Pigułka wiedzy: Bułgaria. Co warto wiedzieć? Podstawowe informacje o kraju, historia Bułgarii i inne
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 15 ส.ค. 2023
- Prezentujemy kolejny odcinek naszej serii pigułek wiedzy o krajach. W tym odcinku tematem jest Bułgaria. Co warto wiedzieć o tym kraju? Wakacje w Bułgarii to częsta decyzja Polaków. W tym materiale przybliżamy podstawowe informacje o tym kraju. Inne tematy to historia Bułgarii, muzyka bułgarska czy sport w Bułgarii. O tym wszystkim opowiada analityk OSW, Łukasz Kobeszko.
Instagram OSW: / osw_pl (link bezpośredni czasem nie działa, w Instagramie można znaleźć nas wpisując osw_pl)
Podcast OSW: open.spotify.com/show/4rlctzU...
Anglojęzyczny kanał OSW: / @centreforeasternstudies
Strona OSW z analizami i obszernymi tekstami: www.osw.waw.pl
Jedno jest pewne, opowiadający jest pełen pasji względem Bułgarii.
I braku wiedzy.
@@PanJapa12321 Rozwiń.
@@piorunekk plemiona słowiańskie nie zostały wyparte, slawizacji uległy elity tureckie.
Podobnie słowianie nie wyparli Rzymian, parędziesiąt procent genów Bułgarów to geny śródziemnomorskie.
Słowianie po prostu to poasymilowali, nawet po stracie niepodległości.
@@PanJapa12321 Czyli jeden szczegół
@@piorunekk to nie jest szczegół. Facet powiedział że Bułgarzy to lud turecki.
Nie było nic o Szopach i niewiele o Macedończykach, nic o Tesalonikach - Sołunie.
Nic o cyganach, niewiele o emigracji i skali. Nic o tym że Sofia rośnie, choć kraj ogółem maleje. Nic o Bułgarach na Ukrainie i rekonstrukcji języka bułgarskiego w xix wieku. Nic o Pomakach i strukturze majątkowej. Ogólnie - wielkie nic.
Gość po prostu przeczytał coś tak z wikipedii i poszło.
Świetna jest ta seria. Można dużo się dowiedzieć w przystępnej formie i z rzetelnego źródła.
Namawiam na "pigulki wiedzy" o krajach Kaukazu. Zarówno tych wolnych na południu Kaukazu, jak i tych okupowanych, na północy gór
że co?
@@bambucza001 że co?
Kapitalna seria. Ogromna dawka wiedzy!
14:29 - zapomniał Pan o bułgarskiej szkole gimnastyki artystycznej. W tej dyscyplinie Bułgaria dominowała ładnych parę lat.
Ostatnio w skokach narciarskich zaczyna odnosić sukcesy Władimir Zografski, de facto jedyny reprezentant Bułgarii w tej dyscyplinie.
Dziękuję za przybliżenie tego mało znanego kraju, pozdrawiam
Super materiał !
Świetny materiał! Bardzo ciekawa tematyka i świetnie poprowadzona opowieść, a akcenty sportowe i muzyczne na końcu po prostu znakomite!
Jak zawsze ciekawe i merytoryczne. Zdałem sobie sprawę, że znam nazwę kraju, wiem gzie leży ale nic o nim nie wiem.
A na czym poleaga ta propaganda?
Świetny materiał jak zawsze ❤
Tyle wyświetleń i zero like?? Ciekawy materiał, Dzięki
7:36 mała poprawka, car Ferdynand umarł 30 lat później, bo w 1948.
Swietne ! więcej takich :)
Ciekawe, warto było się tego dowiedzieć. Może wyjaśnicie Państwo młodszemu pokoleniu temat rozpadu Jugosławii?
Dobry pomysł. Temat mocno eksploatowany w social mediach przez rosyjskich trolli. Trzymają stronę Serbii bez wspominaniu np serbskim ludobójstwu np w Srebrenicy
Nalezy propsowac wejscie Kosowa do Albanii.
