Mateusz, po długim czasie śledzenie Ciebie na YT i blogu jestem pewien że książka to będzie jakościowy sztos!! Jestem pewien na tyle, że od razu zamawiam 5 sztuk:) Obdaruję rodzinę na święta, chrześniaka , który w wieku 18 lat zakupił pierwsze swoje EDO, oraz kolegę. Sobie też wezmę jedną, o tak dla zasady, żeby chociaż skromnie wesprzeć Twoja pracę:)
Hej! Bardz, ale to bardzo dziękuję. Właśnie skończyliśmy nad nią prace i w piątek rusza przedsprzedaż. Kupę serca i ciężkich godzin porannych w nią włożyłem, więc gwarantuję jakość swoim nazwiskiem :). A za te 5 sztuk - wow, wzruszyłem się. Dzięki! I oby wszyscy ją przeczytali i wreszcie zaczęli inwestować.
@@MrMoroes Prawdopodobnie nie, bo wiesz, że Marcin ma podobne zdanie o robodoradcach, co ja. + Obejrzałem wreszcie ten materiał (po kilku tygodniach) i atmosfera nie była aż tak przyjacielska :P
Dzięki Mateusz za interesujący i przydatny odcinek, prezentacja i slajdy czytelne i zrozumiałe, fajnie przedstawiłes plusy i minusy tego produktu, dobrze się oglądało i słuchało👍🙂🙄😯🙏👏🤔👍💚👍👍 Na chwilę obecną w moim przypadku konta IKE i IKZE w zupełności mi wystarczą
@@tomaszkwiatkowski4068 No ja mam też sporo akcji poza IKE i IKZE, ale to kwestia wysokości rocznych inwestycji. Obecnie IKE i IKZE to mniej niż 10% mojego kapitału inwestycyjnego, ale późno zacząłem z IKE i IKZE (jak na blogera finansowego)
Ok, rozumiem, w moim przypadku IKE i IKZE ok 30 % portfela, poza tymi kontami 25% to akcje pojedynczych spółek, obligacje korporacyjne, złoto fizyczne, 45 % to obligacje EDO
Krótko, konkretnie i na temat ;) Można gdzieś już teraz zobaczyć spis treści książki? Czy dopiero w następnym odcinku planujesz przedstawić? Zżera mnie ciekawość :)
Dzieki za info, nawet nie wiedzialam, ze cos takiego jest. Nie mam kasy to tego nie zakladam, a nawet jakbym miala to tez nie, ze wzgledu na koszty. Udalo im sie to jak nam ofe gdzie firmy sie nachapaly, bo nawet dzis oplata to 1,75%, a dla emeryta pozostaja ochlapy, za ktore moga kupic sobie co najwyzej dropsy. Pozdrawiam!
Niestety OFE od początku nie miały wystarczających ograniczeń kosztów i skończyło się, jak się skończyło. OIPE - dobrze, że ma ograniczenia kosztów, ale są wysokie + wymogi regulacyjne moim zdaniem za wysokie + brak zaufania do inwestujących, że umieją to robić samodzielnie.
Moim zdaniem OIPE bardzo dobrze sprawdziło by się jako odpowiednik IKE obligacje. Moglibyśmy kupować obligacje i skorzystać na braku podatku belki na koniec inwestycji przy jednoczesnym nie blokowaniu sobie konta IKE na którym możemy kupować akcje czy etfy.
IKZE. Jestem w sumie w dokładnie tej samej sytuacji i wpłacam na IKZE. Masz podwyższony limit przedsiębiorcy IKZE, więc ponad tysiąc złotych rocznie oszczędzisz na podatkach.
Brakuje tylko sprawdzenia jak niska powinna być opłata za zarządzanie w Finax dla wszystkich wykresów (100/0, 80/20 oraz z zakładaną stałą stopą zwrotu 10, 5 i 3%), żeby wygrał on z ETF na IKE oraz ETF poza IKE. Skoro masz wygenerowane wykresy, to możesz to łatwo i szybko sprawdzić? Ciekawi mnie jak niska to jest opłata i czy możliwa w przyszłości. Przemek gdzieś mówił, że ta opłata musi być, żeby Finax miał się z czego utrzymać, więc raczej niżej nie zejdą.
