ขนาดวิดีโอ: 1280 X 720853 X 480640 X 360
แสดงแผงควบคุมโปรแกรมเล่น
เล่นอัตโนมัติ
เล่นใหม่
ไม่ลำบากใจค่ะ เพราะไม่ได้เกิดในยุคนั้น และเราจะเอาคนยุคปัจจุบันไปตัดสินคนในยุคอดีตไม่ได้ เพราะ บริบท ความเชื่อ วัฒนาธรรม ของสังคมในแต่ล่ะยุคมันต่างกันค่ะ
ขอบคุณครับคุณPin
@@taspien we y. Uh . Vvvbhool Cfm
ขอบคุณครับ
ครับ?
พูดดีมาก น่าตาคงจะน่ารัก
จากการที่เคยไปวัด ความเอียงของหน้าโบสถ์หรือวิหาร วัดที่เขาว่าพระนางจามเทวีสร้าง ตัวหน้าโบสถ์จะเอียงไปทางทิศใต้ทั้งหมดเคยเอาเข็มทิศไปวัดดูจำไม่ได้ว่าเอียงลงไปทิศใต้ 19 หรือ 38 องศานับจากทิศตะวันออกแท้ เหมือนจงใจให้ไปเกี่ยวกับกลุ่มดาวมังกร Draco (constellation) ซึ่งเอาไว้ใช้หา ecliptic plan ระนาบระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ แล้วนำมาคำนวนหาการเกิด สุริยะคราส จันทคราสได้ ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญในสมัยก่อน แล้วทิศจะชี้ไปตำแหน่งท้องมังกร คือดาว Thuban เหมือนกับตั้งใจวัดตำแหน่งพระอาทิตย์ให้ตรงกับ วันเหมายัน”(เห-มา-ยัน) กลางคืนยาวที่สุดในรอบปี ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูหนาว ซึ่งอียิปต์ก็ใช้แบบนี้เหมือนกัน วัดที่ได้ลองไปวัดองศาดูมี วัดพระธาตุดอยคำ วัดปงสนุก(ลำปาง) วัดพระธาตุเสด็จ วัดปงยางคก วัดพระธาตุห้าดวงที่ลี้ แต่มีเรื่องแปลกคือ ที่วัดจามเทวีเองกลับสร้างให้ชี้ไปทิศตะวันออกแท้ซึ่งน่าจะเป็นคตินิยมในยุคหลังเหมือน ขอม ซึ่งอาจมีการมาบูรณะทีหลังเลยทำให้ให้ชี้ไปทิศตะวันออกแท้เหมือนกับล้านนา(ความเห็นส่วนตัวล้วนๆ ไม่ต้องเชื่อเพราะไม่ใช่นักประวัติศา่สตร์) และมีอีกจุดน่านำมาคิดคือ เสาหลักเมือง การวางเสาหลักเมืองคือการทำปฏิทินบอกฤดูการสมัยก่อนที่ใช้หลักการนาฬิกาแดด เมืองกทม กับ เชียงใหม่ถึงมีวันที่พระอาทิตย์ตรงหัวเวลาเที่ยงวันแล้วไม่มีเงาไม่ตรงวันกัน เพราะคนละตำแหน่งกัน(แต่มาสร้างหลังคาเลยใช้ไม่ได้) วิธีการหาวันที่อาทิตเที่ยงวันไม่มีเงาโบราณเขาจะขุดบ่อน่ำลึกลงไปมาก เพื่อว่าจะได้ดูว่าตอนเที่ยงวันไหนที่แสงอาทิตย์ลงไปก้นบ่อก็ให้ใช้วันนั้นen.wikipedia.org/wiki/Draco_(constellation)th-cam.com/video/vPfGfajHJ58/w-d-xo.html&ab_channel=LoyAcademy ถ้าได้ไปวัดปงสนุกที่ลำปางก็จะเจอบันได้นาคที่มีเขาแบบมังกร
ใช่ครับคุณ macnus thanin อาคารด้านหน้าหลังนี้ ถูกบูรณะสมัยล้านนา
ปราสาทพนมรุ้งสร้าง85องศาจากเหนือ
เรื่องการผูกกับกลุ่มดาว+โหร ผมไม่มีความรู้เลยครับ
เอ้..แล้วพันปีก่อน พระอาทิตยจะโคจรเหมือนปัจจุบันรึเปล่า จะเฉียงแบบนี้เป๊ะเลยหรือ..10ปีก่อนกะตอนนี้ยังไม่เหมือนกันเลย..ดูเหมือนว่าตอนนี้โลกจะคว่ำแล้วนะ (poleship).. 😅
รักพระนางมากๆคับ
ครับ
ผมชอบตอนนี้มาก ไขความเชื่อมโยง เมืองเหนือ และเชื่อมโยงเมืองใต้ ชวา กับตอนที่แล้ว
ขอบคุณครับคุณPPjetta
สวัสดีค่ะ วันนี้ได้มีโอกาสเข้ามาค้ยหาข้อมูลประวัติของพระนางจามเทวี เพราะว่าเมื่อเช้านี้ได้ฝันว่ามีผู้หญิงคนนึงได้ให้เหรียญรูปไข่ ของพระนางจามเทวีมา2เหรียญ ก่อนที่จะมาเกิด ในเหรียญสลักไว้ว่าเป็นปี1215 แต่อยู่ที่ จ.ตากค่ะฝันแปลกมากๆ เลยลองมาค้นหาดูข้อมูลค่ะ ส่วนตัวรู้สึกแปลกใจและน่าทึ่งมากกับสิ่งที่ฝันและประวัติความเป็นมาค่ะ🙏
คิดว่าเป็นปีเกิดพระนางหรือครับ?
ตอนที่พระนางเดินทางมาหริภุญไชย มาสร้างพระธาตุริมน้ำปิง (ก่อนถึงลำพูน)สร้างพ.ศ.1,201อายุพระนางคงราว16-17ปีขึ้นไปค่ะ(อ่านตามปว.ของวัดพระธาตุดอยน้อยค่ะ
มีคำทำนาย ของพระนางบนสวรรค์ว่า ถ้าผู้ว่าราชการเมืองลำพูนเป็นผู้หญิงคนแรกเมื่อไร นั่นแหระคือตัวพระนางกลับมาเกิดแล้ว 😅
อาณาจักรหริภุญชัยในอดีต อาณาเขตแผ่มาถึงจังหวัดตาก
ได้ความรู้จากท่านอาจารย์มาก ขอบคุณครับ
ยินดีครับครูหนึ่ง
ขอบคุณและกดติดตามแล้วครับ ขอติดตามหาความรู้จากอาจารย์ สำหรับคนที่สนใจทางนี้ แต่ไม่มีโอกาสได้ทำในวัยหนุ่ม ขอบคุณอีกครั้งครับ
ยินดีครับคุณ rin
อยากให้อาจารย์มาค้นประวัติเมืองของพระนางจามเทวีที่ บ้านดอนหัววัง ต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง ตอนนี้รอการบูรณะปัจจุบันเป็นป่ารกร้างมีอณาเขตพื้นที่ประมาณ200กว่าไร่รอการขุดค้นทางโบราณคดีเสียดายมากครับที่ไม่มีหน่วยงานไหนเข้ามาตรวจสอบ ถ้าตรวจสอบจริงๆน่าจะพอๆกับเวียงกุมกามที่จ.เชียงใหม่เลยครับ #และที่สำคัญมีสถูปเก่าเจดีย์ชาวบ้านแถวนั้นเพิ่งค้นพบมาไม่กี่ปีนี้เองเชื่อว่าเป็นสถูปที่บรรจุอัฐิของพระนางจามเทวี เชื่อว่าเป็นยุคสุดท้ายของพระนางที่ออกผนวช จริงเท็จอย่างไรรอการค้นพบต่อไปครับ ถ้าเป็นไปได้อยากให้อาจารย์มาตรวจสอบบ้างจังเลยครับ ยังไงฝากอาจารย์ด้วยนะครับ
ขอบคุณครับคุณ anongluk
🙏 ขอบคุณข้อมูลใหม่ๆ รอชมตลอดครับอาจารย์
ขอบคุณครับคุณpisut
สั้นกระชับ ตรงประเด็นที่เป็นปัญหาดีมากครับ
ขอบคุณครับคุณกิตติพงษ์
คิดพิจารนา คำว่าเทวี.ดูค่ะท่านอาจารย์ คือที่มาล่ะคิดว่า อยากได้หนังสือประวัติ อยากให้ท่านอจ.ทำเป็นหนังสือด้วยค่ะจะได้เก็บรักษาเอาไว้ ชอบอ่านค่ะ
จะลองทำpowerpointก่อนละกันครับขอบคุณครับคุณตะวันคำว่า เทวี มีใช้ในขอมโบราณหรือเขมรโบราณส่วนสมัยทวารวดี มีจารึกบุคคลอยู่น้อยหน่อย แต่เข้าใจว่าคงมีปรากฎคำ"เทวี"อยู่บ้าง(?)
😊😊😊ชอบรายการ อ.มากครับ..
ขอบคุณครับคุณสัมมาฯ
อยากกลับไปเรียนใหม่เลยค่ะขอบคุณที่ให้ความรู้ค่ะ🙏🙏🙏
ขอบคุณครับคุณบีพีโพน
เห็นอาจารย์ เพ็ญสุภา สุขคตะ แบ่งเป็น 5 ยุค ซึ่งพระนางจามเทวี อยู่ในยุคที่ 2 ในวัดสันป่ายางหลวงได้ขุดค้นพบพระพุทธรูปในสมัยทวารวดี ที่รวมสมัยกับพระนางด้วยครับ (เสียด้ายลงรูปให้อาจารย์ดูไม่ได้ ซึ่งผมก็ถ่ายเก็บเอาไว้อยู่)
ขอบคุณครับ เป็นข้อมูลเพิ่มเติมเดี๋ยวผมลองหาดูในเน็ตครับคุณthiti
@@taspien น่าจะใช้คำว่า "พระพิมพ์" มากกว่าครับ ผมเป็นแฟนคลับของอาจารย์ครับ ได้แรงบันดาลใจจึงไปเที่ยวชมโบราณสถาน ทำให้รู้คุณค่าและที่มาที่ไป.. น่าสนใจสนุกดีครับ
โอเคครับ
อัพโหลดรูปที่ www.picz.in.th/ แล้วเอาลิ้ง แปะ ในคอมเมนต์ได้ครับ
@@gozillaultraphone5788 ขอบมากคุณครับ
เป็นสิ่งที่ผมอยากทราบมากๆครับ..ว่าอะไร ..ยังไง..ครับ..ขอบคุณคลิปดีๆครับ🙏💯
ยินดีครับ
ติดตามครับอาจารย์ ขอบคุณมากครับที่ให้ความรู้
ขอบคุณเช่นกันครับคุณธานิน
อาจารย์มีเฟสบุ๊คไหมครับ เพื่ออยากศึกษาติดตามเพิ่มครับ หรือ ไม่ก็แนบไว้ใต้คลิปก็ได้ครับ
มีครับ ไม่ค่อยเล่นคุยส่วนตัวทางไลน์เลยครับคุณtarwinไอดีusd25640863259415
ได้ความรู้มากเลยอาจารย์..
