Najczęstsze przyczyny śmierci w średniowieczu. 10 głównych zagrożeń epoki
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 11 พ.ค. 2024
- Jaka była najczęstsza przyczyna zgonu w średniowieczu? Niezależnie od tego, czy pytanie zada się laikowi, czy specjaliście, odpowiedź będzie zwykle taka sama: czarna śmierć. Według najnowszych badań to jednak błąd. Niesławna plaga nie plasowała się ani na pierwszym miejscu, ani nawet w pierwszej piątce naczelnych zagrożeń tej epoki.
Autor materiału: KAMIL JANICKI
Kup moją nową książkę - ŚREDNIOWIECZE W LICZBACH: 📗 tblr.pl/?bbbz75 📗
MUZYKA w materiale: Silent Partner; Medium Rock Audionautix (audionautix.com/), licencja Creative Commons Attribution 4.0 (creativecommons.org/licenses/...)
#historia
#średniowiecze
Chcecie wiedzieć więcej? Moja najnowsza książka "ŚREDNIOWIECZE W LICZBACH" już trafiła do sprzedaży. Odnośnik do księgarni: 📗📗 tblr.pl/?bbbz75 📗📗
Za kilka dni powinien też być dostępny ebook.
POPRZEDNIE ODCINKI O ŚREDNIOWIECZU:
Średniowieczne suchary 👉👉 th-cam.com/video/mkJCcyGwDa4/w-d-xo.html
Ile kosztowało zbudowanie średniowiecznego zamku? 👉👉 th-cam.com/video/nxEXWqN4GHM/w-d-xo.html
Czy pierwsi Piastowie zostali zmyśleni? 👉👉th-cam.com/video/WKJQ9RKuvXA/w-d-xo.html
Prawo pierwszej nocy 👉👉 th-cam.com/video/4i1d4rFb_sw/w-d-xo.html
Super! Czekam właśnie na ebooka :)
Ciekawa relacja, dziekuje.
Jestem Czechiem, dlatego przepraszam za nie doskonaly polski jezyk.
Cos na temat skorbut: w Anglii, to podobnie tak. Lecz u nas, w srodku Europy, troche watpie.
Sluchalem, kilku lat temu, przez czeskie radio ciekawy serial na temat wypraw polarnych. Wiele wypraw angielskich lub amerykanskich chorowalo, nawet umieralo na slorbut. Na wyprawach niemieckich i austrowegierskich skorbutu praktycznie nie zaliczono. Dlaczego? Roznica "kuchni narodowych". Na pokladach statkow niemieckich i austrowegierskich zawsze znajdowali sie beczki z kapusta kiszona (a nie tylko kapusta). To jest potrawa, ktora anglicy (podobno i amerykanie) praktycznie nie uzywaja. Nie wiem jak teraz, ale jeszcze 30 lat temu osoby z Anglii nie chciali zabardzo u nas kapuste kiszona zjadac, bo to przeciez "kapusta zepsuta". Lecz jest ona dobrym zrodlem wit C. A u nas to juz od wiekow potrawa tradycyjna.
Jak na czecha, całkiem całkiem posługujesz się polskim. Gratuluje
Tak jest. Dopiero kiszona kapusta umożliwiła długie podróże morskie bez ryzyka zachorowania na szkorbut.
@@popielaty2611 A ja jestem Szwedka, jak przepraszam za moje bledy to wysmiewaja mnie , albo kaza spadac z polskich stron, albo mowia ze klamie bo nie umie pisac po polsku. Nawet w moim zawodzie wpisywano mi polakow/"szwedow" do mnie gdyz wiekszosc nie umiala dobrze porozumiec sie po szwedzku . I tutaj tez dochodzily mnie teorie konspiracyjne ze srodowiska poskiego ze napewno jestem polka ale wstydze sie tego i udaje szweda 🤣Ciesze sie ze sa narodowosci ktorych polacy nie chca zeszmacic. Powodzenia.
@@maggie1335tez sadze, ze jestes pOlką😊
Pana książki, ich pomysł, to co zawierają, pańskie filmy są po prostu świetne. Historię trudno przekazać w ciekawy sposób. A Pan ma swój wyjątkowy, jako jeden z nielicznych. Kłaniam się nisko.😌
Dziękuję za tak ciepłe słowa. Mam nadzieję, że kolejne też się sie spodobają :)
Już mam moje Średniowiecze w liczbach. Ciekawy materiał. Czyta się przyjemnie tak jak inne książki Waszmośćpana Janickiego.
Pozdrawiam!
Dziękuję. 😇🙏
To bardzo ważny materiał.
