Czytamy naturę #71 | Stare szympansy jak starzy ludzie-Księżyc-obrońca-Dzieci, szkoła i koronawirus
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 16 ต.ค. 2024
- W 71. odcinku "Czytamy naturę" opowiadam o tym że:
1) stare szympansy zachowują się jak starzy ludzie;
2) Księżyc był kiedyś prawdopodobnie tarczą Ziemi chroniącą naszą atmosferę przed wiatrem słonecznym;
3) COVID-19 zabija prawdopodobniej mniej dzieci - lub zbliżoną liczbę - niż skutki pośrednie pandemii, jak osłabienie służby zdrowia albo zamknięcie szkół.
Źródła:
1) Rosati, A. G., Hagberg, L., Enigk, D. K., Otali, E., Thompson, M. E., Muller, M. N., ... & Machanda, Z. P. (2020). Social selectivity in aging wild chimpanzees. Science, 370(6515), 473-476; science.scienc...
2) Green, J., Draper, D., Boardsen, S., & Dong, C. (2020). When the Moon had a magnetosphere. Science Advances, 6(42), eabc0865; advances.scien...
3) Snape, M. D., & Viner, R. M. (2020). COVID-19 in children and young people. Science, 370(6514), 286-288; science.scienc...
Pracuję dużo ze starszymi ludźmi i jak się tak zastanowię, to moje obserwacje potwierdzają to pozytywne skrzywienie. Pomimo, że są schorowani, to znoszą wszystko często dużo lepiej niż ludzie młodzi, z humorem i dystansem. P. S. Na moje ostatnie urodziny kilka pacjentek wyrecytowało mi "Odę do starości" Szymborskiej :)
Jest takie piękne badanie, w którym poproszono ludzi w rozmaitym wieku, aby powiedzieli, która dekada ich życia była najlepsza. I wszyscy wskazywali bieżącą, tj. ostatnie 10 lat :) - a więc wbrew potocznej opinii, że starzy ludzie najlepiej wspominają swoje lata młodości.
To dobrze, że Pan prowadzi taki program. To ważne, aby robił Pan to nadal. Można zmniejszyć liczbę tematów w jednym wystąpieniu. Ma Pan ciepły, spokojny tembr głosu i posługuje się Pan językiem polskim na wysokim poziomie. Proszę tego nie zmieniać. To zasadnicza wartość. Życzę powodzenia.
Jak zwykle wszystkie tematy bardzo ciekawe.
Słuchając wydaje się, że ludzkość będzie wspaniale rozwijać się bez ograniczeń miliony lat.
Tymczasem już widać ścianę o którą rozbije się dzisiejsza cywilizacja człowieka.
Tą ścianę dość dawno zauważyli niektórzy analitycy.
Dlatego zarządzili pandemię chorych bezobjawowo.
Jest to bardzo dobry pretekst do wstrzyknięcia prawie wszystkim odpowiedniej substancji.
Słusznie zauważono że metodami podobnymi do ogłupiania religijnego można stado przekonać do dobrowolnego wzięcia udziału w "eksperymencie medycznym".
Strach przed sadystycznym bóstwem lub przed tajemniczą, bezobjawową, straszną chorobą istniejącą w propagandzie, skutecznie pacyfikuje stado ludzkie.
W ciągu kilkunastu lat powinna nastąpić radykalna redukcja populacji.
Jeśli ekologiczna metoda zawiedzie, konieczne będzie zastosowanie radioaktywnego wypalania.
Wszystko na razie wskazuje na wielki sukces planu realizowanego przez Pentagon.
Jestem optymistą. Mam wielką nadzieję, że do końca stulecia na Ziemi zostanie około dziesięć milionów wyselekcjonowanych niewolników i ich właścicieli.
Dopiero wtedy będzie szansa na wdrożenie nowego ładu.
Komentarz dla zasiegu! Do sniadanka idealne!