ยินดีครับคุณsondAa
ผมเข้าใจในมุมมองของอาจารย์คร้าบ
ขอบคุณครับคุณ Eimmy
ในลำพูนโบราณสถานยังมีเจดีย์เก่าๆอีกเยอะครับที่ตกสำรวจกรมศิลปากรในอ.ป่าซางแต่ไม่รู้ว่าอยุ่ในยุคไหนครับอาจารย์
จริงเหรอครับ มีตัวอย่างที่ไหนบ้างครับคุณไพฑูรย์ ผมสนใจอยู่
@@taspien แถวๆบ้านหนองเงือกอ.ป่าซางมีซากเจดีย์ปลักหักพังอยู่สองสามเจดีย์ครับมีร่องรอยของการขุดหาของมีค่าด้วยครับอาจารย์แต่ไม่รุ้ว่ายุคไหนถามตาแกบอกว่ามีก่อนแกเกิดอีกครับ
ด้วยความเคารพ ก็ดีแล้วว่าไปตามหลักฐานเท่าที่พิสูจน์ได้ปรากฏ คิดอยู่ว่านักเขียนประวัติศาสตร์ ท่านจะไม่ละเอียดพอ หลักฐานพอเล่าสืบต่อ อาจจะไม่ตรงคลาดเคลื่อน ในหลายจุด สมัยก่อนคนชนเมืองน้อย โรคภัยมาก การคม การค้า การติดต่อลำบาก การค้นคว้า อาจล้าสมัย ดีขอให้มีความสุข
ขอบคุณครับคุณอนันต์
ขอบคุณครับ ได้ความรู้ครับ
ยินดีครับคุณimaor
👍ขอบคุณมากครับ
ยืนดีครับคุณสยาม
ผมได้ฟังคลิปของอจ.วินัย พงศ์ศรีเพียรที่บรรยายเรื่องสุโขทัยได้กล่าวถึงพระเจ้าโก๊ะล่อฟงลงมาตีอาณาจักรพยูราวกลางพุทธศตวรรษที่14 ได้กล่าวถึงจะมาตีอาณาจักรที่มีผู้หญิงเป็นกษัตริย์ที่อยู่ใกล้ อาจหมายถึงหริภุญชัยครับ
ใช่ครับ คุณ mtgold go ผมก็ได้ฟังเรื่องนี้ของอาจารย์ วินัย1. จุดนี้เองที่ทำให้เกิดข้อขัดแย้ง หากมีอาณาจักรใหญ่ที่มีกษัตริย์หญิงช่วง พศว.13-14 เหตุใดไม่พบหลักฐานที่เป็นสิ่งก่อสร้าง+ศาสนาสถานที่เก่าถึงยุค และไม่พบจารึกภาษามอญที่เก่าถึงยุคนั้น 2. ผมกำลังสอบถาม และขอคำปรึกษาจาก อ.ตรงใจ ครับ
...ใน จังหวัดลำพูน ยังมีตำนานวีรสตรี ผู้นำที่เป็นหญิง หรือ พญา,กษัตริย์ที่เป็นหญิงอีกองค์ครับ มีนามคล้ายกัน นามว่า เจ้านางจามรีแห่งเมืองลี้ ครับ
ขอขอบคุณความรู้ที่ท่าน อ. ใด้นำมาบอกเล่าให้ฟังครับ เป็นความรู้ใหม่ที่น่าสนใจมากจริงๆครับ ขออนุญาตเผยแพร่ไปใน เพจที่เกี่ยวกับประวัติและตำนานท้องถิ่นของลำพูนครับ
พระนางจามรี เมืองลี้ หรือครับขอบคุณครับคุณพิษณุ
@@taspien ใช่ครับ อ. พระนางจามรี ผู้ที่เดินทางมาจากฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง สตอรี่คล้ายกับ พระนางจามเทวีที่ขึ้นมาจากละโว้
สอนประวัติศาสตร์ใหม่ครับ
สวัสดีครับคุณ Weeเรื่องจามเทวีเป็นเรื่องละเอียดอ่อน มีผู้คนจำนวนไม่น้อยรู้สึกว่าตนเป็นลูกหลานของพระนางฯ ถ้าจะสอนใหม่ เราอาจต้อง1. เพิ่ม "หลักฐานใหม่" ขณะเดียวกัน ก็ไม่ทำลาย "ความเชื่อเดิม" 2. สนทนาแบบเปิดกว้างทางความคิด3. ทั้งสองด้านจะค่อยๆ ปรับเข้าหากัน
ขอบคุณครับอาจารย์
ยินดีครับคุณสินชัย
สวัสดีครับ อาจารย์ วกมาหริภุญชัยแบบไม่ทันตั้งตัว ชวนให้ระลึกถึงพระธาตุหริภุญชัย พระธาตุปีไก่ของผม 555 อย่างเจดีย์กู่กุด ที่ว่ากันว่าเป็นเป็นเจดีย์บรรจุพระอัฐิของพระนางจามเทวี ก็จัดเป็นตำนานด้วยใช่ไหมครับ
ใช่ครับขุดแล้วครับ อายุไม่ถึง
@อาจารย์พี่c 🙏😊 สวัสดีเจ้า ดีใจ ที่ อจ. ให้ความสำคัญ เรื่องพระแม่เจ้าจามเทวี 🙏 an อยากทราบประวัติ พระเจ้ามหัตยศ บ้างนะเจ้า 😊👌 ไว้มีเวลา อาจารย์พี่c เล่าให้ได้ฟัง บ้างนะเจ้า ขอบคุณเจ้า🙏😊
สวัสดีครับอาจารย์ สบายดีนะครับ
@@taspien สบายดีเจ้า ท่านอาจารย์c รอฟัง จามเทวีวงศ์ อีกนะเจ้า 😊🙏
อาจารย์ครับอยากทราบ ประวัติเมืองลี้ เจ้าแม่จามรี ครับ
ไม่ทราบเลยครับ ช่วยขยายความให้ฟังหน่อยครับคุณแชมป์
พระนางจามรี เป็นคนยุคหลังพระนางจามเทวี พระนางมีชีวิตในช่วงกุบไบลข่าน แผ่อำนาจ ตีพม่า ตีจามปา ตีเวียดนาม พระนางหนีการรุกรานจากทัพมองโกลมาตั้งรกราก ตรงจุด อ.ลี้ จ.ลำพูน นครของพระนางเป็นนคร ที่ไม่ได้แข็งแกร่งมาก
@@RM-fu2nt หมายถึงชื่อนี้มีสองคนใช่ไหมครับ .
@@ห้องเรียนพระเครื่อง คนล่ะชื่อ จามเทวี เป็นคนยุคเก่าแก่เกิดก่อนหน้า จามรี ประมาณสองร้อยปี นี่ล่ะมั้ง
ขอบคุณครับผม
ยินดีครับคุณ Boh-Raan TikTok
ขอบคุณครับอาจารย์ รอของ น่าน-ปัว พริบพรี(เพชรบุรี) จันทบูรณ์ และ นครศรีธรรมราชต่อนิครับผม
เพชรบุรีน่าจะง่ายสุด 555
ผมเชื่อนักโบราณคดีครับ
นัก ปวศ.เชื่อเรื่องพระธาตุของพระพุทธเจ้าที่อยู่ในพระธาตุหรือเปล่าคะ มีทั้งในคัมภีร์และเป็นเรื่องเล่าสืบต่อกันมาตั้งแต่ก่อนพ.ศ.1 และภาษาที่พัฒนามา(ภ.มคธ) เป็นภ.ไทยในปัจจุบัน คนไทยก็ใช้พูดใช้เขียนมาก่อนพ.ศ.อีกนะคะ(ฟัง+อ่านมาค่ะ)
สวัสดีครับเป็นเรื่องที่ขึ้นกับแต่ละบุคคลครับ เท่าที่ได้คุยๆ ก็ประมาณ 50:50 แต่ก็ว่ากันเป็นเรื่องๆ ไปครับ
คิดว่าถ้าเป็นไปได้อยากให้อาจารย์ศึกษาเเละนำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับศรีวิชัยบ้างครับ เพราะผมเคยไปอ่านเจอมาจากบันทึกจีนในยุค ราชวงศ์ชิง ระบุไว้เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๑ พระเจ้ากรุงธนบุรีหรือพระเจ้าตากสิน ซึ่งมีเชื้อสายชาวจีน ทรงกอบกู้บ้านเมืองมีชัยชนะต่อพม่าแล้ว พระองค์ทรงส่งราชทูตไปถวายเครื่องราชบรรณาการและพระราชสาส์นแด่พระจักรพรรดิ เฉินหลง พระองค์รับส่งให้เจ้ากรมพิธีการทูต ตรวจสอบเรื่องราวของประเทศสยาม เจ้ากรมพิธีการทูตรายงานว่า “ข้าพเจ้าทั้งหลาย ได้ตรวจดูเรื่องเสียมหลอก๊กแล้ว เห็นมีต่อเนื่องกันมาตั้งแต่ครั้งราชวงศ์สุย ราชวงศ์ถัง สมัยโน้นเรียกว่า ประเทศ เซี้ยะโทว้ ชาวเสียมหลอก๊ก เป็นชนชาติเดียวกับชาวฮูหลำ (อาณาจักรฟูนัน) ประเทศนี้ตั้งอยู่ริมทะเลทางทิศใต้” ซึ่งผมมองว่าประเด็นนี้น่าสนใจมากเลยครับเเละประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจไม่เเพ้กันคือจดหมายเหตุราชวงศ์เช็ง บันทึกไว้ว่า “เสียมหลอก๊ก มีภูเขาใหญ่อยู่ทางทิศตะวันตกฉียงหัวนอนหรือเฉียงใต้ แม่น้ำในเสียมหลอก๊กออกจากภูเขา ฝายทิศหัวนอนหรือทิศใต้ไหลลงทะเล "ประเทศเซี้ยะโท้ว ประกอบด้วยประเทศทั้งสิบแห่งทะเลใต้ ที่ภิกษุอี้จิงบันทึกไว้ ประเทศเหล่านี้เป็นอิสระต่อกัน แต่จะเลือกกษัตริย์จากประเทศใดประเทศหนึ่งให้เป็นประมุขและสถาปนาเป็นนครหลวงซึ่งนครหลวงของประเทศนี้ชื่อว่าโฟชิ และเรื่องพรรณนาว่าด้วยกรุง สยามซึ่งขุนนางจีน ๖๖ นายเป็นเจ้าพนักงานเรียบเรียงในสมัยราชวงศ์เช็ง เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๐ พระยาจีนอักษรได้แปลขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ (ในประชุมพงศาวดารภาคที่ ๕) อธิบายว่า “เสียมหลอก๊กอยู่ฝ่ายทิศตะวันออกเมืองก้วงหลำเฉียงหัวนอน (เฉียงใต้) ของเมืองกั้งพู้จ้าย (กัมพูชา) ครั้งโบราณมี ๒ ก๊ก เสียม ก๊กหนึ่ง หลอฮก (ละโว้) ก๊กหนึ่ง…” ซึ่งพระยาจีนอักษรบอกว่าเสียมคือสุโขทัย เเต่ผมคิดไม่ใช่เพราะในบันทึกบอกว่าเฉียงใต้เเต่สุโขทัยอยู่เฉียงเหนือ
อืมม กำลังนึกตามครับ ขอบคุณมากครับคุณสยมภู
@@taspien ชาวมาเลเซียสยามบอกว่าอาณาจักของชาวสยามคือฟูนัน ข้อมีน่าสนใจมีความเป็นไปได้??น่าศึกษา
น่าติดตามครับ ทีบอกว่ามีหลายเมืองอยู่รวมกัน ประเทศร้อยหัวเมือง แล้วยกเมืองใดเมืองหนึ่งขึ้นเป็นเมืองหลวงหรือเป็นผู้นำ เกมือนอยุธยาโบราณ กรุงเทพ ปัจจุบัน ที่คุณพ่อ ถ้าท่านอยู่ถึงขณะนี้ ก็125ปีแล้วปีแล้ว พ่อผมมักพูดเสมอมาว่า อยุธยามันเป็นเมือง หลายพ่อพันแม่ หลายเผ่าพันธุ์ เพราะเป็นเมืองศูนย์กลาง สยามก็คงเป็นเช่นนั้นในกาลก่อน
Thank you very much.
