JĄDRO CIEMNOŚCI - Joseph Conrad i jego filozofia
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 24 ก.ค. 2024
- #książka #filozofia #lektura #Conrad
👉Przetestuj BookBeat przez 30 dni za darmo z kodem: LUKASZ: www.bookbeat.pl/czlowiekabsur...
👉 Po więcej zapraszam na mój Instagram: / czlowiekabsurdalny
👉 Tym razem na mój warsztat trafia Joseph Conrad i jego "Jądro Ciemności", nawiązuję też jednak do adaptacji "Czas Apokalipsy", której autorem jest Francis Ford Coppola oraz innej świetnej powieści Conrada "Lord Jim". Czym naprawdę jest "jądro ciemności" i czy każdy z nas ma je w sobie? Jak mają się do niego Freud i jego teoria Id, Ego i Superego? Czy ludzie są z natury źli, jak dywagowali Thomas Hobbes i Jean-Jacques Rousseau? Czy człowiek skaziła cywilizacja czy jednak to ona sprawia, że nie zachowujemy się jak "dzikusy" w najgorszym tego słowa znaczeniu? Dlaczego, wreszcie, nasze życie jest "tragiczne" i co ma do tego klasyczna, grecka tragedia w stylu Antygony?
👉 Bibliografia:
W materiale cytuję artykuł o Conradzie: culture.pl/pl/artykul/zdzisla...
👉Podobne odcinki:
Tołstoj i sens życia: • Tołstoj i SENS ŻYCIA ...
Czego Kafka uczy o relacji z ojcem? • Czego KAFKA uczy o rel...
Czego Orwell uczy nas o dzisiejszym języku? • Czego ORWELL UCZY nas ...
👉Człowiek Absurdalny to kanał o ważnych życiowych pytaniach, które pewnego dnia zadaje sobie każdy z nas. Analizuję je z perspektywy filozofii, psychologii i literatury. Poruszam m.in takie wątki jak: wysoko wrażliwe osoby, nieśmiałość, lęk, depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, borderline i inne zaburzenia osobowości, DDA, psychoterapia; również inne dyskutowane szeroko wątki, jak skuteczność CBD.
0:00 - Wstęp: Czy ludzie są z natury źli?
3:59 - I. „Jądro” ciemności w naszej psychice
7:45 - II. Jądro zła - dzicz czy cywilizacja?
10:10 - III. Prawdziwy tragizm - วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
Film niedotyczący ani seksu, ani związków. Dzięki, zaczynało się robić monotonnie :D
Super robisz filmy. Błagam ciebie, podgłośnij swoje materiały, bo jak reklama się włączy to jest masakra
Uwielbiam zarówno powieść Conrada jak i Czas Apokalipsy. Choć zawsze byłem miłośnikiem kina wojennego, to ciesze się, że film Coppoli obejrzałem dopiero po dość wnikliwym i ciekawym omówieniu Jądra ciemności jako lektury w szkole. Myślę, że bez tego nie zrozumiał bym filmu - jak wielu innych widzów bez przygotowania, oczekujących typowego kina wojennego.
Te dzieła potrafią bardzo zmienić patrzenie na świat. Często widzę w życiu ludzi, którzy swoim zachowaniem wręcz demonstrują, że widzą siebie jako ostoje wszelkich mądrości, moralności. Są przekonani, że osiągnęli szczyt jako głowa rodziny, jako wyznawca swojej wiary. Sądzą, że są godni dyrygowania życiem innych ludzi, których widzą jako niczego nieświadome pół zwierzątka. Tymczasem chyba nigdy nie pomyśleli nawet o tym by zajrzeć w głąb siebie i zobaczyć kim tak naprawdę są. A szkoda, bo mogliby się chyba nieźle zdziwić.
Przed tym wykładem dobrze jest się dokształcić nt. id, ego i superego... :)
Twoje ostatnie pytanie najlepsze :]
Dzieki
Pozdrawiam Arkadiusz
Bardzo podoba mi się ta interpretacja :)
Jest to jeden z najlepszych kanałów na YT
C.G.Jung i jego "Czerwona księga" to lektura warta uwagi.Zachęca do zrozumienia psychologicznej natury symbolizmu i nowego spojrzenia,wglądu we własną duszę.Autor decyduje się na podròż w głąb samego siebie i przez 16 lat tworzy coś co określa konfrontacją z niešwiadomością.