Ja tu sobie chciałem pooglądać reklamy, a tu jakiś koleś mi wyskakuje i omawia artykuły naukowe. Już tylko Polsat został bastionem, gdzie reklamy przerywane są jakimiś krótkimi treściami.
Ja tam wole TVN tam mogę mieć pełnometrażowe reklamy ! Niestety czasami przerwane raz może 2 razy jakąś treścią .
@@eimioksiwzan9535 Nie zapominajmy o TVP, tam nawet inna treść się nie pojawia, jak tylko reklamowa. Reklama PIS-u przerywana jest czasami reklamą np. proszku (do prania lub na ból głowy) do wyboru i zamiennie.
Obejrzeć sobie na VOD Wiadomości musisz ( Zanim poleci będzie blok 4 reklam w którym jedna z nich zawiesi się i musisz odświeżyć stronę i reklamy na nowo lecą.)
w takim razie nie używaj uBlock Orgin bo przez niego w ogóle nie zobaczysz sowich ukochanych reklam :v
Cóż, nie ja zarządzam kanałem i nic nie mogę na to poradzić - a próbowałem interweniować. Mogę tylko polecić uBlock lub innego podobnego "blockera" - sam stosuję i bardzo sobie cenię. Instalacja szybka i bezbolesna. W 30 sekund będzie TH-cam bez reklam.
Co do tego zmniejszenia agresji na starość, to wydaje się to totalnie logiczne z punktu widzenia ewolucji: jako naczelne jesteśmy jednym z nielicznych gatunków, który opiekuje się starymi. W ich interesie jest zatem być mniej konfliktowymi, a bardziej sympatycznymi. Zmniejsza to szanse na odpędzenie.
Mniejsza agresja na starość jest spowodowana mniejsza sprawnością fizyczna. Lepiej nie fikać, bo można dostać bęckow.
Skoro uważasz się za naczelnego czy tam małpe to sobie nią bądź. Ale mnie w to nie mieszaj
@@czerwonymotyl948 masz te same geny, nauki nie oszukasz😜
@@slawomirgrabowski2963 nie, ty masz ja nie. A skoro masz sie za małpe to zjezdaj do dzungli
@@czerwonymotyl948 ty jestes po prostu głupi😜
Fajnie że jest spis treści.
Taki kubek??? Tematy bardzo ciekawe. Dziękuję za spotkanie z Panem Łukaszem i słuchaczami.
Świetny odcinek. Nie ważne tło, ważna treść ;)
Muszę powiedzieć, że ze wszystkich scenerii najbardziej podoba mi się ta stacja kosmiczna. Pozdro :)
Eee tam, na stacji nie ma gołębi.
Sport i rewolucję są doskonałymi sposobami na manifestację swojej agresji.
Dziękuję
Może warto zacząć dzielić materiał na części żeby można było szybko przewinąć do danego artykułu?
dzięki!
Magnetosfera Księżyca być może też, ale główną jego zaletą jest stabilizacja osi obrotu Ziemi, co mogło istotnie przyczynić się do stworzenia stabilnych warunków dla życia.
No i nie zapominajmy, że robił za tarczę Ziemi podczas Wielkiego Bombardowania, czego blizny nosi do tej pory. Szczerze mówiąc myślałem, że ten artykuł będzie o tym traktował, a nie o "zefirku"słonecznym i na początku zachodziłem w głowę co nowego w tej hipotezie, bo przecież jest..."stara jak świat". ;-)
Hej, mam małą sugestię. Uważam, że Czytamy naturę mogłoby być wrzucane na Spotify w formie podcastu
Temat się pojawia od samego początku, a ja wciąż nie chcę. Czemu? Ponieważ stale odwołuję się do czegoś, co trzymam w łapach, do filmów, obrazków, wykresów. "Kochamy wykresy", prawda? Źle bym się czuł, wypuszczając produkt w tak oczywisty sposób wybrakowany. Nie ma i nie będzie. Ale podcastów moich można przecież słuchać;) - zob. np. w Podkaście Tygodnika Powszechnego mam cały cykl: www.tygodnikpowszechny.pl/wrzesien-w-nauce-165193 , zresztą właśnie przegląd prasy naukowej. A na Spotify jest oczywiście "2050" z Tomkiem Rożkiem: open.spotify.com/episode/3q0qivRVitRSg0jxfTr7CF :)
Przyjedzcie tu, do Anglii, zero reklam podczas programu. Cudownie
Panie Łukaszu, może mógłby Pan dodać tzw. time stamps do swoich filmów? Czasem niektóre tematy interesują mnie nie tak bardzo jak inne i chciałbym od razu zacząc od tych drugich.