W o ile lepszej sytuacji jesteśmy od ludzi żyjących w tamtych czasach, biorąc pod uwagę rozwój medycyny. Nawet domowe tygrysy mogą liczyć teraz na fachową opiekę weterynaryjną! Niech się howają zdrowo, żeby miały siłę i chęci psocić! ;)
Jesteśmy w porównywalnej bo co z tego że wiemy jak leczyć katar skoro nie planujemy nad nowotworami
@@Blejk_Karingtonniezupełnie porównywalnej, bo jednak lepiej umrzeć na raka w wieku 80 lat niż na anginę w wieku 5 lat.
@@kubalubo7143 granica wieku w którym coraz więcej ludzi choruje na nowotwory wciąż się obniża
@@Blejk_Karington ale oczekiwana dlugosc zycia jednak się zwiększa
Ale Julki i tak będą kwiczały że ciąża jest niebezpieczna i aborcja musi być na życzenie xD
Bardzo bardzo czeszy sie mi ze nagrania mą napisy!! Dziękuje za to!
ten materiał na tyle mnie zaintrygował,że kupuję pańską książkę,w następnym tygodniu wracam do domu i odbieram z empiku,szacun za pańskie matriały,są mega interesujące
Dziękuję, cieszę się, że się podobają :)
Jeden z moich ulubionych kanałów tjubowych o historii. Bardzo dobrze się słucha i ciekawe tematy. Dziękuję autorowi! 👏
Dziękuję! :)
Dziekuje za ciekawe wiadomości ❤️💕😊
Rozwoj aktualnej medycyny można porównać do rozwoju aktualnej motoryzacji. Technologia obecnie pozwala na produkcję aut, które bardzo rzadko ulegają awarii, jednak są dedykowane działy projektowe, które pracują nad takim projektowaniem czesci do aut , żeby psuły sie zaraz po skonczeniu sie gwarancji. Podobnie z medycyną, już dawno dotarła do punktu , gdzie jest sztucznie tłumiony rozwój w pewnych zakresach medycyny np. wynalezienia lekarstwa na raka. Teraz rozwojem rządzą korporacje medyczne i liczy sie leczenie a nie wyleczenie. Podobnie jak koncerny samochodowe najwieksze zyski czerpią ze sprzedazy czesci zamiennych a nie ze sprzedaży nowych aut. Do tego jeszcze Państwu tak naprawde nie zależy na tym , żeby obywatele żyli za długo, ponieważ trzeba bedzie im wyplacac emerytury. A tak obywatel cale życie placi skladki , podatki itp. I w wieku najlepiej 55 -60 lat umiera na raka. Szpital leczył i kupowal leki za pieniadze ze składek obowiązkowych, czyli koncerny farmaceutyczne zadowolone. Lekarze tez zadowoleni bo mieli pacjeta , często prywatnie i jeszcze wycieczkę , o przepraszam ,szkolenie mieli zasponsorowane przez koncerny farmaceutyczne. Finalnie , pomimo leczenia niestety pacjet zmarł, czyli nie trzeba wypłacać emeryturki. Państwo również zadowolone. Lekarze leczyli, koncerny sprzedawały. Ot takie przemyślenia nad współczesną
medycyną mam. Pozdrawiam, ciekawy materiał
Od wczoraj mam twoją książkę w biblioteczce, bardzo fajne materiały filmowe robisz, a książka będzie musiała trochę poczekać, aż skończę kilka pozycji, które mam na liście do przeczytania
Największa przyczyną zgonów Polskiej szlachty były, Bóg, honor i ojczyzna
Bardzo ciekawy materiał, dzięki. Moje wątpliwości:
- średniowiecze było bardzo zróżnicowaną epoką (ponad tysiąc lat!), nie jestem pewna, czy takie sumaryczne potraktowanie czasów przedkarolińskich i XIV w. jest zawsze sensowne;
- ryzyko śmierci przy porodzie nie było wyłącznie pochodną liczby ciąż: wyraźnie wyższe ryzyko śmierci występowało (i do dziś występuje) przy pierwszym porodzie. W średniowieczu ta prawidłowość była bardziej wyraźna ze względu na statystycznie bardzo młody wiek pierworódek. Często dziewczynka była wydawana za mąż tak wcześnie, że jej organizm nie był jeszcze gotowy do ciąży i porodu. To była jedna z przyczyn wysokiej śmiertelności okołoporodowej.