ํยินดีครับคุณ Wittawatคลิปนี้ได้ความรู้จาก อ.วรนัย
ลำบากแน่ๆครับอาจารย์ถ้าขยับแค่ พ.ศ. ของพระนางอย่างเดียวแต่นี่ต้องเรียกว่าเขียนประวัติศาตร์ทางเหนือกันใหม่เลยแหละครับ อย่างตำนานขุนหลวงวิลังคะที่มาขอพระนางแล้วพุ่งหอกให้ตกในเมืองก็เป็นกษัตริย์องค์ที่13ของระมิงค์นคร ในราชวงศ์กุนาระ แล้วสิ้นพระชนม์เพราะตรอมใจในปี พ.ศ.1227 (สูงติดเพดานเลย !!!) ยังจะต้องลากยาวไปแก้แถวเชียงแสนก่อนพญาเม็งรายมาสร้างเมืองกุมกามแล้วย้ายมาเชียงใหม่อีกเพราะลำดับของกษัตริย์กับปีพ.ศ.ให้สอดคล้องกัน....แค่คิดก็ปวดหัวแล้ว
ใช่ครับ
ติดตามค่ะ
ขอบคุณครับคุณสุนทร
พระนางจามเทวี เจ้าหญิงเชื้อสายขอมผู้ครองแผ่นดินหริปุญชัย ค้นคว้าจากมนตราที่เรียนกันสิครับ ว่าร่ายมนต์ด้วยภาษาอะไรง่ายมาก อย่าค้นเฉพาะภูมิศาสตร์หรือหลักฐานทางวัตถุเพียงอย่างเดียว
ขอบคุณครับคุณนครวัด
ทำไมนักวชาการบ้านเราชอบคิดว่า พื้นที่บ้านเราเป็นบ้านป่าเมืองเถื่อน ทั้งๆการค้นคว้าทางโบราณคดีก็รู้ๆอยุ่แล้วว่าบ้านเรารู้จักทำสำริดมาก่อนหลายๆพื้นที่เช่นอินเดียและจีน และใช้สำริดกันแพร่หลายทั่วไปในอุษาคเนย์..เก่ามากพร้อมๆกับราชวงศ์ฮั่นหรือก่อนหน้าด้วยซ้ำ พื้นที่บ้านเรามีอารยธรรมมานานแล้ว ไม่ใช่อยุ่ๆกับโผล่มาเจริญแค่เริ่มยุคทวารวดีเพียงแต่บ้านเราหลักฐานอาจไม่ต่อเนื่อง เพราะเชื่อตามที่ฝรั่งเขียน การค้นคว้าจับโน่นจับนี่จะอธิบายความเจริญบ้านเราที่มีมาแต่ยุคพุทธกาลได้อย่างไร เพราะอะไรๆก็โยงไปหาอินเดียหมดเราชอบมองอย่างฝรั่งคือ มองอินเดียมาหาอุษาคเนย์ แต่หากเรามองอุษาคเนย์ไปทางอินเดียบ้าง...น่าสนใจกว่าเยอะ หรือมองแบบอินเดียและอุษาคเนย์มีการสังสรรค์มานานพร้อมๆกันร่วม3,000ปี แบบนี้จะสนุกกว่าปล.ความเจริญมันต้องมีวิวัฒนาการมาแล้วในตัวของมันเองก่อนนมนาน ไม่ใช่จู่ๆก็บอกว่าเจริญเพราะรับนั้นรับนี่มาจากโน่นจากนั่นมา...แบบนี้มันสรุปง่ายเกินไป(เล่นสรุปแบบฝรั่งอ่ะครับ คือนึกอะไรไม่ออกก็บอกว่าจากอินเดียบ้างจากจีนบ้าง55555)
น่าสนใจ ขอบคุณครับคุณ Sweet Oppoกำลังนึกว่านอกจากสำริดจะเป็นจุดเด่นแล้วมีอะไรอีก
@@taspien นอกจากสำริดแล้ว ประการแรก...มีลูกปัด ครับ จากที่ผมพยายามคว้าจากที่เขาค้น ผมมองต่าง(ไม่มองว่ามาจากที่อื่น)ว่าแหล่งผลิตอยุ่บ้านเราครับ โดยพบมากตามเมืองท่าการค้า และตามที่ผมเคยคลุกคลีกับชนเผ่าทางภาคเหนือ(ลั้วะ-กะเหรี่ยง-ข่า-ถิ่น)พวกนี้ทุกวันนนี้ยังนิยมสวมใส่ลูกปัดกันเต็มคอครับ เพียงแต่ลูกปัดเหล่านั้นเปลี่ยนมาใช้สูกปัดสมัยใหม่ตามปัจจุบัน...เพราะหาง่าย แต่หากเรามองถึงวัฒนธรรมการสวมใส่ลูกปัดแบบนี้ สามารถสืบสาวยาวไปถึงสามสี่พันปีเลยนะครับ ตามหลักฐานหลุมฝังศพที่พบในบ้านเราประการที่สุดคือ พุทธศาสนา ครับเพราะหากศึกษาให้ดี จะพบว่าพุทธประวัติที่ฝรั่งเขียนให้เราเรียนนั้น มันต่างจากพุทธปว.ในพื้นถิ่นบ้านเรามากๆและเมื่อเราไปดูพุทธปว.ตามที่ฝรั่งบอกว่าเกิดที่อินเดีย มันย้อนแย้งมากกับพุทธปว.ในพระไตรปิฏกของเราปล.อย่าลืมนะครับว่า พุทธประวัติ คือปวศ.ศาสนาที่มีอายุร่วม2,600ปี นักวิขาการยุคใหม่มองข้ามแล้วเชื้อตามฝรั่งไปได้ไง...เมื้อพ้นยุคล่าอานานิคมแบ่งเขตประเทศแล้ว...ปวศ.บ้านเราก็มืดบอด ทั้งๆที่คนเฒ่าคนแก่ในชนบทยังเล่าขานกันอยุ่จนทุกวันนี้
ไม่ต้องอลัง แต่สำคัญขอบคุณครับ
@@taspien ผมเห็นด้วยและสนับสนุน แนวความคิดนี้ครับ
+1 ต้องลองตั้งสมมุติฐานกันใหม่ ว่าเราตั้งหากเป็นต้นอารยธรรม กระจายไปสู่ประเทศต่างๆ ไม่งั้นเราก็ติดอยู่ที่เดิมๆไปไกลสุดแค่ ทราราววดี
ช่วงพุทธศตวรรษที่12 มีคนที่ทรงอิทธิพลอย่างน่ากลัวอยู่คนนึงนะครับคือพระเจ้าจิตรเสน ดูจากเนื้อหาของจารึกที่พิชิตที่นั่นที่นี่ได้ และความถี่ของจารึก สถานการณ์ช่วงนั้นน่าจะหนักหน่วงอยู่
หากเราหาหลักฐานในหริภุญชัยไม่พบ แต่หาหลักฐานจากเมืองหรือเวียงอื่นๆใกล้เคียงหริภุญไชยได้มั้ยครับ เผื่อจะพบ เหตุผล...เพราะว่า แม่น้ำปิงไหลเปลี่ยนทิศทางบ่อยครั้ง ตัวเมืองหรือเวียงอาจถูกย้ายไปเรื่อยๆจนถึงตัวเมืองหริภุญชัยในปัจจุบันน่ะครับ
เป็นไปได้ครับ
เคยอ่านบทความจากที่ใดที่หนึ่งว่ากษตริย์จากลำพูนทรงอพยพมาที่บริเวณที่เป็นถ้ำขุนตาลและสิ้นพระชนม์ที่นั่น ส่วนพระโอรสหรือพระญาติอาจเดินทางต่อลงมาทางใต้ เพื่อหาที่ใหม่ หรืออยู่กับเมืองพันธมิตร
ถ้ำขุนตาลหรือครับขอบคุณครับคุณusanee
คงจะเป็น ดอยขุนตาน (ขุนตาล) มากกว่านะครับ คงไม่ใช่ตรงถ้ำปัจุบันคงจะเป็นพญายีบาที่ อาจารย์พูดถึงในคลิปนั่นแหละครับ พญายีบาหนีไปหาพญาเบิกผู้เป็นลูกที่ครองเมืองลำปาง เพราะทัพของพญาเม็งรายมาตีเมืองลำพูนสมัยสร้างเมืองเชียงใหม่ นั่นแหละครับ แล้วพญาเบิกก็ยกทัพจากลำปางมาตีเมืองลำพูนคืนให้ผู้เป็นพ่อ แต่สุดท้ายสู้ไม่ได้ต้องหนีถอยกลับลำปาง และมาต่อสู้กันบริเวณดอยขุนตาน และเสียชีวิตที่นั่น น่าจะเป็นตำนานนี้รึปล่าวครับ
จะเป็นไปได้หรือไม่...ที่เมืองหริภุญชัยมีมานานแล้ว ก่อนที่พระนางจามเทวีจะขึ้นไปลำพูน...และพระนางจามเทวีไม่ได้เป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัย...แต่เป็นผู้นำเอาวิชาความรู้ไปบูรณะพัฒนาเมืองหริภุญชัยที่มีอยู่ก่อนแล้ว ให้มีความเจริญขึ้นมา ทำให้ผู้คนอพพยพเข้ามาอาศัยอยู่มากขึ้น และทำให้เกิดความเข้าใจผิดคิดว่าพระนางจามเทวีเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยขึ้นมาจนเกิดเป็นตำนาน...ต่อมาคนรุ่นหลังเอาตำนานที่เข้าใจว่าพระนางจามเทวีเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยดังกล่าว มาปรับเข้ากับระยะเวลาที่เป็นจริงของการเกิดเมืองหริภุญชัยขึ้นมา ก็เลยทำให้เกิดความขัดแย้งกันในเรื่องระยะเวลาของการเกิดเมืองหริภุญชัย กับเรื่องความเจริญรุ่งเรืองของเมืองหริภุญชัย ผมคิดว่าพระนางจามเทวีคงไม่ใช่ผู้สร้างเมืองหริภุญชัยหรอกครับ แต่ท่านคงเป็นผู้ขึ้นไปพัฒนาเมืองหริภุญชัยขึ้นมาใหม่ ให้มีความเจริญรุ่งเรืองทางสถาปัตยกรรม คนรุ่นหลังเลยเข้าใจผิดคิดว่าท่านมาสร้างเมืองหริภุญชัยไว้ ตำนานก็คือตำนาน...เชื่อถือได้บ้างไม่ได้บ้างเพราะมาจากคำบอกเล่าที่เล่าสืบทอดต่อ ๆ กันมา บางยุคบางสมัยอาจจะมีการแต่งเติมเสริมเรื่องเข้าไปใหม่... ทั้งหมดที่กล่าวมาเป็นแค่ความคิดเห็นเท่านั้นครับ...หากผิดพลาดประการใดขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย...
