De taalgrens, 60 jaar later: Leeft de taalstrijd nog in Voeren?
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 5 พ.ย. 2023
- Met de vastlegging van de taalgrens ging Voeren over van Wallonië naar Vlaanderen. Dat leidde tot grote communautaire spanningen, die een climax bereikten in de jaren tachtig. Hoe leven de mensen van Voeren nu, decennia later? Zijn er nog steeds spanningen tussen Franstaligen en Nederlandstaligen?
Reeks gecreëerd door les de lage landen/plats pays & DaarDaar
Regie en montage: Aubry Touriel
Camera: Muriel Grégoire
Grafiek: Stijn Dessel
Mixage: Powwow
---
Dit project kwam tot stand met de steun van de Vlaamse Gemeenschap en de Federatie Wallonië-Brussel in het kader van het cultureel samenwerkingsakkoord tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Franse Gemeenschap.
Als hollander reis ik regelmatig door wallonie richting frankrijk , als ik in wallonie iets ga eten spreken de walen nooit een woord nederlands. Ik reken dan altijd bewust te weinig af waarna ze mij in perfect nederlands kunnen vertellen dat ik te weinig betaald heb. Terwijl ik de Vlamingen bijna zonder uitzondering aardige mensen vind , heb ik dat gevoel bij Walen eigenlijk nooit.(en ja ik spreek ook frans)
Ik vind dat jullie leuke reportages maken
In Zwitserland en Luxemburg is de taalgrens geen enkel probleem. Ik woon zelf in Nederland aan de Duitse grens. Niemand die zich druk maakt om de taal. Alles wordt door elkaar gebruikt: Nederlands, Duits of Plat. Ik begrijp eigenlijk weinig van die taalgrens. Het is vooral een politiek ding. Net als in Quebec waar het ook voor politieke doelen gebruikt wordt.
Grappig hhoe ze een taal verdedigen die hun taal (Waalse dialecten) UITGEROEID heeft. Neem het de Vlamingen niet kwalijk dat wij onze taal niet willen laten vernietigen zoals jullie dat wel toegelaten hebben.
Weten jullie wellicht ook het verhaal van Klein-Ternaaien (Petit Lanaye), met name het stuk langs de Rue Collinet ten noorden van de sluizen. Dit gehucht zou volgens de documentatie Nederlandstalig zijn geweest, maar is desalniettemin terechtgekomen in Wallonië. Het verhaal is enigszins vergelijkbaar met d'Hoppe in Henegouwen (La Houppe), maar in d'Hoppe heeft dat geresulteerd in een situatie waarbij de gemeente Vloesberg (Flobecq) Nederlandse faciliteiten kreeg, terwijl Klein-Ternaaien nooit taalfaciliteiten heeft gekregen. Bovendien kan ik over de situatie van d'Hoppe veel achtergrondinformatie vinden, en is er over de situatie van Klein-Ternaaien vrij informatie beschikbaar.
De Platdietse streek kan ook een interessant onderwerp zijn in het kader van deze reportages. Daar is sprake van zogenaamde "slapende faciliteiten". Gemeenten die op basis van hun Limburgse dialect aanspraak kunnen maken op Nederlandse of Duitse faciliteiten, maar die dat nooit hebben gedaan. Ze hebben in het Interbellum zelfs een dorpsnaam "verfranst" (Blieberg -> Plombières) om hun Germaanse (Duitse) achtergrond enigszins af te verbergen. Daar is ook meer informatie te vinden voor een reportage over dit onderwerp, terwijl Klein-Ternaaien (waar ik zelf nieuwsgierig naar ben) waarschijnlijk iets te kleinschalig is.
Inderdaad, in Klein-Ternaaien woonden veel schippers van Vlaamse of Nederlandse afkomst. Bij het eerste voorstel van taalgrens zou het dorp Vlaams worden, maar na Waals protest werd dat veranderd. Een ander "omstreden" gebiedje was de Jekervallei met Eben-Emael, Wonck (Wang); Bassenge (Bitsingen), Roclenge (Rukkelingen), Boirs (Beur) en Glons (Glaaien). Tot 1963 Franstalige dorpen in Limburg (met een tweetalig vredegerecht in Zichen-Zussen-Bolder), daarna ééntalig Frans verklaard, zonder faciliteiten voor Vlamingen. Het werd eigenlijk gebruikt als wisselgeld voor de overheveling van Voeren naar Limburg. De vaststelling gebeurde vaak op basis van de ongrondwettelijke talentelling van1947, waarbij het in sommige gemeenten - kort na de tweede wereldoorlog - niet in goede aarde viel zich als Nederlandstalige of Duitstalige te uiten. Om diezelfde reden is de Platdietse streek (van Gemmenich tot Baelen) ook plots zogenaamd Franstalig geworden.
Ik ben een Waal van Waals-Brabant maar van Vlaamse afkomst, en in het noorden van de provincie Luik wonen inderdaad veel Nederlandstaligen, maar ook veel Walen. Herve en de stad Limboug behoorden bijvoorbeeld tot het hertogdom Limboug, maar waren van Waalse talen. Maar er zijn Waalse en Luikse gemeenten die Nederlandstalig waren. Wezet was de doelgroep half Vlaams en half Waals, ze lagen in een streek waar Nederlandstaligen en Franstaligen al lang samenwoonden. Dichtbij de taalgrens is het voor mij onmogelijk dat een dorp of stad 100% Vlaams of Waals is, omdat Vlamingen en Walen lange tijd samen in dezelfde dorpen hebben gewoond. Brabant is het perfecte voorbeeld, een Nederlandstalig noorden en een Romaans, Franstalig zuiden. dan denk ik dat de Belgen allemaal een beetje Vlaams en een beetje Waals zijn, in Wallonië heeft bijna de helft van de Walen een Vlaamse familienaam en in Vlaanderen denk ik dat veel Vlamingen een Waalse familienaam hebben.
C est bien mais vous oubliez de soutitrer les interviews en français (quel intérêt de soutitrer du néerlandais en néerlandais ?)