Zwróciła Pani uwagę na bardzo ciekawe kwestie, dziękuję za tak wnikliwy komentarz. Co do pierwszego punktu: to problem w dużym stopniu na razie nierozwikłany. Nie ma zgody w kwestii tego na ile profil epidemiologiczny Europy zmienił się na skutek najpierw załamania, a potem wielkiego przyspieszenia urbanizacji. Ten czynnik musiał jednak mieć znaczenie. I zapewne właśnie brak dużych skupisk miejskich najbardziej odróżniał sytuację chorobową we wczesnym i późnym średniowieczu. Natomiast ostrożnie opowiadałbym się mimo to za stanowiskiem, że statystyka zgonów w większości wynikała z poziomu medycyny, z klimatu i z rozprzestrzenienia konkretnych chorób endemicznych - w takim kontekście sytuacja na dobre zmieniła się dopiero po rewolucji przemysłowej.
Co do porodu - ma Pani oczywiście racje, że pierwszy poród zawsze uchodził za najniebezpieczniejszy. Bardziej skomplikowana jest za to kwestia wieku pierwszego zamążpójścia, a więc i wieku gdy dochodziło na ogół do pierwszej ciąży. Wczesne, nawet dziecięce śluby kobiet nie były zjawiskiem częstym poza elitami. A nawet wśród wierchuszki społeczeństwa ta "moda" rozprzestrzeniła się na dobre dopiero w późnym średniowieczu. Wcześniej i w całej populacji normą był ślub dopiero po 20 roku życia. Piszę o tym szeroko w "Średniowieczu w liczbach". A skrótowo też w tym starym artykule 👉👉 wielkahistoria.pl/sluby-z-dziecmi-w-sredniowieczu-jak-czesto-naprawde-sie-zdarzaly/
@@WielkaHistoria Zgadzam się, że to skomplikowana kwestia. Zasadniczo świadectwa historyczne z okresu średniowiecza dotyczą przede wszystkim elit.
Poza tym, znowu - wiele zależy od okresu, który badamy. Np. na temat czasów karolińskich są świetne prace V. Garver. W "Childbearing and Infancy in the Carolingian World" przytacza badania archeologiczne z których wynika, że znacząco wyższa śmiertelność wśród kobiet niż mężczyzn dotyczyła okresu od nastoletniości do 50-60 roku życia. Później proporcje w pochówkach między płciami wyrównywały się. Powód, dla którego nastoletnie dziewczęta umierały częściej, niż chłopcy, wydaje się jasny. Ale oczywiście tego typu rekonstrukcje na podstawie danych archeologicznych nigdy nie będą równie jednoznaczne i precyzyjne, jak wnioski na podstawie źródeł pisanych.
To mi przypomina kwestię która, jeśli mnie pamięć nie myli, wypłynęła właśnie w kontekście badań nad ciążami/porodami na dworach frankijskich. Mianowicie wysoka śmiertelność okołoporodowa była w bardzo dużym stopniu związana z niedoborem żelaza. Tam gdzie dieta zapobiegała anemii śmiertelność kobiet rodzących spadała przynajmniej o dziesiątki procent. Niewiele osób dzisiaj zdaje sobie sprawę z tej niedocenianej, wydawałoby się trywialnej, zależności.
@@WielkaHistoria No i jest oczywiście jeszcze tradycja rozmaitych kodeksów i Dekret Gracjana, który zabraniał ślubów dziewcząt poniżej 12 roku życia. Rzadko kiedy zakazuje się czegoś, co nigdy nie występuje... Ale tu też sprawa jest skomplikowana.
@@WielkaHistoria A to ciekawe z tym żelazem. Ja czytałam o podobnej współzależności z niedoborem kwasu foliowego.
- Jaka jest najczęstsza przyczyna utonięć?
- Alkohol.
- Nie. Woda
zmiana temperatury
... tak? A co robi wrona jak skończy 3 lata?
Bardzo ciekawy materiał!
Dzień dobry.Wszystkie tematy są ciekawe.Nie wszystkich moze interesują ale można słuchać bądź nie.Można też kupic książkę.Pozdrawiam autora i życzę dużo wytrwałości do poznawania tajników historii.
❤ serdecznie dziękuję i gorąco pozdrawiam z Berlina 💚
Otóż błąd, książka jest już w zasobach mojej biblioteki. W tym tygodniu dotarła. Teraz czeka na swoją kolej 🙂
To błąd z którego jako autor mogę się tylko cieszyć:)
Ja już mam twoja książkę. Jest super!
Oczywiście, subskrybuję wideo i polubiłem kanał, bo nie chcę żeby mnie dopadła przypadłość z 5 miejsca 😅
Dobra robota
Odnośnie rozwoju medycyny mój ojciec opowiadał o pani z sąsiedniej wsi która w latach siedemdziesiątych zmarła po tym jak kogut dziobnął ją w nogę.Dużo kobiet i małych dzieci umierało przy porodach-do teraz są całe kwartały grobów dzieci na cmentarzach.Mężczyźni w wiekszości umierali na choroby układu oddechowego.
