วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ลพบุรี กับข้อสันนิษฐานปรางค์ 3 องค์
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 26 ก.พ. 2020
- วัดนี้มีปรางค์ประธานฯ ประดิษฐานพระบรมธาตุหลักเมือง
แผนผังปรางค์ประธานมีความน่าสนใจ เพราะมีปรางค์เรียงต่อกัน 3 องค์ ปัจจุบันเราจะมองเห็นแค่องค์เดียว แต่ที่จริงเคยมีปรางค์ปีกอยู่ 2 ข้าง นับรวมกัน 3 องค์
แผนผังนี้ถือว่าสอดคล้องกับรูปแบบ "พระพิมพ์พระพุทธเจ้า 3 องค์" ในคติรัตนตรัยมหายาน ขุดพบภายในวัดนี้
ผมสงสัยว่า อาจมีความเกี่ยวข้องกัน
แผนผังลักษณะนี้ถูกสืบต่อไปถึงในสมัยอยุธยา เช่น ปรางค์วัดพุทไธศวรรย์ ปรางค์วัดพระราม เป็นต้น เช่นเดียวกับแบบแผนการตั้งพระพุทธรูป 3 องค์พบภายในวิหารและอุโบสถทั่วไป
พุทธศาสนาในอยุธยาจะเน้นคติพุทธแบบเถรวาทเป็นหลัก แต่ก็ดูเหมือนว่า "แบบแผน" ของคนโบราณยังถูกส่งต่อ และถูกสวมทับลงไปในสมัยอยุธยา
ผมไม่แน่ใจว่า คนในสมัยอยุธยานับถือพุทธศาสนาในคติที่มีพระพุทธเจ้า 3 องค์มากน้อยแค่ไหน หรือมีการปรับแปลงคติความเชื่อให้เหมาะกับบริบทสังคม
อย่างไรก็ดี รู้สึกว่าเป็นประเด็นที่น่าสนใจ และมันเกี่ยวข้องกับวัดนี้ด้วย
![[🔴 LIVE ] "บิ๊กแจ๊ส" แถลงเปิดใจ หลังแพ้ "ชาญ" แค่หลักพัน ศึกเลือกนายกอบจ.ปทุมฯ](http://i.ytimg.com/vi/qOq4iuyfnss/mqdefault.jpg)
พระซุ้มกระรอกกระแตเนื้อดิน อายุการสร้างพอๆกับพระร่วงหูยาน รึปล่าวครับหรือว่าสร้างยุคหลังๆแล้วครับ ขอบพระคุณครับอาจารย์❤❤❤
ใช่ครับ พ.ศ.1800 + -
ในช่วงพ.ศ.1800-1900 อยู่ในช่วงกษัตริย์พระองค์ใดครับ❤❤❤
เนื้อหาคลิปนี้ดีมากครับอาจารย์ ได้รับความรู้หลายอย่าง ขอขอบคุณอาจารย์ฉันทัส มากครับ/ เอนกลาภ
ขอบคุณคุณเอนกลาภครับ หวังว่าได้เจอกันบ้าง
กำลังจะไปที่นี่พอดีเลยค่า อาจารย์ มาเจอคลิปย้อนหลัง 3 ปี ยังดีที่ทันได้ชมค่ะ😊
โห..เก่าจัดเลย
การตอบกลับ ของอาจารย์ในfc ได้ประโยชน์มาก ดิฉันลอกไว้ดูด้วย เป็นความรู้ที่ลึก ขอบคุณอาจารย์ ฉันทัส มากค่ะ
ยินดีครับคุณสารภี
ขอบคุณมากครับ
ยินดีครับคุณณรงค์ศักดิ์
เคยใด้ไปทำบุณเมือง นานมากกลางวัดเลย
วัดนี้ สิ่งเล้นลับเยอะ ผมเคยเห็นหลายสิ่งที่เขาอยากให้เห็น
