Chciałem stworzyć ekologiczne, samowystarczalne gospodarstwo. Wygląda na to że potrzebuję do tego tylko trochę ziemi i kilkudziesięciu chłopów pańszczyznianych 🫠
Karol zawsze potrafi się ustawić w swoim kocim życiu! Nakarmią, napoją i pogłaszczą Jego Wysokość ;) ... a nawet jak coś nabroi to i tak rzecz szybko pójdzie w zapomnienie.
Samowystarczalność na wsi polskiej dobrze pamiętam, bo dotyczyła jeszcze moich dziadków. W PRL moja rodzina mieszkając na wsi była w dużej mierze samowystarczalna.
U mnie cześć starych małżeństw bez potomków na miejscu nadal tak żyje. Jeden kawaler nawet był jak szlachcic bo miał nielegalne przyłącze prądu a na wodzie też jakoś kantował
@@dudek890Nie jakoś tylko podłączenie ma pod hydrant. Stary patent na starej rurze w ziemi. Samowystarczalność na wsi nie istnieje od czasów wojennych. Zawsze coś trzeba kupić.
@@Tomasz-gl1mq lokalnie takie przypadki były, gdzie chłopi zabijali szlachcicow za to jak ich traktowali... A tak to ogólnie szlachta miała tak ustawione wszystko że taki chłop szedł jak krowa do rzeźnika. Szlachta miała swoje gorzelnie i tam była zapłata...
Fajne te materiały. A najlepsze, że są też dostępne w wersji pisanej. A Pan bardziej z którą grupą się utożsamia, wobec swojego drzewa genealogicznego? Tych drapieżnych ziemian czy prawych kmieci?
Ale jaki to majątek 75 ha. Nawet licząc 5 zł za metr to i tak 3,75 mln zł. Współcześnie większość Polaków tyle nie ma. Tylko że te majątki nie przekładały się na dochody to już inna sprawa.
Większości gruntów nie sprzedaż po 5zł/m. Nie urodzajne i słabo położone. Są działki po 60 - 80 000 za ha, ale to już kwestia regionu i punktowego głodu ziemi.
11 tysięcy czystego dochodu dyspozycyjnego po kosztach mieszkania, jedzenia, usług, ubrania to musiałoby w przeliczeniu na dzisiejsze zarobki gospodarstwa domowego być co najmniej równie dzisiejszym 35 tysiącom brutto
Nic dziwnego że system padł, kiedy podatki potrzebne chociażby na nowoczesne wojsko, płaciła grupa ludzi zarabiających najmniej. Jednorazowe podatki na wojnę od szlachty nijak nie miały prawa uratować sytuację.
@@karolwojdak9892kto chce płacić prawie 3 razy większy podatek jak zarobi rocznie ponad 120tyś. Mowa o UOP. Z automatu każdy myśli jak tego podatku płacić mniej, normalna sprawa dla każdego na świecie. Dotyczy się to też ogromnych przedsiębiorstw.
B@@karolwojdak9892Nie tylko przedsiębiorcy. Ale politycy i urzędnicy państwowi również. Samochody służbowe, karty służbowe reprezentacyjne (wydane dla firmy do reprezentowania firmy) na które nikt już nie patrzy, i urzędnik lub polityk jadący do domu, płacący za prywatny posiłek to normalność. Ostatnio słyszałem wywiad Mazurka w który Pani minister mówiła że normalne jest że ona jeździ służbowym samochodem na weekend do domu. Ona uważała to za normalne. Redaktor też. A jak tego nie to wyślę się chłopa aby zrobił (no dziś to ochroniarz. Z UOP czy jak się dzisiaj nazywa ,policjant itd.).
@@karolwojdak9892 Przedsiębiorcy w przeciwieństwie do reszty, mają wiedzę jak te podatki są wydawane. A są wydawane w bardzo głupi i nadmierny sposób, choćby ławki po milion złotych w Krakowie, gdzie jakbyś kupił taką sama gdziekolwiek dałbyś za to max kilka tysięcy złotych, a takich przykładów z kraju idzie w dziesiątki tysięcy.
@@ireneuszkowalski1845 Jak dla mnie może wcale nie być odliczeń od podatku, tylko jako konsument i tak to pokryjesz, bo nikt nie będzie robił za darmo. Tyle lat się próbuje tłumaczyć ludziom, że wszelakie podwyżki podatków są z miejsca przerzucane na ostatniego w kolejce, czyli konsumenta, to nikt nie chce tego pojąc. Polecam sprawdzić ile ludzi w Polsce faktycznie zarabia te 15k netto.
Oj coś z ekonomią nie tak a fundusz zapasowy na wypadek nieurodzaju pożaru . A pieniadze na wojne. A szlachta gołota sama uprawiająca ziemię. Gołoty była większość oni chodzili w łapciach bo na buty pieniędzy brakowało.
@@jacek1929 Unię Europejską czeka taki sam los. Mało pracujemy, produkcja przemysłowa poszła do Azji, każdy czeka za urlopem i coraz więcej osób zamiast nawet skromnego majątku ma etat. Dobrobyt to najgorsza plaga jaka może spaść na kraj.
@@panpogo Ciocia UE jest w bardzo złym stanie. Zapraszam do lektury raportu Super Mario Draghiego. Przeczytasz tam o pieniądzach jakie UE musi pożyczyć aby ustać na nogach. Ostrzegam, papier ma 600 stron, ale jest też chyba 80- stronicowe strzeszczenie
Tak, tylko że z tych 11 tys. musiał pokrywać wszystkie wydatki wojskowe w razie wojny. Nikt mu wtedy nie płacił za broń, wyżywienie, ubiór, konie etc. i jakiekolwiek szkolenie też musiał przeprowadzać na własny koszt w czasie wolnym. Absolutnie nie twierdzę, że żyło im się źle, ale mieli zupełnie inne wydatki, takie o których dzisiaj byś nie pomyślał (bo jak Cię biorą do woja to dają Ci broń, mundur, wyszkolenie, wyżywienie).
@Hadar1991 akurat wojenka to slaby przyklad , jedna bitwa lub jedno oblezenie i mogles byc ustawiony do konca zycia z drugiej strony mogles skończyć na galerach lub jeszcze gorzej .
Historyczne pieniądze najłatwiej przeliczyć na wartość kruszcu złota! Ile ważyło 186 ówczesnych złotych? Szlachta była zwolniona z podatku od ziemi ale płaciła 2 grosze za komin. 24 grosze to 1 złotówka o tej samej masie. Współcześnie 1 złoty wynosi 72 grosze, w srebrze Tak więc srebro staniało. Natomiast tzw. majątki folwarczne nie należały do Szlachty tylko do króla lub Kościoła. To powinien wiedzieć szanujący się historyk. Od takich posiadłości zwanych też starostwami, dziedzice płacili podatek, od królewszczyzny 24 grosze od łana. Kościół płacił 48 groszy od łana. Kościół pobierał daninę ale musiał zapłacić podatek do skarbu państwa. Chłopi też nie pracowali za darmo, dostawali w zamian prawo do uprawy 1 łana ziemi, z którego czerpali korzyści. Wartość złota w teorii się nie zmieniła do tysiącleci. Natomiast wartość towarów uległa zmianie, ogólnie towary staniała a usługi podrożały.
Szanowny Pan Zbigniew Dobrowolski jest : spóźnionym o parę wieków - za-indoktrynowanym bez reszty, aż do intelektualnych fantasmagorii historycznych, by tylko obronić ,,dobre imię" polskiej szlachty i gnijącej za życia w 2. p. XVII. i w całym XVIII. wieku - niewolniczo-pańszczyźnianej I. RP Obojga Narodów. Chyba też, z powodu przewlekłej u Niego, nieuleczalnej nienawiści klasowej, do ponad 80% polskiego, współczesnego społeczeństwa. Wywodzącego się z nie-herbowych ludzi pracy na wsi. I, w konsekwencji, zapewne - programowego, jaskiniowego anty-komunizmu. Jest współczesnym Rejtanem, obrońcą polskich, litewskich i ruskich - magnackich i szlacheckich prywatnych właścicieli ziemi [podstawowego w feudalizmie środka produkcji, posiadanych na prawach - monopolu] i właścicieli, też prywatnych - przymusowej siły roboczej. przypisanej im państwowy prawem, klasową siłą militarną, klasowego feudalnego państwo - kilku milionów polskich, ruskich i litewskich chłopów, pół-niewolników. Trzeba mieć, nierówno pod sufitem, by opowiadać dyrdymały że w ówczesnej RP. nr I, Kościół i szlachta, płaciły swemu klasowemu państwu [w zaniku] - liczące się podatki. Skoro, w nim nie mogłeś uświadczyć, żadnej prawie władzy wykonawczej, normalnego sądownictwa, policji, stałej armii. I na każdą, kolejną wojenną zawieruchę - królowie, musieli żebrać u posłów i senatorów o pieniądze. Bo nie starczało ich z łanów chłopskich i królewszczyzn - dojonych przy tym, przez skorumpowanych dzierżawców. I, w ogóle, co to, za jakieś liberalne pierdoły, że ziemia może, mogła należeć, do jakiegoś księcia, króla, albo innego Kościoła? Skąd, się im to wzięło? Może - ze Starego Testamentu? CAŁA ZIEMIA, należała do tych, wybranych przez Boga Najwyższego, w Trójcy Św. Jedynego i Wszystkich Świętych Jego - wybrańcach w atłasach szkarłatnych, w złotych łańcuchach, bo za monarchami, feudałami i Kościołami, stała uzbrojona banda ,,feudalnego rycerstwa" z mieczami, katowskie szafoty po miejskich rynkach i zamkowych dziedzińcach, rosły wszędzie drzewa, zdatne do wieszania chamskich buntowników, przeciw Boskim prawom, i z palami, specjalnym sposobem i zmysłem ostrzonymi - na ,,zielonej" Ukrainie. Z Kościołami, przeróżnych wyznań i obrządków - ideologicznymi instytucjami, powołanymi do szerzenia klasowej, feudalnej propagandy, że własność i władza, od Boga na Niebiesiech pochodzi, i do straszenia piekłem - pańskich poddanych. Może, byłoby lepiej dla wszystkich, gdyby na tematy historyczne, nie wypowiadał się publicznie, autorytatywnie do tego, współczesny ,,Król Midas", któremu - jak rekrutowi z dowcipu - gołe kobiety, wszystko kojarzy się ze złotem. Polski globalista, spec zapewne od bankowych manipulacji, od niosącego zagładę całemu światu - zbrodniczego kapitału finansowego. Winnemu obiektywnie, większości wojen imperialistycznych na świecie, poczynając już od pierwszej - amerykańsko-hiszpańskiej z 1898. roku. A już na pewno, tych po 1945. Aktualnie - na banderowskiej Ukrainie i w Palestynie, pod nazistowska okupacją, żydowskiego Izraela. Świat - to jedno wielkie naczynie, zbudowane - z mniejszych naczyń połączonych. - b. nauczyciel historii, przewodnik muzealny, st. komuch, aktualnie - ruska onuca, r. - 1941. Ps. Forma wypowiedzi i jej ostry język, to przejaw mojej nienawiści klasowej. Do polskiego i światowego burżujstwa - złodziei EFEKTÓW CUDZEJ PRACY, zawłaszczających - naszą wartość dodatkową. I do ich, literackich przedstawicieli - tego burżujskiego robactwa, co oblazło znowu, po przegnaniu z kraju w 1944/45 roku - z Naszej i mojej wtedy Ojczyzny. Obecne państwo, noszące tylko polską nazwę, jest kreatura, agenturą ponadnarodowego kapitału finansowego. W szczegółach - anglosaskiego i żydowskiego. Faszystowska forpocztą, faszystowskiego na eksport - NATO. ,,Pawiem narodów byłaś i papugą; A teraz jesteś służebnicą cudzą..." - MK.
Tak się zastanawiam, jaki byłby postęp gospodarczy, gdyby nie większy kapitał w jednej ręce? Gdyby ograniczyć się do handlu wymiennego? Tak sobie dalej myślę, że cały obecny świat jest zbudowany na wcześniejszym i aktualnym wyzysku, przemocy, a nawet barbarzyństwie. Co by dzisiaj było w Polsce, gdyby nie było elit panujących i szlachty tworzących struktury państwa i systemu gospodarczego?
Jak zwykle nielogiczne wyciąganie wniosków : 70-80 mieszkańców miejscowości , 11250zł na miesciac wypracowane niby niewolniczą pracą 70 osób to ile jest dochodu na osobę po komunistycznym podziale po równo? Demonizujecie szlachę a nie dostrzegacie jednego : powszechność ubóstwa wynikała z braku przemyslowego wytwarzania dóbr i niskowydajnego rolnictwa
Porównywać dochody szlachciców to trzeba z obecnymi przedsiębiorcami, a 16 wiecznych chłopów porównywać to typowego Polaka na etacie w 21 wieku. A nie obszarnika do robola🙈
O właścicielu ziemskich można myśleć dzisiaj jak o osobie w drugim progu podatkowym. A tych jest 441 tysięcy z 31,5 miliona dorosłych Polaków. Za to dochody i jakość życia osób w pierwszym progu podatkowym jest nieporównywalnie wyższa niż chłopów.
