ðŸ’ŧ MOS 6502 - To dla niego opuścili wielką Motorolę (RG

āđāļŠāļĢāđŒ
āļāļąāļ‡
  • āđ€āļœāļĒāđāļžāļĢāđˆāđ€āļĄāļ·āđˆāļ­ 27 āļ˜.āļ„. 2024

āļ„āļ§āļēāļĄāļ„āļīāļ”āđ€āļŦāđ‡āļ™ • 154

  • @edd8k2
    @edd8k2 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +30

    dziękuję za bardzo ciekawy odcinek. poczułem się jakbym oglądał prawdziwą "Sondę"

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

      Bardzo dziękuje, za takie porÃģwnanie :)

    • @Redundantny
      @Redundantny 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Ale machasz rękoma ðŸĪ­

    • @bartodziejoracz
      @bartodziejoracz 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Mądrego to miło posłuchać.

    • @trantytel8015
      @trantytel8015 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Sonda! piękne czasy były. W oczekiwaniu na program często wertowałem Młodego Technika! :D Pozdro!

    • @harotdd5064
      @harotdd5064 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@RetroGralnia czy jest mozliwosc zamiany konsol u was ja posiadam atari 2600 ???

  • @krzysiek-ep2vm
    @krzysiek-ep2vm 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +15

    Świetny materiał, twoje techniczne materiały są świetne, reszta oczywiście teÅž, ale techniczne szczegolnie. MoÅže zrobiłbyś/zrobilibyście odcinek o tym jak działa procesor. Tak lopatologicznie, krok po kroku...cykl po cyklu.
    Pozdrawiam.

  • @PiRX
    @PiRX 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +9

    Chyba juÅž zawsze 6502 będzie moim ulubionym do programowania w assemblerze ;) Pozdrawiam!

    • @JanKowalski-ip2kb
      @JanKowalski-ip2kb 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Tak to przykład dobrego CPU

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

      To chichot historii, Åže jedyny asembler, o ktÃģrym mogę powiedzieć, Åže go znałem dobrze, to nie 6502 a 8051 :P

    • @scorpioo7350
      @scorpioo7350 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@RetroGralnia W Comodore 64 pisałem programy na papierze tłumaczyłem na kod procka i wpisywałem taki kod do pamięci, teraz to się chyba nie da tak zrobić.

    • @beholder2012
      @beholder2012 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@RetroGralnia zwrÃģćmy uwagę, Åže 8051 ma taki dość "nadmiarowy" assembler, jak na mikrokontroler - czego zresztą dowodem jest sporo projektÃģw "homebrew computers" wykonanych w oparciu o tę kostkę.

    • @scorpioo7350
      @scorpioo7350 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @、ヅ Chciałem kupić Asembler ale był tylko w wersji na dyskietki, a cena była większa od komputera :(

  • @soman8245
    @soman8245 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Super program. Podziękowanie. Konkretnie, interesująco, zwarcie. Szacun.

  • @leszko8632
    @leszko8632 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Niesamowite czasy i niesamowici ludzie pasjonaci - umysły , wykonywali coś niemoÅžliwego ... teraz juÅž takich nie ma !

  • @lukasztyl
    @lukasztyl 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    super odcinek. Zazdroszczę wiedzy z tej dziedziny historii informatyki. chyba wyciągnę swojego c64 i popykam w montezumę bo mnie nostalgia wzięła.

  • @Xelios26
    @Xelios26 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Bardzo swietny material. Pozdrowienia od Serba mowiacego po polsku. :)

  •  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Warto wspomnieć o bardzo ciekawym rozwinięciu 6502 od WDC właśnie, ktÃģre poszło w nieco innym kierunku niÅž CSG 4510, a mianowicie o procesorze WDC 65816 (i jego wariantach), czyli... 16 bitowym 65C02, posiadającym takÅže tryb pełnej zgodności z 8-bitowym 65C02. Procesorem był zafascynowany Steve Wozniak i dlatego najbardziej znanym komputerem, zbudowanym na bazie tego układu, jest Apple IIgs. Obecnie moÅžna kupić zarÃģwno sam procesor 65816, jak i płytki SBC z tym procesorem, właśnie od WDC. Istniały takÅže plany produkcji układu 65832, procesora 32 bitowego, ktÃģry mÃģgłby sprzętowo emulować 65816 i 65C02, ale ostatecznie firma WDC wstrzymała ten projekt. Trochę szkoda, ale cÃģÅž...

  • @waldoilowiecki6993
    @waldoilowiecki6993 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Gratulacje. Świetny film.

  • @krzysztofgryzka
    @krzysztofgryzka 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Wreszcie fajna gradacja kolorystyczna. Dobry kontrast i kolory.

