Prosto z labu - historyczne źródła światła, część pierwsza

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 24 ส.ค. 2024
  • Oto pierwszy odcinek z cyklu o historycznych źródłach światła. Przedstawimy te, które wykorzystują płomień, a są nimi: ognisko, pochodnia, lampa oliwna, świeczka, lampa naftowa z knotem, lampa ciśnieniowa (jako pochodna pospolitego prymusa) oraz lampa gazowa acetylenowa.
  • วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ความคิดเห็น • 71

  • @Marecheck1978
    @Marecheck1978 ปีที่แล้ว +57

    Gdyby to nie dr Rożek, a Wy prowadzilibyście wznowienie "Sondy", to wróżyłbym temu programowi świetlaną (nomen omen) przyszłość 🙂

    • @elektrodatv
      @elektrodatv ปีที่แล้ว +7

      Super pomysł, obaj prowadzący mogą zrobić nowy odcinek w klimacie Sondy "z marszu", może uda się zrobić obok serii "prosto z labu" odcinki stylizowane na Sondę? Czekamy na odcinek o źródłach światła zasilanych energią elektryczną :)

    • @mwitbrot
      @mwitbrot ปีที่แล้ว +6

      Przypominam, że Kurek i Kamiński w Sondzie zawsze się w jakiś sposób sprzeczali, co było charakterystyczne dla tego programu. Panowie Aleksander i Marcin nigdy się nie sprzeczają - niestety ;)

    • @elektrodatv
      @elektrodatv ปีที่แล้ว

      @@mwitbrot 18:40 dadzą radę 😉a tak przy okazji przy latarni "optycznej" Rozwie chyba jest też radiolatarnia?

    • @mwitbrot
      @mwitbrot ปีที่แล้ว +1

      @@elektrodatv radiolatarni już się nie używa. Oczywiście ogólna dostępność satelitarnych systemów nawigacyjnych miała na to wpływ.

    • @Marecheck1978
      @Marecheck1978 ปีที่แล้ว +10

      @@mwitbrot Tak też napisałem na czacie, ale już pod koniec retransmisji i nie zapisało się; "Sonda miała trochę inną konwencję; Była to (reżyserowana, ale zawsze) konfrontacja wiecznego malkontenta i sceptyka z niepoprawnym entuzjastą", ale biorąc pod uwagę specyficzny klimat i narrację "Prosto z labu", to już na tym forum poczyniłem powyższy wpis. PS. Posiadam WSZYSTKIE zachowane odcinki "Sondy" (z mat. "pobocznymi" TVP w których przewijał się wątek tego programu) wraz ze szczegółowymi opisami w XLS użytych ścieżek dźwiękowych (dyskografia "Somatonu" używana namiętnie w produkcjach TVP z tamtego okresu - parę lat temu wznowiona przez GAD Records), książkę z autografem Marka Siudyma (współtwórcy tego programu - wystąpił w paru odcinkach wraz z kolejnym, śp.Tomaszem Pyciem, w zastępstwie Kurka i Danka) oraz liczne artefakty (wycinki gazet, wspomnienia, ciekawostki). Jestem byłym pracownikiem technicznym TVP i zagorzałym fanem tego magicznego programu. Nie dane mi było pracować w tamtych czasach w telewizji ze względu na wiek. Moje archiwum, to pokłosie wieloletniej pracy; Pierwsze materiały zacząłem kolekcjonować w 2004 roku - jeszcze przed erą YT, zasysając godzinami pierwotnie skompresowane do mpeg pliki od tajemniczego LED'a, z przekonaniem, że powinny się znaleźć w domenie publicznej. W najwyższej jakości, bez żadnych logotypów. Ewidentnie, wprost z maszyn U-Matic, Ampex Quadruplex i BetaCam, ale to temat na cały elaborat, a nie na i tak już przydługą dygresję. Pozdrawiam!

  • @piotrbieranowski9471
    @piotrbieranowski9471 9 หลายเดือนก่อน +2

    Nowa Sonda się nam rodzi ☺. Oby tak dalej Panowie!!! Świetna robota!!!

  • @MRSerwis
    @MRSerwis 9 หลายเดือนก่อน +1

    Świetny odcinek. Pozdrawiam obu Panów. 👍👌💪🏻

  • @twardysiusiak
    @twardysiusiak ปีที่แล้ว +6

    Zajebisty kanał. Krótko, konkretnie i na temat.