W jaki sposob wyewoluowala mentalnosc opisywana slowami "zastaw sie a postaw sie"? Odnoszaca sie nie tylko do organizowania wystawnych przyjec ale takze budowania pieknych fasad bardzo biednego zycia???
To pytanie na które trudno odpowiedziec w jednym czy kilku zdaniach. W "Warcholstwie" opowiadalem o tym pewnie na 50 czy 100 stronach :). Jeśli będzie zainteresowanie to zrobię o tym kiedyś odcinek. Przynajmniej o jakimś wycinku zagadnienia.
"Zastaw się, a postaw się". Często na konkretne pogrzeby mniej zamożniejsza szlachta zapożyczała się. Może i między innymi z tego zachowania się trochę wkradło do tego sloganu. Nie wiem, domyślam się
Chłop nie pracował za darmo, pańszczyzna to był czynsz za dzierżawioną ziemię. Szlachcic nie był zwolniony z płacenia podatkow "z racji posiadania herbu" tylko z racji obowiązku służby wojskowej, a wi3c wyekwipowania siebie i stosownego do stanu posiadania pocztu. Celowo Pan kłamie, czy to zwykła niewiedza?
Sam kłamiesz bo to nie była żadna dzierżawa tylko zwykłe niewolnictwo bo chłop nie mógł posiadać ziemi. Z tą służbą wojskową szlachty to różnie bywało bo szlachta polska srała i szczała ostentacyjnie na każdą inną rację stanu niż ich prywatny interes.
Prześledz sobie historie polski a zobaczysz jak ta służba wojskowa szlachty była przez wieki ich rządów... Pierwsi spierdalali... Ci co uciekli podczas ostatniej wojny do dzisiaj się szukają.
W zasadzie takiego statystycznego ziemianina można porównać dziś do rolnika gospodarstwa co najmniej 50 hektarowego na średnich glebach. Takie gospodarstwo rocznie "wyciąga" po odliczeniu kosztów (ale też bez uwzględnienia dopłat) jakieś 150 tys. PLN - (uwaga to oczywiście zależy od cen płodow rolnych i środków produkcji a to dziś huśtawka totalna). Różnica jest oczywiście taka, że rolnik i jego najbliższa rodzina sami muszą pracować w tym gospodarstwie + kilku pracowników sezonowych.
Nowy mikrofon Shure bardzo podkreśla niskie tony, co w przypadku mowy przekłada się na zmniejszenie czytelności, lekkie dudnienie w niskim paśmie i uwypuklenie oddechu. Røde był do podcastów lepszy. Nie zmienia to faktu że zawartość wciąż na znakomitym poziomie.
no niestety z rode były same techniczne problemy, gubil sygnal, wyłączał się, musiałem nagrywać po trzy razy to samo i w efekcie nie brzmiało za naturalnie. edit - Ale na tym jeszcze muszę poćwiczyć jak go optymalnie ustawic i potem podbić eq, więc jestem jakby co otwarty na wasze sugestie :)
@@mirekkato5273 W innych krajach była silna władza, która potrafiła zapędzić szlachtę do służby wojskowej, płacenia podatków i dość silna, by umożliwiać rozwój gospodarki. U nas szlachta aktywnie tępiła handel, produkcję i jakikolwiek rozwój. Chyba jedyne co im wychodziło, to sprzedawanie głosów na sejmach ;)
@@mirekkato5273 tak jest też takie stwierdzenie, że pańszczyznę zlikwidowali u nas zaborcy. Tak i nie, gdyż każdy z dekretów znoszących pańszczyznę znosił ją w całych Prusach, całej Austrii i całej Rosji a nie tylko na ziemiach polskich zabranych w czasie rozbiorów. Co oznacza, że misja cywilizacyjne zaborców też się nijak nie broni.
@@voli11 Nie to, że nie ma czego stanowi szlacheckiemu zarzucić, ale powtarzasz slogany propagandy komunistycznej. Wolałbyś być szlachcicem w Polsce czy Prusach albo Rosji. Założę się, ze sam będziesz piszczał jak przywrócą obowiązkowe ćwiczenia wojskowe. Popatrz w około jak wielu ludzi zawodziło co to za tragedia, że PiS wtrąca się do gospodarki.
Pan Autor myli ideologię z historią. Przykład: "szlachta nie chciała kupować nic od polskich mieszczan". Zatem setki miast istniało tylko po to, żeby marnować powietrze? Przyjęcie założenia, że dodatkowa produkcja folwarku jest bezkosztowa to analfabetyzm ekonomiczny. Nie pokazujcie tej "twórczości" dzieciom. :(
jak mnie niesamowicie drazni ze niemal w kazdym zdaniu przeciagasz przedostatni wyraz, robisz pauze idopiero mowisz ostatni wyraz. niewazne czy tam powinna byc pauza czy nie, to i tak ja robisz. takie cos kojarzy mi sie tylko z nauczycielkami z podstawowki, ktore nie mowily zdania do konca, zeby dac dzieciom szanse popisac sie wiedza, dopowiadajac dalszy ciag. tylko ze to zupelnie nie ta sytuacja.
Pewnie dałoby się to napisać w nieco bardziej przyjaznej formie, niemniej podzielam opinię- rzeczywiście jest to dość męcząca maniera, choć przy słuchaniu z prędkością 1,25 lub 1,5 mimo wszystko jest znośnie.
@@jezusm1040ja też słucham z prędkością 1,5 😊 słucham z ciekawością i bez narzekania na dykcję, wymowę, tempo... Bo mam tu ciekawą wiedzę podaną na tacy 🙂
@@panpogo Towary z Europy Zach. Holendrzy przywozili do Gdańska, ale sama dystrybucja po kraju to już pole działania naszego mieszczaństwa. Co do handlu zagranicznego to przeczytaj publikację Baszanowskiego o handlu bydłem w szlacheckiej Polsce. W tej branży byli nie tylko mieszczanie ale i chłopi!
@@tomekes1751 Z tego co wiem to szlachta bezpośrednio handlowała z kupcami holenderskimi bez pośrednictwa rodzimego mieszczaństwa. Handel wołami w I Rzeczpospolitej to margines bo 80% PKB I Rzeczpospolitej to zboże. Na zboże z I Rzeczpospolitej najwięcej zarabiali Holendrzy nawet 400%. Gospodarka I Rzeczpospolitej to typowa gospodarka peryferyjna względem gospodarki krajów zachodnich Europy wytwarzająca surowce i półprodukty.
@@panpogo Co do Holendrów, to zgoda. Z nadwyżek kapitałowych zarobionych nad Bałtykiem sfinansowali swoją ekspansję handlową w świecie. Sami Niderlandczycy swój towar sprzedawali Gdańszczanom. Ci rozsyłali swoich agentów po kraju zawierając umowy pośrednictwa z miejscowym kupiectwem. To na miejscu ogarniało temat skupu zboża i innych surowców. Jednocześnie w detalu rozprowadzało towar z zagranicy. Tytułem uszczegółowienia: bydło to circa 15-20%, ale w strukturze całego handlu. O tym się nie pisało za dużo, bo to narusza dogmat o strukturze gospodarki polskiej XVI-XVII wieku. Co do zboża, to jest najłatwiej przedstawić te dane i historycy idąc na łatwiznę, głównie patrzą na łaszty przy określaniu wolumenów handlu. O potażu, miedzi cardinal czy samej dobrej polskiej srebrnej monecie wywożonych na zachód, wielu publikacji nie ma.
@@tomekes1751 Sposób prowadzenia gospodarki przez szlachtę był najbardziej korzystny dla kupców Holenderskich i samej szlachty natomiast był wybitnie szkodliwy dla reszty społeczeństwa oraz całego państwa.
Wątpię, czy wyliczenie oparte na kosztach wyżywienia jest adekwatne. Obecnie żywność (a raczej kalorie kupowane w marketach) są dużo tańsze niż 100 a zwłaszcza 500 lat temu. Myślę, że dochody są niedoszacowane nawet 10 krotnie....
Tak, dokładnie. Ten sposób nawet dla amatora budzi duże wątpliwości. W końcu nawet przed wojną wartość bochenka chleba była zupełnie inna niż dzisiaj. Na oko widać że dochód kilkukrotnie niedoszacowany!
Dobrze piszesz, Pan Kamil często w swoich filmach bierze ten przelicznik i wychodzą mu takie kuriozalne wnioski. Myślę że lepsze byłoby porównanie do zarobków ówczesnego chłopa, albo do PKB z tamtych czasów.
@@Mick22283 dniówka chłopa to dobry przelicznik - pokazuje skalę dochodu/krotność najniższych zarobków. Można ją przenieść na dzisiejsze czasy (dniówka przy najniższej krajowej).
Powtórzę się, ale co tam: przeliczanie dawnych pieniędzy na obecne nie ma sensu. Bo kompletnie inaczej wyglądała wówczas wartość towarów, jednych względem drugich, kompletnie inna była też wydajność pracy. I przy takim liczeniu dochodzimy często do wniosku, że przodkowie to idioci byli, bo oto jeden władca innemu sprzedawał kawał ziemi, ileś tam miast, za odpowiednik współczesnej ceny dwóch domów jednorodzinnych. A najemny żołnierz potrafił pójść na wojnę (raczej brutalną i niebezpieczną dla życia i zdrowia, choćby z uwagi na poziom medycyny i higieny - więcej wojaków umierało od chorób obozowych, niż ginęło w walce i od gangreny po niej) za "godziwe" honorarium rzędu 20 kg ziarna. Czyli, licząc po dzisiejszemu, 15-20 zł dziennie. Czyli max 600 zł miesięcznie. Pokażcie mi dziś frajera, który za TAKIE pieniądze pojedzie na wojaczkę typu średniowiecznego, z amputacją przy pomocy toporka i kołka wkładanego w zęby. Trofa liczona w maśle, kiełbasie i chlebie jest zatem o tyle myląca, że setki lat temu większość ludzi masła i kiełbasy na oczy nie oglądała poza wielkimi świętami. A zamożny człowiek to był taki, który nosił buty latem. Jedne i te same. Przodkowie nasi byli po prostu SKRAJNIE biedni w porównaniu do nas, całkiem realnie głodowali na przednówku przynajmniej parę sezonów w życiu, żyli w warunkach, za które dziś odbiorą bydło i trzodę rolnikowi i to na ich tle należy postrzegać zamożność pana szlachcica - który był po prostu CHOLERNIE bogatym bogaczem, bo przecież bogactwo nie jest obiektywne a relatywne i do oceny wyłącznie na tle otoczenia.
O tym, że pieniądze z różnych epok są nieporównywalne, wszyscy od dawna wiedzą. Natomiast właśnie o to chodzi, żeby w ramach zabawy spróbować sobie to jakoś porównać i wyobrazić ile to było, mieć dzięki temu lepszą percepcję wartości ówczesnego pieniądza. Ja, gdy czytam powieści historyczne, gdybym nie przeliczał sobie w myśli podawanych sum na bieżące pieniądze, coś bym tracił z rozumienia powieści. Myślę, że ciekawym podejściem jest właśnie porównanie z minimalnym kosztem wyżywienia dorosłej osoby, ponieważ niezależnie od epoki i technologii oraz panującej biedy każdy musi się wyżywić żeby przeżyć. Także niezależnie od tego, że dziś wszystkiego jest więcej, możliwe że nasza siła nabywcza względem żywności aż tak bardzo nie wzrosła jak względem innych produktów i dlatego jest do dobry punkt odniesienia.
@@andrzejlasek7927 Serio? :) To czemu ludzie boso chadzali a za buty potrafili zabić nieostrożnego przechodnia? Czemu typowy robol zarabiał odpowiednik 10 kg ziarna dziennie, czyli 6-10 zł? Co rozumiesz przez "nie odbiegały od dzisiejszych"? Skoro te jego 10 kg stanowiło kosztowało z grubsza równy 1 grosz? Co dziś kosztuje 1 grosz a wazy 10 kg? Bo zboże na pewno nie.
@@przemek6013 Nie, to nie jest dobry punkt odniesienia, bo sam autor gdzieś niedawno opowiadał o cenach masła czy sera, mocno akcentując, że masła praktycznie chłopi nie jadali - takie było drogie z ich punktu widzenia. Więc jak można trofę, czyli dzienną porcję żarcia dla przeciętnego człowieka, liczyć z udziałem masła i kiełbasy? I jak ty sobie w ogóle wyobrażasz te przeliczenia, czytając w jakiejś książce o zwykłych chłopach, którzy kiełbasę i masło od bardzo wielkiego święta jadali i były to dla nich luksusy porównywalne dla nas pewnie z kawiorem czy przynajmniej jakimiś ekskluzywnymi serami z francuskich delikatesów. O to właśnie chodzi, że jedynie sensowne opisywanie takich ludzi brzmi: "zarabiał 14 zł miesięcznie, za co mógł kupić 100 kg taniego, bo żytniego ziarna albo 5,5 kg masła". Jakby cię interesowało o kim mowa - to zarobki zawodowego żołnierza z epoki Kościuszki. Niby to masło nie było jakoś porażająco drogie na tle ziarna, ale jak policzysz, że chłop dostawał równowartość 3 kg żyta dziennie, to ci wyjdzie, że musiał mocno oszczędzać i raczej masłem nie szastał. My dziś możemy, bo nasze dochody są na tyle wysokie, że takie ziarno wychodzi nam w zasadzie jak darmowe.