  • @maverick9652
    @maverick9652 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    coraz bardziej profesjonalnie działacie i powoli zbliÅžacie się do formatu telewizyjnego. Marzy mi się wskrzeszenie Telekomputera TVP i Ciebie Borgu bym widział w redakcji :)

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Hehe. Na takie filmy to jest czas niestety tylko raz... na jakiś czas :P
      /borg

  • @lis6502
    @lis6502 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Merytorycznie 10/10.
    Niemniej musisz popracować nad retoryką i mową ciała. W mojej opinii strasznie duÅžo gestykulujesz jak na mÃģwcę, a mowa momentami brzmi nienaturalnie.
    Dziękuję za wartościowy materiał!

  • @Promilus1984
    @Promilus1984 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +6

    Nadmiarowa gestykulacja, poza tym fajny materiał :)

  • @e8root
    @e8root 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Rdzeń 6502 napędzał kilka moich pierwszych konsol/komputerÃģw i kojarzy się bezsprzecznie z rewolucją mikrokomputerÃģw obok takÅže dość popularnego Zilog Z80. Motoroli 6800 za to prÃģÅžno szukać w komputerach/konsolach co pokazuje Åže mimo Åže szkolili firmy o nieuniknionej wyÅžej wymienionej rewolucji to sami udziału w tej rewolucji nie wzięli XD. Same 6502 mimo Åže piłowali go aby był tani okazał się najwydajniejszym CPU 8-bit, przynajmniej na cykl zegara. Szkoda Åže same MOSy nie były aÅž tak popularne w erze 16-bit bo taki 65C816 wydaje się Åže był znacznie lepszą opcją od Motoroli 68000 do komputera takiego jak np. Atari ST. Ba, nawet stare dobre 6502 z zegarem 8MHz byłby wydajniejszy w np. grach od zastosowanego w ST Motorola 68000 a co dopiero jego 16-bit wersja. No ale przynajmniej Nintendo uÅžyło 65C816 w SNESie i mimo niskiego zegara procesor daje radę. OgÃģlnie 6502 to legenda, sam mam 5 w domu jak nie więcej bo czasem moÅžna znaleŚć je w dziwnych miejsach jak np. jako mikrokontroler monitora CRT albo innego sprzętu.

  • @Radi29
    @Radi29 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Jak to się stało Åže nie trafiłem do tej pory na ten materiał i kanał to nie wiem, jednak lepiej pÃģÅšno niÅž wcale. Świetna robota obejrzałem film z zapartym tchem i zabieram się za oglądanie kolejnych.😁 Pozdrawiam serdecznie

  • @wichstos
    @wichstos 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +8

    Idzie borek, chowajcie dyskietki!

  • @luk318
    @luk318 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Super ciekawy odcinek, fajnie Åže taki nowy kanał się rozwija. JuÅž osoby o tym pisały ale muszę powtÃģrzyć - trochę mniej gestykulacji :P Wiem Åže to nawyk i coś o czym się nie myśli i nie kontroluje, ale jeśli by tak chociaÅž stopniowo starać się to wyeliminować to przynajmniej za ileś tam filmÃģw powinno być lepiej.

  • @jareknowak8712
    @jareknowak8712 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Brawo!
    Ogladalem z przyjemnoscia.

  • @jarekfranczyk880
    @jarekfranczyk880 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Super filmik. Wiele ciekawych informacji. Ekstra są te wstawki z wywiadÃģw.... i materiały video związane z tymi procesorami firmy MOS.

  • @BNU_bezzNicku
    @BNU_bezzNicku 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +5

    Mega, mega, mega świetny materiał...dzięki:)

  • @JiuTiup
    @JiuTiup 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Bardzo ciekawy odcinek. Czekamy na kurs asemblera procesora MOS6502 ;)

  • @Tita_007
    @Tita_007 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Świetny materiał.🙂

  • @matthewmattweh2311
    @matthewmattweh2311 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Bardzo dobry i ciekawy odcinek. Szacun Borg, szacun panowie.

  • @Slawek90Ubuntu
    @Slawek90Ubuntu 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Dobra robota Borg. Oglądałem te 29 minut z ciekawością. Dzięki !!

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Dziękuje :) Utrzymanie uwagi, to waÅžny wskaÅšnik :)

    • @Slawek90Ubuntu
      @Slawek90Ubuntu 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Zwłaszcza mnie bo szybko się nudzę. Jeszcze raz dzięki za odcinek i spędzony czas na znalezienie materiałÃģw.

  • @piotrtal
    @piotrtal 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Świetny film. Dzięki Borg.

