Ktoś wyliczył, że "Śląska" w województwie Śląskim jest 49% :D Uwielbiam jak jade do Wrocławia albo Opola i tam ktoś mówi, że "przyjechałem ze Śląska" a ja musze tłumaczyć, ze tam też przecież jest Śląsk, i to można nawet powiedzieć bardziej jak w Bytomiu, bo ten prawdopodobnie do 1177 był częścią małopolski. Podział administracyjny Polski w tym momencie jest totalnie od czapy, ale znając lotność polskich polityków, może lepiej żeby go nie ruszali.
Szkoda gadać Niklaus . Wymyślili sobie jakąś " Opolszczyznę " pomiędzy Dolnym a Górnym Śląskiem i nawet nauczyciele , politycy i reszta "elit" sądzi ,że Sosnowiec to Śląsk a np. Krapkowice , Strzelce już nie , ech....
Nie piszemy -- "małopolska", tylko prawidłowo -- "Małopolska"! To określenie "Małopolska" nie oznacza bynajmniej, że to była/jest jakaś mała Polska, lecz ma staropolskie znaczenie, bo chodziło o zdefiniowanie tych ziem, które zajął pod koniec swego panowania książę Mieszko I, czyli że Małopolska to młoda lub nowa, ale nie mała Polska! Dotarło? A przy okazji, to na swoim kanale nie opowiadaj bajek, że Bytom jest starszy od Krakowa. Tylko formalnie wcześniej otrzymał prawa miejskie, ale pod względem osadnictwa, to Kraków ma dłuższą historię! P.S. Bardzo lubię Twój Kanał 👍👏 i Twoje poczucie humoru, ale po prostu irytuje mnie, gdy podkreślasz, że Bytom (rozumiem -- lokalny patriotyzm 👍) jest starszy od Krakowa, więc nie miej mi za złe, że powiedziałem to co myślę. 🙋
Mam już dosyć ludzi którzy po usłyszeniu że jestem z Częstochowy, mówią że jestem ze Śląska i karzą mi mówić po śląsku. Oczywiście nie umiem nawet powiedzieć jednego słowa po śląsku ponieważ jestem z małopolski!! Cieszę się bardzo że nagrał Pan ten film, ponieważ wielu osobom przyda się taka wiedza. ❤🌺
W polsce się dziwnie dzieje na południu. Do ziomka z Radomia powiedzieliby że jest z Mazowsza (mimo że jest z małopolski) a do innego ziomka z bielsko białej powiedzieliby że jest ze śląska (mimo że też jest z małopolski)
Oj to ja jestem ze Slaska, ale moj tata pochodzi z Czestochowy i mialem dosc, jako dziecko, kiedy tam jechalem (lata 80 te) kiedy cala rodzina mojego ojca traktowala mnie jak Niemca. Tak jak niemca. Dawali mi jakies rzeczy do tlumaczenia z niemieckiego, a u mnie sie w domu w tym jezyku nie mowilo (starziki godali jak chcieli).
Swietnie wyjaśnione. Tez mnie to zawsze boli, jak ludzie mylą pojęcia. A już w internecie to podstawa większości „awantur” i warcholstwa :) Matura z geografii nie poszła u mnie w las. Dzięki za ten odcinek. U was zawsze merytorycznie, kulturalnie i interesująco.
Fantastyczny odcinek. Prawdziwe kompendium wiedzy. Wydajcie go w postaci zeszytu - książeczki razem z tymi mapkami. Chętnie kupię kilka egzemplarzy dla dzieci i rodziny. Mieszkam od urodzenia w Bielsku, a pamiętam czasy, jak czarne flagi na szkołach obwieszczały śmierć Stalina. Pamiętam wszystkie zmiany administracyjne granic, włącznie z tymi, które uczyniły z naszego miasta stolicę województwa. Zawsze tłumaczyłem dzieciom stojąc na moście na Białce, w centrum miasta, że kiedyś tutaj była granica z Galicją. Czekamy zawsze z żoną na każdy Wasz nowy odcinek. Pozdrawiamy serdecznie i życzymy zdrowia i wytrwałości w tworzeniu kolejnych programów.
To jest frustrujące jak mieszka się na Żywiecczyźnie a dzieci muszą brać udział w konkursach wojewódzkich na temat śląskiej kultury a największe muzeum w województwie jest "100% śląskie".
Dziękuję za ten filmik. Mam nadzieję, że bardzo dużo osób go obejrzy. Mnie to od lat denerwuje, te nazwy województw, te granice, a przecież wiem, gdzie jest jaka kraina, choćby dlatego, że interesuje się historią. Jak nie raz coś tam znajomym wyjaśniałem, to robili wielkie oczy. No i ogólnie nie ma wśród ludzi takiej świadomości.
Bardzo ciekawy odcinek. Czy jako jego synteza moglibyście zaproponować podział administracyjny Polski (wraz ze stolicami województw) lepiej uwzględniający krainy historyczne i geograficzne? Tak, żeby województwa były porównywalnej wielkości i nie byłoby ich bardzo dużo. To oczywiście byłoby tylko przybliżenie i zabawa, ale bardzo chciałbym zobaczyć jak to mogłoby wyglądać.
Pani Marcinie. Znakomity odcinek. Więcej takich geograficzno-historycznych. Pamiętam odcinek o szlakach handlowych, gdzie pokazywaliście ten szlak na Węgry (polna droga, nadal istnieje)! Może kiedyś cały odcinek o szlakach historycznych?
Nie miałem pojęcia o tak dokładnym podziale podlaskiego na Ruś Czarną i Podlasie. Nawet charaktery ludzie tam mają inne. Drohicki Podlasiak pozdrawia🔥🔥🔥
Witajcie, Wędrowne Motyle, super ten dzisiejszy odcinek, kij wrzucony w mrowisko, szczególnie młode pokolenie ma wiele problemów z rozgraniczeniem nazw- wojewodztwo a kraina geograficzno- historyczna/ chociaz nie tylko młodzi mają ten problem/ Sama się z nim spotykam- mieszkam na granicy regionów, to samo dotyczyło moich rodziców ... jeszcze ktoś by sie znalazł- część dawnej Ziemi Poznanskiej w woj łódzkim..., to się nigdy nie wyprostuje, a tych zawiłości jest wiele/ nie rozwiązał tego problemu podział na wiele województw/ Zbyt wszystko to skomplikowane Swoje wypowiedzi udokumentowaliście fajnymi mapkami- doskonały pomysł Fantastyczny ten koncowy wniosek Stokrotne dzięki za ten tak odmienny, a jakże potrzebny film Pozdrawiam serdecznie
Brawo, BRAWO, W końcu super przedstawiłeś to co tez czasami mnie bulwersowało. Nazwy geograficzne i historyczne powinny być zachowane i tego trzeba przestrzegać. Nie wiem czego uczą dziś w szkołach ale chyba nowe pokolenie jest nie douczone :). Jezyk polski jest taki piękny a coraz więcej w nim zapożyczeń bezsensownych z innych języków. Dziękuję za mądre przedstawienie nazw z fajnymi mapami. Dowiedziałem się tez rzeczy o których nie miałem pojęcia. Wybaczam wam pominiecie ziemi Sandomierskiej w filmach o Wisłe :) Pozdrawiam z New Jersey
Bardzo ciekawy odcinek, inny niż zwykle, bardziej w stylu waszego drugiego kanału motyl i globus, ale wciąż oglądałem z zaciekawieniem ❤️ Jako Lubuszanin, czyli mieszkaniec rzeczywistej Ziemi Lubuskiej jestem dość zawiedziony tym, że stworzono coś takiego jak województwo lubuskie i wolałbym gdyby "rozebrano" je pomiędzy zachodniopomorskie, wielkopolskie i dolnośląskie. Wiadomo, jest to region, który swoją tożsamość musiał po wojnie budować na nowo i jak na filmie wskazałeś że ten region mimo wszystko historycznie jest bogaty kulturowo to władze starają się wmówić wszystkim, że województwo lubuskie to ziemia lubuska, no a tak nie jest. Co wydaje mi się że mogło doprowadzić do dużej nijakości kulturowej, konfliktów między "lubuską" północą a południem, ale też pomijaniem i dużą izolacja tego województwa od innych, pisząc w dużym uproszczeniu
Moim zdaniem cięcie lubuskiego jest głupie. Mieszka tam niewiele mniej ludzi, niż w województwie podlaskim (którego jakoś nikt nie chce ucinać), a region ten akurat sporo zyskał na autonomii, choćby poprzez mocno zrównoważony rozwój całego regionu. Cięcie tego województwa to prosta droga do katastrofy ekonomicznej i inwestycyjnej dla jednego z najważniejszych obszarów dla ruchu międzynarodowego w Polsce (to tutaj krzyżują się szlaki komunikacyjne z Bałtyku do Czech oraz reszty Polski z Niemcami). Poza tym, co chciałbyś wtedy zaoferować aglomeracji gorzowskiej, która ni z gruchy ni z pietruchy stałaby się wielkopolskim cyplem albo zachodniopomorskimi kresami? Albo środkowej części regionu, która zamieniłaby się w administracyjne pogranicze aż trzech województw ze wszystkimi tego konsekwencjami? Wystarczy spojrzeć na koleje marszałkowskie, które mają problem z przekroczeniem granic województw, a tutaj jest spora szansa, że z Międzyrzecza nie dojechałoby się do Zbąszynka bądź Gorzowa Wielkopolskiego transportem zbiorowym. A już strach spytać, co z A2 i S3. Każda większa zmiana (na tych bądź co bądź ważnych tranzytowo drogach) wymagałaby długich dyskusji między Poznaniem, Szczecinem a Wrocławiem, zamiast inicjatywy własnej lokalnego oddziału GDDKiA.
Witam, bardzo dobry materiał. Sam spotkałem wiele osób które nieodróżnia krainy od województwa. Widzę po przykładzie swojego rejony, jakim jest ziemia Łomżyński. Gdzie dużo osób mówi, że mieszka na Podlasiu zamiast w wojewodzie podlasikm. pozdrawiam i życzę wielu sukcesów w szerzeniu wiedzy o krainach geograficznych.
