Morowe powietrze, szarlatani i tłumne msze przebłagalne. O dawnych zarazach

āđāļŠāļĢāđŒ
āļāļąāļ‡
  • āđ€āļœāļĒāđāļžāļĢāđˆāđ€āļĄāļ·āđˆāļ­ 14 āļĄāļī.āļĒ. 2024
  • 👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
    👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
    🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
    🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
    🌐 Strona: radionaukowe.pl
    👍 Facebook: / radionaukowe
    📷 Instagram: / radionaukowe
    ❌ Twitter: / radionaukowe
    🎓 OdwiedÅš LAMU: / @letniaakademiamlodych...
    🎎 Zobacz więcej: â€Ē Radio Naukowe poleca
    ðŸ“Đ Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
    Wbrew powszechnej opinii - w średniowieczu dbano o higienę, ale w końcu myć się przestano. Profilaktycznie. Kiedyś wierzono bowiem, Åže zaraza bierze się po prostu z zepsutego powietrza, więc lepiej się od niego odgradzać, choćby brudem... A Åžeby sprawdzić czy nie zbliÅža się niebezpieczeństwo, wystawiano na zewnątrz mięso - jeśli szybko się zepsuło, niechybnie trzeba było uciekać z miasta. Kto mÃģgł oczywiście.
    O dawnych epidemiach, poszukiwaniach wyjaśnienia ich pochodzenia, zmianach społecznych i podnoszenia się ludzkości z tych trudnych momentÃģw opowiada znakomity mÃģwca, historyczny gawędziarz - prof. Michał Kopczyński z Uniwersytetu Warszawskiego.
    💛 Przygotowanie kaÅždego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast - moÅžecie mnie wesprzeć w serwisie Patronite. Dzięki! 💛 patronite.pl/radionaukowe
    0:00 Intro
    1:40 Co wiemy o chorobach przedhistorycznych?
    4:58 Zaraza ateńska
    6:58 PodrÃģÅže szkodzą
    8:25 Jak imaginowano sobie przyczyny zarazy?
    15:35 Elita ucieka, biedota zostaje - zarazy w miastach
    21:45 DÅžuma i jej śmiertelność
    23:41 Zarazy na ziemiach polskich
    30:29 Choroby podbiły Amerykę
    33:52 Pompa Johna Snow
    36:25 Kiedy odkryto patogeny?
    40:29 Hiszpanka
    46:20 Jak kultura przechorowuje pandemię?
    51:50 Historia nauczycielką optymizmu?
    POLECAMY INNE MATERIAŁY:
    â€Ē Radio Naukowe - Wszyst...
    â€Ē Fizyka
    â€Ē Biologia
    â€Ē Astronomia
    â€Ē Psychologia
    â€Ē Zwierzęta
    â€Ē Religia
    â€Ē Historia
    â€Ē Historia Åžycia
    â€Ē Geografia
    â€Ē Technologia
    â€Ē Człowiek
    â€Ē Kultura
    â€Ē Medycyna
    â€Ē Archeologia
    🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
    #RadioNaukowe #KarolinaGłowacka #MichałKopczyński 🎎
  • āļ§āļīāļ—āļĒāļēāļĻāļēāļŠāļ•āļĢāđŒāđāļĨāļ°āđ€āļ—āļ„āđ‚āļ™āđ‚āļĨāļĒāļĩ

āļ„āļ§āļēāļĄāļ„āļīāļ”āđ€āļŦāđ‡āļ™ • 188

  • @mystercarrot2054
    @mystercarrot2054 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +45

    "Amerykański zgnilec pszczÃģł" bardzo waÅžna informacja dla pszczelarzy. Tam gdzie dokonuje się przemieszczenia samochodÃģw z pszczołami na pola uprawne, na przykład na jeden dzień, moÅžna przez przypadek zafundować sobie tą chorobę i wtedy całe rodziny pszczele mogą paść. Dlatego przy drogach umieszcza się tą informację.

    • @amonziemnicki2825
      @amonziemnicki2825 4 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +6

      dzięki za wytłumaczenie, wielokrotnie mijałem.mam nadzieję Åže pani redaktor i pan profesor znaleÅšli ten komentarz.