แถว ใกล้วัดชีป่า ก็ใด้พบเหน มีเจดีย์เก่า♥️🙏♥️
ตรับ
กราบขอบคุณควมรู้อ.ส..แข็งแรงครับ
ขอบคุณครับ
ที่จริงควรนับ ละโว้เป็นเมืองหลวงของไทยสมัยก่อนสุโขทัยด้วยซ้ำนะครับ ขอมาบาดโขนลำพง ก็น่าจะเป็นนายทหารจากละโว้นี้แหละส่งขึ้นไปดูแลสุโขทัย
เห็นด้วยครับคุณet
ขอบคุณความรู้ มากมาย
ขอบคุณครับ
ศิลปะเขมรดั้งเดิม ในการสร้างพระก็เคยมีการสร้างแบบสามองค์เรียงกันแต่เป็นอิทธิพลมหายาน ในแบบพระรัตนตรัยมหายานซึ่งต่างออกไป เพราะมีองค์ประกอบต่างไปเลย แม้จะเทียบกับมหายานด้วยกันเองก็ยังต่าง แต่ถ้าเทียบกับความเชื่อในทางเถรวาทก็ไม่ใช่พระพุทธเจ้าในกัปป์นี้แบบเถรวาท
ดังนั้น ช่วงรอยต่อของลพบุรี เป็นสิ่งที่น่าสนใจมากๆ เพราะทวาราวดีในช่วงนี้ อาณาจักร นอกจากคนเขมร ขอม มลายูแล้ว คนไทยน่าจะมาถึงแล้วอย่างแน่นอน แต่ได้ขึ้นเป็นผู้ปกครองหรือยัง เพราะในจดหมายเหตุจีน ยอมรับการมีอยู่ของสองที่พร้อมกัน คือ เสียม และ หลอฮก หรือ สุโขทัย และ ละโว้ ตอนหลังในจดหมายเหตุจีนชำระใหม่ในสมัยอยุธยา ก็เรียกรวมไปเลยว่า เสียมหลอก๊ก จากที่เคยเรียกสองที่ว่า เสียมหลอฮกก๊ก เพราะมาตอนอยูธยา ก็ใหญ่อยู่ฝ่ายเดียวแล้ว
ดังนั้น แบบพิมพ์พระ น่าสนใจจริงๆ ครับอาจารย์ เพราะนอกจากแนวคิด สามกาย และ แนวคิด พระปรางค์สามองค์ ซึ่งแด่เดิมคงปรับมาจากแบบฮินดู และ เขมรอีกที มาเป็นแบบไทยๆ รวมเถรวาท
ตรงนี้น่าสังเกตมากๆ เพราะเป็นช่วงเลือนหายของประวัติศาสตร์จริงๆ ทั้งไทยเอง และแหล่งอื่นๆ
ขอบคุณครับ
ที่ลพบุรี มีปรางค์แขก เรียงกัน 3 องค์ อายุช่วง พศว.15-16 คิดว่าเป็นคติแบบไหนครับ
@@taspien ท่านอาจารย์ครับ คาดว่ามหายานนะครับ เพราะตอนนั้นอาณาจักรศรีวิชัย ยังเป็นศูนย์กลางพุทธศาสนาอยู่ สำหรับ บุโร พุทโธนั้น สร้างตั้งแต่ พศว. 14 เช่นกัน ซึ่งเดิมศรีวิชัยเป็นฮินดูมาก ชื่อเป็นฮินดูและใช้สันสกฤตกันมากกว่าบาลีด้วยซ้ำ คล้ายๆ กับที่เขมร (กลุ่มออสโตเอเชียติก มลายู มอญ ขแมร์ เป็นชาติพันธ์ุที่มีบรรพบุรุษร่วม) ตอนหลังพอรับพุทธศาสนาก็ออกจะผสม พระภิกษุจึนก็ไปเรียนที่นั่น