To w dalszym ciągu jest słabe porównanie. Kto jest bogatszy: szlachcic który nawet za cały swój majątek nie był w stanie wyleczyć zapalenia płuc, czy przeciętny człowiek dziś, który leki dostanie w każdej aptece?
5:00 myślę, że przeliczanie wartości pieniądza przez ceny żywności jest obarczone ogromnym błędem, że względu na dzisiejsze technologie drastycznie obniżające koszt produkcji żywności w stosunku do dawnych czasów. Może lepiej użyć do tego złota?
Nic podobnego. Przeciez trzeba bylo za nią utrzymać dosć liczną sluzbę, jakichs krewniakow na dozywociu, rodzicow, siostrę co owdowiała lub nie wyszła za mąż, dzieci wyposażyć. Ale przede wszystkim walczyć, a wojen mniejszych czy większych "potrzeb" jak o nich mowiono, nie brakowało. Szlachcic zas sluzył albo za darmo, albo za symboliczny żołd, jesli kontraktowo. Sam musiał sie uzbroić, wyposażyc w konie, pomocnikow, sam zatroszczyć o prowiant. Koń to kilkaset zlotych, a potrzebne były najmniej dwa, nie licząc tanszych dla czeladzi. Chlop nie podlegał obowiazkowej sluzbie wojskowej i nikt od niego odwagi nie wymagal, szlachcicowi groziły rózne sankcje. I tak dalej..
W typowym dworze za pieniądze zatrudniano średnio tylko 6 służących, co wiązało się z bardzo małym kosztem, powszechne pospolite ruszenie nie było zwoływane od 1537 roku ani razu, a przez oddziały wojska "zawodowego" przewijało się zaledwie jakies 12 procent szlachciców. Tak więc operując na konkretnych danych, to co Pan pisze nie jest prawdą:)
@@WielkaHistoria To nie tyle "konkretne dane", co statystyczne uogólnienia, ktore dają usredniony i przybliżony obraz calości. Z wszelkimi jego mankamentami, chocby uproszczeniami prowadzacymi do takich stwierdzen, jak to, na ktore odpowiedziałem. Co jest nieprawdą? Chce pan powiedziec, ze wydatki uszczuplające dochody szlachcica ziemianina, jakie przykladowo podałem, nie istniały? A podałem raz, że przyklady, dwa, daleko nie wszystkie, dlugo by je bowiem wymieniać. Gdzie wydatki pro publico bono, w przypadku mniejszej szlachty fundowanie kosciołow, czy donacji na ich rzecz, na klasztory..? Nie znaczy to oczywiście że wszystkie wydatki kumulowały się w jednej rodzinie szlacheckiej, choć i tak moglo się zdarzyć, ale z pewnoscią w dłuzszym okresie kazda taka rodzina musiała ich doświadczać, co uniemozliwiało rokroczne "odlozenie tej kwoty lub zainwestowanie", jak to prostodusznie ocenił @Huberator. Na sluzbę wydawano malo? A ile to jest mało, pomijając, że "malo" dalej jest wydatkiem ktory nijak dochodu "ktory mozna zainwestować" nie powiększa, lecz pomniejsza. Podobnie z dwunastoma procentami slużacej wojskowo szlachty. Nie bylo to przecież wciaż te same dwanascie procent populacji, dziś słuzyl z tej rodziny, jutro szedł z sąsiedzkiej, w rezultacie nie dwanascie, a może z osiemdziesiąt procent szlachty w jakims okresie swego zycia zasmakowało zolnierskich rozrywek. Wiele tu zalezalo zresztą od miejsca zamieszkania, czy w spokojniejszej, czy mnie spokojnej części Rzeczpospolitej.
12 proc. to odsetek szlachciców którzy w ogóle służyli w zawodowym wojsku. Ogółem jeśli te kwestie Pana ciekawią, to warto sięgnąć do literatury naukowej - poznać i zrozumieć wyliczenia, ich podstawy i kontekst. To w większości kwestie, które ustalono i które da się statystycznie ująć. Wiadomo co było normą i na jaką skalę, a co mitem.
Ojej niestety Polska południowa. Bardzo dziękuję za wyjaśnienie tak ciekawych niuansów. Jako herbowa szlachcianka przyznam, że o pewnych drobiazgach nie wiedziałam 🤔
Oj czyli zarabiał na poziomie bogatszego rolnika z min 50ha lub średniego szczebla korpoludka i w górę. Ciekawe czy dzisiejsze Kulczyki zarabiają więcej niż ówczesni Zamojscy.
Wyliczenia oparte na kosztach wyżywienia? Bez sensu. Jeden zje pajde chleba kaszankę, szynkową i popije piwem z plastikowej butelki i bedzie szczęśliwy, drugi potrzebuje filet mignon ze szparagami i kieliszek koniaku.
coraz to większe przywileje i głupota szlachty doprowadziły do upadku państwa. To czego szlachta nie zapłaciła polskiemu królowi by miał silną armię najpierw złupili Szwedzi a resztę zabrali dla cara ruscy jegrzy. Sami sobie winni że potem skończyli na wygnaniu albo na Syberii
Bardzo kiepskie porównanie. Czym jest jedzenie? Czy bierze pod uwage spadek cen jedzenia spowodowane automatyka produkcji? Lepszym wyznacznikiem jest liczba osob jakich mogli zatrudnić na służbę. Zarabiając 11tys PLN miesięcznie, nie wystarczy Ci żeby zatrudnić służbę. W sumie nawet dzisiaj te same pieniądze mają inną wartość na wsi, w Warszawie lub w NYC. Konkluzja przynajmniej ma sens.
W tym czasie nie było złotówek. Ile dukatów zarabiał? Dukat to zawsze 3,4gr złota. Teraz cena złota jest zaniżona ale jest chyba jedynym konkretnym odnośnikiem
To byl pieniądz obrachunkowy, równowartość 30 groszy. Co do zawartości (a właściwie ekwiwalentu) kruszcu to jest to złożony problem bo mówimy o pieniądzu obrachunkowym - nie był wyrażany 1:1 w monecie, zwykle nie istniał nawet w realnym obrocie żaden pieniadz kruszcowy o dokładnie takiem "nominale". Inna rzecz że wyrażanie siły nabywczej dawnych pieniędzy w zawartości kruszcu to droga na manowce.
@@WielkaHistoria Bzdura. Za dukata można teraz kupić tyle samo np wieprzowiny co trzysta lat temu. Za 5 rubli 120 lat temu kupowało się tyle samo żywca co teraz
Dobra robota! Fajnie się ogląda. Mój przodek był właścicielem ziemskim ale na początku XX wieku i do II WŚ. Mógłby Pan zrobić odcinek o ziemiaństwie w tamtych czasach? Województwo Wileńskie.
Typowy szlachcic nie moze być porownywany do osoby pracujacej samodzielnie, raczej do wlasciciela.biznesu ktory zatrudnia 60 osób. A na pewno taka firma przynosi wlascicielowi wiecej niz 11,250 pln miesiecznie. Raczej 112 500 pln miesiecznie. Wiec nie ma porownania do obecnych czasów
W sumie, to ciekawe ile obecnie w Polsce funkcjonuje firm zatrudniających kilkudziesięciu pracowników;) Gdybym miał porównywać do czasów obecnych, to omówił Pan system gospodarczy Państwa który Polakom zachwala konfa:)))) Oczywiście lekko upudrowany;) Zdrowia.
4:40 dlaczego wyżywienia? Wyżywienie to mniej niż 10% wydatków. Lepiej uwzględnić cene nieruchomości lub rozrywkę które stanowią większą część wydatków i będą bardziej miarodajne.
Szlachcic nie budował żadnego domu dla chłopa tylko pozwalał mu pozyskać drewno z pańskiego lasu i na tym kończyła się pańska pomoc w budowie chłopskiej chaty.
@@tomekes1751 byłeś własnością szlachcica, jego niewolnikiem. Szlachcic żeby mieć z ciebie jakiś pożytek żebyś szybko nie zdechł to dał Ci, pozwolił wykarcowac trochę lasu żebyś mógł szope sobie postawić. a Na tym wykarczowanym polu ryłes potem do usranej śmierci. Jedyna twoja rozrywką było to że w niedzielę mogłeś napić się zepsutego zacieru z gorzelni szlachcica.
To chyba druga najglupsza myśl, którą dzisiaj przeczytałem zaraz po tym, że kosmici się z nami nie komunikują, bo zabił ich efekt cieplarniany na ich planetach.
Prosze powiedziec prawde ile musial wydac szlachcic na obronnosc kraju,ktora sopczywala na barkach wlasnie tej klasy.Ten transchlopizm w pana filmach poprostu poraza.O tym,jakie byly obowiazki "pana"wobec tego uciskanego "chlopa"tez u pana nic nie slyszalem.Wiem,ze historie pisza zwyciezcy,u pana to wyglada jakby zwyciestwo nalezalo do miedzynarodowki komunistycznej...
Prosiłbym o nie naleganie do używanie zdrowego rozsądku i logiki. Bo jeszcze ktoś zada pytanie: skoro chłop polski był tak uciskany to czemu nie doszło do powstań ludowych, które miały miejsce na Zachodzie gdzie stosowano super przyjemny czynsz.
@@panpogo Pudło. Afrykańczycy buntowali się na okrągło. A naszych chłopów nie można było traktować jak niewolników bo chrześcijanin nie mógł niewolić drugiego chrześcijanina. Oczywiście jak napisałeś w innym komentarzu, to od charakteru szlachcica zależało w dużym stopniu jak postępował z kmieciami, ale skoro system trwał i nie powtarzały się bunty chłopskie to większość dziedziców musiała jednak używać mózgów.
Wnioskuję, że XVI w. był polską szansą na kumulację kapitału i tę szansę zaprzepaściliśmy. Jakoś przeżyłbym fakt, że odbywało się to kosztem niewolnictwa moich praprapraprapradziadków/babek, gdyby ten kapitał kumulowano, a następnie inwestowano. Niestety, wszystko to roztrwoniono, więc Polska odwiecznie biadoli nad brakiem własnego kapitału i wyzyskiem przez obcy kapitał.
Nieprawda, kapitał kumulowano, duzo jednak tracono skutkiem wojen i najazdów. Rzeczpospolita jednak na tle wielu krajow była bogata. I nie w tym był problem, że warstwy wyzsze czesć dochodów "trwoniły", bo taka jest rola warstw wyzszych, dzieki czemu powstaje popyt na rózne dobra, ktore nie za darmo przecież dostarcza warstwa nizsza. Rynek kwitnie - nastepuje wymiana towarowo - pieniężna, podział dochodu narodowego za pomocą rynku. Problemem było na przykład, że przez nadmierne przywileje szlacheckie nie rozwijał się przemysł, miasta, i wiele produktow sciagano z zagranicy, co bogacilo warstwy nizsze sąsiednich krajów. No i jakiego niewolnictwa? Chlopi nie byli niewolnikami, byli wspólwłascicielami (tzw wlasnosć cząstkowa) ziemi, dziedzicznymi. Pan nie mógł tej ziemi odebrac, do tego musiał zapewnić budulec, drewno na opał, wypas bydła na ląkach itp serwituty. Panszczyznę, czyli czynsz placony pracą, odrabiali najbogatsi chlopi, posiadający ziemię i to w wiekszej ilosci. Ci, co mieli malo albo wcale, a to była większosc, nie odrabiali pańszczyzny. Były zresztą regiony, gdzie panszczyzny nie bylo, jesli ludnosc osadzano na prawie woloskim, dotyczylo też olędrów oraz korzystajacych z tzw wolnizn na wschodzie, na dzisiejszej Ukrainie.
@@Bokar-mv6jg W I Rzeczpospolitej przeciętny szlachcic wydawał wszystkie pieniądze zarobione na towary luksusowe i nie było czegoś takiego jak akumulacja kapitału czy inwestycja pieniędzy. Pan mógł z chłopem pańszczyźnianym zrobić wszystko co chciał czyli przenieś na inną rolę, wyrzucić z roli, zabić czy karać według swojego uznania, sprzedać chłopa razem z wsią lub osobno, zamienić chłopa na zwierzęta gospodarcze, wsiąść kredyt pod chłopa. W I Rzeczpospolitej chłop pańszczyźniany to składnik majątku szlachcica taki sam jak szafa, stół, krowa czy pług.