  • @ryszardkra4394
    @ryszardkra4394 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +15

    Szkoda Åže prowadzący zapomniał Åže Kazimierz Wielki wprowadÅšil kordon sanitarny i kwarantannę a nie Åže byliśmy na peryferiach Europy.

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +6

      To prawda, pełna zgoda. Kazimierz był nie tyle Wielki co Mądry 🙂

  • @marzenazaras8476
    @marzenazaras8476 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +15

    Daję znać ,słuchałam do końca i z ciekawością . Proszę o więcej historycznych podcastÃģw.

  • @mjtmmena1672
    @mjtmmena1672 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +15

    Fantastyczna przyjemność. Dawka wiedzy podana w jakÅže przyjemny sposÃģb. Stworzyliście świetny duet.

  • @debatorek
    @debatorek 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +11

    Łorany...Tukidydes i Wojna Peloponezka. Przekleństwo całego mojego Åžycia.Zacząłem czytać to dzieło mając ok 10 lat i...do tej pory nigdy w całości nie przeczytałem, a mam teraz 60.Cały czas stoi w honorowym miejscu i czeka...moÅže rzutem na taśmę przeczytam całość.

    • @dariuszgluza9755
      @dariuszgluza9755 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Za młodu planowałem to dzieło przeczytać. Chyba dobrze, Åže nie zacząłem.

  • @tomaszrozborski7424
    @tomaszrozborski7424 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +31

    Mamy w Polsce świetnych naukowcÃģw, przykładem Pan Profesor. Dziękuję za to, Åže zaprasza Pani tych niezwykłych ludzi i robi z nimi świetne wywiady naukowe. To prawdziwa misja edukacyjna. Jeszcze raz dziękuję i pozdrawiam!

    • @tomaszkowski
      @tomaszkowski 11 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

      Tak tylko u niego moÅžna się dowiedzieć o podrÃģÅžy zaraz w czasie, oczywiście wstecz teÅž ale kto by to zauwaÅžył skoro jedyny mądry moÅže wcisnąć kit jak młodym pelikanom. Hehe

  • @pasozytspoleczny
    @pasozytspoleczny āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +4

    Doskonała narracja Pana Profesora, czysta przyjemność sluchania. Ślicznie dziękuję.

  • @winstonknowitall4181
    @winstonknowitall4181 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +40

    Rewelacja. Mnie się podoba niezaleÅžnie od dziedziny, ktÃģrą Pani porusza, ale Pan Profesor opowiada absolutnie genialnie. Uwielbiam takie ironiczne poczucie humoru, ktÃģre tu zaprezentował. I bardzo precyzyjnie na temat się wypowiada. Wadą sporej części Pani rozmÃģwcÃģw jest to, Åže ci naukowcy strasznie płyną i te rozmowy potrafią być dość chaotyczne. A tu nic z tych rzeczy.

    • @RadioNaukowe
      @RadioNaukowe  3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +12

      jestem fanką profesora od lat

    • @winstonknowitall4181
      @winstonknowitall4181 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +7

      @@RadioNaukowe Czekam na więcej!

  • @dominikm1765
    @dominikm1765 6 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +3

    Świetny odcinek i świetny gość !!! Moja wieś liczy teraz 200 domÃģw ale podczas jednej z epidemi około XVIII wieku ocalało 13 ludzi , i to nie są bajki.

  • @annamacuda6207
    @annamacuda6207 4 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +1

    AleÅž ciekawy odcinek! Serdecznie pozdrawiam i dziękuję za oddanie i cięŞką pracę 😊

  • @renalilab1373
    @renalilab1373 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +13

    Dziękuję 🙂👍
    Bardzo interesujący materiał.
    Pozdrawiam SERDECZNIE 🍓

  • @danny4612
    @danny4612 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +33

    Super materiał! Ciekawie opowiedzianej historii nigdy mało!