  • @otilainen
    @otilainen 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Wspaniały odcinek! Dziękuję!:))

  • @Woj66
    @Woj66 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Smutno mi się zrobiło na końcu programu.Borg , naprawdę rewelacyjny materiał. Dzięki za rozpowszechnianie wiedzy, ktÃģra niby jest ogÃģlnie dostępna, ale niewidoczna wśrÃģd zalewu informacyjnych śmieci.

  • @arturgorniak3741
    @arturgorniak3741 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Ciekawy kawałek historii.
    Świetny odcinek, ciekawie opowiedziany.
    Dobra robota, pozdrawiam :-)

  • @crazyivan030983
    @crazyivan030983 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    To się ogląda :)

  • @TheAmon1x
    @TheAmon1x 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Uwielbiam te techniczne materiały. Oby jak najwięcej takich! :)

  • @TheBzyku92
    @TheBzyku92 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Dobrze się słucha Pana brewkę

  • @obvioustruth
    @obvioustruth 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Świetny materiał! Super robota! Łapka w gÃģrę. :)

  • @MrKojot88
    @MrKojot88 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Super odcinek

  • @trantytel8015
    @trantytel8015 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Super ciekawy materiał! :) Dzięki Borg!

  • @Bartheek_W_1983
    @Bartheek_W_1983 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Świetny materiał Borg!
    Jeszcze do nadrobienia mam (mam nadzieję) świetny film sprzed tygodnia. :)

  • @trantytel8015
    @trantytel8015 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    12:00 chyba sobie zrobię fototapetę na ścianę lub dywanik jak są dostępne zdjęcia! XD

  • @LeszczAmiga
    @LeszczAmiga 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Tak jak Z80, tak i 6502 to kultowe uP. Dzięki takim zapaleńcom je mamy. A moÅže by tak materiał o tym pierwszym procesorze?

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Jaki procesor masz na myśli?

    • @LeszczAmiga
      @LeszczAmiga 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@RetroGralnia Z80

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      @@LeszczAmiga A wiesz, zacząłem pisać kiedyś taki scenariusz, ale o dziwo - jest mało ciekawych materiałÃģw ÅšrÃģdłowych :(

  • @invikkk
    @invikkk 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Ale to jest dobre, drugi raz oglądam

  • @jannowak9052
    @jannowak9052 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Świetny odcinek! Dzięki :)

  • @franciszek5831
    @franciszek5831 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Bardzo ciekawy materiał :) Teraz wystarczy pokazać o co chodziło z tą instrukcją ROR (ãĢ◕â€ŋ◕)ãĢ

  • @djaccount5458
    @djaccount5458 5 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

    W tle leci muzyka, skojarzyła mi się z: Setherian - Misanthrope Matters

  • @kicha340
    @kicha340 9 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

    WDC zrobiło teÅž 16-bitowe 65C816.

  • @Daniel125cm3
    @Daniel125cm3 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    filmy od RetroGralni the best :)

  • @patrykolszanowski4206
    @patrykolszanowski4206 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Koszulki do nabycia w muzeum? Chętnie bym przygarnął takiego suvenira :D

  • @PanDzikus
    @PanDzikus 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    16:18
    Skoro to procesor MOS 6502 to dlaczego na tej tablicy jest napisane MCS 6502?

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

      Procesor nazywał się MOS 6502, ale miał numer katalogowy MCS6502 :)

  • @charonunderground8596
    @charonunderground8596 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Kolejna niesamowita historia. Pytanie od laika, bo nie znalazłem na ten temat wyjaśnienia. Chodzi o listę instrukcji jakie posiada kaÅždy procesor. W jaki sposÃģb zostają "umieszczone" te rozkazy w procesorze ? Jaką mają fizyczną formę ? FilmÃģw o procesie produkcyjnym procesorÃģw jest mnÃģstwo, ale na to pytanie nie znalazłem odpowiedzi. W jaki sposÃģb inÅžynierowe projektują i umieszczają rozkazy czy całe grupy instrukcji jak MMX czy SSE w procesorach ?
    I tu pośrednio związane drugie pytanie odnośnie językÃģw programowania. W jaki sposÃģb są one tworzone lub konkretniej w jakim języku jest tworzony np. asembler. PrzecieÅž musiał istnieć jakiś pierwszy pierwotny język w ktÃģrym człowiek porozumiewał się z maszyną. W jaki sposÃģb doszło do przejścia z taśm perforowanych do pierwszego prawdziwego komputerowego języka ? I w jaki sposÃģb został on stworzony ? W podręcznikach do programowania są tylko suche fakty, czyli języki niskiego i wysokiego poziomu, ale nic konkretniejszego nie znalazłem. MoÅže kiedyś zechcesz zrobić o tym materiał. Pozdrawiam