ขอบคุณครับคุณสังเวชศักดิ์ เป็นไปได้ครับ 1.มีชมชน ตั้งแต่ พศว.132.พระนางสร้างความเจริญ พศว.?3.เกิดตำนานผูกพระนางฯเข้ากับ พศว.13ประมาณนี้หรือเปล่าครับ
@@taspien ใช่ครับ...ผมคิดว่าเรื่องราวคงเป็นแบบนี้แหล่ะครับ
ผมแปลกใจว่า ถ้าพระนางเป็นธิดากษัตริย์ละโว้จริง เหตุใด ทางละโว้ถึงให้พระนางซึ่งเป็นสตรี เดินทางขึ้นเหนือมาที่ลำพูน โดยการล่องเรือทวนน้ำขึ้นมาซึ่งค่อนข้างลำบาก พอพระองค์ขึ้นมาถึงลำพูน ก็สร้างเมือง จากนั้นก็ประสูติพระโอรสแฝด แต่ไม่มีการพูดถึงพระสวามีของพระองค์เลย
กรณีถ้าเรื่องนี้เป็นจริง ก็คงเป็นเพราะบารมีของพระนางฯ รวมถึงที่ว่า พระนางอุ้มท้องพระโอรสที่สือเชื่อสายกษัตริย์ และหริภุญชัยก็คงอยากสืบวงศ์จากพระโอรสในครรภ์ของพระนางด้วย
ยินดีครับคุณ Surasak
อยากให้ท่านไปสอบถามหาหลักฐานจากศูนย์เรียนรู้พระรอดและพระสกุลลำพูน วัดประตูลี้ ลำพูน วัดดั่งเดิมอยู่ทางทิศใต้ของเมืองหริภุญชัย ซึ่งมีการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ ท่านเป็นพระครูค่ะ ชื่อ ดร.พระครูปลัดสุรเดช คุณวโร วัดสังฆารามหรือวัดประตูลี้ลำพูน ท่านเขียนหนังสือการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ฯเรื่องพระรอด อายุพระ ได้พันสามร้อยกว่าปี ไงนี้ละคะ
ขอบคุณครับคุณรสรินทร์ดร.พระครูปลัดสุรเดช คุณวโร วัดสังฆารามนะครับ
ผมสงสัยเกี่ยวกับชื่อเมือง หริภุญชัย มากๆครับ ชื่อเมืองอาจจะเป็น 'หริหระภุญชัย' จนปัจจุบันชื่อเหลือเพียงคำว่า'ละปูน' หริหระ ที่มาจากชื่อ(หริ)ขององค์พระวิศณุ และชื่อ(หระ)ขององค์พระศิวะ เป็นชื่ออวตารรวมขององค์เทพทั้งสองพระองค์ พอมีหลักฐานอื่นหรือข้อมูลอะไรเกี่ยวกับชื่อเมืองบ้างไหมครับ ว่าจากชื่อเมืองหริภุญชัย เหลือเพียง ชื่อละปูน หรือลำพูน หน้าจะมีที่มาที่ไปนะครับ สงสัยจริงๆครับผม
ไม่เคยคิดมุมนี้เลยน่าสนใจครับ
@@taspienสวัสดีครับอาจารย์ ผมพึ่งได้เข้าไปดูช่องยูทูป ช่องหนึ่ง 'ตามรอยพระนางจามเทวี ตอนที่3' ซึ่งได้กล่าวในจารึกชื่อเมืองดังที่ผมกล่าวมา มีคำว่าหริหระอยู่ในชื่อนั้นจริงๆครับ ชื่อว่า หริหระภุญชัยยะ เป็นแบบภาษามอญ
สวัสดีครับผม...😊😊😊
สวัสดีครับคุณ New Day
ลำบากใจทำไมหลักฐานที่ค้นพบยุคนี้ ตัดสินคนยุคนั้นได้เรยรึ คุณมั่นใจได้อย่างไรว่าหลักฐานไหนถูกผิด
ที่เราเชื่อกันปัจจุบันก็คือ พระนางทรงสร้างวัดหลายร้อยแห่ง วัดเหล่านั้น จึงควรมีชั้นดินปรับถม เก่าถึง พ.ศ.1300+ แต่ประเด็นก็คือ อายุวัดส่วนใหญ่ไม่ถึง พ.ศ.1300 + ครับ
ศักสิทธิ์นะพระนางจามเทวีศ์นี้
ใช้ครับ
ได้ไปกราบไหว้พระนางจามเทวี ไปทำบุญวัดพระธาตุหริภุญชัย จ.ลำพูน
ชื่นชมในบุญครับคุณ Tanyapat
หลักฐานประวัติศาสตร์บวกจินตนาการ แนวโน้ม คาดว่า... ทั้งนั้น เชื่อถือไม่ได้เหมือนกัน ประวัติศาสตร์อาณาจักร์น่านเจ้าที่เคยเป็นแบบเรียนมายาวนานกลับยกเลิกหน้าตาเฉยโดยนักประวัติศาสตร์ด้วยกันเอง
ตถาคตก็ตรัสเเล้วว่าอย่าเชื่อโดยอ้างตำรา
เคยฟังจากช่องๆหนึ่งบอกพระนางจามเทวีเป็นชาวมอญที่มาจากละโว้ มีจารึกภาษามอญเยอะมาก
ตำนานว่าประมาณนั้นครับคุณ Natthawut
ต้องไปดูหลักฐานของทางจีนคับ อันนั้นเค้าบันทึกจนละเอียดยิบ มีกล่าวถึงเมืองทางแถบนี้ด้วย
ขอบคุณครับคุณพิชัยได้ฟังอาจารย์วินัยอยู่เหมือนกันเรื่องนี้เมืองที่มีสตรีครองใช่ไหมครับ
เป็นตำนานพื้นถิ่นแต่มีจารึกกล่าวถึงในสมัยปลายราชวงศ์มังราย
ใช่่ครับ
ความเชื่อของชาวบ้านกับความจริง บางทีมันก็สวนทางกันนะครับ!...เข้าใจว่านักประวัติศาสตร์ ลำบากใจ ที่จะมาสรุปให้ลงตัวได้
ครับคุณmeaw
เหมือนตำนานสร้างพระธาตุพนมอ้างพศ.8แต่จริงๆสร้างหลังจากนั้นมากร่วม1000+ปี
พระนางและเชื้อพระวงศ์มีอยู่จริง ผมเคยเจอและสัมผัสได้ นักประวัติศาสตร์ไม่ต้องลำบากใจ ถ้าไม่รู้จริง ไม่งั้นผู้คนชาวลำพูนลำปาง จะนับถือและมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เช่น วัดจามเทวี เหรอครับ.
ชั้นฐานของเจดีย์หลายๆ แห่งในลำพูนอยู่ช่วง พ.ศ.1600+ แต่พระนางอยู่ช่วง พ.ศ.1200+
ผมนับถือมากๆพระแม่ม่อนเจ้าจามเทวี
ผมก้อคิดว่ากำเนิดช่วง 1200ปี ช่วง1700 ยุคพระร่วงโรจนฤทธิ์ครับ
พระนางจามเทวีเป็นที่นับถือของชาวเมืองมากคิดว่าคงมีอิทธิพลเฉพาะลำพูนหรือเปล่าคะเพราะพระนางปกครองประชาชนไม่ได้ออกรบไปไหนจึงไม่มีหลักฐานให้ค้นสมัยพระนางคงรุ่งเรืองพอสมควรแต่ทำไมไม่มีจารึกไว้ในสมัยของพระนางนะคะทำให้การสืบค้นลำบากส่วนมากจะเป็นเรื่องเล่าหรือเปล่าคะ
ครับ ในตำนานพระนางครองราชย์ช่วงหลังจากปี พ.ศ.1205 +-แต่ปัญหาคือ1. ไม่มีจารึก จารึกที่มีขณะนี้อยู่ในช่วง พศว.17 (พ.ศ.1601-1700) สมัยพระเจ้าอาทิตย์ราช และพระเจ้าสรรพสิทธิ์2. ฐานเจดีย์เก่าไม่ถึง ฐานเจดีย์ในหลายๆ วัดขณะนี้ กรมศิลป์ได้ขุดสำรวจ ปรากฏว่าถูกสร้างครั้งแรกในช่วง พศว.17 เป็นต้นไป ขณะนี้ ยังไม่มีคำอธิบายเรื่องนี้ครับคุณจิราวรรณ
@@taspien มันห่างกันหลายปีนะคะช่วงพระนางครองราชย์กับช่วงที่จารึกและสร้างฐานเจดีย์เราคงต้องหาคำตอบต่อไปนะคะ
ฟังในยูทูบเรื่องนิมิตรพิศวงค์ของอาจารย์ไพศาลแสนชัยตอนพระนางจามเทวี
@@จิราวรรณชาวนา-ศ5ท มีชื่อนี้สองพระองค์ เป็นไปได้ไหม
@@ห้องเรียนพระเครื่อง เป็นไปได้ค่ะดิฉันเองมีสกุลเดิมว่ารัตนภักดีค่ะส่วนชื่อหลวงพ่อวัดราชนัดดาที่กรุงเทพตั้งให้ค่ะพ่อแม่ยกให้เป็นลูกพระค่ะชื่อจิราวรรณไม่เคยเปลี่ยนนอกจากนามสกุลส่วนใครที่มีชื่อสกุลเหมือนกันคงเป็นลูกหลานของสกุลชาวนามังคะดิฉันเป็นสะใภ้ค่ะขอบคุณที่ทักมานะคะ
สมัยก่อนเรียนอะไรมา ก็จำมาแบบนั้น ..ประวัติศาสตร์เป็นวิชาที่เนื้อหาเปลี่ยนแปลงมากที่สุด
ใช่ครับ เป็นข้อสังเกตที่ดีข้อเท็จจริงในอดีตไม่ได้เปลี่ยน แต่ข้อสังเกตของเราต่ออดีตเปลี่ยน
