Nie daj losie takiego nauczyciela. Sądząc po tym, jakimi ścieżkami chadza i jakie treści przemyca w swojej "twórczości" to antypolak i piewca półprawd i bajek.
@@aaleks888 Czyli uważasz się za superpolaka i piewcę jedynej "prawdy" !??? Jak to dobrze, że nie spotkaliśmy się . . . Strzeż nas Panie Boże od takich nauczycieli jak ty.
Odcinek jak zawsze bardzo ciekawy, dziekujemy. Zainteresował nawet pociechę, poniewważ kilka dni temu powtarzałam z dzieckiem ten temat. Podręcznik opisywał fakt konieczności remontu zamku na Wawelu, jednak jako przyczynę potraktowania Warszawy jako miasta rezydencjonalnego wskazywał przede wszystkim jej położenie wobec ówczesnych granic.
Czytałem, że Karolingowie mieli wędrujący dwór. Jak król i jego przyboczni wraz z urzednikami zjedli zapasy w danej lokalizacji, ośrodek władzy wędrował gdzie indziej. Petenci szukali króla a nie stolicy.
To chyba jakiś sporo młodszy ja, już nawet nie pamiętam tego programu :)... Ale w gruncie rzeczy ja ogółem pamiętam raczej rzeczy sprzed XX stulecia ;).
Widac po ilosci wyswietlen ze Pana kanal cieszy sie wielka iloscia wyswietlen i nadzieja ze nasz narod uzupelni sobie wiedze na temat naszej Ojczyzny. Pozdrawiam z Toronto! Dziekuje!
Skończyłam edukację szkolną ponad 10 lat temu (nie liczę studiów, nie studiowałam historii ;)). Jak to możliwe że nigdy, ani razu, nie słyszałam o takim powodzie zmiany stolicy z Krakowa do Warszawy? Podstawówka, gimnazjum, liceum, argument zawsze był ten sam - lepsze położenie geograficzne Warszawy względem Krakowa. Jak to możliwe że zarówno podręczniki, jak i sami nauczyciele mówili to samo? O pożarze pierwsze słyszę... Wykluczam swój błąd; jestem ogromną fanką historii i nie zapomniałabym takiego szczegółu. Czy to nie jest tak, że powinniśmy się uczyć wszyscy tego samego? Podręczniki może i różne, ale wiedza ta sama? Co w sytuacji, gdyby takie pytanie padło na którymś z egzaminów na koniec szkoły - która odpowiedź zostałaby uznana za prawidłową? Klucz dla całego kraju powinien być ten sam...
Bo legendy utrwalane są w szkołach też. Mnie się podoba taka, ze Królowi lekarze zalecili świeże wiejskie powietrze. A faktem jest że nie było "przeniesienia stolicy", bo władza była tam gdzie król, a pierwszym królem nie koronowanym na Wawelu był , w naszej rachubie ostatni... Stanisław August Poniatowski... Formalną stolica Polski Warszawa została dopiero po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości.
Naprawdę ciekawe.... mnie też uczono w latach siedemdziesiątych, że król Zygmunt wybrał Warszawę że względu na bliskość do Szwecji i na rozwój regionu przez Annę Jagiellonkę...
6:59 ta linijka leży bez sensu. Z Krakowa do Władysławowa jest raptem 550 km, a nie 1100 km. W tym kontekście północna granica to Inflanty (współczesna Estonia), i wtedy rzeczywiście jest jakieś 1100 km.
Czytałem kiedyś jakąś pozycję w której pisali dokładnie to co Pan przedstawił w swoim filmie. Dobrego dnia życzę wszystkim. PS. Zacząłem czytać Pańską książkę pod tytułem Warcholstwo. Powalająca lektura...
Opowiada Pan o historii w bardzo interesujący i przyjemny sposób. O ile fascynuję się historią tak bardzo ciężko mi się słucha materiałów które są opowiadane w sposób nudny.
W sumie, z tego co pamiętam, to oficjalną stolicą Polski Warszawa stała się, gdy Napoleon stworzył Księstwo Warszawskie, lub jeśli nie uznajemy Księstwa za emanację Polski to dopiero w 1918 roku, kiedy II Rzeczpospolita ogłosiła niepodległość. BTW. Zawsze mnie zastanawiało, jakby potoczyły się losy Polski i Krakowa, gdyby miasto utrzymało stołeczny charakter. Gdzie powstałyby pałace Sasów i magnaterii, która ulica pełniłaby rolę Krakowskiego Przedmieścia, czy w Krakowie wybuchałyby powstania (Listopadowe, Styczniowe, Warszawskie) jak w Warszawie itp. Można prosić o odcinek o Rzeczpospolitej Krakowskiej? Jak działało to państwo, jak odnosili się do niego Polacy z pozostałych zaborów itp.? Odcinek o związkach Wawelu/Krakowa ze Śląskiem też byłby ciekawy.
To prawda. Warszwa została stolica dopiero w ksiestwa Warszawskiego lub IIRP. Kraków zaś nigdy stolica nie był (chyba, że Rzeczpospolitej Krakowskiej albo Generalnego Gubernatorstwa).
Ogółem to w czasach nowożytnych niewiele było "oficjalnych" rzeczy. Nie przenośmy norm dzisiejszego, sformalizowanego świata w epokę, która funkcjonowała na bazie obyczaju i tradycji, a nie kodeksów i tabelek w excelu.
To, nad czym się warto zastanawiać, to jak by się rozwinęła Polska, gdyby w 1918 roku stolicą stał się ucywilizowany, pracowity Poznań, a nie azjatycka Warszawa ściągająca w naturalny sposób do administrowania całym krajem bosych antków z Mazowsza i innych wschodnich dziur.
Też bym chciał zobaczyć alternatywną historię Krakowa, gdyby nadal był stolicą Polski, jakby to miasto wyglądało. Co do powstań to istniała możliwość wybuchu powstania krakowskiego w 1944, zupełnie jak powstanie warszawskie ale do tego nie doszło.
B. fajnie się słuchało. Koniec XVI w. i taka ta Rzeczpospolita i zasobna i potężna ( z Krakowa na północ ~ 1000 km, na wschód ~1200km). Więc przeniesienie - jak najbardziej na rzeczy. Plus. Ps.Wspolczesne widoki Warszawy, Krakowa- mają ilustrować felieton, a jednocześnie mają jakiś wdzięk, urok tego- coś, co jest i stare i miłe sercu .
Jedna prośba: jeśli można w trakcie montażu nie stosować tego przejścia z obrazem skaczącym raz w tą raz w drugą stronę. W głowie się kręci i wzbudza silne negatywne emocje. Chodzi ten efekt przejścia w 0:13 sekundzie. Pozdrawiam :)
Z tym "wciąż" to przesada;) Twierdza, punkt celny strzegący brody na ważnej dla gospodarki Rp Wiśle, stolicą stała się z przyczyn administracyjnych i tak przekazano mi ponad 50 lat temu. Chyba dlatego pożar ów w mojej percepcji wydarzeń został zepchnięty w niepamięć, a i dlatego dziękuję za przypomnienie;) Zdrowia.
Trudności trudnościami. Rzym podbił połowę ówczesnego świata. Arabowie z Mekki, Medyny czy Bagdadu do Kordoby też nie mieli bliżej. Carom nie przeszkadzało że z Moskwy czy St. Petersburga na Syberię jest po wielokroć dalej niż z Krakowa do Smoleńska. Podobnie z Washington DC i ekspansją USA. Tak naprawdę wszystko zależy od umiejętności zorganizowania państwa.