Kolejny zmanipulowany materiał. W ogóle nie przywołałeś kosztów tych usług, za które szlachcic musiał płacić, a w szczególności kosztów zakupu i konserwacji uzbrojenia, które wielu ziemian z racji służby wojskowej musiało mieć gotowe już w czasie pokoju
@@Templar_PL ta konserwacja i zakup to był majątek dla szlachcica, naprawdę majątek. Może napiszesz dlaczego były rozbiory polski? Podpowiem Ci, bo nie miał kto polski bronić, tak było wtedy tak było wcześniej. Szlachta zamiast bronić, uciekała gdzie się dało, albo od razu wywieszali białą flagę. Kraj był przez wieki niszczony przez szlachtę. Jedyny plus 2 wojny światowej to taki ze zlikwidowano stan szlachecki bo tak to być może w Polsce do dzisiaj szlachta by się bawiła kosztem niewolnictwa innych.
Maksymalna niezależność od władzy centralnej. Niemal zerowe podatki. Prywatna ochrona zdrowia i precz z opieką społeczną. Prywatny transport. Coś mi to znowu przypomina. Ktoś uczony mi tu już tłumaczył, że nie wolno mnie, niedouczonemu kmieciowi, porównywać XVIII w. społeczeństwa STANOWEGO do idei libertariańskich. Przyznaję, brak w libertarianizmie części parareligijnej otoczki niczym z Liber Chamorum prof. dr. nobilitowanego Trepki. Ale sama pańszczyzna jako taka jest mym zdaniem w pełni kompatybilna z libertarianizmem, jeśli tylko powołać się na święte prawo szlachcica do własności wsi i przyjąć, że chłop zawarł "dobrowolną" umowę o oddaniu siebie i potomstwa na usługi panu po wsze czasy w zamian za prawo użytkowania szlacheckiego gruntu. Jak wiadomo, państwu nic do umów cywilno prawnych zawieranych między ludźmi, żadnych niedozwolonych klauzul, wolność zawierania umów!!!
Dokładnie! A najbardziej fascynują mnie ludzie wierzący, że samo obniżanie podatków do zera i redukcja biurokracji gwarantuje gwaltowny rozwój i powszechną szczęśliwość. Tylko dlaczego dawna Rzeczpospolita nie wygrała z "droższymi" sąsiadami ?
@@crocusscepusiensis3872 Może dlatego ze szlachecki etos zabraniał się zajmowania innymi segmentami gospodarki niż rolnictwo. Szlachta nie zajmowała się np. handlem i bankowością, stąd brak rozwoju u zacofanie.
@@cezarywitkowski9379Czy aby na pewno? Jeśli taki Zamojski miał swój Zamość, to przecież tam miał swoich mieszczan, a ci już umieli zająć się handlem i bankowością. Dzisiaj właściciel Biedronki też osobiście nie siedzi w kasie bo też byłoby to poniżej jego godności. Tu może raczej chodziło o pewien monopol coraz węższej grupy nawet nie szlachty ale magnaterii, który skutecznie zabił możliwość jakiejkolwiek konkurencji- energia w tym systemie chyba bardziej szła w rozpychanie się kosztem innych niż innowacje. Plus dziadowskie supertanie państwo. Np. egzekucja komornicza - zbierz rodzinę i znajomych i sobie wyegzekwuj wyrok (przez zajazd)! Do bodaj 1764 roku nie było formalnie instytucji egzekwującej wyroki! Armia była jak się ludziska zebrali - pospolite ruszenie. No co mogło pójść źle w starciu z takimi np. Prusami? A najbardziej w tym fascynują mnie podobieństwa mentalne do współczesności np. takiego Zakopanego. Przez całe lata nie można było zrobić komunikacji miejskiej, bo prywatne busy. Samowola budowlana zablokowała na lata budowę mostu na Dunajcu. Do dziś nie da się zjechać na nartach z Gubałówki bo któryś właściciel pola się nie zgadza. Turbokatolicyzm na sterydach, miłość do gorzały, poparcie dla tzw. konserwatywnej prawicy 100%(do niedawna). To chyba musiało podobnie wyglądać w I RP, tylko duuużo bardziej🤣🤣🤣
Przeliczenie na stawkę żywieniową nie jest do końca dobre. Przydałyby się ze 3-4 takie wskaźniki. Wydaje mi się, że obecnie żywność jest dużo tańsza niż kiedyś. Trzeba by porównać np.do kosztu pracownika najemnego - ile np.roboczogodzin prostych prac można by wykupić, itp, itd. I proponuję nie używać Karola w roli opału. ;)
@@doctorpommeranus2175 A kryterium mieszkaniowe? Ile kosztowało mieszkanie w mieście? Praca kowala? Praca krawca, szewca? Kryterium żywnościowe jest bardzo ważne, gdyż to jedna z najistotniejszych rzeczy do zapewnienia. Ale, jeśli już zarabiasz tyle, że koszty jedzenia nie są problemem, bo co można było jeszcze kupić? Może być jeszcze kryterium złota - ile i jakiej pracy trzeba było się podjąć, aby zarobić uncję złota. Teraz 1 uncja złota to ponad 10 000zł w monetach, w samym kruszcu trochę mniej. 1g złota w sztabce (wychodzi taniej niż moneta) to ok.350zł. Średnia* krajowa to teraz ponad 8000zł brutto, czyli około 10 000zł brutto-brutto (jak się policzy wszystko, co pracodawca płaci, zanim pracownik otrzyma na rękę 5000+ zł). Czyli obecnie w Polsce można zarobić 1 uncję złota na miesiąc, jeśli nie byłoby podatków, lub pół uncji na rękę. Jak mógłbym zaszaleć 300-400lat temu za 1 uncję złota?
No tak, ale to nasza zacofana Rzeczpospolita. A ile też, ciekawość, zarabiała w tym czasie szlachta w oświeconych krajach Zachodu? Przydałoby się takie porównanie. Czy wyciągali z chłopa na jeszcze dostatniejsze życie, czy przeciwnie - na uboższe?
@@3stefany Skoro Holandia miała 3,5 razy większe PKB to i przeciętny szlachcic czy raczej kupiec mieszczanin był sporo bogatszy niż przeciętny szlachcic w I Rzeczpospolitej. Pod koniec XVIII wieku trzech najbogatszych kupców z Londynu miało większy majątek niż majątek całej I Rzeczpospolitej.
Zachód POMÓR dżumy w XIV 1348-50 zmusił warstwy przywódcze do wszelakiego nowatorstwa, a w Polsce przez /nadmiar TANIEJ siły roboczej/ do tej pory cierpimy tj [klęski urodzaju] rezultat... PZDR.
@@Adamus1410 Dominowały produkty Holenderskie takie jak drogie materiały i ubrania, wyroby jubilerskie, fajans, meble czy przyprawy. Szlachta zabroniła kupcom z I Rzeczpospolitej zajmowania się handlem zagranicznym i przekazała go w ręce kupców zagranicznych głównie Holendrów.
Chciałem stworzyć ekologiczne, samowystarczalne gospodarstwo. Wygląda na to że potrzebuję do tego tylko trochę ziemi i kilkudziesięciu chłopów pańszczyznianych 🫠
Jak miło się pana słucha do niedzielnego śniadania. Dzięki za łatwą do przyswojenia porcję wiedzy.
Świetny odcinek
Dziękuję Panie Kamilu
Polecam książkę 📖
Słucham z 11letnim synem . Uwielbiamy Twój kanał. Dzięki !
Karol zawsze potrafi się ustawić w swoim kocim życiu! Nakarmią, napoją i pogłaszczą Jego Wysokość ;) ... a nawet jak coś nabroi to i tak rzecz szybko pójdzie w zapomnienie.
Super materiał jak książka będzie tak ciekawa to tylko kupić! Bardzo fajne porównania XVI i XXI wieku jeśli chodzi o dochody.
Świetny film 🙂 jak zwykle można się z niego sporo dowiedzieć. Dzięki 👍
Świetna robota ! Miło się słucha i poszerza wiedzę.
Za mało i za krótko ! Poproszę więcej :)
Świetny - jak zwykle - odcinek 👍
Dziękuję bardzo za ciekawy materiał 👍. Pozdrawiam serdecznie całą społeczność kanału oraz autora 👍🇵🇱
Super ciekawy, pełen informacji odcinek!
Samowystarczalność na wsi polskiej dobrze pamiętam, bo dotyczyła jeszcze moich dziadków. W PRL moja rodzina mieszkając na wsi była w dużej mierze samowystarczalna.
U mnie cześć starych małżeństw bez potomków na miejscu nadal tak żyje. Jeden kawaler nawet był jak szlachcic bo miał nielegalne przyłącze prądu a na wodzie też jakoś kantował
@@dudek890Nie jakoś tylko podłączenie ma pod hydrant. Stary patent na starej rurze w ziemi.
Samowystarczalność na wsi nie istnieje od czasów wojennych. Zawsze coś trzeba kupić.
skąd mieli pieniądze na kupno ziemi ? XD skupy płacą ceny dumpingowe XD gdyby nie było dopłat i zdrowia ... XD
Dlaczego w Polsce nie wybuchła wojna chłopska jak np. w Niemczech?
@@Tomasz-gl1mq lokalnie takie przypadki były, gdzie chłopi zabijali szlachcicow za to jak ich traktowali... A tak to ogólnie szlachta miała tak ustawione wszystko że taki chłop szedł jak krowa do rzeźnika. Szlachta miała swoje gorzelnie i tam była zapłata...
Świetny odcinek
Fajny program .
Dziekuje bardzo
Ciekawy film.
Klasa próżniacza, całkiem jak dzisiejsi politycy, nieroby i trutnie 😔
Ale wiedza, pozdrawiam
Ciekawa historia 😊
Bardzo ciekawe informacje 🤔
Pozdrawiam.❤
Fajne te materiały. A najlepsze, że są też dostępne w wersji pisanej.
A Pan bardziej z którą grupą się utożsamia, wobec swojego drzewa genealogicznego? Tych drapieżnych ziemian czy prawych kmieci?
Czyli w zasadzie 135k na rozrywkę i wygody rocznie. Fajnie tak zyc bez zadnych kosztów codziennego zycia :)
6:50 ładne ilustracje
Ale jaki to majątek 75 ha. Nawet licząc 5 zł za metr to i tak 3,75 mln zł. Współcześnie większość Polaków tyle nie ma. Tylko że te majątki nie przekładały się na dochody to już inna sprawa.
Większości gruntów nie sprzedaż po 5zł/m. Nie urodzajne i słabo położone. Są działki po 60 - 80 000 za ha, ale to już kwestia regionu i punktowego głodu ziemi.
Czyli 6-8 zl/m2
11 tysięcy czystego dochodu dyspozycyjnego po kosztach mieszkania, jedzenia, usług, ubrania to musiałoby w przeliczeniu na dzisiejsze zarobki gospodarstwa domowego być co najmniej równie dzisiejszym 35 tysiącom brutto
sądownictwo wówczas to ciekawy temat
Nic dziwnego że system padł, kiedy podatki potrzebne chociażby na nowoczesne wojsko, płaciła grupa ludzi zarabiających najmniej. Jednorazowe podatki na wojnę od szlachty nijak nie miały prawa uratować sytuację.
Współcześnie też tzw przedsiębiorcy nie chcą płacić podatków. Ta patologia nadal jest w naszym kodzie kulturalnym.
@@karolwojdak9892kto chce płacić prawie 3 razy większy podatek jak zarobi rocznie ponad 120tyś. Mowa o UOP. Z automatu każdy myśli jak tego podatku płacić mniej, normalna sprawa dla każdego na świecie. Dotyczy się to też ogromnych przedsiębiorstw.
B@@karolwojdak9892Nie tylko przedsiębiorcy. Ale politycy i urzędnicy państwowi również. Samochody służbowe, karty służbowe reprezentacyjne (wydane dla firmy do reprezentowania firmy) na które nikt już nie patrzy, i urzędnik lub polityk jadący do domu, płacący za prywatny posiłek to normalność. Ostatnio słyszałem wywiad Mazurka w który Pani minister mówiła że normalne jest że ona jeździ służbowym samochodem na weekend do domu. Ona uważała to za normalne. Redaktor też. A jak tego nie to wyślę się chłopa aby zrobił (no dziś to ochroniarz. Z UOP czy jak się dzisiaj nazywa ,policjant itd.).
@@karolwojdak9892 Przedsiębiorcy w przeciwieństwie do reszty, mają wiedzę jak te podatki są wydawane. A są wydawane w bardzo głupi i nadmierny sposób, choćby ławki po milion złotych w Krakowie, gdzie jakbyś kupił taką sama gdziekolwiek dałbyś za to max kilka tysięcy złotych, a takich przykładów z kraju idzie w dziesiątki tysięcy.
@@ireneuszkowalski1845 Jak dla mnie może wcale nie być odliczeń od podatku, tylko jako konsument i tak to pokryjesz, bo nikt nie będzie robił za darmo. Tyle lat się próbuje tłumaczyć ludziom, że wszelakie podwyżki podatków są z miejsca przerzucane na ostatniego w kolejce, czyli konsumenta, to nikt nie chce tego pojąc. Polecam sprawdzić ile ludzi w Polsce faktycznie zarabia te 15k netto.
bedzie Pan w wielkopolsce?
