Z przyjemnością obejrzałem ten materiał, ogarnęła mnie nostalgia. Latałem "Krukiem" 3 lata, na wersjach PZL 106 BR i PZL 106 BS (Aszokruk). Dodam informację, że samolot miał dzielone sloty na segmenty, które można było łatwo wymieniać w razie uszkodzenia. Aparaturę agro można było przewozić w kadłubie. dostęp do wszystkich urządzeń w kadłubie był banalnie prosty po zdemontowaniu płyt bocznych - zostawała wtedy odkryta kratownica. Aszokruk miał imponujące osiągi. Pusty samolot latał jak RWD 6 na Challege. Ja zaobserwowałem 16m/s wznoszenia !!!! Dziękuję i pozdrawiam.
Świetny materiał. Pamiętam sezon, kiedy w Rybniku przedsiębiorstwo PUL Aeropol zamiast Dromaderów stosowało Kruki. Z tego co wtedy słyszałem ani leśnicy, strażacy, ani piloci nie byli z nich zadowoleni jeżeli chodzi o gaszenie pożarów z powodu zbyt małego ładunku. wody. Przeleciałem się nawet w tylnej kabinie mechanika na jakiś krótki lot patrolowy. W środku było na tyle cicho, że słyszałem co ojciec woła do mnie z kabiny pilota. Wrażenie było dosyć klaustrofobiczne :) Co do opylania pól to poza AN2 i Gawronami bardzo wiele PGR stosowało opryski ze śmigłowców Mi-2. Trudno to oceniać obecnie pod względem ekonomii, ale tak było. Lasy Beskidów również były opryskiwane z Mi-2 startującego z lądowiska obok schroniska PTTK na Równicy w Ustroniu, też miałem okazję tam polatać jako pasażer. Niezapomniane wrażenia lotów nisko nad lasami w górach. Niewiele to dało, bo jak wiadomo nasadzone przemysłowo przez Habsburgów świerki i tak w Beskidach wycięto, wygrał kornik i dopiero odnowa pierwotnego drzewostanu buka i jodły może ponownie zalesić te góry. Co do przeciągnięcia to Kruk na pewno jest bezpieczniejszym samolotem, rzeczywiście Dromader był znany z tendencji do dynamicznego zrywania strug i kilka katastrof z tego powodu się wydarzyło.
Kruk miał jeszcze fatalnie zaprojektowaną instalację do dodawania środka spieniającego do wody. Środek ten jest dość lepki i po użyciu zaklejał zawór sterujący, tak, że trzeba było go po każdym użyciu umyć. Lepiej miał to rozwiązane Dromader, a najlepiej poczciwy An-2, po prostu sprężonym powietrzem i nic się nie zaklejało.
Muszę się ponownie wybrać do krakowskiego muzeum - do tej pory to były po prostu ciekawe eksponaty, a teraz dzięki twoim materiałom to już kawał żywej, fantastycznej historii.
Kolejny świetny odcinek. Jestem pod niesłabnącym wrażeniem Pańskiej spokojnej rzeczowości. Wielki plus za biegłą znajomość języka polskiego, co obecnie nie jest już powszechne ;)
Dodam: 1. Pilot doświadczalny inż. Jerzy Jędrzejewski opowiadał mi o pierwszym locie na pierwszym prototypie (lot dziewiczy). Po locie obliczeniowiec spytał: "Jurek, jak było?" "Cholera, jest zwrotny jak myśliwiec". "Jurek, faktycznie jest aż tak źle?" Nie znajacy się na rzeczy pomyśli, że to zaleta. Wynik niskiej wartości LH. Później usterzenie poziome wyciągnięto w tył na ile się tylko dało. 2. Samolot był projektowany wg przepisów nie FAR-23 a BCAR. Z tego powodu nie były fabrycznie robionych prób korkociągowych. Na moje pytanie- czy nie zdarzył się korkociąg na wersji B inż. Jędrzejewski powiedział: "pilot w NRD sobie poradził". 3. Silniki bezreduktorowe miały śmigło o małej średnicy. Tym samym niski ciag stateczny. Do tego wadliwe zaprojektowane mocowanie przeciwwagi w układzie korbowym powodowało jej urywanie się i nagłe zatrzymywanie silnika. Wirujące śmigło odlatywało ukręcając oś. Końcówki nie przekraczały prędnosci dźwięku. Cechy te usunięto w wersji z silnikiem reduktorowym. 4. Drgania tyłu kadłuba wzbudzały wątpliwości obliczeniowców. "Piloci boją się latać"- usłyszał inż. Jędrzejewski. Inż. Z. Mazan poleciał Wilgą zabierając dwóch obserwatorów- obliczeniowców. Inż Jędrzejewski ruchami drążka wywołał drgania. "Oj już wystarczy, wystarczy"- równym głosem niemal wykrzyknęli obliczeniowcy. Obniżono usterzenie i problem ustał. 5. Różnice pomiędzy wersją A i B sprawiły de facto pogorszenie cech użytkowych. Wzrost prędkości był, ale masa skrzydeł wzrosła w wersji B i tym samym spadł udźwig użyteczny. 6. Warto dodać, że silniki turbinowe o mniejszej masie musiały być umieszczone dalej od kabiny- dłuższy nos- aby było możliwe wyważenie. Większa powierzchnia boczna powodowała, że musiał być powiększony statecznik pionowy. 7. Silniki turbinowe miały przewagę nad tłokowymi na lądowiskach wysoko położonych. Wersja z silnikiem tłokowym lepiej się sprawiała za to w klimacie gorącym. 8. Silnik ASz-62 był dobry do pokazów i niemalże akrobacji. Malał udźwig użyteczny (mimo krótszego łoża silnikowego) i nie miało to sensu. 9. Nie było szczęśliwie wybrane podwozie "Puławskiego". Miało za dużą masę. Lepszym rozwiązaniem byłoby klasyczne podwozie jednogoleniowe jak w Dromaderze M-18. 10. Inż Maciej Aksler po wypadku miał odciśnięcie od pasów bezpieczeństwa, które szczęśliwie były mocno dociągnięte przed lotem pokazowym. To był jedyny ślad tego wypadku. Delegacja potencjalnego stała po tym huku rozlatującego się magazynu blaszanego jak zamurowana. W końcu wolnym krokiem zaczęła nieśmiało iść w stronę wraku. A tu zza sterty szczątków wyłania się sylwetka pilota idącego w ich stronę. Zdumienie było jeszcze większe. "Lepszej prezentacji na bezpieczeństwo maszyny być nie mogło"- odparł w rozmowie ze mną inż. Jędrzejewski- jeden z naocznych świadków. 12. Można dodać, ze wybór ostateczny układu samolotu miały dobre cechy użytkowe Piper Pawnee- pierwszego samolotu wyznaczającego trend w takim układzie. Pozdrawiam.