บุโรพุทโธ ถูกทิ้งร้างในเวลาต่อมาเพราะได้รับอิสลามในราว พศว. 19 เราจึงไม่ได้มีสายนี้ในช่วงอยุธยามากนัก แต่เรายังใส่ใจอยู๋มานาน แต่ไม่ใช่ในฐานะอาณาจักรใหญ่ เรารู้จักแขกมักกะสัน สับปะรดปัตตาเวีย กันในอีกแง่หนึ่ง และเราก็ยังยอมรับอดีตความยิ่งใหญ๋เช่นในเรื่องอิเหนา เพราะในอาณาจักรนั้นมีทั้งมัชปาหิต และชวา
ส่วนทวาราวดีเองนั้น ที่ใช้ชื่อนี้แม้ว่าศูนย์กลางหลักจะลงไปด้านอินโด และหากดูตัวอาณาจักรจริง ก็ข้ามไปทางฝั่งนครปฐม กาญจนบุรี เมื่อมีความเป็นมอญ จึงน่าสนใจมากว่าแท้จริงแล้วรับพุทธศาสนาสายเถรวาทผ่านทางพม่ามาโดยตรงหรือไม่ ทั้งในแง่เมืองเหนือเราเองด้วย โดยไม่อ้อมไปทางสายมหายานจากทางใต้ก่อน เพราะพม่าเองกลับใกล้ชิดและมีตำราพุทธศาสนาจากฝั่งนั้นมิใช่น้อยเป็นเถรวาทแต่แรกด้วยเช่นกันครับ
ปรางค์แขกนั้น ถ้าสร้างในสมัย พศว 15-16 อยู่ในช่วงกำลังเปลี่ยนผ่านหลายอย่างจริงๆ เป็นรอยต่อที่ดำมืด เหมือนเป็นยุค dark age ของประวัติศาสตร์ชาติไทย และดินแดนแถบนี้จริงๆ หากไปราว 3-400 ปี และเป็นช่วงที่ใกล้ๆ กับการเกิดอาณาจักรเชื้อสายไต ทั้งที่อัสสัม ลาว ไทใหญ่ ไทเหนือ
คำถามอาจารย์น่าสนใจมาก ตรงที่ศิลปะในเวลานั้น และประวัติศาสตร์ศิลป์ กับประวัติศาสตร์และโบราณคดีเชิงอาณาจักร มันหายไปแบบที่มีคำอธิบายต่างกันมาก จริงๆ คำว่า ศรีวิชัยเอง ก็หายไปเช่นกัน เพิ่งถูกพูดถึงราวร้อยปีนี้เอง
ปล. สิ่งที่แปลกอีกอย่างคือ ปรางค์ที่เป็นของคู่เมือง ที่หายไปและเราไม่ได้ดู คือ ปรางค์วัดพระปฐมเจดีย์ ที่น่าจะมีเจดีย์ครอบไว้ ปรางค์องค์นี้น่าจะบอกอะไรเราได้ เพราะคงสร้างแต่สมัยมอญ ทวาราวดี หรือขอม และไม่ค่อยปนไทยแบบลพบุรีมากนัก ถ้าดูแถบปราสาทเมืองสิงห์ น่าจะพออธิบายร่วมกันได้นะครับ
@@deburgh65น่าสนใจครับ ได้ข้อมูลเยอะเลย ขอบคุณมากนะครับ
ผมมีโอกาสได้ไปเยี่ยมชมพระปรางค์วัดพุทไธศวรรย์ ได้เดินขึ้นไปสำรวจตรงชั้นซุ้มจระนำ ปรากฏว่าภายในเป็นเจดีย์จุฬามณี ผมได้ถ่ายรูปมาด้วยครับ ถ้ายังงั้นองค์ปรางค์ก็คือการจำลองสวรรค์6ชั้นของกามภูมิ ชั้นที่มีเจดีย์จุฬามณีนั้นก็คือ ดาวดึงส์ ใช่ไม๊ครับอาจารย์
คือนับพื้นภายนอกเป็นเมืิองมนุษย์
ขึ้นบันไดไปหนึ่งชั้นก็เป็น จาตุมหาราชิกา ส่วนตรงซุ้มจระนำก็คือ ดาวดึงส์ และบนยอดปรางค์ก็มีอีก4ชั้น มันตรงเป๊ะเลยอาจารย์
กำลังนึกตาม
ขอบคุณครับคุณ J. R.