การศึกษาประวัติศาสตร์ อย่าใช้คำว่า ไทย ที่มี ย ไปจับเพราะมันไม่ได้เป็นเชื้อชาติ มันเป็นชือ ประเทศ มันมาจากคำว่า ไท ทีแปลว่า คน หรือ อิสระ มันเพิ่งเกิด พ.ศ.2482 นี้เองไม่ถึง100 ปีเมื่อก่อนเรียกว่า สยาม เพื่อจะเครมดินแดนชาติพันธ์อื่นว่าเป็นของตน คำว่า ไท หรือ ไต มันใช้เป็นคำนำหน้าชาติพันธุ์ต่าง เช่น ไทสยาม(คนภาคกลาง ภาคใต้) ไทลาว(ประเทศลาว อีสาน)ไทพวน(เชียงขวาง ประเทศลาว) ไทดำ (เวียดนาม) ไทอาหม(อินเดีย) และพวกออกเสียง ไต เช่น ไตใหญ่ (รัฐฉานพม่า) ไตยวน(คนภาคเหนือ) ไตลื้อ(สิบสองปันนาในจีน)
ขอบคุณครับคุณ MyMy
จามเทวีวงศ์ เป็นคัมภีร์ทางพุทธศาสนา เอกสารประวัติศาสตร์ประเภทบันทึกเหตุการณ์ภาษาบาลี เป็นเรื่องเล่าเชิงประวัติศาสตร์ผสมกับเรื่องเล่าเชิงศาสนาพุทธ แต่งขึ้นโดยพระโพธิรังสีมหาเถระ สันนิษฐานว่ารจนาราว พ.ศ. 1950 ถึง 2060
ขอบคุณครับคุณ Hatta
อันนี้เคยอ่านเจอครับ 🙏🏼ในพงศาวดารหมานมีบันทึกที่น่าสนใจและเกี่ยวข้องกับพระนางจามเทวี โดยบันทึกไว้ว่า“แคว้นหนี่ว์หวังกั๋ว (แคว้นกษัตริย์หญิง) อยู่ห่างจากทางใต้ชายแดนหมานออกไปเป็นระยะทางสามสิบกว่าวัน แคว้นดังกล่าวห่างจากฮวนโจวสิบวัน มักทำการค้ากับราษฎรฮวนโจว โจรหมานเคยส่งไพร่พลสองหมื่นนายไปโจมตีแคว้นนี้ กษัตริย์หญิงจึงยิงด้วยธนูอาบยาพิษ รอดไม่ถึงหนึ่งในสิบ โจรหมานจึงยกพลกลับแคว้นตน”รองศาสตราจารย์ ดร.กนกพร นุ่มทอง อธิบายไว้ว่า “หนี่ว์หวังกั๋ว” แปลว่าแคว้นกษัตริย์หญิง น่าจะหมายถึงอาณาจักรหริภุญไชย และ “กษัตริย์หญิง” นี้น่าจะหมายถึงพระนางจามเทวี
เข้าใจว่า อาจารย์วินัย ก็น่าจะหมายถึงที่นี่เหมือนกัน ขอบคุณครับคุณณัฐภูมิ
สุเทวะฤาษีสร้างเมืองหริภุญชัยทำไมไม่กล่าวถึงบ้าง.ไม่ใช่เจ้าแม่สร้าง.พระเครื่องทั้งหมดฤาษีเป็นคนสร้าง.ไม่เคยลำลึกถึงท่านเลย
ขอบคุณที่เพิ่มเติมให้ครับอาจารย์
ใส่อารมณ์เกิน เขาเล่าโดยพยายามเน้นทางการเมืองและสังคมเป็นแก่นหลักในการดำเนินเรื่องไล่ไทม์ไลน์เป็นภาพรวมโดยสรุป ดูเขาพยายามจะไม่ยึดตำนานเรื่องเล่าพิศดารบราๆ หรือเพื่อโปรโมทยกย่องพ่อปู่ฤษีจักรๆ วงศ์ๆ อะไรของคุณ อยากทำเรื่องฤษีพระเครื่องอะไรนั่นมากก็ไปทำคลิปเองเลยครับ
คุณเรียกตนว่าอาจารย์เเต่ไร้ความรู้..ฤๅษีเขาคือนักบวชนอกศาสนาพุทธเเละมีมาก่นศาสนาพุทธ..และสมัยนี้วัตรปฎิบัติยังคงเดิมที่อินเดียวมีโยคีฤๅษีมากมาย..ศาสนาพุทธมีเเค่อุบาสกอุบาสิกาเท่านั้นในกรอบพระพุทธศาสนา..ในบึกทึกโจวต้ากวนยังระบุชัดว่าฤๅษีไม่ไหว้สักการะสิ่งใดยกเว้นศิวลึงค์ นั่นคือฤๅษีนั้นเป็นนิกายหนึ่งในศาสนาพราหมณ์ฮินดู..ดังนั้นแม้นท่านจะค้นหาฤๅษีทึกชนิดก็มิเกี่ยวกับพุทธ. เมื่อไม่ใช่พุทธเขาจะมาสร้างพระพุทธเจ้าทำไม.เช่นคนอิสลามจะมาสร้างมากราบพระพุทธเจ้าหรือ...คนนั่งเทียนเขียนนั้นไม่มีความรู้เลยและเรายังไอคิวต่ำกว่าคนเขียนเสียอีก..เราคุยกันที่หลักฐานความจริงมิใช่เรื่องเล่า...ส่วนฤๅษีสร้างเมืองนั้นมันเป็นจริงใด้เพราะพราหมณ์มีอำนาจในทวามาก่อนจากหลักฐานต่างๆ....ดังนั้นเมื่อเอาฤๅษีมาสร้างพระมันจึงฟังไม่ใด้เเต่ต้นในด้านความเชื่อนั้น... การศึกษาสำคัญครับ...อย่าใด้เอาฤๅษีธุรกิจยุคนี้ไปเทียบบ้านเราเอาทุกอย่างฤๅษี..แต่ฤๅษีจริงๆเขามิใช่พุทธ..อย่าทำศาสนาเขามาเปลี่ยนแปลงนี่เขาไม่ทราบนะว่าเราบิดเบือนการบูชาเขาขนาดนี้....ถึงจะไม่มีหลักฐานแต่ถ้าผูกเรื่องพอฟังใด้มันก็เดินใด้..เเต่ผูกมั่วเเบบนี้มันใช้ไม่ใด้..วงการพระมักผูกฤๅษีสร้างพระ..นั่นเเสดงถึงปัญญา
สงสัยจะจำมาจากเซียนพระ เขาพูดเพื่อให้พระขายได้นะ
อาณาจักรมอญโบราณ หิริภุณชัย หนีโรคระบาด ไปสะเทิม มอญ ไปหงสาวดี ก็มอญ สรุปกลับบ้านเก่า ก่อนกลับไปใหม่
ประมาณนั้นครับ
เป็นไปได้หรือเปล่าว่า จริงๆ ราชวงค์หริภุญชัย มาจากที่อื่น คือพระนางจามเทวีครองเมืองทางใต้ให้เรียกว่าหริภุญชัยเก่า ภายหลังลูกหลานปกครองมาเรื่อยแต่โดนตี เลยต้องย้ายเมืองมาลำพูนเป็นหริภุญชัยใหม่ แต่ลูกหลานก็ยังนับหริภุญชัยใหม่ ว่าสืบทอดมาจาก หริภุญชัยเก่า
น่าสนใจอยู่เหมือนกันครับมีสมมติฐานไหมครับว่าเมืองทางใต้เป็นเมืองไหนในปัจจุบัน?
555 ไม่ทราบหรอกครับ อาจเป็นเมืองทางเหนือก็ได้ แต่ที่คิดว่าทางใต้ ก็คิดว่าคือ ไม่โดน พวกจามไล่มา ก็โดนพุกามไล่มาแต่ ดูช่วงเวลาแล้ว น่าจะโดนจามไล่มากกว่า
เมืองเชลียงบริเวณวัดพระศรีรัตนมหาธาตุและวัดชมชื่น ขุดลงไปก็เก่าเหมือนกันครับ
มีคนบอกผมว่าในยุคที่พญามังราย รวบรวมล้านนา ผู้ปกครองหริภุญชัย และเขลางนคร ไม่น่าจะใช่เชื้อสายของพระนางจามเทวีเเล้ว
แนวคิดของผม อาจจะฟังดูประหลาดหน่อยนะครับ ส่วนตัวคิด จามเทวี ไม่น่าจะเป็นชื่อ แต่น่าจะเป็นสมญานาม ที่เรียกแทนตัวบุคคล เพราะคำว่าจาม มีความหมายในภาษามอญโบราณหมายถึงจระเข้ ความหมายนี้ ผมฟังมาจากคุณสุจิตต์ วงษ์เทศ ก็เลยนำมาคิดต่อ กลุ่มคน ที่มาจากละโว้ กลุ่มแรกอาจจะนับถือ จระเข้ เป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ เพราะในตำนาน การต่อสู้ระหว่างเมืองลำพูนและเมืองละโว้ในยุคหลังพูดถึง สัตว์ชนิดนี้ ว่าเป็น เทพอารักษ์แห่งเมืองละโว้ ฉะนั้น หาดพระนางจามเทวีมีตัวตนอยู่จริง พระองค์ จะเป็นที่นับถือของคนในยุคนั้น จนถูกยกให้เป็น เทพีแห่งสายน้ำหรือ เทพสตรีที่รักษาสายน้ำ แนวคิดที่ว่าจระเข้คือสัตว์ศักดิ์สิทธิ์แทนวิญญาณบรรพชน มีอยู่ในอาณาจักรจาม มาจนถึงลุ่มน้ำเจ้าพระยา เพราะจากตำนานท้าวพันตาพญาพันวังแย่งชิงความเป็นใหญ่ ในเขตลุ่มน้ำเจ้าพระยา แต่ทั้งหมดนี้คือข้อสันนิษฐานเรื่อง ชื่อจามเทวีเพียงเท่านั้น ขอนอกเรื่องหน่อยนะครับผมอยากทราบเกี่ยวกับเรื่องสงครามสามนคร ในสมัยหริภุญชัยครับ ว่าใครรบกับใครบ้าง มีผลยังไง. หากเป็นช่วยไขข้องใจเรื่องนี้ด้วยครับ
ขอบคุณครับคุณประสานสมคราม 3 นคร ไม่มีการรบกัน แต่ใช้ไหวพริบชิงเมือง1. กษัตริย์นครศรีธรรมราชยกมาชิงละโว้ได้ ตอนกษัตริย์ไม่อยู่2. พญาอุจฉิตฯ กษัตริย์ละโว้ยกเข้าชิงหริภุญชัยได้ ตอนกษัตริย์ออกไปตั้งรับ3. พญาตราพก กษัตริย์หริภุุญชัย ไม่มีเมืองอยู่
@@taspien ขอบคุณที่ให้ความกระจ่าง.