  • @marekwu1899
    @marekwu1899 11 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +2

    Koleją odkryta przeze mnie wspaniała dyskusja. Drobna uwaga : wenecka maska lekarza ...Il dottore del paeste, taka spiczasta, jest dostępna zarÃģwno na miejscu jak i w sprzedaÅžy internetowej. Mam nadzieję Åže się nie powtÃģrzyłem po innych słuchaczach. Piękna audycja ktÃģrą warto słuchać i po raz pierwszy i w powtÃģrkach 😊

  • @maciejblazejowski1212
    @maciejblazejowski1212 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

    super intreligentna rozmowa jak zawsze, za to Cie lubie :)

  • @krystynalesniewska9312
    @krystynalesniewska9312 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +9

    Świetny materiał ! Dziękuję i czekam na następne ! Serdecznie pozdrawiam

  • @mao73a
    @mao73a 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +13

    Dla mnie to był, jak do tej pory, najciekawszy odcinek. Historia nauki zawsze mnie bardzo interesowała. Prosimy więcej.
    W czasie izolacji podczas epidemii takÅže Newton miał złoty okres. Wymyślił rachunek całkowy i genialny sposÃģb na obliczenie liczby pi. No i obserwował jabłka.
    Z postaci historycznych zabrakło mi tylko wspomnienia o dr Ignacu Semelweisie gdy rozmawiali Państwo o Pasterze czy Johnie Snow. Nie wiem czy słyszała Pani o ksiÄ…Åžce "Stulecie chirurgÃģw". Jeśli nie, to serdecznie ją polecam. Myślę, Åže to byłaby kopalnia pomysłÃģw do odcinkÃģw z serii historia medycyny.

    • @RadioNaukowe
      @RadioNaukowe  3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

      będzie więcej!

  • @dawidlepionka
    @dawidlepionka 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +29

    Niesamowite! I głos prowadzącej â™Ĩïļ Radiowiec z prawdziwego zdarzenia, prowadzi audycje, tak bogate w kontent, Åže aÅž dziw bierze, ta przecieÅž niewielka liczba odtworzeń.

    • @cathathonium
      @cathathonium 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +4

      a mnie to juz w ogole nie dziwi ,ze ta pani ma takie male powodzenie.
      w erze bezmozgich stworzen ,ktore rezygnuje coraz bardziej ze slowa mowionego popularnosc zachowan chocby sprzed 20-30 lat jest malo atrakcyjne

    • @lubomirpetrowpahuta
      @lubomirpetrowpahuta 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      A poleciłeś na socialmediach by inni mogli tego dobra zaznać czy egoistycznie zatrzymałeś wiedzę dla siebie? ;)

    • @dawidlepionka
      @dawidlepionka 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Nie mam gdzie publikować. Niemniej, opowiadam jednak, mojej rodzinie o tutejszych wyczynach gości i prowadzącej.

    • @lubomirpetrowpahuta
      @lubomirpetrowpahuta 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      @@dawidlepionka A szkoda. Ale nieś informację o tym Radiu gdzie tylko nadarzy się okazja. :)

    • @dawidlepionka
      @dawidlepionka 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      @@lubomirpetrowpahuta
      Bezapelacyjnie!

  • @krzysztofjksiazek228
    @krzysztofjksiazek228 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +10

    DWUKROTNIE wyÅžsza śmiertelność
    DZIŚ ‾ïļ
    Chłopie co TY BREDZISZ !!!

  • @monikafrydrych7975
    @monikafrydrych7975 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +8

    Rewelacyjnie, naprawdę, proszę rozmowę powtÃģrzyć ðŸĨ°

    • @RadioNaukowe
      @RadioNaukowe  3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +5

      Dziękuję! Profesor Kopczyński na pewno jeszcze w Radiu Naukowym zagości :)

    • @monikafrydrych7975
      @monikafrydrych7975 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      @@RadioNaukowe Po takiej audycji zostałam patronką. ðŸĪĐ Uwielbiam Panią w TokFM, a tu jeszcze więcej ciekawych treści. ðŸĨ°

  • @radekdecewicz1798
    @radekdecewicz1798 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    świetny odcinek, wysłuchałem juÅž 2 razy

  • @damino8708
    @damino8708 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +11

    Więcej, więcej i jeszcze raz więcej :D Genialna robota!! Powodzonka

  • @elas5797
    @elas5797 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +4

    Dziękuję, miło było posłuchać

  • @wojtekgli6246
    @wojtekgli6246 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +5

    Super odcinek. Pozdrawiam.