สำหรับคนชอบประวัติศาสตร์ดีมาก
ขอบคุณครับ
เคยไปทำบุณเมือง สิ่งมองไม่เห็นมากมาย ที่ประสบ♥️🙏🙏🙏♥️
ครับคุณนำพล
ทั้งละโว้.สุโขทัย
ครับ
ผมได้ขุดเจอเครื่องปั่นดินเผาไม่รู้สมัยไหนอยากให้อาจารพิจารนาดูครับ0918043967
ขอบคุณครับ
รบกวนทักไลน์usd2564
ทำให้ได้ศึกษาเกี่ยวกับพระปรางค์ได้เข้าใจศิลปะมากขึ้น ขอบคุณค่ะ
ขอบคุณครับพี่เพ็ญ
ปรางค์ วัดมหาธาตุ กับปรางค์ สามยอด โยงกันมั้ยครับ
กัยพระ ตรีกาย♥️🙏♥️
โยงกันบ้างครับคุณนำพล
ปรับจากรัตนไตรมหายาน เป็น พระสามองค์ ไม่เชิงเป็น กายมนุษย์ กายทิพย์ กายธรรม หรอกครับ ไม่ขนาดนั้น เพราะกระแสเถรวาทมาแรง แต่คนเรียกตรีกายจนติดปาก ที่จริงคติของพระฯ ไม่ชัดขนาดนั้น
@@taspien กราบขอบคุน อ.♥️🙏♥️
มี3หัวข้อน่าพินิจครับ
1 ดินแดนแถบนี้ใครเป็นเจ้าเป็นใหญ่อยู่ในยุคสมัยนั้น
2 อาณาจักรขอมพระนคร ละโว้ สุโขทัย มีดินแดนอยู่ด้านใน การติดต่อส่วนใหญ่ เพิ่นจูงวัวไปค้าขี่ม้าไปขาย
3 ต่อมาอยุธยาเมืองท่า ค้าขายทางทะเล
ซึ่งเป็นยุคที่วิวัฒน์ขึ้น
3 ข้อนี้จะทำให้ความเข้าใจชนชาติ เสียม
สยาม ไทย ทำความเข้าใจได้ง่ายขึ้นครับ
เป็นความเห็นส่วนตัวครับ
สวัสดีครับคุณประสิทธิ์
เห็นคล้ายๆ กันครับ
ขอถามนิดนึ่งนะค่ะเมืองละโว มี
ครับ?
อยากให้อาจารย์ไปถ่ายที่ปรางค์แขก ลพบุรีด้วยค่ะ 😅
อืมม น่าสนใจ กำลังไปเขมรพอดี เอามาเทียบกันดีกว่า
@@taspien ไม่รู้ว่าอาจารย์จะสนใจหรือเปล่า เพราะเคยผ่านเห็นก่อสร้างเป็นแบบก่ออิฐถือปูน ไม่ได้เป็นหินหรือศิลาแลง แต่เคยอ่านว่าเป็นปรางค์ที่เก่าแก่ที่สุดของลพบุรีอ่ะค่ะ
@@aumtang9595 ใช่ครับ เก่าสุด ทันสมัยทวารวดีด้วย หาได้ไม่กี่องค์ในไทยที่เก่าและสมบูรณ์
บางสถานที่สร้างเหมือนเมรุเผาศพ
บางที่เป็นที่เผาศพของบุคคลสำคัญเป็นไปได้ไหมคะ?
เป็นได้ครับ โดยสมัยสมัยอยุธยา
อาจารย์ครับ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ และ วัดมหาธาตุ ชื่อนี้แรกเริ่มสร้างที่เมืองใดก่อนครับ (เห็นตั้งชื่อเหมือนกันหลายเมือง) เช่น สุพรรณบุรี ลพบุรี สุโขทัย ฯลฯ หรือแม้แต่ในกรุงเทพฯ
อืม อยากรู้ด้วยคน มีใน จ.พระนครศรีอยุธยา และ จ.นครศรีธรรมราช ด้วย ชื่อจะคล้ายๆกัน
ชื่ออาจเปลี่ยนแปลงทีหลังนะครับ แต่ผมเรียงประมาณว่า
1.เจดีย์พระบรมธาตุ นครศรีธรรมราช
2. ปรางค์พระศรีรัตนมหาธาตุลพบุรี
3. เจดีย์วัดพระธาตุ สุโขทัย
4. ปรางค์วัดพระธาตุ อยุธยา
เป็นของประจำเมืองครับ เมืองเก่าๆมีวัดมหาธาตุทุกเมือง เพราะเขาเอาพระธาตพระพุทธเจ้าบรรจุไว้ในนั้นเพื่อเป็นที่เคารพบูชา
@@user-je9tz8zi7p มีเหตุผลครับ และเชื่อว่าจะเป็นจริงเช่นนั้นครับ
มีทุกจังหวัดครับที่เคยเป็นเมืองมีเจ้าปกครอง เป็นที่บรรจุพุทธอัฏฐิ ของพระพุทธเจ้า เป็นที่เคารพประจำเมือง
จะเรียกว่ามาจากเขมรก็ไม่ถูกต้องนักเรียกว่ามาจากอินเดียมากกว่า ที่อินโดก็มีครับ
ครับ
พ่อขุนรามคำแหง มาเรียนที่ละโว้ครับ สำนักเขาสมอคอน มีตำนานกล่าวไว้ชัดเจน เจ้าชายทุกเมืองในสมัยนั้นมาเรียนที่ละโว้ทั้งนั้นครับ
ครับ
ประวัติศาสตร์ไทยเป็นรองชาติอื่นมากมายเพราะขาดการบันทึกให้เป็นระเบียบแบบแผน หลายๆเรื่องเมื่อย้อนหลัง 100 ปี 200 ปี ขึ้นไปก็กลายเป็นนิยายไร้สาระพี่หาความจริงไม่ได้แล้ว
ครับ
อยากรู้ประวัตของพ่อขุนผาเมืองครับ
ขอบคุณครับพี่คร้าว
ผมยังไม่มีประเด็นเรื่องนี้เลยครับ
ทั้งนี้ เท่าที่ไปสำรวจเจดีย์ต่างๆ ในเพชรบุูรณ์+จังหวัดรอบๆ ยังไม่เห็นองค์ที่อายุถึงสมัยท่านครับ
จำนวนชั้นแสดงถึงระดับของบุคคลสำคัญผู้นั้นพอเผาพระศพก็บรรจุเป็นพระธาตุได้ไหม?