Szczerze? Mam 70 lat, a pierwszy raz usłyszałem, że był jakiś pożar na Wawelu! A już w ogóle, że to mogło mieć związek z przeniesieniem stolicy do Warszawy. Że ktoś snuł takie przypuszczenia. Historii uczyli mnie Rodzice, a potem... długo nikt. Podstawówka, a już szkoła średnia to był jakiś koszmarny żart. "Poczet królów polskich". Zygmunt III Waza. - Przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy. - Dlaczego? - Bo był Szwedem i musiał pilnować tego, co dzieje się w Szwecji, a z Warszawy miał bliżej do Sztokholmu. Wystarczające wyjaśnienie dla dziesięciolatka. Prosty pokoleniowy przekaz: tak uczyli w gimnazjum (klasycznym) przed wojną. Więc skąd się wziął ten pożar?
Pożarów było wiele na Wawelu. Mało się o tym wspomina ale Zygmunt III Waza był królem domatorem. Fascynował się ogrodnictwem, jubilerstwem, majsterkowaniem i alchemią właśnie. Cały dwór splawiono na raty barkami Wisłą do Warszawy ale pożar to takie "clue na torcie". Wisienka na torcie. Powody były ważniejsze. Warszawa była prawie pośrodku ówczesnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów ( a de facto wielu narodów ), dwa bliżej było Zygmuntowi do Szwecji a miał fantazje do śmierci ( i jego synowie też ) odzyskać koronę szwedzką, trzy to chciał zmniejszyć kontrolę potężnych panów małopolskich a cztery Kraków nawiedzały epidemie ( do dzisiaj Kraków męczy smog chociaż odkąd zakazali pieców węglowych to się polepszyło bo Kraków leży w niecce, takiej dolinie jakby )
Jak obliczona została odległość z Krakowa do granic północnych? Ciekawi mnie ta ogromna odległość do wskazanego "polskiego" Bałtyku liczona jako 1100 km. Przy jako takim skomunikowaniu szlaków wydaje mi się, że powinno to być w granicach 600 - 700 km. Chyba że chodzi o północne granice w postaci terenów łotewskich lub estońskich.
No wtedy północna granica państwa Jagiellonów to były Inflatny, nie Jastrzębia Góra. Z Krakowa do Rygi w linii prostej jest ponad 800 km, prawie 1100 do Tallina.
No nie dziwię się, że nikt nie chciał mieszkać w Krakowie, bo leżał wtedy na zachodnich peryferiach Polski, zbyt blisko granicy, zbyt niebezpiecznie. Dziękuje za kolejny ciekawy odcinek. 😊 (Karol "Wielki Puszysty" i Bolesław "Chrobry" oni lubią mieszkać w Krakowie, jestem tego pewna 😉)
Bolesław jest miejscowy, kto wie jak daleko sie zapuszczał zanim się do nas wprowadził. Do Wawelu mamy jakieś 20 km, może kiedyś doszedł :). Za to Karol to kot międzynarodowy prawie, spod samej granicy z Ukrainą. Imię, przyznaje, trochę z niewłaściwego kierunku ;).
W życiu nie słyszałem o tym pożarze. Ten film wydaje się próba obalenia mitu, o którym nikt nigdy nie słyszał. W podstawówce (dobre kilkanaście lat temu) uczyli nas na historii, że zmiana stolicy była zwiazana z bliskościa Mazowsza i Litwy.
Mam takie same przemyślenia. Nawet na studiach historycznych nikt z prowadzących nie podnosił tego argumentu. Co nie zmienia faktu, że informacje o tym jak często władcy bywali na Wawelu są interesujące.
Cóż, trudno mi się wypowiadać jaka tradycja jest powtarzana na studiach czy w szkołach w innych regionach. Być może to motyw bardziej znany na południu kraju niż gdzie indziej? Mogę z całą pewnością za to powiedzieć że wyjaśnienie "pożarowe" podają prawie wszystkie publikacje popularnonaukowe czy nawet naukowe dotykające tematu "przeniesienia stolicy". Trochę ich przewertowalem pisząc biografię Wawelu :).
@andrzejkakol6909 Nic podobnego, jak miał wychodzić na dwór w Krakowie skoro cały czas był na dworze? Wychodził z komnat i nadal był na dworze. A co do faktów, Kraków był trapiony epidemiami, a malutka Warszawa, taka większa gmina, jak Gdów, czy Serock miała powietrze o wiele zdrowsze. Bliskość Krakowa do Granicy tylko pozornie była przeszkodą.Było bliżej do Wiednia- stolicy cesarstwa, do Rzymu...Kraków leżał na szalach handlowych...
1:34 4 000 000 Floreny czyli 1 333 333 333,33 zł czyli koszt wybudowania małego miasta z 5 - 7 piętrową zabudową lub 3 kilometry lini metra w każdym normalnym mieście oprócz Warszawy, tam ceny wywindowały do skali przekrętowej.
to akurat proste. Wielkopolska (Poznań i Gniezno) dostały taki łomot od Czechów w 1038 r. , że nie było czego zbierać. Więc ośrodek władzy się przeniósł w bogatsze i wówczas bezpieczniejsze miejsce.
Właściwie za mało tu jest konkretów. To że Kraków był tylko czasami siedzibą króla nie oznacza braku wagi stołecznej tego miasta. Choćby do zwoływania sejmów i przyjmowania poselstw. Jaką zaś wagę miała Warszawa wśród innych ważnych miast Polski? Inne mogły być ważniejsze od Warszawy.
To zwoływanie sejmów było właśnie problemem. Warszawa była położona bardziej centralnie. Dla większości posłów oznaczało to podróż krótszą niż do Krakowa.
@PiotrJaser Posłowie litewscy woleli wtedy Wilno albo Kijów. Z Kijowa mieli lepszą twardą drogę do Krakowa. Nie musieli męczyć się z błotami Czarnej i Białej Rusi aby dotrzeć później przez piaski do Warszawy.
@@Wojciechwau7A54-fe6fl Jasne. Twarde drogi w Rzeczpospolitej. Przez kogo niby utrzymywane? Drogi były fatalne w całej Rzeczpospolitej. Bez względu na miasta je łączące.
Jak to "naprawdę"? Generalnie wśród historyków panował consesus w tej sprawie. Warszawa była bardziej pomiędzy stolicami obu państw i ostatecznie do Warszawy przeniesiono dwór by król Polski, który był przecież jednocześnie Wielkim Księciem Litewskim miał bliżej do Litwy a i by przedstawiciele Litwy mieli bliżej do swojego Wielkiego Księcia. Pożar Wawelu był pretekstem by przeprowadzkę na dobre sfinalizować.
To jeszcze więcej książek napisałeś? Dość twórczy jesteś. 2:16 jest mapa... masz na nią jakieś namiary, bo rozdzielczość ładna? EEEeEeeeE. Sprawdziłem ile konkretnie książek napisałeś. Sporo dobra światu przekazałeś. Dziękuję ci bardzo.
To jedna z wersji mapy Wacława Grodeckiego - najstarszej dokładnej mapy Polski. Ten i inne warianty można znaleźć w Polonie, najlepiej szukać po nazwisku.
nie ilość się liczy lecz jakość, ja napisałem tylko dwie ale dobre, Janicki nawet nie rozpoznałby dobrej książki gdyby się o nią potknął, nie mówiąc już o napisaniu
@@historyk.marek.rogowicz Jestem z tych, którzy lubią mieć własne zdanie w jakimś temacie. Podaj tytuły, a wrednym i wstrętnym okiem ocenię. Wiesz, ludzie, którzy nie mają nic do ukrycia tak nie reagują. Mogą przedstawiać swój światopogląd. Nie obrzucaj, jeśli łaska, błotem tych, których za swoich przeciwników uważasz, bo to pokonanym nie przysparza sławy.
