Alkohol i kultura picia, czyli komu, co i ile było wolno | dr Dorota Dias-Lewandowska
à¸à¸±à¸‡
- เผยà¹à¸žà¸£à¹ˆà¹€à¸¡à¸·à¹ˆà¸ 5 à¸.พ. 2025
- 📖 Poznaj nasze wydawnictwo: radionaukowe.p...
📚 Wygodne zakupy książek: wydawnictwoRN.pl. Skorzystaj z kodu zniżkowego na audiobooki: sluchamRN
👉 Zostań Patronem: patronite.pl/r...
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radio...
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radion...
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌠Strona: radionaukowe.pl
👠Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
⌠Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
Wino dzieciom we francuskich stołówkach przestaje się serwować dopiero w połowie XX wieku - mówi w Radiu Naukowym dr Dorota Dias-Lewandowska z Instytut Archeologii i Etnologii PAN, badaczka dyskursu pijaństwa i trzeźwości. Jak wyjaśnia, wszystko dlatego, że we Francji wina czy cydru jako napojów powstających w naturalnej fermentacji nie wiązano z alkoholizmem. Jako groźne uważano tylko te wytwarzane w procesie destylacji, jak wódka czy brandy. Nie jest to podejście wyłączne Francuzom. Powszechnie również piwo, na przykład na ziemiach polskich, uważano za zwyczajny element jadłospisu i także podawano dzieciom.
Dr Dias-Lewandowska jest przedstawicielką - w Polsce dopiero się rozwijających, na Zachodzie już poważniej znanych - badań nad jedzeniem i piciem (Food studies, drinking studies). - Badając kulturę picia jesteśmy w stanie zobaczyć społeczeństwa z przeszłości w trochę innym świetle - podkreśla badaczka. - Zajmuję się zjawiskiem pijaństwa, trzeźwości, a najbardziej mnie interesuje, gdzie jest między nimi granica i jak ta granica się historycznie zmieniała - dodaje.
Zmieniała się nie tylko kultura picia, ale też same alkohole i gusta. w XVII-wiecznej Polsce zdecydowanie wolano wina bardzo słodkie, francuskie uważając za kwaśne.
Jednocześnie na polskich terenach pito dużo. Według legendy zwracał uwagę na to sam Napoleon. - Idea bycia "pijanym jak Polak" pojawia się nawet XVII wieku. Jeden z angielskich autorów pisze, że najlepszym kompanem wśród Polaków jest taki, który potrafi dużo wypić, bo uważają Polacy, że taka sama chwała przychodzi z dobrego picia, jak i z walki - przypomina dr Dias-Lewandowska.
Naukowczyni obecnie jest kierowniczką projektu "Między pijaną 'matką zniszczenia' a trzeźwym 'aniołem domu'. Ukryte reprezentacje kobiecego picia w polskich i brytyjskich dyskursach publicznych w drugiej połowie XIX w". Kobiece picie, to oficjalne publiczne, jak i w domach, również okazuje się być elementem zmian społecznych, a nawet emancypacji. Fascynujące materiały, ryciny dotyczące tego projektu znajdziecie na stronach:
www.womenandalc...
/ womenandalcohol
/ womenandalcoho1
Na grafice obraz Jean'a Béraud (1849-1935) pt. Pijący z 1908 r.
***
O alkoholu i jego wpÅ‚ywie na mózg rozmawiaÅ‚am w odcinku nr 6 z dr PawÅ‚em Boguszewskim pt. „Naukowy przewodnik po imprezie, czyli dlaczego alkohol zmienia nasze zachowanieâ€
• Naukowy przewodnik po ...
radionaukowe.p...
***
Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast - możecie mnie wesprzeć w serwisie Patronite. Dzięki! patronite.pl/r...
POLECAMY INNE MATERIAÅY:
• Radio Naukowe - Wszyst...
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
• Człowiek
• Kultura
• Medycyna
• Archeologia
🧠Radio Naukowe - wÅ‚Ä…cz wiedzÄ™! ðŸ§
#RadioNaukowe #KarolinaGÅ‚owacka #DorotaDias-Lewandowska
Za krótko i za mało. Proszę o więcej!