  • @bozenabednarska727
    @bozenabednarska727 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Wszystkie rozmowy z Pani gośćmi są bardzo interesujące!

  • @sawomirziokowski7022
    @sawomirziokowski7022 9 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +1

    Ciekawe 👍 Pozdrawiam

  • @zzzzanzara
    @zzzzanzara 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    Jak najwięcej historii!

  • @kamilkramek9636
    @kamilkramek9636 11 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +1

    Bardzo ciekawa rozmowa 👍

  • @StefanBrock_PL
    @StefanBrock_PL 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Bardzo interesujące. I nieznane wyrazy moÅžna przy okazji podłapać :-)

  • @mn27ka
    @mn27ka 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +11

    Świetny odcinek. 👌ðŸŧ

  • @jankafuchs5917
    @jankafuchs5917 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    Bardzo ciekawy wykład i dobrze wiedzieč coÅĄ na temat zarazy czy Pandemie !!!

  • @mirut9624
    @mirut9624 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Dopiero obejrzalem. Bardzo fajny odcinek. Teraz wiem, Åže te maski dzioby to fajna sprawa.

  • @mpuchatek
    @mpuchatek 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +12

    I to jest kolejna zmiana, ktÃģrą przyspiesza pandemia. Nie tylko od 6 lat nie tęsknię za telewizorem, ale ponownie odrywam radio. Ale jakie inne! Pierwszorzędna praca! Zajezę na Patronite, Pani Karolino, psni dokłada cegłę do zmiany świata, w ktÃģrym Åžyjemy.

  • @monikafrydrych7975
    @monikafrydrych7975 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +4

    Ale audycja! ðŸĪĐ

  • @serwisbikersamochod9373
    @serwisbikersamochod9373 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    Bardzo mi się podobało.

  • @annakowalska8585
    @annakowalska8585 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +4

    Miło Cię posłuchać, Michale. Pozdrawiamy z KÃģrnika.

  • @mariaelzbieta841
    @mariaelzbieta841 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    Jest bardzo ciekawa ksiÄ…Åžka, w ktÃģrej autorzy dochodzą do wniosku, Åže epidemia z XIV nie była epidemią dÅžumy. Warto przeczytać: "Czarna śmierć" Duncan Christopher, Scott Susan

  • @stefaniaklepacka8069
    @stefaniaklepacka8069 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +5

    Wszystkie odcinki rewelacyjne ze względu na zaproszonych gości, jak teÅž na sposÃģb narracji.

  • @wodzimierzstawiarz6586
    @wodzimierzstawiarz6586 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +33

    Wszystko wiem i na wszystkim się znam po tym poznaje się durnia

    • @rrozpoznawanie4634
      @rrozpoznawanie4634 9 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

      Nauka,

    • @PBT2
      @PBT2 9 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

      Ja wiem wszystko. Jestem sztuczną inteligencją.

    • @adiust4692
      @adiust4692 8 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

      XD

  • @PiotrHorzelaOpowiada
    @PiotrHorzelaOpowiada 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Będę zaglądał ; ) Dzięki!

    • @RadioNaukowe
      @RadioNaukowe  3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Super!

  • @gonzogorf7019
    @gonzogorf7019 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Warto było
    warto więcej

  • @rmbt
    @rmbt 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Dobry gość!

  • @lusia4150
    @lusia4150 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    świetny odcinek

  • @renalilab1373
    @renalilab1373 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +6

    A pro'pos grypy Hiszpanki, w 1918 roku moja babcia zmarła na nią w wieku 36 lat. Osierociła czworo dzieci, w tym mojego w owym czasie pięcioletniego tatusia 🙏😔ðŸŒŋ💔

    • @dominikkurek1155
      @dominikkurek1155 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Przez małe h, nie ma co nobilitować tej zarazy

    • @tomizubi
      @tomizubi 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      SprÃģbuj teraz starać się o paszport z Hiszpanii. To była ich choroba,powinni płacić za swoje błędy. MÃģwią, Åže to najbardziej śmiercionośna choroba,nikt nie był bezpieczny, kaÅždego mogła załatwić.