@@ZdzichaJedziesz Jeszcze lepsi są ci którzy trzymają stronę Chorwatów, zapominając o tym co robili w czasie II wojny światowej, operacji Burza (Gotovina, nazwisko warte uwagi),,a o zniszczeniu Mostaru w czasie walk z Bośniakami nie wspomnę (tutaj mamy kolejnego, jeszcze większego gagatka, Praljaka, który uciekł przed sprawiedliwością udając się na tamten świat). Na Bałkanach każdy ma krew na rękach i każdy cierpiał okropieństwa wojny, ale według ogólnego przekonania na Zachodzie tylko Serbowie są ci źli. Srebrenica i Srebrenica, to była straszna i przerażająca rzecz, ale większość używających tego argumentu nie ma pojęcia o tym co się działo w szczególności w zachodniej Bośni i na pograniczu z Chorwacją, stara się o tym nie mówić (albo po prostu o tym nie wie, ku temu się bardziej skłaniam).
@@nicolasdecondorcet2431 no właśnie nie. Uważam że Kosowo powinno być w federacji z Serbią. Kosowarzy byli by przeciwwaga w parlamencie Serbii dla serbskich nacjonalistów
@@ZdzichaJedziesz Kołodziejczak juz ma pierwsze efekty swojej koalicji jak widze😄
Dziękuje za bardzo ciekawy materiał
OSW ❤
Dziękuję
W materiale pojawiła się chyba nieścisłość: plemiona słowiańskie nie zostały wyparte z terenu Bułgarii tylko podbite/ podporządkowane a po krótkim okresie czasu protobułgarzy się z nią zupełnie zasymilowali.
lub odwrotnie - przynajmniej wg kronik historycznych...
Genetycznie to my wszyscy jesteśmy zintegrowani 😁. W Europie środkowej to wszyscy jesteśmy do siebie bardzo podobni Niemców i Węgrów nie wyłączając.
Nawet od szympansów różni nas tylko 2 % genomu 😁
Dodać, że tereny Bułgarii zamieszkiwali też Trakowie, teren etniczna zupa
Takich mamy "znafców".Obsiedli po znajomości lukratywne, państwowe posadki jak muchy mięso a wiedza znikoma.Dlatego praktycznie nie jesteśmy notowani w światowych rankingach naukowych.
@@d.stelios4602 zapomniałeś o neadertalczykach 😁
Uwielbiam tę serię. Świetny odcinek, duża dawka wiedzy.
To wszystko co zostało powiedziane w tym materiale jest mniej więcej zgodne z prawdą choć warto zauważyć - Bułgaria jest jedynym państwem UE gdzie co jakiś czas zdarzają się fałszerstwa w wyborach. System polityczny jeden z mniej stabilnych dlatego tak często są tam wybory. O ile w takiej Estonii e-voting działa dobrze o tyle w Bułgarii już średnio się to sprawdza, przynajmniej jak na razie. Chociaż co do protobułgarów widzę tu pewne uproszczenie - Bułgarzy nie do końca są pochodzenia azjatyckiego. Fakt, że ich wczesnym językiem, tych ludzi którzy tu mieszkali w każdym razie był język starocerkiwenosłowiański. Jednak protobułgarzy zanim tu przyszli, nie jest do końca pewne jakiego byli pochodzenia. Niektóre z badań i teorii sugerują pochodzenie pokrewne z ludami tureckimi/turkijskimi, inne że być może byli oni spokrewnieni z Hunami. Prawda jest taka że pochodzili z Azji ale gdy tu przyszli to wymieszali się z ludami słowiańskimi. A więc Bułgarzy mówią językiem słowiańskim ale ich pochodzenie jest ogólnie mieszane, trochę słowiańskie trochę azjatyckie. Choć niewątpliwie to Bułgaria miała bardzo duży wpływ na Rosję, w końcu to bractwo Cyryla i Metodego z Bułgarii w IX wieku wynalazły i rozpowszechniły najpierw głagolicę a potem cyrylicę. Można powiedzieć że mimo mieszanego pochodzenia, Bułgarzy byli tak jakby pierwszym w historii narodem słowiańskim oraz imperium słowiańskim jako państwo bardzo rozległe.
Chcieli być mili dla Bułgarów, bo szczerze mówiąc Bułgaria to pasuje do UE jak świni krawat, drugi raz by ich chyba nie przyjęli. Szczególnie na tle Rumunii słabo wyglądają.
The new DNA research has broken the Asian-Turkic fictional theories, which were written by non-Bulgarian "well-wishers". Ancient chronicles have also appeared, describing the province of Bulgaria in the Roman Empire, in the 5th century. There are also chronicles describing the Thracian tribe Getae, as the first so-called Slavs .The picture is totally different.