Bardzo ciekawe rozwiązania techniczne przemyślana konstrukcja podziw dla twórców. Oczywiście również dla prowadzącego za przedstawienie tej ciekawej konstrukcji.
Z tą przemyślaną konstrukcją to przesada. Samolot był projektowany pod silnik K-5 o mocy 350-360 KM (miał to być podrasowany silnik WN-3 z Biesa). Ponieważ silnik jeszcze nie był gotowy, na prototypie zabudowano silnik Lycoming o mocy 400 KM. Ponieważ osiągi samolotu z silnikiem 400 KM były bardzo słabe, zaczęto szukać mocniejszego napędu. Zastosowano silnik Lit3S o mocy 600 KM. (prawie 2 razy większej od projektowanej). Osiągi nadal były marne, a silnik bardzo awaryjny. Dopiero dodanie reduktora i dopracowanie silnika (nazwano go PZL-3SR) poprawiło osiągi. Następnie zaczęto montować silniki ASz-62IR o mocy 1000 KM (ten sam co w Dromaderze i AN-2), ale nie podniesiono masy startowej. W efekcie samolot miał mniejszy udźwig użyteczny niż wersja z silnikiem 600 KM. (Silnik 1000 KM więcej ważył). Kompletnie bez sensu. Prototyp miał bardzo krótki kadłub i był bardzo czuły na sterowanie. Wydłużono kadłub. Usterzenie w układzie T powodowało duże drgania i skręcanie kadłuba (kadłub był za wiotki na skręcanie). Przekonstruowano usterzenie przenosząc je na kadłub. Zastosowano na skrzydłach długie zastrzały podparte jeszcze piramidką z rurek. Powodowały one duże opory i zaburzenia opływu skrzydła. W wersji PZL106B przeprojektowano skrzydła i skrócono zastrzały, pociągnęło to jednak wzrost masy skrzydła i spadek udźwigu użytecznego. Po co godziny dmuchań w tunelu, tomy obliczeń i sprawozdań, jak na "dzień dobry" samolot ma tak marne osiągi z silnikiem mocniejszym od docelowego, kadłub jest za krótki (a to widać gołym okiem, prototyp wyglądał jak karykatura z kreskówek dla dzieci), usterzenie T generuje drgania, a zastrzały generują duże opory interferencyjne (jakoś Dromader czy AirTractor są bez zastrzałów- da się). Trudno to nazwać przemyślaną konstrukcją. Oczywiście, każdy prototyp wymaga dopracowania, ale tutaj zmieniono radykalnie silnik, kadłub, usterzenie, skrzydła. Chyba tylko podwozia nie zmieniono, a ono także jest archaiczne (proszę porównać jak elegancko rozwiązano to w Dromaderze). Oprócz tego Kruk posiadał też kilka ciekawych rozwiązań - bezpieczna kabina pilota, dodatkowa kabina dla ucznia, waga zbiornika chemikaliów (nie wiem jak to w praktyce się sprawdzało i czy było potrzebne). Dzięki slotom miał łagodne charakterystyki przeciągnięcia. Swoją drogą konstruktorom z Okęcia przez kilkadziesiąt lat nie udało się zaprojektować i wdrożyć slotów automatycznych, tylko stosują sloty stałe, generujące duże opory w normalnym locie.
Mega jak zawsze, byłem z dwa razy w Krakowie w muzeum i nigdy się temu nie przyjżałem!!, czyli to oznacza kolejną wyprawę do Krakowa jak tylko otworzą muzum ponownie. Najleszy kanał na YT!! czekam na dalsze odcinki ;)
Odnośnie tego fragmentu z amboną to przypomniało mi się jak w jednym z odcinków "ocalić od zapomnienia" widziałem mostek zrobiony z elementów konstrukcyjnych z Me-323 także mnie już nic nie zaskoczy.
Hej, całkiem interesująca konstrukcja. Bezpieczna kabina to naprawdę zaskoczenie w PRL. Porównując do konstrukcji polskich samochodów jak Nysa z dykty, jest to rzecz zrobiona naprawdę z pomysł em. Choć starano się to zepsuć by trzymać styl PRLu - boczny kokpit, co za absurd... Ale ostatecznie wyszedł fajny samolot.
Jest 2021 r. Samolot jest z lat 70 XX w. Minęło prawie 50 lat. Co w tym samolocie jest supernowoczesne? Te archaiczne zastrzały w dolnopłacie, stałe sloty czy to podwozie znane od przed II wojny św? A może kratownicowy kadłub kryty płótnem?
Czyli bez zmian - świetna robota jak zwykle. Jedno muszę napisać - serce boli jak się na to patrzy - nie mówię już o tym, że żaden Kruk u nas już nie lata ale stan techniczny eksponatów w muzeum wołą o pomstę do nieba. Żal:(
@@jacekmecki7336 Pewnie mam skrzywienie zawodowe, bo jestem konstruktorem lotniczym i łatwo rozróżniam samoloty po takich szczegółach. Być może dla laika te samoloty są podobne. Podobnie dla mnie np. lokomotywy są bardzo podobne, a ktoś interesujący się kolejnictwem potrafi je rozróżnić po szczegółach, na które ja nie zwracam uwagi. Również pozdrawiam.
Ale zbieg okoliczności. A u mnie na macie robiony jest kartonowy model tego samolotu, publikowany jeszcze w 1978 w Małym Modelarzu! Zaawansowanie ok 75 %. Brak instalacji opryskowej tylnego koła podporowego i prawego skrzydła. A oznaczenie burtowe SP-WUN, którego przedstawił kolega na filmie. Dziękuję. PS. Czy na patronite mogę opłacić jednorazowy datek, zamiast comiesięcznego "tacowego"?
Zawsze mi imponowało że ktoś potrafi zrobić model z kartonu. Chyba można na Patronite dać minimalnie jednorazowe zlecenie ma trzy wpłaty, ale nie mam pewności.
There was a Soviet engine Asz-26W. It was built in Poland as a helicopter engine called the PZL Lit-3. Then it was modified for airplane use and called the PZL-3S. It had direct propeller drive. When a reduction gear was added it was called the PZL-3SR, which means Polskie Zakłady Lotnicze 3 Samolotowy Reduktor (Polish Aircraftworks 3 Airplane with Reduction-gear).
Carburator. I don't have many details. I only know that Lit-3 had 20,6l and 6,4:1 compression. I have no data on gearing, but maybe ask the Polish Aviaton Museum, where they have the plane.