Fajne nagranie dobrze, że powstało. Uzmysłowiło istnienie różnych sposobów patrzenia i rozróżniania terytorium dzielonego na części. Szkoda, że nie o wszystkich województwach zostało powiedziane. 1. Podział fizycznogeograficzny który w sumie jest najbardziej trafny, rzeczywisty, długotrwały liczony w tysiącach lat, w porównaniu np. z historyczny liczony w setkach lat, to jest to podział umowny, a nazwy tak samo nie zawsze odpowiadają znaczeniu historycznemu. Mimo tego jest najbardziej konkretny. 2. Podział administracyjny opiera się na różnych kryteriach i nie jest konsekwentny. Faworyzuje z jakiegoś powodu jakieś części o innych nie wspominając. 3. Podział historyczny jest najbardziej stronniczy i zagmatwany. Opiera się głównie o dawne podziały administracyjne, państwowe, symbolicznie plemienne, które mają różną długość istnienia, od kształtowania do zaniku. Ponieważ np. współczesne rozstrzyganie co jest Warmią a co Mazurami bez mapy historycznej lub znaku informacyjnego w terenie jest nie możliwe. Pamiętam jeżdżąc tamtędy, że najpierw wstawiono znak a później przeniesiono kilkadziesiąt metrów w inne miejsce żeby skorygować do faktycznej granicy historycznej. Na tym przykładzie historia zmieniała się wiele razy. Dlaczego w jednym przypadku uznawać Warmię w takim prawie trójkątnym kształcie. Nie biorąc pod uwagę, że nazwa pochodzi od Warmów którzy mieszkali nad zalewem wiślanym a dzisiejszy Olsztyn to wtedy nie była Warmia, tylko pogranicze między Pogezanią, Sasinią, Barcją i Galindią. Historycznie się przesuwający czwórstyk, który w pewnym momencie dziejowym zaistniał ale też często leżał w którymś z nich. Dopiero gdy Biskupstwo Ermland zostało przyznane Polsce po wojnach z Krzyżakami utrwala się na jakiś czas w sumie krótszy niż istnienie plemienia Warmów. Ta wtedy nowa Warmia przedzieliła właśnie Prusy na części Prusy Górne z Ostródą, Iławą, Lubawą, ... w skład którego wchodzi Pomezania (Powiśle to sztuczny twór PRL równie trafny jak Kraj Nadwiślański oznaczający Polskę lub Wartenland oznaczający Wielkopolskę) Powiśle co najwyżej oznacza miejsce tuż nad Wisłą, a nie obszerny region tożsamy z Pomezanią lub/i Żuławami), oraz Prusy Dolne z Barcją, Sambią, itd ... nad rzeką Pregołą. Czy nawiązywanie do zaszłohistorycznych Lubuszan a nie do bliżej historycznych Nowej Marchii, Brandenburgii czy Łużyc?. Dlaczego nawiązuje się do Rusi Czerwonej a nie do Lędzian? Lędy = Pola, województwa Lędziańskiego, dziś Lubelskie i część Podkarpackiego. Zapominając też, że całe dzisiejsze Podlaskie to było Jaćwieskie, (Jaćwińskie, Sudowskie). Warmińsko- Mazurskie to w rzeczywistość Pruskie lub dokładniej Górnopruskie bo Dolnopruskim jest obwód Kaliningradzki. Pojęcie Prusy i Pruskie ma dłuższe, trwalsze, bardziej ważne znaczenie niż warmińsko-mazurskie ponieważ zawiera w sobie całą Warmię i Mazury oraz inne części jak Barcję, Prusy Dolne, Prusy Górne, Ziemię Lubawską, ... . W tak bogatym historycznie państwie istnienie nazw od jednego z miast które praktycznie mają niekiedy historycznie efemeryczne znaczenie np. Łódź, czy Lublin jest niedorzeczne. Dlaczego Łódzkie to nie jest Śródpolskie między Wielkopolską a Małopolską nawiązując do państwa Łokietka jak i umiejscowienia w państwie Polskim obecnie. Takich nieprawidłowości i zagmatwań jest bardzo dużo. Jedynym sensownym i właściwie trwałym jest podział fizycznogeograficzny na pojezierza, pogórza, niziny, wyżyny, ... ale już ich przymiotnikowe nazwy własne nie zawsze.
Motyl i globus na Wędrownych motylach, lubię to! ;) Obecne nazewnictwo województw to rzecz która również mnie mocno irytuje, szczególnie jak się przejrzy, jak był prowadzony proces legislacyjny w 1998 roku i jak na szybko wprowadzono te nazwy - nie poprzedziły tego żadne analizy historyczne, eksperckie, tylko chwilowy impuls polityków (dlatego osobiście uważam, lepsze były nazwy województw z lat 1945-1998 nawiązujące do jego stolic, wtedy nikt nie mylił krain i nie było problemu). Z rzeczy o których tu nie powiedziałeś, a co mnie też irytuje, a jest często powielane przez media i polityków to utożsamianie Pomorza tylko z woj. pomorskim i nazywanie Gdańska stolicą Pomorza. A takie coś nigdy nie miało miejsca! Szczecin nigdy nie był zależny od Gdańska a też leży na Pomorzu! Gdańsk dawniej był miastem handlowym i nawet historyczną stolicą części Pomorza należącej do Rzeczpospolitej (której Gdańsk podlegał) były Skaryszewy.
Marcin jesteś niesamowity. Lubię Was oglądać między innymi z powodu bardzo merytorycznych, precyzyjnych komentarzy na temat pokazywanych miejsc. Tym razem dałeś czadu. Nie wiem czy jest ktoś inny kto z taką lekkością potrafiłby mówić o tak wielu zawiłościach, tak zwięźle i przy tym tak bardzo zrozumiale. Jestem pełen podziwu, gratulacje!
Dla mnie ten filmik jest wspaniały, bo jestem miłośnikiem historii i geografii Polski. Szanowni Autorzy są zaś popularyzatorami geografii turystycznej... Serdecznie pozdrawiam.
Bardzo dobry materiał! Ja tam od dziecka wiedziałem, że w miejscu w którym mieszkam (na wschód od Szczyrku) jest Małopolska. Nawet się mówi u nas "na pole" zamiast "na dwór" co jest bodajże małopolskim regionalizmem.
Tak, Szczyrk to już Małopolska. W każdym razie, na Śląsku Cieszyńskim także wychodzi się ,,na pole". Galicja, jak i Śląsk Cieszyński należały do Austrii, stąd podobieństwa.
Swietny odcinek. Jestem Slazakiem z terenow ROWu, pamietam jak mama mowila o swoich znajomych spod Raciborza "w tych wioskach to nawet nie nasi mieszkali, tam sie mowilo po morawsku a nie slasku". Ja sam tez mam przodkow z Moraw. Kudos - odkrylem swietny kanal!.
Może to trąci trochę teorią spiskową ale ten podział administracyjny,ten język potoczny używany w mediach mają chyba na celu rozmycie naszej tożsamości.O historii już nawet nie wspominam.Tak czy siak dobrze,że ten odcinek powstał.Dziękuję.
Dzięki za świetny film! 👌 Mam kilka pytań, spostrzeżeń. 1. Jestem ciekaw jaka jest geneza tzw. Podlasia Południowego, które wydaje się nie mieć nic wspólnego z Podlasiem. 2. Zastanawiałem się na Warmią i Mazurami. Warmia jest regionem historycznym, a Mazury etnograficznym, który de facto po exodusie Mazurów istnieje w szczątkowej formie. Mazury leżą w kilku regionach historycznych. 3. Pałuki oraz Krajna to też regiony etnograficzne. 4. Podkarpacie istnieje jako region, ale fizyczno-geograficzny. Spora część woj. Podkarpackiego to Podkarpacie. 5. Nazwy Dolny i Górny Śląsk powstały dopiero około XV w. o ile pamiętam, ale i tak w większości źródeł tego nie rozróżniano. Dolny Śląsk to po prostu był Śląsk, a Górny w ogóle nie był Śląskiem :) 6. Te wszystkie -szczyzny powinny być zlikwidowane i zastąpione zwykłym terminem "ziemia", np. Ziemia Sandomierska, zamiast Sandomierszczyzna itd.itp. Łatwiej to wymówić ;) Pozdrawiam i czekam na odpowiedzi.
Dużo pytań a nie na wszystkie jest odpowiedź :( Ale dziękuję za zaangazowanie. Podlasie. Jest to młody region, lekko ponad 200 lat, wpadł do Podlasia nieco z powodu tego, że wschodnia granica Mazowsza i Podlasia była bardzo płynna i zmienna. Mazowszanie stracili swoje grody w tych rejonach już w XI wieku. Jedyne rozwiązanie. Ale tu mowa o bardzo małym wycinku w promieniu 30-40 km od Drohiczyna. Co do Mazur to chyba trzeba się pogodzić z wyższością tej nazwy nad bardziej prawidłową (Prusy), bo mamy taki klimat, że NIKT nie zgodziłby się pewnie aby w Polsce istniał region o takiej nazwie. uprzedzenia. Ale masz rację. Pałuki i Krajna nazywane są i etnograficznymi ale i historycznymi. Np. wg Kodeksu Dyplomatycznego Wielkopolski. Ale tu najważniejsze w filmie jest, że są częścią historycznej Wielkopolski. O Podkarpaciu już padło. Fizycznogeograficzne Podkarpacie to jednostka potężna, geomorfologiczna między Morawami a Rumunią. Rekwirowanie tego geograficznego terminu dla sztucznego regionu historycznego czy administracyjnego byłoby kolejną komplikacją. 5. Chyba jednak wcześniej. Czytałem u prof. Kaczmarczyka, że równolegle do rozbicia dzielnicowego w PL.
@@WedrowneMotyle NIKT tymczasem Pruskie organizacje rekonstrukcyjne. :D To nie jest "wyższość" nazwy Mazury tylko moda, promocja, turystyka i propaganda. Jedyny właściwy sposób patrzenia, zrozumienia i rozliczania się z historią to przyjęcie faktów, wydarzeń, dokonań za ludzką wspólną historię. Bez tego fałszywego nasze, nie nasze, utożsamiając z aktualną narracją administracji państwowej pod ich cele polityczne.
Super odcinek ❤ zawsze mnie wkurza jak ktoś utożsamia Śląsk z województwem śląskim albo Katowice ze stolica śląska. Śląsk istniał jak o Katowicach nikt nie słyszał, a jego stolica jest Wrocław.
@@jakiscossack8719no bo śląsk to jest region ze swoją kulturą i dialektem. A nawet nie tylko jeden dialekt. Pod Opolem są znaki miejscowości w lokalnym dialekcie a na Górnym Śląsku będziesz słyszał ino, ja, nazod, puć, synek itd.
Dokładnie, dawne Księstwo Mazowieckie sięgało głęboko w obecne województwo łódzkie, a np. nigdy nie obejmowało Radomia... ja nie wiem co mieli w głowie ci ludzie co wymyślali granice obecnych województw...
@@filorekawekdokładnie, moja mama pochodzi z Radomia i śmieje się, że nagle w późnym wieku dorosłym okazało się, że pochodzi z Mazowsza. Za to mazowiecka część rodziny nagle wylądowała w Łódzkiem 😁
Kolejny dobry i potrzebny odcinek! W końcu bez doprecyzowania granic, rzeczy ulegają zatarciu, rozmydleniu. Podobny bałagan panuje w kwestii granicy grup górskich. Chyba najlepszym przykładem są Bieszczady, które dla niektórych zaczynają się już za Rzeszowem. Jak widzę, to ten odcinek powstał w nieco "motylo-globusowej" formule. Pozdrawiam... Z Polski ;).
Bardzo dobry film. Myślę, że istotny jest tu czynnik społeczny i rola języka potocznego, który w dużej mierze kształtuje naszą rzeczywistość. Mowa tu o powszechności stosowania określeń np. województwo podlaskie i Podlasie (czy województwo mazowieckie i Mazowsze) jako synonimów czy "skrótów myślowych". Poza tym, brak konsekwencji w nazewnictwie obecnych regionów administracyjnych. Nazwy większości województw pochodzą od regionów historycznych (często mających z nimi niewiele wspólnego), a innych od głównych miast. Dla dociekliwych, jak społeczność historycznego Podlasia, dziś należącego do województwa mazowieckiego widzi swój region zamieszkania: th-cam.com/video/xqDnSBz7iIc/w-d-xo.html
Z woj. podlaskim jest zazwyczaj tak, że turyści nie rozróżniają, że Suwałki i Łomża (i ich okolice) Podlasiem nie są. Za to sami mieszkańcy są tego świadomi. Myślę, że mieszkańcy Łomży czy Suwałk nigdy w życiu nie powiedzą, że ich miasta leżą na Podlasiu 😎 Wiem, że na Suwalszczyźnie bardzo dbają o poprawne nazewnictwo, żeby nie mieszać Suwalszczyzny z Podlasiem czy z Mazurami. Są nawet audycje radiowe na ten temat. Ale turyści mylą to notorycznie... Już kilka razy interweniowałam 😁 w socjalach, kiedy popularne konta pisały o urlopie na Podlasiu, a w rzeczywistości był to urlop na Suwalszczyźnie 😁 Dzięki za ten odcinek. Ogólnie trzeba ludzi edukować w tym temacie, bo niewiedza jest coraz większa ☹️
Z tablicy informacyjnej którą widziałem w Suwałkach dowiedziałem się że to miasto z okolicami to jedyny w granicach obecnej Polski obszar należący w przeszłości w ramach Rzeczpospolitej Obojga Narodów do Wielkiego Księstwa Litewskiego.
