Dorzuce od siebie: Piotr Curie miał dostać Nagrodę Nobla za badania nad promieniotwórczością mimo iż pracę nad nią prowadziła głownie Maria. Piotr powiedział, że nie przyjmie nagrody jeżeli nie dadzą jej także Marii. Co ciekawe ich córkę Irenę spotkała ta sama historia
Córka była blisko odkrycia neutronu ale jej się to nie udało. Neutron odkryli inni ludzie troche później, bazując między innymi na badaniach Ireny i to oni dostali nagrodę, wiec to nie taka sama historia tylko po prostu córka sobie nie zasłużyła,.nie wrzucajmy wszędzie złych mężczyzn na siłę
@@ukasztarnowski3290 feminy, one jak zwykle jak sie im cos nie zgadza to sobie dopowiedza tudziez zymsla. one chyba nawet nie szukaja w zrodlach tylko jak uslysza od jednej to plotkuja dalej, na koncu wychodzi gluchy telefon.
@@ukasztarnowski3290 Powiedzieć o kimś kto dał podwaliny, pod dalszą pracę, że sobie nie zasłużył.... aha to znaczy, ze Polacy nie zasłużyli sobie na uznanie ich za tych co rozkodowali Enigmę bo dali tylko podwaliny pod rozpracowanie pierwszej wersji i w sumie to Anglicy zrobili właściwą robotę. Logic....
Nie tylko nauka, ale także historia sztuki, dziedzina zdecydowanie mi bliższa, ma wiele przykładów, w których to kobiety zepchnięte były na dalekie zapomnienie. Ot, choćby sztandarowy przykład artystki Camille Claudel, którą zdrową (!) zamknięto do szpitala psychiatrycznego. Zmarła tam, nie mogąc rzeźbić, a pochowana została w bezimiennym grobie.
Nareszcie na naukowym bełkocie coś z mojej specjalizacji. Podobno Hewish długo nie chciał wierzyć, że ta emisja nie jest po prostu interferencją. No ale upór Jocelyn w końcu go przekonał. Mimo wszystko w całkiem niedawnych czasach wysoko postawieni potrafili oponować przed przyjmowaniem kobiet na stanowisko adiunkta "... bo zaraz będą dzieci rodzić" - (Uwaga! Dowód anegdotyczny) - to jest autentyczna sytuacja, która wystąpiła w moim ośrodku z 15 lat temu. Na szczęście u nas znaleźli się ludzie, którzy przekonali ten beton - obecnie pani, o której mowa ma tytuł profesora i większy dorobek naukowy, niż szacowny dyrektor, pomimo że przecież musi "rodzić dzieci". Jak widać to nie wpływa na bycie świetnym naukowcem.
Co do dna, to szczególnie mnie to zdenerwowało. Na zajęciach o dna w gimnazjum i w liceum w kółko nam się tłukło o cricku i Watsonie, ich zdjęcia w podręcznikach, NIGDY nic nie powiedziano o Rosalind. Przykre
u nas też było już o Rosalind i jej wkładzie, miałam maturę w 2016. Na studiach też wielokrotnie o tym nam mówiono. Mnie też zawsze ta historia doprowadza do białej gorączki, szczególnie, że zwyczajnie w świecie okradli ją z jej ciężkiej pracy 😣 trzeba się starać wspominać o dokonaniach kobiet, np. mówić wykresy Michaelisa-Menten a nie tylko Michaelisa, czy wpominać o Langmuir- Blogdett i nie mylić przy odmianie z "Blogdetta". Drobne rzeczy, ale robią różnicę 🤷♀️
Zamienili "kosmiczne" na "kosmetyczne" w doktoracie? Na moim roczniku (matura 2016) na którejś z oficjalnych stron (CKE lub OKE) sprawdzałam terminy matur okazało się, że istnieje coś takiego jak matura z "Fizyki i Gastronomii" :)
A ja mam, jeśli mogę, prośbę. Czy mógłby Pan, Panie Dawidzie coś kiedyś o oddawaniu krwi zrobić? Bo w sumie mało wiem o tym ze strony technicznej. A co mnie bardzo zadziwiło, to to że w pewnym medium społecznościowym krakowskie rckik napisało, że jedno oddanie krwi może uratować życie nawet trzem osobom. I mnie to zastanawia jak jest to możliwe - no bo nie kalkuluje mi się to tak na chłopski rozum. Jeśłi 450 ml krwi można bezpiecznie upuścić ze zdrowego człowieka, to co może trzecia część tej ilości (150ml - kieliszki większe istnieją) zmienić u osoby krwi potrzebującej. Pozdrawiam, trzymajcie się ciepło i oddawajcie kto może krew.
Nie mam 100% pewności jak przebiega proces technologiczny, ale można wyobrazić sobie sytuację kiedy z jednej jednostki krwi pełnej przygotowuje się 1 jednostkę koncentratu krwinek czerwonych, 1 kk płytkowych i 1 osocza ffp. I jeżeli masz troje ludzi a każde z nich potrzebuje innego składnika to właśnie ich uratowałeś :)
Bardzo Ci dziękuję za ten film. Skończyłam studia inżynierskie i niejednokrotnie na sali było słychać nieprofesjonalne komentarze a propo różnic płci. Miały być żartobliwe ale jakoś dla mnie nigdy nie były. Studia nie były trudne a ja jako jedna z nielicznych pracuję "w zawodzie" .
Tak samo było w literaturze (kobiety nie mogły pisać i publikować, często robiły to pod męskimi nazwiskami), malarstwie (Boznańskiej, wybitnej malarki nie przyjęto do Akademii Sztuk Pięknych, bo... była kobietą) Itd itd Kobiety nie mogły się swobodnie rozwijać, kształcić, poznawać, żyć swoim życiem. I jak słucham teraz wielu panów, a czasem i panie, że "lewactwo", "wstrętne feministki" i tym podobne to widzę, ze duch pogardy dla kobiet nie umarł. Uważam, że szkola też nawala, nie pokazuje historii kobiet, nie uczy jakie były nierówności co przekłada się na czasy obecne.
Pomimo, iż oglądam Twoje filmy nałogowo, to wchodząc od czasu do czasu w playlistę, okazuje się, że jakiegoś filmu nie widziałam, a to zasługa YT. Tak właśnie jest z tym odcinkiem, notabene rewelacyjnym. 👍
@@katarynka33 a jak inaczej nazwiesz (o ironio) przypisywanie komuś cudzych zasług? A jeśli to 'tylko' przeoczenie, to wcale lepiej nie świadczy o jakości researchu na popularnonaukowym kanale
Dziękuję za poruszenie tego niezwykle ważnego tematu! Piszę z perspektywy kobiety-badacza, który zdecydowanie zgadza się z Twoim zdaniem. Ten problem wciąż jest obecny...
Nie lubię skrajnej lewicy (tak jak prawicy), ale to nie jest żadne 'lewactwo'. Jest pełno świetnych, inteligentych i błyskotliwych kobiet. To, że im odbierano sukcesy, 'bo słaba płeć' jest karygodne i nigdy nie można o tym zapomnieć. Ważne żeby wszyscy, niezależnie od płci, seksualności czy pochodzenia mieli dostęp do tych samych możliwości i mieli równe szanse żeby błyszczeć i cieszyć się owocami swojej pracy. I to nie jest 'lewactwo', 'komunizm' czy cokolwiek innego. To jest fundamentalna przyzwoitość i etyka, która obowiązuje każdego człowieka. Niestety nie sądzę aby w obecnym klimacie w naszym kraju w nauce te fundamentalne zasady były stosowane. A to zabija rozwój nas jako całego narodu. Myślę, że w wielu miejscach na świecie nadal jest podobnie (patrz Japonia, która nadal ma uniwersytet medyczny dla kobiet...). Świetny film, dziękuję!
@Człowiek-Przemek w poprzednich latach odsetek czarnych uczniów był znacząco wyższy, to nie było stypendium, tylko otarcie klasy w szkole z wyższym poziomem nauczania, a zrezygnowano z niego przez to ze z powodu COVID nie wszyscy którzy mogliby tam iść dowiedzieli się o takiej możliwości. Wiec nie do końca jak ty to tam sobie opisałeś. A, no i jestem na studiach ścisłych, a dodatkowych punktów nie dostaje
@Człowiek-Przemek Rasizm to rasizm, nie ma rasizmu odrowtnego. I tak, zdaje sobie sprawę, że istnieje wiele, zepsutych systemów na świecie i że panuje obecnie trend, że 'nie ma nic gorszego niż biały, heteroseksualny mezcyzna'. Jest wiele osób, twierdzeń i rozwiązań, które mnie doprowadzają do szału kiedy je słyszę. Ale jak widać po komentarzach, sprawa nie jest prosta. Jestem całkowicie za równością dostępu do możliwości i przeciw faworyzowaniu kogokowleik w jakikolwiek sposób tylko dlatego, że jest biały/czarny/jest kobietą etc. Ale jestem również świadomy, że nadal nie ma równego dostępu do tych szans i same systemy nadal mają różne problemy. Mam znajome kobiety nauki i z ich opowieści wynika, że nie jest tak różowo i wspaniale. Ale też, że nie ma gigantycznej tragedii. Dlatego ja stoję na stanowisku, że należy przestać krzyczeć na siebie: A BO ONI MAJĄ LEPIEJ, A JA TERAZ JESTEM ATAKOWANY! Trzeba usiąść, rozmawiać i raze wypracować drogę w przyszłości. A wszelkie lewe i prawe skrajności trzeba odciąć, bo choć najgłośniej krzyczą na twitterach i innych takich stanowią jakiś minimalny %. Najwięcej ludzi jest po środku i takich, którzy nie marzą o niczym innym jak się dogadać i zająć się po prostu swoim życiem.
