Czeski język, trudny język. Specyfika czeskiego okiem tłumaczki | opowiada Anna Radwan-Żbikowska
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 9 ก.พ. 2025
- Wiecie, co to jest "kaktus pochodówy"? Albo "gangster koźóchówy"? Tak - zdaniem Czechów - mówi się w Polsce na jeża i pchłę.
Lista wymyślonych nad Wełtawą, rzekomo polskich słów, jest zresztą znacznie dłuższa - pewnie ma podobną długość, jak listy wymyślanych przez Polaków słów czeskich: dřevný kocur itp.
Jak mówi Anna Radwan-Żbikowska, bohemistka i tłumaczka literatury czeskiej - Polacy brzmią dla Czechów trochę jak dzieci z wadą wymowy - charakterystyczne dla języka polskiego głoski "szeleszczące" przypominają bowiem Czechom seplenienie.
Zasadniczo jednak odcinek 42 podcastu Czechostacja, czyli rozmowa z Anną Radwan-Żbikowską właśnie, dotyczy raczej języka czeskiego i przydać może się szczególnie tym, którzy chcieliby się go nauczyć.
Rozmówczyni Czechostacji mówi więc o charakterystycznej i mocno nieintuicyjnej melodii czeskiego języka, która dla polskiego ucha przypomina trochę łagodny śpiew.
Anna Radwan-Żbikowska zwraca też uwagę na duże różnice między czeskim językiem literackim, którego wszyscy się uczą, ale nikt w kontaktach codziennych go nie używa, a językiem ulicy - którego co prawda nie uczy nikt, ale mówią nim wszyscy. Wspólnie wyjaśniamy też, skąd się ta różnica bierze.
Rozmówczyni Czechostacji odsłania też tajniki pracy tłumaczki literatury pięknej. Wyjaśnia, co z czeskiego na polski da się przełożyć łatwo, co trudniej a czego się dosłownie oddać nie da, chociaż przecież nie zawsze jest taka potrzeba.
Z rozmowy dowiecie się też m.in. o tym, czym jest tłumaczenie konsekutywne i co decyduje o tym, jakie książki z obcych języków możecie przeczytać po polsku.
Tak jak w odcinku poprzednim, tym z numerem 41, którego dzisiejsza rozmowa jest kontynuacją, pojawia się w niej kilka książek i jeden film. Oto one:
Aleksander Kaczorowski, "Czechy: to nevymyslíš";
Zofia Tarajło-Lipowska, "Kapoan. O czeskim dla Polaków, być może mało zaawansowanych, ale mocno zainteresowanych", "Nowy Kapoan. Strzel i traf do czesko-polskich językowych gaf";
Karel Čapek, "Dášeňka čili život štěněte";
Klára Vlasáková, "Wyrwy";
oraz książki Oty Pavla i Petry Soukupovej [Ota Pavel, Petra Soukupová].
W odcinku polecam też nakręcony w 2018 miniserial "Dukla 61" w reżyserii Davida Ondříčka i odwołuję się - tak jak tydzień temu - do odcinka nr 104 podcastu @DROZDOWISKO, w którym Teresa Drozda rozmawia z Anną Radwan-Żbikowską o czeskiej literaturze.
W odcinku odwołuję się też od pierszej części rozmowy z Anną Radwan-Żbikowską ( • Nie tylko Szwejk. Prze... ), oraz rozmowy z Karoliną Ćwiek-Rogalską o czeskim odrodzeniu narodowym ( • Czeskie odrodzenie. Ja... ).
-----------------------------------------------------------------
Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc mi go rozwijać, możecie zostać Patronami Czechostacji: - patronite.pl/c...
Na taki krok, czyli dołączenie do grona Patronek i Patronów Czechostacji, w tym tygodniu zdecydowali się:
Łukasz, Marek oraz Piotr
Bardzo Wam dziękuję.
Jest Was już - Patroni i Patronki, wspierających mnie nie tylko finansowo, ale również - co nie mniej dla mnie ważne, radą, siedemdziesięcioro troje.
Jeśli ktoś chciałby wesprzeć moją pracę a nie ma ochoty zobowiązywać się na dłużej, może mi też po po prostu postawić wirtualną ☕ w serwisach:
Suppi: suppi.pl/czech...
lub
Buy Coffee: buycoffee.to/c...
Gdzie Wam poręczniej.
Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - także bardzo dziękuję. Mnie to motywuje a dla algorytmów jest sygnałem, że warto pokazać Czechostację również tym odbiorcom, którzy jej dotychczas nie odkryli.
W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Moj partner (ktory jest Czechem) twierdzi, ze my Polacy brzmimy tak, jakby dziecko mowilo jezykiem staroczeskim.
Bardzo smiesza go polskie wyrazy: jeżozwierz, płetwonurek i hulajnoga, oraz mchu i bzu (na przyklad: w lesie jest duzo mchu, albo idziemy nazrywac bzu).
Jest sporo wyrazow, ktore wedlug niego wymawiamy jak uczace sie jezyka czeskiego dziecko. Na przyklad wyraz pająKI = pavouci, ktory wedlug niego powinien byc wymawiany "pająCY" (co skolei bardzo smieszy mnie).
Do tego rozsmieszy go uklad ust, w momecie w ktorym niektorzy Polacy (w tym ja) wyraznie wymawiaja gloski : "ę" oraz "ą".
W naszych jezykach jest wiele wyrazow brzmiacych tak samu (lub podobnie), ale majacych rozne (czasami wulgarne) lub przeciwne znaczenie. Mielismy z tym ciekawe doswiadczenia na poczatku znajomosci. Na przyklad powiedzialam mu, ze jest "odporny" (mialam na mysli choroby), albo stwierdzilam, ze dal mi "bezcenny" prezent. (czeski "odporný" oznacza obrzydliwy, a wyraz "bezcenný" moze byc zrozumiany, ze bez wartosci).
W domu on mowi po czesku, a ja po polsku i wylapujemy wiele wyrazow na ktore obydwoje reagujemy: O! Moja babcia tak mowila, ale juz sie nie uzywa.
Obustronna nauka jezykow czeskiego i polskiego, to dobra zabawa, a zwiazki przewaznie udane, bo trudno sie klocic z kims, kto mowi jak dziecko. 😀
@@ulkamara5851 ...a zastanawiał się jak Czeski brzmi w Polsce"Sepleniące Dziecko"!😅
@@Dariusz-nv3ro Tak, uświadamiam mu to przy każdej okazji 😅
Język czeski jest XIX wieczną REKONSTRUKCJĄ tak ,że branie z niego w wzroca i porównywanie jest pomyłką bo ten język jest jedną wielką pomyłką
Czeski brzmi jakby bełkotał jakiś bezzębny pijany.
@@maReK.OczOplAs Ale literární jazyk je rekonstrukcí, ne hovorový jazyk.
Ďakujem za príjemné počúvanie. Pozdravujem z Bratislavy.
Rádo se stalo
"Počúvanie" brzmi jak poczuwanie albo cuhać/czychać na kogoś😂
Polak aby zrozumieć to zdanie nie potrzebuje tłumaczenia ! 😅
Zdrawim Vas.
Nad Tatrami sie blyska!
Jeszcze taka anegdotka:
Onego czasu, siedzę z Czechem i pijemy wino. Rzecz się dzieje w Niemczech na takiej większej, międzynarodowej imprezie. I gadam z tym Czechem, każdy po swojemu, jakoś nam idzie. Podchodzi do nas Holender, taki ważniejszy szef, i tak chwilę słucha, i pyta jak my się dogadujemy. Ja odpowiadam - Wiesz, ja rozumiem 60%, on rozumie 60%, to razem rozumiemy 120%... 🤣
😂
Inną sprawą jest, że ze wszystkich języków słowiańskich Czeski (nie znając go) rozumiem najlepiej więc sporo prawdy w tych 60%, bo poszczególnych słów się nie rozumiem, ale sam sens wypowiedzi "zdania" już tak 120%
@@Dadas0560 rozmawiam z koleżankami na deptaku w Hoek van Holland. Widzę, że obok stoi facet i przekrzywia głowę jak wróbelek - nasłuchuje. Pozdrowiłem go skinieniem głowy. Podszedł do nas i mówi ,że jest Czechem który uciekł z kraju podczas "praskiej wiosny" i nie ma wielu okazji by porozmawiać po czesku - z pogłosu w tłumie myślał, że jesteśmy Czechami. Jakby dla potwierdzenia mówię do niego "Aaa Pan /jest/ Czechem?" A on zawiesił na mnie szeroko otwarte oczy i mówi głośno ale sam do siebie w takim niemym zdumieniu ... "Ja sem Pan"...
@@maReK.OczOplAs Ide holka ulicou a naprotiv ide pan Havranek. Pohladela se holka na Havranka a hovorzit jemu: - dobry den, vazeny pane Havrankou, a to tam konec Vam vystaje?
Pan Havranek pohladel se na svojeho kohutka a hovorzit: - ne ne ne! holka! to ne je konec, to je vsehno!!
@@Dadas0560"holka" - "dziewka" - Holecka - "dzieweczka"
Jakże miło posłuchać takiego podcastu w dzisiejszych czasach ❤ Bez napięć i bez złych emocji 😁 Luz i sympa - powodzenia dalej 🫶😄
Jako tłumacz literatury pięknej (szwedzkiej) zwykłem mawiać, że tłumacz dzieła literackiego jest tak naprawdę jego współautorem, ponieważ daje mu nowe życie w innym języku.
@@Rolando95 Szwecja to niebo? Czemu? Nie rozumiem przesłania. 🙂
@@mirekbiek534Może jeszcze w latach 90 Szwecja miała w sobie coś z nieba, ale teraz to zupełnie inny kraj...
@@Rolando95 a to nie wiem, bo nie mieszkałem ani w Szwecji, ani w Czechach. Jedynie mogę się wypowiedzieć na temat UK, gdzie mieszkałem półtora roku i na temat Norwegii, w której mieszkam od szesnastu lat.
@@Rolando95Ja tego nie doświadczyłem (może dlatego, że mówię po szwedzku bez akcentu), ale Polacy tam nagminnie skarżą się, że są traktowani z wysoka.
@@marcinerdmann476 święte słowa ❤️
Uczę się czeskiego od początku roku, i na etapie na którym jestem, to co dla mnie jest najtrudniejsze to składnia. Mając w głowie kolejność w polskim zdaniu, czuję się jakbym miał recytować Pana Tadeusza z jego XIX-wieczną, archaiczną i "ozdobną" składnią. Możliwe że ucząc się czeskiego nie znając innego słowiańskiego języka taki "problem" nie występuje, ale za to 100 innych :) Dzięki za Twoją pracę i pozdrawiam!
Podobnie mam trochę w serbskim. Tam składnia też się wydaje bardziej archaiczna i mi się przez to czasem myli, ale ludzie mnie rozumieją.
Jakiś przykład?