แสดงความคิดเห็นนะครับ ตำนานของพระนางจามเทวี บางตำนานว่าเป็นลูกกษัตริย์ของละโว้ และบางตำนานก็ว่าเป็นลูกของขุนนางที่ อยู่ที่ หิริภุญชัย แต่ละตำนานระบบ ต่างกัน อย่างเช่น ปีเกิด ปีครองราชย์ และปีที่ สวรรนคต ตำนานทั้งสองขัดแย้งกันในตัว ศักราชไม่ตรงกัน อย่างเช่นหนังสือชินกาลมาลีปกรณ์ ระบุว่า พระนางจามเทวี ประสูติ พ.ศ.1166 ครองราชย์ ปี พ.ศ.1205 ครองราชย์ได้ 17 ปี สิ้นพระชนม์พ.ศ 12 58 อายุ 92 ปี ปิดตำนานเรียบเรียงโดยอาจารย์ สทธวารี สุวรรณราชน์ ระบุว่า เกิดเมื่อปีพศ 1176 ครองราชย์ ผช 1202 และสละราชสมบัติ พ.ศ.1231 สวรรคต ผช 1274 แสดงว่า 2 ตำนานมีดขัดแย้งกันเอง และอันไหนกันแน่ที่ถูกต้องหรือเราต้องเก็บเอาไว้เป็นความรู้ทั้งสองตำนานครับอาจารย์
ยกตัวอย่างดีครับคุณประสงค์เก็บเอาไว้ก่อนครับ อาจได้ประโยชน์ต่างมุมกัน ต่างเรื่องกัน
@@taspien อาจารย์ครับอาจารย์ มีโครงการถ่ายทำนอกสถานที่เมื่อไหร่ พวกผมจะขออนุญาต ไปร่วมรายการกับอาจารย์ด้วยนะครับ พวกผม ชมรมครอบครัวปั่นชอบศึกษาประวัติศาสตร์และโบราณสถานวัดวาอารามเก่าๆ เสียงบอกเวลาและสถานที่ๆอาจารย์จะไปถ่ายทำ เสียงสะท้อนอดีต ครับอาจารย์
ได้ครับ
พระเจ้ากัมโพชราชกษัตริย์ละโว้ที่ยกทัพไปตีหริภุณชัย ปรากฏอยู่ในชินกาลมาลีปกรณ์และมูลศาสนาของทางล้านนาคือคนเดียวกับพระเจ้าปทุมสุริยวงศา กษัตริย์เชื้อสายราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช แคว้นตามพรลิงค์ที่ขึ้นมาาครองเมืองละโว้ ซึ่งตำนานเมืองนครศรีธรรมราชเล่าว่ากษัตริย์กลุ่มนี้อยพมาจากแคว้นกัมโพชตั้งอยู่ทางตอนเหนือของอินเดียต่อมาพระเจ้ากัมโพชราชยกทัพไปตีเมืองพระนครจนชนะ ได้เป็นกษัตริย์ปกครองเมืองพระนครนามว่าสุริยวรมันต์ที่1พระเจ้าปทุมสุริยวงศาพระเจ้ากัมโพชราชพระเจ้าสุริยวรมันต์ที่1คือคนเดียวกันหรือไม่ ประเด็นนี้นักประวัติศาสตร์ถกเถียงกันมานานมากอาจารย์มีความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้ยังไงครับ
น่าสนใจ เห็นคนพูดกันได้ยิน อ.เซเดส์ ก็สงสัยทำนองนี้มีหลักฐานอะไรสนับสนุนแนวคิดนี้บ้างครับ หรือว่าเป็นการตีความโดยผูกความจากจารึกหลายๆแผ่นมาต่อกันผมคิดว่าประเด็นนี้จะก้าวหน้าไปได้ ต้องเริ่มที่หลักฐานครับในส่วนของพระเจ้าสุริยวรมัน1 ปัจจุบันเจอจารึกในเขมรเยอะขึ้น ดร.อุเทน เห็นว่าน่าจะมาจากเมืองในเขมรส่วนบุคคลอื่น ต้องวิเคราะห์กันต่อครับ
@@taspien ศิลาจารึกละโว้หลักที่19 เอามาตีความร่วมกับตำนานหลายๆตำนาน และประวัติศาสตร์เขมรที่ยอมรับเองว่าสุริยวรมันต์ที่1มาจากนครศรีธรรมราช แต่ปัญหาของตำนานคือระบุปีพ.ศ.ไม่ตรงกันคลาดเลื่อนเยอะ ทำให้หาข้อสรุปยากครับ
เราคนลำพูนโดยกำเนิดเคยอธิบายไปกับคนรอบข้างแล้วว่า เป็นเรื่องเล่าของคนทรงเจ้า โดนด่าถึงขั้นสาปแช่งด้วยซ้ำ
อืม ครับ
พุทธศตวรรษที่๑๓มีพระพิมพ์ครับเป็นพิมพ์ลักษณะด้านหน้าคล้ายพระรอดด้านหลังเป็นหน้าคนในตำนานแต่องค์เล็กมาก1/1.8ซม.ทำปฏิกริยากับแม่เหล็ก50%ไม่มีให้เห็นในวงการพระเครื่อง😊
อืมมม
คือเซียนพระกำหนดราคาพระรอดใว้หลายสิบล้านและพระพิมพ์อื่นๆใว้มีค่าสูงโดยกล่าวอ้างถึงตำนานจามเทวีวงค์มีอายุพันสองร้อยปีโดยพระนางใด้สร้างใว้โดยคนในท้องถิ่นและพิพิธภัณฑ์วัดท้องถิ่นก็เชื่อและต้องการโปรโมทให้พระเครื่องมีความเก่าแก่ตามนั้น จริงแล้วพระเครื่องนั้นสร้างในสมัยพระเจ้าอาทิตย์ราชฯเพื่อถวายและเชิดชูเกียรติพระนางจามเทวีรูปแบบสถาปัตยกรรมจึงคล้ายคลึงศรีสัชนาลัยมากเรื่องแนวความคิดเห็นของอาจารย์ มีหลักฐานอ้างอิ้งใด้เป็นรูปธรรม
สวัสดีครับคุณ Sirapornโดยส่วนตัว ผมก็คิดว่าเก่าที่สุดก็ประมาณนั้น เพราะเป็นยุคทอง1. เก่าได้ประมาณยุคทองหริภุญชัย พศว.17-18 2. แต่บางท่านมองว่า หลังจากนั้นอีก ควรเป็นช่วงที่คนนิยมสร้างพระกรุ นั่นคือ พศว.18-19ทั้งนี้ ถ้ามองว่าเก่าถึง พศว.13 ผมยังไม่เห็นความเป็นไปได้ เพราะไม่สอดรับกับหลักฐานและรูปแบบศิลปกรรม
ถูกต้องครับ แต่พระรอด 1300 ปี มีจริงครับสร้างจากผู้บำเพ็ญตนของขอม1000ปี ครับ องค์เล็กมาก ท่านสร้างจากจิต คุมธาตุทั้ง 4
พระนางจามเทวี คงมาจากราชวงศ์จามปา ละโว้เป็นส่วนหนึ่งของฟูนัน ก่อนแยกตัว แล้วเป็นฐานก่อนเกิดอยุธยา ฟูนานเป็นมิตรกับจามปา
ผมว่าพระนางจามเทวีเชื้อพระวงค์ละโว้ชาวมอญทวารวดีเป็นแน่แท้
@@ชัยยุทธ์จิตประภารัตนกุล น่าจะเป็นเช่นนี้ในความรู้สึกน่ะ แต่ก้ไม่ยากถ้าอยากจะรู้ ต้องถามดูล่ะทีนี้ ถ้าไม่ใช่ก้ขอมล่ะ
@@ตะวันตะวัน-ด2ฅ ขอมน่าจะเป็นโคราช ปราสาทพิมาย ปราสาทเมืองต่ำ เขาพนมรุ้ง สระแก้วจรดเสียมเรียบก่อนยุคเขมรมาสร้างพระนครวัดเพราะสร้างมาหินศิลาแลงแถบทั้งนั้น ส่วนละโว้ลพบุรีปราสาทส่วนใหญ่จะสร้างมาจากอิฐมอญเผาแถบทั้งสิ้น
อาจารย์ เจดีย์ มีการบูรณะเสริมต่อ ทับหรือเปล่า ขนาดอยุธยา ยังโบกปูนทับ ตั้งหลายที่
เรื่องฟูนัน ผมก็ไม่เคยคิดมาก่อน ส่วนหนึ่งเพราะหลักฐานในละโว้มีน้อย ยังไปไม่ถึงเข้าใจว่าคุณ Thanet ตั้งข้อสังเกตตรงนี้ เพราะว่ามีคำว่า "จาม" อยู่ในพระนามจามเทวี ทั้งยังปรากฏที่อยุธยาว่า มีคลองคูจาม ถ้าว่าไปตามตำนาน ถือในทำนองว่าพระนางฯเป็นมอญ หรือรามัญครับ กษัตริย์องค์ลำดับ 3 (หลานของพระนางฯ)ก็พระนามพระเจ้ากูมัญญราชแต่ชื่อจาม ในพระนามจามเทวีก็เป็นเรื่องที่น่าสงสัยอยู่จริงๆ ว่ามีความเกี่ยวข้องอะไรกับจามหรือเขมรบ้าง
หรือพระนางจามเทวีเป็นเพียงตำนาน
ครับคุณมานพ
ก็เอาง่ายๆครับ เวลาที่เราพูดถึงพระพุทธศาสนาก็ต้องตั้งหลักก่อนว่าจะพูดถึงพระธรรมคำสั่งสอน พระวินัย หรือพระไตรปิฎกซึ่งถ้าเราเอามาปรับใช้กับการพูดถึงหริภุญช้ยก็คงต้องตั้งหลักก่อนว่าจะพูดถึงหลักฐานการขุดค้นทางประวัติศาสตร์หรือตำนานเมือง ว่ากันเป็นเวอร์ชั่นไป...คงไม่ต้องแก้ไขอะไรทั้งนั้นครับหริภุญชัย
ขอบคุณครับคุณสุดชาย
ลำบากใจ ลำบากใจ
ผมคนลำพูนคับ
ครับคุณ Gu
ตำนานทั้งสองตำนานก็ ใช้คำบอกเล่ากันต่อๆมา และเป็นบุคคลที่เกิดไม่ทันยุคสมัยทวาราวดีครับ
ขอบคุณครับคุณประสงค์
คนมอญ พูด ภาษาไท-กะได เป็นคนไทย (สยาม) มาจากคำว่า ฉาน
