วิถีคนบ้านเวียงลอ จ.พะเยา | ซีรีส์วิถีคน
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 1 ม.ค. 2023
- หมู่บ้านที่อยู่ร่วมกับโบราณสถาน
บ้านเวียงลอ ตั้งอยู่ในบริเวณ "โบราณสถานเวียงลอ" ซึ่งถือเป็นเมืองโบราณในเขตล้านนาขนาดใหญ่กว่า 1,400 - 1,500 ปี สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นสมัยพ่อขุนงำเมือง มีวัดศรีปิง เมืองเป็นศูนย์กลางของชุมชนและเป็นวัดเก่าแก่ที่สำคัญ มีเจดีย์ที่สร้างขึ้นในสมัยพญาลอ เป็นเจดีย์ทรงระฆังขนาดใหญ่ศิลปะล้านนา - สุโขทัย ยังคงสภาพสมบูรณ์อยู่มาก ในหมู่บ้านมี "กู่" หรือวัดร้างอยู่รายรอบกว่า 16 กู่ ซึ่งบางกู่อยู่ในสวนลำใย สวนส้มโอ และทุ่งนาของชาวบ้าน ซึ่งเป็นพื้นที่นาโบราณคนที่นี่เรียกว่า "กัลปนา" คือที่นาที่เจ้าเมืองท่านแบ่งให้ โดยกำหนดไว้ว่าข้าทาสประมาณ 5 - 10 ครอบครัวต้องทำนาปลูกข้าวถวายให้กับพระสงฆ์ในวัดที่เจ้าเมืองกำหนดไว้ บางคนก็เรียกว่า "นาทาส" เพราะสมัยก่อนที่นี่มีวัดมาก และพระสงฆ์เป็นบุคคลที่สำคัญที่สุดในเมืองโดยเฉพาะโบราณสถานเวียงลอ ซึ่งชาวบ้านก็อาศัยก็อยู่กับกู่อย่างเอื้ออาทรกัน โดยทุกอาทิตย์ชาวบ้านจะรวมกลุ่มกันออกมาดูแลรอบ ๆ โบราณสถานที่อยู่ในหมู่บ้านทั้งเก็บกวาดใบไม้ ดายหญ้า ถางหญ้า จัดดอกไม้มาถวายบูชาด้วย
"แม่น้ำอิง" เส้นเลือดใหญ่ของคนเวียงลอ
แม่น้ำสายสำคัญที่ถือเป็นเส้นเลือดใหญ่หล่อเลี้ยงชาวบ้านมาตั้งแต่สมัยโบราณ ที่ชื่อว่า "แม่น้ำอิง" มีต้นน้ำมาจากกว๊านพะเยา เป็น 1 ในแม่น้ำไม่กี่สายของไทยที่ไหลสวนทางกับแม่น้ำปรกติขึ้นไปทางทิศเหนือ โดยไปรวมกับแม่น้ำโขง ที่บ้านปากอิง อ.เชียงของ จ.เชียงราย มีความยาวประมาณ 260 กิโลเมตร
ลุงดอน สิทธิภา เป็นพรานปลารุ่นที่ 4 แห่งแคมอิงหรือลุ่มแม่น้ำอิงสืบทอดมาจากพ่อ เล่าให้ฟังว่า คนริมแม่น้ำอิงโชคดีที่มีแม่น้ำอิงไหลผ่านกลางหมู่บ้าน ทำให้ที่นี่มีปลาที่อุดมสมบูรณ์ ปลาทุกชนิดที่เกิดในแม่น้ำโขงก็จะไหลมาบรรจบกันที่บ้านเวียงลอ โดยเฉพาะปลาที่พิเศษที่สุดก็คือ ปลาค้าว เป็นชนิดปลาเนื้ออ่อน รสชาติอร่อย คนที่นี่นิยมรับประทานกันมากที่สุด ซึ่งลุงดอนจะใช้วิธีจับปลาค้าวด้วยเบ็ดราวและมักจะโชคดีได้ปลาค้าวแทบทุกครั้ง นอกจากปลาแล้วก็ยังสัตว์น้ำหลายชนิด ทั้ง กุ้ง ปู และพืชน้ำหลายชนิดที่ขึ้นริมแม่น้ำที่เป็นประโยชน์ เช่น ต้นแหย่ง ซึ่งคนในหมู่บ้านยังนำมาสานเป็นเสื่อเรียกว่า "สาดแหย่ง" ซึ่งมีคุณสมบัติเย็นและทนทาน
