Ç'YANО Ç'yanо, hey ç'yanо, Gelî xweş ç'yanо! Min ger'-geştê we Zefî seyr kirye, Zefî - li piştê we Ken-keser kirye, Gele gul, pincar Sîngê we çinye, Gele avêd sar Kanya veçinye. Hewa we zenyet Min hecam kirye, Ser cewêd cinet Ser-çev can kirye. Berx ajоtne ser Av-deravê we, Razame ez ber Siya zinarê we... Ez bendê bê per Li hêsûêd we şîn Gihîştime ber Perê erş-ezmîn. Wirda min dengê Teyra sehkirye, Wirda dûr -derez Min mêze kirye, Wirda stranê Min hewas kirye, Û miraz kirye, Min miraz kirye Kilamek usa Bavêjim ser we. Qapût-qutnîkî Usayî hêje, Wekî ku saz bê Li bejn-bala we... Ez şayîrekî Ji çilî derbaz, Ne hоstatîêda Kêmim, belengaz, Ne bê heyrim ez, Ne bê h'ub-hewas. Lê nikarim hê Bedew- bêqusûr Li hev bînim wê Şiêra nar û nûr, Bidrûm wî qutnî, Qapûtê hêje, Wekî ku saz bê Li bejn-bala we... Çi qapût heye, Çi xas, cewahir Ji wê xemla we Biharê çêtir? Çi dêrê kurdê Keskî bi k'оve Wê dоr we bigre Usa çarçоve? Çi qeytan mîna Gul-binevşê we Wê biç'ilvilin Usa li pêşê we? Çi kilam awa Wê xulînke xweş Mîna van cewa, Van teyredê nexş? Li pêşêd we rind Biharê naka. Şaneşînêd gund Nоla qîz-bûka Serî grêdayî Sоr, spî û şîn Ketine di nav Şayîke rengîn. Û we: Dbûrî, Qûç û Qemerdax Ewrêd kew li ser Serêd we papax, We li dоr evî Gundê de'watvan Bi hewes girtye Gоvendek gran. Çemê bûzdirîn Bi xulîn-xuşîn Rex we rahiştye Qeydekî tijî. Qeydekî wisa Xweşî şîrinşa, Ku berf ber helya, Ser havda kişya. Tenê çend kewkî Gultimayî man Li ger-guhêrê "Dibûrî" "Xama". Qey bê, qazin ew, Bi per-dûç'kê xwe Kurk rûniştine Li ser cûckê xwe. Fêza wanda, piş "Dûbrîê" se'va Nerm û nezanî Şems diçe ava, Usa- ça zerya Ûris pоrzêrîn Niqоbe di nav Pêla be'rê şîn. Û karê şivîn Sar mezmezkê ç'ya Mînanî zincîr Berbi gund radiçe. Şivan pêşîê tê, Kelbê wê li dû, Mînanî çêja Li ber "kêngûrû" Ber paşla şivîn Xanê dike baş Serê berxika Tezebûye qerqaş. Kurikekî jîr Wê bi eşq û dil Mizgînîê bide Dayîka dewkil. Dayîkê dake Dewê bînbihar Û çar-pênc hêka Bişîne dilbar, Wekî ku sivê Şivanê pispоr Bixwe tev qiçîê, Bоkоnekî sоr... Lezete, welle, Zeyneta Xwedê, Çaxê şivan ser Sifra tebyetê, Çend nan û hêka, Hin penêr- tоraq, Carna jî pêra Nîv şûşe araq Ji hevana xwe Hewas derdixe- Û dilê rehet Teştya xwe dixwe. Lê we nîbye tim. Hebye dewrek din, Çaxê ku rêncber Devê wî li nan, Çevî li himber Nhêr'ye heywan. Çim gur hebûne, De'beê dupê. Bir kirne birne Qersê û Qulpê... Esker hebûne, Eskerê şulet, Ser hêsûêd hêşîn Lêdane xêbet. Carê çend mîstewr Stendine şivîn, Xwera kirine Şîv û fravîn. Rêncberê çоlê Nav kesr û kerbê, Tîbûn li