    • @michalstolarczykKRK
      @michalstolarczykKRK āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      @@tomizubi Naprawdę Pan uwaÅža, Åže "grypa hiszpanka" jest z Hiszpanii? :( Proszę poczytać skąd nazwa. Jej pochodzenie nie jest znane, ale podejrzewa się USA lub Chiny.

    • @Safinowski
      @Safinowski 11 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +1

      Według niektÃģrych teorii choroby "przeziębieniowe" to połączenie koronawirusa z bakterią. I tak mamy połączenie koronawirusa z saprowitamy mamy katarek, połączenie z czerwonką to mamy słynną hiszpankę, połączenie z salmonellą to mamy wspÃģłczesny koronawirus. Z tego co starsi opowiadali, w czasach hiszpanki, kto przestrzegał zasad czystości i niepotrzebnie nie dotykał się do zaraÅžonych to się "uchował".

  • @jakubstroj
    @jakubstroj 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    świetne!

  • @agap.5653
    @agap.5653 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +4

    Fantastyczne, niesamowite, porywające ðŸĪĐ

  • @thorgalaegierson4077
    @thorgalaegierson4077 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Bardzo dobre👍

  • @robertszota1210
    @robertszota1210 9 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +2

    W Śtedniowieczu wybito duÅžo kotÃģwjako zwierzàt czarownic copodniosło populację szczurÃģw i wzrost epidemii dÅžumy ! Kiedy połàczono szczury z dÅžumą zaczęto przywozić statkami tysiące kotÃģw z Egiptu do Europy i koty uratowały Europę bo epidemia zaczęła wobec odszczuÅžania przez koty maleć ! Kochane mruczki âĪïļ

  • @HusiRR
    @HusiRR 5 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +2

    Wspaniałe się tego słucha po latach. Pandemia Covid i nagle mamy styczeń 2022 limity w teatrach i nagle luty 2022 wojna i koniec pandemii choć nagle przyjechało 2mln uchodÅšcÃģw. Nagle wystarczy L4.

  • @sylwestersosniak220
    @sylwestersosniak220 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Dziekuje

  • @janka9832
    @janka9832 5 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

    JeÅželi przetrwamy jako ludzkość taka jaką jesteśmy, to ciekawe jak historycy w przyszłości będą opisywać jak szerzono wśrÃģd ludzi wszelką zarazę, ogłupiania, trucia, zniewalania. Nie mam na myśli tylko ostatniej sławnej plandemi

  • @monikaffrydrych9224
    @monikaffrydrych9224 22 āļŠāļąāđˆāļ§āđ‚āļĄāļ‡āļ—āļĩāđˆāļœāđˆāļēāļ™āļĄāļē

    😊

  • @krzysztofszoprun3829
    @krzysztofszoprun3829 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    1.peryferyjność2.brak ,,polowań "' na koty....jako symbol czarownic. A koty zabijał szczury. Taką teorię teÅž słyszałem.

  • @Vetiver999
    @Vetiver999 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    Dziękuję za ciekawą audycję, udostępniam znajomym j proszę o więcej z tej serii 😍

  • @user-cx5lu5yx1c
    @user-cx5lu5yx1c āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Super podkast!

  • @arturpietrzykowski2210
    @arturpietrzykowski2210 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Kupiłem taką morową maske na e -bay
    Z plaszczem i kapeluszem robiła robote ;)

  • @agnieszka9592
    @agnieszka9592 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +4

    54:31 Państwo jeszcze nie wiedzieli, jak Putin zgrabnie zakończy pandemię i co jeszcze wydarzy sie w latach 20. 21 wieku xd

  • @gogogun4151
    @gogogun4151 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Dla zasięgu

  • @tococzujesz
    @tococzujesz 11 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

    Ciekawa rozmowa. W 2022 okazało się, Åže prÃģcz pandemii mamy wojnę u naszych sąsiadÃģw, więc Pan Profesor całkiem słusznie mÃģwił o tym, Åže nie wiadomo czy pandemia będzie najbardziej znaczącym wydarzeniem XXI wieku