Bardzo lubię brzmienie czeskiego języka, żałuję, że już nie można odbierać czeskiej TV i jestem zachwycona tym jak pan Jakub przechodzi w jednym zdaniu z polskiego akcentu na tę czeską melodykę. To fenomenalne :)
A jeśli chodzi o zabawność wzajemną to doświadczyłam tego lata temu na jakimś koncercie punkowym gdzieś w okolicach miasta Frydek Mistek. Siedzieliśmy z kolegą przy barze, a barmani wyraźnie rozbawieni naszą rozmową zapytali o to jak nazywamy to coś czym się lata. Na słowo "samolot" zaczęli turlać się ze śmiechu :).
My oczywiście o mało nie spadliśmy z hokerów, słysząc, że dla Czechów to "letadlo" :)
Pozdrawiam serdecznie i czekam na kolejne audycje :)
Dziękuję ❤️
ja w swojej szczytowej formie potrafiłem mówić trzema językami i za każdym razem jak mówiąc coś po angielsku, czy hiszpańsku miałem dodać np polskie słowo, czy nazwę, albo musiałem robić przerwę, albo wypowiadałem je z dziwnym akcentem. Też zwróciłem uwagę, jak płynnie i bezproblemowo prowadzący skacze po językach, zresztą jego rozmówczyni również robi to całkiem sprawnie
Na TH-cam jest ceska tv
Nie ma czeskich stacji w kablówkach na południu Polski?
31:57 Nie zgodzę się, germanizmy w polskim języku istnieją od wielu lat i to nie tylko na Śląsku czy w Wielkopolsce. Jest ich bardzo dużo, czasami nawet nie zdajemy sobie sprawy jak dużo.
tak, choćby urlop. spacerować, dach itd. Mnóstwo.
Podobno łańcuch to też germanizm
żeby daleko nie szukać, "wihajster" który jeśli ktoś rozumie źródłosłów jest aż żenującym zapożyczeniem xD
@@gloowacz no wiadomix: "wie heisst er" - "jak on się nazywa", czyli wihajster jest dobrą alternatywą jak się nie wie jak dany przedmiot się nazywa. 🙂
wikszosc tych "germanizmów" nazywane jest gremanizmi bo niecy dawno dawno temy przyjeli polonizmy czy tez słowianiazmy "
Jestem Polakiem całe życie i zawsze wydawało mi się, że przymiotnik jest przed rzeczownikiem. Niech ktoś mnie oświeci gdzie tu jest różnica względem czeskiego. 😛
@@Mic-ir1uc W języku polskim przydawka (przymiotnik) w nazwach własnych zwykle występuje po rzeczowniku. Pozycja przydawki potrafi zmienić znaczenie, np. zachodni Berlin = zachodnia część Berlina, Berlin Zachodni = część miasta (eksklawa) należąca do NRF.
@@Mic-ir1uc ja mam również takie zdanie jak Ty. Jest żółty balonik, a nie balonik żóty. Pozatym w polskim szyk w zdaniu jest przestawny. Można i tak i tak używać. Jak się czuje. Coś tu śmierdzi. Zbyt wielu naprawiaczy kombinuje w języku polskim. Nie dajmy się zwariować.
@@marcinerdmann476 Hej dzieki, ale to o czym mówisz to bardzo specyficzny przykład wręcz pomijalny bo przeciez chyba nie z podziału Berlina za czasów NRD Czesi podobno się śmieją :). Może ja w jakiejś innej Polsce mieszkam, ale wrzucenie przymiotnika po rzeczowniku brzmi dla mnie dziwnie.
@@mariuszwieczorek8242 Coś a la ostatni wymysł "W Ukrainie" ;-)
Chodzi o to, że przymiotnik może też występować po rzeczowniku np. jeśli ma funkcję klasyfikacyjną albo to nazwa własna np. komunikacja publiczna, egzamin wstępny, Politechnika Warszawska, Góry Sowie, Góry Izerskie, bilet miesięczny, chusteczki higieniczne, konkurs fotograficzny, liceum ogólnokształcące, szkoła podstawowa, praca dorywcza, urlop macierzyński, studia zaoczne, szkoła wyższa itp. W języku czeskim nie ma opcjii, żeby przymiotnik był na drugim miejscu. Szkoła wyższa to vysoká škola, szkoła podstawowa to základní škola, urlop macierzyński to mateřské dovolené, Góry Sowie to Soví hory, Góry Izerskie to Jizerské hory, Morze Bałtyckie to Baltské moře. O tę różnicę chodzi :)
Najlepsza komedia jaka w zyciu widzialem. -- Rambo z czeskim dubbingiem.
"Ojciec chrzestny"
Lepszy niż ręce do góry na westernie w niemieckim - hende hoh
Dziękuję wam bardzo za piękny program o języku czeskim ja przebywałem w Ostrawie pracując w kopalni Jan Szferma 3 lata mam 67 lat a do tej pory wspominam swoje młode lata spędzone w Czecho Słowacji wlatach 1982/1984 jeszcze raz serdecznie pozdrawiam z Baltimore USA❤
Kiedy chcemy wskazać na jakąś jednostkową, doraźną cechę osoby, przedmiotu lub zjawiska, wówczas przymiotnik stawiamy przed rzeczownikiem, a zatem powiemy: To jest wesoła dziewczyna, Nowa sukienka została zapakowana, Czerwone słońce wznosiło się ponad horyzontem. Jeżeli natomiast chcemy wymienić cechę gatunkową, trwałą, wyróżniającą dany typ obiektu spośród innych, wówczas przymiotnik powinien znaleźć się po rzeczowniku, np. samochód ciężarowy, woda mineralna, szkoła podstawowa, wiatr halny, cukier trzcinowy, makaron bezglutenowy.
...umiejscowienie przymiotnika zmienia tez znaczenie wyrazenia, np. najwyzszy sad versus Sad Najwyzszy (sorki za brak polskich znakow)
Bardzo przyjemnie słucha się ludzi którzy się lubią, szanują i pięknie mówią❣
W hotelu w kraju południowo-morawskim obsługa prosiła żebym mówił wolno po polsku a nie po angielsku bo lepiej rozumieją. Z jednym tylko byl problem. Z liczbą 44 (numer stolika na kolacji) - Pani przy kasie podała mi kalkulator żebym wystukał na nim cyferkę :)
To prawda.
Moim ulubionym czeskim słowem jest "šlapadlo" co oznacza rower wodny. 😀
😂
Rower wodny rozbryzguje wodę, a bryzgać to po kaszubsku ślapac, zatem to czeskie słowo jest logiczne. Naliczyłem dziesiątki podobieństw między kaszubskim a czeskim.
A nie vodni kolo ?
@@KazimierzW-k1m no właśnie nie
Ale super 👌 dzieki za material.
Pochodze z okolic Katowic jako dzieci wkladalismy widelec do anteny telewizora I odbieralismy Czeskie kanaly he he.
To bylo w latach 80 tych do dzis nie wiem jak to mozliwe.
W języku polskim przymiotnik stawiamy PRZED rzeczownikiem. W tych mniej licznych przypadkach, gdy robimy to odwrotnie, przymiotnik pełni inną niż zwykły atrybut rolę, tj. zmienia znaczenie rzeczownika zawężając jego znaczenie do podklasy lub nazwy własnej (np. "zbiornik przeciwpowodziowy" to podklasa zbiorników, zaś "duży zbiornik" to zwykły zbiornik, tyle że duży; "biały orzeł" to zwykły orzeł koloru białego, "orzeł przedni" to konkretny gatunek orła czyli jego podklasa, a "Orzeł Biały" to nazwa własna godła narodowego). Jeśli Czesi szukają języka w którym przymiotniki stawia się za rzeczownikami, niech jadą do Hiszpanii lub Watykanu.
P.S. A słynna "láska nebeská" to niby po jakiemu?
Słownik języka polskiego musi się mylić a Czesi niech jadą do Watykanu:
sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/szyk-przymiotnikow;12630.html
@@CzechostacjaNo i słownik dokładnie mówi to samo, co przedmówca. Przymiotnik stawiany za rzeczownikiem pełni funkcję taką jak nazwisko stawiane za imieniem, a więc tworzy coś na kształt dwuczłonowego rzeczownika. Samochód osobowy to nie po prostu samochód, który tak się złożyło, że jest osobowy, ale samochód-osobowy, coś innego niż na przykład samochód ciężarowy. Kolor takiego pojazdu to już cecha dodatkowa (przymiotna) i tę zazwyczaj umieszczemy przed rzeczownikiem. Niebieski samochód osobowy brzmi poprawnie, natomiast osobowy samochód niebieski sugeruje, że istnieje coś takiego jak 'samochód-niebieski', odrębny od innych typ pojazdów, który przy okazji może być osobowy, ale to nie aż tak istotne. Czeska Republika brzmi jako jedna z wielu republika, która przy okazji jest czeska, natomiast Republika Czeska to co innego: konkretny kraj Republika-Czeska, gdzie pierwszy i drugi człon są równie ważne. Morze Bałtyckie to nie taka tam sobie morze, którą przy okazji jest Bałtyckim, tylko Morze-Bałtyckie (jednosłownie Bałtyk), które przy okazji może być brudne, głębokie, wzburzone i wtedy jest 'brudne, głębokie i wzburzone Morze Bałtyckie', ale nie 'Bałtyckie Morze brudne, głębokie i wzburzone', co choć poetycko dopuszczalne, jednak sugeruje że 'Morze Brudne, Głębokie i Wzburzone' to nazwa własna akwenu, natomiast bałtyckie to jakaś jego (niekonieczna) właściwość. Tak, w języku polskim istnieją przymiotniki zarzeczownikowe wieloczłonowe, np. Słownik wyrazów obcych Państwowego Wydawnictwa Naukowego, a nie Państwowego Naukowego Wydawnictwa obcych wyrazów słownik.
Jeśli można by posłużyć się analogią z angielskiego to ten przymiotnik zarzeczownikowy najlepiej przełożyć jako 'the [noun] of something', np: Król Polski = the king of Poland; Republika Czeska = the Republic of Czechia. Tylko w ten sposób mogła zafunkcjonować monarchia elekcyjna w dawnej Polsce i nikt nie miał problemu ze zrozumieniem określenia 'francuski król Polski'.
Bardzo słuszna i ważna uwaga.
Flagowym językiem, gdzie przymiotnik jest drugi, jest francuski (moulin rouge, haute couture, maison blanche).
@@lukask7445No z tym 'haute couture' to nie trafiłeś, bo akurat tu przymiotnik jest na przedzie.
