia się materii do osobliwości, możemy to czynić tylko z punktu widzenia samej osobliwości - z naszego punktu widzenia wnętrze czarnej dziury jest "zamrożone".
Czy tak jest rzeczywiście, czy może coś pomyliłem?
No właśnie mnie też tu się coś nie zgadza z tym zatrzymywaniem się czasu na granicy horyzontu zdarzeń (z naszego punktu widzenia). Co więcej - jak to połączymy ze skończonym czasem parowania czarnych dziur za pomocą promieniowania Hawkinga, wychodzi na to że osobliwość nigdy nie ma prawa zaistnieć. Proszę o wyjaśnienie bo rozwala mi to mózg od jakiegoś czasu :-) A może jest tak że to właśnie horyzont zdarzeń jest osobliwością?
Tylko, że czas nie zatrzymuje się na horyzoncie zdarzeń czarnej dziury
=>
Hmm w uproszczeniu zapewne chodziło o to, że fotony przy horyzoncie zdarzeń potrafią utknąć na stabilnych orbitach (kilka powodów się na to nakłada) przez co gdy rakieta/statek zbliża do horyzontu zdarzeń i go przekracza to on nic nie zauważy (bo czarna dziura jest mniejsza niż horyzont zdarzeń, dlatego też jest nazywana CIENIEM czarnej dziury => mniej więcej 3 razy mniejsza niż horyzont zdarzeń, więc masz 2/3 cienia, w którym czasoprzestrzeń jest tak "skręcona" iż żadna prędkość nie wystarczy by materia/światło, które przypominam stara się lecieć po najmniejszej linii oporu "prosto" uciec na zewnątrz, ale jak zawsze istnieją wyjątki z "wyjątkowymi orbitami", które w zależności od rodzaju czarnej dziury czasem pozwalają się "przebić"), a obserwatorowi z zewnątrz (ale musi być dość blisko aby to zauważyć, właśnie przez zakrzywienie czasoprzestrzeni, a przynajmniej tak zgaduje ¯\_(ツ)_/¯) będzie się wydawało, że statek "zamroziło" właśnie przez "rozciągnięcie" i także "utknięcie " fotonów tychże orbitach.
Jestem tylko zaawansowanym amatorem, więc też amatorskie tłumaczenia, ale chyba w miarę uczciwe
¯\_(ツ)_/¯
Wiem, że to niepełna odpowiedź, ale mimo pojedynczego pytania w rzeczywistości poruszyłeś kilka kwestii, które wymagają "wyłuszczenia" zależności niekoniecznie oczywistych rzeczy :p
@@Hecarim420 W takim razie zupełnie nie rozumiem stwierdzeń z angielskiej wikipedii w haśle dotyczącym czarnych dziur "an object falling into a black hole appears to slow as it approaches the event horizon, taking an infinite time to reach it.". Może ktoś rozjaśnić co się kryje pod poniższym stwierdzeniem? Czy jest taki czas po którym zewnętrzny obserwator może definitywnie stwierdzić że obiekt wpadł "pod horyzont" czarnej dziury?
@@marcint8052 Nie wiemy czym jest osobliwość => to tylko słowo, ALE zachowania materii i innych rzeczy zgadzają się z matematyką, więc nie należy sądzić iż mamy złe teorie, oni naprawdę wiedzą o czym mówią, a wszelkie tłumaczenia to tylko skróty myślowe, dlatego na pierwszy słuch ucha/rzut oka potrafią brzmieć sprzecznie
¯\_(ツ)_/¯
Np według teorii "najprostsza" czarna dziura będzie mieć osobliwość w środku (czarna dziura to mniej więcej jedynie 1/3 część obszaru Horyzontu zdarzeń, reszta 2/3 to bardzo poskręcana czasoprzestrzeń (w pewnej odległości od czarnej dziury "skręcone linie czasoprzestrzeni" tworzą w przybliżeniu w "kulę", z której już nie może uciec światło/materia => horyzont zdarzeń jest jego jej krańcem), ale już obracająca się czarna dziura (np taka powstała przez "wybuch" masywnej obracającej się gwiazdy) będzie mieć osobliwość w kształcie torusa (obwarzanek).