Cześć Domino, Nie jest to rocket science. Aby OIPE było lepsze od IKE, opłata musi wynosić sumarycznie mniej niż opłata ETF-u na IKE. Wyjaśnienie: koszt zakupu ETF-a to opłata jednorazowa, więc prawie pomijalna w długim terminie. Nawet jeśli wydasz każdorazowo 14 zł za zakup ETF-u za 1000 zł, to to 1,4% nie jest żadną tragedią, bo płacisz je raz, a nie co roku.
Na cholerę to OIPE jesli można wejść tylko w takie otwarte w kraju rezydencji? Skoro już UE się za to wzięła, to mógł powstać wspólny program. 🤦 Anyway, nie wiem jak formalnie funkcjonuje XTB, ale może oni by się za to wzięli? Myślę, że taka ucieczka od Belki jeszcze by im nagoniła inwestorów nawet gdyby nałożyli konkurencyjne opłaty transakcyjne...
Hej Dawid, No i właśnie dlatego ten program ma fundamentalną wadę - próbuje jednolicić to, czego ujednolicić się nie da. A XTB może to potencjalnie wprowadzić, bo działa w kilku krajach UE.
Witam, dzięki za materiał, wszystko jasne! Mam pytanie delikatnie odbiegające od tematu materiału. Czy jest jeszcze jakaś możliwość transferu środków z OFE do IKE? Z góry dzięki
Symulacja ma jedno istotne uproszczenie które wpłynie na wyniki. Nie uwzględnia mechanizmu suwaka który będzie maił szczególne znaczenie jak ktoś będzie późno zakładał OIPE.
Oczywiście. Tylko mechanizm suwaka zadziała na.... niekorzyść OIPE (i Finax), ponieważ im mniejsza stopa zwrotu, tym gorzej wychodzi OIPE z wysokimi kosztami.
@@Grzegorz-ru7zx A jak miałem to uwzględnić w opcji ETF-a na IKE i poza nim? Nie mógłbym tam zrobić takiego suwaaka, więc wolałem porównać jabłka z jabłkami.
@@InwestomatPorównując dwa rozwiązania będące parasolem podatkowym powinno się uwzględniać wszystkie aspekty. W przypadku OIPE suwak jest obowiązkowy i nie można go wyłączyć. Tym samym porównywanie OIPE bez suwaka szczególnie dla osób starszych jest obarczone błędem. Jeśli porównujemy inwestowanie w OIPE, IKE i zwykły rachunek to w mojej ocenie powinno się oddać dokładnie cechy produktu i mimo suwaka to będzie porównywanie jabłek do jabłek. Teraz to właśnie mamy trochę porównanie jabłek do gruszek. Ale to tylko moje zdanie. A już na 100 % powinna się w artykule pojawić informacja o istnieniu suwaku aby materiał był kompletny..
Nie wiem oczywiście co się stanie za 30 lat ale na dziś w każdym referendum Polacy którzy są najbardziej prounijni w Europie wygra opcja zastajemy. Wyniki Konfy też dają to do zrozumienia
@@edek123Bez złośliwości i bez opowiadania się po którejkolwiek ze stron, zupełnie serio zastanawiam się, czy za 30 lat faktycznie EU będzie jeszcze istnieć? Bo powiedzmy sobie szczerze, mamy sporo państw o zupełnie różnych priorytetach i o ile nie sądzę, żeby wróciły cła w handlu między państwami w Europie, to jednak wizja, że w przeciągu 30 czy 50 lat EU się rozpadnie wydaje mi się całkiem prawdopodobna.
Nie rozumiem tego drugiego warunku do zwolnienia z belki, o 5 letnich wpłatach. Jeżeli limity wpłat będą coraz wyższe, i będę je wypełniał co rok do maksimum, to te pierwsze wpłaty w sumie zawsze będą niższe od kolejnych pięcioleci... hmmmm
@@JacekWakua No i właśnie to wyjaśniłem powyżej. Wpłacasz w 2017 dowolną kwotę, zapominasz na 5 lat, konczysz 60 i nagle jesteś zwolniony z podatku mimo, że nie wpłacałeś w 5 różnych latach. Rozumiesz?