  • @wielkizderzaczandronow2869
    @wielkizderzaczandronow2869 ปีที่แล้ว +1

    Fajnie opowiedziane z prezentacją działania eksponatów. Tak jak zostało wspomniane, główną wadą wszelkich źródeł światła opartych na spalaniu jest to, że zużywają tlen, więc ich użycie w pomieszczeniach o słabej wentylacji, gdzie przebywają ludzie jest problematyczne, może być niebezpieczne. Pełne spalenie litra nafty wymaga tlenu z około 8 m sześciennych powietrza. Dlatego jednak elektryczne źródła światła we wszelkich schronach są jedynymi dopuszczalnymi. Warto dodać, że lampa naftowa daje max 400 lumenów, czyli tyle ile żarówka żarnikowa 40W albo 5W LED. Akumulator samochodowy 45Ah pozwoli świecić żarówce żarnikowej 10 godz. a LEDowej 100 godz. także na czas W elektryka jest bezkonkurencyjna.

  • @frycz66
    @frycz66 ปีที่แล้ว +3

    No super!! Jak zwykle wysoki poziom! Ja miałem kiedyś taką fazę - jako nastolatek - że używałem karbidówkę. Karbid brało się od Pana z warsztatu blacharskiego... Można było ją dobrze wyregulować gdy się już opanowało temat. Dziadek mówił że karbidówki używali "za okupacji".... Teraz bierze się ze sklepu ogrodniczego - służy do tępienia kretów. Pozdrawiam serdecznie w nowym roku! :))

  • @dariusz_k._ladziak
    @dariusz_k._ladziak ปีที่แล้ว +3

    1:14 Gazy, które się spalają, świecą kiepsko. W płomieniu ogniska świecą głównie cząsteczki stałe (węgla, popiołu) podgrzane przez te gazy.

  • @melon0909
    @melon0909 ปีที่แล้ว +5

    Nie wiem czemu tak późno dotarłem na ten kanał, ale po minucie dałem suba :)

  • @jacekszychowski4919
    @jacekszychowski4919 ปีที่แล้ว +16

    Można Was, Panowie, słuchać godzinami. Może jakiś podcast przy okazji?

    • @elektrodatv
      @elektrodatv ปีที่แล้ว +1

      Z Panem Aleksandrem nagraliśmy podcast elektrodowy odcinek #05 trzeba przyznać, że gdy gość ma naturalną zdolność do swobodnego odpowiadania to mało montażu jest później :)

  • @darkubarku
    @darkubarku ปีที่แล้ว +2

    Wyjątkowo klimatyczna opowieść i już nie mogę się doczekać kolejnej części. W ogień, mogę się godzinami gapić ale to chyba każdy tak ma. Lampy naftowe także uwielbiam i sam posiadam kilka egzemplarzy. Wszystkie sprawne i gotowe do użycia :) Tą kolejową, kanciastą także mam ale bez wkładu niestety.

  • @tomaszkarlinski591
    @tomaszkarlinski591 ปีที่แล้ว +2

    Super program, i przychylam się do komentarzy przedmówców że wprowadzenie elementu polemicznego zachęcało by entuzjastów jak i sceptyków do myślenia czy wyrobienia sobie zdania na dany temat, a myślenie ma chyba przyszłość? A może nie.....?🤔
    Marcin ma Łeb-jak Sklep,nie? 🤭🤭🤭👍

  • @aztekiumbot5189
    @aztekiumbot5189 ปีที่แล้ว +1

    Dawka solidnej wiedzy!

  • @krzysztofbednarek9485
    @krzysztofbednarek9485 ปีที่แล้ว

    Super wykład i ta atmosfera . Kocham takie lekcje ;)

  • @rafaokulicz-kozaryn5881
    @rafaokulicz-kozaryn5881 ปีที่แล้ว +1

    Kocham takie materiały i zdobywaną tam wiedze.

  • @heniuszczesliwy9711
    @heniuszczesliwy9711 ปีที่แล้ว +1

    Dobre, chce się więcej !!!

  • @drewnianelesnemoczydo6295
    @drewnianelesnemoczydo6295 ปีที่แล้ว +3

    Nadajecie się prowadzić SONDĘ!!! Niech to ktoś kto ma chody naświetli w telewizji!!!! BRAWO!!!!

    • @pokrec
      @pokrec ปีที่แล้ว +8

      A po co Ci w TV jak masz kanał na YT? Abonament chciałbyś płacić? TV zostaw dla diskopolo, sylwestrów marzeń, i filmów o d...e Maryni. Tego medium nie ma już po co ratować. Jego czas już minął dawno. Pokolenie dzisiejszych 50-ciolatków i młodsze już TV nie ogląda. A wielu z nas nigdy nie kupiło w ogóle telewizora.