==>
Istnieją znacznie bardziej egzotyczne podejścia do czarnych dziur i niektóre się przydają matematycznie (czasem w innych dziedzinach), ale chociaż może się ukrywać tam nowa, nieznana fizyka to czarne dziury w same sobie nie łamią praw fizyki, a samą czasoprzestrzeń co uważam może mieć bardzo ciekawe implikacje
=>
Dziury do "kwantowej rzeczywistości" czy po prostu miejsca, na którym jest dopiero oparty nasz wszechświat, czy też miejsce z którego wynikają "właściwości" naszego wszechświata, zapewne chodzi o coś innego, ale chcę powiedzieć, że możliwości jest multum i w tej chwili (a trzeba się liczyć, że być może nigdy) nie możemy tego zdefiniować
¯\_(ツ)_/¯
Dźwięk, dźwięk. Ale już pewnie wiecie ;) Tak czy tak łapa w górę
Gdyby dwoch blizniakow stalo na ziemi i jeden wystartowalby rakieta ,na jeden oblot galaktyki , w ktorej mieszka i nagral film ( z pokladu tej rakiety ) gdzie zaobserowowalby ruch dookola galaktyki , ( jak my widzimy przelatujac dookola jakiegos miasta, ) .....to film , ktory by nagral mialby dlugosc okolo 30 minut, to z jaka predkoscia musialby leciec jezeli jeden lot dookola galaktyki to okolo 240 mil. lat swietlnych. .... - Pytanie 2 = Jak dlugo czekalby jego brat blizniak na jego powrot ? . Fizyka w kosmosie jest toche inna i to my jestesmy zbudowani na jej fundamencie , a nie na odwrot, jest zalezna od punktu w jakim sie stoi i co sie obserwuje, w zaleznosci na jakiej gorce stoimy , takie widoki widzimy ( bardziej teoria zaleznosci niz wzglednosci )
Zalezne jest to od wielu nie znanych wektorow, np. kierunek jaki obral ( zgodnie z ruchem galaktyki , czy przeciwnie ), czy lecial ze stala predkoscia,czy ruchem jednostajnie przyspieszonym, czy policzyl kierunek lotu galaktyki ( bo przeciez sie oddala od centrum ), sile grawitacji jaka wywiera na niego galaktyka ( sztuczny opor ), no i to samo dotyczy, takze tych samych parametrow naszego ukladu slonecznego. Wektorow jest tak duzo , ze trudno by bylo " tak na chlopski rozum " obliczyc to ,na kartce. Sam jego tak szybki lot z jego masa moglby zmienic wektory , ktore wczesniej obliczyl. Czas brata w rakiecie ( gdyby wskazowka sekundnika kreslila linie za soba byla by niemalze prosta, patrzac z perspektywy brata na ziemi. Lecz z perspektywy brata w rakiecie zakreslila by okrag. Te 30 minut nagrania z perspektywy brata na ziemi ciagnely by sie jako linia nieskonczenie dluga , gdzie "zegarek tej samej wielkosci "musialby sie toczyc po tej linii przez wiele milionow ( bilionow ) minut. Dlatego czas dla brata na ziemi bylby bardzo dlugo nieskonczony na oczekiwanie na brata , a brat w rakiecie wyladowalby i zapytal sie czy mu juz kawa wystygla.
1:40 To samo pomyślałem o tych krzesłach… ale może nowe.
12:00 a to nie chodzi o prędkość bezwzględną? Ten na ziemi porusza się dużo wolniej przez przestrzeń niż ten w rakiecie.
Nie ma czegoś takiego jak ruch względem przestrzeni.
Jeszcze raz Piotr powtórzy "defakto to popełnione harakiri:))
Sorki, ale jakoś cały czas to słyszę w głowie,:)
Faktycznie bliźniak który wrócił z kosmosu jest młodszy, więc dla niego podróż trwała krótko.
Myślę że o paradoksach o których jest mowa jak i funkcjonowaniu przestrzeni z jej zakrzywieniem oraz względności czasu . Są już na tyle ,,rozwałkowane,, we wszystkich możliwościach i zaakceptowane na poziomie naukowym ,że jest już tematem ,,mało ciekawym,,. Nie ma tam jakichś efektów (matematyka nie wykazała nieścisłości jak i doś. I interpretacje.) Spojrzenie Dragana( wg. mnie słuszne)pcha nas na dziwne zachowanie czasu i przestrzeni oraz na przyjrzenie się obrotowi hiperbolicznemu jako interpretacji rzeczywistości. Rozbicie czaso-przestrzeni na osobne twory może trochę wyjaśniła jaka jest jej natura ale czas wydaje się( przez nasze zmysły?) Niezbyt pasującym elem. opisu(bardziej wydaje się być ,,przestrzenny,,😁 Coraz bardziej wymusza na nas matematyka spojrzenia abstrakcyjnego (w swerze wniosków -jak w mechanice kwantowej),Mam nadzieję że to Dragan wybierze najbliższą drogę tej którą zaakceptujemy bo chyba musi tym kierować bardziej wyczucie prowadzące do :,,kombinacji ,, zjawisk mogących dać dowód w postaci wyników eksperymentu. Trochę może to zabrzmieć pseudo naukowo ale jest tylko moim spojrzeniem na ogólny zarys
Panie, to po co mi lecieć do tej Gwiazdy, jak już jest byle co, a jeszcze się skróci? I co i czy ja z nią nawojuję? Eeee chrzanić takie wakacje. 😮💨
Korzeniowski powinien dostać medal schroedingera :D :D :D made my day :P
Rakieta oddala się od Ziemi z prędkością 0.99c. Ale Ziemia też się oddala od rakiety z 0.99c w zależności od punktu odniesienia. To co się porusza i gdzie czas płynie wolniej?