หริภุญชัยเป็นมอญ พูดภาษา กลุ่ม มอญเขมรครับ ภาษา ไตกะได คือกลุ่มคนไต อยู่พะเยาเชียงราย เเละขึ้นไปอีกจนถึงจีนนี้คือกลุ่มคนไต เป็นคนละกลุ่มกัน หริภุญชัยเเท้ๆ มันจบตั้งเเต่ตอน พ.ศ.1500 ปลายๆเเล้วครับ พระเจ้าพรมมหาราชได้พากลุ่มคนไตมาตีลงมาจนถึงกำแพงเพชร เป็นจุดเริ่มตนของการขยายตัวของกลุ่มคนไตจนถึงบรรจุบัน
เรียนอาจารย์ รายการสาระสนทนากับอาจารย์ศรีศักร ครั้งที่29 หริภุญชัย พบหลักฐานเมืองบริวาร เมืองวังไฮ ท่ากานฯลฯมากมายอายุเก่าถึงพุทธศตวรรษที่13ครับ
ขอบคุณครับคุณ mtgold goใช่ครับ หลายๆ พื้นที่ในลำพูน มีหลักฐานเก่าถึง พศว.13 โดยพบภาชนะดินเผา ตุ๊กตา ถ่าน กระดูกสัตว์ ฯลฯ แต่วัดเก่าไม่ถึง พศว.13 จึงทำให้เราต้องเลือกที่จะตีความ1. พระนางจามเทวี มีพระชนม์อยู่ช่วง พศว.13 แต่ตำนานการสร้างวัดต่างๆ เกิดขึ้นทีหลัง2. พระนางจา่มเทวี สร้างวัดขึ้นหลายแห่ง ในช่วง พศว.16-18 และพระนางมีพระชนม์อยู่ในช่วง พศว.163. ลองขุดค้นเพิ่มเติม หาวัดที่เก่าถึงยุค พศว.13 ในลำพูนให้เจอ
พบไม้กลายเป็นหิน เมืองโบราณ
ที่แน่ๆๆตั้งแต่ยคพญามังราย หริุญชัยเป็นล้านนานะครับ อย่าอิงไทยหม่เกี่ยวกัน
ขอบคุณครับคุณFreeStyle
สงสัยว่าชาวล้านนานี่ถือว่าเป็นเผ่าไทรึเปล่าครับ แต่แยกเป็นไทล้านนากับไทสุโขทัย
อาจเป็นคนไทคนละกลุ่ม ราชวงค์ล้านนาสืบจากปู่เจ้าลาวจก ราชวงค์สุโขทัย..ไม่แน่ใจครับ
พญามังรายขี้ขลาดใช้กลปั่นป่วนยุแยงให้เกิดการแตกแยกและเข้ายึดหริภุญชัย ไม่มีความเป็นนักรบเลย แต่วาระสุดท้ายของชีวิตพญามังรายก็ดันมาโดนฟ้าฝ่าจนสวรรคตอีก แสดงว่าเทวดาชาวฟ้าก็คงไม่ค่อยชอบเจ้าล้านนาองค์นี้สักเท่าไหร่ เลยเปรี้ยงซะ
เชียงแสน ยุคต้น เป็นต้นตระกูลไทยไม่เห็นมีประวัติศาตร์ปรากฏ หรือเชียงแสนเป็นแคว้นของลาวเหนือหรือลาวพุงขาว จึงไม่ควรอยู่ในประวัติศาตร์
สวัสดีครับคุณอิสเรศเหมือนเรื่องเขียงแสนจะถูกผูกเข้ากับพงศาวดารล้านนาเป็นหลัก ที่จริง มีผูกเข้ากับกำแพงเพชรและต่อมาเชื่อมเข้ากับพระเจ้าอู่ทองอยุธยาอยู่บ้าง แต่เนื่องจากตำนานพระเจ้าอู่ทองมีหลายสำนวน มีหลายเสียง ต่างก็ตะโกนแข่งกัน สำนวนกำแพงเพชร จึงถูกกลืนไปครับ
จามปาเป็นชื่อเมืองหลวงของแคว้นอังคะ ตั้อยู่ทางใต้ของอินเดีย
เกี่ยวกับพระนางฯไหมครับคุณมาโนช
@@taspien ผมก็ไม่ทราบว่าเกี่ยวกันมั้ย ครับอาจารย์
นาทีที่ 5.5 หริภุญไชย...ไม่ได้ใช่ประเทศ...หริภุญชัยคืออาณาจักร (อาณาจักรแปลว่าเมือง)...ดังนั้น..ผู้ปกครองอาณาจักรจึงไม่ใช่...กษัตริย์ (หากเป็นแค่ราชา คือเจ้าเมืองเมืองนั้น)สยาม (ฟูนัน..เสียม)....ตามบันทึกจีนกล่าวถึงกษัตริย์ที่ครองเมืองพันเมืองปกครองราชาพันคน...มีอาณาเขตกว้างไกลใต้ทะเลจีนใต้...มีฐานะเทียบเท่าฮ่องเต้แห่งทะเลจีนใต้...นั่นคือสยามปัญหาของนักประวัติศาสตร์ไทย...แปลความหมายของคำว่า อาณาจักรเป็นประเทศ....แปลความหมายของเจ้าครองอาณาจักรว่ากษัตริย์...มันก็เลยสับสนวุ่นวาย...จากการแปลความหมายผิดนั่นเองสยามปกครองเมืองพันเมือง..มาตั้งแต่โบราณกาลแล้ว...(อาณาจักร "เมือง..จังหวัด" ของสยามอยู่ตั้งแต่ฟิลิปปินส์จรดอินเดีย)....อินเดียก็ไม่มีกษัตริย์...มีแต่ราชา (เจ้าเมือง) เพราะกษัตริย์คือสยามเขมรไม่ต้องพูดถึง...วรรณะเขมรคือพลเมือง..(ทาสในเมืองพระนคร)....รวมถึงดินแดนต่างๆ ใต้ทะเลจีนใต้ล้วนไม่มีกษัตริย์...มีสยามเท่านั้นที่มีกษัตริย์..สืบทอดพิธีพระบรมราชาภิเษกตามแบบดั้งเดิม(ไตรภูมิพระร่วง) อย่างเคร่งครัด....นั่นแหละคือส่ิงที่เราจะสามารถสืบค้น...บรรพบุรุษตัวตนคนไทยได้...(โดยไม่ใช้การคาดเดาว่า..สัณนิษฐานว่า..เชื่อว่า...คิดว่า...น่าจะ.....)....เพราะคำเหล่านี้แสดงถึงความ...ไม่รู้จริง...ไม่รู้อย่างดีพอ...ไม่รู้อย่างถ่องแท้....ครับ
ขอบคุณครับคุณสมชาย
คำว่าพญาก็คือเจ้าเมือง(จังหวัด)ก็เหมือนกับผู้ว่าราชการไม่ใช่กษัตริย์ไม่ใช่เหรอครับอาจารย์
ใช่ครับ ขอบคุณครับคุณ Ruay1. ถ้าเป็นในสมัยอยุธยา-รัตนโกสินทร์ ก็เป็นแบบนั้นครับ ในสมัยอยุธยาปลาย พศว.20 เป็นต้นมา คำว่า พญา หรือ พระยา ถูกลดฐานะเหลือผู้ครองเมือง ขึ้นกับรัฐใหญ่ ซึ่งมีสถานะเป็นราชอาณาจักร2. ในสมัยสุโขทัย-ล้านนา พศว.19 คำว่า พญา ยังปรากฏใช้กับผู้ปกครองรัฐที่มีอิสระ จึงสวมกับนัยยะกษัตริย์ได้อยู่ 3. สำหรับเอกสารชินกาลมาลินีเล่มนี้ บางท่านแปล โดยใช้คำ "พระเจ้า" แต่บางท่านก็แปล โดยใช้คำว่า "พญา" หรือ "พระยา" ผมไม่แน่ใจ ภาษาบาลีต้นฉบับเป็นอย่างไร ผู้เรียบเรียงชินกาลฯ พยายามกล่าวถึงกษัตริย์โบราณช่วง พศว.13-19
@@taspien ขอบพระคุณครับอาจารย์
พญาเป็นตำแหน่งทางมอญ
มันอยู่คนล่ะ อาณาจักร... จบน่ะ.
เรียนสอบถามอาจารย์ตามคลิปนี้ที่อ้างถึงโบราณวัตถุวัดเกาะกลาง ป่าซาง ลำพูนth-cam.com/video/hsO2d1s1Q-w/w-d-xo.html เก่าถึงยุคพระนางจามเทวีได้บ้างหรือเปล่าครับ
สวัสดีครับ คุณmtgoldได้ดูแล้ว ขอบคุณมาก เทวดาและสัตว์หิมพานต์ เป็นศิลปะล้านนา แต่บางชิ้นเหมือนเป็นศิลปะหริภุญชัยตอนปลาย พศว.17-18 ครับ ไว้จะลองหาข้อมูลเพิ่ม
@@taspien ขอบคุณครับอาจารย์ สละเวลามาตอบคำถาม
พระนางคือ ธิดากษัตริย์ขอม(ละโว้)ครับ ฮ่าๆ ฮ่าๆิ
มอญ ชัดๆ
ยุคเดียวกับไวกิ้ง
ยุคแรก ๓๐๐ปี อย่าไปตัดออกก็คงไว้แบบนั้น ขมวดไว้ว่าพบหลักฐานน้อย
ทำไมชาวมอญจึงยกย่องพระนางจามเทวีth-cam.com/video/zP6gw4EEY_g/w-d-xo.html
พระรอดมหาวันมีความเก่าแก่แค่ไหนครับ ตำนานว่าสร้างในสมัยพระนางจามเทวีอายุประมาณเท่าไหร่ครับ
ประมาณ พ.ศ.1700-1850 ครับ
ประเทศพม่าก็คือลูกหลานชาวเมืองหิหริภุญชัยนั่นแหละ ลูกหลานเขาเยอะ
ออง ซาน ซูจี นั่นไงลูกสาวเขา พระนางจามเทวี เหมือนกันอย่างกับคนๆเดียวกัน
ครับคุณ visut
ความรู้สามารถทำให้กระจ่างได้ด้วยการศึกษาขอบคุณเหลือเกินครับท่านอาจารย์ฉันทัสติดตามท่านทำให้ผมมีความรู้เพิ่มพูนขึ้นมาอีกหลายอย่างครับเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ที่ยังไม่รู้นับได้ว่าประเทศไทยเรามีประวัติความเป็นมาซับซ้อนน่าค้นหามากเลยครับ
ยินดีครับคุณมนตรี
ไม่ลำบากใจค่ะ เพราะไม่ได้เกิดในยุคนั้น และเราจะเอาคนยุคปัจจุบันไปตัดสินคนในยุคอดีตไม่ได้ เพราะ บริบท ความเชื่อ วัฒนาธรรม ของสังคมในแต่ล่ะยุคมันต่างกันค่ะ
ขอบคุณครับคุณPin
@@taspien we y.
Uh .
Vvvbhool
Cfm
ขอบคุณครับ
ครับ?