@@TheTata2tatakazika Kamil Janicki to propagandzista Gazety Wyborczej, a nie prawdziwy historyk, a co do moich książek: Bitwa pod Zbarażem 1649, Od Staszowa do Białej 1863, no i kilka artykułów - np. Bitwa pod Konstantynowem 26 - 28 lipca 1648 roku. To ostatnie do ściągnięcia on-line. Miłej lektury
Ciekawy odcinek. Przypomniał mi pewną kwestię, która nadawałaby się może na odcinek, mianowicie polskich Wazów - jak to się właściwie stało, że w okresie królów elekcyjnych mamy w Polsce właściwie taką "mini dynastię".
To faktycznie ciekawy temat. W gruncie rzeczy z perspektywy ówczesnych Polaków nie istniała żadna dynastia Wazów. To była po prostu kontynuacja dynastii Jagiellonów. Zygmunta III Wazę wyniesiono na tron bo był wnukiem Zygmunta Starego. Tym się też "promowal" podczas elekcji.
To, co nazywamy dynastiami też było w swojej istocie elekcyjne, tylko z bardziej ograniczonym wyborem kandydatów. To nie było przecież tak, jak w bajkach, że regularnie umierał stary, siwy, osiemdziesięcioletni król i jego następcą zostaje syn, przystojny dwudziestopięcioletni królewicz.
@@WielkaHistoria Ciekawe. Dla tego pewnie jest kaplica Wazów przy katedrze na Wawelu wzorowana na kaplicy Zygmuntowskiej, żeby podkreślić kontynuację dynastii i zatem symbolicznie legitymizować władzę?
@@cioccolateriavenezianapo części pewno aby legitymizować dynastie bo prócz Wazów wcześniej powstała kaplica Zygmuntowska. Nie wspominając o tym, że różne możne rody "lubiły" ustanawiać swoje kaplicę w katedrach czy ważniejszych kościołach
Temat ciekawy. Nie znałem wcześniej tylu szczegółów dotyczących przeniesienia stolicy. Dzięki! ... i Tygrysy są! ... a jeden nawet "królewski"!!! Robi się niebezpiecznie ;)
Dlaczego NAPRAWDĘ przeniesiono stolicę do Warszawy? Bo w Krakowie nie było metra , przecież to yasne ! I do tej pory nie ma . W Warszawie były 2 lotniska, a w Krakowie 1 - i to na pastwisku .
Zatem gdzies w alternatywnym swiecie jest Polska ze stolica w Krakowie a najbardziej zanieczyszczonym miastem z milionem kopciuchow jest grajdołowata Warszawa. Konduktorze kochany...
To nie pogodzenie Wazy z utratą tronu wplątało RON w wojny z Szwecją, ale postawa Szwedów, którzy obalając Wazę zniweczyli szansę na pokojowe relacje między Szwecją a Polską. Szwecja tym bardziej jest odpowiedzialna za konflikt, gdyż Szwedzi dążyli do opanowania Bałtyku, czego przykładem jestI wojna północna, która miała miejsce przecież przed panowaniem Wazy.
Oczywiście. Jeśli Szwedzi nie chcieli pozostać biedakami z zadupia Europy (a przecież nawet względnie najzamożniejsza prowincja Skania należała do Danii), w ówczesnych warunkach MUSIELI rozwinąć ekspansję na południowe wybrzeża Bałtyku. Pretensje Zygmunta III do tronu były sprawą trzeciorzędną. Czy jednak ledwo rozpoczęta unia personalna między Szwecją, Polską i Litwą nie byłaby w dłuższej perspektywie korzystna dla wszystkich?
Odcinki o zamkach na pewno będą, choćby ze względu na moją kolejną książkę, która trafi do przedsprzedaży za kilka dni. Natomiast żeby opowiedzieć konkretnie o tych małopolskich muszę wpierw pojechać tam z kamerą. Na razie prawdę mówiąc mam nakręcone głównie zamki francuskie, tak się jakoś złożyło :).
Zanim obejrzę spróbuję odpowiedzieć. Król Zygmunt III Waza był zainteresowany koroną szwedzką i z Warszawy miał bliżej na wyprawę niż z Krakowa, coś takiego obiło mi się kiedyś o uszy.
Przyznam, że wydawca nawet mi to sugerował, ale na razie odmówiłem. To oczywiście ciekawy temat, ale jednak o zamku w Warszawie powstało już kilka książek. Wawel był dla mnie pasjonującym projektem, bo od ponad 100 lat nie ukazała się ani jedna jego pełna historia. Czułem, że trzeba zapełnić lukę. Oczywiście nie wykluczam, że w przyszłości zmienię zdanie :). I dziękuję za miłe słowa, cieszę się, że książka się Panu spodobała.
Stolicę przeniesiono w dół Wisły, bo przepowiednia mówiła, że któregoś dnia pojawi się władca stolicy Dupiarz i zasra rzekę uruchamiając produkcję Trzaskowianki. Krakusi nie chcieli aby smok pił wodę z gnojówką, więc przegonili króla widłami, a ten osiadł w Warszawie. Kilkaset lat później, przepowiednia spełniła się.
Bardzo ciekawy i wartiściowy film 👍. Drobna łyż(ecz)ka dziegciu: nieco utrudnia oglądanie/słuchanie maniera zaczynania prawie każdego zdania od - czasem mało słyszalnego ale jednak - "y.." / "e.."
W wojsku spierali się Krakusy z Warszawianami. Ci ostatni twierdzili że król przeniósł stolicę do Warszawy bo cały fraucymer już miał trypra i potrzebny byl nowy.😂
Chodziłam do Szkoły podstawowej po wojnie. Czy Państwo PAMIĘTAJĄ książki do historii ? Pół strony OBRAZEK (nieczytelny) pół treść , i tak dalej. Historii UCZYŁ mnie Tato.
To niemieckie imię więc Niemiec. Ty masz na imię Artur, więc musisz być Celtem (podejrzewam, że Szkotem, ale jeśli by się okazało, żeś Walijczyk, to wcale bym się nie zdziwił).
@@PiotrJaser Nie jestem Polakiem🐖 (od 30 roku życia) i jestem z tego dumny!🦕 Lepiej późno niż wcale; codziennie gdy otwieram oczy, dziękuję ŻYJĄCEMU WIECZNIE; że nie jestem już katolikiem🐷. #duma #honor #tożsamość
Powód był taki, że od czasów upadku dynastii Piastów, Królestwo Polskie całkowicie zmieniło swoje interesy i zamiast zjednoczyć wszystkie Polskie ziemie po rozbiciu dzielnicowym i dbać o Polskie interesy to zaczęło martwić się o interesy Litewskie, a Wielkie Księstwo Litewskie było kolosem na glinianych nogach, które swój rozkwit zawdzięczało najazdom mongolskim i dalsza egzystencja Wielkiej Litwy nie była możliwa bez pomocy Polskiej, zwłaszcza że Moskwa zaczęła rosnąć w siłę. Biliśmy się głównie na wschodzie, rozciągając w tamtą stronę swoje terytorium, co doprowadziło do tego, że Kraków stał się miastem przygranicznym.
Królestwo Polskie nie miało innych możliwości ekspansji. Wchodzenie w konflikt z Rzeszą (np. o Śląsk czy Pomorze) byłoby samobójstwem. Na południu były Węgry, z którymi nie mieliśmy poważnych zatargów a sporo wspólnych interesów. Jedyne możliwości ekspansji to wschód i unia z Litwą, która była małżeństwem z rozsądku i przez długi czas przynosiła korzyści, choćby w idei pokonania Krzyżaków. Próbowaliśmy z północą i ta rywalizacja ze Szwedami i Moskalami trwała. Dobrze, że w XV wieku odzyskaliśmy Gdańsk, bo było to miasto kluczowe dla gospodarki Królestwa Polskiego. Mówienie o zignorowaniu wschodu a skupienie się na jakichś hipotetycznych wojażach na zachodzie, to mrzonki.