Czym jest to czynię? pyta sam siebie Jung na początku swej podròży,to jest sztuka odpowiada mu głos.
Dziekuję za przypomnienie Conrada,wròcę do jego twòrczości .Pozdrawiam serdecznie 👍
W liceum mieliśmy obejrzeć Czas Apokalipsy jako dopełnienie do Jądra Ciemności. Pamiętam, że odpaliłam sobie film zupełnie niechętna i nastawiona na nudę, gdy nagle zupełnie wszystko - cała otaczająca mnie rzeczywistość przepadła na trzy godziny nocnego seansu. Trudno było mi powrócić do realnego świata.
Ja staram się co jakiś czas powtórzyć taki nocy seans z tym filmem.
Dzięki za omówienie najważniejszej książki na jaką się natknęłam :) Praca licencjacka o motywie szaleństwa w dziełach Conrada, praca magisterska porównująca "Jądro Ciemności" z "Czasem Apokalipsy"... Kilka lat później nadal czytam książki omawiające historię Kongo i życiorys Korzeniowskiego. Jego nowelę można odczytywać na tylu różnych poziomach, że zapewne dalej będę do niej wracać.
Dziękuję i pozdrawiam
Jesteś super!
Jakby powiedział Keanu: "To ty jesteś super!" ;)
@@CzowiekAbsurdalny Skąd wiesz, że jest super? Jedynie napisał, że ty jesteś super, ale przecież on może być równie dobrze bardzo zły jak i bardzo super. Nie da się stwierdzić po jednym komentarzu
@@jasnesciemnienie9107 nie znasz Keanu?:(
@@CzowiekAbsurdalny Chodzi o ten film? Nie oglądałem
XD
Zycie to burza mysli dobrych i zlych wybierzmy dobre mysli i realizujmy je , / z tylu naszej glowy mamy szczatkowy gadzi mozg ktory jest przyczyna zlych mysli , ponadto uwielbienie mamony zaslepia nasz prawdziwy cel przybycia na Ziemie - zdobycie nowej prawdziwej wiedzy .../ , wiemy co to jest zlo , wiemy
co to jest dobro ...jestesmy istotami naturalnymi swiadomymi , kreatywnymi .....
Muszę odświeżyć znowu pewne czytania;).Ciekawy temat
Złym ludziom żyje się dużo lepiej lżej I bez zachamowan. Mają szczęśliwe życie niezakłócone sumieniem biorą co chcą i czego zapragną
Zrobisz psychologiczną analizę "Manifestu" Kaczyńskiego? Opisuje tam sporo ciekawych spostrzeżeń, a i sam autor jest wyjątkowo niejednoznacznym bohaterem
Polecam troche humorystyczną recenzję tej książeczki na kanale "Pająki".
Tak!! Bylabym bardzo ciekawa takiego materialu. Dla zainteresowanych. - istnieje mozliwosc napisania do Kaczynskiego. Utrzymuje kontakt korespondencyjny z wieloma ludzmi..
Będę się zabierał za Jądro Ciemności w audiobooku, bo jakoś nie mogłem się wziąć za wersję papierową. Polecam także książkę 'Wytępić całe to bydło' - Lindqvista. Co ciekawe 'Wojna Światów' - G. Wellsa jest metaforą ekspansji kolonialnej.
Uważam że naturę człowieka nie obchodzi to czy jest zła czy dobra. dla niej istnieje tylko swój interes ( niezawszę nasz) moralne dobre,zło to koncepcje które stworzyli ludzie
Tez jestem tego zdania. Zgadzam sie z Toba w pelni. Krotko i na temat
Badanie natury ludzkiej, lub choćby zastanawianie się nad nią, to zajęcie wybitnie dla filozofów.