    • @mpuchatek
      @mpuchatek 9 หลายเดือนก่อน +1

      TV jest już passe. Wartość tworzy się teraz i prezentuje w Internecie.

  • @SierraEcho
    @SierraEcho ปีที่แล้ว +1

    Świetny materiał!

  • @KeritechElectronics
    @KeritechElectronics ปีที่แล้ว +1

    Coś o innych lampach niż elektronowe :)
    Bardzo ciekawy odcinek!

  • @metalhead4017
    @metalhead4017 ปีที่แล้ว +6

    Powinniście na poważnie zacząć robić filmy na TH-cam brakuje programu podobnego do kultowej Sondy widzę że posiadacie potencjał aby taki program stworzyć.

  • @krzysztofporadzinski9183
    @krzysztofporadzinski9183 ปีที่แล้ว

    bardzo ciekawe i świetnie podane. Pojawia się i Bliński gdzieś w tle.

  • @TheApokalipsa88
    @TheApokalipsa88 ปีที่แล้ว

    Pozdrawiam serdecznie i życzę zdrowia.

  • @cobra7374
    @cobra7374 ปีที่แล้ว

    Dziękuję za materiał

  • @krzysztofwaleska
    @krzysztofwaleska ปีที่แล้ว +5

    Doszło do pomieszania pojęć. ,,Lampa ciśnieniowa potocznie nazywana prymus'' to ciśnieniowa kuchenka na naftę, później benzynę. Do grzania potraw i wody. Lampa ciśnieniowa (coś co daje sensowne światło) to np. niemieckie petromax i amerykańskie lampy colemana oraz engielskie lampy tilley'a. Typowo o mocy 125..500W i więcej odpowiednika liczonego względem żarówki wolframowej. Mogę się tu gdzieś mylić, ale krótko: prymus to kuchenka, nie lampa.

    • @Marcin_Marciniak
      @Marcin_Marciniak  ปีที่แล้ว

      Lampa ciśnieniowa różni się minimalnie konstrukcją palnika (mniejsza moc, inaczej kierowany płomień), dodaniem koszulki Auera oraz zabudowaniem jej w szklany klosz. Po założeniu koszulki Auera na palnik prymusa i zabudowaniu go w szklanym kloszu dostaniemy całkiem fajne źródło światła. Część lamp posiada także ramki, nad nimi można postawić garnek i gotować coś w terenie. Dlatego wolałem pokazać zasadę działania takiej lampy prezentując kuchenkę, z której nota bene powstała.

  • @mecenasd3984
    @mecenasd3984 ปีที่แล้ว

    Dzięki za ten odcinek. Pozdrawiam

  • @scianaman1822
    @scianaman1822 11 หลายเดือนก่อน

    panowie taka uwaga, wy te lampy naftowe nieprawidłowo użytkujecie, dlatego spalają się wam knoty, macie okopcone klosze i musicie co jakiś czas korygować płomień. Knot powinien się delikatnie stlić jak paliwo się kończy. Dajcie jakiś kontakt to wam napiszę o co chodzi.

  • @WaldekDudzinski
    @WaldekDudzinski ปีที่แล้ว

    Cześć oglądam pozdrawiam

  • @darek3141
    @darek3141 ปีที่แล้ว

    Wspaniały odcinek . Pozdrawiam ;)

  • @Lechoslowianin
    @Lechoslowianin ปีที่แล้ว

    Ciekawie opowiedziane

  • @pokrec
    @pokrec ปีที่แล้ว +2

    Pierwszym elektrycznym źródłem światła była bańka szklana z parami rtęci (kropelką rtęci i z odpompowanym powietrzem). Pocieranie dłonią takiej bańki obracanej w jakims "kręciołku" powodowało niebieskawo-fioletowe świecenie wzbudzanych elektrycznością statyczną par rtęci. Gdyby wewnętrzną stronę takiej bańki pokryć luminoforem, byłaby... świetlówka. Zresztą, weźcie plastikową reklamówkę w rękę i spróbujcie tym potrzeć po świetlówce liniowej w ciemności. Zaświeci. Nawet na tyle, żeby coś tam słabiutko oświetlić lokalnie.
    To źródło światła skonstruował laborant samego Newtona i stało się ono ciekawostką dla jarmarcznej gawiedzi. Oczywiście, wyjaśnienie działania to czasy o ponad dwa wieki późniejsze.