@@adamzieba8364W czasach Rzeczypospolitej jeszcze okolice Sokółki, Włodawy i Białej Podlaskiej należały do WKL. Sam Białystok był już w Koronie. Ale Rzeczypospolita to nasza wspólna historia.
@@pasza_dem No właśnie tak pół na pół. Z jednej strony Ruś, jako terytorium Rzeczypospolitej brzmi dobrze, ale Ruś jako "Część Rusi na terytorium Polski, przez co Ruś nie jest zjednoczona" brzmi już niebezpiecznie. Przecież ukraińscy nacjonaliści nie od dziś z utęsknieniem patrzą na Zakerzonie
@@konymielony2364 coś mi się zdaje że to wzdychanie można porównać do sentymentu Polaków do Wilna - na nic niebezpiecznego to nie ma szans się przełożyć, to raczej taki straszak na głupców z naszej strony. Kompleks niższości to bardziej rzeczywisty problem. Wielu Polaków nie zdaje sobie sprawy, jak mocno ich korzenie sięgają na Ruś i Litwę, a wielu z tego powodu ma kompleks niższości, nie powinno tak być, to jakbyśmy ignorowali 50% naszej niesamowitej wspólnej historii z sąsiadami oraz więzy krwi jakie z nimi mamy.
Odnośnie woj. dolnośląskiego i Łużyc, to w tym województwie obok nazw miejscowości z przymiotnikiem "Śląska" i "Śląski", są też miejscowości z przymiotnikiem "Łużyckie". Np. Lipinki Łużyckie - z których pochodziła znana Jadwiga Hymel zgłaszająca komendzie policji w Żarach podpalenie styrty siana. :) Tak że Żary i okolice to Łużyce, nie Dolny Śląsk. Woj. warmińsko-mazurskie to ogólnie prawie w całości terytorium Prus jako krainy historycznej - mimo że Prusy jako takie są podzielone między Polskę a obwód kaliningradzki vel królewiecki. W sumie "Prusy" to też nazwa dość myląca, za sprawą dawnej polityki i propagandy Niemiec jako spadkobiercy państwa zakonu krzyżackiego, utożsamiającej Królestwo Prus z Prusami. Choć stolicą Królestwa Prus został Berlin, leżący w Brandenburgii i niemający nic wspólnego z Prusami jako krainą historyczną. Ogólnie to nazwy województw wg podziału z 1999 są zupełnie bez sensu. Lepiej by było, gdyby nazwy wszystkich województw pochodziły od nazw ich stolic. Tzn. żeby było województwo szczecińskie, województwo gdańskie, województwo olsztyńskie, województwo białostockie, istniejące już województwa lubelskie i łódzkie, województwo rzeszowskie, województwo krakowskie, katowickie, kieleckie, wrocławskie itd. A obecne mylące nazwy województw wzięły się chyba tylko stąd, że decydenci z 1999 byli manipulatorami i/lub ignorantami. Osobiście unikam zamiennego używania nazw krain geograficznych i nazw województw nazwanych od krain geograficznych, i też mnie to gryzie, gdy słyszę/czytam, jak reporter używa zamiennie tych nazw.
Brawo! Wreszcie komuś się chciało to nagrać i wyjaśnić. Szlag człowieka trafiał, jak musiał po raz 100. tłumaczyć, że Radom to nie Mazowsze itd. Dzięki!
Super odcinek! Świetnie i treściwie wyjaśnione! Jeden mały błąd: ten fragment Moraw po polskiej stronie to Krzanowice blisko granicy z Czechami a nie Krzyżanowice na trasie z Raciborza do Chałupek, pozdrawiam!
Super. film :) Może stworzylibyście film, w którym byłby przedstawiony proponowany przez Was nowy podział administracyjny na województwa? Z chęcią bym obejrzał taki.
Fajny odcinek, czekamy na resztę województw (w tym lubelskie które w całości małopolską/Podlasiem nie jest). No to teraz jeszcze nałożyć na to wszystko mapę dialektów i wszystko sie ładnie rozjedzie:)
A może przedstawił byś kiedyś temat Sopotów? Kiedy i w jakich okolicznościach doszło do zmiany nazwy tego miasta? Co stoi na przeszkodzie, żeby wrócić do dawnej, oryginalnej nazwy? Powyższe video 👍🏻 Pozdrawiam
Pomezania to też ważna część województwa W-M i Pomorskiego (sięga od Iławy aż po Kwidzyn na zachodzie i Malborg na północy), tereny plemion Pruskich, więc szkoda, że w filmie zostały podciągnięte pod pomorze (i te nieszczęsne Powiśle, wymysł żeby zastąpić Prusy Górne/Pomezanię). No i do tego jest jeszcze Pogezania, kraina chyba już w ogóle zapomniana, wokół Elbląga. Także chyba najodpowiedniejszą nazwą byłoby jednak Województwo Pruskie (chociaż kojarzy się pewnie niektórym źle)
Bardzo wartościowy materiał, mam nadzieję, ze dotrze do jak największej liczby widzów. Od lat walczymy z hasłami typu "Czeladź czy Dąbrowa Górnicza na Śląsku" ;-). Ktoś lata temu nieźle namieszał przy wprowadzaniu obecnego podziału administracyjnego, być może lepsze byłyby nazwy utworzone od stolic (np. katowickie)?
Super materiał, sam dowiedziałem się paru ciekawych rzeczy chociaż raczej interesuje mnie temat, tym bardziej że wielokrotnie muszę tłumaczyć znajomym że jako pchodzę z południa województwa opolskiego to jestem z Górnego Śląska
Ano... kiedyś nazwy województw były tworzone od nazw miast wojewódzkich. A teraz... urodziłem się w powiecie tarnobrzeskim, nad samą Wisłą. To jest w Kotlinie Sandomierskiej, ale powiedz to biurokracie, to ci odpowie że jestem z Podkarpacia. Choć do Karpat mam ponad 100 km...
😂 Wspanialy temat o skomplikowanym geograficzno-administracyjnym podziale Polski Zawsze w mlodosci, mieszkalam w woj. Malopolskim (Busko-Zdroj), brzmialo to dla mnie swojsko, teraz jest to świętokrzyskie. Jest to trafne, ale zmusza mnie do "przestawienia" myslenia😊 Genialne🎉Dziekuje za to ❤😊 (brakuje mi tu ikonki flagi polskiej)
Świetny odcinek :D Jako, że mieszkam na Śląsku, dla mnie to logiczne, że np. Częstochowa czy Sosnowiec to nie jest Śląsk. Również osoby z tych miast zawsze mówią, że nie są ze Śląska.
@Wędrowne Motyle - Podkarpacie To także kotliny podkarpackie. Tak nam tłumaczył ś.p. prof. Starkel ( twórca regionalizacji Karpat) który obok prof. Kondrackiego jest twórcą regionalizacji fizyczno-geograficznej.
To teraz jeszcze odcinek o zasięgu grup etnograficznych i krain geograficznych. Np. w moich rejonach jest totalne zamieszanie pomiędzy Borami Tucholskimi, Kociewiem, Borowiakami, Kaszubami. Wsie od dawna borowiackie i leżące w geograficznej krainie Borów Tucholskich, obecnie promują się jako kociewskie. A za wszystkim idzie kasa, bo jak wcześniej różne stowarzyszenia borowiackie działały prężniej, to o Kociewiu nikt tu nie słyszał ;)
Generalnie zawsze był i będzie problem z lasami i puszczami. Podobnie jest na Kurpiach albo u Zalesiaków. Lasy utrudniają stworzenie stabilnych granic. Same w sobie są często granicami ale wewnątrz...
Na prawdę fajny materiał, nareszcie coś mającego sens, mam jednak kilka pytań: 1. na jakiej niby zasadzie Szczyrk leży częściowo na Śląsku 2. jaki jest wg Pana przebieg granicy Śląska i Małopolski od Beskidu Śląskiego "w kierunku Beskidu Małego i granicy woj.małopolskiego" 3. dlaczego pominął Pan Bielsko-Białą, której połowa czyli była Biała Krakowska to część Małopolski a jednocześnie samo miasto jest wyjątkowym przykładem w całym województwie
1. Kilka obiektów na Salmopolu jest po drugiej stronie przełęczy 2. Salmopol, Klimczok potem skręca na wschód w stronę Beskidu Małego ale nie przekracza Białki, razem z nią brnie ku północy 3. Tak szkoda ze BB się nle zmieściła mocniej
Dziękuję za ten filmik. Nazywanie okolic Ostródy Mazurami to historyczne nieporozumienie. Patrząc na mapy Prus okolice Ostródy były określane jako Sasinia. Tak naprawdę niemalże każdy obecny powiat w województwie Warmińsko - Mazurskim poza historyczną Warmią ma swoją odrębną nazwę. Pozdrawiam.
Przed przybyciem Krzyżaków, mieliśmy Barcję, Natangię, Sasinię, Galindię, Nadrowię, Pomezanię, Pogezanię, Jaćwież i wiele innych ziem plemiennych. Z nazewnictwa z czasów chrześcijańskich w W-M mamy Mazury, kawałek Suwalszczyzny, Warmię, Powiśle, Ziemię Lubawską i kawalątek Mazowsza. Kwalifikacja do Mazur Ostródy, Starych Jabłonek (które są przecież ok. 20km od Olsztyna), Działdowa czy Nidzicy wynikała z różnic religijnych. Generalizując Mazurami byli protestanci na terenie Prus Książęcych, Warmiakami katolicy z ziem biskupstwa warmińskiego, a więc Prus Królewskich. Pozdrawiam z Rusi Czerwonej, pochodząc z pogranicza Galindii i Jaćwieży :D
@@WedrowneMotyle Sudowia to nazwa łacińska, a Jaćwież pochodzi od bałtyckiego plemienia plemienia Jaćwingów i szczerze ja bym postawił granicę w trochę innym miejscu. Ja rozumiem, że Augustów należał do podlaskiego regionu historycznego przez długi okres, ale Augustów przynajmniej od strony kulinarnej też jest bliższy Suwałkom, ale nie tylko. Augustowianie też poczuwają się do swego rodzaju obowiązku, aby organizować rożne wydarzenia związane z Jaćwingami. Tak samo Ełk czy Olecko. Trzeba też zauważyć, że większość Jaćwieży leży po stronie Litwy, a nawet mały skrawek leży na Białorusi. Nie wiem na ile to granica historyczna, czy może bardziej kulturowa (chociaż nie koniecznie architektoniczna, bo taki Ełk, czy Olecko było długo Niemieckie), ale ja bym postawił swojemu regionowi takie granice: Od południa rzeka Biebrza, Od wschodu i północy rzeka Niemen (oprócz Kowna oczywiście), a od zachodu no to tak nieco za Ełk i Olecko, a potem niech już będzie, że granica idzie wzdłuż granicy między Litwą, a Obwodem Królewieckim
No i super odcinek 👍 Takich ciekawostek proszę o więcej 👍 A tak nawiasem szczeże jestem zaskoczony że Sosnowiec czy Dąbrowa Górnicza to Małopolska. Dla mnie mieszkańca Górnego Sląska to było zawsze Zagłebie. Nawet nie raz słyszałem "to zagłębioki" 😉 A dziś dowiedziałem się że to Małopolska choć w granicach woj. Sląskiego. Pozdrawiam 🙂
@@Harrymary-lj2hr Jak mówić o pierwszym mieście na ziemiach dzisiejszego Sosnowca - Modrzejowie to miasto jest Rzeczpospolitą (1702), a jeśli o Sosnowcu jaki dzisiaj znamy to miasto jest Rosyjskie (1902). Jeśli o samych terenach, to miasto leży po równi na Małopolsce jak i ziemi Siewierskiej - ziemi kościelnej zależnej od Biskupstwa Krakowskiego, które mimo sprzeciwów biskupów i Rzymu zostało włączone pod przymusem do Rzeczpospolitej przez Stanisława Augusta Poniatowskiego i Sejm Wielki w 1790 roku.