เลี้ยงครั่ง วิถีโบราณที่เลี้ยงชีพได้
"ครั่ง" คือยางธรรมชาติที่ได้จากสารคัดหลั่งของ "แมลงครั่ง" ซึ่งแมลงครั่งเป็นเพลี้ยชนิดหนึ่งโดยจะอาศัยอยู่ตามต้นไม้เหมือนกาฝาก ใช้ปากดูดเจาะเข้าไปดูดน้ำเลี้ยงต้นไม้มาเป็นอาหารและขับถ่ายออกมาตลอดเวลาเพื่อห่อหุ้มตัวเป็นเกราะป้องกันอันตรายจากศัตรู ซึ่งสารที่ถูกขับถ่ายออกมาก็จะค่อย ๆ เกาะรวมกันบนกิ่งไม้จนแข็งกลายเป็นรังและเมื่อทุบออกจะเป็นสีแดงและเหลืองอำพัน
ครั่ง ใช้ทำเชลแล็ก ย้อมผ้า แม่สี เชื่อมด้ามมีด ประทับตราเอกสาร ในสมัยโบราณบรรพบุรุษใช้ครั่งเป็นตัวเชื่อมกับด้ามดาบ ด้ามหอก เพราะครั่งก้อนแข็งนี้ทำหน้าที่คล้ายเม็ดพลาสติกหลอมเหลวเมื่อโดนความร้อน และจะแข็งตัวเมื่อโดนอากาศเย็น จึงจับยึดวัสดุได้เป็นอย่างดี ภูมิปัญญาของคนรุ่นเก่าจะเอาครั่งมายัดใส่ด้ามมีดแล้วเอามีดไปเผาไฟให้ร้อนเเล้วเสียบลงเบ้าที่อัดด้วยครั่ง เมื่อครั่งโดนความร้อนก็จะหลอมละลายพอแห้งก็จะยึดด้ามมีดให้เเข็งแรง
ลุงพล สมพล ศรีวิชัย วัย 68 ปี เป็นคนเลี้ยงครั่ง มานานกว่า 20 ปี โดยทำสืบทอดจากพ่อ การเลี้ยงครั่งจะนิยมเลี้ยงบนต้นจามจุรีหรือต้นฉำฉา โดยเลือกเอาแม่พันธุ์ครั่ง มัดใส่ในฟางข้าวไว้เป็นกําเล็ก ๆ จากนั้นจะปีนขึ้นไปวางบนง่ามกิ่งไม้เลือกวางใกล้กิ่งที่อ่อนและสมบูรณ์ เพราะลูกครั่งจะเดินไต่ไปเกาะและดูดกินน้ำได้มากที่สุด ใน 1 ปีคนเลี้ยงครั่งจะปล่อยครั่ง เพียง 1 ครั้งหลังจากทำนาเสร็จ ปล่อยเสร็จก็ทิ้งจนลืมครบ 1 ปีก็จะมาตัดครั่ง คนเลี้ยงครั่งจะขึ้นไปตัดครั่งแล้วนำไปเลาะครั่งออกจากกิ่งไม้จนได้ครั่งที่เรียกว่า "ครั่งดิบ" จากนั้นนำไปขาย ราคาครั่งกิโลกรัมละ 130 บาท สร้างรายได้หลักแสนต่อปี
แม้ว่าครั่งเป็นอาชีพโบราณแต่ลุงพลบอกว่ามันจะไม่หายไป ถึงในอนาคตจะราคาตกลงมากิโลกรัมละสลึง ลุงก็จะไม่หยุด จะทำต่อไปเรื่อย ๆ และให้ลูกทำสืบต่อไป เช่นเดียวกับที่ลุงทำสืบต่อจากพ่อมา
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 2 มกราคม 2566 เวลา 17.30 - 18.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมย้อนหลังได้ทาง www.thaipbs.or.th/TheConnect
#ซีรีส์วิถีคน #โบราณสถานเวียงลอ #แม่น้ำอิง
-------------------------------------------------------