เทียบกับพระราชพิธีของร.9น่ะค่ะ
แต่คนโบราณเขามีสถานที่, มีทุนทรัพย์เขาเลยทำถาวร
เป็นไปได้ไหมคะ?
เป็นไปได้ครับ อาจบรรจุพระบรมอัฐิแทนพระธาตุก็ได้เช่นกัน
แต่น่าจะเป็นยุคอยุธยา
เป็นการรับอารายะธรรมมาจาก
เขรมด้วยไหมคะ พระปรางค์มีความละม้ายกัน
ใช่ครับ คุณปริยากร
เป็นการแปลงปราสาทเทวรูปเขมรให้เป็นปรางค์พระธาตุแบบไทย
ย้อนไปดูคลิปเก่าๆ ทั้งนั้นเลย ขอบคุณมาก
@@taspien คะอาจารย์ขอบคุณนะคะที่กรุณามาตอบให้ความกระจ่าง🙏
เป็นไปได้ไมครับว่าจะเป็นปราสาทขอมสมัยหลังพระนคร
สวัสดีครับคุณเกียรติศักดิ์
ในแง่ตำแหน่งที่ตั้ง วัดนี้อาจสร้างทับปราสาทขอมองค์เดิม แต่ในแง่ศิลปกรรม ปรางค์องค์นี้ถูกปรับรูปแบบให้เป็นปรางค์ไทยแล้วครับ
ลวปุระ กับ อโยธยาฯ (ระบบเมืองคู่+เป็นชื่อเมืองศูนย์กลางคตินารายณ์อวตารตามตำนาน+เป็นคติสร้างเมืองแบบสยามเทวาธิราช/อวตารสถิต/พุทธมหายาน+ร่วมทุกยุค+ทำเลที่ตั้ง ปากน้ำใหญ่ตรงกลางแผนที่อาเซียนมาตลอด ) แค่จารึกต่างๆ ข้อมูลประวัติศาสตร์ ไม่ค่อยมีหลงเหลือ ไปปรากฏในที่อื่นๆแทน (อาจเจอสงครามทำลายเมืองที่รุนแรงมากๆจนบันทึกเสียหายหมด) แต่โบราณสถานหลงเหลือมีชัดเจน อาณาเขตกว้างขวาง มีหลายยุคสมัย เสียดายที่ถูกมองข้าม(และคิดว่าก็อปปี้ที่อื่นมา...ตลอด) ทั้งที่ข้อมูลบ่งบอกว่าเป็นเมืองสำคัญจนอาจเป็นถึงศูนย์กลางอำนาจแท้ๆ อย่างน้อยๆบุคคลสำคัญก็พากันมาศึกษาเล่าเรียนกันที่นี่หรือไปจากที่นี่แต่โบราณ โบราณสถานหลายที่แทบจะไม่ถูกพิสูจน์หรือเป็นที่รู้จักว่าเป็นของ 2 เมืองนี้ในยุคโบราณ
ผมคนนึงได้ไปเรียนและเติบโตที่ ลพบุรี นี่ถึง 7 ปี ยังแทบจะรู้จักแค่วังนารายณ์(และรอบข้างนิดหน่อย) ศาลพระกาฬ กับปรางค์สามยอด ส่วนอื่นๆมีแต่ตำนาน พึ่งมารู้ว่าศาลพระกาฬ คือ รูปพระนารายณ์ ไม่กี่ปีนี่เอง และมีโบราณสถานเก่าแก่หลายสมัยอีกเพียบ
ขอบคุณครับคุณพุทธศาสตร์
บางทีพระตรีกาย พระธาตุ 3องค์เรียงกันอาจจะมาจากคติพระตรีมูลติของฮินดูก็ได้ แล้วลพบุรี ก็มาปรับเอามาเอาพุทธใส่ ....จากข้อมูลนี้ อาจารย์คิดว่าศิลปะกรรม ลพบุรี สุโขทัย อยุธยา น่าจะเชื่อมต่อกัน มีความสัมพันธ์กันต่อเนื่องกันมาได้หรือไม่