Może już wcześniej pisałem ale oryginalny włącznie z numerami SP polskimi ma nazwę czarny Piotrek znajduje się w Szreniawie w muzeum narodowym rolnictwa , może się pofatygujesz, bo jest też Belfegor . pozdrawiam
to jest dla mnie absurdalnie dziwne.. ja urodziłem się w 1979 roku i w latach 80tych moi rodzice mieli Władimirca, przyczepę na pół drewnianą, pług i kultywator. męczyli się tym żeby uprawić swoje 5 hektarow. czasami przejeżdżał gdzieś Zetor, raz na 2 lata było widać Kirowca a raz widziałem nawet DETa. a tutaj 10-20-30 lat zanim się urodziłem uprawiali pola za pomocą samolotów.
@@Zabytki_Nieba no o to mi chodzi. wtedy nigdy w życiu nie pomyślałbym że gdzieś uprawiają tak wieeelkie pola za pomocą samolotów. sołtys u nas miał z 40 hektarów i wydawało mi się to takie olbrzymie.. ;)
Jest to samolot roboczy a jego wygląd zdeterminowany poprzez rodzaj wykorzystania. Te latająe jednostki pokazane w trakcie materiału wyglądają jak powinny. W przeciwieństwie do tych zrujnowanych w muzeum.
@@bikeforjoy Oczywiście, jest to samolot rolniczy i doszukiwanie się w nim jakiejś finezji jest nie na miejscu. Nie mniej wg mojego subiektywnego wrażenia nawet w porównaniu z samolotami rolniczymi jak Dromader czy Air Tractor, jest brzydalem. Te zastrzały z podpierającą je piramidką z rurek, zastrzały na podwoziu, krótki, krępy kadłub (kabina kończy się prawie na stateczniku pionowym) nie dodają mu uroku. Dlatego polemizuję z twoim twierdzeniem, że to "piękny samolot". On jest raczej "ten z politechniki" (jak nie wiesz o co chodzi w tym stwierdzeniu, to pytaj)
Hello! Your YT channel Zabytki Neba is incredible! What was Kruk's wing profile? Name of profile or coordinates directly? Is it possible to find it somewhere? Thanks a lot. (Greetings from Prague).
Lepsza ambona myśliwska niż kościelna w dzisiejszych czasach 🤣🤣🤣👍🏻 super robota Jako dziecko często widziałem dromaderyba może właśnie to były kruki W Szczecinie na lotnisku
@@Zabytki_Nieba Zgadza się. W Muzeum Rolnictwa w Szreniawie k. Poznania Kruk jest w kolorze białym ZP-ZCP. Z tego co pamiętam to jest jeszcze An-2, Gawron, Dromader, Wilga, Mi-2, Belfegor, oraz czechosłowacki dwusilnikowy Let L-200 Morava a pod dachem stoi PZL CSS-13. A propos Belfegora. Rozmawiałem niedawno z emerytowanym agro-pilotem. Owszem Belfegor miał służyć do oprysków, ale nie koniecznie w rolnictwie.
@@jankowalski-ov7bx II RP tak, to nie podlega dyskusji. Chodziło mi o to, że nawet za komuny udało się coś skonstruować, mimo łapy sowietów. A w "Wolnej Polsce" nic.
Świetny materiał!,, znowu zgubiłem do Pana adres e-mail już ostatni raz, na prawdę, tym razem spisze go na kilka kartek, może następny odcinek będzie o balascie wody w szybowcach? Ma Pan 3 srebrne diamenty pilota szybowca? Na Pana kurtce wyraźnie widać
@@Zabytki_Nieba dorwałem od Taty książki, pierwsza pt. Budowa i użytkowanie szybowcowe, wydawnictwo komunikacji i łączności, Warszawa 1977 autor Józef Zielezinski i druga z książek nosi tytuł Podstawowe wiadomości z medycyny lotniczej również wydawcą był WKŁ, Warszawa 1975 autor Tadeusz Śliwak, na pewno przestarzałe książki ale na pewno rozjaśnią mój umysł jeśli chodzi o szybownictwo 😍 i pytanie, czy szybowiec foka oraz szybowiec cobra nadal latają? Czy będą o nich odcinki?
Slyszalem ze polscy piloci latajacy nimi w Egipicie czy w Libii mieli ogromne problemy z temperatura w kabinie siegajaca grubo ponad 60 st C. Bezpieczna moze i byla kabina ale wentylacja jej mizerna.
Zawsze mnie zastanawiało w jaki sposób opylanie pól za pomocą samolotów i helikopterów ma jakikolwiek ekonomiczny sens. Mimo tego że współcześnie technika lotnicza bardzo się rozwineła to nie spotyka się takich rozwiązań. Jak mogło opłacać się to 30-40 lat temu?
Wtedy cena paliwa była o tyle mniejsza, że przy bardzo dużych polach widocznie się opłacało. Teraz też są kraje gdzie dalej się opyla samolotami, nawet Kruki tam dalej latają. W Europie jak już opylają, to raczej wiatrakowcem - ma to sens pod względem kosztu paliwa, oczywiście jak doliczyć koszt wiatrakowca to niejeden rolnik by za to przeżył paręnaście lat.
@@Zabytki_Nieba Historyczny wykres cen ropy z uwzględnienie inflacji od 1945r. Rzeczywiście do początku lat 70 ceny paliwa były niskie. Jednak po kryzysie naftowym z 1973 r. już nigdy tanio nie było. www.macrotrends.net/1369/crude-oil-price-history-chart
Opylanie przy pomocy samolotów opłaca się przy bardzo dużych powierzchniach pól tych samych upraw. Takie pola są w Ameryce, Afryce (pola bawełny itp.) byłym ZSRR. Samolot nie niszczy upraw, w przeciwieństwie do traktora, który musi jechać po uprawach, niszcząc ich część. Czasami nie da się wjechać w pole, bo jest grząsko po deszczach. Ciągnik powiedzmy jedzie 10-15 km/h, samolot 160 km/h, ile czasu zajmie opylenie ciągnikiem kilkaset czy kilka tysięcy ha? Albo musi ich być dużo, ( a tym samym dużo ludzi i sprzętu, co kosztuje) albo zajmie to dużo czasu, a zabiegi muszą być wykonane w odpowiednim czasie wegetacji roślin. W Europie Zachodniej i Środkowej nie ma aż tak dużych pól, poza tym ze względu na ekologię (np. zwiewanie części oprysków na inne pola czy siedziby ludzkie jest to niemile widziane lub zabronione.
Opylanie odbywało się z użyciem chemikaliów stałych przez rozsiewacz tunelowy tzw "portki", a opryskiwanie to zabieg z użyciem chemikalów ciekłych przez rury z dyszami bądź atomizerami.