Kamiński i Kurek w jednym:)
To jakiś dwugłowy mutant wyszedł. ;-)
Dla zasięgu
Prosiłbym o sygnaturę czasową w opisie tematów.
Uwielbiam czytamy naturę i jak do tej pory obejrzałam każde, lub prawie każde, ale 4 reklamy w 10 min to już standardy telewizji....Jeśli ma Pan na to wpływ Panie Łukaszu, to prosiłabym o jakąś zmianę w tym zakresie, bo czuję się jakbym w książce naukowej trafiała co chwila na kolorowe reklamy rodem z pisemek dla mało ambitnych pań....
Nie zmienia to faktu, że dziękuję za odcinek i materiały, bardzo szanuję Pana pracę i jestem fanką programu
Pozdrawiam
Ja w ogóle nie mam przerywnika reklamowego, może dlatego, że cały czas mam włączonego Adblocka. Adblock właśnie mnie poinformował, że wyłączył mi 11 reklam w czasie tego filmu. Myślę, że Łukasz nie jest władny zapanować nad youtubowymi reklamami.
pozdrawiam serdecznie.
No to czytamy nejczer :))
Dzień Dobry Panie Łukaszu. Może nie na temat, ale w tym miejscu chciałbym podzielić się z Panem refleksją nad wpływem antropocentryzmu, kulturocentryzmu, egocentryzmu narodowego itd. , itd. na postrzeganie świata i otaczającej nas rzeczywistości. Gdyby nasza kognitywno-techniczna cywilizacja rozpoczęła swój rozwój na półkuli południowej wówczas naturalnym byłby globus z biegunem południowym zwróconym ku górze. Nikt wówczas nie wyobrażałby sobie, że może być inaczej. Kierunek południowy byłby uprzywilejowany i w skali zarówno globu jak i układu słonecznego ukazywany byłby "na górze". Natomiast wskazówki naszych zegarków obracały by się w kierunku odwrotnym niż aktualnie - tak jak odwrotnie porusza się cień gnomona na półkuli południowej. Jowisz, Saturn itd. to "gazowe olbrzymy" - frazes:). Planetę naszą uznajemy za typ skalisty i jeśli spojrzymy pod stopy to widzimy ziemię. Można wziąć ją w rękę, rozsypać, lub odłupać kilofem. Stąd pojawiła się nazwa planety - Ziemia (pomijając pewne odrębności językowe). Ale gdyby rozumną cywilizację stworzyły np delfiny to trzecia planeta od Słońca zapewne została by nazwana "Woda" - w rzeczywistości miało by to większe uzasadnienie niż aktualna nominacja. Naturalny byłby zatem układ słoneczny: Merkury, Wenus, Woda, Mars ... itd. Dla ptaków z kolei nazwa naszej planety nie mogła by brzmieć inaczej niż "Powietrze". Uznały by ją za typ gazowy z wodno-skalistym jądrem. Tym samym można zauważyć, że nie ma różnicy jakościowej między Ziemią a Jowiszem , jest różnica ilościowa - proporcji płaszcza gazowego do jądra. Jerzyk Zwyczajny uznałby naszą planetę za typ całkowicie gazowy. Gdyby za czasów panowania cesarza Tyberiusza w Galilei wykonywano karę śmierci na szubienicach, wówczas szczyty świątyń powstałej religii chrześcijańskiej wieńczyłyby makiety ze sznurkiem i pętlą. Gdyby kulminacja rozwoju cywilizacji europejskiej nie była zogniskowana w zachodniej części Europy, wówczas za najwyższy szczyt Europy uchodziłby Elbrus, będący szczytem na granicy dwóch kontynentów. Podobnie jak graniczne Rysy uznaje się za najwyższy szczyt Polski. Gdyby, gdyby, gdyby .... . Dzielę się tymi spostrzeżeniami, aby ukazać jak bardzo nasze doświadczenie związane z miejscem, układem odniesienia kulturowo-historycznym determinuje pewne nieobiektywne postrzeganie otaczającego świata. Pozdrawiam Szczepan Kunka
Księżyc odegrał przynajmniej jeszcze jedną rolę w kształtowaniu życia na Ziemi. Duży, bliski stosunkowo Księżyc jest przyczyną pływów morskich. Życie powstało w wodzie, ale dzięki istnieniu lądu regularnie zalewanego niezbyt głęboką wodą miało szansę wyjść (wypełznąć) na ląd.