Bardzo ciekawe , dobry kanal ,
Super filmik, pozdrowienie dla kiciuni , dodaję subskrypcję oczywiście.
Mi brakuje odwiedzin lekarza. To chyba aż do nowożytności przyspieszało śmierć jak mało które choroby.
Okresowe nieurodzaje doprowadzały do głodu a ten osłabił populację która była bardziej narażona choroby. Czasem niegroźne rany doprowadzały do zakażeń i zgonu, wtedy z aseptyką było słabo. A co do wojen to przejście wojsk czy to "swoich" czy wrogich był dla ludności tragedią. A gdy wojsko było głodne i bez wypłaty to brało siłą co chciało.
Widzę tu pewna nieścisłość. Gorączki to objaw. Gorączkowo występują też przy malarii, wiatrowych infekcjach czy dżumie. W zasadzie przy większości infekcji i chorób. Czy jeśli gorączka byłam objawem malarii, to została ujęta w badaniu podwójnie jako malaria i jako gorączka? 🧐
szanowny panie Janicki jest pan WIELKI
Już mam książkę od piątku.
Fajne kocury.
Fajnie
?
Więcej takich topek 😊
A nie mogą być na weselsze tematy? ;-)
Średniowiecze, nam, "szarakom" kojarzy się ze śmiercią i zniszczeniem 😅 btw, niedługo filmy to będą jedno wielkie "piknięcie", żeby jutubowi nie podpaść 😅😅😅
Ano, kiedyś to jednak człowiek nie musiał się nad co drugim słowem zastanawiać czy trzeba je wyciąć albo wypiczeć... mamy nową epokę cenzury.
Ale to dziwne, bo na kanałach true crime takie słowa padają co chwilę, a kanał historyczny, naukowy musi pikać k***w i k*********s bez sensu 🤦🙈
Nigdy nie wiadomo do czego algo się przyczepi. A od tego zależy zasięg. Zależy mi by ktoś te widea oglądał :).
Masz rację! dojdzie dopiero w poniedziałek ;)
Aleksander Wielki padł ofiarą ukąszenia przez komara,który zaraził
go malarią.
Mi się wydawało, że zakażenia krwi z powodu złamań czy zranień
A ile żyć kościół i wszystkie wojny religijne tego nikt niepoliczył ?
Niech zgadnę najczęstrzą przyczyną śmierci do nadal jest życie
Podczas rabacji w mojej sąsiedniej miejscowosci Wola Mędrzechowska, chłopi razem z panem nie pozwolili przeprawić się "czerni" przez małą rzekę Breń i obronili dwór. Pan był lubiany ze względu na swoją szlachetność. Czerń poszła wzdłuż rzeki, napadając po drodze na dwór w Radwanie. Natomiast dwie wsie dalej, w tejże samej parafii Szczucin, we wsi Suchy Grunt, wymordowano w bestialski sposób całą rodzinę szlachecką razem ze służbą. Pana przywiązano do drzewa i cięto piłą.
W nastepnej parafii Słupiec (nazwa pochodzi od słupów wyznaczających granicę Księstwa Wiślickiego, a po drugiej stronie Wisły jest wieś: Słupia) - splądrowano nad ranem kościół i plebanię. Pleban nocą uciekł z życiem do Szczucina, gdzie była mała załoga wojsk austrackich i gdzie okoliczna szlachta szukając schronienia organizowała samoobronę.
W mojej miejscowosci Skrzynka (nazwa pochodzi od słowa "krzynka" - odrobina) - paru chłopów, włączając mojego prapradziadka, odpowiadając pozytwnie na wici wzywajace do powstania, razem z dziedzicem wyruszyli wcześniej na Kraków, dołączając za lasem do zgrupowania w Mędrzechowie. Na granicy naszego powiatu, zostali rozproszeni przez chłopską czerń w miejscowości Kłaj (podążającą od Tarnowa z gór na północ).
Kiedy przerabialiśmy temat rabacji w mojej wiejskiej szkole, nauczycielka poprosiła dzieci o porozmawianie ze starszymi ludźmi we wsi o tym wydarzeniu. Oprócz okropnych historii gloryfikujacych rabację - usłyszałem też opowieść o dobrym Cesarzu (cysorzu) z Wiednia.