I dobrze. Miejsce zabytków jest w muzeum. Ile byście jeszcze chcieli produkować przestarzałe samoloty, na które nie ma zbytu? Poloneza i syrenę też mamy produkować?
@@laserniebieski768 Czy jest jakiś kraj leżący w Ameryce Południowej nie będący cywilizacyjnie częścią Ameryki Łacińskiej? Bo to o tych dwóch pojęciach geograficznych była mowa. Chociaż faktycznie, są pewne niuanse.
@@laserniebieski768 Gujana to akurat kojarzy mi się z Francuzikami. Kiedyś zsyłali tam skazańców, którzy w tamtejszym klimacie długo nie pociągneli, a teraz mają tam poligon Legii Cudzoziemskiej no i ośrodek kosmiczny ze stanowiskami startowymi. Faktycznie pod Amerykę Łacińską (tą hiszpańskojęzyczną) trudno ich podciągnąć.
@@haimcukerman1012 Radzę się pouczyć geografii i historii. Dawna kolonia Gujana Brytyjska po uzyskaniu niepodległości to obecnie Gujana (język urzędowy angielski), była kolonia holenderska -Gujana Holenderska po uzyskaniu niepodległości to obecnie Surinam (język urzędowy -holenderski), a została jeszcze kolonia francuska -Gujana Francuska. Akurat francuski należy do języków romańskich, jak hiszpański i portugalski i Gujana Francuska jest zaliczana do Ameryki Łacińskiej.
![PZL M18 Dromader - cropduster and waterbomber [Vintage Sky]](http://i.ytimg.com/vi/nSTmpD9YFeo/mqdefault.jpg)
Z przyjemnością obejrzałem ten materiał, ogarnęła mnie nostalgia. Latałem "Krukiem" 3 lata, na wersjach PZL 106 BR i PZL 106 BS (Aszokruk). Dodam informację, że samolot miał dzielone sloty na segmenty, które można było łatwo wymieniać w razie uszkodzenia. Aparaturę agro można było przewozić w kadłubie. dostęp do wszystkich urządzeń w kadłubie był banalnie prosty po zdemontowaniu płyt bocznych - zostawała wtedy odkryta kratownica. Aszokruk miał imponujące osiągi. Pusty samolot latał jak RWD 6 na Challege. Ja zaobserwowałem 16m/s wznoszenia !!!! Dziękuję i pozdrawiam.
Świetny materiał. Pamiętam sezon, kiedy w Rybniku przedsiębiorstwo PUL Aeropol zamiast Dromaderów stosowało Kruki. Z tego co wtedy słyszałem ani leśnicy, strażacy, ani piloci nie byli z nich zadowoleni jeżeli chodzi o gaszenie pożarów z powodu zbyt małego ładunku. wody. Przeleciałem się nawet w tylnej kabinie mechanika na jakiś krótki lot patrolowy. W środku było na tyle cicho, że słyszałem co ojciec woła do mnie z kabiny pilota. Wrażenie było dosyć klaustrofobiczne :) Co do opylania pól to poza AN2 i Gawronami bardzo wiele PGR stosowało opryski ze śmigłowców Mi-2. Trudno to oceniać obecnie pod względem ekonomii, ale tak było. Lasy Beskidów również były opryskiwane z Mi-2 startującego z lądowiska obok schroniska PTTK na Równicy w Ustroniu, też miałem okazję tam polatać jako pasażer. Niezapomniane wrażenia lotów nisko nad lasami w górach. Niewiele to dało, bo jak wiadomo nasadzone przemysłowo przez Habsburgów świerki i tak w Beskidach wycięto, wygrał kornik i dopiero odnowa pierwotnego drzewostanu buka i jodły może ponownie zalesić te góry. Co do przeciągnięcia to Kruk na pewno jest bezpieczniejszym samolotem, rzeczywiście Dromader był znany z tendencji do dynamicznego zrywania strug i kilka katastrof z tego powodu się wydarzyło.
Nie ma się czym Pan chwalić. Niemieckie dzieci miały się jeszcze lepiej, też leciały Krukiem z tatą ,ale w zbiorniku na chemikalia😱
@@wojciechwrona1241 G......łupek
Kruk miał jeszcze fatalnie zaprojektowaną instalację do dodawania środka spieniającego do wody. Środek ten jest dość lepki i po użyciu zaklejał zawór sterujący, tak, że trzeba było go po każdym użyciu umyć. Lepiej miał to rozwiązane Dromader, a najlepiej poczciwy An-2, po prostu sprężonym powietrzem i nic się nie zaklejało.
@@laserniebieski768 czyżby z tym An-2 to kolejna sowiecka zbrodnia?
Muszę się ponownie wybrać do krakowskiego muzeum - do tej pory to były po prostu ciekawe eksponaty, a teraz dzięki twoim materiałom to już kawał żywej, fantastycznej historii.
Kolejny świetny odcinek. Jestem pod niesłabnącym wrażeniem Pańskiej spokojnej rzeczowości. Wielki plus za biegłą znajomość języka polskiego, co obecnie nie jest już powszechne ;)
Bardzo to dla mnie cenna opinia - zawsze mi zależało na polszczyźnie.
@@Zabytki_Nieba
Dlatego też warto Ciebie mieć w subskrypcji !
A Twoje wiadomości to kolejny ważny powód.
Szkoda że tak mało...
Dodam:
1. Pilot doświadczalny inż. Jerzy Jędrzejewski opowiadał mi o pierwszym locie na pierwszym prototypie (lot dziewiczy). Po locie obliczeniowiec spytał: "Jurek, jak było?" "Cholera, jest zwrotny jak myśliwiec". "Jurek, faktycznie jest aż tak źle?" Nie znajacy się na rzeczy pomyśli, że to zaleta. Wynik niskiej wartości LH. Później usterzenie poziome wyciągnięto w tył na ile się tylko dało.
2. Samolot był projektowany wg przepisów nie FAR-23 a BCAR. Z tego powodu nie były fabrycznie robionych prób korkociągowych. Na moje pytanie- czy nie zdarzył się korkociąg na wersji B inż. Jędrzejewski powiedział: "pilot w NRD sobie poradził".
3. Silniki bezreduktorowe miały śmigło o małej średnicy. Tym samym niski ciag stateczny. Do tego wadliwe zaprojektowane mocowanie przeciwwagi w układzie korbowym powodowało jej urywanie się i nagłe zatrzymywanie silnika. Wirujące śmigło odlatywało ukręcając oś. Końcówki nie przekraczały prędnosci dźwięku. Cechy te usunięto w wersji z silnikiem reduktorowym.