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Nie ma na to prostej odpowiedzi... Znaczy jest: pierwszym językiem programowania jest matematyka. Programy, a właściwie sposoby działania prostych automatÃģw moÅžna wyrazić za pomocą wzorÃģw matematycznych: dodawania, mnoÅženia, negacji. Ostatni raz w takie coś się "bawiłem" naście lat temu na studiach: MoÅžna narysować graf, z oczkami i przejściami (czyli program), na jego podstawie wyznaczyć funkcje matematyczne, a funkcje zamienić na bramki logiczne, a te na tranzystory.
      I to jest ten pierwszy krok, jeśli chodzi o dalsze, to juÅž niestety wykracza poza moją wiedzę "z głowy".
      /borg

    • @charonunderground8596
      @charonunderground8596 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Dzięki za odpowiedÅš. Dla mnie zawsze to było fascynujące i chyba zawsze będzie :)
      Inne pytanie - czy imprezy DKiG zostały zawieszone odkąd prowadzicie muzeum ?

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Imprezy DKIG robią koledzy i koleÅžanki z DKIG.pl :P I chyba dalej je robią :) My robiliśmy RetroGralnia i rzeczywiście odkąd mamy Muzeum robimy je niezwykle rzadko - w tym jeÅždÅženie na DKIG :)
      /borg

    • @marcinkopanski289
      @marcinkopanski289 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

      Moze dodam kilka słow od siebie. Generalnie assembler to niemal jezyk maszynowy, rozkazy procesora jedynie przedstawione w sposob bardziej przyjazny dla czlowieka. Rozkazy procesora sa zapisywane w postaci liczby w komorce pamieci. W takim 6502 rodzaj operacji zajmowal jeden bajt, wartosc tego bajtu okreslala rodzaj instrukcji. Jesli instrukcja miala jakis dodatkowy argument, to mogl on byc zapisany w kolejnym bajcie lub kilku. Po pierwszym bajcie procesor wiedzial czy ma odczytac kolejne bajty do tej komendy jako argument, czy to juz bedzie kolejna instrukcja. Warto jednak wiedziec, ze cos co w asemblerze kryje sie pod jednym mnemonikiem np LDA, ładowanie akumulatora, to w jezyku maszynowym to caly zestaw roznych instrukcji, w zaleznosci do trybu adresowania. Kiedyś programowało się umieszczjąc na taśmie perforowanej własnie bezpośrednio te liczby oznaczające instrukcje (opcode'y) i argumenty do nich, w postaci binarnej. Najpierw powstały jakieś mechaniczne ułatwiacze tworzenia taśm perforowanych, ktÃģre np liczbę dziesiętną albo szesnastkową wpisywaną na klawiaturze mechnicznej, zamieniały automatycznie na dziurki na taśmie. Nie wiem czy były jakieś bardziej zaawansowane programatory mechaniczne do taśm perforowanych. Bo dało by się pewnie zrobić taki, ktÃģry potrafił przyjąć zamiast liczb, skrÃģty literowe instrukcji jak w asemblerze i zamieniać od razu na dziurki na taśmie perforowanej.
      Ale pisane programÃģw w innym programie moÅžna było wprowadzić dopiero, kiedy do komputerÃģw wprowadzono komunikację z człowiekiem, za pomocą klawiatury i ekranu. Pierwsze takie programy (nazwijmy kompilatory) stworzono zapewne za pomoca taśm perforowanych, a te pierwsze proste programy wspomagające programowanie pozwoliły na stworzenie bardziej zaawansowanych. Obecnie do pisania kompilatora nie musisz uzywać assemblera, tylko moÅžesz wykorzystać jakiś juÅž istniejący język programowania wyÅžszego poziomu. Ale tworąc program wykonujący ostatni etap kompilacji, musimy znać język maszynowy procesora, czyli opcode'y i argumenty do niego przypisane. Bo końcowo musi powstać ciąg instrukcji w języku maszynowym, czyli w postaci ciąglu liczb orzumianych przez procesor.
      Dawniej przydzielanie konkretnych wartosci pierwszego bajtu (opcode) do konkrentej komendy zalezało od inÅžyniera projektującego mikroprocesor i zwykle się robiłii tak, aby dość łatwo było dekdodować wszystkie opcode, do wysterowania odpowednich blokow procesora, aby wykonał komendę. Łątwo, czyli za pomocą małej ilości bramek logicznych a co za tym idzie malej ilośći tranzystorÃģw, a do tego szybko. W tych dawnych małych procesorach robiło się to często tak, Åže konkretny bit lub zestaw bitÃģw odpowiadał za konkretna sprawę. Czyli np w takich 8 bitowym opcode procesor z kilku bitÃģw wiedział, ze chodzi o dodawanie, co było zamieniane na wysterowanie odpowiednich linii logicznych uruchamiających ALU w trybie dodawnia, i to w konkretnym cyklu zegara. Z kilku innych bitÃģw wiedział, Åže ma np konkretny tryb adresowania (niezaleznie od komendy) i ile cykli zegrara bedzie trwało wykonanie komendy oraz ile bajtow tej komendy musi jeszcze doczytać. Z innego bitu mogl wiedzieć czy uzywa indexu X i Y itd. Takie rozmieszczenie opcodÃģw przekładało się na proste w realizacji sterowanie elementami logicznymi procesora. Mogło być tak, Åže konkretny bit opcode sterował bezpośrednio jakąś linią sterującą jakimś blokiem procesora np ALU, albo kilka bitÃģw było podłączonych do dekodera binarnego typu 1 z n. Np 2 bity- 4 linie sterujące. I w zaleÅžności od wartośći tych dwÃģch bitÃģw wysterowana była jedna linia. Czyli wtedy to raczej konstrukcja procesora okresłała zestaw instrukcji i opcode'ow do nich przypisanych, a nie odwrotnie. I dlategpo np LDX i LDY w tym samym trybie adresiowania beda miały bardzo podobny opcode. Np w 6502 opcode LDX i LDY zawsze roÅžnia się tylko jednym bitem dla takiego samego typu adresowania. Tak samo dla tych instrukcji adresowanie z offsetem i bez offsetu teÅž rÃģÅžni się jednym bitem w opcode. Zestaw opcode dla 6502 znjadziesz np tu: www.6502.org/tutorials/6502opcodes.html.
      Jednak odkąd procesory są duÅžo bardziej rozbudowane, szczegÃģlnie od czasÃģw AMD K6, i nie musimy sie ograniczac do tysiecy tranzystorÃģw, a mamy ich miliardy, to najcześciej w procesorze jest zapisana tablica dekodująca. Czyli taki zestaw komÃģrek pamieci, ktÃģre mają zapisane wszelkie parametry komend kryjących się pod danym numerkiem (opcode). Tzn opcode instrukcji daje nam adres (wiersz) tablicy ktory mamy odczytać, aby otrzymać wszystkie bity sterujące blokami procesora. I w takim wypadku mamy pełną dowolność w przydzielaniu numerÃģw opcode dla danej komendy.
      W x86 dd czasÃģw AMD K6, instrukcja prpogramu zapisana w pamięci i odczytana przez procesor jest zamieniana poprzez tablicę na cały zestaw mikroinstrukcji wewnatrz procesora i zapisywana w specjalnej kolejce, a procesor jest zbudowany z niezaleznych blokÃģw, do ktorych trafiaja te mikroinstrukcje. Z tego co kojarzę, obecnie w x86 pamięć cache L1 przeznaczona na iknstrukcje nie zapsiuje juz instrukcji porogramu, tylko juz zdekodowane mikroinstrukcje. Dzieki temu przy wykonywaniu pętli, nie trzeba dekodowac ciągle tych samych instrukcji na mikroinstrukcje. Inne procesory chyba tez podÄ…Åžają tą drogą.
      Dokładnych szczegÃģłÃģw dekodowania instrukcji wewnatrz porcesora obecnie nikt publicznie nie podaje, bo obecnie to tam kryje się optymalizacja w szybkości wykonywania kodu przez procesor.