Rzec można, Ziemia to matka, a Księżyc to ojciec.
Witam.
Bardzo uwielbiam pana pracę, oraz słucham z wielkim zaciekawieniem każdego pana wykładu od prawie że pięciu lat. Niemniej jednak moje pierwsze pytanie będzie dość nie na temat. Jak nazywa się melodia z końca filmiku? Gdzie można ja zanieść i nabyć w pełnej wersji, prosta poprzez co piękna.
Z uszanowaniem,
Remigiusz.
Super!
Witam, czy powstanie odcinek, na temat nowej mutacji covid19 która przenosi się z norek?? Czy będzie dla nas groźna?
1. tak, Babcie to zołzy, a kto kocha? zawód, przykro
Zamknięcie szkół miało wpływ na mały wrost samobójstw. A może zamknięcie MacDonalda wywołało ten niewielki wzrost ? Błąd. To, że dwa zjawiska występują w tym samym czasie to nie oznacza, że jedno wynika z drugiego. Bardzo częsty błąd w nauce.
No dobrze, a jak ten artykuł z "Science" ma się do sytuacji w Polsce. Otóż u nas jak zwykle wszystko jest odwrotnie. To nauczyciele masowo zarażają się SARS-CoV-2 od dzieci, co ma niezwykle ważkie znaczenie ekonomiczne: w konsekwencji rodzice (co zaobserwowałem u swoich dzieciatych współpracowników) albo siedzą (teraz już siedzieli) z dzieciakami na kwarantannie, lub też siedzieli, bo nie mieli z kim zostawić pociech (bo akurat opiekunka zachorowała na Covid 19, w efekcie zarażenia się od swojego skąpoobjawowego dziecka).
Świat stanął na głowie i zamachał stopami. :-P
wreszcie kolejny!
thX dobry
👍
Racja z tym uspołecznieniem. Nie tylko starsi ludzie tak mają. Najmniej społecznej są średnim wieku spożywający codziennie alkohol. To jest jakaś prawdziwa pandemia. Tym zjawiskiem warto się zająć. Alkohol generuje mizantropię
Fajny spot lecz dużo reklam
Polecam przeczytać Paradoks szympansa
Wszystkie te elementy ,, wyjątkowe ,, w ewolucji ziemi - miały absolutnie niepomijalne znaczenie .
Uważam, że nie należy pomijać faktu, iż dzięki zamknięciu szkół dzieci nie zarażają tak często swoich babci i dziadków choćby zwykłą grypą lub innymi infekcjami wirusowymi. To z kolei odciąża przeładowane obecnie szpitale, do których trafiają starsze osoby z ostrym przebiegiem takich zwykłych infekcji.
Studio z Astrofazy?
Koszt zdrowotny chodzenia do szkoły to przede wszystkim zarażanie się ideologią.
Oraz odrażanie się ciekawością świata i spontaniczną aktywnością poznawczą. Długo by mówić...