I kolejny interesujący materiał 👍👏
Przy okazji piłki nożnej liczyłem na wspomnienie Dimitara Berbatova. Owszem grał dla kadry, która nie odnosiła sukcesów, ale wielki to był piłkarz.
Wychodzi na to, że Rosja walczy teraz z Ukrainą o bułgarskie terytorium.
Idąc dalej tym tokiem myślenia, to też russija okupuje terytoria Mongolii
Ugrofinów.
I tak dalej
trudno mówić o Ukrainie....to coś to wymysł...
z historii tak wynika :)
bardzo fajny material. Pzydalaby sie tez seria o drodze demoludow do socjalizmu i z powrotem
Pozdrawiam serdecznie.
@OSW Następny materiał o Rumuni proszę.
Kolejna zajebista osoba w Osw dzięki za ten odcinek
Raczej fantastyczna…
Bardzo ciekawy materiał.
Ciekawe, dziękuję za ten materiał 👍.
Co do muzyki chciałam dodać, że Vasko Vassilev jest znanym skrzypkiem i grał na koronacji króla Karola III.
Jeżeli chodzi o zawartość merytoryczną to nie ma żadnych zastrzeżeń. Większość najważniejszych informacji została zawarta, szkoda tylko, że tak prześlizgnięto się przez okres rządów komunistycznych, bez omówienia chociażby postaci Teodora Żyrikowa. Pan Łukasz Kobeszko jednak musi zdecydowanie pracować nad wystąpieniami publicznymi. Wydaje mi się, że nie powinno się podczas takich wystąpień mówić z zamkniętymi oczami, a patrzeć zamiast w kamerę to gdzieś w bok. Poza tym to jest git.
No, co prawda ten komunista to się nazywał akurat Żiwkow, ale reszta to git😊
Może coś o Rumunii
W Rumunii ciagle leje.
W planach do nagrania jest filmik o Serbii z tego co pamiętam.
Dobry materiał, tylko pan ekspert ma nieaktualne dane co do bułgarskiej piłki nożnej. Wymienił CSKA i Lewski Sofia, a nie wymienił Łudogorca Razgrad który wygrał ostatnie 12 mistrzostw Bułgarii z rzędu i od 2012 jest niekwestionowanym dominatorem bułgarskiej piłki klubowej ^^ taka drobna errata od fana piłki
Może Pan ekspert nie lubi tego klubu, jak większość Bułgarów
👍
16:29 - a "Voyager" zabrał w przestrzeń kosmiczną bułgarską pieśń ludową (jest na jutubie) jako JEDYNY utwór muzyczny i dorobek rasy ludzkiej.
Przecież voyager ma ze sobą ponad 20 utworów
Komentarz dla statystyk
Jesli Warna sie rozwija to strach myslec co sie dzieje w mniejszych miejscowosciach...
No generalnie wiesz jak tu jest. Sam jak czasm jezdze przez wioski to widac, ze duzo domow pustych stoi, szkoda, bo Sofia to syf. A co do BG w Shengen, to juz mogli sobie darowac veto, bo zgodze sie z opinia, iz Shengen zdechlo jak DE i FR zaczela masowo wpuszczac nielegalnych imigrantow do siebie, bez zadnej kontroli i nadzoru. A teraz ojej, no BG i RO do Shengen nie, bo granice nieszczelne. Hipokryzja level UE.
Współczesna historiografia bułgarska uznaje Układ z San Stefano za zdradę interesów Bułgarii. Szkoda, ze nie wspomniano obszerniej o tym czasie, o Wschodniej Rumelii, o rozgrywaniu Bułgarii przez Serbię z inspiracji Rosji.
Szkoda że nie wspomniano kto blokował powstanie silnego państwa słowiańskiego na Bałkanach i kto bronił Bułgarii zdobyczy na Turcji....
No kto?
Rosja?
@@pkapka89
Jeżeli pytanie jest do mojej wypowiedzi - Anglia.
A powód?….
@@pkapka89 układ sił na mapie i fakt, że to byłoby państwo tożsamościowo prorosyjskie. Dla tych narodów zachód nie ma oferty poza pobiciem
Ależ brutalnie obcieliście tego biednego pana - pasjonata 😝
A w ogóle wątek tego Cara Symeona jest megaciekawy! Trochę taka historia księżniczki Anastazji tylko prawdziwa! Ma potencjał filmowy wręcz, albo chociaż podcastu fabularyzowanego, takiego jakie robi kanał Świat wciąga, może jakaś współpraca? 😁
Czemu przy omawianiu osiągnięć sportowych Bułgarii przedstawione jest zdjęcie zawodnika z Gruzji?