กด Subscribe ติดตามรายการดี ๆ ของช่อง ได้ที่ : thaip.bs/YSBht5j
และ ติดตามไทยพีบีเอสออนไลน์ ได้ที่
Website : www.thaipbs.or.th
Facebook : www. ThaiPBS
Twitter : / thaipbs
Instagram : / thaipbs
LINE : www.thaipbs.or.th/AddLINE
TikTok : / thaipbs
TH-cam : / thaipbs
ขอบคุนนะครับที่ทำให้ลูกหลานที่ทำงานไกลบ้านได้รับชมคนทางนั้นได้หายคิดถึงบ้านเกิด ผมคนเวียงลอครับดูแล้วนำ้ตาไหลคิดถึงบ้านมากครับ
บ้านนี้สาวสวย ผมเคยเห็นตอนไปเที่ยวจุน
ขอเมียคน พะเยาจัก 2-3 คนแน่เน้อออ...เจ้าพ่อพญาลอ สาธุ หน้าฮักขนาด
คิดถึงบ้าน เชียงราย ไม่รู้เมื่อไหร่จะได้กลับ
ดีจัยค่ะ ในทุ่สุดคนทั้งประเทศก็ได้รู้จัก เวียงลอ สายท่องเทียวโบราณสถาน รายงานตัวค่ะ อยุ่เชียงคำ ไกล้ๆเลย ไม่ ถึง 30โล
ขอมอบเพลงเวียงลอ ให้เลยจ้า จากเด็ก มหาวิทยาลัยนเรศวร วิทยาเขตพะเยา คณะการจัดการ รุ่น 47 ใครจำเพลงนี้ได้ คือ รุ่นเดียวกัน(เพราะเราตอนเรียน อยู่เวียงลอ จ้า เนื้ออาจจะจำผิดบ้าง ถูกบ้างนะ เพราะนานมากเเล้ว อย่าว่ากันนะเด้อ)
เนื้อเพลง *โดดเด่นลือนามสมคำร่ำลือ หนึ่งนั้นก็คือ เวียงแห่งความสมบรูรณ์พืชพันธ์ุ เวียงลอ คือแหล่งที่แบ่งสรร ให้เพิ่มพูน อู่ข้าวอู่น้ำเจือจุน แก่คนห้าเวียงเรื่อยมา ข้าวเหลือชูช่อ ล้อลมไสว เป็นสัญญานให้สำคัญดังว่าจะร่วมแรง ร่วมใจ จะใฝ่ศรัทธา ชวนเธอมาสืบสานเวียงลอ*
น่าดูดีค่ะ👍👍👍👍🤟🤟🤟🤟🤟💕💕💕💕
สวัสดีปีใหม่2023เทปแรกของปีผมขอให้ผู้บริหารช่องและทีมงานทุกๆๆๆท่านจงประสบแต่ความสำเร็จความเจริญรุ่งเรืองในอาชีพและชีวิตคิดหวังปราถนาสิ่งใดก็ขอให้สำเร็จดั่งใจมุ่งหวัง สวัสดีปีใหม่ครับ
รายการดีมากคับ
คนเดียวกับ พระลอ พระเพื่อนพระแพง แน่ๆเลย
พระลอ ในวรรณคดี อยู่ อ.สอง จ.แพร่
แต่ดูสิ่งก่อสร้าง เมืองโบราณ วัตถุโบราณต้องมีวิญญาณแน่นอนค่ะ
ดีใจครับผ่อบ้านตัวเก่าออกทีวีครับ
ปราสาทที่สุรินทร์ บุรีรัม ศรีษเกต เยอะมากเเต่ซากก็ไม่เหลือชาวบ้านไถทิ้งหมด
"เวียงลอ" ตั้งอยู่ในเขต ต.ลอ อ.จุน จ.พะเยา เวียงลอเป็นหมู่บ้านเล็กๆที่มีของดีหลายๆอย่าง ไม่ว่าจะเป็นอาหารพิ้นถิ่นของเวียงลอ แหล่งท่องเที่ยวในชุมชน ที่พัก วิถีชีวิตคนในชุมชน และอีกหลายๆอย่าง เชิญชวนทุกท่านเที่ยวชมชุมชนเราได้นะคะ อยากให้ทุกท่านมาสัมผัสบรรยากาศที่เวียงลอค่ะ ยินดีต้อนรับทุกท่านนะคะ☺️