4. Drgania tyłu kadłuba wzbudzały wątpliwości obliczeniowców. "Piloci boją się latać"- usłyszał inż. Jędrzejewski. Inż. Z. Mazan poleciał Wilgą zabierając dwóch obserwatorów- obliczeniowców. Inż Jędrzejewski ruchami drążka wywołał drgania. "Oj już wystarczy, wystarczy"- równym głosem niemal wykrzyknęli obliczeniowcy. Obniżono usterzenie i problem ustał.
5. Różnice pomiędzy wersją A i B sprawiły de facto pogorszenie cech użytkowych. Wzrost prędkości był, ale masa skrzydeł wzrosła w wersji B i tym samym spadł udźwig użyteczny.
6. Warto dodać, że silniki turbinowe o mniejszej masie musiały być umieszczone dalej od kabiny- dłuższy nos- aby było możliwe wyważenie. Większa powierzchnia boczna powodowała, że musiał być powiększony statecznik pionowy.
7. Silniki turbinowe miały przewagę nad tłokowymi na lądowiskach wysoko położonych. Wersja z silnikiem tłokowym lepiej się sprawiała za to w klimacie gorącym.
8. Silnik ASz-62 był dobry do pokazów i niemalże akrobacji. Malał udźwig użyteczny (mimo krótszego łoża silnikowego) i nie miało to sensu.
9. Nie było szczęśliwie wybrane podwozie "Puławskiego". Miało za dużą masę. Lepszym rozwiązaniem byłoby klasyczne podwozie jednogoleniowe jak w Dromaderze M-18.
10. Inż Maciej Aksler po wypadku miał odciśnięcie od pasów bezpieczeństwa, które szczęśliwie były mocno dociągnięte przed lotem pokazowym. To był jedyny ślad tego wypadku. Delegacja potencjalnego stała po tym huku rozlatującego się magazynu blaszanego jak zamurowana. W końcu wolnym krokiem zaczęła nieśmiało iść w stronę wraku. A tu zza sterty szczątków wyłania się sylwetka pilota idącego w ich stronę. Zdumienie było jeszcze większe. "Lepszej prezentacji na bezpieczeństwo maszyny być nie mogło"- odparł w rozmowie ze mną inż. Jędrzejewski- jeden z naocznych świadków.
12. Można dodać, ze wybór ostateczny układu samolotu miały dobre cechy użytkowe Piper Pawnee- pierwszego samolotu wyznaczającego trend w takim układzie.
Pozdrawiam.
Bardzo ciekawe rozwiązania techniczne przemyślana konstrukcja podziw dla twórców. Oczywiście również dla prowadzącego za przedstawienie tej ciekawej konstrukcji.
Z tą przemyślaną konstrukcją to przesada. Samolot był projektowany pod silnik K-5 o mocy 350-360 KM (miał to być podrasowany silnik WN-3 z Biesa). Ponieważ silnik jeszcze nie był gotowy, na prototypie zabudowano silnik Lycoming o mocy 400 KM. Ponieważ osiągi samolotu z silnikiem 400 KM były bardzo słabe, zaczęto szukać mocniejszego napędu. Zastosowano silnik Lit3S o mocy 600 KM. (prawie 2 razy większej od projektowanej). Osiągi nadal były marne, a silnik bardzo awaryjny. Dopiero dodanie reduktora i dopracowanie silnika (nazwano go PZL-3SR)
poprawiło osiągi. Następnie zaczęto montować silniki ASz-62IR o mocy 1000 KM (ten sam co w Dromaderze i AN-2), ale nie podniesiono masy startowej. W efekcie samolot miał mniejszy udźwig użyteczny niż wersja z silnikiem 600 KM. (Silnik 1000 KM więcej ważył). Kompletnie bez sensu. Prototyp miał bardzo krótki kadłub i był bardzo czuły na sterowanie. Wydłużono kadłub. Usterzenie w układzie T powodowało duże drgania i skręcanie kadłuba (kadłub był za wiotki na skręcanie). Przekonstruowano usterzenie przenosząc je na kadłub. Zastosowano na skrzydłach długie zastrzały podparte jeszcze piramidką z rurek. Powodowały one duże opory i zaburzenia opływu skrzydła. W wersji PZL106B przeprojektowano skrzydła i skrócono zastrzały, pociągnęło to jednak wzrost masy skrzydła i spadek udźwigu użytecznego. Po co godziny dmuchań w tunelu, tomy obliczeń i sprawozdań, jak na "dzień dobry" samolot ma tak marne osiągi z silnikiem mocniejszym od docelowego, kadłub jest za krótki (a to widać gołym okiem, prototyp wyglądał jak karykatura z kreskówek dla dzieci), usterzenie T generuje drgania, a zastrzały generują duże opory interferencyjne (jakoś Dromader czy AirTractor są bez zastrzałów- da się). Trudno to nazwać przemyślaną konstrukcją. Oczywiście, każdy prototyp wymaga dopracowania, ale tutaj zmieniono radykalnie silnik, kadłub, usterzenie, skrzydła. Chyba tylko podwozia nie zmieniono, a ono także jest archaiczne (proszę porównać jak elegancko rozwiązano to w Dromaderze). Oprócz tego Kruk posiadał też kilka ciekawych rozwiązań - bezpieczna kabina pilota, dodatkowa kabina dla ucznia, waga zbiornika chemikaliów (nie wiem jak to w praktyce się sprawdzało i czy było potrzebne). Dzięki slotom miał łagodne charakterystyki przeciągnięcia. Swoją drogą konstruktorom z Okęcia przez kilkadziesiąt lat nie udało się zaprojektować i wdrożyć slotów automatycznych, tylko stosują sloty stałe, generujące duże opory w normalnym locie.
@@laserniebieski768 ķķ
Ten kanał uświadamia mnie, jak wiele ambitnych konstrukcji stworzyliśmy
Jestem pełen podziwu dla ludzi którzy tworzyli takie konstrukcje. To były złote lata polskiego lotnictwa
Kruk, Dromader, Wilga trzy najpiękniejsze samoloty dla modelarzy :-) Osobiście użytkuję Wilgę 3,2m i marzy mi się Kruk.
Super! A jeszcze wczoraj ogarnął mnie przestrach, że niepokojąco dawno filmu nie było na kanale. I zacząłem oglądać archiwalne odcinki.
Raz na miesiąc będzie. A jak się seria skończy, to powiem.
Nie mogę się doczekać, tworzysz świetne materiały
Bardzo dziękuję. Jeszcze tylko pół godziny. 🕔
No to - OD ŚMIGŁA!!!!! I lecimy.
Lecimy za minutę.
Dzięki wielkie ! Troszkę czasu spędziłem za sterami tego sprzętu... :)
A był to dobry samolot do zadań do których został skonstruowany? Oczywiście w czasach kiedy Pan latał .