@@JacekWakua Bardzo prosto. Masz 60 lat w roku 2000, zakładasz IKE. Wpłacasz raz w roku 2000 10 000 zł. Czekasz 3 lata i w 2003 roku warunek jest niespełniony. Będzie spełniony w 2005 roku (5 lat od wpłaty).
@@Zuzex77 I w czym to jest lepsze od PLN dla przeciętnego Polaka? Tak szczerze pytam. Przecież "na końcu" Finax posiada ETF, a w nich koszyki walut, a nie samo EUR.
@@Inwestomat Hmmm…w sumie…W końcu i tak wchodząc do Unii, zgodnie z art. 4 Traktatu Akcesyjnego w Atenach z 16 kwietnia 2003 r. Polska jako państwo członkowskie ma status kraju z „derogacją” w rozumieniu art. 139 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, czyli z obowiązkiem przystąpienia do obszaru wspólnej waluty euro. Tak więc co się odwlecze…, itd.
@@Zuzex77 No, ale jeśli to nastąpi, to PLN w IKE i IKZE nie będą problemem - po prostu się je przewalutuje po sztywnym, ustalonym wiele wcześniej kursie.
@@Inwestomat osobiście obejrzałem, a komentarz dla potomnych. Co do TL;DW chwilę się zastanawiałem ale zostałem przy klasyku, jak widać wiadomo o co chodzi ;)
@@mzori Można też skoczyć do podsumowania i usłyszeć to ode mnie. Choć nie mam tak mocnej opinii na "NIE". Po prostu to mój wybór i boję się, że nigdy nie pojawią się inni gracze, więc wolę chwilę poobserwować rozwój rynku.
Masz na myśli emerytury z ZUS? na nie już "braknie" środków w sensie tego, że obecni pracujący samymi składkami emerytalnymi na ZUS od lat nie dają rady utrzymać emerytów i dopłaca się do nich z budżetu państwa (podatków).
![Czy OIPE się opłaca? [Prześwietlamy]](http://i.ytimg.com/vi/AB7wZRzfYrA/mqdefault.jpg)
Nie ma jak zacząć tydzień od Inwestomatu.
To jak kubek porannej kawy czy jak kubeł zimnej wody? :D
No i poniedziałek staje się lepszy 😀
Pozdrawiam
Hej Paweł,
Bardzo mi miło :). Cieszę się.
Mateusz, po długim czasie śledzenie Ciebie na YT i blogu jestem pewien że książka to będzie jakościowy sztos!! Jestem pewien na tyle, że od razu zamawiam 5 sztuk:) Obdaruję rodzinę na święta, chrześniaka , który w wieku 18 lat zakupił pierwsze swoje EDO, oraz kolegę. Sobie też wezmę jedną, o tak dla zasady, żeby chociaż skromnie wesprzeć Twoja pracę:)
Hej! Bardz, ale to bardzo dziękuję. Właśnie skończyliśmy nad nią prace i w piątek rusza przedsprzedaż. Kupę serca i ciężkich godzin porannych w nią włożyłem, więc gwarantuję jakość swoim nazwiskiem :).
A za te 5 sztuk - wow, wzruszyłem się. Dzięki! I oby wszyscy ją przeczytali i wreszcie zaczęli inwestować.
Świetny materiał zastanawiałem się ale dzięki temu materiałowi wiem że nie będę w to inwestował. Dzięki.
Miło mi, że podcast się przydał. Dzięki!
Dzięki za materiał. Potwierdziłeś i jeszcze bardziej pogłębiłeś to co usłyszałem od Iwuciersów!
To chyba dobrze :) choć wnioski trochę inne
@@Inwestomat A to może źle pamiętam tamten materiał, ale zapamiętałem, że generalnie nie warto :)
@@MrMoroes To dlaczego obydwoje zakładają? ;)
@@Inwestomat Do materiału zaprosili gościa z Finax, więc pewnie produkt placement! /konspira mode off :P
@@MrMoroes Prawdopodobnie nie, bo wiesz, że Marcin ma podobne zdanie o robodoradcach, co ja.
+ Obejrzałem wreszcie ten materiał (po kilku tygodniach) i atmosfera nie była aż tak przyjacielska :P
Dla zasięgów
Dzięki!