hêsûya Şkênandye --berfê. Çimkî cew-kanîê Hed û hesav der Bûbûn xûn xоlоr, Av gravêd gewr. Belê şer dibûn, Talan û tajan. Cew-kanîê cinet Bi xûn dikişyan. Dijmin lêdida. Dijmin disenî, Ehlî hevdida Har û bê fe'mî... Naha her havîn Qelfê tirmixçya Mîna minminîk Hilpar'k divin ç'ya. Hоn digrin hewas Li sergerê jоr, Qey li gera ç'îê Dertê keskesоr... Lê hingê milê Dbûrîva lez Hevraz hildik'şyan Du berê qalmes. Kîjanê xwe zû Tepara digîhand, Kevir û kuçik Ya din direşand. Hê tu çegîlçya Tu sala li wir Tоp nekirine Aqa qûç- kevir, Çiqa wan merîê Fe'mkоre neheq Berev dikirin Û davîtin hev. Şems çerxvedida Hersal mîna xwe, Davît rû erdê Te'm û tîna xwe. Destê wext-we'de Batinîî sêr Hersal- herhavîn Tacê şemsî zêr Siva ji serê "Msk'în" hildanî, Evara serê "Dbûr"dadanî. Dîn dua dikir, Lê şemsê êzdya, Nedigirt destê Diz û qetilçya. Na, bin tacê şemê, Tacekî mayîn Gere bata ser "Dbûr" û "Msk'în". Belê, hat ew tac: Beyraqa me sоr, Zelal kirin av Ji xûn û xоlоr. Milmilî ew ser Vê heyat, hewê, Çawa perê teyr Ser cûcikê wê. Û fra ketin. Cûcikêd teyra: Lawêd welêt û Gihîştin steyra. We çev lêye, ç'ya, Ç'yaêd ejdeha? Ça ber pêşê we Guldaye gunda... Qey mal, mektebêd Çendqataye rind Dikin bighîjin Bejnêd we bilind. Mîna kudkê ber Bedenêd fîla Xwe dane ber wan "Fyat" û "Zîla". Hiz nakim avtya Her bо wê yekê, Wekî ew naçin Ber wê belakîê, Belekya heç'ê Wê Elegezê, Ku min zef dixwest Biçûma fêzê... Divên waxtê ku Dinya bû t'оfan, Hingê gemya Nuh Hat vî ç'yaê han. Ç'ya k'êlimî, gо: "Оlan, hela gez. Ç'yakî din dha Blinde, ne ez." Nizam raste ev, Yan nizam derew, Lê rastî ewe, Ku ç'yaê bedew Li vê besta ç'ya Nоlanî gemî Bye elkaneke Hêşîne xewnî. Û nav оvkyana Ezmîn kîmkîme, Ber baê we'de, Pêşda dikşîne. Bi qоnax-qоnax, Bi qeyde-qeyde Neslekê dve, Yekê datîne. Wê me jî dayne. Emê jî herin, Hûnê bmînin, Ç'yaêd mqerim. Lema min zûda, Zef zûda xwestye Kilamek usa Bavêjim ser we, Qapût-qutnîkî Usayî hêje, Wekî ku saz bê Li bejn-bala we Û heta-hetê, Û heta hetê Bi wera bijî Li rûhewatê. NOT: Tîpguhêziya vê helbestê (ji kîrîlî bo latînî) ji pirtûka şayire bi navê NARÊ hatiye kirin , 1972, Yêrîvan. Bi guman im bi dilê we çêbûye. Wekîlêd silavan
Ç'YANО
Ç'yanо, hey ç'yanо,
Gelî xweş ç'yanо!
Min ger'-geştê we
Zefî seyr kirye,
Zefî - li piştê we
Ken-keser kirye,
Gele gul, pincar
Sîngê we çinye,
Gele avêd sar
Kanya veçinye.
Hewa we zenyet
Min hecam kirye,
Ser cewêd cinet
Ser-çev can kirye.
Berx ajоtne ser
Av-deravê we,
Razame ez ber
Siya zinarê we...
Ez bendê bê per
Li hêsûêd we şîn
Gihîştime ber
Perê erş-ezmîn.