Łoł. Świetny wątek. Nigdy o tym nie myślałem że niby używamy przymiotnika z obu stron rzeczownika ale każda strona implikuje co innego
bardzo ciekawa rozmowa, dzięki
akurat mieszkam teraz z Czechem [25 lat] i się dziwię, czemu on mnie nie rozumie, skoro moi kumple Słowacy normalnie ze mną rozmawiają, trochę mi to rozjaśniliście
będąc w Pradze oglądałem w telewizji ,,Szybcy i wściekli'' po czesku, przepięknie spędzony wieczór :)
Ostatni mem z czeskim językiem w Polsce, to
Wiadomości, "Polacy mają lepiej niż Czesi"
Komentarz Czecha "Kurevsko nedobre novinky"
Na czym wic polega?
Nie zdawałem sobie sprawy z melodyjnosci czeskiego. Bardzo to ciekawe.
Widać że nie oglądałeś żadnego czeskiego filmu XXX 😂
Jestem dopiero w 7-mej minucie, a już mam dwie rzeczy do skomentowania.
Pierwsze to oczywistość - wzajemna śmieszność wynika z bliskości języków. Są na tyle podobne, że mamy możliwość używania do drugiego języka własnych "matryc językowych", a że to nie zawsze działa, to wzbudza konfuzję, którą łatwo obrócić w śmiech. Nie śmieszy nas np. dziwność liczebników w języku niemieckim, czy francuskim, bo dla większości Słowian jest to po prostu trudność (może dziwactwo) w zupełnie innym języku.
Drugie, to spostrzeżenie, że ta śmieszność sama się pompuje poprzez odbijanie/kopiowanie żartów w drugą stronę. Wiele żartów o języku czeskim używa (dla nas także "dopuszczalnej, acz niekoniecznie preferowanej") struktury rzeczownik+przymiotnik. Przez tego typu przeróbki, przez długi czas wydawało mi się, że ten śmieszny zwyczaj używania odwróconej kolejności jest typowy dla języka czeskiego. A to właśnie z tego oni się śmieją, bo u nas jest to dużo częściej używane niż u nich, ale to już kwestia stylistyki i praktyki językowej, bo gramatyka się w tym temacie nie wypowiada.
Ja dowiedziałem się co znaczy "szukać" po czesku jak wzbudziłem ogólną wesołość w towarzystwie Czechów pytając się co tam szuka kolega na ziemi.
Kolejny raz wzbudziliśmy śmiech Czeszek siedzących przy stoliku, prowadząc poważną rozmowę o "szukaniu" pracy. W tym wypadku Czeszki przyznały, że wiedziały co znaczy szukać po polsku, ale nie mogły się powstrzymać się od śmiechu słysząc naszą rozmowę prowadzoną w poważnym tonie. Opowiedziały, że jako dzieci uważały, że Polska to dziwny kraj bo oglądały w polskiej telewizji bajkę "Mamut szuka mamusię".
Z kolei koleżanka spowodowała, że zagadnięty policjant spurpurowiał - zaczęła od tego czy mógłby pomóc bo "szuka drogi".
a droga to narkotyk
Już widzę reakcję Czechów na program w TVP "Rolnik szuka żony" 😂
Najpierw musimy mieć jakąś rzecz, żeby móc ją w ogóle opisywać. Co z tego że powiem "piękny", ty myślisz że mówię o tobie, a ja o twoim psie mówię. Najpierw muszę wiedzieć o czym mówię żeby móc się zapytać "jaki". Nie mogę się zapytać "jaki" skoro już powiedziałem, ze "piękny". Mnie by to wkurzało, że opisuje coś a nie wiem, co opisuje. Język polski jest najbardziej poetyckim językiem na świecie, bo mogę przymiotnik powiedzieć tak jak Czesi przed rzeczownikiem i po rzeczowniku. I mogę przenieść muzykę, odgłosy natury itp. w języku polskim. Czy Czesi w ogóle wiedzą, co to jest szelest, bez "sz", albo szurać bez "sz" i "ć", albo dzwonkiem dzwonić bez "dz" itd. polski język jest najbardziej logiczny ze wszystkich języków, a Czesi, sorry Czesi, język czeski jest językiem dzieci i się jeszcze nie rozwinął ;)
Zgadzam się. Wreszcie ktoś pochwalił język polski, a nie zachwycał się językiem czeskim.
Jasně, polština je tak výborná, skvělá, vynikající. Stejně jako Poláci. Když Polák šlápne do smrdícího psího hovna, tak ti začne s vážnou tváří vyprávět, jak právě vstoupil do božské many s andělskou vůní. :D
A přitom je to úplně naopak, polština zní jak skřeky neandrtálců lovících mamuta. Divím se, že tak primitivním jazykem se dá vůbec domluvit. :D
@@jaroslavbily5410 Polacy nie wdepną w gówno psie. To jest niemożliwe. Bo my dowiemy się w języku polskim o rzeczowniku "gówno" na początku, przed przymiotnikiem. Natomiast Czesi wejdą w to gówno, bo dowiedzą się o tym gównie dopiero po przymiotniku. Język polski jest doskonały.
@@jaroslavbily5410 badania wykazały że ci ludzie, którzy mają więcej genów neandertalczyka niż inni, są bardziej inteligentni.
Kiedyś będąc w Pradze, usłyszałem, jak babcia mówi do wnuka po czesku "nie płacz". Poczułem się jak na Kaszubach, bo zabrzmiało to bardzo po kaszubsku, i tylko najbardziej wprawne ucho mogłoby usłyszeć różnicę.
Jest *język międzysłowiański (medžuslovjansky jezyk, Interslavic language),* który został opracowany na podstawie słów ze wszystkich języków słowiańskich. Taka nowa wersja starocerkiewnosłowiańskiego, tyle że z prostszą gramatyką i słowami zrozumiałymi dla dzisiejszych Słowian :)
Został zrobiony w taki sposób, aby być zrozumiałym dobrze dla każdego Słowianina, przede wszystkim takiego, który nie uczył się tego języka.
*Jednym z dwóch głównych twórców tego języka był Czech Vojtěch Merunka.*
Język międzysłowiański - twórca odpowiada na pytania odnośnie projektu
Interslavic language - Medžuslovjansky jezyk
Język międzysłowiański | Czy Polak, Bułgar i Chorwat zrozumieją sztuczny język?
+ Wiki i inne źródła
Częściowo wpisuje się to w tematykę kanału. Myślę, że można rozpropagować ten język na kanale. Albo zrobić recenzję języka. Może wywiad z panem Merunką?
Jest to fajny pomysł na odcinek, bo i sam projekt fajny. Chociaż mam - prywatnie, wątpliwość, czy współcześnie da się upowszechnić taki język. Angielski nas wszystkich zjada
@@Czechostacja Myślę, że trzeba mówić o tym języku międzysłowiańskim, o tej inicjatywie na różnych kanałach. I szczególnie to co mówi Merunka, powinno trafić do *językoznawców, slawistów, polonistów, bohemistów, historyków* i innych specjalistów.
Język międzysłowiański - twórca odpowiada na pytania odnośnie projektu
(W wywiadzie prowadzący nie bardzo do końca rozumiał co Merunka mówił na temat aspektów technicznych, ale Merunka wszystko świetnie tłumaczy.)
Starocerkiewnosłowiański jest przedstawiany na niektórych uniwersytetach, również na polonistyce. Międzysłowiański też powinien być, tym bardziej, że jest bardzo prosty.
Co więcej międzysłowiańskiego powinno uczyć się różnego rodzaju slawistów, historyków, dziennikarzy i innych tego rodzaju specjalistów. Powinien też być na hotelarstwie, czy geografii turyzmu. Jeżeli zaczniemy od tego to może to ruszy dalej.
W dalszej kolejności w Polsce, Czechach, czy Serbii można by *uczyć dzieci* języka międzysłowiańskiego. Ważne, żeby zaczęły to robić większe kraje słowiańskie, to i mniejsze podążą tą drogą. W związku z tym, że pełną gramatykę międzysłowiańskiego można łyknąć w ciągu kilku dni, to ta nauka języka wiązałaby się głównie z nauką słownictwa. W Polsce można zacząć edukację od klas humanistycznych w liceach. A później wprowadzić krótki roczny(?) kurs w podstawówce.
W Szwecji jest przedmiot, na którym uczą różne słownictwo gwarowe ze Szwecji, Norwegii. Dzięki temu wzrasta zrozumienie językowe między Skandynawami. Zróżnicowanie językowe między językami germańskimi jest tak duże, że do tej pory nie udało się skonstruować dobrego międzygermańskiego nieangielskiego. Słowianie mają dobry język strefowy, więc trzeba to wykorzystać.
Międzysłowiański ma szanse zastąpić rosyjski w komunikacji międzysłowiańskiej. Zaletą międzysłowiańskiego jest to, że nie ma problemów natury politycznej. Poza tym międzysłowiański jest świetnie rozumiany przez wszystkich Słowian. Poza tym międzysłowiański będzie wymagał krótszej edukacji do osiągnięcia tego samego poziomu językowego.
Wiem, wszyscy uczą się angielskiego. Ale zadajmy sobie szczerze pytanie, ilu z tych uczniów będzie w stanie skutecznie skomunikować się z obcokrajowcami. I tutaj międzysłowiański jest szczególnie ważny w naszej części Europy, nawet jeśli wszyscy nie będą mówić w tym prostym dla Słowian języku.
Może z czasem niektóre słowa z międzysłowiańskiego przenikną do języków narodowych, co dalej ułatwiłoby międzysłowiańską komunikację. Może ujednoliciły się nazwy z różnych dziedzin, choćby nazwy warzyw i owoców :)
@@Czechostacja Taka ciekawostka.
W międzysłowiańskim są poza zwykłą łacinką i cyrylicą, także rozszerzona łacinka i cyrylica (z większą ilością znaków), które pozwalają na *zapis entymologiczny,* więc ten język może służyć również do pracy naukowej
Alfabet międzysłowiański#1: Wprowadzenie, slawistyka i SCS | Medžuslovjansky alfabet#1
5:09 Nie jest to do końca prawda, ponieważ jak uważa prof. Mirosław Bańko "Przymiotnik oznaczający cechę doraźną, a także cechę trwałą, ale nieistotną dla kategoryzacji danego pojęcia stawiamy przed rzeczownikiem, np. biały niedźwiedź (może tu chodzić o niedźwiedzia o białej sierści, ale także o jakiegokolwiek niedźwiedzia przysypanego białym pyłem). Przymiotnik oznaczający cechę trwałą, mający funkcję kategoryzacyjną, umieszczamy po rzeczowniku, np. niedźwiedź biały. W sytuacjach, gdy dwa przymiotniki mają charakter kategoryzujący, po rzeczowniku stawiamy ten, który w kategoryzacji uważamy za ważniejszy, por. ludowa sztuka sakralna i sakralna sztuka ludowa (w pierwszym wypadku mówimy o ludowej odmianie sztuki sakralnej, w drugim o odmianie sztuki ludowej).