  • @michalstolarczykKRK
    @michalstolarczykKRK āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    ok. 11 min - w wg. mnie w "hipotezie złego powietrza" nie ma nic nonsensowne. Pozostaje natomiast pewien brak dociekliwości - co to jest złe powietrze i czym się rÃģÅžni od dobrego? Myślę, Åže dość łatwo byłoby dojść do hipotezy, Åže w "złym powietrzu" muszą być jakieś cząstki, ktÃģrych nie ma w dobrym (albo odwrotnie) co daje pole do dalszych badań (np. prÃģbek jednego i drugiego powietrza)

  • @annakuczwalska1120
    @annakuczwalska1120 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Świetna audycja :) Dziękuję.

  • @rumjan61
    @rumjan61 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +7

    "Straasznie straszny"był ten kowid w porÃģwnaniu z czarną ospą czy hiszpanką.Więcej ludzi zmarło z powodu strachu lekarzy i innej maści ekspertow,niÅž z powodu covida.

    • @andrzejhahn8117
      @andrzejhahn8117 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      co ty pitolisz..............................

    • @rumjan61
      @rumjan61 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      @@andrzejhahn8117 A ty?

    • @StrofaKata
      @StrofaKata āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      W Polsce trochę tak, głÃģwnie dlatego Åže mamy patologiczną słuÅžbę zdrowia i połowę obywateli niezdolnych do myślenia.

  • @marekchudy8893
    @marekchudy8893 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Dziękuję I pozdrawiam

  • @nadiat836
    @nadiat836 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    W Polsce nie było dzumy, bo w Polsce była zabudowa zagrÃģd na planie czworoboku. Ludzie mieszkali oddzielnie w swoich domach , a zwierzęta w oborach oddalonych o ileś metrÃģw od chałup gospodarzy. Tymczasem w Europie zachodniej ludzie mieszkali w jednym długim budynku razem ze zwierzętami, oddzieleni tylko ścianą. Czyli budowano jeden długi budynek, w ktÃģrym w jednej części mieszkały zwierzęta, a drugiej gospodarze. Taka zachodnia zabudowa była niehigieniczna i powodowała choroby z brudu, np dzume.

    • @StrofaKata
      @StrofaKata āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      To teÅž, ale przede wszystkim wsie były bardzo rzadkie podobnie jak podrÃģÅže i nie miało jak się to przenosić

  • @beatawolk2058
    @beatawolk2058 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    To prawie jak w naszej zarazie.😂👍

  • @RAK-photo
    @RAK-photo 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    Te maski są i to w duÅžej ilości. Ale teraz uzywa się ich do Cosplay (przebieranie się za postacie z filmÃģw i komiksÃģw) jako atrybut cyberpunka. Koszt to około 35-50 funtow.

  • @boskija31
    @boskija31 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Ciekawe czy dziś perspektywa na pandemię się zmieniła? Kto dziś jest tym szarlatanem?

  • @cathathonium
    @cathathonium 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    kara za grzechy?????
    a kto karał chorobami??? bÃģg?????
    aaa to ci checa.myslalem ze grzechy pan bÃģg wybacza tak jak sam nakazuje a nie karze za nie.
    nono.to dopiero niespodzianka!!!!

  • @hansvonrostkov1994
    @hansvonrostkov1994 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Komentarz dla zasięgÃģw.

  • @webjasiekWebCrew
    @webjasiekWebCrew 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    'wylew cholery' to jakby się nie skończył, jak tak się rozejrzeć na lewo i prawo...

  • @antonizapaa6361
    @antonizapaa6361 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Radio Naukowe warte jest mszy

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      ......ale nie w czasie pandemii 😄

  • @sawekk.4136
    @sawekk.4136 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    👍👍👍

  • @sylwesterwojciechowski1998
    @sylwesterwojciechowski1998 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Super.