W filmie bardziej to wygląda na problemy osób przyznających Noble, niż nauki xd Z kontrprzykładów to od razu pomyślałem o Adzie Lovelance, nazywanej pierwszą programistką i licznymi wspomnieniami, przypisując wiele z dorobku Charlesa Babbage'a
Nie jest to kwestia tylko komitetu noblowskiego, bo to jest cała procedura przed przyznaniem tej nagrody, jest kontaktowanie się z uczelnią i WYBÓR osób, które zostaną wskazane jako odkrywcy x/ podpiszą się o tym.
@@Brtk-kv3yg Równouprawnienie w realiach a w przepisach to dwie inne sprawy. Swoja drogą to w prawie też go nie ma, bo w polsce mężczyzna może sobie legalnie zrobić wazektomie, a kobieta nie może bez przyczyn medycznych podwiązać jajowodów.
To o czym mówisz jest standardem postępowania na (przynajmniej niektórych) uczelniach w PL. Siostra mojej małżonki (dr hab. inż.) wielokrotnie opowiadała o sytuacjach, gdy jej przełożeni żądali od niej dopisywania swoich nazwisk na pracach naukowych. To podobno była tam norma. Zmieniła uczelnię i jest lepiej :) Pzdr!
Dla niektórych samców po prostu prawda jest niewygodna, ponieważ okazuje się, że nie ma lepszej płci. Że nie istnieje coś takiego jak predyspozycje związane z płcią. Jeśli kulturowo zamykasz kobiety w domu przy dzieciach, normalnym jest, że w środowisku naukowym będzie ich znacznie, znacznie, znacznie... Mniej.
Istnieją predyspozycje - wystarczy poczytać badania psychologiczne. Co ciekawe dużo badań nad zachowaniami pań dzieli się ze względu na cykl menstruacyjny. Nie tylko z tego względu faceci będą różnić się zachowaniem, ponieważ poziom agresji u chłopców jest większy. Najdziwniejsze jest to, że w krajach liberalnych kobiety rzadziej wybierają studia związane z STEAM, niż w konserwatywnych, gdzie ta "kultura" ich uciska.
@@dominojachas1540 Z tego co czytałem poziom agresji jest już inny przed poczęciem. Problem z tymi zagadnieniami jest taki, że czynniki społeczno-kulturowe się nakładają na różnice biologiczne. Zawyżona agresja u chłopców nie powoduje w 100 procentach to, że jest gigantyczna różnica w reprezentacji facetów w więzieniach. Ja uważam, że społeczne role są wynikiem właśnie różnic biologicznych. Jakoś tragicznie by to wyglądało jakby średniowieczny chłop siedział z dziećmi, a kobieta orała pole i musiała chronić swojego męża.
Dokładnie, a jako że kobiet w tamtych czasach w środowisku naukowym było znacznie mniej i zajmowały raczej niższe stanowiska, może powodować akurat ten kierunek "kradzieży odkrycia" Dlatego wyciąganie z tego wniosków, jakoby był to przejaw dyskryminacji ze względu na płeć, jest co najmniej wątpliwe, a odnoszenie tego do naszych czasów nie ma sensu, bo bardzo wiele się zmieniło
Plus, generalnie ludzie się tak wobec siebie zachowują, niestety zawiść, oraz chęć odniesienia sukcesu "pomimo ofiar" nie jest w społeczeństwie niczym nowym
@@Radek.68 nie twierdzę że nie. Ale te czarne plansze ze zdjęciami i napisami bardzo mi przypadły do gustu. Może inaczej - spodobały mi się bardziej niż zazwyczaj 😊
Bardzo zaciekawił mnie ten filmik ale i zdenerwowało mnie zachowanie niektórych mężczyzn kradnących pomysły i odkrycia tak wybitnych jednostek. Czuje się sfrustrowana i zarazem dumna z tych kobiet .
Ale włożyłeś kij w mrowisko :) Podziwiam za naukową odwagę, mówić o takich rzeczach w czasach w których nawet sugestia że nie ma równości w społeczeństwie (płci, rasy, orientacji, wybierz co akurat pasuje) jest nazywana "lewacką". Oby tak dalej!
Sytuacja Franklin jest jeszcze bardziej skomplikowana i sposób w jaki się ją konstruuje w źródłach wskazuje na to, że... ukrywanie jednych osób a wywyższanie innych wcale się nie skończyło. Franklin nie była autorką zdjęcia tylko jej doktorant Raymond Gosling. Skończył on z nią współpracę i to on pokazał zdjęcie Wilkinsowi, gdy przeszedł do jego laboratorium. Pochwalił się pracą jaką sam wykonał. Można się teraz spierać czy mógł przekazywać wyniki prac jeszcze nie opublikowanych bez jej zgody, ale ściśle rzecz biorąc to nie ona wykonała tą obserwację. No i wraca tu casus Bell Burnell - jeśli nie zgodzimy się na takie grzecznościowe uznawanie, że odpowiedzialność za odkrycia ponosi promotor a nie student, któremu zlecono obserwacje, to Franklin nie była tą odkrywczynią, której podebrano jej obserwacje. W sumie to Gosling był bardziej poszkodowany, bo żył w roku przyznania Nobla ale nie został uwzględniony, a teraz nie opowiada się o nim w otoczce ujawniania ukrywanych tajemnic... Franklin nie mogła nie wiedzieć, że jej prace pomogły Watsonowi i Crickowi. W pierwszym doniesieniu w Nature na temat odkrycia struktury DNA piszą oni wprost, że opierali się na wówczas jeszcze nieopublikowanych danych Franklin. Wymieniali ją w podziękowaniach, oraz oznaczyli ją jako autorkę zdjęcia rentgenowskiego. Cytowali jeden z jej wcześniejszych artykułów na temat techniki badań rentgenowskich DNA. Nie dało się nie zauważyć, że odnoszą się do jej prac i mają jej zdjęcia. Kurde no, tracę do ciebie zaufanie.
Dodam jeszcze, że Gosling pierwotnie był doktorantem Wilkinsa. Kierownik Biophysics Unit Randall przesunął go jednak pod opiekę nowo przybyłej Franklin, żeby wykorzystać maksymalnie wiedzę obojga - Franklin miała bogate doświadczenie ogólne w metodzie dyfrakcji rentgenowskiej plus doskonałą podbudowę teoretyczną, natomiast Gosling był pionierem techniki w odniesieniu konkretnie do DNA. Potem Franklin zdecydowała się przejść do innego ośrodka a Gosling wrócił do swojego pierwszego opiekuna - razem z danymi, siłą rzeczy. I nic w tym wyjątkowego - dane pracownika to przecież efekt pracy naukowca ale przecież pracuje on w ośrodku i za jego pieniądze, więc tak długo jak nie fałszuje się ich autorstwa (a nic takiego tu nie zaszło) to normalne, że obie strony nimi i ich kopiami dysponują i je wykorzystują. Też zgadzam się, że jeśli ktoś faktycznie został tu niedoceniony to właśnie doktorant Gosling. Ani nie dostał Nobla (choć przecież wtedy żył), ani nie został wymieniony z imienia w artykule Watsona i Cricka, nie dostał posady w Kings College o którą prosił i mało kto o nim ogólnie pamięta. Gdyby Franklin dożyła i nie dostała Nobla razem z Watsonem, Crickiem i Wilkinsem to faktycznie byłby to jak najbardziej efekt Matyldy.
O ile zgadzam się z ogłolnym przesłaniem to Historię Rosalind Franklin i odkrycia struktury DNA jednak zmanipulowałeś, to nie wyglądało wcale tak zbójecko wobec niej. Pominąłeś zupełnie postać doktoranta Raymonda Goslinga, który pod kierunkiem Wilkinsa rozwinął praktycznie od zera metodę dyfrakcji rentgenowskiej na kryształach DNA. Potem na polecenie kierownika Biophysics Unit, Gosling został przesunięty pod kierownictwo nowo przybyłej Franklin, gdzie dzięki jej wiedzy technika mogła zostać dopracowana i Gosling uzyskał została słynną Photo 51. Co jest w tej sprawie bardzo istotne - Franklin następnie opuściła King's College i przeniosła się do Birckbeck. Natomiast Gosling, wraz ze wszystkimi danymi, wrócił pod opiekę dawnego opiekuna Wilkinsa. Który podzielił się następnie tymi danymi z Watsonem i Crickiem - no cóż, miał do tego prawo. Ich podejście faktycznie było mniej metodyczne od Franklin, nonszalanckie i bazujące często na intuicji - zaczęli po prostu budować makietę DNA. Pozwoliło to spojrzeć na zagadnienie z szerszej perspektywy a wraz z kluczowymi danym z badań Goslinga i Franklin udało się tak stworzyć prawidłowy model. Sama koncepcja podwójnej helikalnej struktury DNA znana była obu grupom, wpadł na nią też w podobnym czasie Linus Pauling a Franklin te dotyczące formy A-DNA publikowała nawet. Po prostu sama taka koncepcja to było o wiele za mało do pełnego modelu, było mnóstwo innych problemów do rozwiązania. I o ile można gdybać, czy Franklin swojego Nobla dostałaby, gdyby dożyła to doktorant Gosling, bez którego pionierskiej pracy ani Wilkins ani Franklin nie mieliby za bardzo na czym pracować, został z niego stuprocentowo wykolegowany. Ba, nie jest wymieniony z nazwiska jako contributor w słynnym artykule z Nature Watsona i Cricka (są tylko Franklin i Wilkins i "ich współpracownicy") Odmówiono mu nawet podoktorskiego zatrudnienia w Kings College o które prosił.