ผมก็คิดว่าในช่วงแรก น่าจะต่อเนื่องกันนะครับ จากนั้นสุโขทัยจึงค่อยๆมีเอกลักษณ์แตกต่างออกไป
@@taspien มันก็น่าเป็นเช่นนั้น เพราะศิลปะกรรม ถ้าเป็นต้นรากเหง้า มันย่อมวิวัฒนาการให้ดีขึ้น แต่ดูเหมือนว่า อยุธยาและลพบุรี จะใกล้เคียงกันมาก
@@xyty1953 ใช่ครับ ใกล้เคียงกัน เท่ากับว่าราชวงศ์ของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 คงขนบและแบบแผนราชสำนักเดิมๆไว้มาก เหมือนเป็นแนวอนุรักษ์นิยม
พระพุทธเจ้าสามองค์มีปรากฏในพุกาม และในอินเดีย เช่น ปาละ เป็นต้น ไม่แน่ใจว่ามีที่มาเริ่มต้นอย่างไรครับ
พระสามองค์คือ พุทธศาสนานิกายวัชรยาน
หรือ3กายอีกอย่างคือ
1.พหุชนะหิตายะ
2.พนุชนะสุขายะ
3.โลกานุกัมปายะ
ได้ไหม?
แปลว่าอะไรบ้างครับคุณ Hfhh
ละโว้เป็นเมืองท่า
อโยธยาศรีรามเทพนครเป็นเมืองหลวงในช่วงนำ้ไม่ท่วม
เสมาเป็นที่ราบสูงพำนักยามนำ้ท่วม
เมืองศรีเทพเป็นแหล่งสร้างนักรบชายชาตรี
ครับ
อาจเป็นศูนย์เน้นลัทธิขอมพราหมณ์มากกว่าการปกครองเต็มรูปแบบ ใช้ความเชื่อเพื่อจัดการบริหารมากกว่าอำนาจปกครอง
ครับ
พระราชวังของกษัตริย์สมัยละโว้ตั้งอยู่ที่ไหน?
เบื้องต้นสงสัยกันว่าอยู่บริเวณวังนารายณ์ แต่ยังไม่เคยขุดตรวจสอบจริงจังครับ คุณอนันต
ให้ความรุ้ดีครับ ทำไมคนดุน้อยจัง ผมอยากให้คนดุเยอะๆครับ ทั้งเฟสไทยสตอรี่ กับช่องนี้
ขอบคุณมากครับ
@@taspien ผมตามอาจารยมาจากเฟสไทยสตอรี่เหนอาจารยให้ความรุ้ดีครับ
ปรางค์สามค์ คือ เมืละโว้ปุระ (รบบุรี รามเมศวร
ครับ
อ.มันเก่ากว่านั้นไหม
ประมาณ พ.ศ.1100+
คราวหน้าได้ไปอีกจะขอความรู้จากอาจารย์ที่ลพบุรีด้วยนะครับ
ยินดีครับ หลังโควิทได้เจอกันบ้าง
3กายคือ
1โลกุตตระ
2.โลกานุกัมปา
3.โลกวิทู
ไม่ทราบเลยครับ
ละโว้มันเก่ายิงนะ
ครับ
ตรีกายนี่เป็นคติมหายานรึเปล่าครับอาจารย์
ใช่ครับ คุณ J.R.
กรณีละโว้ อ.วรนัย พงศาชลากร มองว่า
แต่เดิมเป็นมหายาน-วัชรยาน แล้วจึงค่อยๆ ผสมเข้ากับพุทธเถรวาทในนิกายกัมโพชสังฆ์ปักขะ
จนถึงในช่วง พศว.20 จึงเกิดเป็นเถรวาทแบบอยุธยา
@@taspien ขอบพระคุณมากครับอาจารย์
ขอม บ่ใช่เขมร
ขอบคุณครับคุณ ยย
ขอบคุณมากครับ
ยินดีครับ