@@LukaszLamza szkoła wyrabia wstręt do ciekawości i spontaniczności i do nauki
!!! Ludki to sa trzy klikniecia - U block Origin dodajecie do przegladarki i juz nigdy reklama nie przerwie wywodow Łukasza ;) tak, to jest tak proste...
To jest tak jak byś powiedział(ła) "on nie zasłużył żeby zarobić na swojej pracy, możecie to olać i oglądać za darmo " każdy sobie radzi jak moze... ja polecam zamiast oszustwa zakupić yt premium i reklam nie będzie a z tego co wiem częśc kasy z abonamentu rozdysponowane jest po twórcach których najczęściej oglądasz. Pozdrawiam
@@PoczaT Święty Tomasz widzi...
Największe zagrożenie bezpieczeństwa dzieci to głupota socjologów.
To prawda ze czlowiek jest genetycznie blizszy szympansowi niz szympans gorylowi?
Trzeba było dopiero odcinka Łukasza Lamży, żeby premier się zastanowił i zamknął całkiem szkoły!
Wiem, że wiecie, ale ja przeżywam. Kubek z mlecznego baru... 😅
Edit: 28:34 Panie Łukaszu, Pan też? Negatywne skutki wypadków są większe od negatywnych skutków zakażeń covidem? Na prawdę? Jezu, na jakim ja świecie żyję??
Heyyybatka w studio
Już za 9 dni na ulice Warszawy wybiegną stada młodych samców popisujących się przed sobą odwagą i siłą. Będą pohukiwać, prężyć bicepsy, palić race i robić groźne miny.
taki wygodny fotel w kapsule? hmmm, dziwne, hmmmm.
Człowiek i szympans: Atawizmy pozwalają nam często przeżyć. Zaraz po urodzeniu sprawdza się odruchy atawistyczne u noworodków. Jeżeli się pojawiają, to noworodek ma szansę przeżyć. Kto był pierwszy? Szympans czy człowiek ? ...
Cześć. Wykresy mogłyby być tłumaczone na polski (napisy) . Ja Cię nie słucham jak tłumaczysz z angielskiego, bo sam oglądam i analizuje wykres. I na dodatek zatrzymuje film, więc tak czy siak dźwięku brak. Za to tłumaczeniem tekstów, artykułów, badań , jak najbardziej. Wyłączam ekran i mogę słuchać. Teraz to zauważyłem. A poza tym super
Pluton na duży księżyc, to dopiero układ podwójny!
Tak, kiedy to mówiłem, z tyłu głowy mignął mi Pluton. Dobrze widzieć, że nie mnie jednemu. ;)
Ba to cały "układ w układzie" jest. Oprócz wielkiego Charona, jeszcze trochę "żwiru": Nix, Hydra, Styx i Kyberos (Cerber). Jak widać planety jak ludzie też sobie życie "układają". ;-)
Slonie sa swiadome swojej smiertelnosci , do tego stopnia ze odwiedzaja miejsca gdzie leza szczatki ich zmarlych krewnych…. Wiele ssakow posiada te swiadomosc i widac to po ich zachwaniu.
Szkoda że tak mało reklam 🤨
Na serio? Reklamy co 90 sek?
Poza tym jak zawsze ok.
Będą może w którymś odcinku omawiane tematy Wielkiego Resetu oraz Czwartej Rewolucji Przemysłowej, które są zapowiadane m.in. przez Światowe Forum Ekonomiczne oraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy? Mało kto podjął się tematu na polskim youtubie, a temat jest bardzo istotny, bo nie tylko dotyczy systemu monetarnego, polityki, przemysłu oraz technologii, ale praktycznie większości dziedzin życia.
Mozna prosic o podlinkowanie jakiegos wartego artykułu? :p
@@Zbygniew1234 no właśnie w tym rzecz, że w Polsce jest mało informacji na ten temat, każdy żyje COVIDEM. Na blogu "independenttrader" można znaleźć artykuł na ten temat.