Posłuchajcie:
Kiedy Cysorz usłysoł jako bida sie chłopom dzieje przez łokrutnygło pona, przebroł sie tedy w chłopsko sukmane i zacaił sie na niego z chłopami w płolu. Kozoł sie chłopom psyłorać skibo i cekoł na pona jaze psydzie. Kiedy zobocył ze pon jest łokrutny lo ludzi, Jaśnie Cysorz zerwoł sie z pod skiby, fyrgnął łode siebie sukmane (pod chturo mioł złote saty) i doskłocył hyzo do pona dziedzica. Pon sie sprosoł wielce, ale Cysorz nie doł mu płosuchu i kozoł go chlopom batem wybatozyć ino wlezie (azeby na zaś mioł naucke, jaze hej!).
Reply
🌺🌺🌺
Wysoki poziom kwasu moczowego (podagra) powoduje czestsze udary i zawały. Wiadomo to od kilku lat. Czy zostało to uwzględnione, czy badania są wcześniejsze?
Ja mam podagrę i raczej nie słyszałem o tym ani o żadnych przypadkach
Te konkretne badania odnoszą się do tego jak choroby i przyczyny śmierci postrzegano i nazywano ówcześnie, w średniowieczu. Przy poziomie średniowiecznej diagnostyki trudno o inne podejście: nie sposób odsiać przyczyn składających się na przeróżne "febry", "gorączki", "trzęsawki", "apopleksje" itd. Natomiast powtórzę to co już powiedziałem w odcinku: podagra była chorobą elit. Nie należałoby się spodziewać, że jej skutki wpływały istotnie na liczbę "apopleksji" w całym przekroju społeczeństwa.
@@erwinzdunczyk7900 czyli tego nie ma?
Liczenie według długości lat życia wprowadza w błąd powinno być podane w liczbie zgonów lub procentach
Procenty przydzielone są do alkoholi.
To brytyjski sposób podejścia - to można tylko zaakceptować.
Wiadomo że w średniowieczu ilość zgonów noworodków była bardzo duża ponad to wiemy też że ilość porodów na rodzinę też była Bardzo duża. W rodzinach majętnych długość życia była znacznie dłuższa ale nie była wolna od śmierci noworodków. Dlatego ta metodologia jest błędna. Powinno się wykluczyć skrajności i uwzględnić średnią pozdrowienia
Alkohole są do picia a procenty do liczenia jedno nie wyklucza drugiego bo żeby wiedzieć ile się wypiło trzeba potrafić liczyć ale czym więcej się wypiję tym gorzej liczyć błędne koło 😭🤣
@@damianostrowski472 czy wypijesz jednego kieliszka czy całą flaszkę to niema różnicy ile wypijesz bo wódka w butelce ma zawsze 40%, ale za to.ty w organizmie masz promile.
🙂👍
Właśnie w ten Piątek kurier dostarczył mi Pańskie najnowsze dzieło ;)
Skąd taka różnica między 5 i 6 miejscem ?
Ja wiem co było przyczyną śmierci w średniowieczu to, Bóg Honor Ojczyzna 😂
Komentuję na początku filmu, ciekawe czy trafię w najczęstsze przyczyny śmierci:
- śmiertelność noworodków i niemowląt (tu najczęściej infekcje)
- głód
- mróz
- choroby infekcyjne jak zapalenie płuc, zakażenia ran (brak antybiotyków)
- śmiertelność okołoporodowa kobiet (w trakcie porodu, jak i tuż po)
Co mnie zdziwiło w oficjalnej liście zgonów - w pierwszej 10 nie pojawiły się ani wypadki, ani wojny!
I dobrze,była to naturalna regulacja liczby ludzi
Co do wypadków i wojen - na pewno byłyby w pierwszej dziesiątce, czy nawet piątce, gdyby lista obejmowała tylko mężczyzn z warstw uprzywilejowanych.
@@WielkaHistoria Albo gdyby zamiast na późnym średniowieczu skupić się na czasach sprzed panowania Karola Wielkiego.
@@WielkaHistoria Tak. Obejrzałem do końca. Ale średniowiecze wydawało mi się bardziej krwawe ze względu na toczone liczne wojny, ale jak widać, omijały one plebs. Czyli panowie uprawiają sobie wojny, a chłopi, handlarze, mieszczanie, żyją normalnie i pewnie kibicują wojnom, jak obecnie kibicujemy piłkarzom ;)
Mnie dziwi brak na pierwszej liście ogólnie pojętych wypadków przy pracy, głównie złamań, upadków z wysokości, zmiażdżeń, oparzeń, stratowań przez zwierzęta, utonięć itd. Dopiero na drugiej widnieją złamania.
P.S. Żeby cenzurować słowa "krwawych" i "koronawirus" to takich cudów jeszcze nie widziałem. Jak tak dalej pójdzie, to za kilkanaście lat będziemy się porozumiewać tylko za pomocą emotioikonek, bo inaczej wszystkie płatki śniegu się roztopią od ekspozycji na niewygodne słownictwo.