@@Oglumen szanown? P. Oglumen ;; P. jo- annna nie pisze, że miasta na Śląsku były czy są stąd lub czyje,tylko wyrzeka się Sosnowca a P. Oglumen wynajduje brak powiązania Sosnowca z Polską bo to niby rosyjskie. Kogo to obchodzi?,jest w Polsce i nie na Śląsku i w tym miejscu historia zbyteczna
@@Harrymary-lj2hr źle mnie Pan zrozumiał, ale to przez to że napisałem komentarz w pośpiechu :) Chciałem napisać rzecz zupełnie odwrotną niż ta którą Pan zrozumiał, czyli że Sosnowiec jako jedne z niewielu miast na Zagłębiu było de facto utworzone jeszcze w Pierwszej Rzeczypospolitej, a to ważny fakt dotyczący granicy Małopolsko-Śląskiej jak i relacji Małopolski i Zagłębia (ta cała niezgoda pomiędzy Śląskiem i Zagłębiem w trakcie powstawania miasta Modrzejów jeszcze nie istniała). Czyli na długo przed Księstwem Warszawskim, oczywiście chodzi o Modrzejów. Sosnowiec jaki znamy dzisiaj był utworzony na długo po Księstwie Warszawskim czyli w zaborze rosyjskim, co wcześniej niefortunnie skróciłem do "miasta Rosyjskiego". Wcześniej nie mógł należeć do Rzeczypospolitej, bo część dzisiejszych terenów Sosnowca do niej nie należały :)
Bardzo, ale to bardzo ciekawy wykład! A tak swoją drogą, wystarczyło przy nowym podziale administracyjnym pozostać przy nazwach województw pochodzących od ich stolic. I mielibyśmy Krakowskie, Katowickie i Wrocławskie, Rzeszowskie itd. nie byłoby wtedy żadnych kontrowersji.
Jeśli chodzi o historyczną Wielkopolskę i Małopolskę, to w czasach Rzeczypolspolitej stanowiły one nie tyle województwa, czy ziemie co dwie z dwóch rozległych prowincji Korony, zatem coś przewyższającego województwa. W skład prowincji wielkopolskiej wchodziło 13-14 województw, zatem obok Wielkopolski w dzisiejszym rozumieniu także Mazowsze i Prusy Królewskie. W skład prowincji małopolskiej natomiast wchodziło województw 11, wliczając w to sporą część obecnej Ukrainy (woj. bełskie, bracławskie, czernihowskie, ruskie, kijowskie, podolskie i wołyńskie). Województwo podlaskie również wchodziło w skład prowincji małopolskiej. Do rangi województw Wielkopolska i Małopolska zostały 'zdegradowane' dopiero w czasach III RP.
Kiedyś w tvn powiedzieli o zapadliskach "w Trzebini na Śląsku" pomimo, iż Trzebinia nie dość, że leży na ziemi krakowskiej, będącej częścią małopolski, to na dodatek leży w województwie małopolskim i tylko przez 24 lata była w woj. Katowickim. Trzebinia jest częścią powiatu CHRZANOWSKIEGO, nazywanego czasem ziemią, jako, iż jeszcze w XX w. Był znacznie większy, obejmował krzeszowice, chełmek i jaworzno
Pytanie czy dałoby się utworzyć województwa po historycznych granicach, aby to miało sens gospodarczy? Granice regionów też się zmieniały z czasem, i obawiam się, że teraz będą się zmieniać podług granic województw. Za te 100 lat może się okazać, że Częstochowa to Śląsk, a Zielona Góra to Lubuszczyzna.
26:30 tylko jaką tożsamość mają pielęgnować ludzie na ziemiach odzyskanych/wyzyskanych. Jeden dziadek pochodził z okolicy Lwowa, drugi z Mazur, jedna babcia z Wołynia, druga chyba z gdzieś z pogranicza Śląska i Małopolski. 2 wojna światowa i wędrówki ludów jakie tutaj się przetoczyła na nowo kazały kształtować tożsamości. Gdy był Grünberg in Schlesien, to faktycznie ludzie czuli się związani z Dolny Śląskiem i Breslau. Ale tych ludzi w latach 45-50 pakowano w wagony i wywiezione na zachód, a od wschodu też w wagonach przyjechali ludzie którzy musieli zostawić dom i szukać nowego. I jako 3 pokolenie tych ludzi większy związek z Zielonej Góry czuje z Gorzowem niż Wrocławiem, choćby nawet na zasadzie "Wróg, a wróg, ale nasz, na własnej piersi wychodowany". W innych miejscach polski gdzie ludzie mieszkają z pokolenia na pokolenie, bez problemu można dbać o takie tradycje. Ale tutaj na zachodzie pozwólcie ludziom kształtować własne tradycje, które są mieszanką tego gdzie żyją, tego od kogo pochodzą, ale i tych których tu żyli przed nami, czyli Niemców. Bo co z tego że wiemy z lekcji historii gdzie jest granica ziemi Lubuskiej, gdzie Dolnego Śląska. Ale ta nazwa jest kompromisem, tak jak wiele rzeczy tutaj, które składają się na naszą tożsamość.
Ktoś wyliczył, że "Śląska" w województwie Śląskim jest 49% :D Uwielbiam jak jade do Wrocławia albo Opola i tam ktoś mówi, że "przyjechałem ze Śląska" a ja musze tłumaczyć, ze tam też przecież jest Śląsk, i to można nawet powiedzieć bardziej jak w Bytomiu, bo ten prawdopodobnie do 1177 był częścią małopolski. Podział administracyjny Polski w tym momencie jest totalnie od czapy, ale znając lotność polskich polityków, może lepiej żeby go nie ruszali.
Dzięki dzięki za te słowa
Szkoda gadać Niklaus . Wymyślili sobie jakąś " Opolszczyznę " pomiędzy Dolnym a Górnym Śląskiem i nawet nauczyciele , politycy i reszta "elit" sądzi ,że Sosnowiec to Śląsk a np. Krapkowice , Strzelce już nie , ech....
województwa niech nie ruszają ale trzeba zmienić nazwę i symbole woj.śląskiego
Nie piszemy -- "małopolska", tylko prawidłowo -- "Małopolska"! To określenie "Małopolska" nie oznacza bynajmniej, że to była/jest jakaś mała Polska, lecz ma staropolskie znaczenie, bo chodziło o zdefiniowanie tych ziem, które zajął pod koniec swego panowania książę Mieszko I, czyli że Małopolska to młoda lub nowa, ale nie mała Polska! Dotarło? A przy okazji, to na swoim kanale nie opowiadaj bajek, że Bytom jest starszy od Krakowa. Tylko formalnie wcześniej otrzymał prawa miejskie, ale pod względem osadnictwa, to Kraków ma dłuższą historię! P.S. Bardzo lubię Twój Kanał 👍👏 i Twoje poczucie humoru, ale po prostu irytuje mnie, gdy podkreślasz, że Bytom (rozumiem -- lokalny patriotyzm 👍) jest starszy od Krakowa, więc nie miej mi za złe, że powiedziałem to co myślę. 🙋
Dziękuję Ci Mikołaj za komentarz. Lubię Twoje filmy na TH-cam. Trzymaj się tam dobrze w tym Bytomiu.
Mam już dosyć ludzi którzy po usłyszeniu że jestem z Częstochowy, mówią że jestem ze Śląska i karzą mi mówić po śląsku. Oczywiście nie umiem nawet powiedzieć jednego słowa po śląsku ponieważ jestem z małopolski!! Cieszę się bardzo że nagrał Pan ten film, ponieważ wielu osobom przyda się taka wiedza. ❤🌺
W polsce się dziwnie dzieje na południu. Do ziomka z Radomia powiedzieliby że jest z Mazowsza (mimo że jest z małopolski) a do innego ziomka z bielsko białej powiedzieliby że jest ze śląska (mimo że też jest z małopolski)
@@blazejbysy4587 A ziomek z Radomia często mówi że jest z Warszawy xD
@auguscik_ Właśnie takich rzeczy powinni uczyć na lekcjach geografii i to nie na rozszerzeniu
Oj to ja jestem ze Slaska, ale moj tata pochodzi z Czestochowy i mialem dosc, jako dziecko, kiedy tam jechalem (lata 80 te) kiedy cala rodzina mojego ojca traktowala mnie jak Niemca. Tak jak niemca. Dawali mi jakies rzeczy do tlumaczenia z niemieckiego, a u mnie sie w domu w tym jezyku nie mowilo (starziki godali jak chcieli).
@@blazejbysy4587 Bielsko jest na Śląsku.
Swietnie wyjaśnione. Tez mnie to zawsze boli, jak ludzie mylą pojęcia. A już w internecie to podstawa większości „awantur” i warcholstwa :) Matura z geografii nie poszła u mnie w las. Dzięki za ten odcinek. U was zawsze merytorycznie, kulturalnie i interesująco.
Fantastyczny odcinek. Prawdziwe kompendium wiedzy. Wydajcie go w postaci zeszytu - książeczki razem z tymi mapkami. Chętnie kupię kilka egzemplarzy dla dzieci i rodziny. Mieszkam od urodzenia w Bielsku, a pamiętam czasy, jak czarne flagi na szkołach obwieszczały śmierć Stalina. Pamiętam wszystkie zmiany administracyjne granic, włącznie z tymi, które uczyniły z naszego miasta stolicę województwa. Zawsze tłumaczyłem dzieciom stojąc na moście na Białce, w centrum miasta, że kiedyś tutaj była granica z Galicją. Czekamy zawsze z żoną na każdy Wasz nowy odcinek. Pozdrawiamy serdecznie i życzymy zdrowia i wytrwałości w tworzeniu kolejnych programów.
To jest frustrujące jak mieszka się na Żywiecczyźnie a dzieci muszą brać udział w konkursach wojewódzkich na temat śląskiej kultury a największe muzeum w województwie jest "100% śląskie".
porąbany podział, ktoś kto to robił zupełnie nie miał pojecia... podrawiam z północy Polski
Tak jak ja, jeżdżąc po swoich południowych podlaskich zadupiach wszędzie mam nasrane znaków z napisami "Mazowsze" albo "Lubelskie".
nie no nue musza , niepuszczalabym, my w Bb uczestniczylismy w konkursie plastycznym"Mieszkam w Beskidach"
Dziękuję za ten filmik. Mam nadzieję, że bardzo dużo osób go obejrzy. Mnie to od lat denerwuje, te nazwy województw, te granice, a przecież wiem, gdzie jest jaka kraina, choćby dlatego, że interesuje się historią. Jak nie raz coś tam znajomym wyjaśniałem, to robili wielkie oczy. No i ogólnie nie ma wśród ludzi takiej świadomości.