Hm ten kto zrobił zdjęcie powinien dostać Nobla, skoro są 3 miejsca do przydzielenia tej nagrody. Zdjęcie było kluczowe do zbudowania modelu. Dawid mówi że to Franklin zrobiła zdjęcie, a Ty twierdzisz że to Gosling, tak?
@@nataliainformatyczka6604 Zrobił je Gosling pod kierunkiem Franklin. On jeszcze przed jej przybyciem rozwinął metodę dla kryształów DNA ale takie dobre zdjęcie mógł zrobić dzięki doświadczeniu i wiedzy o dyfrakcji rentgenowskiej jakie do jego badań wniosła Franklin. Bardzo często niestety wkład studentów i doktorantów bywa z automatu przypisywany samemu szefowi grupy, wspominał o tym zresztą w tym filmie Naukowy Bełkot. Samo to zdjęcie nie było zresztą jednym jedynym kawałkiem danych potrzebnym do zbudowania modelu, to efekt ogromnej ilości pomiarów i prac teoretycznych.
@@wodaniegazowana1649 spytaj jakiejkolwiek kobiety na kierunku ścisłym? Rzeczą, która uderza z ponad 90% z nich to teksty pokroju "pani tu przyszła męża szukać?" "kobiety powinny rodzić dzieci" "ojj to za truudny kierunek dla kobiet" "nikt nie będzie chciał takiej kobiety po studiach X" "marnuje pani najlepsze lata na dziecko na studia, proszę się zastanowić, zegar biologiczny tyka" czy twoi koledzy słyszą takie teksty?
To nie dotyczy wyłącznie kobiet. Kiedyś jako student przygotowałem referat na seminarium. Pan doktor zabrał materiały i opublikował w czasopiśmie naukowym pod własnym nazwiskiem, nie zmieniając ni przecinka.
@@Kenobiiii Ani na policję, ani nawet do dziekana czy rektora. Nie miałem kopii moich wypocin, więc byłoby słowo przeciw słowu. Z drugiej strony patrząc - jeśli jakieś moje wypociny ukazały się drukiem (choćby nie pod moim nazwiskiem), to poznałem własną wartość i uświadomiłem sobie, że jestem dobry i na dobrej drodze. Ta praca nie była odkrywcza ni przełomowa. To było raczej usystematyzowanie dotychczasowych obserwacji, jednak na tyle sprawnie zrobione, że warte opublikowania. Gdyby mnie dopisał pod tym artykułem, to poczułbym się jak współwinny kradzieży. A tak mam czyste sumienie :)
Te grafiki widoczne w filmie, żeby się nie marnowały można by przekształcić w infografiki. Tylko trzeba by dodać więcej informacji. Myślę, że cieszyłyby się jakąś popularnością i więcej osób mogłoby poznać i zainteresować się badaniami ty pań.
15:12 Zdjęcie które nie zostało wykonane przez Rosalind, tylko pracującego z nią studenta Raymonda Goslinga. Ciekawe że w materiale dotyczącym ujmowania zasług badaczek i przypisywania ich komu innemu autor sam czyni to samo.
Pani zmarła w 58 a panowie nobla dostali w 62 i nie wiadomo czy została pominięta bo była kobietą czy dlatego że była martwa choć biorąc pod uwagę to że nie było pośmiertnych nominacji skłaniam się drugiej opcji. Dodatkowo panowie przyznali że bez jej pracy nie udałoby im się.
Poza tym chyba nie trzeba przypominać że kradzież zasług w świecie nauki była obecna od samych jej początków. Co z nagrodą Nobla i uznaniem dla Charlesa Best'a, współpracownika Bantinga przy odkryciu insuliny? Marconi też nie stworzył radia od zera, a 'jedynie' pchnął w odpowiednim kierunku dokonania dziesiątek innych osób. Edison spijał śmietankę z całej cholernej fabryki patentowej. Nie wiem dlaczego ktoś tu się tak zapracie doszukuje jakiegoś złodziejskiego seksizmu xD Większość panów w teleturnieju 1 z 10 to też wynik jakiejś cichej dyskryminacji? Czy może po prostu skutek odmiennych preferencji, wynikających z samej biologii? (Miesięczne noworodki więcej czasu patrzą na mechaniczne zabawki jeśli są chłopcami, dziewczynki więcej na ludzkie twarze, tak samo u szympansów)
@@GenderWoman666 Ależ ja nie twierdzę że w historii nauki nie ma zapomnianych i poszkodowanych kobiet. Mówię tylko że nie widzę sensu pochylać się nad jedną płcią wyłącznie, skoro nie mniej poszkodowanych jest z chromosomem XY.
Bardzo pouczający i potrzebny odcinek w dzisiejszych czasach. Sama mogę się pochwalić, że historię Rosalind Franklin znałam z Twojej książki, Dawidzie :) a wracając do odcinka, wspaniały prezent.
3:15 Myślę, że zasadnym byłoby sprecyzować jaka była wartość dolara w tamtych czasach, bo w dzisiejszych realiach praca za taką stawkę wydaje się skrajnym i nieludzkim wyzyskiem, a nie było to takie oczywiste pod koniec XIX wieku. Tym bardziej, że jest to jeden z argumentów świadczących o pokrzywdzeniu kobiet biorących udział w tamtym przedsięwzięciu.
Może ciekawy przykład z życia. Pracuje w sklepie budowlanym na dziale technicznym, czyli elektronarzędzia, metalowe, meblowe, narzędzia. Koleżanka która ze mną pracowała a znała się na tych sprawach bardzo dobrze, bo była inżynierem budownictwa i jeszcze pedagogiem, często dostawała od klientów pytanie: mógłbym porozmawiać z jakimś mężczyzną? Albo : pani to nie będzie wiedziała. Potem przychodziłem ja i przy tym kliencie powtarzałem to samo co koleżanka. Klientowi było bardzo głupio, bo sam się nie znał, a uważał że kobieta jest i tak od niego głupsza.
To samo spotykało Kathryn Johnson z NASA na początku jej kariery. Dodatkowo jako Afroamerykanka borykała się nie tylko z dyskryminacją płciową, ale także rasową.
@@krimhildpl6688 No właśnie gówniana. 😛 Kiedy nie ma się już do czego przyczepić w kwestiach równouprawnienia, trzeba domagać się parytetów i przywilejów.😠
Świetny materiał! Dziękuję za prezent! Mam tylko uwagę techniczną: te mrugające przejścia powodują u mnie ból oczu i głowy i odbierają część przyjemności z oglądania. Zdecydowanie sugerowała bym zmianę.
Początek eargasmiczny, myślałem, że auto-play włączył mi kolejną tematyczną playlistę muzyki klasycznej a tu jednak Dawid :) pozytywne zaskoczenie, doceniam pracę nad audio
Ostatnio oglądałem serial "Geniusz" o życiu Einsteina, gdzie jest dosyć dobrze pokazana dyskryminacja kobiet. Żona Einsteina, Mileva Marić, była jedyną kobietą na uczelni, na którą dostała się jedynie dzięki swojej ciężkiej pracy i uprzejmości niektórych profesorów. Co więcej posiadała wiedzę i była tak zaangażowana w naukę, że przewyższała wszystkich mężczyzn, nawet swojego męża, któremu w znaczny sposób pomagała i który możliwe że nie opracowałby teorii względności gdyby nie jej wkład. Oczywiście nie została uwzględniona w artykułach, a tym bardziej w nominacjach do nagród. Jest tam też fragment, o którym wspomniała kalina.z w jednym z komentarzy, gdzie Piotr Cuire powiedział, że nie przyjmie Nagrody Nobla jeżeli nie dadzą jej także Marii.
Ty serio czerpiesz wiedzę z filmu fabularnego ? Chcesz mi powiedzieć że istnieje np. kobieta taką jak Beth Harmon z Gambit Królowej ? Ostatnio jak patrzę na niektóre seriale zwłaszcza netflixowe widać w nich duży lewicyzm.