ในชุมชนมีโฮมเสตย์ไหมคะ
วิถีคนเหนือชอบค่ะ
ในที่สุดก็มาบ้านผมจนได้นะ
สวัสดี 🙏 สวัสดีชมฟังฟังอ่านติดตามข่าวตลอด นะจ๊ะสวัสดีจ้ะ
Lovely 😊😊😊❤❤❤❤
ชอบรายการนี้ครับ
ใครทำ อนิเมชั่นครั่งง่ะ น่ารัก 😆
บ้านเขาน่าอยู่จริงๆคับ,, ชอบคับ
บ้านเฉาน่าเที่ยวทุกที่จ้า
น่าชื่นใจ ชาวบ้านในชุมชนมีจิตอาสา ช่วยดูแลโบราณสถานในพื้นที่อย่างดี และ EP นี้ทำให้ผมรู้ว่า ครั่ง คืออะไรเลี้ยงยังไงและใช้ทำอะไร เปิดโลกกว้างๆครับขอบคุณมากครับ🥰
เยี่ยมครับอนุรักษ์ช่วยกัน
นะครับ...🗣️✍️👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐
ดูรายการนี้แล้วมีความสุข
ชอบค่ะ..น่าอยู่บรรยากาศรอบๆสวย สงบ ร่มรื่น ชาวบ้านน่าฮัก..ชุมชนช่วยกันรักษาความเป็นโบราณสถาน..น่าอยู่มากเลยค่ะ..💕
ขอบคุณค่ะได้ความรู้กับคนรุ่นหลัง..รายการนี้ดีมาก
เป็นรายการที่ดีมากๆจริงๆ เห็นถึงความตั้งใจของทีมงานเลยค่ะ ขอบคุณนะคะ
ชอบมากค่ะขอบคุณที่ทำรายการดีๆ สมัยเรียนชั้นประถมเราไปเก็บครั้งที่ร่วงหล่นจากต้นระหว่างเขาตัดกิ่งลงมา กก.ละ 50 สตางค์
ผมเคยใปอยุ่ทางภาคเหนือหงลายจังหวัดใปอยุ่นานที่สุดคือแม่ฮ่องสอน.อ.นำเพียงดินที่นันน่าอยู่ผู้คนใจดีพอเพียงใจบุญมากครับ
แผ่นดินไทย.เรานั้น.ทั้งประวัติศาตร์.ประเพณี.วัฒธรรม.ที่งดงาม.มากมายจริงๆเลยนัครับ.แต่.ไม่รู้จัก.โปรโมร.ให้โลกได้.รู้.กัน.ละครับ..(ประเทศ.มีพร้อม.ทุกๆอย่าง.ก่าวที่ใดในโลกละครับ.)
ThaiPBS ซีรีส์วิธีคน ขอบคุณค่ะ😃
อยากกินต้มยำปลาจัง .😋😋😋😋😋
กว๊านพะเยาสวยๆๆ
สบปราบ ลำปาง ครั่งเยอะมากครับ
น่าชื่นชมมากค่ะที่นี่น่ามากๆเลย
อยู่อเมริกา ดูประจำเลยค่ะ ชอบมากก
ดูหลายรอบ ชอบมากครับ
อยากให้ทำอาทิตย์ละ 2 รอบมีสาระมาก
ใช่ค่ะชอบดูมาก
ปี65ราคาครั่งพุ่งสูงถึงกิโลกรัมละ130-140บาทครับ
รายการดีมากๆๆๆๆ
ติดตามทุกอาทิตย์เลยชอบมากครับ ขอบคุณทีมงานทุกท่านครับ
ภาษาฟังแล้วน่ารักครับ วีถีคนเหนือ
ชอบตอนเปลี่ยนเป็นภาพแบบการ์ตูนอะ น่ารัก วิถีชาวบ้านตาฮัก ดูประจำเลยค่ะ
ชอบครับเป็นรายการที่มีสาระดี
รายการดี มีสาระได้ความรู้ คู่คนไทย ตราบนานเท่านาน
สุดยอดมากๆครับ
ขอบคุณรายการที่นำเสนอสิ่งดีๆ ของจังหวักพะเยาให้คนไทยได้รับรู้ ประวัติและวิถีความเป็นอยู่เวียงลอ เห็นสถานที่นี้ มาตั้งแต่เด็กๆ ค่ะ
น่าไปเที่ยวจัง
น่าอยู่จังเลยค่ะ อุดมสมบูรณ์