Bardzo ciekawy odcinek.
Czy jako jego synteza moglibyście zaproponować podział administracyjny Polski (wraz ze stolicami województw) lepiej uwzględniający krainy historyczne i geograficzne? Tak, żeby województwa były porównywalnej wielkości i nie byłoby ich bardzo dużo. To oczywiście byłoby tylko przybliżenie i zabawa, ale bardzo chciałbym zobaczyć jak to mogłoby wyglądać.
Pani Marcinie. Znakomity odcinek. Więcej takich geograficzno-historycznych. Pamiętam odcinek o szlakach handlowych, gdzie pokazywaliście ten szlak na Węgry (polna droga, nadal istnieje)! Może kiedyś cały odcinek o szlakach historycznych?
Zapowiada się ciekawy odcinek.
Dzień dobry Wędrowne motyle 🦋🙂
Nie miałem pojęcia o tak dokładnym podziale podlaskiego na Ruś Czarną i Podlasie. Nawet charaktery ludzie tam mają inne. Drohicki Podlasiak pozdrawia🔥🔥🔥
Dokładnie, team BIOTAD PLUS💪💪
Podlaskie dzieli sie na Podlasie , Suwalszczuzne , Ruś Czarna i Mazowsze
Witajcie, Wędrowne Motyle, super ten dzisiejszy odcinek, kij wrzucony w mrowisko, szczególnie młode pokolenie ma wiele problemów z rozgraniczeniem nazw- wojewodztwo a kraina geograficzno- historyczna/ chociaz nie tylko młodzi mają ten problem/ Sama się z nim spotykam- mieszkam na granicy regionów, to samo dotyczyło moich rodziców ... jeszcze ktoś by sie znalazł- część dawnej Ziemi Poznanskiej w woj łódzkim..., to się nigdy nie wyprostuje, a tych zawiłości jest wiele/ nie rozwiązał tego problemu podział na wiele województw/ Zbyt wszystko to skomplikowane
Swoje wypowiedzi udokumentowaliście fajnymi mapkami- doskonały pomysł
Fantastyczny ten koncowy wniosek
Stokrotne dzięki za ten tak odmienny, a jakże potrzebny film
Pozdrawiam serdecznie
Bardzo wartościowy materiał, szkoda że to media głównie sieją dezinformację. Może warto powalczyć o nowe nazwy województwaw, np. Od nazw ich stolic?
W przypadku śląskiego - pozostawienie nazwy "woj. katowickie" z automatu by zlikwidowało wiele nieporozumień 🙂
@@puciennikrafa8146 woj. Katowicko-Sosnowiecko-Częstochowsko-Bielsko-białe. ;D
Brawo, BRAWO, W końcu super przedstawiłeś to co tez czasami mnie bulwersowało. Nazwy geograficzne i historyczne powinny być zachowane i tego trzeba przestrzegać. Nie wiem czego uczą dziś w szkołach ale chyba nowe pokolenie jest nie douczone :). Jezyk polski jest taki piękny a coraz więcej w nim zapożyczeń bezsensownych z innych języków. Dziękuję za mądre przedstawienie nazw z fajnymi mapami. Dowiedziałem się tez rzeczy o których nie miałem pojęcia. Wybaczam wam pominiecie ziemi Sandomierskiej w filmach o Wisłe :) Pozdrawiam z New Jersey
Bardzo ciekawy odcinek, inny niż zwykle, bardziej w stylu waszego drugiego kanału motyl i globus, ale wciąż oglądałem z zaciekawieniem ❤️ Jako Lubuszanin, czyli mieszkaniec rzeczywistej Ziemi Lubuskiej jestem dość zawiedziony tym, że stworzono coś takiego jak województwo lubuskie i wolałbym gdyby "rozebrano" je pomiędzy zachodniopomorskie, wielkopolskie i dolnośląskie. Wiadomo, jest to region, który swoją tożsamość musiał po wojnie budować na nowo i jak na filmie wskazałeś że ten region mimo wszystko historycznie jest bogaty kulturowo to władze starają się wmówić wszystkim, że województwo lubuskie to ziemia lubuska, no a tak nie jest. Co wydaje mi się że mogło doprowadzić do dużej nijakości kulturowej, konfliktów między "lubuską" północą a południem, ale też pomijaniem i dużą izolacja tego województwa od innych, pisząc w dużym uproszczeniu
Lubuskie komuchami stoi.
Moim zdaniem cięcie lubuskiego jest głupie. Mieszka tam niewiele mniej ludzi, niż w województwie podlaskim (którego jakoś nikt nie chce ucinać), a region ten akurat sporo zyskał na autonomii, choćby poprzez mocno zrównoważony rozwój całego regionu. Cięcie tego województwa to prosta droga do katastrofy ekonomicznej i inwestycyjnej dla jednego z najważniejszych obszarów dla ruchu międzynarodowego w Polsce (to tutaj krzyżują się szlaki komunikacyjne z Bałtyku do Czech oraz reszty Polski z Niemcami).
Poza tym, co chciałbyś wtedy zaoferować aglomeracji gorzowskiej, która ni z gruchy ni z pietruchy stałaby się wielkopolskim cyplem albo zachodniopomorskimi kresami? Albo środkowej części regionu, która zamieniłaby się w administracyjne pogranicze aż trzech województw ze wszystkimi tego konsekwencjami? Wystarczy spojrzeć na koleje marszałkowskie, które mają problem z przekroczeniem granic województw, a tutaj jest spora szansa, że z Międzyrzecza nie dojechałoby się do Zbąszynka bądź Gorzowa Wielkopolskiego transportem zbiorowym. A już strach spytać, co z A2 i S3. Każda większa zmiana (na tych bądź co bądź ważnych tranzytowo drogach) wymagałaby długich dyskusji między Poznaniem, Szczecinem a Wrocławiem, zamiast inicjatywy własnej lokalnego oddziału GDDKiA.
Nazwa województwa jest roszczeniem terytorialnym wobec Niemiec - Lubusz (Lebus) leży na lewym brzegu Odry
Dziękuję za ten film! Urodziłam się w Bielsku-Białej i ciężko mi było czasem ludziom z innych regionów tłumaczyć te zawiłości małopolsko-śląskie :)
Ja też sie urodziłem w Bielsku-Białej jak jeszcze było woj. Bielskie. Teraz mieszkam w województwie Małopolskim.
Ten film pierwszy raz przyciągnął mnie na Wasz kanał :) świetny materiał jeśli macie więcej w tym stylu chętnie obejrzę! Bardzo ciekawie!
Witam, bardzo dobry materiał. Sam spotkałem wiele osób które nieodróżnia krainy od województwa. Widzę po przykładzie swojego rejony, jakim jest ziemia Łomżyński. Gdzie dużo osób mówi, że mieszka na Podlasiu zamiast w wojewodzie podlasikm. pozdrawiam i życzę wielu sukcesów w szerzeniu wiedzy o krainach geograficznych.
Podkarpackie ma trzy miasta Sędziszów Małopolski, Głogów Małopolski i Sokołów Małopolski 😁
I wioskę Mokre Małopolskie koło Bieszczad 🙃
To są miasta !???
@@pablobeherit7233 miasta
@@pablobeherit7233To są miastaprzygłupie.
@@wadysawfogel973 przygłupie to są wioski ,wsie a nie miasta. 😁😄😃
Fajne nagranie dobrze, że powstało. Uzmysłowiło istnienie różnych sposobów patrzenia i rozróżniania terytorium dzielonego na części. Szkoda, że nie o wszystkich województwach zostało powiedziane.
1. Podział fizycznogeograficzny który w sumie jest najbardziej trafny, rzeczywisty, długotrwały liczony w tysiącach lat, w porównaniu np. z historyczny liczony w setkach lat, to jest to podział umowny, a nazwy tak samo nie zawsze odpowiadają znaczeniu historycznemu. Mimo tego jest najbardziej konkretny.
2. Podział administracyjny opiera się na różnych kryteriach i nie jest konsekwentny. Faworyzuje z jakiegoś powodu jakieś części o innych nie wspominając.
3. Podział historyczny jest najbardziej stronniczy i zagmatwany. Opiera się głównie o dawne podziały administracyjne, państwowe, symbolicznie plemienne, które mają różną długość istnienia, od kształtowania do zaniku. Ponieważ np. współczesne rozstrzyganie co jest Warmią a co Mazurami bez mapy historycznej lub znaku informacyjnego w terenie jest nie możliwe. Pamiętam jeżdżąc tamtędy, że najpierw wstawiono znak a później przeniesiono kilkadziesiąt metrów w inne miejsce żeby skorygować do faktycznej granicy historycznej. Na tym przykładzie historia zmieniała się wiele razy. Dlaczego w jednym przypadku uznawać Warmię w takim prawie trójkątnym kształcie. Nie biorąc pod uwagę, że nazwa pochodzi od Warmów którzy mieszkali nad zalewem wiślanym a dzisiejszy Olsztyn to wtedy nie była Warmia, tylko pogranicze między Pogezanią, Sasinią, Barcją i Galindią. Historycznie się przesuwający czwórstyk, który w pewnym momencie dziejowym zaistniał ale też często leżał w którymś z nich. Dopiero gdy Biskupstwo Ermland zostało przyznane Polsce po wojnach z Krzyżakami utrwala się na jakiś czas w sumie krótszy niż istnienie plemienia Warmów. Ta wtedy nowa Warmia przedzieliła właśnie Prusy na części Prusy Górne z Ostródą, Iławą, Lubawą, ... w skład którego wchodzi Pomezania (Powiśle to sztuczny twór PRL równie trafny jak Kraj Nadwiślański oznaczający Polskę lub Wartenland oznaczający Wielkopolskę) Powiśle co najwyżej oznacza miejsce tuż nad Wisłą, a nie obszerny region tożsamy z Pomezanią lub/i Żuławami), oraz Prusy Dolne z Barcją, Sambią, itd ... nad rzeką Pregołą. Czy nawiązywanie do zaszłohistorycznych Lubuszan a nie do bliżej historycznych Nowej Marchii, Brandenburgii czy Łużyc?. Dlaczego nawiązuje się do Rusi Czerwonej a nie do Lędzian? Lędy = Pola, województwa Lędziańskiego, dziś Lubelskie i część Podkarpackiego. Zapominając też, że całe dzisiejsze Podlaskie to było Jaćwieskie, (Jaćwińskie, Sudowskie). Warmińsko- Mazurskie to w rzeczywistość Pruskie lub dokładniej Górnopruskie bo Dolnopruskim jest obwód Kaliningradzki. Pojęcie Prusy i Pruskie ma dłuższe, trwalsze, bardziej ważne znaczenie niż warmińsko-mazurskie ponieważ zawiera w sobie całą Warmię i Mazury oraz inne części jak Barcję, Prusy Dolne, Prusy Górne, Ziemię Lubawską, ... . W tak bogatym historycznie państwie istnienie nazw od jednego z miast które praktycznie mają niekiedy historycznie efemeryczne znaczenie np. Łódź, czy Lublin jest niedorzeczne. Dlaczego Łódzkie to nie jest Śródpolskie między Wielkopolską a Małopolską nawiązując do państwa Łokietka jak i umiejscowienia w państwie Polskim obecnie. Takich nieprawidłowości i zagmatwań jest bardzo dużo. Jedynym sensownym i właściwie trwałym jest podział fizycznogeograficzny na pojezierza, pogórza, niziny, wyżyny, ... ale już ich przymiotnikowe nazwy własne nie zawsze.