    • @jareknowak8712
      @jareknowak8712 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@marcinkopanski289 imponujaca wiedza.
      Przeczytalem calosc, szkoda ze zrozumialem tylko karty programujace i tranzystory :)

  • @zbyniurumek3235
    @zbyniurumek3235 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Adresacja to namierzanie numeru IP w sieci, a namierzanie komÃģrki w pamięci to adresowanie. :)

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Idę wywalić tytuł magistra inÅžyniera do kosza, a w poniedziałek zwalniam się z pracy....
      /borg

    • @zbyniurumek3235
      @zbyniurumek3235 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      @@RetroGralnia - Nie bądÅš dla siebie taki surowy. Nauczyłeś się wymawiać Commodore bez e. :)

  • @oakduck5879
    @oakduck5879 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Chciałem dać plusa, ale nie dam... bo się okazało Åže juÅž dałem, a drugiego nie moÅžna :)

  • @-IFFTI-
    @-IFFTI- 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    6500 był stosowany w dyskach MFM Seagate.

  • @andrzejlipinski730
    @andrzejlipinski730 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Pozdrawiam ciekawe informacje.Chętnie pograłbym sobie na C64 ale mam padnięty jeden z portÃģw Åžal mi to wyrzucić a nie wiem co zrobić moÅže ktoś pomoÅže lub doradzi.