Gdy dwa przymiotniki występują po rzeczowniku, oba oznaczają cechy trwałe, ale pierwszy jest w kategoryzacji ważniejszy. Na przykład ser żółty tylżycki to nazwa odnosząca się do odmiany sera żółtego, a niedźwiedź biały grenlandzki to nazwa, która z ogółu niedźwiedzi białych wyodrębnia te zamieszkałe w Grenlandii i czyni ich „grenlandzkość” niejako cechą gatunkową (jeśli chcemy uniknąć tego efektu, powinniśmy mówić o grenlandzkich niedźwiedziach białych, podobnie jak np. o polskich niedźwiedziach brunatnych).
W nazwie tabletki dojelitowe twarde ostatni człon wskazuje więc na wewnętrzny podział w kategorii tabletki dojelitowe. Nazwa tabletki twarde dojelitowe wskazywałaby, że podstawą podziału jest wyodrębniona wcześniej kategoria tabletki twarde. Musi Pan sobie odpowiedzieć sobie na pytanie, o czym właściwie Pan mówi: czy o tabletkach dojelitowych, czy o tabletkach twardych?
Nazwa twarde tabletki dojelitowe nie musi oznaczać, że twardość jest cechą przygodną, por. wcześniejsze przykłady typu ludowa sztuka sakralna i wiele innych, choćby ujemne liczby parzyste, gdzie oba przymiotniki służą kategoryzacji, ale ten umieszczony po rzeczowniku jest ważniejszy, tzn. w kategoryzacji brany pod uwagę jako pierwszy."
W Polsce jak ktoś pomyli szyk i w aptece powie: "dojelitowe tabletki" nie wywoła to szoku. W sumie jest to dość swobodne w mowie potocznej. Dziwne zatem, że ten inny szyk śmieszy sąsiadów. Przecież powiemy w sklepie: poproszę te czerwone jabłka, a nie te jabłka czerwone proszę. Dziwię się, że autorzy sugerują jakby w polskim istniał tylko szyk rzeczownik , przymiotnik. Częściej jest odwrotnie
No, właśnie od początku tego odcinka nie mogę wyjść z dysonansu. Bo mówią o przymiotniku po rzeczowniku, a przecież wszędzie jest przymiotnik przed rzeczownikiem. Nawet w tytule odcinka. I nie wiem o co im chodzi. Z tym, że faktycznie u nas nie jest to krytyczne i tak można bez problemu zrozumieć co ktoś ma na myśli.
Dziwne.
Czeskie "knedliky" są nie do pobicia. Pamiętam z pobytu na tzw. koloniach letnich dla dzieci. Pamiętam nawet nazwę miejscowości : Tavikovice koło Znojma. Było tam kąpielisko na przyszkolnym, odkrytym basenie , gdzie wygrałem w zawodach pływackich w stylu klasycznym. Duma mnie rozpierała, bo kultura sportowa była wtedy wśród czeskich dzieci dużo wyższa, niż u polskich.
W polskim przymiotnik może stać przed rzeczownikiem lub za rzeczownikiem ( ustawienie za rzeczownikiem jest zaczerpnięte zapewne z francuskiego). Zasadniczo przed rzeczownikiem przymiotnik pojawia się gdy określa cechę zmienną rzeczownika - niebieski autobus, czerwony autobus, natomiast za rzeczownikiem wtedy, gdy razem z rzeczownikiem stanowią zwrot nazywający określony typ obiektu - samochód spalinowy, samochód elektryczny. Można powiedzieć, że Czesi mają tutaj uboższą gramatykę, która nie pozwala na takie subtelne rozróżnienia.
Dobrze opisane, dodam kolejny przykład - buldog francuski to nie to samo, co francuski buldog. Pierwszy będzie określeniem rasy, a drugi to jakikolwiek buldog z Francji
@@levocetirizini Polski kombinator norweski. :)
Ze wszystkich naszych sąsiadów Was lubię najbardziej . Wychowałam się na Waszych bajkach i filmach . Lubiłam je i nie używałam określenia ,,jak w czeskim filmie ,, Kocham Krecika , Rumcajsa , Arablelle , Kobiete za ladą lub pod jednym dachem . Wądraczkową czy Gotta . Jesteście fajne Pepiki .
Jesteście fajne Pepiki - To określenie najlepiej oddaje stosunek Polakow do Czechów, nawet mi nie przychodzi do głowy bardziej obrzydliwa zniewaga
kolega z Czech zaprasza w Kwietniu na ognisko i zaczynają się schody bo w Polsce to Maj
dobrze że nie w prosincu
Pewnie do kielbasek z ogniska poda czerstwe pieczywo.
Uwielbiam atmosferę Waszych rozmów.😊
9:45 Prof. Baluch. Legenda, gawędziarz, były ambasador w Pradze. Ja skończyłem Słowacystykę też na UJ, na pierwszym roku mieliśmy zajęcia z prof. Baluchem, już nie pamiętam nazwy, coś z literaturoznawstwa. Niestety, od czasu studiów nie mam już kontaktu z językiem, czego żałuję, ale uwielbiam posłuchać takich rozmów od czasu do czasu.
Nie rozumiem, czemu do nas tak malo dociera czeska kultura. Czemu na platformach telewizyjnych brak czeskich programow tv?
Bo są na niskim poziomie/nawet w porównaniu ze współczesną polską kulturą/
@@maReK.OczOplAsamerykanskie sa na wyzszym? 😂
@@LukeXMV dużo wyższym a w zasadzie najwyższym
czeska popkultura nie jest zbyt wartościowa i uważają tak nawet sami Czesi. Kiedyś Czechosłowacja miała kino, ale to było dawno temu.
Super rozmowa, wielkie dzięki! Uczę się czeskiego od jakiegoś czasu. A propos Waszej zagwozdki jak oddać tytuł "Listopád" z zaakcentowanym "spadniem" - wpadł mi do głowy "Listospad" :)
Ostatnio w wakacje byłem w Pradze i w pierwszej chwili miałem wrażenie, że otaczają mnie jakimś cudem sami Polacy. Dopiero po wsłuchaniu się zauważyłem, że zmyliło mnie pewne podobieństwo prozodii i w rzeczywistości był to język czeski. Inaczej jest z językami wschodniosłowiańskimi, od razu np. słychać różnicę pomiędzy polskim i rosyjskim, nawet gdy nie rozróżnia się jeszcze słyszanych słów. W ogóle to zawsze gdy jestem w Pradze to dopada mnie lekka obsesja na punkcie nazwy którejś ze stacji metra, kiedyś była to stacja Anděl (za diabła nie mogłem tego prawidłowo wymówić), teraz Depo Hostivař (tym razem chodziło o znaczenie, nigdzie nie mogłem znaleźć). Wie ktoś może co jest to Depo?
From french dépôt or English depot, warehouse or railway or a bus station
Zajezdnia
Czyli coś jak polskie "depozyt"
Pani Anna jest wspaniała. Dzięki
moje doświadczenie z Czeskim jest minimalne, ale jakieś jest. Rozmawiałem kiedyś za to z kolegą Czechem i żalił się, że nie potrafi wyznać miłości. Że można powiedzieć, że się kogoś "lubuje" co w sumie można znaczyć, że się go poprostu lubi i tyle, albo, że się kogoś "miłuje" a to z kolei brzmi, jakby się urwał ze średniowiecza, albo cytował poezję, czy książkę. To prawda?
Zazdroszczę Czechom rozdzielenia rz i ż oraz ch i c... u nas już ledwo słyszalne jest ch i h, ale rz i ż już nie ma żadnej różnicy niestety
O tym właśnie konkretnym przykładzie nawet opowiadamy w rozmowie, rzeczywiście to dość złożone
@@Czechostacja tak... Słuchałem, zatrzymałem, napisałem komentarz, a potem puściłem dalej i aż się śmiałem, że trochę mi odpowiedzieliście nie wiedząc o pytaniu:)
Co do Rz i Ż, kiedyś nagrywałem korpus tekstów i słów (bardziej słów) z tymi głoskami i później je analizowałem. Wychodziło, że „Rz” jest wymawiane trochę dłużej i jest leciutko bardziej (praktycznie niezauważalnie) miękkie (wyższe) względem „Ż”. Różnica w długości wymawiania była też u innych osób, które prosiłem, ale nie wiem jak z miękkością, bo nie nagrywałem ich. Oczywiście tutaj problem jest taki, że najdokładniej przeanalizowałem, to co mówiłem ja, więc może to być zanieczyszczone moim osobistym wariantem polszczyzny, czy wadą wymowy. (nawiasem mówiąc teraz zaprzągłbym do tego jakiś język programowania, a nie hobbystycznie patrząc w grafy słuchał słów typu: żaba, żuk, rzeka, morze, może. Przez pół dnia).
Ta melodia to jest właśnie zdrobniałe pieszczenie się małego dziecka
Minuta 47:15
Czeski "Listopad" Morstajnovej z długim "a" można przetłumaczyć na: "Listo(pad)", ewentualnie "Listo(padł)". Z nawiasami.
Proszę pamiętać o copyrghit'cie.
Dlaczego radio i telewizja nie wyeliminowała czeskiego mówionego? (W Polsce takie procesy były po II wojnie światowej).
W czeskim przymiotnik jest przed rzeczownikiem,bo tak jest w niemieckim . I nie zapominajcie o tym, że Czesi zostali prawie zniemczeni ,a odrodzenie języka czeskiego nastąpiło oddolnie. Być może dziś brzmiałby inaczej , gdyby nie germanizacja Czechów.
Kurde… totalnie się nie zgadzam z tą pozycją przymiotnika - przecież polska norma to totalnie przymiotnik przed rzeczownikiem… bardzo rzadkie są wyjątki kiedy przymiotnik występuje po rzeczowniku
Dlugie i krótkie samogłoski to coś czego do dzisiaj nie umiem rozróżnić. Bardzo ciekawa była perspektywa pani Anny na temat uczenia się języka czeskiego w Polsce. Na początku jak przyjechałem do ČR cały mój zasób słów brałem z etykiet, to był pierwszy i ostatni raz kiedy użyłem słowa "nyní" 😅 potem w użyciu usłyszałem je raz 4 lata później gdzieś na TH-cam. Za to "melodia" przyszł mi dosyć łatwo przez to, że 90% mojej nauki to było po prostu rozmawianie z ludźmi w pracy.
a teraz bądź tak miły i wytłumacz to "nyni"
@@alh6255 oznacza to "teraz" ale Czesi używają w mowie zwrotu "teď" i "teďka"
Lubię jeździć w Słowackie Tatry, gdzie też jest dużo Czechów. Z Słowakami dogadujemy się bez problemu w swoich językach, zato z Czechami czasami łatwiej jest dogadać się po angielsku niż w naszych ojczystych językach. Dodam że Czesi bardzo dobrze mówią po angielsku nawet ci starsi.
Czesi mówią po angielsku i w każdym języku ze straszliwym czeskim akcentem.
Bo Słowacki słynie jako najbliższy Polskiemu z języków narodowych. Zresztą nie bez powodu nazwaliśmy ich bratankami.