    • @wojteksmag8286
      @wojteksmag8286 ปีที่แล้ว

      O! A o tym nie wiedziałem! Całkiem ciekawa informacja.

  • @SP3VSS
    @SP3VSS 11 หลายเดือนก่อน

    dla ścisłości to latarnia Rozewie II. Rozewie I jest kawałek dalej.

  • @piotrfedyk74
    @piotrfedyk74 ปีที่แล้ว

    Panowie!!! więcej odcinków - Proszę!

  • @janf.1240
    @janf.1240 ปีที่แล้ว

    super materiał, pozdrawiam :)

  • @dariuszk8126
    @dariuszk8126 ปีที่แล้ว

    Kolejny cudny odcinek! :D

  • @sp3sfzslawek555
    @sp3sfzslawek555 ปีที่แล้ว +2

    Czy ja dobrze pamiętam- świece Jabłoczkowa? Nie były to lampy łukowe? Dziękuję za kolejny ciekawy film.

  • @piotrowicki_7903
    @piotrowicki_7903 ปีที่แล้ว

    Zajebiste!

  • @arturlewinski4510
    @arturlewinski4510 ปีที่แล้ว

    w drugim odcinku nie zapomnijcie powiedzieć o "lampie Nersta"

    • @Marcin_Marciniak
      @Marcin_Marciniak  ปีที่แล้ว

      Nie będziemy zdradzać szczegółów, ale o tej lampie też będzie co nieco.

  • @kamilsp7fll
    @kamilsp7fll ปีที่แล้ว

    O nieee, oglądasz Uniwersum Starosielskie :O

  • @pan_kat1083
    @pan_kat1083 ปีที่แล้ว

    a może kiedys coś o rf heating ? o ogrzewaniu falami radiowymi, spotkałem sie z triodą 3CW20000H3 i jej datasheet mówi o "industrial radio frequency heating services" do 90MHz. na jakiej zasadzie jak co i czemu? kiedyś slyszałem że używało się ogrzewania takim sposobem w szpitalach na fizjoterapiach.

  • @crazydoc4194
    @crazydoc4194 ปีที่แล้ว

    Czekam na następne części. A tak z ciekawości czy pan Marcin nie został pogoniony spod bramki?😃

  • @JanJan-fs8mw
    @JanJan-fs8mw ปีที่แล้ว

    Prośba do prowadzących, mianowicie może zrobicie odcinek jak zrobić solidną lampę solarną, czyli jaki panel, jaki sterownik, jakie ogniwa, no i jakie jasne znaczy superjasne ledy,

    • @Marcin_Marciniak
      @Marcin_Marciniak  ปีที่แล้ว

      Nie wiem czy taki odcinek miałby sens. Zastanowię się, bo nie mam na czym pokazywać. Uważam, że należy podejść do tego trochę inaczej, niż reklamują to dostawcy.

  • @terminus_666
    @terminus_666 ปีที่แล้ว

    Ok.

  • @robert12160
    @robert12160 ปีที่แล้ว +1

    Nie ma jak karbid

  • @mateuszmalczyk5180
    @mateuszmalczyk5180 10 หลายเดือนก่อน +1

    Kiedy kolejny odcinek?

    • @Marcin_Marciniak
      @Marcin_Marciniak  10 หลายเดือนก่อน +1

      Powoli pracuję nad nim. Odcinek o żarówce wymaga dość dużo komentarzy, nie mam jeszcze lektora do nich.

    • @mateuszmalczyk5180
      @mateuszmalczyk5180 10 หลายเดือนก่อน

      @@Marcin_Marciniak dziękuję, nie mogę się doczekać;-) Pozdrawiam

  • @93arnii
    @93arnii ปีที่แล้ว

    No nie wierzę, nawet Pan Aleksander jest fanem szkolnej :D

    • @amalgamat1
      @amalgamat1 ปีที่แล้ว

      To stwierdzenie jest co najmniej znacznym nadużyciem...

    • @93arnii
      @93arnii 3 หลายเดือนก่อน

      @@amalgamat1 Już wiadomo kto wysyła chłopskie lub dziecięce 😄

  • @konradwilk3874
    @konradwilk3874 11 หลายเดือนก่อน

    Nie 2/3 a 5/7:))

  • @wilklesny8107
    @wilklesny8107 ปีที่แล้ว

    KDS