Rakieta i Ziemia poruszają się względem siebie (ruch jest względny - nie można się poruszać bezwzględnie) z prędkością 0,99c. Dopóki oba układy (Ziemia i rakieta) poruszają się względem siebie ruchem jednostajnym prostoliniowym (bez przyspieszeń), to stwierdzą, że w układzie, względem którego się poruszają, czas płynie wolniej (dla rakiety czas będzie płynął wolniej na Ziemi, a dla Ziemi - w rakiecie). Sytuacja jest symetryczna i pozostaje taka dotąd, aż jeden z układów (w tym przypadku rakieta) zawróci. W czasie zawracania, rakieta nie jest już układem inercjalnym (nie porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym) - symetria zostaje złamana, a czas na Ziemi biegnie szybciej niż w rakiecie.
@@pawegawe4887 a skąd wiemy, że to rakieta zawróciła? Przecież ruch jest względny i równie dobrze można powiedzieć, że Ziemia zawraca względem rakiety i że to Ziemia przestała być układem inercjalnym.
@@prawasterburta Przyspieszanie, hamowanie i zawracanie nie są względne. Jak chcesz się przekonać, to zahamuj gwałtownie jadąc samochodem (tylko zapnij pas). :)
@@pawegawe4887 A niby z czego ma wynikać to, że my mamy obserwować ten spowolniony czas w rakiecie? Przecież ta teoria wynika z tego, że ktoś w rakiecie twierdzi, że mierzy prędkość światla o takiej samej wartości. No i żeby to pogodzić to my twierdzimy, że w jego układzie odniesienia czas płynie wolniej niż u nas i skróceniu ulega jeden z wymiarów przestrzeni w porównaniu z nami. To nam się fylko wydaje, że w tym układzie zachodzą takie efekty gdy obserwujemy je ze swojego układu odniesienia? To jak zapytamy kogoś z rakiety to nie powie nam że ziemia w kilka minut pokonała małą odległość, ale w naszym układzie byśmy powiedzieli, że my to widzieliśmy jako długotrwały proces na przestrzeni wielu milionów kilometrów?
Zdecydujcie się Panowie, czy bliźniak pędzący z prędkością bliską prędkości światła będzie starzał się wolniej, czy będzie cienki jak kartka papieru. Bo jeśli będzie cienki jak kartka papieru, to raczej będzie trupem, a nie młodzeniaszkiem.
Drag jest super koleś i niech się nie rozpędza do C bo się zmniejszy. Wolę go ziemsko.
Jestem zdziwiony że p Dragan taki znany fizyk to jednak do objaśnienia paradoksu bliźniąt potrzebuje OTW choć paradoks ten został sformułowany w oparciu o STW (przyspieszenia zakłada się że są natychmiastowe bo STW opisuje tylko układy inercjalne) i na jej gruncie można i powinno się go wyjaśniać. Powodem jest to że tłumaczeniem takim jakie zostało zaprezentowane przez p. Dragana czyli, a bo ten w rakiecie jest w układzie nieinercjalnym bo przyspieszał..itp, czyli z wykorzystaniem OTW, sugeruje on że paradoks ten dowodzi że STW jest teorią sprzeczną wewnętrznie skoro przy jej pomocy nie da się go uniknąć.
Racja. Upływ czasu zmienia się również przy stałej dużej prędkości. Jeśli ze stacji kosmicznej wystrzelimy rakietę i ta porusza się z v=0,87 c w stosunku do stacji to na rakiecie czas upływa dwukrotnie wolniej niż na stacji.
w jednym z ostatich odcinków z panem andrzejem był przedstawiony "paradoks" o tym, że dla osoby poruszającej sie z prędkością relatywistyczną obserwator będący w stosunku do niego spoczynku (znaczy robił by coś) będzie spowalniał. dlaczego nie przyśpieszał? wiadomo ten "szybki" jest nieindercialny ale co to znaczy? ma to jakiś związek z prędkością fotonów? a jak by ten nieindecjalny go ciągle obserwował i ten nie pędzący by ciągle był by wolniejszy to jak to możliwe, że by sie mocniej zestarzał skoro w jego obserwacji zrobił mniej?