Oj coś z ekonomią nie tak a fundusz zapasowy na wypadek nieurodzaju pożaru . A pieniadze na wojne. A szlachta gołota sama uprawiająca ziemię. Gołoty była większość oni chodzili w łapciach bo na buty pieniędzy brakowało.
Gołota to jeszcze nie jest zjawisko charakterystyczn dla XVI wieku.
Do tego podatek ziemski, czopowy, hibernia, cła, podatki nadzwyczajne które ustalał Sejm na prowadzenie wojny. A to tylko to, co sam pamiętam.
O tym sym pomyślałem. Autor coś nie doszacował kwot
Sól od króla, to ciekawe. Nie wiedziałem.
Tak zwana sól suchedniowa: wielkahistoria.pl/sol-suchedniowa-najwiekszy-przekret-w-dziejach-nowozytnej-polski/
@@WielkaHistoriaprzed chwilą przeczytałem ten artykuł
Jak to państwo miało nie upaść...?
@@jacek1929 Unię Europejską czeka taki sam los. Mało pracujemy, produkcja przemysłowa poszła do Azji, każdy czeka za urlopem i coraz więcej osób zamiast nawet skromnego majątku ma etat. Dobrobyt to najgorsza plaga jaka może spaść na kraj.
@@tomekes1751 Bzdury wypisujesz.
@@panpogo Ciocia UE jest w bardzo złym stanie. Zapraszam do lektury raportu Super Mario Draghiego. Przeczytasz tam o pieniądzach jakie UE musi pożyczyć aby ustać na nogach. Ostrzegam, papier ma 600 stron, ale jest też chyba 80- stronicowe strzeszczenie
Czyli można powiedzieć że Szlachcic "oszczędzał" 11 tys, bardziej niż zarabiał, a znaczą cześć dochodu stanowiły dobra które nie były pieniędzmi.
Tak, tylko że z tych 11 tys. musiał pokrywać wszystkie wydatki wojskowe w razie wojny. Nikt mu wtedy nie płacił za broń, wyżywienie, ubiór, konie etc. i jakiekolwiek szkolenie też musiał przeprowadzać na własny koszt w czasie wolnym. Absolutnie nie twierdzę, że żyło im się źle, ale mieli zupełnie inne wydatki, takie o których dzisiaj byś nie pomyślał (bo jak Cię biorą do woja to dają Ci broń, mundur, wyszkolenie, wyżywienie).
@Hadar1991 akurat wojenka to slaby przyklad , jedna bitwa lub jedno oblezenie i mogles byc ustawiony do konca zycia z drugiej strony mogles skończyć na galerach lub jeszcze gorzej .
Historyczne pieniądze najłatwiej przeliczyć na wartość kruszcu złota! Ile ważyło 186 ówczesnych złotych? Szlachta była zwolniona z podatku od ziemi ale płaciła 2 grosze za komin. 24 grosze to 1 złotówka o tej samej masie. Współcześnie 1 złoty wynosi 72 grosze, w srebrze Tak więc srebro staniało. Natomiast tzw. majątki folwarczne nie należały do Szlachty tylko do króla lub Kościoła. To powinien wiedzieć szanujący się historyk. Od takich posiadłości zwanych też starostwami, dziedzice płacili podatek, od królewszczyzny 24 grosze od łana. Kościół płacił 48 groszy od łana. Kościół pobierał daninę ale musiał zapłacić podatek do skarbu państwa. Chłopi też nie pracowali za darmo, dostawali w zamian prawo do uprawy 1 łana ziemi, z którego czerpali korzyści. Wartość złota w teorii się nie zmieniła do tysiącleci. Natomiast wartość towarów uległa zmianie, ogólnie towary staniała a usługi podrożały.
Szanowny Pan Zbigniew Dobrowolski jest :
spóźnionym o parę wieków - za-indoktrynowanym bez reszty, aż do intelektualnych fantasmagorii historycznych, by tylko obronić ,,dobre imię" polskiej szlachty i gnijącej za życia w 2. p. XVII. i w całym XVIII. wieku - niewolniczo-pańszczyźnianej I. RP Obojga Narodów.
Chyba też, z powodu przewlekłej u Niego, nieuleczalnej nienawiści klasowej, do ponad 80% polskiego, współczesnego społeczeństwa. Wywodzącego się z nie-herbowych ludzi pracy na wsi.
I, w konsekwencji, zapewne - programowego, jaskiniowego anty-komunizmu.
Jest współczesnym Rejtanem, obrońcą polskich, litewskich i ruskich - magnackich i szlacheckich prywatnych właścicieli ziemi [podstawowego w feudalizmie środka produkcji, posiadanych na prawach - monopolu] i właścicieli, też prywatnych - przymusowej siły roboczej. przypisanej im państwowy prawem, klasową siłą militarną, klasowego feudalnego państwo - kilku milionów polskich, ruskich i litewskich chłopów, pół-niewolników.
Trzeba mieć, nierówno pod sufitem, by opowiadać dyrdymały że w ówczesnej RP. nr I, Kościół i szlachta, płaciły swemu klasowemu państwu [w zaniku] - liczące się podatki. Skoro, w nim nie mogłeś uświadczyć, żadnej prawie władzy wykonawczej, normalnego sądownictwa, policji, stałej armii. I na każdą, kolejną wojenną zawieruchę - królowie, musieli żebrać u posłów i senatorów o pieniądze. Bo nie starczało ich z łanów chłopskich i królewszczyzn - dojonych przy tym, przez skorumpowanych dzierżawców.
I, w ogóle, co to, za jakieś liberalne pierdoły,
że ziemia może, mogła należeć, do jakiegoś księcia,
króla, albo innego Kościoła? Skąd, się im to wzięło?
Może - ze Starego Testamentu?
CAŁA ZIEMIA,
należała do tych, wybranych przez Boga Najwyższego, w Trójcy Św. Jedynego i Wszystkich Świętych Jego - wybrańcach w atłasach szkarłatnych, w złotych łańcuchach, bo za monarchami, feudałami i Kościołami, stała uzbrojona banda ,,feudalnego rycerstwa" z mieczami, katowskie szafoty po miejskich rynkach i zamkowych dziedzińcach, rosły wszędzie drzewa, zdatne do wieszania chamskich buntowników, przeciw Boskim prawom, i z palami, specjalnym sposobem i zmysłem ostrzonymi - na ,,zielonej" Ukrainie.
Z Kościołami, przeróżnych wyznań i obrządków - ideologicznymi instytucjami, powołanymi do szerzenia klasowej, feudalnej propagandy, że własność i władza, od Boga na Niebiesiech pochodzi, i do straszenia piekłem - pańskich poddanych.
Może, byłoby lepiej dla wszystkich, gdyby na tematy historyczne, nie wypowiadał się publicznie, autorytatywnie do tego, współczesny ,,Król Midas", któremu - jak rekrutowi z dowcipu - gołe kobiety, wszystko kojarzy się ze złotem.
Polski globalista, spec zapewne od bankowych manipulacji, od niosącego zagładę całemu światu - zbrodniczego kapitału finansowego. Winnemu obiektywnie, większości wojen imperialistycznych na świecie, poczynając już od pierwszej - amerykańsko-hiszpańskiej z 1898. roku.
A już na pewno, tych po 1945. Aktualnie - na banderowskiej Ukrainie i w Palestynie, pod nazistowska okupacją, żydowskiego Izraela.
Świat - to jedno wielkie naczynie, zbudowane - z mniejszych naczyń połączonych.
- b. nauczyciel historii, przewodnik muzealny, st. komuch,
aktualnie - ruska onuca, r. - 1941.
Ps.
Forma wypowiedzi i jej ostry język,
to przejaw mojej nienawiści klasowej.
Do polskiego i światowego burżujstwa -
złodziei EFEKTÓW CUDZEJ PRACY,
zawłaszczających - naszą wartość dodatkową.
I do ich, literackich przedstawicieli -
tego burżujskiego robactwa, co oblazło znowu,
po przegnaniu z kraju w 1944/45 roku -
z Naszej i mojej wtedy Ojczyzny.
Obecne państwo, noszące tylko polską nazwę,
jest kreatura, agenturą ponadnarodowego kapitału finansowego.
W szczegółach - anglosaskiego i żydowskiego.
Faszystowska forpocztą, faszystowskiego na eksport - NATO.
,,Pawiem narodów byłaś i papugą;
A teraz jesteś służebnicą cudzą..."
- MK.
6:21
To internet był za darmo???
😀
siemka, ogolnie cale zycie w tylku mialem historie ale pana firmy mnie mega interesuja, chyba nawet kupie ksiazke a nie czytalem zadnej od 20 lat xD
Nie ma się czym chwalić.
Ciesze się w takim razie że (być może) pomogę przerwać tą przerwę w czytaniu :)
@@agnieszkamynczak2882 To raczej nie ma się czym chwalić nasz system edukacji, że zabija w ludziach ciekawość
Tak się zastanawiam, jaki byłby postęp gospodarczy, gdyby nie większy kapitał w jednej ręce? Gdyby ograniczyć się do handlu wymiennego? Tak sobie dalej myślę, że cały obecny świat jest zbudowany na wcześniejszym i aktualnym wyzysku, przemocy, a nawet barbarzyństwie. Co by dzisiaj było w Polsce, gdyby nie było elit panujących i szlachty tworzących struktury państwa i systemu gospodarczego?
Jak zwykle nielogiczne wyciąganie wniosków : 70-80 mieszkańców miejscowości , 11250zł na miesciac wypracowane niby niewolniczą pracą 70 osób to ile jest dochodu na osobę po komunistycznym podziale po równo? Demonizujecie szlachę a nie dostrzegacie jednego : powszechność ubóstwa wynikała z braku przemyslowego wytwarzania dóbr i niskowydajnego rolnictwa
Zrób odcinek o Bartnikach , słyszałem że mieli w I RP specjalne przywileje
Porównywać dochody szlachciców to trzeba z obecnymi przedsiębiorcami, a 16 wiecznych chłopów porównywać to typowego Polaka na etacie w 21 wieku. A nie obszarnika do robola🙈
Tylko pozazdrościć takiego dochodu. Czyli jednym słowem - cofneliśmy się pod tym względem.
O właścicielu ziemskich można myśleć dzisiaj jak o osobie w drugim progu podatkowym. A tych jest 441 tysięcy z 31,5 miliona dorosłych Polaków. Za to dochody i jakość życia osób w pierwszym progu podatkowym jest nieporównywalnie wyższa niż chłopów.
"Szlachcic na zagrodzie rowny wojewodzie"
W jaki sposob wyewoluowala mentalnosc opisywana slowami "zastaw sie a postaw sie"? Odnoszaca sie nie tylko do organizowania wystawnych przyjec ale takze budowania pieknych fasad bardzo biednego zycia???
To pytanie na które trudno odpowiedziec w jednym czy kilku zdaniach. W "Warcholstwie" opowiadalem o tym pewnie na 50 czy 100 stronach :). Jeśli będzie zainteresowanie to zrobię o tym kiedyś odcinek. Przynajmniej o jakimś wycinku zagadnienia.
@@WielkaHistoria w takim razie zglaszam swoje zainteresowanie I biegne szukac ebooka lub audiobooka:) pozdrawiam
"Zastaw się, a postaw się". Często na konkretne pogrzeby mniej zamożniejsza szlachta zapożyczała się. Może i między innymi z tego zachowania się trochę wkradło do tego sloganu. Nie wiem, domyślam się
Wydaje ze można się było nieźle ustawić w takim folwarku 🫣
Chłop nie pracował za darmo, pańszczyzna to był czynsz za dzierżawioną ziemię.
Szlachcic nie był zwolniony z płacenia podatkow "z racji posiadania herbu" tylko z racji obowiązku służby wojskowej, a wi3c wyekwipowania siebie i stosownego do stanu posiadania pocztu. Celowo Pan kłamie, czy to zwykła niewiedza?
Sam kłamiesz bo to nie była żadna dzierżawa tylko zwykłe niewolnictwo bo chłop nie mógł posiadać ziemi. Z tą służbą wojskową szlachty to różnie bywało bo szlachta polska srała i szczała ostentacyjnie na każdą inną rację stanu niż ich prywatny interes.
@@panpogo Jaka wysoka kultura wypowiedzi :) Idż sie troche doucz, politruku. Uderzasz w agresję, a więc argumentów brak.
@@panpogo Zacznij od zorientowania się co to jest własność i dzierżawa, i czym się rożnią.
Prześledz sobie historie polski a zobaczysz jak ta służba wojskowa szlachty była przez wieki ich rządów... Pierwsi spierdalali... Ci co uciekli podczas ostatniej wojny do dzisiaj się szukają.
@@panpogo zgadza się,tak było. Nic nie wiedzący potomkowie szlachcicow wyją bo zmienia się obraz ich przodków.