Mega jak zawsze, byłem z dwa razy w Krakowie w muzeum i nigdy się temu nie przyjżałem!!, czyli to oznacza kolejną wyprawę do Krakowa jak tylko otworzą muzum ponownie. Najleszy kanał na YT!! czekam na dalsze odcinki ;)
Dzięki za kolejną sporą dawkę ciekawych informacji. Dobra robota!
Super ciekawe pozdrawiam serdecznie
Nie w bielsku tylko w Bielsku Białej a materiał jak zwykle super.
No w końcu film będzie. Bo już wszytkie na pamięć znam...
Na pamięć 😀? To w którym śpiewałem piosenkę? 😉
Przepiękna Polska konstrukcja. Miałem model Kruka sklejony z Małego Modelarza.
Czekałem na ten program o Kruku.Wielkie dzieki
Super ciekawe gratulacje pozdrawiam serdecznie &&&
coraz bardziej mi się podoba,aż czekam i zaczną wpadać jakieś letadła czeskie,czy rumuńskie,australijskie,takie tam rodzynki
Ciekawa opowieść o ciekawym samolocie
Odnośnie tego fragmentu z amboną to przypomniało mi się jak w jednym z odcinków "ocalić od zapomnienia" widziałem mostek zrobiony z elementów konstrukcyjnych z Me-323 także mnie już nic nie zaskoczy.
Kolejna niesamowita opowiesc.
Dziekuje za film!
Hej, całkiem interesująca konstrukcja. Bezpieczna kabina to naprawdę zaskoczenie w PRL. Porównując do konstrukcji polskich samochodów jak Nysa z dykty, jest to rzecz zrobiona naprawdę z pomysł em. Choć starano się to zepsuć by trzymać styl PRLu - boczny kokpit, co za absurd... Ale ostatecznie wyszedł fajny samolot.
Co ma "boczny kokpit" do stylu PRL i co w nim absurdalnego?
Dzięki za ciekawy film :)
Ciekawy materiał, kciuk w górę ale zawsze znajdzie się jakiś wrzód co da łapę w dół:-/
Nie każdemu się musi podobać. Akurat łapkę w dół dali przed premierą, więc to nie filmu wina. W sumie to ciekawe że jest taka opcja.
@@Zabytki_Nieba Ale Przy Twojej robocie nie ma opcji by mogło się nie podobać!
Może ktoś coś do mnie ma prywatnie? 😞
@@Zabytki_Nieba W takim razie szkoda sobie nim głowę zawracać:-) Pozdrawiam serdecznie.
Nie zamierzam. Pozdrawiam również.
Wspaniała konstrukcja
Super materiał.Jak zresztą zawsze.
nareszcie kolejny odcinek. pozdrowienia !!!
Witam jak zwykle super odcinek a może by tak właśnie coś o wspomnianym gawronie?
Jak zawsze świetny materiał :-)
W Technik Museum w Speyer jest Kruk SP-ZBH
Czy jest gdzieś dostępny film Wiesława Wasiluka pt. ,,Kruki w Afryce"?
Taki super nowoczesny rolniczy samolot zaprzepaścili
konkretniej może ?
Jest 2021 r. Samolot jest z lat 70 XX w. Minęło prawie 50 lat. Co w tym samolocie jest supernowoczesne? Te archaiczne zastrzały w dolnopłacie, stałe sloty czy to podwozie znane od przed II wojny św? A może kratownicowy kadłub kryty płótnem?
Czyli bez zmian - świetna robota jak zwykle. Jedno muszę napisać - serce boli jak się na to patrzy - nie mówię już o tym, że żaden Kruk u nas już nie lata ale stan techniczny eksponatów w muzeum wołą o pomstę do nieba. Żal:(
Zawsze myliłem Kruka z Dromaderem. Przypominają mi się czasy dzieciństwa, bardzo często latały nad głowami.
Przecież to już na pierwszy rzut oka różne samoloty - inne podwozie, skrzydła, usterzenie. Wg mnie trudno je pomylić.
@@laserniebieski768 widocznie nie jestem takim fachowcem jak szanowny kolega. Pozdrawiam.
@@jacekmecki7336 Pewnie mam skrzywienie zawodowe, bo jestem konstruktorem lotniczym i łatwo rozróżniam samoloty po takich szczegółach. Być może dla laika te samoloty są podobne. Podobnie dla mnie np. lokomotywy są bardzo podobne, a ktoś interesujący się kolejnictwem potrafi je rozróżnić po szczegółach, na które ja nie zwracam uwagi.
Również pozdrawiam.
Kruk prototyp SP-PBH z tego ogłoszenia na allegro (sam kadłub) stoi pod chmurką :( w muzeum motoryzacji w Nieborowie, Motonostalgia
Ale zbieg okoliczności. A u mnie na macie robiony jest kartonowy model tego samolotu, publikowany jeszcze w 1978 w Małym Modelarzu! Zaawansowanie ok 75 %. Brak instalacji opryskowej tylnego koła podporowego i prawego skrzydła. A oznaczenie burtowe SP-WUN, którego przedstawił kolega na filmie. Dziękuję.
PS. Czy na patronite mogę opłacić jednorazowy datek, zamiast comiesięcznego "tacowego"?
Zawsze mi imponowało że ktoś potrafi zrobić model z kartonu. Chyba można na Patronite dać minimalnie jednorazowe zlecenie ma trzy wpłaty, ale nie mam pewności.
Would it be possible to get more information on the PZL-3RS? And how does it differ from the ASh-21?
There was a Soviet engine Asz-26W. It was built in Poland as a helicopter engine called the PZL Lit-3. Then it was modified for airplane use and called the PZL-3S. It had direct propeller drive. When a reduction gear was added it was called the PZL-3SR, which means Polskie Zakłady Lotnicze 3 Samolotowy Reduktor (Polish Aircraftworks 3 Airplane with Reduction-gear).
@@Zabytki_Nieba do you know if the engine is carburated or direct fuel injected?
Where could I find info on its compression and gearing ratios?
Carburator. I don't have many details. I only know that Lit-3 had 20,6l and 6,4:1 compression. I have no data on gearing, but maybe ask the Polish Aviaton Museum, where they have the plane.