moralnym moim zdaniem staje się to co dobre i zgodne z prawdą, co ma szanse zaspokoić potrzeby i oczekiwania jak największej liczby osób, moralnym jest to co jest korzystne dla jak największej liczby osób w jak najdłuższym przedziale czasu, moralność jest silna i trwała oraz owocna gdy mówi co jest dobre, przy jednoczesnym wyraźnym wskazywaniu jak to dobro osiągnąć, bo co komu po teoretycznym dobru, skoro nie można go urzeczywistnić, z niego korzystać
Mi się wydaje, że zło zazwyczaj ma swe źródło w innych indywidualnościach, ich własnych interesów, podczas gdy dobro może być interesem określonej grupy lub ekosystemu. Dlatego w grupie ludzi przynajmniej na krótką metę dobrem jest konsumpcjonizm, ale już dla nieco bardziej świadomych ludzi jest to zło i dalej dobrem może być wspólny interes naszego całego ekosystemu życia (my i planeta jako współpracujące grupy organizmów, aby życie trwało dalej), lecz być może dla kosmosu możemy być złem, gdyż wraz ze wzrastającymi możliwościami stanowimy większe zagrożenie dla harmonii kosmosu. Nie wiemy co człowiek zrobi z kosmosem, jeśli będzie miał panowanie nad czasem, przestrzenią, energią.... Wg mnie to wszystko kwestia perspektywy i skali oraz wyobraźni i świadomości nowych oddziaływań na otoczenie.
Ale też może być zupełnie inaczej jak np. Zjawisko Antykruchości, opierającej się raczej na czymś przeciwnym popularnie pojmowanemu dobru: zatrzymaniu i regulacji hedonizmu i konsumpcjonizmu lub nawet nałożenia trudności w dobrej wierze poprawnego rozwoju - pochodna zrozumienia naszej psychiki i pojawiania się uczucia satysfakcji czy przyjemności.
@@antymonkrakuski7854
Na pewno jakaś grypa ma w tym jakiś określony interes.
Moim zdaniem pojęcie dobra i zła jest nadawana przez ludzi, to właśnie ludzie decydowali co jest dobre a co złe przez wychowywanie dzieci więc nie będzie błędem jak powiem że człowiek na zarówno dobro jak i zło.
Będzie odcinek z poleceniem filmów/książek.
Właśnie polecam po jednym 😉
Wiem ,ze jest film czas apokalipsy i warto go obejrzeć ,ale od siebie polecę też grę Spec ops the line ,której narracja/motywy/historia jest mocno inspirowana właśnie jądrem ciemności - końcówka zapewnia niesamowite emocje
Zacna rekomendacja. Zdecydowanie muszę kiedyś przejść to dzieło.
Trochę się spóźniłeś omawialiśmy już to w szkole ale na maturę się przyda
Mega szanuje za jasny komunikat, że promocja jest płatna. Nie wiem dlaczego wiele ludzi ma problem to przyznac, przeciez wiadomo, ze nikt nie chce pracować za darmo :)
Sądzę, że będzie bardzo dobrze zrobić odcinek na temat Czasu Apokalipsy, bo tam głębiej można rozważyć na temat tajemnic człowieka
Jezu. Jak czytałam tę książkę w technikum to serio myślałam że to o Afryce XD. Dziękuję za oświecenie mnie :)
Nie mogę powiedzieć, żeby mnie to nie rozbawiło 😂
@@kkkk-qq3lj też się śmiałam gdy oglądałam ten odcinek i przypomniałam sobie jak bardzo była dla mnie bez sensu ta książka, a że nie widziałam głębszej treści to nie podobało mi się to. Ale chyba przeczytam jeszcze raz 😃 będzie motywacja
@@barbara8207 a ja pójdę o krok dalej. Czytając komentarz o Afryce przypomniałam sobie ze czytałam jądro ciemności... O matko :D
@@mmartyna1557 hahaha zrobiłaś mi dzień 😂
@@barbara8207 hahahaha, spoko, sobie też :D
"Kalijuga jest wiekiem, który trwa obecnie (od ok. 5100 lat - przeważnie podaje się rok 3102 p.n.e. jako początek, dokładnie 17/18 lutego[1]). Zgodnie z Puranami charakteryzuje się on obfitością konfliktów, ignorancją, niereligijnością i wysoką przestępczością. Pozytywne cechy, które występowały u ludzi w poprzednich wiekach, są w formie szczątkowej lub zanikły całkowicie."
pl.m.wikipedia.org/wiki/Kalijuga
Mam dla ciebie ciekawą rozkmine. Mam wrażenie że lekko związaną z tematem będą jednym z fundamentów pojawiania się zła w człowieku (czy raczej przebudzaniu się).
Niech za przykład posłużą trzy dosyć znane przyklady z pop kultury mające wspólny temat i z goła podobny efekt.