Ciekawe. Ze szkolnej wiedzy pozostała świadomość, że akt przeniesienie stolicy odbył się konkretnego dnia i był szumnie ogłoszony. A tu okazuje się że był to wieloletni proces ewolucyjny wynikający z rosnącej peryferyjności Krakowa.
Paweł Jasienica pisał coś o ucieczce przed francą przywleczoną przez jedną mieszczkę z pielgrzymki do Rzymu... Oczywiście mogła to być tylko kropka nad i powodująca właśnie ten termin przenosin.
Cóż, Jasienica lubił takie anegdoty, ale niekoniecznie je weryfikował :). Wiele by w tym sensu nie było, bo zgodnie z traktatem nadwornego lekarza Stefana Batorego już dwie dekady wcześniej "franca" była tak powszechna w otoczeniu monarszym, że dziwiono się gdy ktoś na nią nie cierpiał... Poza tym to akurat nie była choroba, przed którą się dało uciec. A przed innymi uciekano, ale wracano gdy sytuacja się normowała. Żadna epidemia nie doprowadziła do przeniesienia siedziby monarszej. Byłoby to dalece niepraktyczne, biorąc pod uwagę że duże epidemie wybuchały w nowożytnej Polsce średnio co 3 lata.
Dziękuję Wszystkim za komentarze z których też sporo się dowiedziałem 😀 @WielkaHistoria Z filmu i z komentarzy i z innych źródeł dla mnie wybór Warszawy na częsty pobyt króla nie jest taki oczywisty. Kraków nadal pozostał najważniejszym ośrodkiem decyzyjnym państwa. Jednak patrycjat krakowski i biskup Krakowa mogli działać osłabiająco na króla. W Warszawie mogło być przychylniejsze królowi otoczenie.
Krakowa trudno nie lubic ale po inii polsko-litewskiej Krakow mial dla Litwinow polozenie bardzo peryferyjne i to chyba oprocz wojen szwedzkich bylo rownie wazne w rowniez formalnym przeniesieniu centrum wladzy na polnoc czyli do Warszawy. Ciekawy podcast. Pozdrawiam P.S. Dodam jeszcze ze o ile dobrze pamietam to w 17w. i pozniej co trzeci sejm odbywal sie nie w Warszawie a w Grodnie czyli na terytorium Wielkiego Xiestwa Litewskiego. Wielka szkoda ze nasi przodkowie " przeputali " 1 Rzeczpospolita...
Tak, czynnik litewski odegrał tu kluczową rolę. Niektóre sejmy walne odbyły się też w Brześciu Litewskim (dziś miasto nosi nazwę Brześć) blisko ówczesnej granicy polsko-litewskiej.
@@marekjozwiak5390 tak, władze II RP zajęły część ziem dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, które przed XX wiekiem nigdy do Królestwa Polskiego nie należały. To nie tylko Wileńszczyzna, ale też część Podlasia, Polesia i oczywiście Suwalszczyzna. Wraz z przejęciem historycznych ziem litewskich dokonano zmian nazw. Nazwa Brześć Litewski była dla ówczesnych władz polskich niewygodna, bo mogła przypominać o historycznej przynależności tego miasta.
Jak pan ocenia rządy Wazów w rzeczpospolitej pozytywnie, a może negatywnie. Czy zgadza się pan, że Zygmunt 3 waza był fanatykiem religijny,oraz rządził za długo? Pozdrawia.
Oczywiście Zygmunt był fanatykiem, a działania zarówno jego, jak i jego synów trudno oceniać wysoko. Nie powinniśmy jednak sprowadzać historii tej epoki do samych królów. Cały ustrój Rzeczypospolitej w tym czasie podlegał już daleko posuniętej degeneracji, a pozycja monarchów słabła w oczach. Tak więc źródła problemów były znacznie głębsze... Opowiadałem o tym w różnych książkach, ostatnio np. w "Warcholstwie", wcześniej we wspomnianych w odcinku "Damach srebrnego wieku".
@@WielkaHistoria już sobie wyobrażam te kilkaset tabliczek rozstawionych w Polsce, czasem dziś w szczerym polu, z napisem, tu w latach...-... lub w miesiącach..-.. znajdowała się stolica Polski
Jaka szkoda, że nie spotkałem wcześniej takich nauczycieli historii jak pan Janicki. Wielka klasa !
Nie daj losie takiego nauczyciela. Sądząc po tym, jakimi ścieżkami chadza i jakie treści przemyca w swojej "twórczości" to antypolak i piewca półprawd i bajek.
@@aaleks888 Czyli uważasz się za superpolaka i piewcę jedynej "prawdy" !??? Jak to dobrze, że nie spotkaliśmy się . . . Strzeż nas Panie Boże od takich nauczycieli jak ty.
@@aaleks888żałosny komentarz
Bardzo lubię ten kanał, szkoda, że nie było takich rzeczy za moich szkolnych czasów :)
Odcinek jak zawsze bardzo ciekawy, dziekujemy. Zainteresował nawet pociechę, poniewważ kilka dni temu powtarzałam z dzieckiem ten temat. Podręcznik opisywał fakt konieczności remontu zamku na Wawelu, jednak jako przyczynę potraktowania Warszawy jako miasta rezydencjonalnego wskazywał przede wszystkim jej położenie wobec ówczesnych granic.
Czytałem, że Karolingowie mieli wędrujący dwór. Jak król i jego przyboczni wraz z urzednikami zjedli zapasy w danej lokalizacji, ośrodek władzy wędrował gdzie indziej. Petenci szukali króla a nie stolicy.
Tak samo było w Polsce pierwszych Piastów. Dlatego Gall Anonim pisał nie o jednej stolicy ale kilku "sedes regni principalis".
@@WielkaHistoriaaktualnie widzę Ciebie w TVP Historia "Bona"😊
To chyba jakiś sporo młodszy ja, już nawet nie pamiętam tego programu :)... Ale w gruncie rzeczy ja ogółem pamiętam raczej rzeczy sprzed XX stulecia ;).
@@WielkaHistoria Dużo młodszy, można by było się zakochać 😄
@@WielkaHistoria Hej
Widac po ilosci wyswietlen ze Pana kanal cieszy sie wielka iloscia wyswietlen i nadzieja ze nasz narod uzupelni sobie wiedze na temat naszej Ojczyzny. Pozdrawiam z Toronto! Dziekuje!
Komentarz dla zasięgu, jak zwykle interesujacy materiał 👍
Przeniesienie stolicy z Krakowa do Warszawy to początek końca wielkiej i silnej Polski
Dziękuję za dawkę interesujacych informacji
Skończyłam edukację szkolną ponad 10 lat temu (nie liczę studiów, nie studiowałam historii ;)). Jak to możliwe że nigdy, ani razu, nie słyszałam o takim powodzie zmiany stolicy z Krakowa do Warszawy? Podstawówka, gimnazjum, liceum, argument zawsze był ten sam - lepsze położenie geograficzne Warszawy względem Krakowa. Jak to możliwe że zarówno podręczniki, jak i sami nauczyciele mówili to samo? O pożarze pierwsze słyszę... Wykluczam swój błąd; jestem ogromną fanką historii i nie zapomniałabym takiego szczegółu. Czy to nie jest tak, że powinniśmy się uczyć wszyscy tego samego? Podręczniki może i różne, ale wiedza ta sama? Co w sytuacji, gdyby takie pytanie padło na którymś z egzaminów na koniec szkoły - która odpowiedź zostałaby uznana za prawidłową? Klucz dla całego kraju powinien być ten sam...
Bo legendy utrwalane są w szkołach też. Mnie się podoba taka, ze Królowi lekarze zalecili świeże wiejskie powietrze.
A faktem jest że nie było "przeniesienia stolicy", bo władza była tam gdzie król, a pierwszym królem nie koronowanym na Wawelu był , w naszej rachubie ostatni... Stanisław August Poniatowski...