Nie jednokrotnie Nagroda Nobla była przyznawana niesłusznie, była upolityczniana i propagandowa. Czy nie ma możliwości cofnąć decyzji o kutej przyznaniu, czy poprostu odebrać? Już nawet nie chodzi o pieniądze, tylko o prawdę, sprawiedliwość i prestiż. Np. Barack Obama dostał pokojową nagrodę na wyrost, by wycofać wojska x Afganistanu - nagrodę odebrał, ale wojska nie wycofał. Nie ma na to rady? Możliwości odwołania, czy coś?
W sumie to nawet dobrze że się nie wyrobiłeś na Dzień Kobiet bo materiał zniknął by w masie tematycznej. Gdzieś pomiędzy Panami deliberującymi nad naszymi maciacami a peerelowskimi heheszkami z goździków i rajstop. 🙈 Czekam aż komuś się uda wydłubać z odmętów historii przykład o który poprosiłeś na koniec 😉
@@jomozdzynska4910 w swiecie show biznesu wykorzystywanie innych w celu podpisania się i zgarnięcia wszystkiego jest pewnie częstsze. A nauce, która do XX wieku była mocno zamknięta na kobiety takie przykłady ja jaskrawe. I przykre oczywiście. Do tego wszystkie podane przykłady były w naukach ścisłych w momencie kiedy to kilka osób mogło odmienić losy danej dziedziny. Teraz nad badaniami siedzi zespół lub zespoły. Dużo trudniej wyłuskać z tego że ktoś został na lodzie kiedy pociąg z laurami odjechał. Także zamiast skupiać się na płci wolałbym sprawdzić czy nadal takie przypisywanie sobie zasług istnieje w ogóle i podejrzewam że każdy zna na to pytanie odpowiedź
Jednak pokazywanie przykładów w płcią w tle ( jak w filmie Dawida) ma jak najbardziej sens, bo historia ciągle jest bardzo "męska" (choćby ta uczona w szkołach) i dobrze jest akcentować, że nie do końca tak było. W każdym razie: każda dyskryminacja jest zła i każde pomijanie naukowców (czy ze względu na płeć czy np. niższy stopień naukowy) źle.
I would love to, but at this stage of my life I have to study Ancient Greek, Latin, German, and Spanish. How many languages can a person with an average to low IQ learn at the same time?
What a pity! Although I have read multiple times about most of these pioneering scientists (especially about dr. Rosalind Franklin, whom I consider one of the greatest scientists of all time), it seems to me that their life and work is quite beautifully explained in this video.
KONTRPRZYKŁAD: Nie będę szczegółowo sprawdzał kto, jakie nagrody dostał, ale w świadomości ogółu przyjmuje się że istnienie ciemnej materii zostało zaproponowane przez Werę Rubin, podczas gdy jako pierwszy zapostulował ją Fritz Zwicky kilkadziesiąt lat wcześniej. Pozdrawiam
Syfilis na walentynki, Efekt Matyldy na dzień kobiet.... boję się co będzie z nadchodzącą Wielkanocą
Zmartwychwstanie XD
@@Stachu454 Efekt Łazarza i Latimeria
@@Blablabla-ol2tr Wygrałeś/aś bon na 20 zł :D
@@Blablabla-ol2tr oo przyjemnie byłoby rozwinąć ten temat 😁 miałam okazję widzieć raz na własne oczy
Boże Narodzenie zostało już "uhonorowane" przez Dawida :)
Dorzuce od siebie: Piotr Curie miał dostać Nagrodę Nobla za badania nad promieniotwórczością mimo iż pracę nad nią prowadziła głownie Maria. Piotr powiedział, że nie przyjmie nagrody jeżeli nie dadzą jej także Marii. Co ciekawe ich córkę Irenę spotkała ta sama historia
Czyli Piotr był facetem 100% a te Panie z filmiku nie miały obok siebie facetów z jajami....🤔
@@Niekumak po pierwsze kazdy czlowiek plci meskiej ma jaja. jesli jest zdrowy.
Córka była blisko odkrycia neutronu ale jej się to nie udało. Neutron odkryli inni ludzie troche później, bazując między innymi na badaniach Ireny i to oni dostali nagrodę, wiec to nie taka sama historia tylko po prostu córka sobie nie zasłużyła,.nie wrzucajmy wszędzie złych mężczyzn na siłę
@@ukasztarnowski3290 feminy, one jak zwykle jak sie im cos nie zgadza to sobie dopowiedza tudziez zymsla. one chyba nawet nie szukaja w zrodlach tylko jak uslysza od jednej to plotkuja dalej, na koncu wychodzi gluchy telefon.
@@ukasztarnowski3290 Powiedzieć o kimś kto dał podwaliny, pod dalszą pracę, że sobie nie zasłużył.... aha to znaczy, ze Polacy nie zasłużyli sobie na uznanie ich za tych co rozkodowali Enigmę bo dali tylko podwaliny pod rozpracowanie pierwszej wersji i w sumie to Anglicy zrobili właściwą robotę. Logic....
twój kanał estetycznie wchodzi w kolejne gęstości majestatu z filmu na film. Świetny materiał, Pozdrawiam
Nie tylko nauka, ale także historia sztuki, dziedzina zdecydowanie mi bliższa, ma wiele przykładów, w których to kobiety zepchnięte były na dalekie zapomnienie. Ot, choćby sztandarowy przykład artystki Camille Claudel, którą zdrową (!) zamknięto do szpitala psychiatrycznego. Zmarła tam, nie mogąc rzeźbić, a pochowana została w bezimiennym grobie.
Nareszcie na naukowym bełkocie coś z mojej specjalizacji.
Podobno Hewish długo nie chciał wierzyć, że ta emisja nie jest po prostu interferencją. No ale upór Jocelyn w końcu go przekonał.
Mimo wszystko w całkiem niedawnych czasach wysoko postawieni potrafili oponować przed przyjmowaniem kobiet na stanowisko adiunkta "... bo zaraz będą dzieci rodzić" - (Uwaga! Dowód anegdotyczny) - to jest autentyczna sytuacja, która wystąpiła w moim ośrodku z 15 lat temu. Na szczęście u nas znaleźli się ludzie, którzy przekonali ten beton - obecnie pani, o której mowa ma tytuł profesora i większy dorobek naukowy, niż szacowny dyrektor, pomimo że przecież musi "rodzić dzieci". Jak widać to nie wpływa na bycie świetnym naukowcem.
Co do dna, to szczególnie mnie to zdenerwowało. Na zajęciach o dna w gimnazjum i w liceum w kółko nam się tłukło o cricku i Watsonie, ich zdjęcia w podręcznikach, NIGDY nic nie powiedziano o Rosalind. Przykre
W najnowszych książkach od j. Angielskiego jest wyjaśnione całe zjawisko matyldy i historia rosalind. Pozdrawiam.
A mi właśnie w LO biologiczka opowiadała o Rosalind i z oburzeniem wskazywała, że w podręczniku o niej nie ma.
u nas też było już o Rosalind i jej wkładzie, miałam maturę w 2016. Na studiach też wielokrotnie o tym nam mówiono. Mnie też zawsze ta historia doprowadza do białej gorączki, szczególnie, że zwyczajnie w świecie okradli ją z jej ciężkiej pracy 😣
trzeba się starać wspominać o dokonaniach kobiet, np. mówić wykresy Michaelisa-Menten a nie tylko Michaelisa, czy wpominać o Langmuir- Blogdett i nie mylić przy odmianie z "Blogdetta". Drobne rzeczy, ale robią różnicę 🤷♀️
@@silversky714 o, ja jestem rocznik wcześniej, matura 2015, i nigdy nie wspomniano o Rosalind w trakcie mojej edukacji :/
Matura w 2013, też o Rosalind dowiedziałam się ze źródeł pozaszkolnych. Niestety, pewne rzeczy zmieniają się o wiele, wiele za wolno.
Czy mógłbyś zrobić kiedyś osobny odcinek o łamaniu parzystości? Bardzo zainteresował mnie ten temat
Również bardzo chętnie bym obejrzała! :)
Podbijam prośbę : )
Zamienili "kosmiczne" na "kosmetyczne" w doktoracie? Na moim roczniku (matura 2016) na którejś z oficjalnych stron (CKE lub OKE) sprawdzałam terminy matur okazało się, że istnieje coś takiego jak matura z "Fizyki i Gastronomii" :)
Je&ana autokorekta
A ja mam, jeśli mogę, prośbę. Czy mógłby Pan, Panie Dawidzie coś kiedyś o oddawaniu krwi zrobić? Bo w sumie mało wiem o tym ze strony technicznej. A co mnie bardzo zadziwiło, to to że w pewnym medium społecznościowym krakowskie rckik napisało, że jedno oddanie krwi może uratować życie nawet trzem osobom. I mnie to zastanawia jak jest to możliwe - no bo nie kalkuluje mi się to tak na chłopski rozum. Jeśłi 450 ml krwi można bezpiecznie upuścić ze zdrowego człowieka, to co może trzecia część tej ilości (150ml - kieliszki większe istnieją) zmienić u osoby krwi potrzebującej. Pozdrawiam, trzymajcie się ciepło i oddawajcie kto może krew.