Czepiasz się ;)
A jak wyglądają ich związki z Francją? Znam kilku młodych Bułgarów i oni mówili "merci" jako dziękuję😮😮😮
Może jak u nas pardon kiedyś wyparte przez sorry, sorki. Młodzieżowa gadka lata 90😀 też zwróciłem na to uwagę byłem pierwszy raz w tym roku.
Merci to takie dzięki, dziękuje to błogudarja, zresztą bułgarski język ma sporo zapożyczeń z angielskiego, dotyczy to między innymi nazw sportów
W Rumunii też tak mówią i to też wpływ francuskiego.
@@czerwonekoraleczerwonenicz2093 Raczej rosyjskiego, i pomijam tu cyrylicę
Z rosyjskiego też, cyrylica jest bułgarska z resztą
Czy pojawi się może materiał na temat kryzysu humanitarnego w Górskim Karabachu i zablokowania korytarza laczyńskiego?
Jakoś tak ucięty w pół zdania ten materiał.
Car Ferdynand I nie umarł tylko abdykował. Zdążył potem przeżyć swojego syna i zmarł już po obaleniu wnuka w 1946 roku, ożeniwszy się wcześniej z córką swojego słowackiego służącego.
Jeszcze jeden krytycznie ważny aspekt Bułgarii: katastrofalne wyludnienie. Unia odebrała Bułgarii prawie całe młode pokolenie. 40 lat temu liczyli 9 mln ludzi, dziś jest to 6,5 mln. To spadek o 30 % , ale zrealizował się on poprzez emigrację młodszych pokoleń. W Bułgarii pozostała potężna nadreprezentacja emerytów. Nie ma rolnictwa, na wsi prawie nikt nie pozostał.
Interesujący materiał, zabrakło może paru słów na temat ukształtowania terenu, gospodarki demografii czy wyznań. Niemniej rozumiem, że pigułka nie może pełnić roli książki.
wszystko fajnie, ale brakuje mi trochę informacji na temat relacji z Węgrami, gdyż Buda byłą kiedyś kluczową stolicą regionu bałkańsko-karpackiego
Tam (na Bałkanach) wszystko było przez krótką chwilę stolicą czegoś. Stąd ten burdel tam. Bo wszyscy chcą odzyskać wszystkie "swoje" ziemie.
Pozdrawiam.
Sztangista na zdjeciu to Gruzin.
Co ekspert nie powie.
Ludność słowiańska nie została wyparta przez bułgarskich koczowników. Raczej została podporządkowana, a póżniej język słowiański stał się dominujący wśród elit.
Genetycznie Bułgarzy są ludem kaukaskim (irańskim). tytuł władców Bułgarskich nie jest chan , lecz kanas (czyli kniaz) - tak przynajmniej jest wydłubane w kamieniu.
Bułgarzy byli najmowani do wojsk rzymskich - pozwalano im się osiedlać, np. w Mizji (Moesia) - jest mapa z IV wieku (wprawdzie późniejszy przepis)...
W kronice Koptyjskiej jest wzmianka o prowincji Bułgaria z V wieku (nie potwierdzone w źródłach greckich, ...)
Przed Asparuchem byli Bułgarzy Kubera - zasiedlili się w Macedonii...
Ilu były tych plemion słowiańskich? Może chodziło o Trakach?
Grupa akademików bułgarskich historyków jest zdania, że początki państwa bg należy przesunąć kilka wieków wcześniej przed 681...
W 1944 był przewrót komunistyczny ;)
Kubrat był chrześcijaninem.. a na pewno i Terwel... Bułgarzy w wojsku rzymskim też mogliby być , tak jak i Goci w tym czasie -- arianami.. Natomiast miejscowa ludność Tracka w dużym stopniu była ochrzczona - jest dużo cerkwi z tamtego okresu, jak i pamięć ludowa o św. Andrzeju i św. Pawle...
Chrzest był przed misją CiMetodego... Bułgarzy mówili swoim językiem (bułgarskim) jeszcze przed przyjściem na Balkanach - gdyby tak nie było ile czasu wymagałoby nauczyć się go i zacząć pisać poważne rozprawy w tym języku...