Można się pewnie zastanawiać czy ci konkretni badacze nie zaniżyli znaczenia nieszczęśliwych wypadków. To materia bardzo trudno mierzalna, bo jednak większość wypadków nie zabijała natychmiast, a przez to niekoniecznie znajdywała odbicie w źródłach. Tak czy siak nie sądzę, by przy rozpowszechnieniu chorób zakaźnych, zwłaszcza dziecięcych, ta pozycja mogła trafić w pobliże szczytu zestawienia.
Co do cenzury - wiem, że wielu kanałom edukacyjnym yt ostro ścina zasięgi za słowo "koronawirus". Przy "krwawej wydzielinie" - może to nadmiar ostrożności z mojej strony, ale ogółem algorytm działa tak, że jak uzna treść za ryzykowną, to wideo zobaczy 5000 osób a nie 50 000. Oczywiście większe kanały mogą pozwolić sobie na znacznie więcej. Ale TO na razie nie jest duży kanał, piłeczka w tej sprawie po waszej stronie drodzy widzowie ;-).
ładne kotki zobacz co ja nagrywam o średniowieczu
"Biegunki i choroby układu gastrycznego" - kto by pomyślał, że tyle życia przesrali.
Dzięki fajnie !!!!!!!
Zasadniczo to przyczyna najczęstszej śmierci na pierwszym miejscu od neolitu się nie zmieniła do dziś to są: choroby przekazywane przez komary. Ale rozumiem, że w średniowieczu o komarach zbytnio się nie mówiło.
Chyba jednak choroby przenoszone przez komary nie były nigdy na PIERWSZYM miejscu, nie w naszej strefie klimatycznej. Choć były wysoko. Malaria jest bodaj na szóstym miejscu w cytowanym rankingu.
Zwłaszcza że komary zabijają głównie w tropikach a tu jest omawiana Europa
@@WielkaHistoriatak, masz rację. Ja jednak podałam dane dla całego globu, a nie dla miejsc z średniowieczem tj. Europy i okolic. Wybacz, mogłam o tym napisać.
Mylisz się Kamilu....mam juz ta książkę w bibliotece od przedwczoraj
Sumiennie przyznaję się do błędu :). Sam się zdziwiłem jak dostałem swoje egzemplarze w czwartek, że tak szybko zeszły z drukarni. To swoją drogą jeden dobry powód by zamawiać w przedsprzedaży - przynajmniej wydawnictwo poznańskie przekazuje wtedy książki do wysyłki natychmiast po tym jak przyjdą z drukarni, a nie dopiero w dniu oficjalnej premiery.
Najpiekniejsza reklama ksiazki: koty i smakolyki ❤❤
Jakże rozrzutna jest ta ewolucja w swym doborze naturalnym! Gdyby chociaż 10% tych straconych lat życia można było przeznaczyć na pracę ... na przykład ... dla mych korzyści (albo moich przodków) to przysłowiowi Rothschildowie albo inne Bill'e Gates'y mogliby teraz dla mnie po piwko i wódeczkę do sklepiku pana Zbyszka za warzywniakiem chyżo czmychać.
Książka już dotarła. Wczoraj odebrana z paczkomatu. Będzie czytane😊
No to miejmy tylko nadzieję, że autor sprosta oczekiwaniom ;-)
Czyli mówiąc krótko, subskrybujcie i polubcie bo inaczej możecie nie zdążyć do łazienki :):):)
Dobre dobre :)
Czasem trzeba uciec się do odrobiny perswazji ;)....
@@WielkaHistoria Zmieniłem formę na nieco bardziej elegancką, tamta jednak nie pasowała do tego kanału
Podagra była zwaną "chorobą bogaczy ".
A dlaczego bogaczy?
@@latoya7029 Zwyczajnie obżarstwo (czyt. "za dobrze im było" 😂 ). Tłusto, dużo mięsa, alkoholu, pojawiał się częściej cukier na stołach. Mniej warzyw uważanych za plebejskie. Mniej ruchu (praca fizyczna), świeżego powietrza. Słabowici i mniej zahartowani. Do tego "chów wsobny" (bliskie pokrewieństwo).
A co to za autocenzura i "pikanie" w swiecie wolnosci slowa?
W świecie czego???
Ciekawy temat i chciałbym posłuchać ale nie mogę się skupić przez to dziwne wyciszanie końcówki zdania. Jeszcze nie słyszałem, żeby ktoś tak dziwnie mówił.
A naglica?