    • @dowcipas3801
      @dowcipas3801 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      zapytaj na jakimś forum C64, np. c64power.com lub c64scene.pl

  • @wojciechszaega4016
    @wojciechszaega4016 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Bardzo dobry materiał. Szkoda, Åže historia MOS-a skończyła się wraz z upadkiem C=

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Szkoda . Ta firma i ich technologia nie poradziła by sobie moÅže w roli producenta procesorÃģw, ale mikroprocesory i mikrosterowniki, to był ich świat. Kto wie, czy byśmy teraz nie mieli zamiast Arduino, Mosuino, a wszystkie wynalazki do C64 były by nadal na MOSie, a nie na Atmedze...
      /borg

    • @wojciechszaega4016
      @wojciechszaega4016 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@RetroGralnia
      Ostatnio przez ArduinoLeonardo podłączyłem klawiaturę od A500 do pc. Na Mosuino było by zacniej ;)
      Tak się zastanawiam... Czy MOS przypadkiem nie zinformatyzowal nasz kraj???

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Ja jakiś czas temu podłączyłem tak klawkę od C64. No oba najpopularniejsze u nas komputery 8-bitowe były na Mosie :P - ale i ZX Spectrum z Zilogiem 80 się pojawiał :)
      /borg

    • @wojciechszaega4016
      @wojciechszaega4016 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@RetroGralnia
      Widziałem na YT TwÃģj interface do C64 i twierdzę, Åže jest lepszy od keyrah ...

  • @2000freefuel
    @2000freefuel 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    youtube WTF where did the auto generated sub titles option go?, I don't speak the language please translate and provide American English sub titles. THANK YOU!

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      There are no autosubtitles for polish language in YT 😞

    • @2000freefuel
      @2000freefuel 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@RetroGralnia ah, so what needs to happen to get that done?

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Google must just add it :) Relay, adding subtitles manually just takes too long.... We even don't have auto-sync option... I tried paid third party solution but the error level was to high... I envy English speakers this option so much ;/

    • @2000freefuel
      @2000freefuel 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@RetroGralniaYEAH! once you have raw text you can translate that to anything.

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@2000freefuel But I'dont have raw text :)

  • @GrzegorzKotarski
    @GrzegorzKotarski 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    JeÅželi ktoś chce zapoznać się z programowaniem niskopoziomowym - w assemblerze - to polecam 6502, prosta architektura, 2 uniwersalne rejestry + akumulator, adresowanie 64 KB, to jest coś co moÅže opanować bez problemu nawet nastolatek :)

    • @Grasol
      @Grasol 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Jak nastolatek chce to potrafi ogarnąć nawet x86 pozdro

    • @GrzegorzKotarski
      @GrzegorzKotarski 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@Grasol x86 jest bez porÃģwania bardziej skomplikowany, jeśli ktoś nie chce się na starcie zniechęcić a szybko zobaczyć rezultaty to 6502 jest bezkonkurencyjny. Nawet Ãģwczesny z80 był duÅžo bardziej złoÅžony mimo Åža jako nastolatek znałem dość dobrze oba procesory to 6502 byłby nadal moim wyborem numer 1 gdybym miał zaczynać temat "od zera" - ledwo kilkadziesiąt rozkazÃģw, kilka trybÃģw adresowania, prÃģg wejścia jest bardzo łagodny.

    • @Grasol
      @Grasol 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@GrzegorzKotarski oczywiście jak ktoś chce zobaczyć, wiedzieć jak działa proste CPU to jasne Åže 6502 jest wyborem idealnym. A co do zniechęcenia się do ja się nie zniechęciłem a wręcz przeciwnie. Ale moÅže dlatego Åže kiedy patrzyłem pierwszy raz na kod assembly x86 to nawet nie wiedziałem Åže to jest assembly a tym bardziej x86 heh :) i tak się zakochałem w low leverze (szeroko pojętym)

    • @beholder2012
      @beholder2012 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@GrzegorzKotarski teÅž tak KIEDYŚ uwaÅžałem - ale jednak po latach zmieniłem zdanie. 6502 mocno ogranicza przez swoją prostotę. Zaś x86 da się "ogarnąć", jeśli postępować w nauce bez pośpiechu i systematycznie - ksiÄ…Åžka Duntemanna dla początkujących ("Zrozumieć assembler") jest naprawdę całkiem niezłym "primerem", tylko - niestety - tłumaczenie jest dość niechlujne.