Formalną stolica Polski Warszawa została dopiero po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości.
Ciekawe, przyjemnie się słuchało.
Naprawdę ciekawe.... mnie też uczono w latach siedemdziesiątych, że król Zygmunt wybrał Warszawę że względu na bliskość do Szwecji i na rozwój regionu przez Annę Jagiellonkę...
🎉❤bardzo ciekawie i jasno
6:59 ta linijka leży bez sensu. Z Krakowa do Władysławowa jest raptem 550 km, a nie 1100 km. W tym kontekście północna granica to Inflanty (współczesna Estonia), i wtedy rzeczywiście jest jakieś 1100 km.
Dzięki za porcję ciekawej wiedzy.
Czytałem kiedyś jakąś pozycję w której pisali dokładnie to co Pan przedstawił w swoim filmie. Dobrego dnia życzę wszystkim. PS. Zacząłem czytać Pańską książkę pod tytułem Warcholstwo. Powalająca lektura...
Ciekawe, fajnie się słucha, zawsze można dowiedzieć się więcej o historii 👍
Opowiada Pan o historii w bardzo interesujący i przyjemny sposób. O ile fascynuję się historią tak bardzo ciężko mi się słucha materiałów które są opowiadane w sposób nudny.
W sumie, z tego co pamiętam, to oficjalną stolicą Polski Warszawa stała się, gdy Napoleon stworzył Księstwo Warszawskie, lub jeśli nie uznajemy Księstwa za emanację Polski to dopiero w 1918 roku, kiedy II Rzeczpospolita ogłosiła niepodległość.
BTW. Zawsze mnie zastanawiało, jakby potoczyły się losy Polski i Krakowa, gdyby miasto utrzymało stołeczny charakter. Gdzie powstałyby pałace Sasów i magnaterii, która ulica pełniłaby rolę Krakowskiego Przedmieścia, czy w Krakowie wybuchałyby powstania (Listopadowe, Styczniowe, Warszawskie) jak w Warszawie itp.
Można prosić o odcinek o Rzeczpospolitej Krakowskiej? Jak działało to państwo, jak odnosili się do niego Polacy z pozostałych zaborów itp.? Odcinek o związkach Wawelu/Krakowa ze Śląskiem też byłby ciekawy.
To prawda. Warszwa została stolica dopiero w ksiestwa Warszawskiego lub IIRP. Kraków zaś nigdy stolica nie był (chyba, że Rzeczpospolitej Krakowskiej albo Generalnego Gubernatorstwa).
Ogółem to w czasach nowożytnych niewiele było "oficjalnych" rzeczy. Nie przenośmy norm dzisiejszego, sformalizowanego świata w epokę, która funkcjonowała na bazie obyczaju i tradycji, a nie kodeksów i tabelek w excelu.
@@WielkaHistoria Raczej majestatu wynikłego z katolickiego obrządku, ale to niezbyt sensacyjny szczegół;)
To, nad czym się warto zastanawiać, to jak by się rozwinęła Polska, gdyby w 1918 roku stolicą stał się ucywilizowany, pracowity Poznań, a nie azjatycka Warszawa ściągająca w naturalny sposób do administrowania całym krajem bosych antków z Mazowsza i innych wschodnich dziur.
Też bym chciał zobaczyć alternatywną historię Krakowa, gdyby nadal był stolicą Polski, jakby to miasto wyglądało.
Co do powstań to istniała możliwość wybuchu powstania krakowskiego w 1944, zupełnie jak powstanie warszawskie ale do tego nie doszło.
Bardzo ciekawe i ciekawie przedstawione. Dzieki panie Kamilu
B. fajnie się słuchało. Koniec XVI w. i taka ta Rzeczpospolita i zasobna i potężna ( z Krakowa na północ ~ 1000 km, na wschód ~1200km). Więc przeniesienie - jak najbardziej na rzeczy. Plus. Ps.Wspolczesne widoki Warszawy, Krakowa- mają ilustrować felieton, a jednocześnie mają jakiś wdzięk, urok tego- coś, co jest i stare i miłe sercu .
Bardzo ciekawe to! Dziękuję ☺️
Dziękuję za ten ciekawy materiał
Jedna prośba: jeśli można w trakcie montażu nie stosować tego przejścia z obrazem skaczącym raz w tą raz w drugą stronę. W głowie się kręci i wzbudza silne negatywne emocje. Chodzi ten efekt przejścia w 0:13 sekundzie. Pozdrawiam :)
Wspaniała lekcja historii. Dziękuję ❤
Dzięki za interesujący odcinek.
Z tym "wciąż" to przesada;) Twierdza, punkt celny strzegący brody na ważnej dla gospodarki Rp Wiśle, stolicą stała się z przyczyn administracyjnych i tak przekazano mi ponad 50 lat temu. Chyba dlatego pożar ów w mojej percepcji wydarzeń został zepchnięty w niepamięć, a i dlatego dziękuję za przypomnienie;) Zdrowia.
fajnie sie dowiedziec czegos nowego. dzieki
Trudności trudnościami. Rzym podbił połowę ówczesnego świata. Arabowie z Mekki, Medyny czy Bagdadu do Kordoby też nie mieli bliżej. Carom nie przeszkadzało że z Moskwy czy St. Petersburga na Syberię jest po wielokroć dalej niż z Krakowa do Smoleńska. Podobnie z Washington DC i ekspansją USA. Tak naprawdę wszystko zależy od umiejętności zorganizowania państwa.
Bardzo fajne to jest lubiē pana słuchać
Dobry materiał, dzięki
Bardzo ciekawy program:) Dziękuję :) 😊
Szczerze? Mam 70 lat, a pierwszy raz usłyszałem, że był jakiś pożar na Wawelu! A już w ogóle, że to mogło mieć związek z przeniesieniem stolicy do Warszawy. Że ktoś snuł takie przypuszczenia.
Historii uczyli mnie Rodzice, a potem... długo nikt. Podstawówka, a już szkoła średnia to był jakiś koszmarny żart.
"Poczet królów polskich". Zygmunt III Waza.
- Przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy.
- Dlaczego?
- Bo był Szwedem i musiał pilnować tego, co dzieje się w Szwecji, a z Warszawy miał bliżej do Sztokholmu.
Wystarczające wyjaśnienie dla dziesięciolatka.
Prosty pokoleniowy przekaz: tak uczyli w gimnazjum (klasycznym) przed wojną.
Więc skąd się wziął ten pożar?
właściwie pożary wszystkiego to była codzienność, częściej coś się paliło niż nie
@@nowy5
I stąd się wzięło globalne ocieplenie.
Pożarów było wiele na Wawelu. Mało się o tym wspomina ale Zygmunt III Waza był królem domatorem. Fascynował się ogrodnictwem, jubilerstwem, majsterkowaniem i alchemią właśnie. Cały dwór splawiono na raty barkami Wisłą do Warszawy ale pożar to takie "clue na torcie". Wisienka na torcie. Powody były ważniejsze. Warszawa była prawie pośrodku ówczesnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów ( a de facto wielu narodów ), dwa bliżej było Zygmuntowi do Szwecji a miał fantazje do śmierci ( i jego synowie też ) odzyskać koronę szwedzką, trzy to chciał zmniejszyć kontrolę potężnych panów małopolskich a cztery Kraków nawiedzały epidemie ( do dzisiaj Kraków męczy smog chociaż odkąd zakazali pieców węglowych to się polepszyło bo Kraków leży w niecce, takiej dolinie jakby )
Jak obliczona została odległość z Krakowa do granic północnych? Ciekawi mnie ta ogromna odległość do wskazanego "polskiego" Bałtyku liczona jako 1100 km. Przy jako takim skomunikowaniu szlaków wydaje mi się, że powinno to być w granicach 600 - 700 km. Chyba że chodzi o północne granice w postaci terenów łotewskich lub estońskich.