Kotek ❤
To, że badacz musi kamuflować wypowiedź, że konarowirusy istniały już w średniowieczu, sporo świadczy o dzisiejszych czasach.
Niestety tak. Ale jest duża szansa że za to jedno słowo algorytm zupełnie utopiłby odcinek.
Mówi pan o chorobach. Ciekawe czy są żródła i opracowania dotyczące wypadków. Przecież przy braku antybiotyków, większość poważniejszych urazów kończyła się śmiercią. Czytałam, że 20% ludzi ginęlo w wyniku utopienia, gdyż kąpali się w rzekach, nabierali wody.
Myślę że autorzy tej konkretnej listy mogli zaniżyć znaczenie wypadków. Ale ogólem badacze, którzy zajmowali się tym zagadnieniem przyjmują że wypadki odpowiadały za maksymalnie kilka procent zgonów. Choć na pewno dużo częściej prowokowały albo potęgowały inne przypadłości. Często po prostu dlatego, że utrata ręki albo nogi sprawiała że np. dawny rzemieślnik czy budowlaniec trafiał na bruk jako żebrak. O dokładną statystykę jednak trudno. Np. gdy sam badałem historię zamku na Wawelu natrafiłem tylko na pojedyncze wzmianki w rachunkach o śmiertelnych wypadkach na placu budowy renesansowego pałacu. Ale przecież na budowie trwającej dekady i angażującej pewnie ponad 1000 osób musiało być ich więcej.
Całe zespoły chorób, "choroby wieku dziecięcego", "gorączka" przyrównujemy do jednej choroby.... no brawo...a logiki kto uczył w szkole? ksiądz?
No chyba nie ksiądz jeśli to lista ułożona przez badaczy z Cambridge. Gdzie TU logika :). Jak już pastor.
Po co ta cenzura?
Gdzie my żyjemy żeby słowo krew wypikać? Jestem zniesmaczony
Na youtubie niestety. Który bardzo lubi ścinać zasięgi np. materiałom wspominającym wirusy na k.
Oj zdziwilbys się, jak jutub cenzuruje. Oglądam sporo kanałów historycznych i bardzo często autorzy nawet nie wspominają nazwiska hitlera, bo może być ban.
W antyutopii
Według TH-cam ludzie nie mają krwi tylko płyn do mycia naczyń 😂
A tymczasem legendarny materiał Zbigniewa stonogi w którym wulgaryzmy są używane w co drugim słowie xd
Jedzenie dla kota na ksiazce?😅
Wnioski odnoszące się z Anglii u schyłku średniowiecza można rozciągnąć na tereny środkowej europy X - XII wieku. Bzdury i uogólnienie dla idiotów.
Najwięcej umierało dzieci i niemowlęta. Kiedys nie było szczepionek i lekarstw
A palenie na stosie niewinnych istot? W prawdzie to nie choroba, ale dziesiątkowała społeczeństwa.
Na większą skalę dopiero od XVI wieku, tak więc po umownym końcu średniowiecza.
W Średniowieczu bystrzaku stosy nie płoneły.
Palenie czarownic to specjalność protestantów, reformacja, jak wiadomo, nastąpiła w epoce renesansu.
Widzisz dziś gdzieś czarownice?? No właśnie
Czemu jest pikanie przy takich słowach jak "krwawy" czy "koronawirus"? Od kiedy to są wulgaryzmy niby?
Chcesz, żeby się płatki śniegu poroztapiały od ekspozycji na niewygodne słownictwo? Bo ja chcę.
@@aarongoldman301 Nie wiem, o co chodzi z tymi płatkami. Ja bym chciał, żeby TH-cam miał normalne standardy i tyle.
Naprawdę nic o chorobach krążenia?
Ludzie średniowiecza nie potrafili ich rozpoznawać, często aż do chwili śmierci. Tak więc widać ich efekty m.in. w pozycji "udary". Wiele z tych "ataków apopleksji" to zapewne były faktycznie zawały serca.
Przed rewolucją przemysłową choroby krążenia miały znaczenie marginalne. Głównie zmiana diety przeciętnego człowieka(wzrost konsumpcji tłuszczy roślinnych oraz cukru) jaka miała miejsce w tym okresie doprowadziła do proliferacji wszelkich tego typu schorzeń.
I krótsze życie
Dlaczego koronawires został wypikany?????
Żeby TH-cam nie ściął zasięgu. Algorytmowi zdarza się bardzo źle reagować na to słowo.