Bo pierwotnie to powiedzenie dotyczyło identyfikujących się z węgrami plemion słowiańskich na północy Węgier.
A Czesi jednak od xv w kiedy mówili prawie tym samym językiem co Polacy wybierali przeciwne znaczenie słów gdzie tylko mogli 😅
@@shreder221 pierwsza teza prawidłowa, nawiasem mówiąc ja ją rozpropagowałem począwszy od 2001r. na forach internetowych, na kanwie tego co mi powiedział ok 35 lat temu mój ojciec (wnuk węgierskiego wójta) na moje: Polak Węgier dwa bratanki, ojciec odpowiedział prosto: tylko, że się do cholery nie są w stanie dogadać 🤣. Później podjął te moje tezy jakiś profesorek (nie pamiętam już nazwiska ale chyba go odnajdę ponownie) i na wiki chwali się że to jego zasługa. Zaś co do drugiej tezy to śmiem twierdzić coś zupełnie przeciwnego: to Polacy stosują odmienne znaczenie słów , które mają to samo znaczenie w pozostałych językach słowiańskich. Wiem co mówię moja mama ma czeskie pochodzenie a rodzice mieli matury słowackie.
Ja pamiętam, jak kiedyś nocowałem w Czechach (wynajmowana kwatera) i przyjechali drudzy goście -- rodzina ze Słowacji. I jakoś się zdarzyło, że Słowacy nie mogli się dogadać co do sprzętów kuchennych i zaczęliśmy z żoną pośredniczyć ;D (nie, że byliśmy lepsi językowo, ale już załapaliśmy coś tam, bo sami o to pytaliśmy wcześniej).
@@PKowalski2009 podobna sprawa: poprosili mnie kiedyś brat mojej mamy i jego żona, abym służył za tłumacza podczas odwiedzin u kuzynki jego i mojej mamy w Czechach, na koniec jego żona (polonistka) mówi do mnie super że Cię zabraliśmy bo dzięki temu bez problemu komunikowaliśmy się , a na to kuzynka: bez problemu, bo za Czechosłowacji mieliśmy w szkołach również naukę języka słowackiego 🤣
Czeski nie jest trudny. Raczej dla osób,które nigdy się z tym językiem nie spotkały. Wychowałam się blisko granicy,od dziecka oglądałam czeską TV,bajki. Wystarczy zrozumieć kilka reguł rządzących tym językiem,kilka kluczowych słów, rytm i logikę a potem już samo idzie.
Dla kogoś, kto od dziecka ma kontakt, polski też nie jest trudny. 🙂
W przeciwieństwie do wkładu Braci Czeskich do zachowania ich języka ojczystego, Bracia Polscy zostali wyrugowani z polskiej historii a co bardziej znamienici mający wkład w rozwój polskiej literatury obecnie są opisywani w najlepszym przypadku jako kalwini. To wszystko oczywiście za pacyfizm i zniesienie poddaństwa feudalnego na swoich ziemiach, zamienionej głównie na "czynsz" za wynajęta ziemię itp.
Tak, wkład Arian w dzieje Polski ogromny i zupełnie wyparty przez magnackie warcholstwo
Arianie to agentura obca
Mocno uprościłeś. Istnieją monografie historyczne o braciach polskich, każdy kto chce, może po nie sięgnąć. A bracia czescy lepiej byli potraktowani w Polsce niż w niemieckich Czechach.
Czeski język zawsze śmieszył ale tylko to.Czesi zaś zawsze kojarzą mi się z podlizywaniem się Niemcom.
I tym bardziej ciekawe, że Hitler zrobił z Czech Protektorat Czech i Moraw. A może dlatego, że Protektorat.
Mysmy sie nie podlizywali i 3 miliony poszly do piachu (scyzorykiem chrzczonych nie licze), a Warszawa przestala istniec.
Daszenka miała świetną ekranizacje, lecialo u nas w latach 70/80 jako wieczorynka
Pamiętam tę wieczorynkę!
Chyba tylko w 80. Poza tym do 1981 była "dobranocka", a nie "wieczorynka"...
Rozumiem patriotyzm, ale ta czechogloryfikacja autora podcastu jest męcząca. Nie, Czechy nie są najlepsze na świecie i nie są
centrum wszystkiego.
Rozumiem kompulsywną potrzebę umieszczenia komentarza, ale bez zapoznania się z całym podcastem a nawet przejrzenia tytułów odcinków skutkuje ona, no cóż, sam pan to sobie zrobił
@@Czechostacja , a zdziwisz się, bo przesłuchałem kilkanaście godzin podcastu. Naprawdę podniecanie się, że Dobrawa przyniosła Polsce pismo (o zgrozo!) albo twierdzenie, że Czechy mają wszystko i więcej pod względem turystycznym - to przykłady na śmieszny nacjonalizm.
@@amanis15Bo tylko Polacy chcą się przypodobać wszystkim którzy ich mają gdzieś albo się nimi w ogóle nie interesują to znaczy nami ,nazywają nawet kina w Warszawie na Pradze Praha Kijów w Krakowie i Moskwa również w Warszawie bez rewanżu ze strony tych narodów które to są ich stolice natomiast David Bowie nigdy nie mieszkał w Warszawie był tylko kilka godzin i zatytułował swój bardzo znany świecie utwór Warszawa w podziękowaniu za inspirację muzyczną którą odkrył kupując płyte zespołu Holokanie w Warszawie na ówczesnym placu Komuny Paryskiej teraz Wilsona to jest prawdziwy artysta klasa I poziom oraz wdzięczność która zapisze się w historii muzyki!
@@amanis15pogrążasz się
W Poznaniu też mówimy sobie po nazwisku wsród dobrych znajomych, to wyraz bliskości
po nazwisku to po pysku, jak mówili Mazurzy (po IIWŚ nazywani Mazowszanami, bo słowa "Mazur" czy "mazurek" odnosiły się do Mazowsza).
Dziękuję za ciekawą rozmowę! Mała uwaga germanistyczna. W niemczyźnie (głównie w dialektach południowych i wersji austriackiej) istnieje jak najbardziej słowo Erdapfel (ziemniak). :)
Tak ma Pan oczywiście rację, ziemne jabłko jest ludowym określeniem kartofla w Austrii głównie ;)
@@Czechostacja Bynajmniej nie ludowym. Pochodzi z kręgów dworskich, gdzie nie jadano trywialnych kartofli. Podobnie Wiedeńczycy jedzą Paradeiser, a nie Tomaten. Czy stąd się wzięły rajčata?
U nas na Kaszubach też rodziny są dwujęzyczne. Babcia mówiła do mnie po kaszubsku, a mama po polsku. Ze sobą rozmawiały wyłącznie po kaszubsku. Skutek jest taki, że myślę po polsku, ale śnię po kaszubsku.
Dobrze, że wasz dialekt przetrwał jak i Śląski, dzięki socjaluchom i Warszawie niemal wyginęły takie jak Mazowiecki czy Wielkopolski, bo to "wiocha i smoła z butów" ... gwary miejskie mają nieco lepiej, ale nie najlepiej...
@@pawezielinski2781 Język kaszubski miał się za tzw. komuny dużo lepiej niż teraz, gdy oficjalnie panuje na niego moda i jest dotowany przez UE. Kiedyś w miejscowości Borowy Młyn na Gochach 99,9% mieszkańców mówiło po kaszubsku. Wyjątkami byli nauczyciele, ksiądz i lekarz. Obecnie trudno tam znaleźć osobę, która w codziennej komunikacji używałaby języka kaszubskiego. Wszystko teraz "polaszy".
@@marcinerdmann476 Ale ludność jest rdzenna?
@@pawezielinski2781 W przeważającej większości tak. Młodsze pokolenia już nie chcą używać języka kaszubskiego, nie licząc festynów i akademii z okazji lokalnych świąt. Jednym z głównych problemów jest to, że w szkołach naucza się sztucznego kaszubskiego (urzędowego), który powstał na biurkach gdańskich urzędników, gdy UE uznała kaszubski za samodzielny język. Standardowa wersja języka kaszubskiego powstała w oparciu o dialekty północne i znacząco różni się od dialektów południowych Kaszub. W rezultacie język uczony w szkołach nie integruje Kaszubów.
@@marcinerdmann476 Trochę się interesuję kaszubszczyzną, bo choć jestem z Kuj Pom to mam rodzinę na Kaszubach ( siostra ojca z mężem tam osiadły) i wiem że tych gwar dialektu kaszubskiego trochę jest... tylko że trudno by było w każdej wsi uczyć innej gwary lokalnej.
Mieszkam przy granicy polsko-slowackiej wiec jako dziecko ogladalam bajki po slowacku, a pozniej programy tv.
Uwielbiam jezyk i kulturę.
Smieszne jedt to ze nawzajem slyszymy sie jako dzieci. Jak tu sie nie lubic?😊
Świetna rozmowa :)
Dziękujemy
Kolejny bardzo ciekawy odcinek! :) Co do gwary śląskiej w Czechach, to miałem kiedyś taką sytuację, ze siedząc na przystanku autobusowym w Bohuminie, przysłuchiwałem się rozmowie dwóch pań z torbami pełnymi zakupów, mówiących właśnie "po śląsku", jeśli można tak uogólnić, i stwierdziłem, że nie byłbym w stanie określić, czy są właśnie stąd, czy może z jakiejś miejscowości już po polskiej stronie. Mieszkam w Wodzisławiu Śląskim, i znam sporo ludzi mieszkających w miejscowościach/wsiach między Wodzisławiem a granicą (w linii prostej ok. 30 km), którzy mówią dokładnie taką odmianą tej gwary, która tu znacznie się różni od tej używanej np. w aglomeracji katowickiej, przede wszystkim wieloma słowami, a nawet intonacją, rodem z języka czeskiego. A "z innej beczki", ten odcinek uświadomił mi, że już kilka razy, słuchając innych odcinków, jakoś tak zwróciło moją uwagę, że pan Jakub jakby ciut-ciut, ale jakoś tam zauważalnie, częściej niżby się wydawało... standardowe, że tak to ujmę, używa określeń typu "być w dupie" (choć może to tylko moje subiektywne wrażenie, ale naprawdę je miałem! ;-) ) - teraz, po tej zawartej w odcinku dygresji o charakterze czeskich przekleństw, już chyba rozumiem, skąd to się bierze ;-)
Ale po niemiecku (przynajmniej w Austrii) na ziemniaka właśnie mówi się Erdapfel, co z kolei jest kalką z francuskiego pomme de terre
Rozmówcy w tym filmiku sa przemili, ale mają poważne braki w ogólnym wykształceniu (na pewno nie powinni zapuszczać sie w rejony językoznawcze, dotyczące obu języków, bo wychodzi zabawnie. Np. to twierdzenie, że w Polsce przymiotnik stawia sie po rzeczowniku to brednia, przymiotnik trafia tam tylko w okreslonych sytuacjach i wtedy, na dodatek przestaje byś w zasadzie przymiotnikiem i staje sie częscia "złożonego rzeczownika", jak np. "elektrownia atomowa" czy "owczarek alzacki".