Robisz świetną robotę, ale jedna mała uwaga: proszę Cię na wszystko, nie uźywaj zdrobnień jak "kawka" czy "herbatka", bo mi synapsy padają jak autorytet kościoła.
Biorąc pod uwagę Twój nick, to "kawka" i "herbatka" są ok ;)
A słonie
Ależ tam musi być widok!
Czy ten złośliwy starzec i wredna stara baba to aby na pewno tylko stereotyp? Z wiekiem spada między innymi poziom serotoniny w mózgu, co wpływa na nastrój i zachowanie... ;)
chemia , co się wytworzy kiedy przysłowiowa babcia zobaczy wnuczka z transparentem na ulicy, a co kiedy w drzwiach na niedzielnym obiedzie, myślę że ludzka chemia jest bardziej złożona
Trochę za gesto od reklam... Ciężko się ogląda.
Strasznie nasrane reklam ! Bardzo zniechęcające !!!
TH-cam premium pozwala oglądać bez reklam a część kasy z abonamentu trafia do twórców których oglądamy w ramach zadośćuczynienia wyłączonych reklam. Jeśli komuś przeszkadzają reklamy.
sam korzystam, już zapomniałem co to reklama :)
kilkanaście przerw na reklamy
Za dużo reklam
Film nagrała o plotkach o których nie masz pojęcia to czemu to Nagrałaś ?ja bym się wstydził pamiętaj nic na pokaz
Koncowka o czym swiadczy? Bo wirus grozny jest chyba dla starych a nie dla dzieci?
Masakra z tymi reklamami... :D
K
Wtf te reklamy
Ostatni temat jest dziś bardzo polityczny. Nastolatki w Polsce pobierają naukę na ulicy bo szkoły są zamknięte. Ma to swoje dobre strony, choć normalne nie jest.
Politycznie to byłoby "Kiedy zaczyna się życie?". O! I to byłoby politycznie !
@Człowiek-Przemek czymże jest żonglowanie wiekiem dopuszczalnego przerwania ciąży : 0/7tyg/12tyg jak nie próbą definiowania początku życia ?
Skoro za śmierć uznajemy śmierć mózgu to może początek mózgu jako początek życia. Może tak ? A może inaczej ? Nie wdając się w wielkie dyskusje bo to nie miejsce i chyba poza intencją p.Łukasza.
@Człowiek-Przemek no ale zobacz.. w tych wszystkich konstytucjach, ustawach, kontrustawach,wyrokach.. piszą o ochronie życia. Chyba tylko kościół i jego stronnicy mówią o ochronie człowieka, stawiając znak równości człowiek=życie.
@Człowiek-Przemek nieno masz 100% racji. Z tym że filozofia i religia wlazły z buciorami do prawa i do życia zwykłych ludzi. I nieźle się rozpychają. Wiatry są póki co takie że od chwili 0.00 ( a złośliwi mówią że wcześniej ) zarodek podlega ochronie konstytucyjnej : "Art38. Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia". zarodek=człowiek=życie. Tak to jest czytane przez obecną stronę ustawodawczą. Na stole leży jeszcze pojęcie "Wolności wyboru". A to też filozofia i religia. Nikt się naukowców o to co nauka na to , nie pyta. I w tym jest sęk.
Bardzo się żle słucha .Zbyt duża tonacja głosu.
A jeszcze więcej reklam to nie da sie wcisnąć?
@@test123__ To raczej słaby argument, coś jak: Nie byłeś na wyborach, to nie możesz narzekać.
Co ciekawe, ogladam bedac w Anglii I nie bylo zadnych reklam🤔
@@beatakozowska6657 szczęściara :-)
Popracuj jeszcze nad R.
Powiedz kolego ileś głupot nauczył się w (stacjonarnej) szkole? Ile z tego pamiętasz? I do czego Ci to potrzebne w życiu?
Tego się nie da słuchać, reklamy co 2 minuty.
U mnie nie wyświetliła się żadna reklama, a oglądam na telefonie, bez żadnych wtyczek blokujących i bez yt premium.
Studio z Astrofazy?