@@WielkaHistoriaale taka k... jest dlań spoko
Przepraszam,ale 1 podstawowy błąd robisz w filmie ,nie zaciekawiasz słuchacza ,,robi się po 3 minutach zbyt uciążliwe słuchanie ,,widz oczekuje konkretów zwięźle i szybko a nie czekania aż 1 śmierć naukowo rozkminisz ,
Algorytmy jutuba zabraniają już wymawiania słowa "krwawy" czy "krwotoczny"? Następnym etapem będzie prohibicja słów takich jak śmierć, przestępstwo, kłamstwo itp. Ostatecznie sensu wypowiedzi będzie się można domyślać na podstawie kilku słów pozostawionych z całej wypowiedzi! Czy to może czas na strajk jutuberów i klientów jutuba?
Chcesz, żeby się płatki śniegu poroztapiały od ekspozycji na niewygodne słownictwo? Bo ja chcę.
Chodzi o to, żeby śnieżycą zamieniała się w ulewę, kiedy ktoś wypowie popularne słowo na q... ? Chyba raczej nie.
Ja wiem….. Bóg, honor ojczyzna.
Ależ to mniej niż 5 procent :)
Irytujacy sposób czytania, cały czas ta sama melodia zdania.
Numer 1 lekarze z tamtego okresu
Ile "czarownic" kościół katolicki puścił z dymem?
W skali wielkich liczb jest to wartość pomijalna.
W Średniowieczu akurat niewiele. Barbarzyńskie polowanie zaczęło się w Renesansie
Życie?😂
no proszę - zdrowa żywność, brak szczepień, antybiotyków, świeże powietrze, dużo ruchu... !!! takie warunki marzą się naszym "ekologom"
Ciekawe jaka była śmiertelność na różne choroby przed pozbyciem się przez kościół znachorów\ek i choćby druidów, zgaduję że nie ma na ten temat danych. Może gdyby ludzie się regularnie myli i stosowali zioła, nie doświadczyliby tylu epidemii, Słowianie choćby mieli w domach łaźnie, w których się regularnie obmywali
Najczęstsze przyczyny śmierci w średniowieczu:
"Bóg, Honor, Ojczyzna" 😉
To raczej w czasach nowożytnych, w średniowieczu pojęcie ojczyzny ledwo zaczyna się rodzić. A i tego honoru wcale nie traktowano tak bardzo na serio jak się zwykle sądzi ;). W końcu choćby wczesni rycerze to byli po prostu połlegalni bandziorzy w zbrojach. Dopiero później dorobiono im "honorową" otoczkę.
Tragedia z akcentem. Nie da się słuchać
Ja mam podagre..nikomu tego nie życze ..przesrane
Siema 🖐
Czyli dane z dupy! Wszytko to więcej domysłów niż fakty hehehe doktory hehe
Pewnie dlatego jeszcze w XIX wieku blisko połowa dzieci umierała przed 18-tym rokiem życia
Sugeruję stałą czołówkę z dodatkiem tych pięknych kotów
Kuszący pomysł, choć to byłoby chyba zbyt monotonne :). Urok z nim taki, że zawsze robią coś innego ;-)
co to za kurewska cenzura?
Tez mnie to denerwuje :/ psuje i zaburza przyjemnosc z ogladania.
Nie mogę wyciągnąć gaci z pomiędzy pośladków.
Nie wiem co robić, bo weszły w pupe.
Skakac😂
Czytam komentarze przed obejrzeniem filmiku - czy to co Ci się stało było jedną z najczęstszych przyczyn śmierci? Może rozluźnienie mięśni pośladków pomoże?
Normalne, odkleją się jak pójdziesz na dwujkę.
Najczęstrzą a nawet jedyną przyczyną śmierci w średniowieczu i nie tylko wtedy(taka ciekawostka), było zatrzymanie funkcji życiowych organizmu denata.
Co ty za dźume siejesz hej
Gówniany materiał. Ale z czegoś trzeba żyć. Brat bliźniak Niedźwieckiego z 3PR.
? Można jaśniej?
@@anonymousbydefault co chcesz jaśniej. Materiał nic nie wnoszący. Gość z protezą zębową wyglądający na bliźniaka sławnego Niedźwiedzia z trójki polskiego radia. Ale często głupoty gada i do tego chce pieniędzy. Wolę Niedźwiedzia.
@@mariuszwieczorek8242 acha. Czyli gówniana odpowiedz od nic nie wnoszącego do dyskusji chama. No cóż. Czasem lepiej nic nie mówić/pisać człowieku jeśli w głowie tak pusto i brzydko.
@@anonymousbydefault pustak to jesteś Ty. Ja jestem Człowiekiem.
@@anonymousbydefault chcesz coś wiedzieć z historii to zapraszam do Gościwita Malinowskiego. To człowiek, który wie a nie pisze bzdury.
To kara za to że nie głosowali na PiS zemsta kaczora za grobu