Motyl i globus na Wędrownych motylach, lubię to! ;) Obecne nazewnictwo województw to rzecz która również mnie mocno irytuje, szczególnie jak się przejrzy, jak był prowadzony proces legislacyjny w 1998 roku i jak na szybko wprowadzono te nazwy - nie poprzedziły tego żadne analizy historyczne, eksperckie, tylko chwilowy impuls polityków (dlatego osobiście uważam, lepsze były nazwy województw z lat 1945-1998 nawiązujące do jego stolic, wtedy nikt nie mylił krain i nie było problemu). Z rzeczy o których tu nie powiedziałeś, a co mnie też irytuje, a jest często powielane przez media i polityków to utożsamianie Pomorza tylko z woj. pomorskim i nazywanie Gdańska stolicą Pomorza. A takie coś nigdy nie miało miejsca! Szczecin nigdy nie był zależny od Gdańska a też leży na Pomorzu! Gdańsk dawniej był miastem handlowym i nawet historyczną stolicą części Pomorza należącej do Rzeczpospolitej (której Gdańsk podlegał) były Skaryszewy.
Marcin jesteś niesamowity. Lubię Was oglądać między innymi z powodu bardzo merytorycznych, precyzyjnych komentarzy na temat pokazywanych miejsc. Tym razem dałeś czadu. Nie wiem czy jest ktoś inny kto z taką lekkością potrafiłby mówić o tak wielu zawiłościach, tak zwięźle i przy tym tak bardzo zrozumiale. Jestem pełen podziwu, gratulacje!
Uwielbiam Was i wasze filmiki. Pozdrawiam serdecznie
Dla mnie ten filmik jest wspaniały, bo jestem miłośnikiem historii i geografii Polski.
Szanowni Autorzy są zaś popularyzatorami geografii turystycznej...
Serdecznie pozdrawiam.
Nie dajmy się mediom omamić. Mamy dobrze ugruntowana wiedzę i dzieki WAM za jej popularyzacje. 💚
Bardzo dobry materiał! Ja tam od dziecka wiedziałem, że w miejscu w którym mieszkam (na wschód od Szczyrku) jest Małopolska. Nawet się mówi u nas "na pole" zamiast "na dwór" co jest bodajże małopolskim regionalizmem.
Tak, Szczyrk to już Małopolska. W każdym razie, na Śląsku Cieszyńskim także wychodzi się ,,na pole". Galicja, jak i Śląsk Cieszyński należały do Austrii, stąd podobieństwa.
Czekałem na taki odcinek, dziękuję. 😊
Świetny i bardzo potrzebny odcinek! Dzięki Marcin za poukładanie mi trochę tego w głowie... 🙂
Bardzo ciekawy film i bardzo dziękuję. Całe życie w błędzie raz jeszcze dzięki za wyjaśnienie.
Bardzo fajny materiał 👍😃
Swietny odcinek. Jestem Slazakiem z terenow ROWu, pamietam jak mama mowila o swoich znajomych spod Raciborza "w tych wioskach to nawet nie nasi mieszkali, tam sie mowilo po morawsku a nie slasku". Ja sam tez mam przodkow z Moraw. Kudos - odkrylem swietny kanal!.
Super materiał edukacyjny z wątkami turystycznymi 😉
Może to trąci trochę teorią spiskową ale ten podział administracyjny,ten język potoczny używany w mediach mają chyba na celu rozmycie naszej tożsamości.O historii już nawet nie wspominam.Tak czy siak dobrze,że ten odcinek powstał.Dziękuję.
Chciałbym, żeby to był spisek. Niestety, to bezgraniczna głupota.
Dzięki za świetny film! 👌 Mam kilka pytań, spostrzeżeń. 1. Jestem ciekaw jaka jest geneza tzw. Podlasia Południowego, które wydaje się nie mieć nic wspólnego z Podlasiem. 2. Zastanawiałem się na Warmią i Mazurami. Warmia jest regionem historycznym, a Mazury etnograficznym, który de facto po exodusie Mazurów istnieje w szczątkowej formie. Mazury leżą w kilku regionach historycznych. 3. Pałuki oraz Krajna to też regiony etnograficzne. 4. Podkarpacie istnieje jako region, ale fizyczno-geograficzny. Spora część woj. Podkarpackiego to Podkarpacie. 5. Nazwy Dolny i Górny Śląsk powstały dopiero około XV w. o ile pamiętam, ale i tak w większości źródeł tego nie rozróżniano. Dolny Śląsk to po prostu był Śląsk, a Górny w ogóle nie był Śląskiem :) 6. Te wszystkie -szczyzny powinny być zlikwidowane i zastąpione zwykłym terminem "ziemia", np. Ziemia Sandomierska, zamiast Sandomierszczyzna itd.itp. Łatwiej to wymówić ;) Pozdrawiam i czekam na odpowiedzi.
Dużo pytań a nie na wszystkie jest odpowiedź :( Ale dziękuję za zaangazowanie. Podlasie. Jest to młody region, lekko ponad 200 lat, wpadł do Podlasia nieco z powodu tego, że wschodnia granica Mazowsza i Podlasia była bardzo płynna i zmienna. Mazowszanie stracili swoje grody w tych rejonach już w XI wieku. Jedyne rozwiązanie. Ale tu mowa o bardzo małym wycinku w promieniu 30-40 km od Drohiczyna. Co do Mazur to chyba trzeba się pogodzić z wyższością tej nazwy nad bardziej prawidłową (Prusy), bo mamy taki klimat, że NIKT nie zgodziłby się pewnie aby w Polsce istniał region o takiej nazwie. uprzedzenia. Ale masz rację. Pałuki i Krajna nazywane są i etnograficznymi ale i historycznymi. Np. wg Kodeksu Dyplomatycznego Wielkopolski. Ale tu najważniejsze w filmie jest, że są częścią historycznej Wielkopolski. O Podkarpaciu już padło. Fizycznogeograficzne Podkarpacie to jednostka potężna, geomorfologiczna między Morawami a Rumunią. Rekwirowanie tego geograficznego terminu dla sztucznego regionu historycznego czy administracyjnego byłoby kolejną komplikacją. 5. Chyba jednak wcześniej. Czytałem u prof. Kaczmarczyka, że równolegle do rozbicia dzielnicowego w PL.
@@WedrowneMotyle NIKT tymczasem Pruskie organizacje rekonstrukcyjne. :D To nie jest "wyższość" nazwy Mazury tylko moda, promocja, turystyka i propaganda. Jedyny właściwy sposób patrzenia, zrozumienia i rozliczania się z historią to przyjęcie faktów, wydarzeń, dokonań za ludzką wspólną historię. Bez tego fałszywego nasze, nie nasze, utożsamiając z aktualną narracją administracji państwowej pod ich cele polityczne.
Super odcinek ❤ zawsze mnie wkurza jak ktoś utożsamia Śląsk z województwem śląskim albo Katowice ze stolica śląska. Śląsk istniał jak o Katowicach nikt nie słyszał, a jego stolica jest Wrocław.
a mnie zawsze wkurza jak to Ślązacy wywyższają się i myślą, że są jakimś turbo-regionem xD.
@@jakiscossack8719no bo śląsk to jest region ze swoją kulturą i dialektem. A nawet nie tylko jeden dialekt. Pod Opolem są znaki miejscowości w lokalnym dialekcie a na Górnym Śląsku będziesz słyszał ino, ja, nazod, puć, synek itd.
@@blazejbysy4587pod Opolem to są nazwy z miejscowościami po niemiecku a nie w lokalnych gwarach
@@blazejbysy4587 tak można powiedzieć o każdym regionie, nawet Podlasiu. Śląsk to po prostu styk 3 kultur.
@@RedSickle dialekt śląski języka niemieckiego.
Dobrze, że zrobiłeś taki film, dziękujemy :)
To prawda, ja sam podchodzę ze wsi na Mazowszu, ale jednak już w województwie łódzkim. Dzięki wielkie za film!
Dokładnie, dawne Księstwo Mazowieckie sięgało głęboko w obecne województwo łódzkie, a np. nigdy nie obejmowało Radomia... ja nie wiem co mieli w głowie ci ludzie co wymyślali granice obecnych województw...
@@filorekawekdokładnie, moja mama pochodzi z Radomia i śmieje się, że nagle w późnym wieku dorosłym okazało się, że pochodzi z Mazowsza. Za to mazowiecka część rodziny nagle wylądowała w Łódzkiem 😁
Świetny film!
Kolejny dobry i potrzebny odcinek! W końcu bez doprecyzowania granic, rzeczy ulegają zatarciu, rozmydleniu. Podobny bałagan panuje w kwestii granicy grup górskich. Chyba najlepszym przykładem są Bieszczady, które dla niektórych zaczynają się już za Rzeszowem.
Jak widzę, to ten odcinek powstał w nieco "motylo-globusowej" formule. Pozdrawiam... Z Polski ;).
Dobra robota. Świetnie, że powstał taki film.
Bardzo dobry film. Myślę, że istotny jest tu czynnik społeczny i rola języka potocznego, który w dużej mierze kształtuje naszą rzeczywistość. Mowa tu o powszechności stosowania określeń np. województwo podlaskie i Podlasie (czy województwo mazowieckie i Mazowsze) jako synonimów czy "skrótów myślowych". Poza tym, brak konsekwencji w nazewnictwie obecnych regionów administracyjnych. Nazwy większości województw pochodzą od regionów historycznych (często mających z nimi niewiele wspólnego), a innych od głównych miast. Dla dociekliwych, jak społeczność historycznego Podlasia, dziś należącego do województwa mazowieckiego widzi swój region zamieszkania: th-cam.com/video/xqDnSBz7iIc/w-d-xo.html
Z woj. podlaskim jest zazwyczaj tak, że turyści nie rozróżniają, że Suwałki i Łomża (i ich okolice) Podlasiem nie są. Za to sami mieszkańcy są tego świadomi. Myślę, że mieszkańcy Łomży czy Suwałk nigdy w życiu nie powiedzą, że ich miasta leżą na Podlasiu 😎 Wiem, że na Suwalszczyźnie bardzo dbają o poprawne nazewnictwo, żeby nie mieszać Suwalszczyzny z Podlasiem czy z Mazurami. Są nawet audycje radiowe na ten temat. Ale turyści mylą to notorycznie... Już kilka razy interweniowałam 😁 w socjalach, kiedy popularne konta pisały o urlopie na Podlasiu, a w rzeczywistości był to urlop na Suwalszczyźnie 😁
Dzięki za ten odcinek. Ogólnie trzeba ludzi edukować w tym temacie, bo niewiedza jest coraz większa ☹️
Tak samo słyszałem że Augustów to Mazury bo są na północy Polski i są jeziora...
Z tablicy informacyjnej którą widziałem w Suwałkach dowiedziałem się że to miasto z okolicami to jedyny w granicach obecnej Polski obszar należący w przeszłości w ramach Rzeczpospolitej Obojga Narodów do Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Podlasie to pogranicze polsko-białoruskie, Suwalszczyzna to pogranicze polsko-litewskie (żmudzkie).
@@adamzieba8364W czasach Rzeczypospolitej jeszcze okolice Sokółki, Włodawy i Białej Podlaskiej należały do WKL. Sam Białystok był już w Koronie. Ale Rzeczypospolita to nasza wspólna historia.