Brněnská 'Šalina' (tramvaj) od německého 'Elektrische Linie' ;)
Mimochodem, neumím Polsky, ale celkem rozumím, protože mě ten jazyk baví... a ano, že je legrační a směšný :) A také, že se snažím poznat všechny ty pastičky, 'falešné přátele' kteří můžou zcela obrátit význam věty. A děkuji, zase jsem jedno takové slovíčko díky Vám našel:
Pomlouvat (CZ) oznacza Szkalować (PL), co brzmi jak Škálovat (CZ), co oznacza Skalować (PL), co brzmi jak Skalovat (CZ), co brzmi jak źle po czesku Zakalovat (CZ), lub Kalit (CZ), což jest Hartowanie (PL), lub Zmącić [wodę] (PL). Hartowanie nie wiem, i Zmącić wodę to jest takove dziwne. Brzmi jako Ubić Wodę, lub Zwilżyć Wodę :D
A nebo take:
"Zkomolením německého Scheisse Linie. tedy "pokálená, posraná trasa", plynoucí z hanlivého pojmenování německým obyvatelstvem původní (neuklízené a zapáchající) koňské dráhy v Brně."
@@Czechostacja Slyšel jsem ve videu, ale nikdy jsem o tom nečetl a neslyšel a zní mi to, jako když přátelé průvodci začali z nudy turistům historii 'přibarvovat' :) A ano, zní to vtipně :)
Samozřejmě netvrdím, že vše, co je na Wikipedii, musí být za každou cenu pravda, nicméně i ta verze s „posranou linkou” tam je, zvukově se to take podobá 😀
cs.wiktionary.org/wiki/%C5%A1alina
@@Czechostacja Je pravda, že to může bejt něco, co se v různejch jazycích děje hojně, tedy že když něco připomíná jak oficielní, tak 'výstižnou' formu, tak se to použije. Či pokud to slovo spojí starý s novym, jako v případě 'pětky' v 'pražštině', což znamená desetikoruna (první československá desetikoruna měla podobnou velikost a hodnotu jako C&K pětikoruna a v Praze starej název zůstal dodneška)
Takže si vlastně dovedu představit, že 'šajselinu' nahradila 'šalina', jak to v podstatě píše WIKI. A pokud někdo nevyhrabe nějakej přes sto let starej zápisek z Brna, můžem jenom hádat :) Rozhodně vtipný, a těšim se, jestli někdy zvim, jak budou Brňáci nadávat 'krtkovi', tedy metru :)
Listospad proponuję :)
Bardzo lubie Czeszki i Czechow.,, Zelaziwko chop na plecki '' - ,,Karabin '' jest naprawde sensacyjny ! Serdecznie pozdrawiam Czeskich bratankow !
Tak , bylem czesto w Czechach w Cieszynie. Pozdrawiam serdecznie !
Dziękuję za materiał❤
Nie będę próbował pisać po czesku, bo nie umiem. Usłyszałem w latach 80, kiedy my odpowiedziałem, jak potrafiłem, od czeskiego żołnierza lub celnika ,krótkie morawskie zęby,
Już kilka razy pytałem ale nikt z vlogerów nie podjął wyzwania więc może tutaj. Moje pytanie dotyczy tego dlaczego współczesny czeski jest tak daleko od staropolszczyzny która do XV wieku była (wg żródeł które czytałem) bardzo zbliżona do ówczesnej czeszczyzny( wcześniej wręcz identyczna) . Dokładniej więc chodzi mi czym kierowali się XIX wieczni odnowiciele tego języka że jest on teraz tak bardzo odmienny (w wielu aspektach bardziej podobny do rosyjskiego co pod względem językowym jest absurdem bo rosyjskiemu daleko do słowiańskiej "wzrorcowośći")
Nie znam wgl. Czeskiego ( zresztą staropolskiego też) ale jak usłyszałem jakie jest pochodzenie literackiego czeskiego to od razu sobie pomyślałem ooo to ten język musi być prawie identyczny jak naszych przodków 😂
A tu mówisz że tak nie jest?
Ja niezupełnie rozumiem. Bo owszem, odnowiciele jakoś do tego XV wieku nawiązywali, zresztą generalnie w językach słowiańskich, zwłaszcza jak znasz więcej niż jeden (lub choćby gwary) jest dużo takich odkryć, że słyszymy coś, co w starej wersji, lub w gwarze, ma takie bądź podobne znaczenie.
Ale w XIX wieku mogli się panslawistycznie nastawiać, na który Polacy nastawili się negatywnie (bo Rosja)... Swoją drogą, właśnie czytałem "Litwę po litewsku" i litewski początkowo zapisywało się "z polska", ale później przeszli na zapis nawiązujący do czeskiego. To trochę w odpowiedzi oczywiście na kwestie nacjonalistyczne; trochę z pobytu budziciela litewskiego (Basanavičius) w Czechach. I czeski potem wpływał na pisownię w innych językach słowiańskich.
@michalwojtass1769 Moj 2.5 letni wnusio z mamą rozmawia po polsku z tatą po niderlandzku , rodzice ze sobą po angielsku (on czasem też mowi po angielsku ) a bajki ogląda po rosyjsku (sam sobie znalazł i lubi najbardziej bajki w tym jezyku ) w szkole dojdą mu jeszcze francuski i do wyboru niemiecki lub hiszpański . Jak liczy do 10 to 1, 2 po angielsku 3 po polsku 4, 5 , po niderlandzku 6 po polsku 7, 8, 9 po angielsku 10 po niderlandzku 😂
Spodziewałam się, że mówiąc o różnicach w wymowie , natychmiast podacie kilka przykładów. Byłoby to bardziej interesujące.
Mnohojazyčné rodiny, od narodenia, poznám takých množstvo (vrátane mojej). Je to vzácny dar. Odporúčam všetkým!
Mój syn nie chce mówić w języku matki…
@@LMB222 przykre, ale zdarza się. Często dzieci znają język pasywnie, rozumieją, ale nie mówią.
U mnie w domu mamy językowe dni, czyli w pewnych dniach mówimy wszyscy w jednym języku i pilnujemy poprawność. Nauka w pewnym wieku musi być już ukierunkowana i celowa (np czytanie itp.). Często pomagają rówieśnicy z danym językiem.
Warto podjąć walkę! Dzieci są w stanie opanować nawet 4-5 języków.
@@LMB222 a jaki to język? Gdzie mieszkacie?
@@LMB222 Synowie, w przeciwieństwie do córek, wolą mówić językiem ojca. To dość typowe (dzieci starają się wchodzić w dorosłą rolę; język ojca brzmi im bardziej męsko, a matki - kobieco). Bachleda-Curuś zna ten ból.
Truchlin jest - moim zdaniem - lepszy od Feliksa, Neta i Niki. Przeczytałam wszystkie części, choć nie zaliczam się już do młodzieży, po czym zaczęłam szukać informacji o tłumaczce i tłumaczeniu. I tak trafiłam na tę rozmowę, o której tutaj mowa i z której dowiedziałam się, że są też komiksy jako ciąg dalszy, ale na razie tylko po czesku. No to, chociaż nie znam czeskiego, poszukałam w necie i zakupiłam (wszystkie części razem) w jakiejś księgarni z południa Polski. Wielkie gratulacje i podziękowania dla Pani Anny za słowo "Truchlin" i spolszczenie tej świetnej serii.
Mam w pracy wielu kolegów Czechów i wolę z nimi rozmawiać po niemiecku bo ja ich kompletnie nie rozumiem. Dla mnie czeski jest sto razy trudniejszy do dogadania niż rosyjski.
Dla mnie też.
Przepiękna książka, moje babcie czytały ją jako dzieci , a jak były już staruszkami ja ją im czytałam ! Daszeńka , opowieść o dorastaniu szczeniaka ! 😊
W następnym roku (jak się uda) chciałbym odwiedzić Pragę i Brno (to drugie z powodu powracającego wyścigu MotoGP) i trochę wpadło przerażenie - skoro jak nauczę się podstaw z samouczka, to Czechów w Pradze czy Brnie nie zrozumiem, to skąd się uczyć takiego języka by móc się z nimi dogadać w podstawowych rzeczach bez wrażenia bycia ufo dla nich ?
Proszę się nie martwić, w zakresie podstaw z samouczka zrozumie Pan, aż tak tragicznie nie jest 🙂
Proboha, nebojte se, ten rozdíl je fakt minimální, klidně se učte spisovnou češtinu. Že místo 'malý' se říká ' malej' není přece jiný jazyk. A Moraváci mluví spíš spisovně. Poslouchala jsem tento skvělý podcast, ale ty rozdíly ve psaní a v mluvení mi přišly přehnané.
@@zahradnikovi8756 no, já to bral hlavně z hlediska Prahy, my cajzlové to máme dost přehnaný 😁
Ale Ana v rozhovoru podotýkala, že na Moravě mluvíte hezky a srozumitelně
Ejjj!!!!! Kaszubski to Nordycki.
I muszę to powiedzieć.
Twoj Polski jest akademicki. Bez ironii. Szacun.
Język polski jest językiem lasu...pomyślnie o tym.
Teraz nie wkręcam. Mówię całkowicie poważnie.
....co do szyku w zdaniu. Czyli dla Czechów mówimy jak Yoda...
A na serio, oj nie chcielibyście wejść, choćby i ze mną, w poprawną polszczyznę zmiany szeregu zdaniowego który, nadal jest językowo, poprawny, a nawet Polacy twierdzą, że nie potrafię mówić poprawnie po polsku 😂
Co do melodii języka absolutnie się zgadzam.
W norweskim jest dokładnie tak samo. Uwielbiam Norków śpiewajacych swoim językiem. Za każdym razem okazywali się ludźmi do rany przyłóż.
O słodki Jezusie....historia o Twoim domu sprawiła, że ledwie trafiam w litery pisząc to...słaba widoczność od nadmiaru płacących się oczu.
No genialne.
Co do pozornego zrozumienia to flagowy przykład: dziwka.😂
Co do ekonomii słownictwa absolutnie się nie zgodzę. Tablica rejestracyjna....blacha...? Coś świta? Ekonomię to my w "parówkowym i wypolerowanym" języku posiadamy. Kwestia w tym, że nasz język kocha mówić.
Co do germanistów w polskim to ciut zawiało brakiem wiedzy. Jest tego od kopy, chleby proste słowo "świr", to z niemieckiego....a jest tego od groma😂
Ciut hamuj takie deklaracje bo tylko, dla takich jak ja, wychodzisz na niedouczonego. To, że ich nikt Tobie nie pokazał, nie widzisz ich, nie oznacza, że ich tam nie ma bratku😂
Aniu, niech pani coś...nadal funkcjonuje, chyba, że aż tak stary jestem😂 ewidentnie nawiązujesz do korpo polskiego, a nie polskiego.