Spadek krwi o 1 litr u dorosłej osoby może spowodować śmierć , także jak dasz jej 150 mln to już szansa na zgon znacznie się zmniejsza
Chodzi o małe dzieci. Ich jednostka krwi sa mniejsze. Z 450 można zrobić 3
Albo o leki, które robi się z składników krwi
To głównie dla dzieci. Np. Porcja granulocytow dla dzieci jest polowa tej dla doroslych
Nie mam 100% pewności jak przebiega proces technologiczny, ale można wyobrazić sobie sytuację kiedy z jednej jednostki krwi pełnej przygotowuje się 1 jednostkę koncentratu krwinek czerwonych, 1 kk płytkowych i 1 osocza ffp. I jeżeli masz troje ludzi a każde z nich potrzebuje innego składnika to właśnie ich uratowałeś :)
Nie ważne że z opóźnieniem najważniejsze są intencje, a prezent fantastyczny ;)
Intencje są najmniej ważne
Najważniejsza jest treść i przekaz
Bardzo Ci dziękuję za ten film. Skończyłam studia inżynierskie i niejednokrotnie na sali było słychać nieprofesjonalne komentarze a propo różnic płci. Miały być żartobliwe ale jakoś dla mnie nigdy nie były. Studia nie były trudne a ja jako jedna z nielicznych pracuję "w zawodzie" .
Tak samo było w literaturze (kobiety nie mogły pisać i publikować, często robiły to pod męskimi nazwiskami), malarstwie (Boznańskiej, wybitnej malarki nie przyjęto do Akademii Sztuk Pięknych, bo... była kobietą) Itd itd Kobiety nie mogły się swobodnie rozwijać, kształcić, poznawać, żyć swoim życiem. I jak słucham teraz wielu panów, a czasem i panie, że "lewactwo", "wstrętne feministki" i tym podobne to widzę, ze duch pogardy dla kobiet nie umarł. Uważam, że szkola też nawala, nie pokazuje historii kobiet, nie uczy jakie były nierówności co przekłada się na czasy obecne.
Decyzje komisji noblowskiej były niezrozumiałe nie tylko w dzisiejszych czasach...
Pomimo, iż oglądam Twoje filmy nałogowo, to wchodząc od czasu do czasu w playlistę, okazuje się, że jakiegoś filmu nie widziałam, a to zasługa YT. Tak właśnie jest z tym odcinkiem, notabene rewelacyjnym.
👍
Bardzo ciekawy, ale przede wszystkim smutny materiał...
No smutny smutny. Ciężko się patrzy jak niegdyś rzetelny, popularnonaukowy kanał teraz zakłamuje historię, by pasowała do jego postępowej narracji.
@@pankopytko2113 "zakłamuje historię" XD
@@katarynka33 a jak inaczej nazwiesz (o ironio) przypisywanie komuś cudzych zasług? A jeśli to 'tylko' przeoczenie, to wcale lepiej nie świadczy o jakości researchu na popularnonaukowym kanale
@@Arialianti A pan Raymond Gosling nie zasłużył na wspomnienie?
@@Arialianti Zamiast mi zarzucać głupotę proszę poczytać o historii zdjęcia nr 51, a potem posłuchać co na ten temat mówi prowadzący
Okej, okej, ale dlaczego w kadrze nie widać żółtej kaczki? Gdzie ona jest, ja się pytam uprzejmie???
To straszne ale poszła na jutrzejszy rosół :(
@@maciekbratcki9923 nie! :c
Nie rozumiem
Bez urazy
bo sie z Kaczynskim kojarzy,
od biedronia ma byc jakis gadzet
W parlamencie
Dziękuję za poruszenie tego niezwykle ważnego tematu! Piszę z perspektywy kobiety-badacza, który zdecydowanie zgadza się z Twoim zdaniem. Ten problem wciąż jest obecny...
Nie lubię skrajnej lewicy (tak jak prawicy), ale to nie jest żadne 'lewactwo'. Jest pełno świetnych, inteligentych i błyskotliwych kobiet. To, że im odbierano sukcesy, 'bo słaba płeć' jest karygodne i nigdy nie można o tym zapomnieć. Ważne żeby wszyscy, niezależnie od płci, seksualności czy pochodzenia mieli dostęp do tych samych możliwości i mieli równe szanse żeby błyszczeć i cieszyć się owocami swojej pracy. I to nie jest 'lewactwo', 'komunizm' czy cokolwiek innego. To jest fundamentalna przyzwoitość i etyka, która obowiązuje każdego człowieka. Niestety nie sądzę aby w obecnym klimacie w naszym kraju w nauce te fundamentalne zasady były stosowane. A to zabija rozwój nas jako całego narodu. Myślę, że w wielu miejscach na świecie nadal jest podobnie (patrz Japonia, która nadal ma uniwersytet medyczny dla kobiet...).
Świetny film, dziękuję!
To ty chyba na studiach nie byłeś związanej z naukami ścisłymi. Kobiety na sprawdzianie dostają dodatkowe punkty za same byciem kobietą.
@Człowiek-Przemek Smutne.
@Człowiek-Przemek w poprzednich latach odsetek czarnych uczniów był znacząco wyższy, to nie było stypendium, tylko otarcie klasy w szkole z wyższym poziomem nauczania, a zrezygnowano z niego przez to ze z powodu COVID nie wszyscy którzy mogliby tam iść dowiedzieli się o takiej możliwości. Wiec nie do końca jak ty to tam sobie opisałeś. A, no i jestem na studiach ścisłych, a dodatkowych punktów nie dostaje
@Człowiek-Przemek Rasizm to rasizm, nie ma rasizmu odrowtnego. I tak, zdaje sobie sprawę, że istnieje wiele, zepsutych systemów na świecie i że panuje obecnie trend, że 'nie ma nic gorszego niż biały, heteroseksualny mezcyzna'. Jest wiele osób, twierdzeń i rozwiązań, które mnie doprowadzają do szału kiedy je słyszę. Ale jak widać po komentarzach, sprawa nie jest prosta. Jestem całkowicie za równością dostępu do możliwości i przeciw faworyzowaniu kogokowleik w jakikolwiek sposób tylko dlatego, że jest biały/czarny/jest kobietą etc. Ale jestem również świadomy, że nadal nie ma równego dostępu do tych szans i same systemy nadal mają różne problemy. Mam znajome kobiety nauki i z ich opowieści wynika, że nie jest tak różowo i wspaniale. Ale też, że nie ma gigantycznej tragedii. Dlatego ja stoję na stanowisku, że należy przestać krzyczeć na siebie: A BO ONI MAJĄ LEPIEJ, A JA TERAZ JESTEM ATAKOWANY! Trzeba usiąść, rozmawiać i raze wypracować drogę w przyszłości. A wszelkie lewe i prawe skrajności trzeba odciąć, bo choć najgłośniej krzyczą na twitterach i innych takich stanowią jakiś minimalny %. Najwięcej ludzi jest po środku i takich, którzy nie marzą o niczym innym jak się dogadać i zająć się po prostu swoim życiem.
@@lodomir5109 "w obecnym klimacie w naszym kraju" nie ma dodatkowych punktów, czy to za płeć czy za kolor skóry, szczególnie na kierunkach ścisłych
W filmie bardziej to wygląda na problemy osób przyznających Noble, niż nauki xd
Z kontrprzykładów to od razu pomyślałem o Adzie Lovelance, nazywanej pierwszą programistką i licznymi wspomnieniami, przypisując wiele z dorobku Charlesa Babbage'a
Nie jest to kwestia tylko komitetu noblowskiego, bo to jest cała procedura przed przyznaniem tej nagrody, jest kontaktowanie się z uczelnią i WYBÓR osób, które zostaną wskazane jako odkrywcy x/ podpiszą się o tym.
W sumie to warto Dawida poprosić film o tym jak przyznawana jest nagroda Nobla (opisanie procedury).
Łatwo jest krytykować walkę o równouprawnienie należąc do grupy uprzywilejowanej.
Masz rację
Równouprawnienie to nie nadawanie przywilejów
Ale w Polsce jest równouprawnienie
@@Brtk-kv3ygXD
@@Brtk-kv3yg Równouprawnienie w realiach a w przepisach to dwie inne sprawy. Swoja drogą to w prawie też go nie ma, bo w polsce mężczyzna może sobie legalnie zrobić wazektomie, a kobieta nie może bez przyczyn medycznych podwiązać jajowodów.
@@Brtk-kv3yg W teorii może i tak, ale w rzeczywistości tak nie jest
To o czym mówisz jest standardem postępowania na (przynajmniej niektórych) uczelniach w PL.
Siostra mojej małżonki (dr hab. inż.) wielokrotnie opowiadała o sytuacjach, gdy jej przełożeni żądali od niej dopisywania swoich nazwisk na pracach naukowych. To podobno była tam norma. Zmieniła uczelnię i jest lepiej :) Pzdr!
Uczelnie pod tym kątem mają niewiele wspólnego ze sprawiedliwością
przecież to jest normalny proceder dotykający nie tylko kobiety. Zwykła polska patologia a nie jakiś seksizm
Jeżeli dot. płci to to jest seksizm ;)
@@raiden00pl no jak kazano tak robić tylko kobietom to seksizm.