ใด้ความรู้และใด้ชมวิถีชีวิตของแต่ละภาคแตกต่างกันไป ขอบคุณรายการซีรี่ส์วิถีคนค่ะ
ขอบคุณครับ 😍😍😍
โชคดีจังที่ได้ดูรายการดีๆแบบนี้ ธรรมชาติสวยๆ ดำเนินรายการได้ดีมากครับ
ดูไปยิ้มไป หนูอยากไปเที่ยวเหนือเลยจ้า😊
หมู่บ้านนี้สวยงามมากกกกกกกกกก
ขออ้ายไปนำเด้อ 😁😁🤭🤭
@@jeerawatjantee2737 มาเด้ อจ้า555
ไขปิ้กบ้านเลยเรากะอยู่อ.จุนคนละตำบลเอง
มาแว้วมาแว้ว
ขอบคุณมากๆเลยค่ะที่นำเสนอ😍😍😍
มาแล้วววว😆😆
เป็นรายการที่มีคุณภาพทุกๆ ด้าน ภาพสวย บรรยายสนุกครบวาระ มีความประทับใจในการรับชมวิถีชีวิต
รายการดี มีคุณภาพ
เสียดายไม้
ดี
ขอบคุณครับ
ป้าผู้หญิงทั้งหมดอดีตชาติคงเป็นข้าราชสำนักที่มีจิตผูกพันกับภพชาติ ก่อนจะสิ้นในภพนั้นทั้งสัจจะอธิษฐานจิตดูแลตลอดชีวิต
❤❤❤
บรรยากาศດີຫລາຍ
รอดูนานจังกว่าจะลงคลิป อาทิตย์ละสองวันไม่ได้หรือครับ
อุดมสมบูรณ์ค่ะ
ผมคนพะเยา ก็พึ่งเคยรู้
ชอบวิถีชีวิตมากๆเลยค่ะขอให้รักษาคงไว่ต่อไปถึงรุ่นหลังไปเรื่อยๆนะคะหายากมากเลยค่ะ
❤
สุดยอดเลยจ้าว👍👍🙏🙏
ดูไปยิ้มไป ผมอยากไปเที่ยวเหนือครับ😊
หมู่บ้านนี้สวยงามมากครับ
อยากเห็นหน้าคนพากย์
ชอบรายการดีๆแบบนี้อยู่ไปนานๆนะครับ
เป็นรายการสารคดีที่โคตรจะดี
บ้านเวียงลอ อยุ่แถวไหนของจังหวัดพะเยา บ่าฮุ้จักมาก่อน
บรรยากาศດີขนาດ
อ.จุน
อยู่ อ.จุน ก่อนถึง อ.เชียงคำ จ้าว
@@benten10_potandpam37 เชียงคำຕິດລາວ
@@benten10_potandpam37 อั้นกะอยุ่แม่ใจ พะเยาเหมือนกันแต่ตางจุนย่าเกยไปเลย อาจจะผ่านแต่บ่าได้สนใจนะมีโอกาสจะไปเยี่ยมชม
สาธุ
ขอให้เจ้าพ่อพญาลอ ชว่ยปกปักรักษา ชาวบ้านชุมชน ให้แคล้วคลาดปลอดภัย ทุกๆคน
สาธุ
🙏🏼🙏🏼🙏🏼
👍👍
น่าพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวนะครับ
ดูแล้วมีความสุขได้ทั้งความรู้ทั้งสร้างแรงบันดาลใจ
สงบ.5.ม.ค.2566.
สติมา
เอาไปทำอาหารอะไร
อร่อยไหมคะ
ต้นสำสา
👍👍👍
👍👍👍✌✌✌✌
ภาษาชาวพะเยาใกล้เคียงภาษาชาวโคราชครับ
😮😮😮😮❤
อ.จุน จ.พะเยา บ้านฉันเอง
สติ
อาตาปี
ถ้าเก่าขนาดนี้ดันขึ้นยูเนสโก้ได้มั้ยคับ
ไปพะเยา แว่ะขึ้นถ่ายผาแดงหน่อย
🇹🇭👍👍👍👏👏👏🇹🇭
เปนคนแม่ใจภูมิใจที่เปนคนพะเยาที่มีน้ำใจ
I'll
💕💞💕✍️🤳🙏⛈️
ติดตามรายการคุณภาพ มีสาระประโยชน์ ขอให้กำลังใจ และขอบคุณทีมงาน Thaipbs และทีมงานทุกท่านให้เสนอผลงานที่ดีแบบนี้ตลอดไปนะคะ
ชอบรายการนี้มากครับทำให้นึกถึงสมัยก่อน❤
ຈ້ງໃດປາຍ່າສີລີມໂຄດເຫ້ງາຂອງໂຕເອງເດີ