48:45 upadłe liście.
Bardzo dziękuję za kolejny odcinek.
PS. Historia o romansie na "wy" przypomina mi Tristana i Izoldę u Wagnera -- on do niej śpiewa per pani; ona do niego -- per ty. (Już zostawiam na boku historię, jak to żona Korwina przestała do niego mówić per pan, dopiero po narodzinach ich dziecka. W każdym razie jakieś potwierdzenie, że po polsku to może dziwne, ale jak ktoś chce, to może.)
Halo, halo hokej w Polsce, chociaż zdycha, to żyje! Był, będzie, jest TYSKI GKS! Odcinek miód i orzeszki jak zwykle, świetny Gość! Pozdro hokejowe świry 😀
O super, dobrze wiedzieć! Jestem z Rybnika i chcialem pójść z synem gdzieś na mecz hokeja. Tychy blizej niż Czechy. Do Rybnika zapraszam na żużel i baseball :p
@@bartekleskogratulacje z okazji awansu do Ekstraligi!
Akurat hokej w Polsce wcale nie zdycha ale wzrasta .
W sumie ciekawa poezja. Tak, hokej w Polsce jest, ale jakby zahibernowany. A pomyśleć, że kiedyś były sekcje w Warszawie czy w Gdańsku. Jest chyba jeszcze klub w Toruniu.
Sprawdziłem, że w II lidze, podzielonej na grupę północną i południową, są zespoły z Warszawy, Gdańska, Poznania i Bydgoszczy. Nie ma Olsztyna czy Suwałk, a przecież w tych regionach hokej mógłby się przyjąć.
INO GIEKSA! Pozdrowienia dla czeskich braci z Banika Ostrava!
Panie Jakubie może kiedyś jakiś temat o czeskich kompleksach. To, że Polacy są zakompleksieni (na szczęście coraz mniej) względem zachodu, to wiemy, ale wydaje mi się, że Czesi są niedaleko za nami w tej konkurencji. Czytając międzynarodowe fora, na których wypowiadają się Czesi w języku angielskim, można natrafić na litanie żali o to, że ktoś nazwał Czechy Europą Wschodnią, a nie Centralną, a także szereg innych pretensji o to, że Czechy w dalszym ciągu są w tzw. przedsionku krajów zachodnich. Mój ulubiony watek to ten, w którym Czesi mówią, że Praga jest połozona bardziej na zachód od Wiednia, co ma udowadniać, że Czesi nalezą do krajów cywilizowanych i zachodnich. Wydaje mi się, że tak jak Polacy mają traumę po rozbiorach i II wojnie światowej, Węgrzy po traktacie z Trianon, tak Czesi mają traumę po utracie niegdysiejszego dobrobytu z czasów austriackich (za sprawa komuny, ale nie tylko) i że zachód postrzega Czechy w dalszym ciągu jako ten gorszy kawałek Europy.
O to, że wielu Czechów burzy się o Europę Wschodnią, zupełnie się nie dziwię, bo to jest w zasadzie „wynalazek” z czasów Żelaznej Kurtyny. Przecież oni byli przez wieki częścią Rzeszy, więc co to za Europa Wschodnia...
@@ukaszbien1293 Ale ja to wiem, że oni mają tyle wspólnego z Europą Wschodnią co Rosjanie z Europą Zachodnią. Chodzi o to, że mają nieprzepracowane bóle fantomowe po komunie, która zdewastowała ich kraj. Wielu Czechów żyje jeszcze w czasach, kiedy ziemie czeskie były najbardziej rozwinięta gospodarczo częścią Austrii i nie chce przyjąć do wiadomości, że ktoś na zachodzie może nie zdawać sobie sprawy z historii tych terenów. Widać to bardzo mocno w wielu wypowiedziach Czechów, którzy czują nieskrywaną wyższość nie tylko w stosunku do Rosjan, ale nawet Polaków, którzy notabene jak tak dalej pójdzie za chwilę ich przegonią gospodarczo.
@@MatKelo9Coś w tym rzeczywiście jest. Czechy jak mało który rejon w naszej części Europy muszą przeklinać, jak się cofnęli w rozwoju za komunizmu, i to jeszcze mniej lub bardziej odizolowani od Zachodu.
@@ukaszbien1293 No, w 1938, gdy doszło do Monachium, to już się pokazywało, że Europa się kończy na Niemcach :-/
Przecież Polacy też się burzą o nazywanie Polski Europą Środkową xD
34:55 ekonomia; Czesi mają lepszą ortografię, mają jedną literę, która jest tyle warta co polskie albo angielskie dwie; nie dziwi mnie, że wolą używać swojego š
Nie powiem, żebym dobrze mówił po czesku ale wystarczy żeby się swobodnie porozumieć i... czytać książki. Spod domu do "Karoliny" w Ostrawie mam równo 3 godziny autem, gdzie moje pierwsze kroki wiodą zawsze do księgarni. Wydaje mi się, że znajomość rosyjskiego znacznie ułatwia naukę czeskiego. Dosyć często rozmawiam z Czechami, którzy dzwonią w sprawach handlowych i zauważyłem taką rzecz. Zdarza się, że nie mówią już "dobré ráno" tylko "dobrý den", nawet jeśli to jest ósma rano. Podobnie jest z liczbami, kiedy zamiast - według schematu niemieckiego - powiedzieć "pět a dvacet" mówią "dvacet pět". Nie wiem, czy to wynika z różnicy pomiędzy językiem literackim a potocznym, czy jest to jakaś zmiana związana z pozbywaniem się wpływów niemieckiego.
Ja bardzo lubię czeski. Właśnie wróciłam z kolejnego pobytu i moja love do języka i kultury czeskiej pikuje. Prohlidky na zamkach biore tylko z czeskimi przewodnikami i ku swojej radości wszystko kumam, gorzej z mowieniem😊 Mi naukę wypowiadania sie utrudnia fakt, że to czwarty słowiański język w mojej karierze i chcąc nie chcąc wkradają mi się słówka, najczęściej serbskie...
Co znaczy słowo pikować? Gdy samolot pikuje, to szybko leci, kierując przednią część w dół. W sensie metaforycznym pikują jakieś wskaźniki (np. giełdowe, statystyczne), co oznacza, że spadają (na ogół szybko), zmniejsza się ich wartość.
Twoja co?
@@dezorientacja2371zapewne chodzi o szczytowanie od angielskiego peak, a nie od polskiej piki
min. 48:35
Co do tłumaczenia tytułu książki (autor: Alena Mornštajnová) to może tak:
(1)
Czeski -- *Listopád*
Polski -- *Długi listopad*
(listopad, który się dłużył, w momencie upadku marzeń o wolności)
(2)
Czeski -- *Listopád*
Polski -- *Listopadło*
(3)
Czeski -- *Listopád*
Polski -- *ListopAd*
Zgadzam się z tym, że dość trudno jest uczyć się języka podobnego do ojczystego. U mnie podobna sytuacja - jestem z Ukrainy i moim zdaniem mnóstwo słów w języku ukraińskim jest podobnych do słów w języku polskim. To daje złudzenie, że można się porozumiewać, nie znając dobrze polskiego. Ale potem, kiedy zaczynasz naukę języka polskiego, te podobne słowa zaczynają się mieszać i robią bałagan w głowie :)
Tak, ukraiński jest dużo bardziej podobny do polskiego, niż rosyjski (a słowacki z kolei bardziej, niż czeski). Uczyłam się kiedyś, krótko rosyjskiego i bez tego miałabym problem zrozumieć cokolwiek, ukraińskiego nie uczyłam się nigdy, ale czytając np. ukraińskojęzyczne grupy na Fb widzę, że rozumiem bardzo dużo, bo sprawdzam to z reguły translatorem.
Jak zaznaczyliście że w Ostrawie a także na większości Śląska Cieszyńskiego mówi się nie melodyjnie a szybko jak w Polsce to z powodu rysu historycznego , a mianowicie tereny te były po pierwszej wojnie ludnościowo zamieszkane w większości przez Polaków , Po wojnach polsko czeskich w roku 1919 tereny te zajęły Czechy i do dzisiaj są do nich przypisane ale ludność Polska pozostała co miało i ma ogromny wpływ na język tego regionu. Mimo że jest czeski ma właśnie wydźwięk Polski w mowie i nadal jest tam bardzo duża ilość Polaków mówiących w obu językach , dlatego ten region nie ma melodyki czeskiego Języka.
To jednak znacznie bardziej złożone. Zresztą ciekawe jak np. Ostawa, w której wg spisu w 1910 roku 75 proc osób deklarowało czeski jako język pierwszy a polski - 20, miała być zamieszkana w większości przez Polaków. I gdzie w tym wszystkim są Ślązacy? Bo to tu należy upatrywać pochodzenia tej wymowy
@@Czechostacja Zacznijmy od tego że region nazywa się Sląskiem Cieszyńskim a nazwa Śląsk to historycznie kraina od Legnicy do Bytomia . Ta kraina podzielona na mnóstwo księstw które w wyniku podziałów historycznych oraz nie podbicia ich przez królów Polskich zostały księstwami z racj podziałów rodowych i spadku po podziale dzielnicowym Polski. Sląsk Cieszyński był praktycznie dość samodzielnym księstwem do czasu śmierci Elżnbiety Lukrecji w 1653 roku ostatniej Piastówny która wprawdzie władała kilkoma językami w tym Polskim i większość szlachty jak i chłopstwa tych regionów władało do czasu renesansu mową Polską , jednak 300 lat Panowania Habsburgów i wędrówki ludów czeskich na te tereny spowodowało po latach wyparcie mowy Polskiej ale nie całkowicie . Owszem w 1910 Ostrawa jako miasto miała większość mieszkańców Czechów - a jak to wyglądało na wsiach ??? jaki tam procent był Czechów a jaki Polaków. To tak jak na Górnym Śląsku w latach 20 w miastach przeważała ludność Niemiecka ale wsie nawet dalekie bo sięgające aż do Strzelec Opolskich były w większości polsko języczne " lecz małe ludnościowo w porównaniu z miastami". A co do ilości Polaków na terenach Śląska Cieszyńskiego to dołączam Gif z ludnością powiatu frysztackiego pl.wikipedia.org/wiki/Czechos%C5%82owacko-polski_konflikt_o_%C5%9Al%C4%85sk_Cieszy%C5%84ski#/media/Plik:Powiat_Frysztat_j%C4%99zyki_i_granice_gminy_1880-1910.gif
zresztą wystarczy poczytać konflikt Polsko- Czeski o Zaolzie gdzie w wyniku konfliktu tereny z większością Polską przypadły Czechom " trwała wtedy w Polsce ważniejsza batalia bo odradzało się z popiołów Państwo Polskie a Czechy powstawały po rozpadzie Austro Węgier" i niesprawiedliwy podział tych terenów spowodował powrót konfliktu w 1938 i zajęcie Zaolzia ale tylko terenów z większością Polsko języczną a nie zajęcie całego regionu . Dlatego twierdzzę że to właśnie ludność polska i jej mowa oraz mieszanie się ludności spowodowało w ludności czeskiej że region ten nie ma melodyki w języku Czeskim a bardziej czeski przypomina dźwieki języka Polskiego co sam stwierdziłeś na swoim rodzinnym przykładzie mowy w domu.