Upadek Anakina (Star Wars)
Zniszczony Król Viego (LoL)
Cierpienia młodego Wertera
Ten ostatni przykład nie prowadzi bezpośrednio do zepsucia ale dalej do upadku bohatera. Pytanie brzmi dlaczego człowiek może się tak drastycznie zmienić z powodu miłości. Dlaczego osoba szczera zdolna do wszelkich poświęceń dla ukochanej osoby jest w stanie stać się pod ciężarem straty potworem.
Jak wiąże się to z dzisiejszym tematem?
Co o tym sądzisz i jaka jest Twoja opinia? Możesz to potraktować jako małe wyzwanie.
Ps. Wiem że to nie jedyny powód wyłażenia z człowieka zła ale jak charakterystyczny i mam wrażenie że jest jednym z fundamentów stawania się złym przez człowieka. Jednym z kilku.
Pragnę jeszcze zaznaczyć że nie każdy zły musi być zaraz podatny na wszelakie pokusy bo może to pochłonąć także osobę odporną i idealistyczną właśnie w sytuacji którą poruszam.
Tak że puszczam oczko 😉 i liczę że rozważysz moje wyzwanie.
chciałbym kiedyś film o typie osobowości INFJ rzecznik ... chyba że już gdzieś było? właśnie to odkryłem i to chyba mój typ :)
Tajfun .... polecam
Polecam
The Ultimate Meaning of "Heart of Darkness"
Florence H. Ridley
Świetnie wyjaśnione.
No właśnie filmy które tak jak by wskazują że siedzi w nas to jądro ciemności 😆To Harry Potter i Gwiezdne Wojny chyba powrót Jedai😉🔥Świadczyło by to że każdy ma zmienną osobowość bo są różne dni nie raz większość ludzi czuję podobne odczucia rozdrażnienie, senność lub humor pobudzenie i chęć do
wspólnego działania (pogoda)czasem chyba odbija się w pogodzie ducha a że tak powiem😋
Ja też w liceum miałam Jądro Ciemności jako lekturę. A w moim mieście Gdynia jest pomnik Josepha Conrada na końcu skwerku Kościuszki w pobliżu mola Południowego. Nawet zapomniałam kto to był Joseph Conrad i że jądro ciemności to jego autorstwo.
Czy na miniaturce jest Sandoval z "Uwięzionych"?
Ok, to jednak Kurtz 😅
0:28 Japonia okresu Jomon
Wg mnie ludzie są źli, ponieważ taki jest ten otaczający nas świat, dlatego siłą rzeczy ludzie upodabniają się do niego w pewnym sensie.
A może doniósłby się Pan do ostatnich słów doradcy ministra, dr.hab Pawła Skrzydlewskiego, dotyczących kobiet,który zapowiada zmiany w polityce edukacyjnej...Pomysł na kolejny odcinek😉
Jako nihilista odpowiem na pytanie z początku odcinka, ze oczywiście nie ma czegoś takiego jak prawda o naszej ludzkiej naturze:) Co nie oznacza, ze nie istnieją jakieś fakty i teorie na ten temat - jednak do ostatecznej odpowiedzi nie da się dojść. Ale warto próbować
Właśnie napisałeś tą prawdę.
Rousseau. Zostawił swojego znajomego na ziemi, podczas ataku padaczki i uciekł. Pisał o pedagogice, a swoje dzieci oddał do sierocińca. Taka oto osoba mówiła, że człowiek jest z natury dobry.
Myślę, że to dość typowe, że takie osoby zazwyczaj o tym mówią 😉
Ewolucja to starannie chroniona religia państwowa i korporacyjna!
Brak jakiegokolwiek dowodu że czas jest starszy niż 7000 lat.
Dokładnie tyle w przybliżeniu ziemia ma lat.
Polecam wszystkie części
th-cam.com/video/cqFGq9O7Uus/w-d-xo.html
A jakie masz dowody na to, że ziemia ma 7000 lat?
@@mathuraphael9196 obejrzyj sobie wykłady profesora Howinda Pt ,,Wiek ziemi,, pozatym Biblia w którą wierze na to wskazuje. Jest to jedyna religijna ksiega ktora opiera się na rodowodzie od pierwszego człowieka po Chrystusa.