W Sejnach taki żart mamy, jak wkurzyć mieszkańca Sejn? Spytać się czy już się przyjechało na Mazury lub Podlasie xdd
super odcineczek, pozdrawiam, będę odsyłał jak mi nie dają wiary że Zamość to Ruś Czerwona
No i gra gitara ;)
Osobiście wolę termin "Czerwieńszczyzna"
@@konymielony2364bo jak Ruś to już wstyd i kompleksy XD
@@pasza_dem No właśnie tak pół na pół. Z jednej strony Ruś, jako terytorium Rzeczypospolitej brzmi dobrze, ale Ruś jako "Część Rusi na terytorium Polski, przez co Ruś nie jest zjednoczona" brzmi już niebezpiecznie. Przecież ukraińscy nacjonaliści nie od dziś z utęsknieniem patrzą na Zakerzonie
@@konymielony2364 coś mi się zdaje że to wzdychanie można porównać do sentymentu Polaków do Wilna - na nic niebezpiecznego to nie ma szans się przełożyć, to raczej taki straszak na głupców z naszej strony. Kompleks niższości to bardziej rzeczywisty problem. Wielu Polaków nie zdaje sobie sprawy, jak mocno ich korzenie sięgają na Ruś i Litwę, a wielu z tego powodu ma kompleks niższości, nie powinno tak być, to jakbyśmy ignorowali 50% naszej niesamowitej wspólnej historii z sąsiadami oraz więzy krwi jakie z nimi mamy.
Odnośnie woj. dolnośląskiego i Łużyc, to w tym województwie obok nazw miejscowości z przymiotnikiem "Śląska" i "Śląski", są też miejscowości z przymiotnikiem "Łużyckie". Np. Lipinki Łużyckie - z których pochodziła znana Jadwiga Hymel zgłaszająca komendzie policji w Żarach podpalenie styrty siana. :) Tak że Żary i okolice to Łużyce, nie Dolny Śląsk.
Woj. warmińsko-mazurskie to ogólnie prawie w całości terytorium Prus jako krainy historycznej - mimo że Prusy jako takie są podzielone między Polskę a obwód kaliningradzki vel królewiecki. W sumie "Prusy" to też nazwa dość myląca, za sprawą dawnej polityki i propagandy Niemiec jako spadkobiercy państwa zakonu krzyżackiego, utożsamiającej Królestwo Prus z Prusami. Choć stolicą Królestwa Prus został Berlin, leżący w Brandenburgii i niemający nic wspólnego z Prusami jako krainą historyczną.
Ogólnie to nazwy województw wg podziału z 1999 są zupełnie bez sensu. Lepiej by było, gdyby nazwy wszystkich województw pochodziły od nazw ich stolic. Tzn. żeby było województwo szczecińskie, województwo gdańskie, województwo olsztyńskie, województwo białostockie, istniejące już województwa lubelskie i łódzkie, województwo rzeszowskie, województwo krakowskie, katowickie, kieleckie, wrocławskie itd.
A obecne mylące nazwy województw wzięły się chyba tylko stąd, że decydenci z 1999 byli manipulatorami i/lub ignorantami.
Osobiście unikam zamiennego używania nazw krain geograficznych i nazw województw nazwanych od krain geograficznych, i też mnie to gryzie, gdy słyszę/czytam, jak reporter używa zamiennie tych nazw.
haloooo!!!!??? kto mówi
16:59 Jedną z największych porażek ostatniej reformy administracyjnej. Bardzo wartościowy materiał.
po co robić województwa o nazwach regionów skoro ich kształt ich nie odzwierciedla? Były kiedyś województwa głównie od nazw stolic i było sensowniej.
Biała Podlaska (w rozumieniu Białą Podlaskę) - dziekuje i pozdrawiam :)
Dziękuję za film kilka miejsc sam źle lokalizowałem sam z Podkarpacia ale pozdrawiam ze Szwajcarii
Brawo! Wreszcie komuś się chciało to nagrać i wyjaśnić. Szlag człowieka trafiał, jak musiał po raz 100. tłumaczyć, że Radom to nie Mazowsze itd. Dzięki!
Ugruntowaliście - Noteć płynie przez środek miasteczka, znaczy jesteśmy na granicy Kujaw i Pałuk.
Dziękuję 🙂🌷
A jakie?
@@WedrowneMotyle Barcin, 1 km od Lubostronia na przełaj🙂
Super odcinek! Świetnie i treściwie wyjaśnione! Jeden mały błąd: ten fragment Moraw po polskiej stronie to Krzanowice blisko granicy z Czechami a nie Krzyżanowice na trasie z Raciborza do Chałupek, pozdrawiam!
Jezuuuuu. Tak
Czeski hehe. Błąd
Świetnie że Cię znalazłem. Puszczę znajomemu, co mi parę dni temu wmawiał, że moja rodowita Częstochowa to jest na Śląsku. ;)
Ile ja się tego też nasłuchałem :')
Co gorsza mnóstwo rodowitych mieszkańców miasta wierzy że są Ślązakami
Fajnie, że ktoś zwrócił uwagę na to, że granice województw często nie pokrywają się z regionami geograficznymi.
Super. film :) Może stworzylibyście film, w którym byłby przedstawiony proponowany przez Was nowy podział administracyjny na województwa? Z chęcią bym obejrzał taki.
Fajny odcinek, czekamy na resztę województw (w tym lubelskie które w całości małopolską/Podlasiem nie jest). No to teraz jeszcze nałożyć na to wszystko mapę dialektów i wszystko sie ładnie rozjedzie:)
Urodzony w Międzyrzecu Podlaskim, jesteśmy na południowym Podlasiu, nie do konca na terenie Lubelszczyzny, a ale w województwie lubelskim 😃
Super odcinek, bardzo wartościowy!
Bardzo ciekawy odcinek!😀
A może przedstawił byś kiedyś temat Sopotów? Kiedy i w jakich okolicznościach doszło do zmiany nazwy tego miasta? Co stoi na przeszkodzie, żeby wrócić do dawnej, oryginalnej nazwy?
Powyższe video 👍🏻
Pozdrawiam
Świetny odcinek 💗szacunek, za ogrom włożonej pracy😋
Pomezania to też ważna część województwa W-M i Pomorskiego (sięga od Iławy aż po Kwidzyn na zachodzie i Malborg na północy), tereny plemion Pruskich, więc szkoda, że w filmie zostały podciągnięte pod pomorze (i te nieszczęsne Powiśle, wymysł żeby zastąpić Prusy Górne/Pomezanię). No i do tego jest jeszcze Pogezania, kraina chyba już w ogóle zapomniana, wokół Elbląga. Także chyba najodpowiedniejszą nazwą byłoby jednak Województwo Pruskie (chociaż kojarzy się pewnie niektórym źle)
Dokładnie tak. Też o tym skomentowałem :)
Bardzo wartościowy materiał, mam nadzieję, ze dotrze do jak największej liczby widzów. Od lat walczymy z hasłami typu "Czeladź czy Dąbrowa Górnicza na Śląsku" ;-). Ktoś lata temu nieźle namieszał przy wprowadzaniu obecnego podziału administracyjnego, być może lepsze byłyby nazwy utworzone od stolic (np. katowickie)?
Super materiał, sam dowiedziałem się paru ciekawych rzeczy chociaż raczej interesuje mnie temat, tym bardziej że wielokrotnie muszę tłumaczyć znajomym że jako pchodzę z południa województwa opolskiego to jestem z Górnego Śląska
Ano... kiedyś nazwy województw były tworzone od nazw miast wojewódzkich. A teraz... urodziłem się w powiecie tarnobrzeskim, nad samą Wisłą. To jest w Kotlinie Sandomierskiej, ale powiedz to biurokracie, to ci odpowie że jestem z Podkarpacia. Choć do Karpat mam ponad 100 km...
Super film, brakuje mi tylko podziału Małopolski która obejmuje obecnie 4 województwa + cześć śląskiego i mazowieckiego :)
Było wspomniane w sumie ;)
@@WedrowneMotyle To prawda :)
Ostróda to Mazury poniekąd, znajdują się na ich zachodnim końcu. Ni to Mazury ni Prusy Górne, zależy jak patrzeć. Dzięki za materiał!
Mazury Zachodnie to turystyka i promocja. Iława i Ostróda się na takie promują. Od kiedy powstała ta trójkątna Warmia biskupia to są to Prusy Górne.
😂 Wspanialy temat o skomplikowanym geograficzno-administracyjnym podziale Polski
Zawsze w mlodosci, mieszkalam w woj. Malopolskim (Busko-Zdroj), brzmialo to dla mnie swojsko, teraz jest to świętokrzyskie. Jest to trafne, ale zmusza mnie do "przestawienia" myslenia😊 Genialne🎉Dziekuje za to ❤😊
(brakuje mi tu ikonki flagi polskiej)
jak mogłeś mieszkać kiedyś w woj.małopolskim jak takie województwo nigdy przed 1999 nie istniało
Ale Busko-Zdrój, nawet przed 1998 rokiem, było w województwie kieleckim 😂
Warmia w kształcie topora. Tak zapamiętałem 😂
Omg, tyle merytorycznej wiedzy! I kto to teraz spamięta? 😂 Trzeba będzie po kilka razy oglądać 😉
Dzięki!
Świetny odcinek :D Jako, że mieszkam na Śląsku, dla mnie to logiczne, że np. Częstochowa czy Sosnowiec to nie jest Śląsk. Również osoby z tych miast zawsze mówią, że nie są ze Śląska.
Super odcinek, ciekawa lekcia z geografii i historia.😊
Bardzo ciekawe, ale brakowało mi ślicznej pani Ani 🙂☀️.
@Wędrowne Motyle - Podkarpacie To także kotliny podkarpackie. Tak nam tłumaczył ś.p. prof. Starkel ( twórca regionalizacji Karpat) który obok prof. Kondrackiego jest twórcą regionalizacji fizyczno-geograficznej.
To teraz jeszcze odcinek o zasięgu grup etnograficznych i krain geograficznych. Np. w moich rejonach jest totalne zamieszanie pomiędzy Borami Tucholskimi, Kociewiem, Borowiakami, Kaszubami. Wsie od dawna borowiackie i leżące w geograficznej krainie Borów Tucholskich, obecnie promują się jako kociewskie. A za wszystkim idzie kasa, bo jak wcześniej różne stowarzyszenia borowiackie działały prężniej, to o Kociewiu nikt tu nie słyszał ;)
Generalnie zawsze był i będzie problem z lasami i puszczami. Podobnie jest na Kurpiach albo u Zalesiaków. Lasy utrudniają stworzenie stabilnych granic. Same w sobie są często granicami ale wewnątrz...
Na prawdę fajny materiał, nareszcie coś mającego sens, mam jednak kilka pytań:
1. na jakiej niby zasadzie Szczyrk leży częściowo na Śląsku
2. jaki jest wg Pana przebieg granicy Śląska i Małopolski od Beskidu Śląskiego "w kierunku Beskidu Małego i granicy woj.małopolskiego"
3. dlaczego pominął Pan Bielsko-Białą, której połowa czyli była Biała Krakowska to część Małopolski a jednocześnie samo miasto jest wyjątkowym przykładem w całym województwie
1. Kilka obiektów na Salmopolu jest po drugiej stronie przełęczy 2. Salmopol, Klimczok potem skręca na wschód w stronę Beskidu Małego ale nie przekracza Białki, razem z nią brnie ku północy 3. Tak szkoda ze BB się nle zmieściła mocniej
@@WedrowneMotyle odpowiedź na pkt.1 jest co najmniej groteskowa, naprawdę sądzisz że warto ?
znalazłem to przez przypadek, bardzo mi sie podobało
Zawsze chciałam to wiedzieć, ale nigdy sama nie sprawdziłam 🙈 Super film 👌
Brawo !