👍👍👍👍👍
Jednak nie tak biednie
W zasadzie takiego statystycznego ziemianina można porównać dziś do rolnika gospodarstwa co najmniej 50 hektarowego na średnich glebach. Takie gospodarstwo rocznie "wyciąga" po odliczeniu kosztów (ale też bez uwzględnienia dopłat) jakieś 150 tys. PLN - (uwaga to oczywiście zależy od cen płodow rolnych i środków produkcji a to dziś huśtawka totalna). Różnica jest oczywiście taka, że rolnik i jego najbliższa rodzina sami muszą pracować w tym gospodarstwie + kilku pracowników sezonowych.
150 000 pln na 50 ha bez dopłat- hahahahahahaha- jeszcze może napisz, że przy samej produkcji zbożowej.
A jak wydatki na uzbrojenie i obronność? Miał tam jakiś oddział zbrojny...
To nie ta skala, żeby utrzymywać stale prywatny oddział trzeba było mieć nie jedną wioskę, ale przynajmniej kilkanaście.
Pytanie: panszczyzne odrabiali 7 dni w tygodniu? I za co odrabiali?? Czemu nie ma mowy o wolniznie? Polski chlop nie glodowal.
Nowy mikrofon Shure bardzo podkreśla niskie tony, co w przypadku mowy przekłada się na zmniejszenie czytelności, lekkie dudnienie w niskim paśmie i uwypuklenie oddechu. Røde był do podcastów lepszy. Nie zmienia to faktu że zawartość wciąż na znakomitym poziomie.
no niestety z rode były same techniczne problemy, gubil sygnal, wyłączał się, musiałem nagrywać po trzy razy to samo i w efekcie nie brzmiało za naturalnie. edit - Ale na tym jeszcze muszę poćwiczyć jak go optymalnie ustawic i potem podbić eq, więc jestem jakby co otwarty na wasze sugestie :)
Nic dziwnego, że pierwsza RP upadła ;) Rozbiory można uznać za szczytowe osiągnięcie szlachty ;)
To by sugerowało, że w krajach zaborców było jakoś lepiej, a to już się niespecjalnie broni. Szczególnie u najważniejszego zaborcy
@@mirekkato5273 W innych krajach była silna władza, która potrafiła zapędzić szlachtę do służby wojskowej, płacenia podatków i dość silna, by umożliwiać rozwój gospodarki. U nas szlachta aktywnie tępiła handel, produkcję i jakikolwiek rozwój. Chyba jedyne co im wychodziło, to sprzedawanie głosów na sejmach ;)
@@mirekkato5273 tak jest też takie stwierdzenie, że pańszczyznę zlikwidowali u nas zaborcy. Tak i nie, gdyż każdy z dekretów znoszących pańszczyznę znosił ją w całych Prusach, całej Austrii i całej Rosji a nie tylko na ziemiach polskich zabranych w czasie rozbiorów. Co oznacza, że misja cywilizacyjne zaborców też się nijak nie broni.
@@voli11 Nie to, że nie ma czego stanowi szlacheckiemu zarzucić, ale powtarzasz slogany propagandy komunistycznej. Wolałbyś być szlachcicem w Polsce czy Prusach albo Rosji. Założę się, ze sam będziesz piszczał jak przywrócą obowiązkowe ćwiczenia wojskowe. Popatrz w około jak wielu ludzi zawodziło co to za tragedia, że PiS wtrąca się do gospodarki.
Pan Autor myli ideologię z historią. Przykład: "szlachta nie chciała kupować nic od polskich mieszczan". Zatem setki miast istniało tylko po to, żeby marnować powietrze? Przyjęcie założenia, że dodatkowa produkcja folwarku jest bezkosztowa to analfabetyzm ekonomiczny. Nie pokazujcie tej "twórczości" dzieciom. :(
jak mnie niesamowicie drazni ze niemal w kazdym zdaniu przeciagasz przedostatni wyraz, robisz pauze idopiero mowisz ostatni wyraz. niewazne czy tam powinna byc pauza czy nie, to i tak ja robisz. takie cos kojarzy mi sie tylko z nauczycielkami z podstawowki, ktore nie mowily zdania do konca, zeby dac dzieciom szanse popisac sie wiedza, dopowiadajac dalszy ciag. tylko ze to zupelnie nie ta sytuacja.
Pewnie dałoby się to napisać w nieco bardziej przyjaznej formie, niemniej podzielam opinię- rzeczywiście jest to dość męcząca maniera, choć przy słuchaniu z prędkością 1,25 lub 1,5 mimo wszystko jest znośnie.
@@jezusm1040ja też słucham z prędkością 1,5 😊 słucham z ciekawością i bez narzekania na dykcję, wymowę, tempo... Bo mam tu ciekawą wiedzę podaną na tacy 🙂
Można nie słuchać 🫢 przecież nikt nie zmusza, nie będzie z tego sprawdzianu 🙂
@marlenawerner790 no tak, przeciez caly yt opiera sie o to ze nikt nic nie oglada i nie slucha. bardzo konstruktywna rada.
Dobra luksusowe nie były kupowane od polskich mieszczan? Nabywcy udawali się po nie sami za granicę?
@@tomekes1751 Holendrzy przywozili i zarabiali na tym. Mieszczanie z I Rzeczpospolitej mieli zakaz handlu zagranicznego.
@@panpogo Towary z Europy Zach. Holendrzy przywozili do Gdańska, ale sama dystrybucja po kraju to już pole działania naszego mieszczaństwa. Co do handlu zagranicznego to przeczytaj publikację Baszanowskiego o handlu bydłem w szlacheckiej Polsce. W tej branży byli nie tylko mieszczanie ale i chłopi!
@@tomekes1751
Z tego co wiem to szlachta bezpośrednio handlowała z kupcami holenderskimi bez pośrednictwa rodzimego mieszczaństwa. Handel wołami w I Rzeczpospolitej to margines bo 80% PKB I Rzeczpospolitej to zboże. Na zboże z I Rzeczpospolitej najwięcej zarabiali Holendrzy nawet 400%. Gospodarka I Rzeczpospolitej to typowa gospodarka peryferyjna względem gospodarki krajów zachodnich Europy wytwarzająca surowce i półprodukty.
@@panpogo Co do Holendrów, to zgoda. Z nadwyżek kapitałowych zarobionych nad Bałtykiem sfinansowali swoją ekspansję handlową w świecie. Sami Niderlandczycy swój towar sprzedawali Gdańszczanom. Ci rozsyłali swoich agentów po kraju zawierając umowy pośrednictwa z miejscowym kupiectwem. To na miejscu ogarniało temat skupu zboża i innych surowców. Jednocześnie w detalu rozprowadzało towar z zagranicy. Tytułem uszczegółowienia: bydło to circa 15-20%, ale w strukturze całego handlu. O tym się nie pisało za dużo, bo to narusza dogmat o strukturze gospodarki polskiej XVI-XVII wieku. Co do zboża, to jest najłatwiej przedstawić te dane i historycy idąc na łatwiznę, głównie patrzą na łaszty przy określaniu wolumenów handlu. O potażu, miedzi cardinal czy samej dobrej polskiej srebrnej monecie wywożonych na zachód, wielu publikacji nie ma.
@@tomekes1751 Sposób prowadzenia gospodarki przez szlachtę był najbardziej korzystny dla kupców Holenderskich i samej szlachty natomiast był wybitnie szkodliwy dla reszty społeczeństwa oraz całego państwa.
Wątpię, czy wyliczenie oparte na kosztach wyżywienia jest adekwatne. Obecnie żywność (a raczej kalorie kupowane w marketach) są dużo tańsze niż 100 a zwłaszcza 500 lat temu. Myślę, że dochody są niedoszacowane nawet 10 krotnie....
Tak, dokładnie. Ten sposób nawet dla amatora budzi duże wątpliwości. W końcu nawet przed wojną wartość bochenka chleba była zupełnie inna niż dzisiaj. Na oko widać że dochód kilkukrotnie niedoszacowany!
Dobrze piszesz, Pan Kamil często w swoich filmach bierze ten przelicznik i wychodzą mu takie kuriozalne wnioski. Myślę że lepsze byłoby porównanie do zarobków ówczesnego chłopa, albo do PKB z tamtych czasów.
@@Mick22283 dniówka chłopa to dobry przelicznik - pokazuje skalę dochodu/krotność najniższych zarobków. Można ją przenieść na dzisiejsze czasy (dniówka przy najniższej krajowej).
Nie znam dokładnej metodologii wyliczeń, ale zakładam, że można byłoby w tej mierze w prosty sposób wziąć poprawkę na wzrost wydajności produkcji.
Powtórzę się, ale co tam: przeliczanie dawnych pieniędzy na obecne nie ma sensu. Bo kompletnie inaczej wyglądała wówczas wartość towarów, jednych względem drugich, kompletnie inna była też wydajność pracy. I przy takim liczeniu dochodzimy często do wniosku, że przodkowie to idioci byli, bo oto jeden władca innemu sprzedawał kawał ziemi, ileś tam miast, za odpowiednik współczesnej ceny dwóch domów jednorodzinnych. A najemny żołnierz potrafił pójść na wojnę (raczej brutalną i niebezpieczną dla życia i zdrowia, choćby z uwagi na poziom medycyny i higieny - więcej wojaków umierało od chorób obozowych, niż ginęło w walce i od gangreny po niej) za "godziwe" honorarium rzędu 20 kg ziarna. Czyli, licząc po dzisiejszemu, 15-20 zł dziennie. Czyli max 600 zł miesięcznie. Pokażcie mi dziś frajera, który za TAKIE pieniądze pojedzie na wojaczkę typu średniowiecznego, z amputacją przy pomocy toporka i kołka wkładanego w zęby.
Trofa liczona w maśle, kiełbasie i chlebie jest zatem o tyle myląca, że setki lat temu większość ludzi masła i kiełbasy na oczy nie oglądała poza wielkimi świętami. A zamożny człowiek to był taki, który nosił buty latem. Jedne i te same. Przodkowie nasi byli po prostu SKRAJNIE biedni w porównaniu do nas, całkiem realnie głodowali na przednówku przynajmniej parę sezonów w życiu, żyli w warunkach, za które dziś odbiorą bydło i trzodę rolnikowi i to na ich tle należy postrzegać zamożność pana szlachcica - który był po prostu CHOLERNIE bogatym bogaczem, bo przecież bogactwo nie jest obiektywne a relatywne i do oceny wyłącznie na tle otoczenia.
ceny wcale nie odbiegały od dzisiejszych.
Taki właśnie powinien być przekaz tego odcinka. Dobrze, że chociaż w komentarzach można o tym poczytać.
O tym, że pieniądze z różnych epok są nieporównywalne, wszyscy od dawna wiedzą. Natomiast właśnie o to chodzi, żeby w ramach zabawy spróbować sobie to jakoś porównać i wyobrazić ile to było, mieć dzięki temu lepszą percepcję wartości ówczesnego pieniądza. Ja, gdy czytam powieści historyczne, gdybym nie przeliczał sobie w myśli podawanych sum na bieżące pieniądze, coś bym tracił z rozumienia powieści. Myślę, że ciekawym podejściem jest właśnie porównanie z minimalnym kosztem wyżywienia dorosłej osoby, ponieważ niezależnie od epoki i technologii oraz panującej biedy każdy musi się wyżywić żeby przeżyć. Także niezależnie od tego, że dziś wszystkiego jest więcej, możliwe że nasza siła nabywcza względem żywności aż tak bardzo nie wzrosła jak względem innych produktów i dlatego jest do dobry punkt odniesienia.
@@andrzejlasek7927 Serio? :) To czemu ludzie boso chadzali a za buty potrafili zabić nieostrożnego przechodnia? Czemu typowy robol zarabiał odpowiednik 10 kg ziarna dziennie, czyli 6-10 zł? Co rozumiesz przez "nie odbiegały od dzisiejszych"? Skoro te jego 10 kg stanowiło kosztowało z grubsza równy 1 grosz? Co dziś kosztuje 1 grosz a wazy 10 kg? Bo zboże na pewno nie.
@@przemek6013 Nie, to nie jest dobry punkt odniesienia, bo sam autor gdzieś niedawno opowiadał o cenach masła czy sera, mocno akcentując, że masła praktycznie chłopi nie jadali - takie było drogie z ich punktu widzenia. Więc jak można trofę, czyli dzienną porcję żarcia dla przeciętnego człowieka, liczyć z udziałem masła i kiełbasy? I jak ty sobie w ogóle wyobrażasz te przeliczenia, czytając w jakiejś książce o zwykłych chłopach, którzy kiełbasę i masło od bardzo wielkiego święta jadali i były to dla nich luksusy porównywalne dla nas pewnie z kawiorem czy przynajmniej jakimiś ekskluzywnymi serami z francuskich delikatesów.
O to właśnie chodzi, że jedynie sensowne opisywanie takich ludzi brzmi: "zarabiał 14 zł miesięcznie, za co mógł kupić 100 kg taniego, bo żytniego ziarna albo 5,5 kg masła". Jakby cię interesowało o kim mowa - to zarobki zawodowego żołnierza z epoki Kościuszki. Niby to masło nie było jakoś porażająco drogie na tle ziarna, ale jak policzysz, że chłop dostawał równowartość 3 kg żyta dziennie, to ci wyjdzie, że musiał mocno oszczędzać i raczej masłem nie szastał. My dziś możemy, bo nasze dochody są na tyle wysokie, że takie ziarno wychodzi nam w zasadzie jak darmowe.