Przyspieszenie możesz eliminować wprowadzając grawitację.
i pyk po minucie lajk w ciemno
Czyli prędkość fotonu ustalona przez nas na powiedzmy rok świetlny dla niego samego trwa wartość bliską zero. Idąc dalej za jakiś czas gdy pojazdy będą się poruszały z prędkościami 0.9999... trzeba będzie zmienić definicję albo podawać w notach katalogowych prędkość maksymalną w wielokrotności prędkości światła, bo co kogo obchodzi prędkość obserwatora jak pilot siedzi wewnątrz. Dobrze rozumiem?
z prędkością światła to wszystko się porusza. dla dowolnego obserwatora zawsze się znajdzie punkt odniesienia wobec którego porusza się z prędkością c. na tym polega choćby horyzont zdarzeń.
zaś czas, czyli sekunda skraca się do 0, kiedy obserwator przyśpiesza z prędkością c.
@@cokrates7531 Czyli nawet 100lat skraca się do milisekund przy odpowiedniej prędkości weź teraz wyhamuj przy konkretnej gwieździe heh. Trochę to nieintuicyjne, albo prędkość c rośnie wraz ze zbliżaniem się do niej.
a ile czasu potrzebuje światło, by przebyć drogę z Proximy Centauri na Ziemię?
Ciekawe czy z taką rakietą lecącą z prędkością bliską prędkości światła byłaby możliwa jakakolwiek komunikacja? Jeżeli astronauta wysłałby informację z prędkością światła, do ziemi leciałaby ona np 1 rok ale z perspektywy astronauty komunikacja byłaby natychmiastowa? Inna kwestia czy skoro dla astronauty taka podróż trwałaby dowolnie krótko tzn że gdyby doleciał do nowego układu i wrócił na ziemię to mógłby zobaczyć swój własny lot?
1. Dla niego ta komunikacja byłaby b. szybka, a dla nas b. wolna.
2. Nie, po wylądowaniu znalazłby się w miejscowym czasie
Dziękuję, nie wiedziałem co ze sobą zrobić i w 8:20 zasnąłem. Pozdrawiam Profesorów Snu Nadzwyczajnego Spokoju.
Trochę nie na temat ale nie za bardzo chciałem umieszczać tego pod filmikami z przed x czasu.Pytanko do p. Andrzeja związane trochę z fizyką kwantową. Chodzi o interferometr i pojedynczy foton.
Czy może być tak że przy odbiciu/przejściu wytrąca on część energii i interferuje z odbitą cząstką własnej energii? To by wyjaśniało dlaczego w eksperymentach nie byłoby losowości pomiaru końcowego. W żadnym materiale na YT nie natrafiłem na taką opcję podaną we wnioskach tego eksperymentu p. Andrzeja.
Z góry dziękuję za ewentualną odpowiedź oraz pozdrawiam
Gość: Teoria względności, paradoksy.
Prowadzący: Kreskówki nas oszukiwały, ziemianie to ziemniaki...
Juz wiem dlaczego tak mlodo wygladam, mam 29 lat a czasami dowod musze pokazac jak chce kupic redbulla, ale teraz wiem, ze ja poprostu zapierdzielam ciagle, nie lubie siedziec w miejscu
Czas przywrócić do łask starą dobrą fizykę Newtona, bo to co się przez ostatnie 100 odpierwiastkowuje to już przegięcie w niebezpiezcznym kierunku.
fizyka Newtona jest jak najbardziej w laskach, jak myślisz czy jak planują lot na Księżyc do używają Newtona czy Einsteina?
To nie tak jest z paradoksem bliźniąt.
Da się ten eksperyment przerobić tak żeby były oba układy inercjalne - wystarczy że bliźniak rozpędza się przed spotkaniem z bratem. I mimo to wychodzi że ten lecący bliźniak starzeje się wolniej.
Więc coś słabo wyjaśnił Dragan ten paradoks. W necie znajdziecie bez problemu lepsze wyjaśnienie paradoksu bliźniąt.
Ale namąciłeś. Ten, który się rozpędza, jest inercjalny?
bo on tego naprawdę nie „wyjaśnia”, 30 sekund nie starczy na jakiekolwiek wyjaśnienie, on tylko szkicuje zarys problemu, rzeczywiście można to wyjaśnić lepiej mając na to kilkanaście minut, chyba wiem o jakim video mówisz.
@@olek4479 Której części zdania: " oba układy inercjalne" nie rozumiesz?
Jak już rozpędzisz jednego i spotkają się gdy już będzie rozpędzony to będą układy inercjalne w chwili spotkania.
@@olasek7972 Tak to można ująć. Nie wyjaśnił tego paradoksu. Poleciał najprostszą odpowiedzią na odwal się
@@piotrjuszczyk1 wystarczająca na potrzeby tej luźnej rozmowy, to nie wykład z fizyki