@@TechnoScorpion2137 przecież pisze że to norma dotycząca wszystkich....
Brawo! Świetny film. I zakończenie mega :D
Dla niektórych samców po prostu prawda jest niewygodna, ponieważ okazuje się, że nie ma lepszej płci. Że nie istnieje coś takiego jak predyspozycje związane z płcią. Jeśli kulturowo zamykasz kobiety w domu przy dzieciach, normalnym jest, że w środowisku naukowym będzie ich znacznie, znacznie, znacznie... Mniej.
Nie istnieją predyspozycje umysłowe, bo fizycznie obie płcie się różnią i np. rywalizują w odrębnych kategoriach na zawodach sportowych.
Istnieją predyspozycje - wystarczy poczytać badania psychologiczne. Co ciekawe dużo badań nad zachowaniami pań dzieli się ze względu na cykl menstruacyjny. Nie tylko z tego względu faceci będą różnić się zachowaniem, ponieważ poziom agresji u chłopców jest większy.
Najdziwniejsze jest to, że w krajach liberalnych kobiety rzadziej wybierają studia związane z STEAM, niż w konserwatywnych, gdzie ta "kultura" ich uciska.
istnieje, wśród mężczyzn jest kilkukrotnie więcej geniuszy i idiotów
@@007arek PMS swoją drogą- zmiany hormonalne, ale agresja jest wynikiem wychowania czyli czynnik kulturowy.
@@dominojachas1540 Z tego co czytałem poziom agresji jest już inny przed poczęciem. Problem z tymi zagadnieniami jest taki, że czynniki społeczno-kulturowe się nakładają na różnice biologiczne. Zawyżona agresja u chłopców nie powoduje w 100 procentach to, że jest gigantyczna różnica w reprezentacji facetów w więzieniach.
Ja uważam, że społeczne role są wynikiem właśnie różnic biologicznych. Jakoś tragicznie by to wyglądało jakby średniowieczny chłop siedział z dziećmi, a kobieta orała pole i musiała chronić swojego męża.
Mnie tylko zastanawia czy mężczyźni podobnie nie zachowują się wobec mężczyzn tzn kradną im pomysły i przedstawiają jako swoje
Tak, pomysł na Facebooka został skradziony przecież
Np Edison, który kradł pomysły Tesli?
Dokładnie, a jako że kobiet w tamtych czasach w środowisku naukowym było znacznie mniej i zajmowały raczej niższe stanowiska, może powodować akurat ten kierunek "kradzieży odkrycia"
Dlatego wyciąganie z tego wniosków, jakoby był to przejaw dyskryminacji ze względu na płeć, jest co najmniej wątpliwe, a odnoszenie tego do naszych czasów nie ma sensu, bo bardzo wiele się zmieniło
A Bill Gates kupił patent systemu Windows !
Plus, generalnie ludzie się tak wobec siebie zachowują, niestety zawiść, oraz chęć odniesienia sukcesu "pomimo ofiar" nie jest w społeczeństwie niczym nowym
Niby spóźnione ale nadal szczere 😍❤️ dziękuję pięknie za świetny materiał 🌷
Wspaniały film, dziękuję że podnosisz tę bardzo ważną kwestię i w taki wyrafinowany sposób orasz ludzi bez wiedzy, dziękuję
Gratulujemy dziecka :)
Bardzo ładny wizualnie film. Gratulacje dla całego zespołu 🤗😊
Wizualnie zawsze jest ok. (no poza dziwnymi kolorami, ale to u Dawida już nie dziwi).
@@Radek.68 nie twierdzę że nie. Ale te czarne plansze ze zdjęciami i napisami bardzo mi przypadły do gustu. Może inaczej - spodobały mi się bardziej niż zazwyczaj 😊
Z odcinka na odcinek coraz piękniejsze te filmy!! Super materiał!!! Dzięki 🙃
Imponuje mi, że Twoja książka idealnie nadaje się jako podkładka pod roślinki. Film fajny good job.
Bardzo zaciekawił mnie ten filmik ale i zdenerwowało mnie zachowanie niektórych mężczyzn kradnących pomysły i odkrycia tak wybitnych jednostek. Czuje się sfrustrowana i zarazem dumna z tych kobiet .
Ale włożyłeś kij w mrowisko :) Podziwiam za naukową odwagę, mówić o takich rzeczach w czasach w których nawet sugestia że nie ma równości w społeczeństwie (płci, rasy, orientacji, wybierz co akurat pasuje) jest nazywana "lewacką". Oby tak dalej!
Dziękuję za prezent na Dzień Kobiet i dziękuję, że poruszasz takie tematy 🌷
Sytuacja Franklin jest jeszcze bardziej skomplikowana i sposób w jaki się ją konstruuje w źródłach wskazuje na to, że... ukrywanie jednych osób a wywyższanie innych wcale się nie skończyło. Franklin nie była autorką zdjęcia tylko jej doktorant Raymond Gosling. Skończył on z nią współpracę i to on pokazał zdjęcie Wilkinsowi, gdy przeszedł do jego laboratorium. Pochwalił się pracą jaką sam wykonał. Można się teraz spierać czy mógł przekazywać wyniki prac jeszcze nie opublikowanych bez jej zgody, ale ściśle rzecz biorąc to nie ona wykonała tą obserwację. No i wraca tu casus Bell Burnell - jeśli nie zgodzimy się na takie grzecznościowe uznawanie, że odpowiedzialność za odkrycia ponosi promotor a nie student, któremu zlecono obserwacje, to Franklin nie była tą odkrywczynią, której podebrano jej obserwacje. W sumie to Gosling był bardziej poszkodowany, bo żył w roku przyznania Nobla ale nie został uwzględniony, a teraz nie opowiada się o nim w otoczce ujawniania ukrywanych tajemnic...
Franklin nie mogła nie wiedzieć, że jej prace pomogły Watsonowi i Crickowi. W pierwszym doniesieniu w Nature na temat odkrycia struktury DNA piszą oni wprost, że opierali się na wówczas jeszcze nieopublikowanych danych Franklin. Wymieniali ją w podziękowaniach, oraz oznaczyli ją jako autorkę zdjęcia rentgenowskiego. Cytowali jeden z jej wcześniejszych artykułów na temat techniki badań rentgenowskich DNA. Nie dało się nie zauważyć, że odnoszą się do jej prac i mają jej zdjęcia.
Kurde no, tracę do ciebie zaufanie.
Dodam jeszcze, że Gosling pierwotnie był doktorantem Wilkinsa. Kierownik Biophysics Unit Randall przesunął go jednak pod opiekę nowo przybyłej Franklin, żeby wykorzystać maksymalnie wiedzę obojga - Franklin miała bogate doświadczenie ogólne w metodzie dyfrakcji rentgenowskiej plus doskonałą podbudowę teoretyczną, natomiast Gosling był pionierem techniki w odniesieniu konkretnie do DNA. Potem Franklin zdecydowała się przejść do innego ośrodka a Gosling wrócił do swojego pierwszego opiekuna - razem z danymi, siłą rzeczy. I nic w tym wyjątkowego - dane pracownika to przecież efekt pracy naukowca ale przecież pracuje on w ośrodku i za jego pieniądze, więc tak długo jak nie fałszuje się ich autorstwa (a nic takiego tu nie zaszło) to normalne, że obie strony nimi i ich kopiami dysponują i je wykorzystują.
Też zgadzam się, że jeśli ktoś faktycznie został tu niedoceniony to właśnie doktorant Gosling. Ani nie dostał Nobla (choć przecież wtedy żył), ani nie został wymieniony z imienia w artykule Watsona i Cricka, nie dostał posady w Kings College o którą prosił i mało kto o nim ogólnie pamięta.
Gdyby Franklin dożyła i nie dostała Nobla razem z Watsonem, Crickiem i Wilkinsem to faktycznie byłby to jak najbardziej efekt Matyldy.
Ja straciłem dawno temu, ale kanałów popularnonaukowych jest mało, więc cóż...
Bardzo Cię szanuję za ten film
Za zakłamywanie historii, by pasowała do postępowej narracji? xD
@@pankopytko2113 umm argument? Jakiś sensowny dowód na to że to zakłamana historia?
@@genderlessmonster4284 15:12 Autorem omawianego zdjęcia podwójnej helisy (photo 51) nie była Rosalind Franklin
@@pankopytko2113 ok ale dlaczego się pytam, źródło? I to jeden przykład?
@@genderlessmonster4284 Jak tylko jeden to można przymknąć oko? Oki
O ile zgadzam się z ogłolnym przesłaniem to Historię Rosalind Franklin i odkrycia struktury DNA jednak zmanipulowałeś, to nie wyglądało wcale tak zbójecko wobec niej. Pominąłeś zupełnie postać doktoranta Raymonda Goslinga, który pod kierunkiem Wilkinsa rozwinął praktycznie od zera metodę dyfrakcji rentgenowskiej na kryształach DNA. Potem na polecenie kierownika Biophysics Unit, Gosling został przesunięty pod kierownictwo nowo przybyłej Franklin, gdzie dzięki jej wiedzy technika mogła zostać dopracowana i Gosling uzyskał została słynną Photo 51. Co jest w tej sprawie bardzo istotne - Franklin następnie opuściła King's College i przeniosła się do Birckbeck. Natomiast Gosling, wraz ze wszystkimi danymi, wrócił pod opiekę dawnego opiekuna Wilkinsa. Który podzielił się następnie tymi danymi z Watsonem i Crickiem - no cóż, miał do tego prawo. Ich podejście faktycznie było mniej metodyczne od Franklin, nonszalanckie i bazujące często na intuicji - zaczęli po prostu budować makietę DNA. Pozwoliło to spojrzeć na zagadnienie z szerszej perspektywy a wraz z kluczowymi danym z badań Goslinga i Franklin udało się tak stworzyć prawidłowy model.