No wtedy północna granica państwa Jagiellonów to były Inflatny, nie Jastrzębia Góra. Z Krakowa do Rygi w linii prostej jest ponad 800 km, prawie 1100 do Tallina.
komentarz dla zasięgu i dziękuję za materiał
Wielki szacunek za podawanie źródeł. Ciekawy odcinek!
No nie dziwię się, że nikt nie chciał mieszkać w Krakowie, bo leżał wtedy na zachodnich peryferiach Polski, zbyt blisko granicy, zbyt niebezpiecznie. Dziękuje za kolejny ciekawy odcinek. 😊 (Karol "Wielki Puszysty" i Bolesław "Chrobry" oni lubią mieszkać w Krakowie, jestem tego pewna 😉)
Bolesław jest miejscowy, kto wie jak daleko sie zapuszczał zanim się do nas wprowadził. Do Wawelu mamy jakieś 20 km, może kiedyś doszedł :). Za to Karol to kot międzynarodowy prawie, spod samej granicy z Ukrainą. Imię, przyznaje, trochę z niewłaściwego kierunku ;).
Ja się raczej dziwię, że tyle ludzi chce mieszkać w Krakowie dzisiaj... ;-)
Bardzo interesujący odcinek. Dużo wiedzy przedstawionej w przystępny sposób, Dziękuję.
Bardzo dziekuję!
W życiu nie słyszałem o tym pożarze. Ten film wydaje się próba obalenia mitu, o którym nikt nigdy nie słyszał.
W podstawówce (dobre kilkanaście lat temu) uczyli nas na historii, że zmiana stolicy była zwiazana z bliskościa Mazowsza i Litwy.
Mało słyszałeś. Król przeniósł się do Warszawy, bo mu lekarze zalecili świeże wiejskie powietrze.
Mam takie same przemyślenia. Nawet na studiach historycznych nikt z prowadzących nie podnosił tego argumentu. Co nie zmienia faktu, że informacje o tym jak często władcy bywali na Wawelu są interesujące.
Cóż, trudno mi się wypowiadać jaka tradycja jest powtarzana na studiach czy w szkołach w innych regionach. Być może to motyw bardziej znany na południu kraju niż gdzie indziej? Mogę z całą pewnością za to powiedzieć że wyjaśnienie "pożarowe" podają prawie wszystkie publikacje popularnonaukowe czy nawet naukowe dotykające tematu "przeniesienia stolicy". Trochę ich przewertowalem pisząc biografię Wawelu :).
@andrzejkakol6909 Nic podobnego, jak miał wychodzić na dwór w Krakowie skoro cały czas był na dworze? Wychodził z komnat i nadal był na dworze.
A co do faktów, Kraków był trapiony epidemiami, a malutka Warszawa, taka większa gmina, jak Gdów, czy Serock miała powietrze o wiele zdrowsze.
Bliskość Krakowa do Granicy tylko pozornie była przeszkodą.Było bliżej do Wiednia- stolicy cesarstwa, do Rzymu...Kraków leżał na szalach handlowych...
Ja bym sie swoja ignorancja publicznie nie demonstrował;ciesz sie,ze dowiedziales sie czegos nowego.
Bardzo ciekawie przedstawiona historia. Pozdrawiam!
Ciekawe nas 20 lat temu już uczono, że to zainteresowanie polityką Szwedzką więc nie wiem skąd ten stereotyp że to przez pożar
To w Krakowie sobie opowiadają 😝
Ciekawa historia z naszą stolicą 😊
Dziękuję 🙂👍
1:34 4 000 000 Floreny czyli
1 333 333 333,33 zł czyli koszt wybudowania małego miasta z 5 - 7 piętrową zabudową lub 3 kilometry lini metra w każdym normalnym mieście oprócz Warszawy, tam ceny wywindowały do skali przekrętowej.
Opowiedziałeś jak Kraków przestał być stolicą. Chętnie posłuchalabym teraz jak tą stolicą sięstał i dlaczego.
Myślę że kiedyś zrobię też o tym odcinek. Jakby co jest na ten temat rozdział w mojej książce "Wawel. Biografia".
Przestał być w 1795 roku.
to akurat proste. Wielkopolska (Poznań i Gniezno) dostały taki łomot od Czechów w 1038 r. , że nie było czego zbierać. Więc ośrodek władzy się przeniósł w bogatsze i wówczas bezpieczniejsze miejsce.
Fajny materiał, dzięki serdeczne.
Dziękuję bardzo ❤❤❤
Właściwie za mało tu jest konkretów. To że Kraków był tylko czasami siedzibą króla nie oznacza braku wagi stołecznej tego miasta. Choćby do zwoływania sejmów i przyjmowania poselstw. Jaką zaś wagę miała Warszawa wśród innych ważnych miast Polski? Inne mogły być ważniejsze od Warszawy.
nie mogły i nie były, przecież to właśnie w podwarszawskiej Woli dokonywano wolnej elekcji
To zwoływanie sejmów było właśnie problemem. Warszawa była położona bardziej centralnie. Dla większości posłów oznaczało to podróż krótszą niż do Krakowa.
Według Ciebie nie miało znaczenia dla posłów litewskich, że muszą przemierzyć całą Polskę? Do Mazowsza mieli znacznie bliżej.
@PiotrJaser
Posłowie litewscy woleli wtedy Wilno albo Kijów. Z Kijowa mieli lepszą twardą drogę do Krakowa. Nie musieli męczyć się z błotami Czarnej i Białej Rusi aby dotrzeć później przez piaski do Warszawy.
@@Wojciechwau7A54-fe6fl Jasne. Twarde drogi w Rzeczpospolitej. Przez kogo niby utrzymywane? Drogi były fatalne w całej Rzeczpospolitej. Bez względu na miasta je łączące.
Bardzo miło się słuchało.
Bardzo ciekawy materiał.
Jak to "naprawdę"? Generalnie wśród historyków panował consesus w tej sprawie. Warszawa była bardziej pomiędzy stolicami obu państw i ostatecznie do Warszawy przeniesiono dwór by król Polski, który był przecież jednocześnie Wielkim Księciem Litewskim miał bliżej do Litwy a i by przedstawiciele Litwy mieli bliżej do swojego Wielkiego Księcia. Pożar Wawelu był pretekstem by przeprowadzkę na dobre sfinalizować.
Odcinek sie podobal 😍
Koty tez 😻😻😉
Fajny filmik. Dużo ciekawych rzeczy się dowiedziałem.
Dzięki
git!produkcja
To jeszcze więcej książek napisałeś? Dość twórczy jesteś.
2:16 jest mapa... masz na nią jakieś namiary, bo rozdzielczość ładna?
EEEeEeeeE. Sprawdziłem ile konkretnie książek napisałeś. Sporo dobra światu przekazałeś. Dziękuję ci bardzo.
To jedna z wersji mapy Wacława Grodeckiego - najstarszej dokładnej mapy Polski. Ten i inne warianty można znaleźć w Polonie, najlepiej szukać po nazwisku.
Znalazłem. Dzięki.
nie ilość się liczy lecz jakość, ja napisałem tylko dwie ale dobre, Janicki nawet nie rozpoznałby dobrej książki gdyby się o nią potknął, nie mówiąc już o napisaniu
@@historyk.marek.rogowicz Jestem z tych, którzy lubią mieć własne zdanie w jakimś temacie. Podaj tytuły, a wrednym i wstrętnym okiem ocenię. Wiesz, ludzie, którzy nie mają nic do ukrycia tak nie reagują. Mogą przedstawiać swój światopogląd. Nie obrzucaj, jeśli łaska, błotem tych, których za swoich przeciwników uważasz, bo to pokonanym nie przysparza sławy.