Dzięki Mateusz za interesujący i przydatny odcinek, prezentacja i slajdy czytelne i zrozumiałe, fajnie przedstawiłes plusy i minusy tego produktu, dobrze się oglądało i słuchało👍🙂🙄😯🙏👏🤔👍💚👍👍
Na chwilę obecną w moim przypadku konta IKE i IKZE w zupełności mi wystarczą
Dziękuję, Tomek! Mam tak samo: IKE i IKZE mnie wystarczą.
Ok, rozumiem,
mam taką strategię , że wypełniam pełny limit na IKE i IKZE, a za środki które zostaną to kupuję obligacje EDO.
@@tomaszkwiatkowski4068 No ja mam też sporo akcji poza IKE i IKZE, ale to kwestia wysokości rocznych inwestycji. Obecnie IKE i IKZE to mniej niż 10% mojego kapitału inwestycyjnego, ale późno zacząłem z IKE i IKZE (jak na blogera finansowego)
Ok, rozumiem, w moim przypadku IKE i IKZE ok 30 % portfela, poza tymi kontami 25% to akcje pojedynczych spółek, obligacje korporacyjne, złoto fizyczne, 45 % to obligacje EDO
Fajna analiza . . . . .
Dzięki
Krótko, konkretnie i na temat ;) Można gdzieś już teraz zobaczyć spis treści książki? Czy dopiero w następnym odcinku planujesz przedstawić? Zżera mnie ciekawość :)
Spis treści książki będzie w piątkowym wpisie/podcaście/klipie na yt. Przy okazji od piątku będzie można składać zamówienia przedsprzedażowe.
@@Inwestomat w takim razie czekam na piątek :)
@@piotrkopejkin2254 Super, miło mi!
Dzieki za info, nawet nie wiedzialam, ze cos takiego jest. Nie mam kasy to tego nie zakladam, a nawet jakbym miala to tez nie, ze wzgledu na koszty. Udalo im sie to jak nam ofe gdzie firmy sie nachapaly, bo nawet dzis oplata to 1,75%, a dla emeryta pozostaja ochlapy, za ktore moga kupic sobie co najwyzej dropsy. Pozdrawiam!
Niestety OFE od początku nie miały wystarczających ograniczeń kosztów i skończyło się, jak się skończyło. OIPE - dobrze, że ma ograniczenia kosztów, ale są wysokie + wymogi regulacyjne moim zdaniem za wysokie + brak zaufania do inwestujących, że umieją to robić samodzielnie.
Moim zdaniem OIPE bardzo dobrze sprawdziło by się jako odpowiednik IKE obligacje. Moglibyśmy kupować obligacje i skorzystać na braku podatku belki na koniec inwestycji przy jednoczesnym nie blokowaniu sobie konta IKE na którym możemy kupować akcje czy etfy.
Tylko PKO nie zaoferuje OIPE, bo nie działa inwestycyjnie w kilku krajach. Pekao też nie.
@@Inwestomat smuteczek ;(
@@kamilwardzinski5613 Tak, raczej do tego nie dojdzie.
No oipe from finax for me. Dzięki Mateusz
Dzięki za docenienie klipu, Przemek!
Finax jest małym gamechangerem na rynku... dla tradycyjnych TFI. Ale jeszcze musi nieco wody w Wiśle upłynąć zanim będą opłacalne :)
Tak szybko, jak XTB wprowadzi coś a'la robodoradca dla wybranych samodzielnie ETF-ów, Finax przestanie być gamechangerem na rynku polskim.
Mateusz, a co w przypadku jak jestem na ryczałcie 12%, czy mam jakąś opcję poza IKE?
IKZE. Jestem w sumie w dokładnie tej samej sytuacji i wpłacam na IKZE. Masz podwyższony limit przedsiębiorcy IKZE, więc ponad tysiąc złotych rocznie oszczędzisz na podatkach.
👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍
Podobało się?
Witaj Mateusz!
Cześć, Adamie!
Brakuje tylko sprawdzenia jak niska powinna być opłata za zarządzanie w Finax dla wszystkich wykresów (100/0, 80/20 oraz z zakładaną stałą stopą zwrotu 10, 5 i 3%), żeby wygrał on z ETF na IKE oraz ETF poza IKE.