Sama koncepcja podwójnej helikalnej struktury DNA znana była obu grupom, wpadł na nią też w podobnym czasie Linus Pauling a Franklin te dotyczące formy A-DNA publikowała nawet. Po prostu sama taka koncepcja to było o wiele za mało do pełnego modelu, było mnóstwo innych problemów do rozwiązania.
I o ile można gdybać, czy Franklin swojego Nobla dostałaby, gdyby dożyła to doktorant Gosling, bez którego pionierskiej pracy ani Wilkins ani Franklin nie mieliby za bardzo na czym pracować, został z niego stuprocentowo wykolegowany. Ba, nie jest wymieniony z nazwiska jako contributor w słynnym artykule z Nature Watsona i Cricka (są tylko Franklin i Wilkins i "ich współpracownicy") Odmówiono mu nawet podoktorskiego zatrudnienia w Kings College o które prosił.
Hm ten kto zrobił zdjęcie powinien dostać Nobla, skoro są 3 miejsca do przydzielenia tej nagrody. Zdjęcie było kluczowe do zbudowania modelu. Dawid mówi że to Franklin zrobiła zdjęcie, a Ty twierdzisz że to Gosling, tak?
@@nataliainformatyczka6604 Tak, bo pan Dawid zakłamuje historię pod własną narrację
@@nataliainformatyczka6604 Zrobił je Gosling pod kierunkiem Franklin. On jeszcze przed jej przybyciem rozwinął metodę dla kryształów DNA ale takie dobre zdjęcie mógł zrobić dzięki doświadczeniu i wiedzy o dyfrakcji rentgenowskiej jakie do jego badań wniosła Franklin. Bardzo często niestety wkład studentów i doktorantów bywa z automatu przypisywany samemu szefowi grupy, wspominał o tym zresztą w tym filmie Naukowy Bełkot. Samo to zdjęcie nie było zresztą jednym jedynym kawałkiem danych potrzebnym do zbudowania modelu, to efekt ogromnej ilości pomiarów i prac teoretycznych.
Świetny odcinek! Myślę, że dyskryminacja ze względu na płeć ma się dobrze na polskich uczelniach już od samego początku edukacji wyższej :)
w jaki sposób?
@@wodaniegazowana1649 spytaj jakiejkolwiek kobiety na kierunku ścisłym? Rzeczą, która uderza z ponad 90% z nich to teksty pokroju "pani tu przyszła męża szukać?" "kobiety powinny rodzić dzieci" "ojj to za truudny kierunek dla kobiet" "nikt nie będzie chciał takiej kobiety po studiach X" "marnuje pani najlepsze lata na dziecko na studia, proszę się zastanowić, zegar biologiczny tyka" czy twoi koledzy słyszą takie teksty?
To nie dotyczy wyłącznie kobiet. Kiedyś jako student przygotowałem referat na seminarium. Pan doktor zabrał materiały i opublikował w czasopiśmie naukowym pod własnym nazwiskiem, nie zmieniając ni przecinka.
Szczerze współczuje :/
@@Kenobiiii Ale piątkę mi postawił! I pochwalił w katedrze moją robotę jako najlepszą na specjalizacji.
@@maciejszymanski2386 chociaż coś! :) ja bym pewnie poszła z tym na policję i tak
@@Kenobiiii Ani na policję, ani nawet do dziekana czy rektora. Nie miałem kopii moich wypocin, więc byłoby słowo przeciw słowu. Z drugiej strony patrząc - jeśli jakieś moje wypociny ukazały się drukiem (choćby nie pod moim nazwiskiem), to poznałem własną wartość i uświadomiłem sobie, że jestem dobry i na dobrej drodze. Ta praca nie była odkrywcza ni przełomowa. To było raczej usystematyzowanie dotychczasowych obserwacji, jednak na tyle sprawnie zrobione, że warte opublikowania. Gdyby mnie dopisał pod tym artykułem, to poczułbym się jak współwinny kradzieży. A tak mam czyste sumienie :)
Dziękuję za fajny materiał do dyskusji.
Fantastyczny prezent 🙂 Dziękujemy
Te grafiki widoczne w filmie, żeby się nie marnowały można by przekształcić w infografiki. Tylko trzeba by dodać więcej informacji. Myślę, że cieszyłyby się jakąś popularnością i więcej osób mogłoby poznać i zainteresować się badaniami ty pań.
Bardzo ważny temat. Dzięki!
Ale że jakim cudem idealnie na główną yt wszedłem
Dziękuje za ten odcinek
15:12 Zdjęcie które nie zostało wykonane przez Rosalind, tylko pracującego z nią studenta Raymonda Goslinga. Ciekawe że w materiale dotyczącym ujmowania zasług badaczek i przypisywania ich komu innemu autor sam czyni to samo.
Pani zmarła w 58 a panowie nobla dostali w 62 i nie wiadomo czy została pominięta bo była kobietą czy dlatego że była martwa choć biorąc pod uwagę to że nie było pośmiertnych nominacji skłaniam się drugiej opcji. Dodatkowo panowie przyznali że bez jej pracy nie udałoby im się.
Poza tym chyba nie trzeba przypominać że kradzież zasług w świecie nauki była obecna od samych jej początków. Co z nagrodą Nobla i uznaniem dla Charlesa Best'a, współpracownika Bantinga przy odkryciu insuliny? Marconi też nie stworzył radia od zera, a 'jedynie' pchnął w odpowiednim kierunku dokonania dziesiątek innych osób. Edison spijał śmietankę z całej cholernej fabryki patentowej. Nie wiem dlaczego ktoś tu się tak zapracie doszukuje jakiegoś złodziejskiego seksizmu xD Większość panów w teleturnieju 1 z 10 to też wynik jakiejś cichej dyskryminacji? Czy może po prostu skutek odmiennych preferencji, wynikających z samej biologii? (Miesięczne noworodki więcej czasu patrzą na mechaniczne zabawki jeśli są chłopcami, dziewczynki więcej na ludzkie twarze, tak samo u szympansów)
@@pankopytko2113 poczytaj o efekcie Matyldy.
@@GenderWoman666 Ależ ja nie twierdzę że w historii nauki nie ma zapomnianych i poszkodowanych kobiet. Mówię tylko że nie widzę sensu pochylać się nad jedną płcią wyłącznie, skoro nie mniej poszkodowanych jest z chromosomem XY.
@@pankopytko2113 No to poproszę o ten przykład, w którym to mężczyzna został pominięty na rzecz kobiety. Dajesz.
Piękny i wartościowy film, jednakże oby się takie przypadki więcej nie zdarzały
Hejo Hejo biorę się za oglądanie i pozdrawiam. Niech filmik się niesie przez algorytmy 😜
Jak zawsze świetny materiał
Bardzo pouczający i potrzebny odcinek w dzisiejszych czasach. Sama mogę się pochwalić, że historię Rosalind Franklin znałam z Twojej książki, Dawidzie :) a wracając do odcinka, wspaniały prezent.
Dziękuję Dawid za interesujące video.
Bardzo dziękuję za ten wartościowy materiał.
Bardzo cenny film
Dziękuję za ten film!
Niesamowite historie 👍
Na pewno też Mary Anning. Moja idolka z świata paleontologii
3:15
Myślę, że zasadnym byłoby sprecyzować jaka była wartość dolara w tamtych czasach, bo w dzisiejszych realiach praca za taką stawkę wydaje się skrajnym i nieludzkim wyzyskiem, a nie było to takie oczywiste pod koniec XIX wieku. Tym bardziej, że jest to jeden z argumentów świadczących o pokrzywdzeniu kobiet biorących udział w tamtym przedsięwzięciu.
Może ciekawy przykład z życia. Pracuje w sklepie budowlanym na dziale technicznym, czyli elektronarzędzia, metalowe, meblowe, narzędzia. Koleżanka która ze mną pracowała a znała się na tych sprawach bardzo dobrze, bo była inżynierem budownictwa i jeszcze pedagogiem, często dostawała od klientów pytanie: mógłbym porozmawiać z jakimś mężczyzną? Albo : pani to nie będzie wiedziała. Potem przychodziłem ja i przy tym kliencie powtarzałem to samo co koleżanka. Klientowi było bardzo głupio, bo sam się nie znał, a uważał że kobieta jest i tak od niego głupsza.
Dawid, nagraj film o śmierci klinicznej
To samo spotykało Kathryn Johnson z NASA na początku jej kariery. Dodatkowo jako Afroamerykanka borykała się nie tylko z dyskryminacją płciową, ale także rasową.