  • @monikaffrydrych9224
    @monikaffrydrych9224 22 āļŠāļąāđˆāļ§āđ‚āļĄāļ‡āļ—āļĩāđˆāļœāđˆāļēāļ™āļĄāļē

    Siepomaga pl/Bruno âĪ

  • @jezuschrystus.onlycash
    @jezuschrystus.onlycash 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    50:00 Kwintesencja naszych czasÃģw. Sam bym lepiej tego nie powiedział 😁
    PS. Od kilku tygodni budzę się nawet w weekendy ok 7 rano. Rodzina nie wie o co chodzi. 😂
    Pan Cezary Łasiczka doczekał się wybornej konkurencji.👍😊

  • @MrAniseable
    @MrAniseable āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    moÅže mieliśmy juÅž po prostu odporność na nią z jakiegoś powodu?

  • @DarnokPL
    @DarnokPL āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    47:30 - "zobaczymy co się ukaÅže po pandemii" - to Pan profesor wykrakał.

  • @bernardwawrzyniak5447
    @bernardwawrzyniak5447 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Na nogach nie mytych przez rok to i bez mikroskopu by było widać ,Åže coś łazi

  • @ciemnylas4789
    @ciemnylas4789 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    👍

  • @AliG-co3mw
    @AliG-co3mw 7 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

    Czy słowo "pandemia" istnialo przed rokiem 2019?

  • @sylwiapiatkowska1150
    @sylwiapiatkowska1150 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    ☚ïļ

  • @michalwalewski520
    @michalwalewski520 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Polecam ten podcast o medycynie w Judaizmie.th-cam.com/video/g3ZlcWKmlwE/w-d-xo.html Gdyby wszyscy stosowali się do podstawowych zasad higieny to śmiertelność byla by na niÅžszym poziomie.

  • @RAK-photo
    @RAK-photo 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Fajny wykład. Ale trzeba powiedzieć Åže pandemie w średniowieczu zapoczątkowały tez głębokie zmiany ustrojowe. Na podstawie Anglii widac to najlepiej, ograniczenie władzy cechÃģw i duÅža ilość produkcji zaczyna pochodzić ze wsi. Ograniczenie rąk do pracy jako dzierÅžawcÃģw oznacza znacznie lepsze Åžycie samych chłopÃģw a nawet zyskują oni jakies prawa. Kobiety zaczynają realnie zajmować się praca rzemieślnicza ( powoduje to polepszenie ich statusu zycia)

  • @lekkopotargana
    @lekkopotargana āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    👍ðŸŒđ💝

  • @sonne30poland30
    @sonne30poland30 9 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

    a czy pani wie kim jest Klocuch ?

  • @kazimierzkaz60
    @kazimierzkaz60 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Wszystko co trwa na TH-cam ponad 20min, strasznie mi się dłuÅžy,ale nie audycje tego radia.

    • @tomizubi
      @tomizubi 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Kazimierz, moÅžesz sobie przyspieszyć. Wystarczy puścić np 2x szybciej. To bardzo proste, nawet dzieci to potrafią.

  • @rafadzik1724
    @rafadzik1724 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +3

    Ooo...,to tak jak dzisiaj. Jeden cwaniak z urzędu sprzedaje społeczeństwu jakieś respiratory a potem znika i tyle go widzieli.

  • @TeresaFurgal
    @TeresaFurgal āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +2

    Ja gdzieś czytałam, Åže dÅžumę przenosiły szczury. Pewna grupa rozpaliła ogień wokÃģł grupy, czyli siedzieli w kręgu. Prawdopodobnie gałązki brzozowe. Nikt z nich nie zachorował

    • @TeresaFurgal
      @TeresaFurgal āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      Hiszpanka to były szczepi@nia wojsk amerykańskich, przybyłych wÃģwczas do Hiszpanii

  • @olaula4080
    @olaula4080 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    No z tym kapaniem to teÅž prawda, wszystko bez przesady 🙂

  • @czarekf.3941
    @czarekf.3941 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Głos Pana profesora brzmiał jak głos Pana Adama Ferencego.

  • @Mlodywolyn
    @Mlodywolyn āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    To jaka była pandemia na ciebie?