@@TheTata2tatakazika Kamil Janicki to propagandzista Gazety Wyborczej, a nie prawdziwy historyk, a co do moich książek: Bitwa pod Zbarażem 1649, Od Staszowa do Białej 1863, no i kilka artykułów - np. Bitwa pod Konstantynowem 26 - 28 lipca 1648 roku. To ostatnie do ściągnięcia on-line. Miłej lektury
Ciekawy odcinek. Przypomniał mi pewną kwestię, która nadawałaby się może na odcinek, mianowicie polskich Wazów - jak to się właściwie stało, że w okresie królów elekcyjnych mamy w Polsce właściwie taką "mini dynastię".
To faktycznie ciekawy temat. W gruncie rzeczy z perspektywy ówczesnych Polaków nie istniała żadna dynastia Wazów. To była po prostu kontynuacja dynastii Jagiellonów. Zygmunta III Wazę wyniesiono na tron bo był wnukiem Zygmunta Starego. Tym się też "promowal" podczas elekcji.
To, co nazywamy dynastiami też było w swojej istocie elekcyjne, tylko z bardziej ograniczonym wyborem kandydatów. To nie było przecież tak, jak w bajkach, że regularnie umierał stary, siwy, osiemdziesięcioletni król i jego następcą zostaje syn, przystojny dwudziestopięcioletni królewicz.
@@WielkaHistoria Ciekawe. Dla tego pewnie jest kaplica Wazów przy katedrze na Wawelu wzorowana na kaplicy Zygmuntowskiej, żeby podkreślić kontynuację dynastii i zatem symbolicznie legitymizować władzę?
@@cioccolateriavenezianapo części pewno aby legitymizować dynastie bo prócz Wazów wcześniej powstała kaplica Zygmuntowska. Nie wspominając o tym, że różne możne rody "lubiły" ustanawiać swoje kaplicę w katedrach czy ważniejszych kościołach
Ciekawe, bardzo dziękuję
Komentarz dla zasięgów, wracam do czytania Warcholstwa ;)
Dziękuję za nakarmienie algorytmu :)
Podpinam się. Dzięki za kolejny ciekawy materiał
Ciekawy film
👍🏻super odcinek 🙂
Temat ciekawy. Nie znałem wcześniej tylu szczegółów dotyczących przeniesienia stolicy. Dzięki! ... i Tygrysy są! ... a jeden nawet "królewski"!!! Robi się niebezpiecznie ;)
A Cesarz Karol to co? Pies?
Jeśli jeden królewskim, to drugi w gruncie rzeczy cesarski ;-)
@@wojteksmag8286 Faktycznie! Mea culpa!! Co Cesarz to Cesarz!
Polscy królowie mieszkali w Wielkopolsce i na Wawelu. Zagraniczne przybłędy gdzie indziej.
Czyli czas przenieść spowrotem stolicę do Krakowa a te głąby zagraniczne (te co siedzą na wiejskiej) niech tam zostaną.
@@siwy9566 głąby zagraniczne niech się wyślą za granicę
Dobra robota
Dlaczego NAPRAWDĘ przeniesiono stolicę do Warszawy? Bo w Krakowie nie było metra , przecież to yasne ! I do tej pory nie ma . W Warszawie były 2 lotniska, a w Krakowie 1 - i to na pastwisku .
Zatem gdzies w alternatywnym swiecie jest Polska ze stolica w Krakowie a najbardziej zanieczyszczonym miastem z milionem kopciuchow jest grajdołowata Warszawa.
Konduktorze kochany...
Podoba się
Warszawianka pozdrawia krakusów 😁👋
Krakuska pozdrawia warszawiankę. :)
Dziękuję
Dziekuje bardzo
Tutaj byłem Tony Halik 2O24
Pozdrawiam wszystkich serdecznie .
Warszawa na rycinach 17 ,18 i 19 wieku taka piekna.
A ja mieszkam w Krakowie i cieszę się, że nie mamy tutaj stolicy 😂
Krakow to trochę koniec świata. Stolica powinna być w centrum kraju
Ciekawe informacje
Dziękuję :)
To nie pogodzenie Wazy z utratą tronu wplątało RON w wojny z Szwecją, ale postawa Szwedów, którzy obalając Wazę zniweczyli szansę na pokojowe relacje między Szwecją a Polską.
Szwecja tym bardziej jest odpowiedzialna za konflikt, gdyż Szwedzi dążyli do opanowania Bałtyku, czego przykładem jestI wojna północna, która miała miejsce przecież przed panowaniem Wazy.
Oczywiście. Jeśli Szwedzi nie chcieli pozostać biedakami z zadupia Europy (a przecież nawet względnie najzamożniejsza prowincja Skania należała do Danii), w ówczesnych warunkach MUSIELI rozwinąć ekspansję na południowe wybrzeża Bałtyku. Pretensje Zygmunta III do tronu były sprawą trzeciorzędną.
Czy jednak ledwo rozpoczęta unia personalna między Szwecją, Polską i Litwą nie byłaby w dłuższej perspektywie korzystna dla wszystkich?
może opowie Pan coś o rezydencjach w okół Krakowa, jak np zamek Lipowiec albo Tęczyn :)
Odcinki o zamkach na pewno będą, choćby ze względu na moją kolejną książkę, która trafi do przedsprzedaży za kilka dni. Natomiast żeby opowiedzieć konkretnie o tych małopolskich muszę wpierw pojechać tam z kamerą. Na razie prawdę mówiąc mam nakręcone głównie zamki francuskie, tak się jakoś złożyło :).
Zanim obejrzę spróbuję odpowiedzieć. Król Zygmunt III Waza był zainteresowany koroną szwedzką i z Warszawy miał bliżej na wyprawę niż z Krakowa, coś takiego obiło mi się kiedyś o uszy.
Bardzo ciekawe.
Spróbuję zapytać Panu Janickiemu. Czy w planach ma Pan napisać biografię o Zamku Królewskim w Warszawie? O Wawelu z ekscytacją czytałem. Gratuluję!
Przyznam, że wydawca nawet mi to sugerował, ale na razie odmówiłem. To oczywiście ciekawy temat, ale jednak o zamku w Warszawie powstało już kilka książek. Wawel był dla mnie pasjonującym projektem, bo od ponad 100 lat nie ukazała się ani jedna jego pełna historia. Czułem, że trzeba zapełnić lukę.
Oczywiście nie wykluczam, że w przyszłości zmienię zdanie :). I dziękuję za miłe słowa, cieszę się, że książka się Panu spodobała.
Fajny kanał
super film
Stolicę przeniesiono w dół Wisły, bo przepowiednia mówiła, że któregoś dnia pojawi się władca stolicy Dupiarz i zasra rzekę uruchamiając produkcję Trzaskowianki. Krakusi nie chcieli aby smok pił wodę z gnojówką, więc przegonili króla widłami, a ten osiadł w Warszawie. Kilkaset lat później, przepowiednia spełniła się.
Musisz udowadniać światu, że jesteś debilem?
Dlatego, że nadworny medyk zalecił królowi wiejskie powietrze. Kraków pozdrawia ;)
Bardzo ciekawy i wartiściowy film 👍.
Drobna łyż(ecz)ka dziegciu: nieco utrudnia oglądanie/słuchanie maniera zaczynania prawie każdego zdania od - czasem mało słyszalnego ale jednak - "y.." / "e.."
Złej baletnicy i rąbek spódnicy...
Myślałem że ważnym elementem była wyprawa arcyksięcia Maksymiliana w 1587 - Kraków był zbyt blisko granicy z Cesarstwem
W wojsku spierali się Krakusy z Warszawianami. Ci ostatni twierdzili że król przeniósł stolicę do Warszawy bo cały fraucymer już miał trypra i potrzebny byl nowy.😂
Mnie już w IV klasie podstawówki nic nie mówiono o pożarze, natomiast tłumaczono przeniesienie stolicy położeniem geograficznym.