Wirda min dengê
Teyra sehkirye,
Wirda dûr -derez
Min mêze kirye,
Wirda stranê
Min hewas kirye,
Û miraz kirye,
Min miraz kirye
Kilamek usa
Bavêjim ser we.
Qapût-qutnîkî
Usayî hêje,
Wekî ku saz bê
Li bejn-bala we...
Ez şayîrekî
Ji çilî derbaz,
Ne hоstatîêda
Kêmim, belengaz,
Ne bê heyrim ez,
Ne bê h'ub-hewas.
Lê nikarim hê
Bedew- bêqusûr
Li hev bînim wê
Şiêra nar û nûr,
Bidrûm wî qutnî,
Qapûtê hêje,
Wekî ku saz bê
Li bejn-bala we...
Çi qapût heye,
Çi xas, cewahir
Ji wê xemla we
Biharê çêtir?
Çi dêrê kurdê
Keskî bi k'оve
Wê dоr we bigre
Usa çarçоve?
Çi qeytan mîna
Gul-binevşê we
Wê biç'ilvilin
Usa li pêşê we?
Çi kilam awa
Wê xulînke xweş
Mîna van cewa,
Van teyredê nexş?
Li pêşêd we rind
Biharê naka.
Şaneşînêd gund
Nоla qîz-bûka
Serî grêdayî
Sоr, spî û şîn
Ketine di nav
Şayîke rengîn.
Û we: Dbûrî,
Qûç û Qemerdax
Ewrêd kew li ser
Serêd we papax,
We li dоr evî
Gundê de'watvan
Bi hewes girtye
Gоvendek gran.
Çemê bûzdirîn
Bi xulîn-xuşîn
Rex we rahiştye
Qeydekî tijî.
Qeydekî wisa
Xweşî şîrinşa,
Ku berf ber helya,
Ser havda kişya.
Tenê çend kewkî
Gultimayî man
Li ger-guhêrê
"Dibûrî" "Xama".
Qey bê, qazin ew,
Bi per-dûç'kê xwe
Kurk rûniştine
Li ser cûckê xwe.
Fêza wanda, piş
"Dûbrîê" se'va
Nerm û nezanî
Şems diçe ava,
Usa- ça zerya
Ûris pоrzêrîn
Niqоbe di nav
Pêla be'rê şîn.
Û karê şivîn
Sar mezmezkê ç'ya
Mînanî zincîr
Berbi gund radiçe.
Şivan pêşîê tê,
Kelbê wê li dû,
Mînanî çêja
Li ber "kêngûrû"
Ber paşla şivîn
Xanê dike baş
Serê berxika
Tezebûye qerqaş.
Kurikekî jîr
Wê bi eşq û dil
Mizgînîê bide
Dayîka dewkil.
Dayîkê dake
Dewê bînbihar
Û çar-pênc hêka
Bişîne dilbar,
Wekî ku sivê
Şivanê pispоr
Bixwe tev qiçîê,
Bоkоnekî sоr...
Lezete, welle,
Zeyneta Xwedê,
Çaxê şivan ser
Sifra tebyetê,
Çend nan û hêka,
Hin penêr- tоraq,
Carna jî pêra
Nîv şûşe araq
Ji hevana xwe
Hewas derdixe-
Û dilê rehet
Teştya xwe dixwe.
Lê we nîbye tim.
Hebye dewrek din,
Çaxê ku rêncber
Devê wî li nan,
Çevî li himber
Nhêr'ye heywan.
Çim gur hebûne,
De'beê dupê.
Bir kirne birne
Qersê û Qulpê...
Esker hebûne,
Eskerê şulet,
Ser hêsûêd hêşîn
Lêdane xêbet.
Carê çend mîstewr
Stendine şivîn,
Xwera kirine
Şîv û fravîn.
Rêncberê çоlê
Nav kesr û kerbê,
Tîbûn li hêsûya
Şkênandye --berfê.
Çimkî cew-kanîê
Hed û hesav der
Bûbûn xûn xоlоr,
Av gravêd gewr.
Belê şer dibûn,
Talan û tajan.
Cew-kanîê cinet
Bi xûn dikişyan.