    • @GrzegorzKotarski
      @GrzegorzKotarski 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      @@beholder2012 właściwie nie wiem co chciałeś przez to powiedzieć :) 6502 ogranicza przez prostotę? Powiedz to osobom ktÃģre do dziś tworzą produkcję na 8-bitowe komputerki, lub chociaÅž sprÃģbuj stworzyć coś ZBLIÅŧONEGO do tych produkcji. Zacząć coś robić jest najlepiej właśnie od rzeczy prostych, tak by się nie zniechęcić na starcie. To Åže ośmiobitowe procesory są proste nie znaczy wcale Åže proste muszą być produkty. NiektÃģre to prawdziwe dzieła sztuki gdzie programiści wyciskają z nich Ãģsme poty :)

  • @heeenryk
    @heeenryk 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    thX

  • @OldNerdPlayingOldPCGames
    @OldNerdPlayingOldPCGames 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Big like for ya 👍

  • @archlinux8640
    @archlinux8640 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    co tam tak lata: muchy, komary?

    • @beholder2012
      @beholder2012 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      muchi

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Mikrotrole :)

  • @ukaszziaja1001
    @ukaszziaja1001 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Moim. Zdaniem to bie jest tak jak mozna stworzyc procesor nie znajac technologi skas ta technologia siebwziela nikt z gruszki ni z pietruszki nie wytworzyl tego ktos nam to dal

  • @jacekdziadkowiec
    @jacekdziadkowiec 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Kto wie, czy nie był to najwaÅžniejszy procesor w historii komputerÃģw? Bez niego nie byłoby Apple II i wszystkiego co wiÄ…Åže się z tą maszyną. Nie byłoby teÅž Atari i Commodore C-64. Czy w ogÃģle doszłoby do rewolucji komputerowej z lat 80-tych, gdy komputery masowo trafiły do uÅžytkownikÃģw domowych.

    • @spavatch
      @spavatch 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Nie było by teÅž Atari 2600 i NES.

    • @jareknowak8712
      @jareknowak8712 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Raczej by byly, ale inaczej zbudowane.
      Gospodarka wolnorynkowa nie lubi pustych luk.

    • @spavatch
      @spavatch 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @Jarek Nowak - to jest tego samego typu dywagowanie jak „czy byłbyś tym samym człowiekiem gdyby Twoi rodzice się nie poznali”

    • @jareknowak8712
      @jareknowak8712 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@spavatch to nie jest zadne dywagowanie, poniewaz odpowiedz jest oczywista - nie, nie bylbys tym samym czlowiekiem gdyby Twoim rodzice sie nie spotkali.
      Ktos w koncu wymyslil by te "inne 6502", moze nie tak szybko, moze w innej architekturze, ale to ono zajeloby jego miejsce w historii. I prowdopodobnie bylibysmy z niego tak samo zadowoleni jak z tego prawdziwego. Tak mysle.

    • @spavatch
      @spavatch 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @Jarek Nowak - jestem tego samego zdania i w gruncie rzeczy do tego zmierzałem. MoÅžliwe, Åže coś by powstało, choć niekoniecznie, być moÅže rynek zadowolił by się tym co juÅž było dostępne, czy to z braku alternatywy czy dlatego, Åže nowa alternatywa nie byłaby satysfakcjonująca. Ale niezaleÅžnie od tego jak to by się potoczyło to jednak świat techniki komputerowej byłby nieco inny, moÅže gorszy, moÅže lepszy, ale nie ten sam

  • @JanKowalski-zm8cy
    @JanKowalski-zm8cy 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    "Vintage IT"

  • @ukaszziaja1001
    @ukaszziaja1001 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    W ciagu 50 lat asz tak poszla technologia ni z gruszki watpie

  • @solarr2
    @solarr2 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    👍ðŸĪ“😎👍ðŸĪ˜

  • @Cool-zy7oo
    @Cool-zy7oo 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Ręce Cię nie bolą?Pzdr.

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Nie :)

  • @transkombb
    @transkombb 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Czy wy wszyscy musicie machać tymi łapami?

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Nie musimy, ale chcemy.
      /borg

    • @transkombb
      @transkombb 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      @@RetroGralnia to nie machaj bo jak pajac wyglądasz

    • @RetroGralnia
      @RetroGralnia  4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@transkombbTo nie oglądaj, jak to Ci przeszkadza, albo nie wiem... zminimalizuj se przeglądarkę?

  • @m72m72
    @m72m72 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    PrzywiÄ…Åžcie mu rękę bo wiatr robi

  • @tmlodzik
    @tmlodzik 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Szczytem masochiizmu bylo programowanie mera 9150 w trybie bezposrednim przelacznikami. Oczywiscie maszynowo. Masakra. Jak ktos mial kontakt z mera to wie o czym mowie. Jeden blad i od poczatku.

  • @sator666666
    @sator666666 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    LDA, STA...