Algorytm TH-cam się sprawdził tym razem :) super ze można Panią usłyszeć również tutaj. serdeczne pozdrowienia z Amsterdamu i nadrabiamy teraz zaległości
Słucha się przyjemnie nie tylko ze względu na temat, ale i bardzo przyjemne głosy obu Pań. Dziękuję, pozdrawiam serdecznie🌷
Ciekawe to, chętnie posłuchałam, temat do rozmów przy winie!😊
Dziękuję za wideo 🌷
Bardzo ciekawy temat Pani dr.nam zaprezentowała i niechaj picie trunków nie będzie dla nas tematem tabu, a może warto zająć się tym tematem jak to u Nas w Polsce było i jest i jak się zmienia stosunek do alkoholi, co jest przyczyną tego ,że Nasza kultura picia lub nie picia ulega zmianie, a może kto jest tego przyczyną ,bo to, że pijemy lubimy pić to wszystkie nacje mają tak samo coś tam piją
Z mojej strony życzę Pani dr.wielu studentów ,którzy zasiadając na randce w kawiarni i zamawiając lampkę zacnego trunku będą miały temat przyszłej pracy naukowej .Pozdrawiam
Ale wpis pod wpływem, zgadlem? A i trafne pytania zadane.
Bardzo ciekawa rozmowa
Bomba. Myślę że można by jeszcze więcej na ten temat . Np. Alkohol a wojna
Dziękuję I pozdrawiam
Ciekawe spostrzeżenia 👌
Ja bym zaproponował wywiad z Danielem Tyborowskim paleontologiem. Jest rewelacyny w tym co robi a sam wywiad niezależnie od merytoryki byłyby cukierkiem dla uszu i miodem dla umysłu.
Pozdrawiam.
Zapraszam w takim razie do dwóch odcinków (jest miód, są cukierki):
- o megafaunie ( th-cam.com/video/EzpI4JsPkJI/w-d-xo.html )
- o dinozaurach ( th-cam.com/video/blwhnMhrH_8/w-d-xo.html )
Pozdrawiam :)
@@RadioNaukowe No cholernie szybkÄ… jesteÅ›, zerknÄ™ ðŸ˜
Pozdrawiam.
Ciekawa sprawa z tym winem - kapitan Coignet, żołnierz armii napoleońskiej często wspomina wino z cukrem, którym pojono zmęczonych i potrzebujących wzmocnienia.
Najlepsze wino to nasze domowe - porzeczkowe
Super
â¤
piwo w Czechach to nie alkohol, to podstawowy napój (w knajpach zwykle tańszy niz np. cola) i picie go do obiadu w trakcie pracy to zupelnie normalne.
(a na Balkanach w domu zawsze musi być rakija - bo choroby zabija 😀 )
Rozmowa skupią się na winach, co mnie niezmiernie rozczarowało. Wino to kraje południowe. Nasz kraj to piwo. I gorzałka. Zawodowo mam troche powiązania z tym tematem i jak tylko zaczęłam gromadzić na ten temat wiedzę to odkryłam jaki duży wpływ na historię w mikro i makro skali miał te trunek. A tu cisza. To może w najbliższym czasie proponuję temat "od kiedy piwo to alkohol"
Temat jak rzeka, ale potraktowany wybiórczo i dość chaotycznie. Tak o wszystkim i niczym w sumie: że się kiedyś jakoś piło...
Tytuł mówi sam za siebie: Od kiedy wino to alkohol- to dlaczego Pani oczekuje, że będzie o piwie? Rozmowa bardzo ciekawa:-).
@@annaborowiak2756 żeby ktoś mi mógł odpisać jak bardzo jestem w błędzie.
Kiedys myslalem, ze Polacy pija sporo. Dopoki nie wyjechalem mieszkac za granice 30 lat temu.