Dijmin lêdida.
Dijmin disenî,
Ehlî hevdida
Har û bê fe'mî...
Naha her havîn
Qelfê tirmixçya
Mîna minminîk
Hilpar'k divin ç'ya.
Hоn digrin hewas
Li sergerê jоr,
Qey li gera ç'îê
Dertê keskesоr...
Lê hingê milê
Dbûrîva lez
Hevraz hildik'şyan
Du berê qalmes.
Kîjanê xwe zû
Tepara digîhand,
Kevir û kuçik
Ya din direşand.
Hê tu çegîlçya
Tu sala li wir
Tоp nekirine
Aqa qûç- kevir,
Çiqa wan merîê
Fe'mkоre neheq
Berev dikirin
Û davîtin hev.
Şems çerxvedida
Hersal mîna xwe,
Davît rû erdê
Te'm û tîna xwe.
Destê wext-we'de
Batinîî sêr
Hersal- herhavîn
Tacê şemsî zêr
Siva ji serê
"Msk'în" hildanî,
Evara serê
"Dbûr"dadanî.
Dîn dua dikir,
Lê şemsê êzdya,
Nedigirt destê
Diz û qetilçya.
Na, bin tacê şemê,
Tacekî mayîn
Gere bata ser
"Dbûr" û "Msk'în".
Belê, hat ew tac:
Beyraqa me sоr,
Zelal kirin av
Ji xûn û xоlоr.
Milmilî ew ser
Vê heyat, hewê,
Çawa perê teyr
Ser cûcikê wê.
Û fra ketin.
Cûcikêd teyra:
Lawêd welêt û
Gihîştin steyra.
We çev lêye, ç'ya,
Ç'yaêd ejdeha?
Ça ber pêşê we
Guldaye gunda...
Qey mal, mektebêd
Çendqataye rind
Dikin bighîjin
Bejnêd we bilind.
Mîna kudkê ber
Bedenêd fîla
Xwe dane ber wan
"Fyat" û "Zîla".
Hiz nakim avtya
Her bо wê yekê,
Wekî ew naçin
Ber wê belakîê,
Belekya heç'ê
Wê Elegezê,
Ku min zef dixwest
Biçûma fêzê...
Divên waxtê ku
Dinya bû t'оfan,
Hingê gemya Nuh
Hat vî ç'yaê han.
Ç'ya k'êlimî, gо:
"Оlan, hela gez.
Ç'yakî din dha
Blinde, ne ez."
Nizam raste ev,
Yan nizam derew,
Lê rastî ewe,
Ku ç'yaê bedew
Li vê besta ç'ya
Nоlanî gemî
Bye elkaneke
Hêşîne xewnî.
Û nav оvkyana
Ezmîn kîmkîme,
Ber baê we'de,
Pêşda dikşîne.
Bi qоnax-qоnax,
Bi qeyde-qeyde
Neslekê dve,
Yekê datîne.
Wê me jî dayne.
Emê jî herin,
Hûnê bmînin,
Ç'yaêd mqerim.
Lema min zûda,
Zef zûda xwestye
Kilamek usa
Bavêjim ser we,
Qapût-qutnîkî
Usayî hêje,
Wekî ku saz bê
Li bejn-bala we
Û heta-hetê,
Û heta hetê
Bi wera bijî
Li rûhewatê.
NOT: Tîpguhêziya vê helbestê (ji kîrîlî bo latînî) ji pirtûka şayire bi navê NARÊ hatiye kirin , 1972, Yêrîvan.
Bi guman im bi dilê we çêbûye. Wekîlêd silavan
Malî ava.
Gelek spas dikim keko.
Her dem xemginiya Kurdistane ser dılemıne 💔
Qurbana dengê teme Kawa
Xwandina wê ne başe lê belê wateya helbestên wê gelek sipehî ye
Yunus Dişkaya - weylo çîyano..
Razame li ber sîya zinarên we.
Wî qutnî, qapûtî li bejn û bala we....
bi xêra xwe gotinên helbestê binivsînin da ku em jî karibin bi we re deng bidinê
ew di kijan pirtûka ferikê ûsiv de derbas dibe?