  • @pawel6034
    @pawel6034 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Nie wiem, czemu profesor pozwalał sobie na te dziwaczne zgryÅšliwe uwagi na temat Ursynowa. W kaÅždym razie ulica Łukasza Drewny (warszawski "burmistrz powietrzny" z XVI w.) nie znajduje się na Ursynowie, tylko w Powsinie (część dzielnicy WilanÃģw). CÃģÅž, pozostaje mi tylko mieć nadzieję, Åže choć część z pozostałych informacji podanych przez pana profesora jest prawdziwa. xD.

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      PrzecieÅž profesor mÃģwił o tym Åže nie mieszka w Warszawie i przyjeÅždÅža tu autostradą, więc chyba nie rozrÃģÅžnia dobrze dzielnic i trzeba mu to wybaczyć

  • @agnieszkaa.7559
    @agnieszkaa.7559 8 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™ +1

    Na ktÃģrymś z historycznych kanałÃģw podejrzewano, Åže brak dÅžumy w XIV wieku spowodowane było tragicznymi drogami na terenie Polski 😁

  • @gregory5732
    @gregory5732 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

    Największą zaraÅža jeszcze nie minęła kraj na zachodniej granicy

  • @debatorek
    @debatorek 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +8

    ...a tak a propo's maski z dziobem,czy teÅž długim nosem,to premier by nie musiał takiej nosić...

    • @jankos4910
      @jankos4910 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Idiotox 😔

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

      Po tych 7 miesiącach od Twojego wpisu debatorku, widać Åže taka maska przydałaby się Kłameuszowi Morawieckiemu ðŸĪ”

  • @kambuzela
    @kambuzela āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +4

    Humor humorem, a powaga powagą. MoÅžna z humorem wspomnieć o sprawach powaÅžnych, ale nie wydaje mi się, by było właściwe sprawy powaÅžne bagatelizować.. poniewaÅž rzeczywiście nie wszyscy mamy wiedzę o wszystkim wokÃģł nas ani nie wszyscy mamy odpowiedni poziom wyobraÅšni, przy okazji dowcipu warto jednak tę wiedzę propagować. Gnilec pszczÃģł to zakaÅšna choroba pszczelich rojÃģw - dla kogo więc ta informacja? Dla pszczelarzy, ktÃģrzy po przebywaniu na zapowietrzonym terenie powinni odkazić swoje samochody i ubrania. Myślę, Åže podśmiechujki z obwieszczeń dla pszczÃģł nie zawsze będą odczytane jako tylko dowcip...

  • @jankowalski9056
    @jankowalski9056 3 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +5

    Zamiast słowa średniowiecze moÅžna wstawić słowa czasy wspÃģłczesne i wszystko się zgadza.

    • @barbaraysobycka7681
      @barbaraysobycka7681 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +4

      Kiedyś nie myj się teraz noś maseczkę.

    • @ZdzichaJedziesz
      @ZdzichaJedziesz 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§

      To prawda, co innego zycie publiczne a co innego liturgiczne. W kosciele taryfa ulgowa na zgromadzenia była ładniejsza

  • @Otravistafoto
    @Otravistafoto 2 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Czyli w modlitwie chodzi o to Åžeby była tłumnaðŸĪ”. Czyli dlatego w Afryce brakuje w wioskach wody i jedzenia bo ludzi jest za mało w takiej wiosce Åžeby bÃģg się zainteresował.

  • @ichmussgarnix2607
    @ichmussgarnix2607 7 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

    John Snow Epidemiolog? Przed czy po Grze o tron? 😂

  • @annabien2517
    @annabien2517 āļ›āļĩāļ—āļĩāđˆāđāļĨāđ‰āļ§ +1

    Świetny materiał, słucham rok pÃģÅšniej. I oprÃģcz pandemii, ktÃģrej groÅšba wciÄ…Åž krÄ…Åžy, mamy jeszcze wojnę w Ukrainie...

  • @MT-cq5wh
    @MT-cq5wh 2 āļŦāļĨāļēāļĒāđ€āļ”āļ·āļ­āļ™āļāđˆāļ­āļ™

    Panie Profesorze, dzuma przenoszona przez pchly wiec izolacja w domu nie pomaga? Nie zgodze sie, pchly sa przenoszone na ubraniach ludzi, wiec izolacja od ludzi to izolacja od pchel. Poza swoimi, ale zdrowy czlowiek ma zdrowe pchly...