@@PolishChallenger racja, teoria darwina jest bzdurna i nie nadaje życiu człowieka żadnego sensu
Ludzie w większości myślą że jak ktoś robi coś złego to robi to nieświadomie. Ale ja sądzę że wielu ludzi robi źle i ma to bardzo dobrze skalkulowane.
Wpływ na zło człowieka w znaczącym stopniu ma jego wychowanie, doświadczenia życiowe doskonałym przykładem na to jest książka( autobiografia)
Panzram o człowieku który zgwałcił 1200 mężczyzn i o mało nie doprowadził do wojny między Angliom a USA.
Że Rosseau nie miał racji można się przekonać po wycieczce do Papuji Nowej Gwineji(jednak trzeba brać poprawkę na to że są oni wymieszani z denisowianami.
Te reklamy to porazka
tematy odcinków z kanału Szymona wojna idei:
• Tolerancja represywna | Idea w 2 minuty
• Okno Overtona | Idea w 2 minuty
• Jak ideologia zmienia język? Nowomowa | Idea w 2 minuty.
i odcinek z kanału Nie wiem, ale się dowiem! o egzystencjalizmie są jednymi z istotniejszych materiałów.
O co mi chodzi.
Da się wprowadzać chaos w teorii gier.
Można rozbić najistotniejsze sprawy w psychice ludzkiej i wodzić za nos, osoby które nie mają szans na to żeby się zorientować że coś jest nie tak.
Dysponujemy jakimiś 40 tys. słowami.
i wszystko jest w porządku jeżeli umiemy dopilnować najistotniejszych biegunów krańcowych w pojęciach jakimi się posługujemy.
Wtedy nie musimy badać wszystkich istniejących słów i pojęć, bo te najistotniejsze mamy w garści.
Ale jeśli w naszych systemach filozoficznych i pojęciowych wprowadzi się zamieszanie, albo nie pozwoli się na zbudowanie solidnej podstawy filozoficznopojęciowej (wtedy zaczynają działać liczby)...
Dystansując nas życiowo...
Tak nie musi się dziać ale antykultura do tego właśnie prowadzi.
Antykultura, czyli to czym zaczął mówić pan Krzysztof Karoń.
I te 4 tematy materiałów są dobrym wstępem do zarysowania zjawiska.
Mógłbym spróbować to obliczyć.
Obliczyć, podać jakieś hipotetyczne przykłady.
Ale nie mam na to czasu, nie posiadam wystarczających narzędzi no w dodatku mam jeszcze trochę problemów.
Zastaw książki.przestań się bać. Bądz ciekawy. Wyciągnij dobro i zło. I zacznij żyć!
Mam takie przemyślenia na temat księgi rodzaju ,gdzie pierwszym grzechem czlowieka jednak jest sprzeciwienie sie stworcy wyciągając rękę po owoc zakazany . Czy to nie chciwość i ciekawość sprowadza na czlowieka zło.
Oczywiście że da się stwierdzić i to Hobbes miał rację a można to potwierdzić statystykami zabójstw na daną ilość mieszkańców np. na 100tys w społecznościach pierwotnych jest ona dużo większa niż w społecznościach ucywilizowanych.
Obecnie mając 40 na karku zaczynam czytać lektury z modrości. Wiele z nich jak Jądro Ciemności czy Mistrz i Małgorzata, będące światowym kanonem literatury nie trafiają do mnie, co prawdopodobnie zawdzięczam olewaniu nauki i dłubaniu w nosie na lekcjach. niemniej jednak wiele z lektur uważam, za zbyt dojrzałe i serwowane zbyt wcześnie dla ucznia szkół średnich.
Z całym szacunkiem; czytanie tekstu, który wyświetla się na ekranie to trochę słaby element. Nie umiem podpowiedzieć jak mógłby być lepszy ale dla widza - dla mnie lepsze byłoby markowanie otwarcia książki i przeczytania rzeczonego fragmentu. Jest człowiek - lektor, jest książka, jest kontakt i ważna treść jako cytat. Dużo lepiej odbierałbym to w takiej formie. Ale z całym szacunkiem dla cyklu, tematów i wnikliwości.