Ja tylko raz zwracałem uwagę, że okolice Jeziora Solińskiego to nie Bieszczady. Tylko rejon Gór Sanocko Turczańskich. Odcinek fajny, dla zagłębiaka:)
Dziękuję za ten filmik. Nazywanie okolic Ostródy Mazurami to historyczne nieporozumienie. Patrząc na mapy Prus okolice Ostródy były określane jako Sasinia. Tak naprawdę niemalże każdy obecny powiat w województwie Warmińsko - Mazurskim poza historyczną Warmią ma swoją odrębną nazwę. Pozdrawiam.
Przed przybyciem Krzyżaków, mieliśmy Barcję, Natangię, Sasinię, Galindię, Nadrowię, Pomezanię, Pogezanię, Jaćwież i wiele innych ziem plemiennych. Z nazewnictwa z czasów chrześcijańskich w W-M mamy Mazury, kawałek Suwalszczyzny, Warmię, Powiśle, Ziemię Lubawską i kawalątek Mazowsza. Kwalifikacja do Mazur Ostródy, Starych Jabłonek (które są przecież ok. 20km od Olsztyna), Działdowa czy Nidzicy wynikała z różnic religijnych. Generalizując Mazurami byli protestanci na terenie Prus Książęcych, Warmiakami katolicy z ziem biskupstwa warmińskiego, a więc Prus Królewskich.
Pozdrawiam z Rusi Czerwonej, pochodząc z pogranicza Galindii i Jaćwieży :D
Konkretnie i zwięźle😊
Jestem z Suwałk i lubię nazywać swój region Jaćwieżą
Czyli Sudowia ;)
@@WedrowneMotyle Sudowia to nazwa łacińska, a Jaćwież pochodzi od bałtyckiego plemienia plemienia Jaćwingów i szczerze ja bym postawił granicę w trochę innym miejscu. Ja rozumiem, że Augustów należał do podlaskiego regionu historycznego przez długi okres, ale Augustów przynajmniej od strony kulinarnej też jest bliższy Suwałkom, ale nie tylko. Augustowianie też poczuwają się do swego rodzaju obowiązku, aby organizować rożne wydarzenia związane z Jaćwingami. Tak samo Ełk czy Olecko. Trzeba też zauważyć, że większość Jaćwieży leży po stronie Litwy, a nawet mały skrawek leży na Białorusi. Nie wiem na ile to granica historyczna, czy może bardziej kulturowa (chociaż nie koniecznie architektoniczna, bo taki Ełk, czy Olecko było długo Niemieckie), ale ja bym postawił swojemu regionowi takie granice: Od południa rzeka Biebrza, Od wschodu i północy rzeka Niemen (oprócz Kowna oczywiście), a od zachodu no to tak nieco za Ełk i Olecko, a potem niech już będzie, że granica idzie wzdłuż granicy między Litwą, a Obwodem Królewieckim
No i super odcinek 👍 Takich ciekawostek proszę o więcej 👍 A tak nawiasem szczeże jestem zaskoczony że Sosnowiec czy Dąbrowa Górnicza to Małopolska. Dla mnie mieszkańca Górnego Sląska to było zawsze Zagłebie. Nawet nie raz słyszałem "to zagłębioki" 😉 A dziś dowiedziałem się że to Małopolska choć w granicach woj. Sląskiego. Pozdrawiam 🙂
Zagłębiacy, czyli Małopolanie. :)
Bardzo dobre, kompleksowe opracowanie. Geograf z woj. dolnośląskiego pozdrawia Geografa z woj. śląskiego!
Super, więcej takich odcinków!
Dzięki za ten materiał, oj ile to ja się nasłuchałam od ludzi że jestem ślązaczką, bo pochodzę z Częstochowy😅
Mega ciekawy, unikatowy odcinek ,
dobry i ciekawy film!
Wędrowne Motyle śpimy dobrze ! Ufff... Sosnowiec to jednak nie jednak Śląsk 😂 .Pozdrawiam z Rudy Śląskiej
jo anna Sosnowiec jest szczęśliwy nie będąc Śląskiem,bo to Księstwo Warszawskie.
@@Harrymary-lj2hr Jak mówić o pierwszym mieście na ziemiach dzisiejszego Sosnowca - Modrzejowie to miasto jest Rzeczpospolitą (1702), a jeśli o Sosnowcu jaki dzisiaj znamy to miasto jest Rosyjskie (1902). Jeśli o samych terenach, to miasto leży po równi na Małopolsce jak i ziemi Siewierskiej - ziemi kościelnej zależnej od Biskupstwa Krakowskiego, które mimo sprzeciwów biskupów i Rzymu zostało włączone pod przymusem do Rzeczpospolitej przez Stanisława Augusta Poniatowskiego i Sejm Wielki w 1790 roku.
@@Oglumen szanown? P. Oglumen ;; P. jo- annna nie pisze, że miasta na Śląsku były czy są stąd lub czyje,tylko wyrzeka się Sosnowca a P. Oglumen wynajduje brak powiązania Sosnowca z Polską bo to niby rosyjskie. Kogo to obchodzi?,jest w Polsce i nie na Śląsku i w tym miejscu historia zbyteczna
@@Harrymary-lj2hr źle mnie Pan zrozumiał, ale to przez to że napisałem komentarz w pośpiechu :) Chciałem napisać rzecz zupełnie odwrotną niż ta którą Pan zrozumiał, czyli że Sosnowiec jako jedne z niewielu miast na Zagłębiu było de facto utworzone jeszcze w Pierwszej Rzeczypospolitej, a to ważny fakt dotyczący granicy Małopolsko-Śląskiej jak i relacji Małopolski i Zagłębia (ta cała niezgoda pomiędzy Śląskiem i Zagłębiem w trakcie powstawania miasta Modrzejów jeszcze nie istniała). Czyli na długo przed Księstwem Warszawskim, oczywiście chodzi o Modrzejów. Sosnowiec jaki znamy dzisiaj był utworzony na długo po Księstwie Warszawskim czyli w zaborze rosyjskim, co wcześniej niefortunnie skróciłem do "miasta Rosyjskiego". Wcześniej nie mógł należeć do Rzeczypospolitej, bo część dzisiejszych terenów Sosnowca do niej nie należały :)
@@Harrymary-lj2hrBielsko tez nie jest slaskie i nie chce byc, my jestesmy pod slaskim zaborem
Bardzo, ale to bardzo ciekawy wykład! A tak swoją drogą, wystarczyło przy nowym podziale administracyjnym pozostać przy nazwach województw pochodzących od ich stolic. I mielibyśmy Krakowskie, Katowickie i Wrocławskie, Rzeszowskie itd. nie byłoby wtedy żadnych kontrowersji.
Hanyskie w Katowicach, Scyzorskie w Kielcach, Sledziowskie w Białymstoku Prusackie w Olsztynie
@@krzysztof7898 Bardzo dobra propozycja! :)
Kontrowersje i tak by były, zawsze by się znaleźli ludzie którzy by woleli należeć do województwa np. krakowskiego niż rzeszowskiego.
Ja tylko przypominam, że to w Siedlcach produkuje się pasztet podlaski! No chyba nie bez kozery :))))
Świetny odcinek.
Wielkie Bóg zapłać!
Rewelacyjny odcinek!
Przez środek Bielska Białej przebiega granica między Małopolską a Śląskiem na białce
Chociaż mieszkańcy całego Bielska Białej utożsamiają się bardziej z Małopolską
Tak, oczywiście. Tak samo jak granica dwóch beskidów
@@Opar1906znam bielszczan, przede wszystkim rdzenni i ewangelicy, którzy otozsamiaja się ze Śląskiem Cieszyńskim.
Jeśli chodzi o historyczną Wielkopolskę i Małopolskę, to w czasach Rzeczypolspolitej stanowiły one nie tyle województwa, czy ziemie co dwie z dwóch rozległych prowincji Korony, zatem coś przewyższającego województwa. W skład prowincji wielkopolskiej wchodziło 13-14 województw, zatem obok Wielkopolski w dzisiejszym rozumieniu także Mazowsze i Prusy Królewskie. W skład prowincji małopolskiej natomiast wchodziło województw 11, wliczając w to sporą część obecnej Ukrainy (woj. bełskie, bracławskie, czernihowskie, ruskie, kijowskie, podolskie i wołyńskie). Województwo podlaskie również wchodziło w skład prowincji małopolskiej. Do rangi województw Wielkopolska i Małopolska zostały 'zdegradowane' dopiero w czasach III RP.
@@SzalonyKucharzcoś jak Anglia, Szkocja, Walia i Irlandia na wyspach.
Kiedyś w tvn powiedzieli o zapadliskach "w Trzebini na Śląsku" pomimo, iż Trzebinia nie dość, że leży na ziemi krakowskiej, będącej częścią małopolski, to na dodatek leży w województwie małopolskim i tylko przez 24 lata była w woj. Katowickim. Trzebinia jest częścią powiatu CHRZANOWSKIEGO, nazywanego czasem ziemią, jako, iż jeszcze w XX w. Był znacznie większy, obejmował krzeszowice, chełmek i jaworzno
Ale WIELbłąd 😅
Słuchając w tle myślałem że ktoś odpalił Herosy 3 :D
Zabrakło informacji, że północna część woj. mazowieckiego również nie jest na Mazowszu ale na Kurpiach, największe miasto Kurpi to Ostrołęka.
Kurpie to Mazowsze :) mamy odcinek o Kurpiach
Pytanie czy dałoby się utworzyć województwa po historycznych granicach, aby to miało sens gospodarczy? Granice regionów też się zmieniały z czasem, i obawiam się, że teraz będą się zmieniać podług granic województw. Za te 100 lat może się okazać, że Częstochowa to Śląsk, a Zielona Góra to Lubuszczyzna.
Jak zwykle pełen profesjonalizm
Spoko odcinek! Warto uświadamiać ludzi. Pozdrowionka
26:30 tylko jaką tożsamość mają pielęgnować ludzie na ziemiach odzyskanych/wyzyskanych. Jeden dziadek pochodził z okolicy Lwowa, drugi z Mazur, jedna babcia z Wołynia, druga chyba z gdzieś z pogranicza Śląska i Małopolski. 2 wojna światowa i wędrówki ludów jakie tutaj się przetoczyła na nowo kazały kształtować tożsamości. Gdy był Grünberg in Schlesien, to faktycznie ludzie czuli się związani z Dolny Śląskiem i Breslau. Ale tych ludzi w latach 45-50 pakowano w wagony i wywiezione na zachód, a od wschodu też w wagonach przyjechali ludzie którzy musieli zostawić dom i szukać nowego. I jako 3 pokolenie tych ludzi większy związek z Zielonej Góry czuje z Gorzowem niż Wrocławiem, choćby nawet na zasadzie "Wróg, a wróg, ale nasz, na własnej piersi wychodowany". W innych miejscach polski gdzie ludzie mieszkają z pokolenia na pokolenie, bez problemu można dbać o takie tradycje. Ale tutaj na zachodzie pozwólcie ludziom kształtować własne tradycje, które są mieszanką tego gdzie żyją, tego od kogo pochodzą, ale i tych których tu żyli przed nami, czyli Niemców. Bo co z tego że wiemy z lekcji historii gdzie jest granica ziemi Lubuskiej, gdzie Dolnego Śląska. Ale ta nazwa jest kompromisem, tak jak wiele rzeczy tutaj, które składają się na naszą tożsamość.
Mówisz to co myślę. Dokładnie.