@ najpierw pan pisze, że to nigdy nie była Polska a potem wciąż pisze o Polakach, odmawiając tożsamości etnicznym mieszkańcom tych terenów. Więcej konsekwencji
@@Czechostacja A gdzie ja pisze że to nigdy nie była Polska !!! . Przecież jasno pisze że tereny te należały do książąt Ślaskich " PIASTÓW" . no chyba że Piastowie to germański ród a nie Polski . Proszę czytać powoli i ze zrozumieniem . To że Królowie Polscy nie odzyskali tych terenów to już inna sprawa. A podziały rodowe spowodowały że już w 14 wieku było 18 różnych księstw ' RODOWÓD PIASTWOSKI" . To że z czasem Piastowie wymierali oraz napływ ludności niemieckiej i czeskiej powodował wymianę języka wśród szlachty i mieszczaństwa spowodował że w miastach przeważały inne języki niż Polski za to wsie nadal były i są do dnia dzisiejszego nawet w Czechach polsko języczne " oczywiście mowa o Zaolziu i zwracam na to uwagę żeby Pan mi nie przypisał że mówię o całych Czechach" . Zalecam rzucić okiem
pl.wikipedia.org/wiki/Ksi%C4%99stwo_%C5%9Bl%C4%85skie
To wyjaśnia podział księstw i etymologię wpływów języka
To tak jak i w Polsce, mówi się dla żartów, że wiewiórka po czesku, to jest drewnieny kocur a Robocop, to po czesku elektronicki murderca. 😉
Trochę jak norweski. Jest jeden, oficjalny baokmal a poza tym 5 milionów obywateli i 10 milionów dialektów.
Co do dźwięków, to jak dla mnie największym wyzwaniem jest sylabotwórcze "R". Z kolei spotkałem się z opinią, że wszelkiego rodzaju "szczśź" a się nauczyć, ale ani Rosjanie ani Czesi czy Słowacy nie są w stanie wymówić "Ą" ani "Ę".
Czyli język czeski nie był odtwarzany na podstawie Języka Polskiego z przed reformy językowej który miał bardzo dużo zapożyczeń z czeskiego tylko z posthusyckiej Biblii? 😮💨
Najbardziej mnie śmieszy nieporadność w poznawaniu siebie nawzajem . Gdzie czeskie filmy w tv pl ????? Seriale ? Chińskich więcej przymusowo oglądam ....
Zaczynam rozumieć dlaczego z niektórymi spotkanymi Czechami jako tako się dogadywałem, a innych nie rozumiałem kompletnie. Trochęnie mnie Państwo przestraszyli. Przed kilku laty kupiłem podręcznik języka czeskiego. Jak narazie to leży i dojrzewa. 😊 Widzę że nauka będzie trudniejsz niż myślałem kiedy się w końcu za nią zabiorę. Bardzo dziękuję za kolejną ciekawą rozmowę.
Dojrzewa
Im póżniej się zabierzesz za naukę, tym ta nauka będzie trudniejsza :)
40:20 Myślę, że w języku polskim nadal to funkcjonuje. "Pani Aniu, proszę coś powiedzieć" - po prawdzie nie jest to aż tak tożsame jak to w czeskim, ale nadal spełnia podobną funkcję. :D Także jak widać trzeba być czujnym haha
Jest coś w tym ignorowaniu tych kreseczek. Uczę się dopiero kilka miesięcy, ale nadal to dla mnie najtrudniejsze. Byłem w tym miesiącu w CZ i niby wiedziałem, że po coś to jest, ale ze zdumieniem odkryłem, że np. Jaromer to nie Jaromer, a bardziej Jaromierz itd.
Mnie w czeskim rozbawiło, że gdy w polskim jest -yzm, to oni mają łacińskie -ismus. Mnie rozwaliła forma "vulgarismus" na jakimś czeskim forum 😂
Brzmi jak wpływ niemiecki.
Bardzo podoba mi się polszczyzna Pani Ani
Owszem. Mnie tylko osobiście nie podoba się, że lekceważy nosowość głoski "ą". A to taka piękna głoska jest...
Przymiotnik oznaczający cechę doraźną, a także cechę trwałą, ale nieistotną dla kategoryzacji danego pojęcia stawiamy przed rzeczownikiem, np. biały niedźwiedź (może tu chodzić o niedźwiedzia o białej sierści, ale także o jakiegokolwiek niedźwiedzia przysypanego białym pyłem).9 gru 2011
@43:52 "Popytałam native spikerów, Czechów". Skąd bierze się ten ponglisz, niski zasób polskich słów u osób wykształconych? Ciarki po plecach przechodza gdy się coś takiego słyszy.
Nie znam czeskiego, ale lubię piosenki Nohavicy i to w wersji czeskiej. W polskich tłumaczeniach zanika jakoś melodyjność i poetyckość tych tekstów i brzmią twardo. Tylko „Petersburg” brzmi lepiej w polskiej wersji. No i kongenialne tłumaczenie Cieszyńskiej Artura Andrusa- obie wersje polska i czeska mają świetny klimat.
Dziękuję za tą rozmowę - uświadomiła mi, jak trudno jest tłumaczyć na żywo pomiędzy jednak podobnymi do siebie językami. Co do nauki czeskiego - mam w takim razie pytanie - jak rozpocząć naukę tego "właściwego" - ludzkiego? ulicznego? czeskiego, będąc na stałe tutaj, w Polsce? Do Czech jeżdżę odpocząć, znam około 200 słów, dogadam się w hotelu, knajpie czy na szlaku, ale chciałbym trochę więcej - jak zacząć? Wszystkiego dobrego i - po raz kolejny - dziękuję Panu za ten kanał!
Warto próbować oglądać filmy w oryginale, z napisami, podobnie jak przy nauce angielskiego
Zobacz na platformach, które oferują naukę z nativem (np lingomouse, instytut lingwistyki -nie pamiętam czy czeski mieli, trzeba by sprawdzić)
Ta melodia czeskiego powoduje, ze czeski jest smieszny dla nas.
Odnośnie wspomnianego tu stawiania przymiotników za rzeczownikiem, to w potocznej mowie nie ma czegoś takiego - to dotyczy tylko oficjalnych nazw i sformułowań, zwrotów mających brzmieć albo oficjalnie, albo patetycznie. Albo jedno i drugie. Zresztą najpewniej taki szyk jest stylistycznym zapożyczeniem z łaciny.
Podobnym zapożyczeniem z łaciny jest używanie od-łacińskich nazw miast takich jak Moguncja, Ratyzbona, Akwizgran, Mediolan, Gandawa itd. - polski jest jedynym z języków słowiańskich, w którym nazwy tych miast są zlatynizowane.
Zgaduję, że proste "Listupadek" nie wchodziło w grę jako brzmiące trochę jak zdrobnienie więc bagatelizujące sytuację? Ewentualnie można by się próbować przed tym bronić przez "Listupadanie", ale to sugeruje, że nadal się to dzieje, lub "Listupadł". I potem pozostają złożenia jak "Zmierzch Listopadowy" lub "Listopalipsa" która pcha to w kierunku już trochę przerysowanym, bo apokalipsy.
Choć jestem zdziwiona, że po angielsku wybór padł na November, zamiast po prostu na "Fall", które jest słowem opisującym zarówno upadek jak i jesień, więc do listopada pasuje.
Listopadek? Upadek w listopadzie.
To brzmi trochę jak deminutyw, czyli jak dziadek albo domek, a zupełnie nie o to chodzi.
Na poprawę nastroju wiadomości od bratniego Narodu. Nawiasem , portugalski z punktu widzenia Hiszpanów, też ma swoje strony humorystyczne. Pozdrawiam.
36:00 w jakiejś części Niemiec albo Austrii rzeczywiście mówi Erdäpfel zamiast osławionego Kartoffel
W Austrii, ale bardzo lokalnie
Pomme de terre
@@Czechostacjawłaśnie wracam z Wiednia i tam wszędzie widziałem Erdapfel.
LISTOPADŁ proponuję.
35:10 Zdziwiłem się że w Czechach uzywam sie defacto angielskich określeń na okres dojrzewania czy nastolatków. Myślałem że takie zjawiska jak zapożyczanie mają raczej miejsce gdy zjawisko/rzecz jest nowa.
Ale to też jest trochę pokłosie odtwarzania języka w Odrodzeniu - w tym sensie słowa, które wchodziły do użycia powiedzmy w ciągu ostatnich 100 lat, czy mniej, są - w jakimś tam sensie, dla czeskiego nowe
Puberta? Raczej bardziej z niemieckiego albo francuskiego, ale „słowiańskie” rzeczywiście nie. ;)
Nasz „nastolatek” też jest dość nowy, od kilkudziesięciu lat. Szczęśliwie i zgrabnie ktoś dosłownie przetłumaczył „teenagera” i przyjęło się (chociaż nie jest to dokładnie to samo, co w angielskim - taki dwunastolatek „teenagerem” przecież nie jest).
„Nastolatka” nie do końca chyba dawniej po prostu potrzebowaliśmy. Były dzieci, ewentualnie młodzież, dorośli i... tyle.
@@ukaszbien1293 Ciekawy komentarz. Dodam, że ostatnio używana jest też wylansowana przez media forma "nastolatkowie". Ja czekam, aż w języku polskim pojawi się odpowiednik angielskiego "toddler". Mam 4 letnie dziecko i bardzo brakowało mi wyrazu, żeby opisać je jednym słowem, jak przekroczyło rok. Można powiedzieć małe dziecko albo kilkulatek, ale to nie oddaje tego znaczenia. Pozdrawiam :)
@@anezka479Czasem żartobliwie mówiło się na małe dzieci 'pędraki', co poniekąd odwołuje się do lokomocyjnej nieporadności, jak w słowie 'toddler'.
@@SzalonyKucharz nigdy tego nie słyszałam. Słyszałam "brzdące", ale to nacechowane słowo, a chodzi mi o takie bardziej neutralne.
W Ostrawie nie śpiewają, bo Ostrawa leży na Śląsku (czeskim). Polscy Ślązacy (rodowici) też mówią twardo. Mam w Ostrawie znajomych i jak z nimi gadam po śląsku, to prawie zawsze się rozumiemy. Problem jest dogadać się z ich dziećmi, bo oni nie posługują się Ostrawskim śląskim.
To teraz wiem, czemu jak szybko coś piszę to przymiotnik wyprzedza u mnie rzeczownik widać tak jest naturalnie.