Chodziłam do Szkoły podstawowej po wojnie. Czy Państwo PAMIĘTAJĄ książki do historii ?
Pół strony OBRAZEK (nieczytelny) pół treść , i tak dalej.
Historii UCZYŁ mnie Tato.
To od kiedy mamy nową stolicę?
1:34 Ten Zygmunt to Polak?
To niemieckie imię więc Niemiec. Ty masz na imię Artur, więc musisz być Celtem (podejrzewam, że Szkotem, ale jeśli by się okazało, żeś Walijczyk, to wcale bym się nie zdziwił).
@@PiotrJaser Nie jestem Polakiem🐖 (od 30 roku życia) i jestem z tego dumny!🦕 Lepiej późno niż wcale; codziennie gdy otwieram oczy, dziękuję ŻYJĄCEMU WIECZNIE; że nie jestem już katolikiem🐷.
#duma
#honor
#tożsamość
Powód był taki, że od czasów upadku dynastii Piastów, Królestwo Polskie całkowicie zmieniło swoje interesy i zamiast zjednoczyć wszystkie Polskie ziemie po rozbiciu dzielnicowym i dbać o Polskie interesy to zaczęło martwić się o interesy Litewskie, a Wielkie Księstwo Litewskie było kolosem na glinianych nogach, które swój rozkwit zawdzięczało najazdom mongolskim i dalsza egzystencja Wielkiej Litwy nie była możliwa bez pomocy Polskiej, zwłaszcza że Moskwa zaczęła rosnąć w siłę. Biliśmy się głównie na wschodzie, rozciągając w tamtą stronę swoje terytorium, co doprowadziło do tego, że Kraków stał się miastem przygranicznym.
Królestwo Polskie nie miało innych możliwości ekspansji. Wchodzenie w konflikt z Rzeszą (np. o Śląsk czy Pomorze) byłoby samobójstwem. Na południu były Węgry, z którymi nie mieliśmy poważnych zatargów a sporo wspólnych interesów. Jedyne możliwości ekspansji to wschód i unia z Litwą, która była małżeństwem z rozsądku i przez długi czas przynosiła korzyści, choćby w idei pokonania Krzyżaków. Próbowaliśmy z północą i ta rywalizacja ze Szwedami i Moskalami trwała. Dobrze, że w XV wieku odzyskaliśmy Gdańsk, bo było to miasto kluczowe dla gospodarki Królestwa Polskiego. Mówienie o zignorowaniu wschodu a skupienie się na jakichś hipotetycznych wojażach na zachodzie, to mrzonki.
@KamilJanicki
@Ptaku93
Jednak Piotrków Trybunalski był dość słynny. Także Sandomierz nie bez znaczenia. Warto więc omówić ważne wtedy miasta Polski.
Ciekawe. Ze szkolnej wiedzy pozostała świadomość, że akt przeniesienie stolicy odbył się konkretnego dnia i był szumnie ogłoszony. A tu okazuje się że był to wieloletni proces ewolucyjny wynikający z rosnącej peryferyjności Krakowa.
Paweł Jasienica pisał coś o ucieczce przed francą przywleczoną przez jedną mieszczkę z pielgrzymki do Rzymu... Oczywiście mogła to być tylko kropka nad i powodująca właśnie ten termin przenosin.
Cóż, Jasienica lubił takie anegdoty, ale niekoniecznie je weryfikował :). Wiele by w tym sensu nie było, bo zgodnie z traktatem nadwornego lekarza Stefana Batorego już dwie dekady wcześniej "franca" była tak powszechna w otoczeniu monarszym, że dziwiono się gdy ktoś na nią nie cierpiał... Poza tym to akurat nie była choroba, przed którą się dało uciec. A przed innymi uciekano, ale wracano gdy sytuacja się normowała. Żadna epidemia nie doprowadziła do przeniesienia siedziby monarszej. Byłoby to dalece niepraktyczne, biorąc pod uwagę że duże epidemie wybuchały w nowożytnej Polsce średnio co 3 lata.
Dziękuję Wszystkim za komentarze z których też sporo się dowiedziałem 😀
@WielkaHistoria
Z filmu i z komentarzy i z innych źródeł dla mnie wybór Warszawy na częsty pobyt króla nie jest taki oczywisty. Kraków nadal pozostał najważniejszym ośrodkiem decyzyjnym państwa. Jednak patrycjat krakowski i biskup Krakowa mogli działać osłabiająco na króla. W Warszawie mogło być przychylniejsze królowi otoczenie.
Krakowa trudno nie lubic ale po inii polsko-litewskiej Krakow mial dla Litwinow polozenie bardzo peryferyjne i to chyba oprocz wojen szwedzkich bylo rownie wazne w rowniez formalnym przeniesieniu centrum wladzy na polnoc czyli do Warszawy. Ciekawy podcast. Pozdrawiam P.S. Dodam jeszcze ze o ile dobrze pamietam to w 17w. i pozniej co trzeci sejm odbywal sie nie w Warszawie a w Grodnie czyli na terytorium Wielkiego Xiestwa Litewskiego.
Wielka szkoda ze nasi przodkowie " przeputali " 1 Rzeczpospolita...
Tak, czynnik litewski odegrał tu kluczową rolę. Niektóre sejmy walne odbyły się też w Brześciu Litewskim (dziś miasto nosi nazwę Brześć) blisko ówczesnej granicy polsko-litewskiej.
@@PiotrJaser A od 1922 do 1939r po przeniesieniu wladz wojewodzkich woj. poleskiego po wielkim pozarze Pinska nosil nazwe Brzescia nad Bugiem.
@@marekjozwiak5390 tak, władze II RP zajęły część ziem dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, które przed XX wiekiem nigdy do Królestwa Polskiego nie należały. To nie tylko Wileńszczyzna, ale też część Podlasia, Polesia i oczywiście Suwalszczyzna. Wraz z przejęciem historycznych ziem litewskich dokonano zmian nazw. Nazwa Brześć Litewski była dla ówczesnych władz polskich niewygodna, bo mogła przypominać o historycznej przynależności tego miasta.
@@PiotrJaser Mozliwe ale uwazam ze przesadzasz. Wielkie Ksiestwo Litwskie to nie miedzywojenna Litwa.
@@marekjozwiak5390 A czy międzywojenna Polska to wcześniejsze Królestwo Polskie? :D
Pierwsze słyszę żeby ktoś twierdził czy mówiło się że stolicę przeniesiono przez pożar...
Jak pan ocenia rządy Wazów w rzeczpospolitej pozytywnie, a może negatywnie. Czy zgadza się pan, że Zygmunt 3 waza był fanatykiem religijny,oraz rządził za długo? Pozdrawia.
Oczywiście Zygmunt był fanatykiem, a działania zarówno jego, jak i jego synów trudno oceniać wysoko. Nie powinniśmy jednak sprowadzać historii tej epoki do samych królów. Cały ustrój Rzeczypospolitej w tym czasie podlegał już daleko posuniętej degeneracji, a pozycja monarchów słabła w oczach. Tak więc źródła problemów były znacznie głębsze... Opowiadałem o tym w różnych książkach, ostatnio np. w "Warcholstwie", wcześniej we wspomnianych w odcinku "Damach srebrnego wieku".
Zygmunt Stary to jedyny nasz król który skonał na Wawelu.
czy możliwe jest zatem stworzenie faktycznej listy wszystkich naszych stolic?
Byłaby to bardzo długa lista :)
@@WielkaHistoria już sobie wyobrażam te kilkaset tabliczek rozstawionych w Polsce, czasem dziś w szczerym polu, z napisem, tu w latach...-... lub w miesiącach..-.. znajdowała się stolica Polski
Podejrzewam że trochę tych tabliczek jest. Spodziewalbym się ich np. w Gieczu albo Płocku :)