Skoro masz wygenerowane wykresy, to możesz to łatwo i szybko sprawdzić? Ciekawi mnie jak niska to jest opłata i czy możliwa w przyszłości. Przemek gdzieś mówił, że ta opłata musi być, żeby Finax miał się z czego utrzymać, więc raczej niżej nie zejdą.
Cześć Domino,
Nie jest to rocket science. Aby OIPE było lepsze od IKE, opłata musi wynosić sumarycznie mniej niż opłata ETF-u na IKE. Wyjaśnienie: koszt zakupu ETF-a to opłata jednorazowa, więc prawie pomijalna w długim terminie. Nawet jeśli wydasz każdorazowo 14 zł za zakup ETF-u za 1000 zł, to to 1,4% nie jest żadną tragedią, bo płacisz je raz, a nie co roku.
Na cholerę to OIPE jesli można wejść tylko w takie otwarte w kraju rezydencji? Skoro już UE się za to wzięła, to mógł powstać wspólny program. 🤦
Anyway, nie wiem jak formalnie funkcjonuje XTB, ale może oni by się za to wzięli? Myślę, że taka ucieczka od Belki jeszcze by im nagoniła inwestorów nawet gdyby nałożyli konkurencyjne opłaty transakcyjne...
Hej Dawid,
No i właśnie dlatego ten program ma fundamentalną wadę - próbuje jednolicić to, czego ujednolicić się nie da.
A XTB może to potencjalnie wprowadzić, bo działa w kilku krajach UE.
@@Inwestomat No to trzymam za XTB kciuki, zwłaszcza, że można u nich prowadzić konto w obcych walutach.
Witam, dzięki za materiał, wszystko jasne!
Mam pytanie delikatnie odbiegające od tematu materiału. Czy jest jeszcze jakaś możliwość transferu środków z OFE do IKE?
Z góry dzięki
Dzieki! Nie, z OFE w ogóle nie można nigdzie (obecnie) transferować środków.
Symulacja ma jedno istotne uproszczenie które wpłynie na wyniki. Nie uwzględnia mechanizmu suwaka który będzie maił szczególne znaczenie jak ktoś będzie późno zakładał OIPE.
Oczywiście. Tylko mechanizm suwaka zadziała na.... niekorzyść OIPE (i Finax), ponieważ im mniejsza stopa zwrotu, tym gorzej wychodzi OIPE z wysokimi kosztami.
@@Inwestomat Ale ja nie napisałem, że wpłynie na korzyść OIPE tylko, że w materiale ten istotny element został pominięty.
@@Grzegorz-ru7zx A jak miałem to uwzględnić w opcji ETF-a na IKE i poza nim? Nie mógłbym tam zrobić takiego suwaaka, więc wolałem porównać jabłka z jabłkami.
@@InwestomatPorównując dwa rozwiązania będące parasolem podatkowym powinno się uwzględniać wszystkie aspekty. W przypadku OIPE suwak jest obowiązkowy i nie można go wyłączyć. Tym samym porównywanie OIPE bez suwaka szczególnie dla osób starszych jest obarczone błędem. Jeśli porównujemy inwestowanie w OIPE, IKE i zwykły rachunek to w mojej ocenie powinno się oddać dokładnie cechy produktu i mimo suwaka to będzie porównywanie jabłek do jabłek. Teraz to właśnie mamy trochę porównanie jabłek do gruszek. Ale to tylko moje zdanie. A już na 100 % powinna się w artykule pojawić informacja o istnieniu suwaku aby materiał był kompletny..
@@Grzegorz-ru7zx Oczywiście, Grzegorzu. Po prostu takiego suwaka nie skonstruujesz prosto w DM/BM.
Przed obejrzeniem mam pytanie by nie zapomnieć: czy w przypadku ewentualnego wyjścia PL z UE, OIPE nadal będzie honorowane?
Nie wiem oczywiście co się stanie za 30 lat ale na dziś w każdym referendum Polacy którzy są najbardziej prounijni w Europie wygra opcja zastajemy. Wyniki Konfy też dają to do zrozumienia
@@edek123Bez złośliwości i bez opowiadania się po którejkolwiek ze stron, zupełnie serio zastanawiam się, czy za 30 lat faktycznie EU będzie jeszcze istnieć? Bo powiedzmy sobie szczerze, mamy sporo państw o zupełnie różnych priorytetach i o ile nie sądzę, żeby wróciły cła w handlu między państwami w Europie, to jednak wizja, że w przeciągu 30 czy 50 lat EU się rozpadnie wydaje mi się całkiem prawdopodobna.