@@Zabytki_Nieba thx!
aż się prosi dodać do odcinka fragment nagrań Wasiluka z operacji w Afryce
Może teraz odcinek o PZL M-26 Iskierka? :D
Może już wcześniej pisałem ale oryginalny włącznie z numerami SP polskimi ma nazwę czarny Piotrek znajduje się w Szreniawie w muzeum narodowym rolnictwa , może się pofatygujesz, bo jest też Belfegor . pozdrawiam
to jest dla mnie absurdalnie dziwne.. ja urodziłem się w 1979 roku i w latach 80tych moi rodzice mieli Władimirca, przyczepę na pół drewnianą, pług i kultywator. męczyli się tym żeby uprawić swoje 5 hektarow. czasami przejeżdżał gdzieś Zetor, raz na 2 lata było widać Kirowca a raz widziałem nawet DETa. a tutaj 10-20-30 lat zanim się urodziłem uprawiali pola za pomocą samolotów.
W tamtych latach też używali samolotów, ale nie na 5 hektarach.
@@Zabytki_Nieba no o to mi chodzi. wtedy nigdy w życiu nie pomyślałbym że gdzieś uprawiają tak wieeelkie pola za pomocą samolotów. sołtys u nas miał z 40 hektarów i wydawało mi się to takie olbrzymie.. ;)
I co, z tych 5 hektarów obrabianych tym T-25 wyżyli? I jak widać po wpisie jeszcze dzieci odchowali?
No to teraz w tej demokracji by tak spróbowali.
PRL był czasem rozkwitu przemysłu w Polsce. Piękny samolot.
Bez przesady, jeden z brzydszych polskich samolotów.
Jest to samolot roboczy a jego wygląd zdeterminowany poprzez rodzaj wykorzystania. Te latająe jednostki pokazane w trakcie materiału wyglądają jak powinny. W przeciwieństwie do tych zrujnowanych w muzeum.
@@bikeforjoy Oczywiście, jest to samolot rolniczy i doszukiwanie się w nim jakiejś finezji jest nie na miejscu. Nie mniej wg mojego subiektywnego wrażenia nawet w porównaniu z samolotami rolniczymi jak Dromader czy Air Tractor, jest brzydalem.
Te zastrzały z podpierającą je piramidką z rurek, zastrzały na podwoziu, krótki, krępy kadłub (kabina kończy się prawie na stateczniku pionowym) nie dodają mu uroku. Dlatego polemizuję z twoim twierdzeniem, że to "piękny samolot". On jest raczej "ten z politechniki" (jak nie wiesz o co chodzi w tym stwierdzeniu, to pytaj)
@@laserniebieski768 No dobra. Dla mnie jest fajny nawet Belphegor. Po prostu lubię ciekawie wyglądające konstrukcje.
What is the main differences bet kruk & Dromader ?
Z tego co widziałem kruk dziś latał nad Poznaniem. 15.03.2022r.
Witam, bardzo bym chciał zobaczyć materiał o Fieseler Fi-156 Storch
Szkoda że tak mało publikujesz !
Jak ma to być na takim poziomie jak do tej pory, częściej nia dam rady, zwłaszcza w semestrze.
@@Zabytki_NiebaA no co począć, trzeba czekać ! Tak trzymać !
Hello!
Your YT channel Zabytki Neba is incredible!
What was Kruk's wing profile? Name of profile or coordinates directly? Is it possible to find it somewhere? Thanks a lot. (Greetings from Prague).
Thank you very very much! Prototype had wooden wings with Clark Y, production version had metal wing with NACA 2415.
@@Zabytki_Nieba Thank you for the quick response. Good luck.
👍
W Anklam jest pomnik Kruka DDR-TED
Kurde, teraz to już nie wiem, który jest piękniejszy - Dromader czy Kruk :)
oba są piękne w swojej klasie :)
Lepsza ambona myśliwska niż kościelna w dzisiejszych czasach 🤣🤣🤣👍🏻 super robota
Jako dziecko często widziałem dromaderyba może właśnie to były kruki
W Szczecinie na lotnisku
W kościele by dłużej przetrwała. ☺
@@Zabytki_Nieba 🤣🙃🌪
Czyli w Goleniowie...
Prawie, 13 - 15 kilometrów...
Widziałem je w roku 83, lub 84.
Choć czy to Kruk, czy Gawron, tego teraz już nie wiem.
No to Gamonie nie mogli ostatniego kruka dać do muzeum lotnictwa.
Muzeum w Krakowie ma dwa, a jest jeszcze agrolotnicza wystawa w muzeum w Szreniawie, też mają ładnego Kruka z wnętrzem.
@@Zabytki_Nieba Zgadza się. W Muzeum Rolnictwa w Szreniawie k. Poznania Kruk jest w kolorze białym ZP-ZCP. Z tego co pamiętam to jest jeszcze An-2, Gawron, Dromader, Wilga, Mi-2, Belfegor, oraz czechosłowacki dwusilnikowy Let L-200 Morava a pod dachem stoi PZL CSS-13. A propos Belfegora. Rozmawiałem niedawno z emerytowanym agro-pilotem. Owszem Belfegor miał służyć do oprysków, ale nie koniecznie w rolnictwie.
Czarny Piotruś w Szreniawie
Czy moze zamierza Pan przyblizyc tematyke RWD8. Wykonanej przez TZL Swidnik??
Przybliżę, ale w plany TZL wpisuje się realizacja takiego filmu na wiosnę.
👍👌😊
Nawet za komuny konstruowaliśmy samoloty, a dziś......
oprócz II RP , to tylko za komuny ...
@@jankowalski-ov7bx II RP tak, to nie podlega dyskusji. Chodziło mi o to, że nawet za komuny udało się coś skonstruować, mimo łapy sowietów. A w "Wolnej Polsce" nic.
za komuny mieliśmy samoloty rolnicze, tylko nie było co jeść
Świetny materiał!,, znowu zgubiłem do Pana adres e-mail już ostatni raz, na prawdę, tym razem spisze go na kilka kartek, może następny odcinek będzie o balascie wody w szybowcach? Ma Pan 3 srebrne diamenty pilota szybowca? Na Pana kurtce wyraźnie widać
Dziękuję. Adres to zabytkinieba@gmail.com. Na kurtce mam "zwykłą" odznakę szybowcową. Do diamentów jest daleka droga, której nie podjąłem.
@@Zabytki_Nieba dorwałem od Taty książki, pierwsza pt. Budowa i użytkowanie szybowcowe, wydawnictwo komunikacji i łączności, Warszawa 1977 autor Józef Zielezinski i druga z książek nosi tytuł Podstawowe wiadomości z medycyny lotniczej również wydawcą był WKŁ, Warszawa 1975 autor Tadeusz Śliwak, na pewno przestarzałe książki ale na pewno rozjaśnią mój umysł jeśli chodzi o szybownictwo 😍 i pytanie, czy szybowiec foka oraz szybowiec cobra nadal latają? Czy będą o nich odcinki?
Latają. O Cobrze będzie, mam kontakt do właściciela tylko czekam na lspsze czasy żeby pojechać nagrać, o Foce będzie jak na jakąś trafię.