Ciekawe ale raczej mało precyzyjne
To w dalszym ciągu jest słabe porównanie. Kto jest bogatszy: szlachcic który nawet za cały swój majątek nie był w stanie wyleczyć zapalenia płuc, czy przeciętny człowiek dziś, który leki dostanie w każdej aptece?
5:00 myślę, że przeliczanie wartości pieniądza przez ceny żywności jest obarczone ogromnym błędem, że względu na dzisiejsze technologie drastycznie obniżające koszt produkcji żywności w stosunku do dawnych czasów. Może lepiej użyć do tego złota?
Skąd się bierze ta fetyszyzacja mieszczaństwa?
Bardzo słodko że usuwane są niewygodne komentarze :)
Jaki to komentarz o zarobkach szlachty może być niewygodny? :D
@@WielkaHistoria Poniżej wystawiłem dwa komentarze, do obecnego stanu rzeczy i ich nie ma :)
No to już proszę we własnym zakresie się zastanowić co takiego pan pisze że YT tego nie przepuszcza.
@@WielkaHistoria Były przepuszczone i nagle zniknęły, a nie było tam nic, co mogłoby spowodować ich usunięcie :)
Czyli szlachcic zarabiał super netto 11 000 zł. Czyli naprawdę dużo bo to kwota która w całości można odłożyć lub zainwestować.
Nic podobnego. Przeciez trzeba bylo za nią utrzymać dosć liczną sluzbę, jakichs krewniakow na dozywociu, rodzicow, siostrę co owdowiała lub nie wyszła za mąż, dzieci wyposażyć. Ale przede wszystkim walczyć, a wojen mniejszych czy większych "potrzeb" jak o nich mowiono, nie brakowało. Szlachcic zas sluzył albo za darmo, albo za symboliczny żołd, jesli kontraktowo. Sam musiał sie uzbroić, wyposażyc w konie, pomocnikow, sam zatroszczyć o prowiant. Koń to kilkaset zlotych, a potrzebne były najmniej dwa, nie licząc tanszych dla czeladzi. Chlop nie podlegał obowiazkowej sluzbie wojskowej i nikt od niego odwagi nie wymagal, szlachcicowi groziły rózne sankcje. I tak dalej..
W typowym dworze za pieniądze zatrudniano średnio tylko 6 służących, co wiązało się z bardzo małym kosztem, powszechne pospolite ruszenie nie było zwoływane od 1537 roku ani razu, a przez oddziały wojska "zawodowego" przewijało się zaledwie jakies 12 procent szlachciców. Tak więc operując na konkretnych danych, to co Pan pisze nie jest prawdą:)
@@WielkaHistoria To nie tyle "konkretne dane", co statystyczne uogólnienia, ktore dają usredniony i przybliżony obraz calości. Z wszelkimi jego mankamentami, chocby uproszczeniami prowadzacymi do takich stwierdzen, jak to, na ktore odpowiedziałem. Co jest nieprawdą? Chce pan powiedziec, ze wydatki uszczuplające dochody szlachcica ziemianina, jakie przykladowo podałem, nie istniały? A podałem raz, że przyklady, dwa, daleko nie wszystkie, dlugo by je bowiem wymieniać. Gdzie wydatki pro publico bono, w przypadku mniejszej szlachty fundowanie kosciołow, czy donacji na ich rzecz, na klasztory..? Nie znaczy to oczywiście że wszystkie wydatki kumulowały się w jednej rodzinie szlacheckiej, choć i tak moglo się zdarzyć, ale z pewnoscią w dłuzszym okresie kazda taka rodzina musiała ich doświadczać, co uniemozliwiało rokroczne "odlozenie tej kwoty lub zainwestowanie", jak to prostodusznie ocenił @Huberator.
Na sluzbę wydawano malo? A ile to jest mało, pomijając, że "malo" dalej jest wydatkiem ktory nijak dochodu "ktory mozna zainwestować" nie powiększa, lecz pomniejsza. Podobnie z dwunastoma procentami slużacej wojskowo szlachty. Nie bylo to przecież wciaż te same dwanascie procent populacji, dziś słuzyl z tej rodziny, jutro szedł z sąsiedzkiej, w rezultacie nie dwanascie, a może z osiemdziesiąt procent szlachty w jakims okresie swego zycia zasmakowało zolnierskich rozrywek. Wiele tu zalezalo zresztą od miejsca zamieszkania, czy w spokojniejszej, czy mnie spokojnej części Rzeczpospolitej.
12 proc. to odsetek szlachciców którzy w ogóle służyli w zawodowym wojsku. Ogółem jeśli te kwestie Pana ciekawią, to warto sięgnąć do literatury naukowej - poznać i zrozumieć wyliczenia, ich podstawy i kontekst. To w większości kwestie, które ustalono i które da się statystycznie ująć. Wiadomo co było normą i na jaką skalę, a co mitem.
@@Bokar-mv6jg Szlachta to srała i szczała ostentacyjnie na każdą inną rację stanu niż ich prywatny interes.
Ciekawie jak zwykle. Tak 3mej, Kamil 👍🍻
Ojej niestety Polska południowa. Bardzo dziękuję za wyjaśnienie tak ciekawych niuansów. Jako herbowa szlachcianka przyznam, że o pewnych drobiazgach nie wiedziałam 🤔
Oj czyli zarabiał na poziomie bogatszego rolnika z min 50ha lub średniego szczebla korpoludka i w górę. Ciekawe czy dzisiejsze Kulczyki zarabiają więcej niż ówczesni Zamojscy.
I kiedy materiał o magnatach ?
Co zaczyna się na ż i po cichu rządzi Polską? ;)
No co?
@@agnieszkamynczak2882 Żyto!
Żytnia
@@aank997 E, tam. Moim zdaniem wszechobecne cuchnące piwsko.
Ich to by trzeba było porównać raczej z obecnymi prezesami, najlepiej spółek skarbu państwa 😉
Nieprawda
Prawda
To przeliczanie tych statych złotych na nasze nie ma żadnego sensu. Mamy inną ekonomię, inne wydatki. To jest nieprzeliczalne.
Kilku historyków i ekonomistów mówiło, że dobrym przelicznikiem są krowy. Ile krów kosztowało coś kiedyś, a ile dzisiaj. Tak słyszałem.
No przecież przeliczone mają 11 tys.zł na miesiąc to i dzisiaj dużo nawet mając rachunki i kredyty
Dużo? Na to pracowało 80 osób. Typowa firma teraz z takim zatrudnieniem powinna miec ze 200 tysięcy miesiecznie na czysto.
@@arturarturos7050 typie nie zapominaj, ze współczesna praca pojedynczego człowieka jest o wiele więcej warta niż wtedy, stąd wyższe koszty.
@@MachinimaGothic nie rozumiem co to napisałeś ma wspólnego z tym co napisałem typie
Szlachta wykończyło państwo Polskie
Szlachta była jedynym nośnikiem polskości aż do 20 wieku
@@poliszpaer77 To ja podziękuję za polskość w wydaniu szlacheckim.
chyba tusk
Zgadza się. To szlachta odpowiada za to że kraj był przez wieki grabiny, niszczony bo nie miał kto bronic
.
@@dawidgrono8189 aż do 1768 roku zabójstwo chłopa przez pana było zupełnie bezkarne
Wyliczenia oparte na kosztach wyżywienia?
Bez sensu.
Jeden zje pajde chleba kaszankę, szynkową i popije piwem z plastikowej butelki i bedzie szczęśliwy, drugi potrzebuje filet mignon ze szparagami i kieliszek koniaku.
coraz to większe przywileje i głupota szlachty doprowadziły do upadku państwa. To czego szlachta nie zapłaciła polskiemu królowi by miał silną armię najpierw złupili Szwedzi a resztę zabrali dla cara ruscy jegrzy. Sami sobie winni że potem skończyli na wygnaniu albo na Syberii
Zapraszam do porównania wolności szlacheckich z prawami bez jakich dziś nie wyobraża sobie życia przeciętny demokrata. bardzo daje to do myślenia
Po polsku byłoby "to gospodarstwo". Ewentualnie "te gospodarstwa" w liczbie mnogiej.
Bardzo kiepskie porównanie. Czym jest jedzenie? Czy bierze pod uwage spadek cen jedzenia spowodowane automatyka produkcji?
Lepszym wyznacznikiem jest liczba osob jakich mogli zatrudnić na służbę. Zarabiając 11tys PLN miesięcznie, nie wystarczy Ci żeby zatrudnić służbę.
W sumie nawet dzisiaj te same pieniądze mają inną wartość na wsi, w Warszawie lub w NYC.
Konkluzja przynajmniej ma sens.
W tym czasie nie było złotówek. Ile dukatów zarabiał? Dukat to zawsze 3,4gr złota. Teraz cena złota jest zaniżona ale jest chyba jedynym konkretnym odnośnikiem
"walutą" obrachunkową był od początku XVI wieku złoty polski, nazywany też np. florenem.
@@WielkaHistoria Dzięki. Jakiej wartości był ten złoty Polski? Ile to było złota?
To byl pieniądz obrachunkowy, równowartość 30 groszy. Co do zawartości (a właściwie ekwiwalentu) kruszcu to jest to złożony problem bo mówimy o pieniądzu obrachunkowym - nie był wyrażany 1:1 w monecie, zwykle nie istniał nawet w realnym obrocie żaden pieniadz kruszcowy o dokładnie takiem "nominale". Inna rzecz że wyrażanie siły nabywczej dawnych pieniędzy w zawartości kruszcu to droga na manowce.
@@WielkaHistoria Bzdura. Za dukata można teraz kupić tyle samo np wieprzowiny co trzysta lat temu. Za 5 rubli 120 lat temu kupowało się tyle samo żywca co teraz
oczywiście, w końcu cena złota jest ustanowiona boskim nakazem i niezmienna od czasów Adama i Ewy.... :)
Dobra robota! Fajnie się ogląda. Mój przodek był właścicielem ziemskim ale na początku XX wieku i do II WŚ. Mógłby Pan zrobić odcinek o ziemiaństwie w tamtych czasach? Województwo Wileńskie.
Typowy szlachcic nie moze być porownywany do osoby pracujacej samodzielnie, raczej do wlasciciela.biznesu ktory zatrudnia 60 osób. A na pewno taka firma przynosi wlascicielowi wiecej niz 11,250 pln miesiecznie. Raczej 112 500 pln miesiecznie. Wiec nie ma porownania do obecnych czasów
Czy byli jacyś ludzie niepodlegający Panom żyjący poza ziemiami pańskimi (o ile to możliwe), utrzymujący się sami?
W sumie, to ciekawe ile obecnie w Polsce funkcjonuje firm zatrudniających kilkudziesięciu pracowników;)
Gdybym miał porównywać do czasów obecnych, to omówił Pan system gospodarczy Państwa który Polakom zachwala konfa:)))) Oczywiście lekko upudrowany;) Zdrowia.
4:40 dlaczego wyżywienia? Wyżywienie to mniej niż 10% wydatków. Lepiej uwzględnić cene nieruchomości lub rozrywkę które stanowią większą część wydatków i będą bardziej miarodajne.
Andrzej, jesteś niekumaty. Nie ogarniasz %
@@FaceFace456 wytlumacz
@@andrzejwodynski Nie jestem w stanie przez komentarz. Weź korepetycje bo na to trzeba czasu. Pozdro.
Chłopaku jaka rozrywkę? Dla pańszczyźnianego chłopa nie było żadnych rozrywek on był jak niewolnik. Weź te korepetycje lepiej
Czuję się strasznie biedna
To teraz poprosimy o zarobki mieszczan :)
Wynagrodzenia nie dostawał ponieważ chłop otrzymywał pole w dzierżawę i budowany był dla niego dom przez szlachcica.
Szlachcic nie budował żadnego domu dla chłopa tylko pozwalał mu pozyskać drewno z pańskiego lasu i na tym kończyła się pańska pomoc w budowie chłopskiej chaty.
@@panpogo Skoro nie musiał co miesiąc oddawać porcji drewna to i tak kredyt był bardziej znośny niż dzisiejszy hipoteczny
@@tomekes1751 byłeś własnością szlachcica, jego niewolnikiem. Szlachcic żeby mieć z ciebie jakiś pożytek żebyś szybko nie zdechł to dał Ci, pozwolił wykarcowac trochę lasu żebyś mógł szope sobie postawić. a Na tym wykarczowanym polu ryłes potem do usranej śmierci. Jedyna twoja rozrywką było to że w niedzielę mogłeś napić się zepsutego zacieru z gorzelni szlachcica.
To chyba druga najglupsza myśl, którą dzisiaj przeczytałem zaraz po tym, że kosmici się z nami nie komunikują, bo zabił ich efekt cieplarniany na ich planetach.
@@SerafinowiczTomasz szlachcic budował chłopu dom🤭wiedza ludzi o życiu w dawnych czasach jest na poziomie zerowym.