Powiem wprost, jedyny wniosek do jakiego można dojść, jest taki że prawdziwy Bóg uczynił ludzi prawymi, ale oni zaczęli postępować po swojemu, jesteśmy zaprzedani w niewolę swojego grzechu i śmierci, dlatego może górować nad nami zło jak i dobro. Można teraz zapytac skąd pochodzi jądro światła i pierwiastek dobra które człowiek w sobie ma?
każdy człowiek na swiecie bez wzgledu na kulturę i wyznania, wie że zabijanie czy kradzież to coś złego , jesteśmy stworzeni na czyiś obraz
@@Jezus-Wybawia zapytam co to znaczy na jaki obraz, zostaliśmy stworzeni ?
@@jandomaciuk6533 na czyiś wzór, nikt nie rodzi się zły, fabrycznie jesteśmy stworzeni tak że gorszymy się na widok złych niemoralnych uczynków nie bez powodu, mam tu na myśli Boga, bo na jego obraz jesteśmy stworzeni.
masz tu też odrazu odpowiedz skąd człowiek posiada w sobie pierwiastek dobra
@@Jezus-Wybawia A może po prostu opłaca się być dobrym? Nie trzeba mieć żadnego pierwiastka?
Opowiadanie Conrada jest skierowane dla zwolenników psychologicznych zagwozdek. Jeśli ktoś szuka typowej powieści, będzie zawiedziony. Czyta się dość ciężko, książeczka ma mniej treści niż próby jej interpretacji. Wydaje mi się też, że Kurtz został zbyt skąpo przedstawiony. Więcej wiemy o nim z opowiadań bohaterów niż z jego własnych słów i czynów.
Dusza! Jestem chyba pierwszym człowiekiem, który zmagał się z duszą. (...) Nie ma na co liczyć, prócz odrobiny samowiedzy, która przychodzi zbyt późno i staje się źródłem bezgranicznego żalu.
Dzielenie na zło i dobro jest bardzo płytkie , przepraszam ale czy zabójstwo mordercy byłoby dobre czy złe ?
Tak jak w filozofii wschodu - wszystko jest neutralnym zdarzeniem, ktore my, wedle naszej normy kulturowej, oceniamy.. a odpowiadajac na Twoje pytanie raczej humorystycznie, powiedzialabym, ze zabicie (zalezy tez jakiego) mordercy byloby nadal zle, ale byc moze korzystne... 😉
Czy nie jest tak, że zarówno dobro i zło jak również jakiekolwiek niematerialne pojęcia są jedynie sztucznym wytworem? Zachowania ogólnie uznawane za "dobre" są akceptowane przez większą grupę społeczną, a te "złe" - karane.
Negatywna Dzicz to motłoch a ten kto potrafi ten motłoch okiełznać jest nierządnicą jadącą na bestii. Państwo po cichu wspiera tą zwierzęcą hierarchię za pomocą swojego prawa
Nie kazdego obchodzi odpowiedz na to pytanie...nie kazddego !
Biblia:
Gdzie jest mędrzec? Gdzie uczony? Gdzie badacz tego, co doczesne? Czyż nie uczynił Bóg głupstwem mądrości świata?
Skoro bowiem świat przez mądrość nie poznał Boga w mądrości Bożej, spodobało się Bogu przez głupstwo głoszenia słowa zbawić wierzących. Tak więc, gdy Żydzi żądają znaków, a Grecy szukają mądrości, my głosimy Chrystusa ukrzyżowanego, który jest zgorszeniem dla Żydów, a głupstwem dla pogan, dla tych zaś, którzy są powołani, tak spośród Żydów, jak i spośród Greków, Chrystusem, mocą Bożą i mądrością Bożą. To bowiem, co jest głupstwem u Boga, przewyższa mądrością ludzi, a co jest słabe u Boga, przewyższa mocą ludzi.
Przeto przypatrzcie się, bracia, powołaniu waszemu! Niewielu tam mędrców według oceny ludzkiej niewielu możnych, niewielu szlachetnie urodzonych. Bóg wybrał właśnie to, co głupie w oczach świata, aby zawstydzić mędrców, wybrał to, co niemocne, aby mocnych poniżyć; i to, co nie jest szlachetnie urodzone według świata i wzgardzone, i to, co nie jest, wyróżnił Bóg, by to co jest, unicestwić, tak by się żadne stworzenie nie chełpiło wobec Boga.
Przez Niego bowiem jesteście w Chrystusie Jezusie, który stał się dla nas mądrością od Boga i sprawiedliwością, i uświęceniem, i odkupieniem, aby, jak to jest napisane, w Panu się chlubił ten, kto się chlubi