Tereny Rumunii przez długi czas były w granicach Bulgarii. Ruś Kijowska ? - czy nikt nie został na tamtych terenach po Wielkiej Bułgarii?
Czy przed Turkami nie mieli sera?
Niestety SanStefano jest mitem - Rosja miała umowę z Austrią i Prusami, że nie będzie wielkiego państwa bułgarskiego, natomiast Rosja przygotowywała tzw. Gubernię zadunajską - przeszkodzili im wielkie mocarstwa - na Kongresie Berlinskim nawet nie było Bułgarów...
Po 1990 przed postkomunistami rządzili "demokraci", ale nieudolnie (w Polsce tez w pewnej chwili doszedł Kwaśniewski...)
A obrońcy praw człowieka nalegali, żeby tych imigrantów wpuszczać...
Iwo Papazow dostal Grami...
...
Za mało o czasach Wielkiej Bułgarii 1878-1918
Dlaczego się urwało?
Przykre jest to że Bułgaria się zwija . Statystyki demograficzne pokazują ,że 2100r w Bułgarii nie będzie nawet jednego człowieka !
Czy tylko ja mam wrażenie iż potencjał wiedzy opowiadającego został zmarnowany w tym odcinku? Tak jakby ucięli mu w pół zdania nawet na końcu bombowy zleconko było na 17minut materiału i starczy.. Zabrakło podsumowania perspektyw czy sporu o jogurt bułgarski/grecki ;) Szkoda!
Fajne miejsce ale mental z lat 80
Ciekawy materiał. Ja np zawsze myślałem że Bułgarzy to Słowianie
Bo są. Słowianie Bałkańscy
@@pkapka89 Słowianie" to nie etnos!!
O Macedonii Płn ani słowa.
Kurde.. chłop się opluł i nikt mu dyskretnie nie zwrócił uwagi.
Trochę mało o ekonomii
Azjaci wyparli Słowian i co? Dlaczego mówią po bułgarsku a nie jakimś językiem Azji?
No właśnie nie wyparli, tylko podbili i przyjęli język i kulturę swoich poddanych.
@@Camel9991
No ja to wiem, pan to wie, a ten EKSPYRT nie wie.
The "Bulgarian story" invented by foreigners is changing these days. There is no resettlement, but a war of liberation. The Getae were the most warlike Thracians, who caused huge problems for Rome. Because the Romans called them Sclavoni / with time changed to Slavs / , this name was gradually imposed on the other tribes speaking the same language. After many attempts to expel the Romans, in 681, the union of the Getae, Mysians, Scythians and other Thracians succeeded, therefore in the peace treaty of 681, it was written - your lands by right.
Neither Rome nor Constantinople described a similar Asian myth. On the contrary, the province of Bulgaria is mentioned in the Roman Empire, centuries before 681.
@@user-xc6co3ur2v ?
Słabe opracowanie, poziom kanału zaniżony.
O muzyce to chyba pan zapomniał o Azis
Zwykły piosenkarz, dlaczego miałby o nim wspominać
@@czerwonekoraleczerwonenicz2093 Bo zdobył międzynarodową sławę i jest jednym z najpopularniejszych Bułgarów
Imperium Osmańskie nie Ottomańskie jprld wy myślicie?
Uzywa sie tego wymiennie z tego co wiem. O co taki bol dupska?
Obydwie formy są poprawne. Proszę się aż tak tym nie przejmować :)
@@buziaku Nie są, a w każdym razie nie w języku polskim. "Ottoman Empire", czyli nazwa angielska jest efektem anglicyzacji oryginalnej, tureckiej nazwy. Ale w polskim materiale "Imperium Ottomańskie" brzmi jak ponglisz Brajana, który wrócił ze zmywaka jukeju.
@@poiuyt975 przymiotniki "otomański" w języku polskim nie pochodzi z języka angielskiego. I jest dopuszczalny od, ho ho... Lekko licząc kilku stuleci :-)
@@buziakuCzy mogę prosić o jakieś źródła? Bo pierwsze słyszę, a chętnie się czegoś nowego nauczę.
Może jakiś materiał o Czerkiesach? 5 sierpnia w Stambule odbyła się ważna konferencja czerkieskiego ruchu niepodległościowego, na której wystąpiła min. była polska minister spraw zagranicznych.