A Toni Morrison jako Afroamerykanka dostała nagrodę Nobla.
@@zbigniewdoczan5916 Owszem dostała, ale z literatury i to stosunkowo niedawno, bo niecałe 30 lat temu.
@@krimhildpl6688 Czyli jednak gównoburza?! ☹
@@marekjakistam Jaka gównoburza? Są tu raptem 4 komentarze, w tym dwa moje. :)
@@krimhildpl6688 No właśnie gówniana. 😛 Kiedy nie ma się już do czego przyczepić w kwestiach równouprawnienia, trzeba domagać się parytetów i przywilejów.😠
Dziękuje za ten głos 🙏
1:27 czyżby jakieś radosne wieści u Pana Dawida? ;-) gratuluję
Dawidowi dziecko urodziło się już jakiś czas temu jeśli o to ci chodzi
@@joannexdd5628 aż tak nie śledzę życia Dawida. dzięki :-)
@@hajimson jasne, ja też nie wiem nawet czy to chłopiec czy dziewczynka i ile już ma 😅 po prostu parę razy gdzieś wspominał o karmieniu i hałasie
Jak zwykle - uczta dla szarych komórek. A podsumowanie w punkt!
Jejj, nowy materiał!!!
Mega fajny odcinek
Świetny odcinek jak zawsze 🤩🤩🤩
Świetny materiał! Dziękuję za prezent!
Mam tylko uwagę techniczną: te mrugające przejścia powodują u mnie ból oczu i głowy i odbierają część przyjemności z oglądania. Zdecydowanie sugerowała bym zmianę.
Oj jak ja Cię Dawid szanuję za ten film
Książka „ Przepis na człowieka„ zakupiona dzisiaj - spóźniony prezent na Dzień mężczyzny 😉 pozdrawiam serdecznie 🤗
To pokazuje tylko jak gówniane są zasady przyznawania nagrody Nobla. Dzisiaj noble z dziedzin literatury i pokoju to też jest często polityczna farsa.
Początek eargasmiczny, myślałem, że auto-play włączył mi kolejną tematyczną playlistę muzyki klasycznej a tu jednak Dawid :)
pozytywne zaskoczenie, doceniam pracę nad audio
Ostatnio oglądałem serial "Geniusz" o życiu Einsteina, gdzie jest dosyć dobrze pokazana dyskryminacja kobiet. Żona Einsteina, Mileva Marić, była jedyną kobietą na uczelni, na którą dostała się jedynie dzięki swojej ciężkiej pracy i uprzejmości niektórych profesorów. Co więcej posiadała wiedzę i była tak zaangażowana w naukę, że przewyższała wszystkich mężczyzn, nawet swojego męża, któremu w znaczny sposób pomagała i który możliwe że nie opracowałby teorii względności gdyby nie jej wkład. Oczywiście nie została uwzględniona w artykułach, a tym bardziej w nominacjach do nagród.
Jest tam też fragment, o którym wspomniała kalina.z w jednym z komentarzy, gdzie Piotr Cuire powiedział, że nie przyjmie Nagrody Nobla jeżeli nie dadzą jej także Marii.
Nie ma to jak czerpać wiedzę z seriali fabularnych.
Ty serio czerpiesz wiedzę z filmu fabularnego ? Chcesz mi powiedzieć że istnieje np. kobieta taką jak Beth Harmon z Gambit Królowej ? Ostatnio jak patrzę na niektóre seriale zwłaszcza netflixowe widać w nich duży lewicyzm.
Najwspanialszy prezent, dzięki, Dawid!! :) Świetna robota
17:14 te ludziki mnie rozjebały
Dziękuję za ten film i za ten komentarz na końcu ❤
Dawid może wyjaśnisz zjawisko przechłodzonej cieczy? Znasz jakieś zastosowania tego zjawiska np. w nauce?
Dzięki za film!
Dziękuję Dawid ❤
Świetny odcinek 😊
Czy zrobiłbyś film o samej tej parzystości? Pierwszy raz o tym słysze
Świetny materiał
Sprawiedliwość nie istnieje, to tylko takie słowo...
"Sprawiedliwość ślepą jest." ~ nie pamiętam źródła cytatu, ale chyba taka sentencja tłumaczy wszystko.
Za PRL była sprawiedliwość chociaż
@@RusinkaAnonimkauapl Zwłaszcza na procesach pokazowych.
@@Sebik93 ok
@@Sebik93 ja siedzę w Kubie i obserwuje kwitnący komunizm
Świetny film
znośnego tygodnia 🤝
Hej, hej, hej, to nie ten kanał ;)
@@Lenkovitz każde wsparcie się przyda ^^
Tyż prowdo Karolajn.
@@Lenkovitz o ty panocku
Jo żech jestech żodyn panocek, jo to ino ajnfachowy machlyrz cu w slonsko godko tok naprowda ni umi ( ͡° ʖ̯ ͡°)
Nie trafiłeś na żonę słynnego Alberta. Czytałem, że to ona stała za jego mądrością i geniuszem.
Sto lat temu tak sądzili? I dziś byśmy odnaleźli niejedną taką żywą skamielinę
bardzo mi się podobają takie prezenty z okazji konkretnych dni, oby więcej.
Dzięki za filmik 👍
Nie jednokrotnie Nagroda Nobla była przyznawana niesłusznie, była upolityczniana i propagandowa. Czy nie ma możliwości cofnąć decyzji o kutej przyznaniu, czy poprostu odebrać? Już nawet nie chodzi o pieniądze, tylko o prawdę, sprawiedliwość i prestiż. Np. Barack Obama dostał pokojową nagrodę na wyrost, by wycofać wojska x Afganistanu - nagrodę odebrał, ale wojska nie wycofał. Nie ma na to rady? Możliwości odwołania, czy coś?
Bardzo ciekawy materiał i jakże potrzebny!
Oglądam to kilka dni przed dniem kobiet😁
W sumie to nawet dobrze że się nie wyrobiłeś na Dzień Kobiet bo materiał zniknął by w masie tematycznej. Gdzieś pomiędzy Panami deliberującymi nad naszymi maciacami a peerelowskimi heheszkami z goździków i rajstop. 🙈
Czekam aż komuś się uda wydłubać z odmętów historii przykład o który poprosiłeś na koniec 😉
gdyby uciec ze świata nauki i badań naukowych pewnie byłoby dużo prościej coś takiego znaleźć.
@@decorator21 napiszesz o czym myślisz?
@@jomozdzynska4910 w swiecie show biznesu wykorzystywanie innych w celu podpisania się i zgarnięcia wszystkiego jest pewnie częstsze. A nauce, która do XX wieku była mocno zamknięta na kobiety takie przykłady ja jaskrawe. I przykre oczywiście. Do tego wszystkie podane przykłady były w naukach ścisłych w momencie kiedy to kilka osób mogło odmienić losy danej dziedziny. Teraz nad badaniami siedzi zespół lub zespoły. Dużo trudniej wyłuskać z tego że ktoś został na lodzie kiedy pociąg z laurami odjechał.
Także zamiast skupiać się na płci wolałbym sprawdzić czy nadal takie przypisywanie sobie zasług istnieje w ogóle i podejrzewam że każdy zna na to pytanie odpowiedź
Jednak pokazywanie przykładów w płcią w tle ( jak w filmie Dawida) ma jak najbardziej sens, bo historia ciągle jest bardzo "męska" (choćby ta uczona w szkołach) i dobrze jest akcentować, że nie do końca tak było. W każdym razie: każda dyskryminacja jest zła i każde pomijanie naukowców (czy ze względu na płeć czy np. niższy stopień naukowy) źle.
@@annako8458 gdybyśmy opowiadali w szkole tak od serca "jak to było" to dzieci uciekłaby z krzykiem z lekcji :D
Świetny film! 👍👍👍
Cieszę się, że ten temat został poruszony bo duża ilość mężczyzn nie zdaje sobie z niego sprawy więc będę ich tutaj systematycznie odsyłać :D
Jak zawsze świetny film. Komentarz dla lepszej widoczności
Dzieńdoberek! Dla zasięgów
Fajna podstawka pod doniczkę, też mam taką
Can you add English subtitles to this video? It seems so interesting but I can't understand Polish.
so learn polish
I would love to, but at this stage of my life I have to study Ancient Greek, Latin, German, and Spanish. How many languages can a person with an average to low IQ learn at the same time?
I'd love to translate, but TH-cam has removed the ability to add subtitles... And it's true, this channel is great
What a pity! Although I have read multiple times about most of these pioneering scientists (especially about dr. Rosalind Franklin, whom I consider one of the greatest scientists of all time), it seems to me that their life and work is quite beautifully explained in this video.
Świetny odcinek :)
KONTRPRZYKŁAD: Nie będę szczegółowo sprawdzał kto, jakie nagrody dostał, ale w świadomości ogółu przyjmuje się że istnienie ciemnej materii zostało zaproponowane przez Werę Rubin, podczas gdy jako pierwszy zapostulował ją Fritz Zwicky kilkadziesiąt lat wcześniej. Pozdrawiam
Bardzo ważny odcinek!