@@Zabytki_Nieba cudownie 🤗🤗🤗🤗♥️♥️♥️♥️♥️ dziękuję za odpowiedź i zgramy się na mailu
Slyszalem ze polscy piloci latajacy nimi w Egipicie czy w Libii mieli ogromne problemy z temperatura w kabinie siegajaca grubo ponad 60 st C. Bezpieczna moze i byla kabina ale wentylacja jej mizerna.
Może tak o Mi-2 coś by Pan zrobił? Chyba też zasługuje choć nie polski?
To ja poproszę jeden na moją plantacje kokainy...
-P.Escobar
dlaczego produkowano równolegle praktycznie takie same samoloty - Kruka i Dromadera ? ktoś wie ?
Kruk miał udźwig użyteczny ok. 1330 kg, Dromader ok. 2200 kg. To nie były podobne samoloty.
Traktor odpowiedział rakietami i odleciał w kierunku Moskwy🤪
o dromadera i kruka pytajcie w firmie Air partner z mielca podobno siedzi człowiek który go współprojektował- dromadera
Zawsze mnie zastanawiało w jaki sposób opylanie pól za pomocą samolotów i helikopterów ma jakikolwiek ekonomiczny sens. Mimo tego że współcześnie technika lotnicza bardzo się rozwineła to nie spotyka się takich rozwiązań. Jak mogło opłacać się to 30-40 lat temu?
Wtedy cena paliwa była o tyle mniejsza, że przy bardzo dużych polach widocznie się opłacało. Teraz też są kraje gdzie dalej się opyla samolotami, nawet Kruki tam dalej latają. W Europie jak już opylają, to raczej wiatrakowcem - ma to sens pod względem kosztu paliwa, oczywiście jak doliczyć koszt wiatrakowca to niejeden rolnik by za to przeżył paręnaście lat.
@@Zabytki_Nieba Historyczny wykres cen ropy z uwzględnienie inflacji od 1945r. Rzeczywiście do początku lat 70 ceny paliwa były niskie. Jednak po kryzysie naftowym z 1973 r. już nigdy tanio nie było. www.macrotrends.net/1369/crude-oil-price-history-chart
Opylanie przy pomocy samolotów opłaca się przy bardzo dużych powierzchniach pól tych samych upraw. Takie pola są w Ameryce, Afryce (pola bawełny itp.) byłym ZSRR. Samolot nie niszczy upraw, w przeciwieństwie do traktora, który musi jechać po uprawach, niszcząc ich część. Czasami nie da się wjechać w pole, bo jest grząsko po deszczach. Ciągnik powiedzmy jedzie 10-15 km/h, samolot 160 km/h, ile czasu zajmie opylenie ciągnikiem kilkaset czy kilka tysięcy ha? Albo musi ich być dużo, ( a tym samym dużo ludzi i sprzętu, co kosztuje) albo zajmie to dużo czasu, a zabiegi muszą być wykonane w odpowiednim czasie wegetacji roślin. W Europie Zachodniej i Środkowej nie ma aż tak dużych pól, poza tym ze względu na ekologię (np. zwiewanie części oprysków na inne pola czy siedziby ludzkie jest to niemile widziane lub zabronione.
Wydaje mi się czy to Dromader dopadł Wilge czy Wilga Dromadera? ;) Oczywiście żart ; Pozdrawiam z Gotar
Hmmm, może nie chodzi o "opylanie" tylko o "opryskiwanie"?
Opylanie odbywało się z użyciem chemikaliów stałych przez rozsiewacz tunelowy tzw "portki", a opryskiwanie to zabieg z użyciem chemikalów ciekłych przez rury z dyszami bądź atomizerami.
Ps : myśliwy nie wiedział co wystawia Moja mina była taka jak i Pana .... bezcenna ; ( Przykre tak tak kończy większość z Polskiej myśli technicznej
Widział, bo było napisane z czego to zrobili.
Pracuje w dawnym PZL Warszawa Okęcie. Kruk został sprzedany. Nigdy nie będziemy niestety już tego produkować.
I dobrze. Miejsce zabytków jest w muzeum. Ile byście jeszcze chcieli produkować przestarzałe samoloty, na które nie ma zbytu? Poloneza i syrenę też mamy produkować?
to nie C0VlD tylko SARIlN ;)
©
Jak to nie ma centropłata ? :D
Szkrzydła się odpina i sam kadłub zostaje, same części nienośne.
Czym się różni Ameryka Południowa od Ameryki Łacińskiej?
Np. Meksyk jest w Ameryce Północnej, a należy do Ameryki Łacińskiej. Już widzisz różnicę?
@@laserniebieski768 Czy jest jakiś kraj leżący w Ameryce Południowej nie będący cywilizacyjnie częścią Ameryki Łacińskiej? Bo to o tych dwóch pojęciach geograficznych była mowa.
Chociaż faktycznie, są pewne niuanse.
@@haimcukerman1012 Chociażby Gujana, była kolonia brytyjska, czy Surinam, była kolonia holenderska.
@@laserniebieski768 Gujana to akurat kojarzy mi się z Francuzikami. Kiedyś zsyłali tam skazańców, którzy w tamtejszym klimacie długo nie pociągneli, a teraz mają tam poligon Legii Cudzoziemskiej no i ośrodek kosmiczny ze stanowiskami startowymi. Faktycznie pod Amerykę Łacińską (tą hiszpańskojęzyczną) trudno ich podciągnąć.
@@haimcukerman1012 Radzę się pouczyć geografii i historii. Dawna kolonia Gujana Brytyjska po uzyskaniu niepodległości to obecnie Gujana (język urzędowy angielski), była kolonia holenderska -Gujana Holenderska po uzyskaniu niepodległości to obecnie Surinam (język urzędowy -holenderski), a została jeszcze kolonia francuska -Gujana Francuska. Akurat francuski należy do języków romańskich, jak hiszpański i portugalski i Gujana Francuska jest zaliczana do Ameryki Łacińskiej.
th-cam.com/video/JfgnwWrkifQ/w-d-xo.html RWD 13 w służbie rumuńskich sił lotniczych. Taka lotnicza ciekawostka z II WW.
i mamy pandemie nowotworów odtych oprysków
Kruk na ambonę? WTF?
skoro masz kanał zabytki nieba to stwórz kanał nowości nieba
To za dużo bym na nim nie nagrał.
@@Zabytki_Nieba nie rozumiem
Miałem na myśli to, że polska historia w tym temacie jest dość bogata, a nowości nie przybywa.
@@Zabytki_Nieba aha ok ale może byś zrobił z innych krajów te nowości nieba
fajne jak zawsze
👍
👍