@RadioNaukowe co się stało w Gobekli Tepe? Jak powstały pierwsze osady? Jak powstały języki i jak ewoluowały? Jak powstały systemy pisma i jak ewoluowały? Jak pismo zmieniło język i nasz tok myślenia? Czy Platon miał racje że ludzie są głupsi od pisma bo nie trzeba wszystkiego pamiętać? Czy lepsze są systemy alfabetyczne czy mieszane(chiński, egipski, klinowy, majański) niektórzy językoznawcy twierdzą że pismo obrazkowe jest bardziej intuicyjnie i pozwala lepiej przelać myśli na pismo. Charless Bliss stworzył nawet system ideogramów, po pobycie w Chinach, który pomaga osobom chorym psychicznie. Co skrywa przed nami cywilizacja doliny Indusu? Czy prawdą jest hipoteza że nie da się tak jak to Orwell sobie wyobraził żeby wykreślić z języka słowa takie jak wolność, sprawiedliwość, bunt i w ten sposób uniemożliwić ludziom bunt, bo język odtworzy te słowa bo pojęcia są obiektywne? Dlaczego jedne kultury stworzyły wielkie cywilizacje a inne nie? Gdy Sumerowie wymyślili pismo, Aborygeni od tysięcy lat byli w Australii, jedyne co wymyślili to bumerang. Dlaczego? Co pani myśli o sytuacji plemion izolowanych takich jak Sentinelczycy? Czy rząd Indii słusznie robi utrzymując ich w epoce kamienia łupanego, jednocześnie chroniąc przed naszą cywilizacją która by ich zmasakrowała? Dlaczego plemię izolowane Piraha w Brazylii nie zna liczebników i nazw kolorów? Czy to moralne że utrzymujemy w tajemnicy przed nimi istnienie naszej cywilizacji? Jak działają algorytmy TH-cam i Googla? Co pani myśli o chińskim Systemie Zaufania Społecznego? Czy to dobry sposób na radzenie sobie z brakiem zaufania w społeczeństwie, korupcją, nieuczciwością, znieczulicą społeczną i niedbalstwem? Czy państwo może regulować moralność? Czy jeśli napotkamy kosmitów będziemy mogli nauczyć się ich języków(Noam Chomsky twierdzi że nie, moim zdaniem tak) Na ile wiarygodne są język klingoński, mandaloriański, navi i inne języki fikcyjnych kosmitów? Czy inteligentni kosmici mogą porozumiewać się echolokacją, elektrolokacją, feromonami lub wzorami na skórze? Czy sztuczna inteligencja odszyfruje komunikacje zwierząt? Czy badania języków, systemów pisma i komunikacji zwierząt pozwolą nam komunikować się z kosmitami? Czy oczekiwanie sygnałów z innych planet celowo do nas wysłanych ma sens? Czy ma sens tworzenie sztucznych języków i uczenie się ich ma sens? Czy sztuczny język stworzony przez Franka Fraudenthala i Alexandra Ollogrena, lingua cosmica, zaprojektowany na bazie liczb pierwszych i logiki stosowanej specjalnie z myślą o komunikacji z pozaziemskimi cywilizacjami ma sens? Czy zrobi pani odcinki o Tytanie, Europie, Wenus, Kalisto, Ganimedesie z okazji zbliżających się misji sond, łazików i dronów na te planety? Zrobi pani odcinki o różnych cywilizacjach? Jakie cechy budowy ciała i odkrycia naukowe są wspólne dla wszystkich cywilizacji w kosmosie? Wydaje mi się, że kosmici muszą odkryć język, pismo, stałe osady, hodowle, rolnictwo, konserwacje żywności, internet i rakiety. Czy racje miał Stephen Hawking że powinniśmy siedzieć cicho i uspokoić się z radiem, żeby nie ściągnąć na siebie kosmicznej inwazji? Co pani myśli o teorii że Oko Sahary jest pozostałością po nieodkrytej, starożytnej cywilizacji? Czym jest święty kamień w Kaabie, w Mekce i jak powstał jego kult? I jak muzułmanie godzą ścisły monoteizm i wrogość wobec politeizmów z kultem jakiegoś kamienia z pochodzącym z pogańskiej Arabii? Jak pani zdaniem powinniśmy zareagować na napotkanie w kosmosie cywilizacji stojącej na niższym od naszego poziomie rozwoju? Zaprosi pani mgr Kamila Muzykę, prawnika, eksperta od prawa kosmicznego? Jak powstał Koran i hadisy i jak należy je interpretować?
Niech sobie pani te wszystkie pytania gdzieÅ› zapisze.
Otwieramy browarka i słuchamy 😀
Moczymordki słuchają?😂
Zaczynamy... słuchać kolejnego odcinka :-) Dzisiaj temat ważny dla Polaków i niestety niechlubny :-(
Wielkie dzięki, że porusza Pani tak trudne tematy.
Mity, mity, mity - polecam najpierw posłuchać, a potem komentować ;-)
Niechlubny dla Polski jest katolicyzm.
Kiedyś piwo służyło, jak sama nazwa wskazuje, do picia. Woda była dla zwierząt. Dużo łatwiej było bowiem zaszkodzić sobie pijąc brudną wodę, niż alkohol; szczególnie, że piwo bardzo długo było zwyczajnie słabe- w okolicach 2%.
"Pijany jak Polak" nigdy nie znaczyło "Pijany w sztok". To niedouczeni Francuzi zaczęli tak tego używać. Są różne anegdoty związane z tym powiedzeniem, ale zawsze sprowadzają się do tego, że bycie pijanym nie przeszkadza Polakom w wypełnianiu obowiązków.
Upadek winiarstwa na naszych ziemiach był spowodowany ochłodzeniem klimatu po ciepłym średniowieczu.