Dobre pytanie, ale każdy kraj sam o tym zadecyduje, bo mogą po prostu przenieść środki na IKE.
Professional
Thx
Nie rozumiem tego drugiego warunku do zwolnienia z belki, o 5 letnich wpłatach. Jeżeli limity wpłat będą coraz wyższe, i będę je wypełniał co rok do maksimum, to te pierwsze wpłaty w sumie zawsze będą niższe od kolejnych pięcioleci... hmmmm
Tak. To warunek dla tych, którzy kiedyś założyli IKE, raz wpłacili i na wiele lat zapomnieli o jego istnieniu.
@Inwestomat mnie chodzi o ten zapis: "dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty"
@@JacekWakua No i właśnie to wyjaśniłem powyżej.
Wpłacasz w 2017 dowolną kwotę, zapominasz na 5 lat, konczysz 60 i nagle jesteś zwolniony z podatku mimo, że nie wpłacałeś w 5 różnych latach. Rozumiesz?
@@Inwestomat czyli jak można NIE SPEŁNIĆ tego warunku?
@@JacekWakua Bardzo prosto.
Masz 60 lat w roku 2000, zakładasz IKE.
Wpłacasz raz w roku 2000 10 000 zł.
Czekasz 3 lata i w 2003 roku warunek jest niespełniony. Będzie spełniony w 2005 roku (5 lat od wpłaty).
Z tego co słyszałem w oipe są i zawsze będą tylko target date'y 🙈
Dyrektywa nie wymusza chyba target date-ów. Są one po prostu najbardziej oczywistym sposobem redukcji ryzyka (a to wymusza dyrektywa).
Tylko że IKE i IKZE nie daje możliwości inwestowania w €. OIPE - tak.
Nie rozumiem? na IKE i IKZE można kupić papiery kwotowane w EUR lub zabezpieczone do EUR.
@@Inwestomat Chodzi o walutę inwestycji - tylko PLN. W OIPE można wybrać €.
@@Zuzex77 I w czym to jest lepsze od PLN dla przeciętnego Polaka? Tak szczerze pytam. Przecież "na końcu" Finax posiada ETF, a w nich koszyki walut, a nie samo EUR.
@@Inwestomat Hmmm…w sumie…W końcu i tak wchodząc do Unii, zgodnie z art. 4 Traktatu Akcesyjnego w Atenach z 16 kwietnia 2003 r. Polska jako państwo członkowskie ma status kraju z „derogacją” w rozumieniu art. 139 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, czyli z obowiązkiem przystąpienia do obszaru wspólnej waluty euro.
Tak więc co się odwlecze…, itd.
@@Zuzex77 No, ale jeśli to nastąpi, to PLN w IKE i IKZE nie będą problemem - po prostu się je przewalutuje po sztywnym, ustalonym wiele wcześniej kursie.
TL;DR; Nie opłaca
Chyba TL:DW - Too Long, Didn't Watch. A to jeden z najkrótszych podcastów...
@@Inwestomat osobiście obejrzałem, a komentarz dla potomnych. Co do TL;DW chwilę się zastanawiałem ale zostałem przy klasyku, jak widać wiadomo o co chodzi ;)
@@mzori Można też skoczyć do podsumowania i usłyszeć to ode mnie. Choć nie mam tak mocnej opinii na "NIE". Po prostu to mój wybór i boję się, że nigdy nie pojawią się inni gracze, więc wolę chwilę poobserwować rozwój rynku.
Krótko mówiąc kompletny bubel.
Nie chciałem tego tak ujmować, ale "zbytnio regulowane konto" byłoby dobrym sformułowaniem.
Byłbym ostrożny. Generalnie widac że pieniędzy na emerytury zabraknie nie tylko w PL ale i w UE
Zabraknie pieniędzy gdzie?
Masz na myśli emerytury z ZUS? na nie już "braknie" środków w sensie tego, że obecni pracujący samymi składkami emerytalnymi na ZUS od lat nie dają rady utrzymać emerytów i dopłaca się do nich z budżetu państwa (podatków).