Prosze powiedziec prawde ile musial wydac szlachcic na obronnosc kraju,ktora sopczywala na barkach wlasnie tej klasy.Ten transchlopizm w pana filmach poprostu poraza.O tym,jakie byly obowiazki "pana"wobec tego uciskanego "chlopa"tez u pana nic nie slyszalem.Wiem,ze historie pisza zwyciezcy,u pana to wyglada jakby zwyciestwo nalezalo do miedzynarodowki komunistycznej...
Polski szlachcic wydawał kilkanaście razy mniej na obronność kraju niż jego odpowiednik na Zachodzie.
Pan praktycznie nie miał żadnych obowiązków wobec chłopa i wszystko zależało od jego dobrej lub złej woli.
Prosiłbym o nie naleganie do używanie zdrowego rozsądku i logiki. Bo jeszcze ktoś zada pytanie: skoro chłop polski był tak uciskany to czemu nie doszło do powstań ludowych, które miały miejsce na Zachodzie gdzie stosowano super przyjemny czynsz.
@@tomekes1751 To niewolnictwa czarnych na plantacjach w Ameryce też nie można nazwać niewolnictwem bo nie było buntów niewolników?
@@panpogo Pudło. Afrykańczycy buntowali się na okrągło. A naszych chłopów nie można było traktować jak niewolników bo chrześcijanin nie mógł niewolić drugiego chrześcijanina. Oczywiście jak napisałeś w innym komentarzu, to od charakteru szlachcica zależało w dużym stopniu jak postępował z kmieciami, ale skoro system trwał i nie powtarzały się bunty chłopskie to większość dziedziców musiała jednak używać mózgów.
bardzo ciekawe....🤔🤫...czyli jestem chlopka folwarczna😐 niestety....daleko do szlachcianki😪😪na uslugach korporacji😶🤑🤑
Wnioskuję, że XVI w. był polską szansą na kumulację kapitału i tę szansę zaprzepaściliśmy.
Jakoś przeżyłbym fakt, że odbywało się to kosztem niewolnictwa moich praprapraprapradziadków/babek, gdyby ten kapitał kumulowano, a następnie inwestowano. Niestety, wszystko to roztrwoniono, więc Polska odwiecznie biadoli nad brakiem własnego kapitału i wyzyskiem przez obcy kapitał.
Nieprawda, kapitał kumulowano, duzo jednak tracono skutkiem wojen i najazdów. Rzeczpospolita jednak na tle wielu krajow była bogata. I nie w tym był problem, że warstwy wyzsze czesć dochodów "trwoniły", bo taka jest rola warstw wyzszych, dzieki czemu powstaje popyt na rózne dobra, ktore nie za darmo przecież dostarcza warstwa nizsza. Rynek kwitnie - nastepuje wymiana towarowo - pieniężna, podział dochodu narodowego za pomocą rynku. Problemem było na przykład, że przez nadmierne przywileje szlacheckie nie rozwijał się przemysł, miasta, i wiele produktow sciagano z zagranicy, co bogacilo warstwy nizsze sąsiednich krajów.
No i jakiego niewolnictwa? Chlopi nie byli niewolnikami, byli wspólwłascicielami (tzw wlasnosć cząstkowa) ziemi, dziedzicznymi. Pan nie mógł tej ziemi odebrac, do tego musiał zapewnić budulec, drewno na opał, wypas bydła na ląkach itp serwituty. Panszczyznę, czyli czynsz placony pracą, odrabiali najbogatsi chlopi, posiadający ziemię i to w wiekszej ilosci. Ci, co mieli malo albo wcale, a to była większosc, nie odrabiali pańszczyzny. Były zresztą regiony, gdzie panszczyzny nie bylo, jesli ludnosc osadzano na prawie woloskim, dotyczylo też olędrów oraz korzystajacych z tzw wolnizn na wschodzie, na dzisiejszej Ukrainie.
@@Bokar-mv6jg W I Rzeczpospolitej przeciętny szlachcic wydawał wszystkie pieniądze zarobione na towary luksusowe i nie było czegoś takiego jak akumulacja kapitału czy inwestycja pieniędzy. Pan mógł z chłopem pańszczyźnianym zrobić wszystko co chciał czyli przenieś na inną rolę, wyrzucić z roli, zabić czy karać według swojego uznania, sprzedać chłopa razem z wsią lub osobno, zamienić chłopa na zwierzęta gospodarcze, wsiąść kredyt pod chłopa. W I Rzeczpospolitej chłop pańszczyźniany to składnik majątku szlachcica taki sam jak szafa, stół, krowa czy pług.
KDZ
Kolejny zmanipulowany materiał. W ogóle nie przywołałeś kosztów tych usług, za które szlachcic musiał płacić, a w szczególności kosztów zakupu i konserwacji uzbrojenia, które wielu ziemian z racji służby wojskowej musiało mieć gotowe już w czasie pokoju
@@Templar_PL ta konserwacja i zakup to był majątek dla szlachcica, naprawdę majątek. Może napiszesz dlaczego były rozbiory polski? Podpowiem Ci, bo nie miał kto polski bronić, tak było wtedy tak było wcześniej. Szlachta zamiast bronić, uciekała gdzie się dało, albo od razu wywieszali białą flagę. Kraj był przez wieki niszczony przez szlachtę. Jedyny plus 2 wojny światowej to taki ze zlikwidowano stan szlachecki bo tak to być może w Polsce do dzisiaj szlachta by się bawiła kosztem niewolnictwa innych.
Moim zdaniem, szerząc niby wiedzę, szerzy pan marksistowską propagandę i użytecznych idiotów, utwierdza pan, że obecnie są wolnymi ludźmi.
Panie Kamilu, właśnie skończyłem czytać Pana książki! Kiedy następne?
W listopadzie :)
Nie ma groźby, nie ma lajka!
Poprawie się na przyszłość ;)
@@WielkaHistoria To na prawdę jedyny, jedyny sposób abym dawał lajki ;)
muszę więc dawać groźby... aby się uratować.
Maksymalna niezależność od władzy centralnej. Niemal zerowe podatki. Prywatna ochrona zdrowia i precz z opieką społeczną. Prywatny transport. Coś mi to znowu przypomina. Ktoś uczony mi tu już tłumaczył, że nie wolno mnie, niedouczonemu kmieciowi, porównywać XVIII w. społeczeństwa STANOWEGO do idei libertariańskich. Przyznaję, brak w libertarianizmie części parareligijnej otoczki niczym z Liber Chamorum prof. dr. nobilitowanego Trepki. Ale sama pańszczyzna jako taka jest mym zdaniem w pełni kompatybilna z libertarianizmem, jeśli tylko powołać się na święte prawo szlachcica do własności wsi i przyjąć, że chłop zawarł "dobrowolną" umowę o oddaniu siebie i potomstwa na usługi panu po wsze czasy w zamian za prawo użytkowania szlacheckiego gruntu. Jak wiadomo, państwu nic do umów cywilno prawnych zawieranych między ludźmi, żadnych niedozwolonych klauzul, wolność zawierania umów!!!
fajnie jest tak długo, jak się nie znajdziesz w roli chłopa. Szlachty nie było wcale tak dużo.
Dokładnie! A najbardziej fascynują mnie ludzie wierzący, że samo obniżanie podatków do zera i redukcja biurokracji gwarantuje gwaltowny rozwój i powszechną szczęśliwość. Tylko dlaczego dawna Rzeczpospolita nie wygrała z "droższymi" sąsiadami ?
@@crocusscepusiensis3872 Może dlatego ze szlachecki etos zabraniał się zajmowania innymi segmentami gospodarki niż rolnictwo. Szlachta nie zajmowała się np. handlem i bankowością, stąd brak rozwoju u zacofanie.
@@cezarywitkowski9379Czy aby na pewno? Jeśli taki Zamojski miał swój Zamość, to przecież tam miał swoich mieszczan, a ci już umieli zająć się handlem i bankowością. Dzisiaj właściciel Biedronki też osobiście nie siedzi w kasie bo też byłoby to poniżej jego godności. Tu może raczej chodziło o pewien monopol coraz węższej grupy nawet nie szlachty ale magnaterii, który skutecznie zabił możliwość jakiejkolwiek konkurencji- energia w tym systemie chyba bardziej szła w rozpychanie się kosztem innych niż innowacje. Plus dziadowskie supertanie państwo. Np. egzekucja komornicza - zbierz rodzinę i znajomych i sobie wyegzekwuj wyrok (przez zajazd)! Do bodaj 1764 roku nie było formalnie instytucji egzekwującej wyroki! Armia była jak się ludziska zebrali - pospolite ruszenie. No co mogło pójść źle w starciu z takimi np. Prusami? A najbardziej w tym fascynują mnie podobieństwa mentalne do współczesności np. takiego Zakopanego. Przez całe lata nie można było zrobić komunikacji miejskiej, bo prywatne busy. Samowola budowlana zablokowała na lata budowę mostu na Dunajcu. Do dziś nie da się zjechać na nartach z Gubałówki bo któryś właściciel pola się nie zgadza. Turbokatolicyzm na sterydach, miłość do gorzały, poparcie dla tzw. konserwatywnej prawicy 100%(do niedawna). To chyba musiało podobnie wyglądać w I RP, tylko duuużo bardziej🤣🤣🤣
@@crocusscepusiensis3872 Mieszczanie nie byli własnością Zamojskiego. Prowadzili swoje własne interesy.
Przeliczenie na stawkę żywieniową nie jest do końca dobre. Przydałyby się ze 3-4 takie wskaźniki. Wydaje mi się, że obecnie żywność jest dużo tańsza niż kiedyś. Trzeba by porównać np.do kosztu pracownika najemnego - ile np.roboczogodzin prostych prac można by wykupić, itp, itd.
I proponuję nie używać Karola w roli opału. ;)
W folwarkach nie potrzebowano najemników, bo była pańszczyzna, darmowa praca poddanych chłopów. Więc kryterium żywnościowe jest jednak lepsze.
@@doctorpommeranus2175 A kryterium mieszkaniowe? Ile kosztowało mieszkanie w mieście? Praca kowala? Praca krawca, szewca? Kryterium żywnościowe jest bardzo ważne, gdyż to jedna z najistotniejszych rzeczy do zapewnienia. Ale, jeśli już zarabiasz tyle, że koszty jedzenia nie są problemem, bo co można było jeszcze kupić? Może być jeszcze kryterium złota - ile i jakiej pracy trzeba było się podjąć, aby zarobić uncję złota. Teraz 1 uncja złota to ponad 10 000zł w monetach, w samym kruszcu trochę mniej. 1g złota w sztabce (wychodzi taniej niż moneta) to ok.350zł. Średnia* krajowa to teraz ponad 8000zł brutto, czyli około 10 000zł brutto-brutto (jak się policzy wszystko, co pracodawca płaci, zanim pracownik otrzyma na rękę 5000+ zł). Czyli obecnie w Polsce można zarobić 1 uncję złota na miesiąc, jeśli nie byłoby podatków, lub pół uncji na rękę. Jak mógłbym zaszaleć 300-400lat temu za 1 uncję złota?
Na pewno nie :)
No tak, ale to nasza zacofana Rzeczpospolita. A ile też, ciekawość, zarabiała w tym czasie szlachta w oświeconych krajach Zachodu? Przydałoby się takie porównanie. Czy wyciągali z chłopa na jeszcze dostatniejsze życie, czy przeciwnie - na uboższe?
PKB Holandii na początku XVII wieku było trzy i pół razy większe niż PKB I Rzeczpospolitej.
@@panpogo Chodzi mi o majątek pojedynczego szlachcica, a nie kraju.
@@3stefany Skoro Holandia miała 3,5 razy większe PKB to i przeciętny szlachcic czy raczej kupiec mieszczanin był sporo bogatszy niż przeciętny szlachcic w I Rzeczpospolitej. Pod koniec XVIII wieku trzech najbogatszych kupców z Londynu miało większy majątek niż majątek całej I Rzeczpospolitej.
@@panpogoKompanie handlowe Zjednoczonych Prowincji kontra folwark?
@@tomekes1751 Ale o co ci teraz chodzi?
Zachód POMÓR dżumy w XIV 1348-50 zmusił warstwy przywódcze do wszelakiego nowatorstwa, a w Polsce przez /nadmiar TANIEJ siły roboczej/ do tej pory cierpimy tj [klęski urodzaju] rezultat... PZDR.
A jak wyglądał rynek dóbr luksusowych w Polsce w XVI wieku?🙂
W całości sprowadzany z Holandii.
@@panpogo Być może dominowali holenderscy kupcy, ale towary chyba po części pochodziły z Niemiec,
Francji, czy Włoch.
@@Adamus1410 Dominowały produkty Holenderskie takie jak drogie materiały i ubrania, wyroby jubilerskie, fajans, meble czy przyprawy. Szlachta zabroniła kupcom z I Rzeczpospolitej zajmowania się handlem zagranicznym i przekazała go w ręce kupców zagranicznych głównie Holendrów.
Czyli zarabia mniej, bo zostaje mi więcej w rodzinie niż jemu :)