Alkohol jako substancja nie zawsze był taki sam. W czasach PRL-u pomimo niskiej ceny wódki często świadomie pito również alkohol metylowy. Jeszcze wcześniej- w XIX w.- popularność zdobył absynt, który łączył w sobie alkohol etylowy i substancje narkotyczne pochodzące z ekstrakcji różnych roślin- głównie piołunu.
Bardzo ciekawe, ale potrzebna tu kultura nadzorru, analiza regulacji, rozwoj i efekty kryminalizacji (cross-cultural and historical)
Wina z tokaju były dostępne bez problemu nawet w połowie lat 90.
Większość ludzi nie miała się gdzie nauczyć smaków win wytrawnych, a półsłodki furmint czy słodkie aszu piło się jak kompocik.
Drogie panie a co piłyście do rozmowy🤔
HerbatÄ™, Drogi Panie :)
@@RadioNaukowe ale z prÄ…dem??
;)
Wino. ðŸ·Czerwone, wytrawne, hiszpaÅ„skie. Rioja. Do kolacji.Tak, jestem w domu. I jestem sama, dlatego mam wÅ‚Ä…czony podcast.
A ja lubię: IN VINO VERITAS. Zwłaszcza jeśli masz mocną głowę 😉
Lepiej się czasem napić, niż jeść rzeczy z cukru i mąki... Znaczy zdrowiej. Biedne dzieci, ofiary ludobójstwa FERRERO itp.
Od kiedy picie jest lepsze? To i to jest złe i rakotwórcze
Wiele Irlandczyków nie rozumie penalizacji nietrzeźwości u kierowców. Oni twierdzą że po kilku pintach umieją jeździć nawet lepiej.
To głupie. Alkohol spowalnia refleks. To potwierdzone badaniami
Kazimierz438
W księgach mądrościowych jest informacja: wino pite z umiarem, to życie dla człowieka.
Wina, winogron i rodzynek nie powinni używać kobiety w ciąży.
41:53 Pani Redaktor z całym szacunkiem, ale jednak kwestia aborcji dotyczy także mężczyzn, przemawia Pani w tych kilku sekundach w sposób nieprofesjonalny.... Tak potwierdzam wysłuchałem Pani wiele audycji są super ... ale ten wtręt jest mega słaby.... Każdemu zdarzają się słabsze chwile i tak jako Pani fan to traktuję... Pani Redaktor mężczyzna ma prawo mówić o aborcji. Jest w 50% przyczynkiem jej powstania...
Czasami zdarzaja jej sie slabe momenty, ale generalnie jest ok. Problemy lewoskretnego wychowania.
Tyle o tym winie... Odbieram to jako propozycję lub sugestię!😂
Ostatnie 2 pokolenia nie wiedzą co to jest karafka? Karafki nie opróżnia się do dna.
Szkoda ze nie ma nic o islamie. Dlaczego alcohol jest haram, zabroniony?
To sie napijmy.
"pięciu facetów rozmawiających o aborcji" hahaha feminizmu czyli dziecko jest tylko kobieta tak ? To jak by powiedzieć że Cola z automatu jest automatu bo ja tylko wrzucam 5 złoty co powoduję reakcje automatu polegającą na wyrzuceniu mi vpuszki Coli... Ale bez mokrgo wkładu ( rzeczonej 5tki) cała reakcja by nie zaszła a według logiki szanownych Pań puszka należy tylko i wyłącznie do automatu. Gdzie tu logika? Ja nie wiem może Panie mi odpowiednią
Wódka spożywana z umiarem nie szkodzi nawet w dużych ilościach.
Ha ha ha ha
😂
Alkohol w każdej ilości jest poprostu trucizną. Jak głupim trzeba być żeby pić truciznę
Nie dorabiałbym koronek do alkocholu. Kawał historii, ale pijaństwo jak widać zawsze było
alkoholu🙂
Co za bzdura, tokaju się nie pije? Dla mnie inne wina mogą nie istnieć.
Fajnie się słucha, dwie panie ucięły sobie pogawędkę. Od naukowego radia oczekiwałem poważniejszego potraktowania tematu. Wtręty Pani Głowackiej jak zwykle żenujące.
hehe zainteresowania badacza takie same jak moje
To mit że Polacy piją więcej niz inne nacje. Piją może wiecej "twardych" alkocholi. To można stwierdzić bez żadnej statystyki. Wystarczy pójść do supermarketów w PL czy "za granicą". Menadżerowie tych sklepów wiedzą najlepiej co schodzi. 😉
Cóż dwie starzejące się feministki
.... stwierdził w swej mądrości życiowej stary satyr
@@zielonookametalowa1777 dziękuję