  • @connorkenway2808
    @connorkenway2808 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +5

    MOS 6502 nie rozpoczal zadnej rewolucji tylko byl proba wydarcia kawalka tortu z rynku i odpowiedzia na intelowskiego 8008/8080 ktory byl produkowany juz 2 lata wczesniej. jak sie przeczyta ksiazke z teza na wyrost i powtorzy ja 100 razy to nie oznacza ze to nagle zmieni historie. MOS to slepa galaz ewolucji i nie bylo w niej zadnej rewolucyjnosci.

    • @C64Lover
      @C64Lover 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Ale brednie xD 6502 byl wydany, bo motorola nie chciala 6800 rozwijac, wiec inzynierowie wzieli sprawe w swoje rece i zrobili 6502, sprzedajac go za ulamek ceny 6800. Podobna sytuacja miala miejsce z i8080, inzynierowie poszli do ZIloga, zeby Z80 zaoferowac.

    • @beholder2012
      @beholder2012 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

      @@C64Lover ...przy czym powyÅžsze ANI TROCHĘ nie przeczy temu, co "twÃģrca wątku" stwierdził.

    • @C64Lover
      @C64Lover 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      @@beholder2012 Moglbym napisac tylko, ze "Przeczy" rownajac sie do poziomu odpowiadajacego ale sprobujemy to argumentowac: 6502 nie bylo zadna odpowiedzia na intela a zdecydowanie rozwinieciem motoroli 6800, ktory to 6800 z kolei moze i byl odpowiedzia na ten badziew intela. 6502 byl pierwszy procesorem z potokowoscia i mial bardzo krotka latencje przerwan, co dalo mu wiele zastosowan tam, gdzie nie widac tego na wierzchu, jak np w sprzecie medycznym. Rozpowszechnienie w komputerach domowych zawdzieczal jednak glownie znacznie nizszej cenie niz konkurencja. Procesory intela to byla slepa uliczka ale intel nachapal sie tyle hajsu, ze trupa pudruje sie do dzisiaj. Kazdy jeden komputer po IBM PC byl znacznie lepszy niz tenze lub jego klony ale przez te wlasnie klony zadne lepsze rozwiazania nie mogly sie na rynku przebic, poza niszami, w ktorych w koncu i PC zaczely dominowac po wielu latach (DTP, muzyka, grafika, pecety latami nadawaly sie tylko do smutnych programow w trybie tekstowym)

    • @beholder2012
      @beholder2012 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

      @@C64Lover otÃģÅž (nie zniÅžając się do agresywno-czepiackiego poziomu odpowiadającego) zwrÃģcę tylko uwagę, Åže jego przedmÃģwca stwierdził był, Åže "MOS 6502 nie rozpoczal zadnej rewolucji tylko byl proba wydarcia kawalka tortu z rynku" - i JEST TO PRAWDA, Åže grupa inÅžynierÃģw dostrzegła pewien POTENCJAŁ RYNKOWY w swoim pomyśle - i nie pomyliła się, jak wiemy z historii - a te rozliczne zalety i fakt, Åže 6502 "był rozwinięciem 6800", i inne "mądrości" ktÃģrymi usiłuje popisywać się c64power.com - w Åžaden sposÃģb nie przeczą oczywistemu faktowi, Åže grupa osÃģb chciała mieć jakiś udział w rynku procesorÃģw. Mało tego: c64power.com głęboko myli się twierdząc, Åže "podobna sytuacja miala miejsce z i8080, inzynierowie poszli do ZIloga, zeby Z80 zaoferowac" - otÃģÅž oni nie "poszli do Ziloga", tylko sami Ziloga załoÅžyli.
      Tak więc zalecam nie podniecać się tak ani nie zaperzać. I uczyć się, zamiast usiłować popisywać się tym, czego - jak widać na załączonym obrazku - za dobrze się nie zna.

    • @marcinkopanski289
      @marcinkopanski289 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

      @@beholder2012 Ale włąsnie na tym polega rewolucja, Åže negujemy zastany porządek i prÃģbujemy wprowdzić nowy. A czymś takim było odejście od drogich procesorÃģw, tylko do skpomplikowanych i drogich urządzeń dla profesjonalistÃģw i zrobienie prostszego procesora duÅžo bardziej przystępnego cenowo. Jak widac Motorola jak i Intel chciały iśc w coraz bardziej skomlikowane i drogie układy, opierając model biznesu na oferowaniu supportu przy prpodukcji bardzo drogich urządzeń, z zaawansowanymi fukcjami. MOS zmieniło rynek procesorÃģw i model biznesowy ich producentÃģw. W tym kontekście była to rewolucja. Nie w kontekście samej budowy, czy zasady działania procesorÃģw, bo ta się zbytnio nie zmieniła, za ich sprawą.

  • @lysekCipek
    @lysekCipek 4 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    trudnom i Åžmudnom pracę fajne masz filmy Ale naucz się mÃģwić