พูดดีมาก น่าตาคงจะน่ารัก
จากการที่เคยไปวัด ความเอียงของหน้าโบสถ์หรือวิหาร วัดที่เขาว่าพระนางจามเทวีสร้าง ตัวหน้าโบสถ์จะเอียงไปทางทิศใต้ทั้งหมดเคยเอาเข็มทิศไปวัดดูจำไม่ได้ว่าเอียงลงไปทิศใต้ 19 หรือ 38 องศานับจากทิศตะวันออกแท้ เหมือนจงใจให้ไปเกี่ยวกับกลุ่มดาวมังกร Draco (constellation) ซึ่งเอาไว้ใช้หา ecliptic plan ระนาบระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ แล้วนำมาคำนวนหาการเกิด สุริยะคราส จันทคราสได้ ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญในสมัยก่อน แล้วทิศจะชี้ไปตำแหน่งท้องมังกร คือดาว Thuban เหมือนกับตั้งใจวัดตำแหน่งพระอาทิตย์ให้ตรงกับ วันเหมายัน”(เห-มา-ยัน) กลางคืนยาวที่สุดในรอบปี ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูหนาว ซึ่งอียิปต์ก็ใช้แบบนี้เหมือนกัน วัดที่ได้ลองไปวัดองศาดูมี วัดพระธาตุดอยคำ วัดปงสนุก(ลำปาง) วัดพระธาตุเสด็จ วัดปงยางคก วัดพระธาตุห้าดวงที่ลี้ แต่มีเรื่องแปลกคือ ที่วัดจามเทวีเองกลับสร้างให้ชี้ไปทิศตะวันออกแท้ซึ่งน่าจะเป็นคตินิยมในยุคหลังเหมือน ขอม ซึ่งอาจมีการมาบูรณะทีหลังเลยทำให้ให้ชี้ไปทิศตะวันออกแท้เหมือนกับล้านนา(ความเห็นส่วนตัวล้วนๆ ไม่ต้องเชื่อเพราะไม่ใช่นักประวัติศา่สตร์) และมีอีกจุดน่านำมาคิดคือ เสาหลักเมือง การวางเสาหลักเมืองคือการทำปฏิทินบอกฤดูการสมัยก่อนที่ใช้หลักการนาฬิกาแดด เมืองกทม กับ เชียงใหม่ถึงมีวันที่พระอาทิตย์ตรงหัวเวลาเที่ยงวันแล้วไม่มีเงาไม่ตรงวันกัน เพราะคนละตำแหน่งกัน(แต่มาสร้างหลังคาเลยใช้ไม่ได้) วิธีการหาวันที่อาทิตเที่ยงวันไม่มีเงาโบราณเขาจะขุดบ่อน่ำลึกลงไปมาก เพื่อว่าจะได้ดูว่าตอนเที่ยงวันไหนที่แสงอาทิตย์ลงไปก้นบ่อก็ให้ใช้วันนั้น
en.wikipedia.org/wiki/Draco_(constellation)
th-cam.com/video/vPfGfajHJ58/w-d-xo.html&ab_channel=LoyAcademy
ถ้าได้ไปวัดปงสนุกที่ลำปางก็จะเจอบันได้นาคที่มีเขาแบบมังกร
ใช่ครับคุณ macnus thanin อาคารด้านหน้าหลังนี้ ถูกบูรณะสมัยล้านนา
ปราสาทพนมรุ้งสร้าง85องศาจากเหนือ
เรื่องการผูกกับกลุ่มดาว+โหร ผมไม่มีความรู้เลยครับ
เอ้..แล้วพันปีก่อน พระอาทิตยจะโคจรเหมือนปัจจุบันรึเปล่า จะเฉียงแบบนี้เป๊ะเลยหรือ..10ปีก่อนกะตอนนี้ยังไม่เหมือนกันเลย..ดูเหมือนว่าตอนนี้โลกจะคว่ำแล้วนะ (poleship).. 😅
รักพระนางมากๆคับ
ครับ
ผมชอบตอนนี้มาก ไขความเชื่อมโยง เมืองเหนือ และเชื่อมโยงเมืองใต้ ชวา กับตอนที่แล้ว
ขอบคุณครับคุณPPjetta
สวัสดีค่ะ วันนี้ได้มีโอกาสเข้ามาค้ยหาข้อมูลประวัติของพระนางจามเทวี เพราะว่าเมื่อเช้านี้ได้ฝันว่ามีผู้หญิงคนนึงได้ให้เหรียญรูปไข่ ของพระนางจามเทวีมา2เหรียญ ก่อนที่จะมาเกิด ในเหรียญสลักไว้ว่าเป็นปี1215 แต่อยู่ที่ จ.ตากค่ะ
ฝันแปลกมากๆ เลยลองมาค้นหาดูข้อมูลค่ะ ส่วนตัวรู้สึกแปลกใจและน่าทึ่งมากกับสิ่งที่ฝันและประวัติความเป็นมาค่ะ🙏
คิดว่าเป็นปีเกิดพระนางหรือครับ?
ตอนที่พระนางเดินทางมาหริภุญไชย มาสร้างพระธาตุริมน้ำปิง (ก่อนถึงลำพูน)สร้างพ.ศ.1,201อายุพระนางคงราว16-17ปีขึ้นไปค่ะ(อ่านตามปว.ของวัดพระธาตุดอยน้อยค่ะ
มีคำทำนาย ของพระนางบนสวรรค์ว่า ถ้าผู้ว่าราชการเมืองลำพูนเป็นผู้หญิงคนแรกเมื่อไร นั่นแหระคือตัวพระนางกลับมาเกิดแล้ว 😅
อาณาจักรหริภุญชัยในอดีต อาณาเขตแผ่มาถึงจังหวัดตาก
ได้ความรู้จากท่านอาจารย์มาก ขอบคุณครับ
ยินดีครับครูหนึ่ง
ขอบคุณและกดติดตามแล้วครับ ขอติดตามหาความรู้จากอาจารย์ สำหรับคนที่สนใจทางนี้ แต่ไม่มีโอกาสได้ทำในวัยหนุ่ม ขอบคุณอีกครั้งครับ
ยินดีครับคุณ rin
อยากให้อาจารย์มาค้นประวัติเมืองของพระนางจามเทวีที่ บ้านดอนหัววัง ต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง ตอนนี้รอการบูรณะปัจจุบันเป็นป่ารกร้างมีอณาเขตพื้นที่ประมาณ200กว่าไร่รอการขุดค้นทางโบราณคดีเสียดายมากครับที่ไม่มีหน่วยงานไหนเข้ามาตรวจสอบ ถ้าตรวจสอบจริงๆน่าจะพอๆกับเวียงกุมกามที่จ.เชียงใหม่เลยครับ #และที่สำคัญมีสถูปเก่าเจดีย์ชาวบ้านแถวนั้นเพิ่งค้นพบมาไม่กี่ปีนี้เองเชื่อว่าเป็นสถูปที่บรรจุอัฐิของพระนางจามเทวี เชื่อว่าเป็นยุคสุดท้ายของพระนางที่ออกผนวช จริงเท็จอย่างไรรอการค้นพบต่อไปครับ ถ้าเป็นไปได้อยากให้อาจารย์มาตรวจสอบบ้างจังเลยครับ ยังไงฝากอาจารย์ด้วยนะครับ
ขอบคุณครับคุณ anongluk
🙏 ขอบคุณข้อมูลใหม่ๆ รอชมตลอดครับอาจารย์
ขอบคุณครับคุณpisut
สั้นกระชับ ตรงประเด็นที่เป็นปัญหาดีมากครับ
ขอบคุณครับคุณกิตติพงษ์
คิดพิจารนา คำว่าเทวี.ดูค่ะท่านอาจารย์ คือที่มาล่ะคิดว่า อยากได้หนังสือประวัติ อยากให้ท่านอจ.ทำเป็นหนังสือด้วยค่ะจะได้เก็บรักษาเอาไว้ ชอบอ่านค่ะ
จะลองทำpowerpointก่อนละกันครับ
ขอบคุณครับคุณตะวัน
คำว่า เทวี มีใช้ในขอมโบราณหรือเขมรโบราณ
ส่วนสมัยทวารวดี มีจารึกบุคคลอยู่น้อยหน่อย แต่เข้าใจว่าคงมีปรากฎคำ"เทวี"อยู่บ้าง(?)
😊😊😊ชอบรายการ อ.มากครับ..
ขอบคุณครับคุณสัมมาฯ
อยากกลับไปเรียนใหม่เลยค่ะ
ขอบคุณที่ให้ความรู้ค่ะ🙏🙏🙏
ขอบคุณครับคุณบีพีโพน
เห็นอาจารย์ เพ็ญสุภา สุขคตะ แบ่งเป็น 5 ยุค ซึ่งพระนางจามเทวี อยู่ในยุคที่ 2 ในวัดสันป่ายางหลวงได้ขุดค้นพบพระพุทธรูปในสมัยทวารวดี ที่รวมสมัยกับพระนางด้วยครับ (เสียด้ายลงรูปให้อาจารย์ดูไม่ได้ ซึ่งผมก็ถ่ายเก็บเอาไว้อยู่)
ขอบคุณครับ เป็นข้อมูลเพิ่มเติม
เดี๋ยวผมลองหาดูในเน็ตครับคุณthiti
@@taspien น่าจะใช้คำว่า "พระพิมพ์" มากกว่าครับ
ผมเป็นแฟนคลับของอาจารย์ครับ ได้แรงบันดาลใจจึงไปเที่ยวชมโบราณสถาน
ทำให้รู้คุณค่าและที่มาที่ไป.. น่าสนใจสนุกดีครับ
โอเคครับ
อัพโหลดรูปที่ www.picz.in.th/ แล้วเอาลิ้ง แปะ ในคอมเมนต์ได้ครับ
@@gozillaultraphone5788 ขอบมากคุณครับ
เป็นสิ่งที่ผมอยากทราบมากๆครับ..ว่าอะไร ..ยังไง..ครับ..ขอบคุณคลิปดีๆครับ🙏💯
ยินดีครับ
ติดตามครับอาจารย์ ขอบคุณมากครับที่ให้ความรู้
ขอบคุณเช่นกันครับคุณธานิน
อาจารย์มีเฟสบุ๊คไหมครับ เพื่ออยากศึกษาติดตามเพิ่มครับ หรือ ไม่ก็แนบไว้ใต้คลิปก็ได้ครับ
มีครับ ไม่ค่อยเล่น
คุยส่วนตัวทางไลน์เลยครับคุณtarwin
ไอดีusd2564
0863259415
ได้ความรู้มากเลยอาจารย์..
ยินดีครับคุณsondAa
ผมเข้าใจในมุมมองของอาจารย์คร้าบ
ขอบคุณครับคุณ Eimmy
ในลำพูนโบราณสถานยังมีเจดีย์เก่าๆอีกเยอะครับที่ตกสำรวจกรมศิลปากรในอ.ป่าซางแต่ไม่รู้ว่าอยุ่ในยุคไหนครับอาจารย์
จริงเหรอครับ มีตัวอย่างที่ไหนบ้างครับคุณไพฑูรย์ ผมสนใจอยู่
@@taspien แถวๆบ้านหนองเงือกอ.ป่าซางมีซากเจดีย์ปลักหักพังอยู่สองสามเจดีย์ครับมีร่องรอยของการขุดหาของมีค่าด้วยครับอาจารย์
แต่ไม่รุ้ว่ายุคไหนถามตาแกบอกว่ามีก่อนแกเกิดอีกครับ
ด้วยความเคารพ ก็ดีแล้วว่าไปตามหลักฐานเท่าที่พิสูจน์ได้ปรากฏ คิดอยู่ว่านักเขียนประวัติศาสตร์ ท่านจะไม่ละเอียดพอ หลักฐานพอเล่าสืบต่อ อาจจะไม่ตรงคลาดเคลื่อน ในหลายจุด สมัยก่อนคนชนเมืองน้อย โรคภัยมาก การคม การค้า การติดต่อลำบาก การค้นคว้า อาจล้าสมัย ดีขอให้มีความสุข
ขอบคุณครับคุณอนันต์
ขอบคุณครับ ได้ความรู้ครับ
ยินดีครับคุณimaor
👍ขอบคุณมากครับ
ยืนดีครับคุณสยาม
ผมได้ฟังคลิปของอจ.วินัย พงศ์ศรีเพียรที่บรรยายเรื่องสุโขทัยได้กล่าวถึงพระเจ้าโก๊ะล่อฟงลงมาตีอาณาจักรพยูราวกลางพุทธศตวรรษที่14 ได้กล่าวถึงจะมาตีอาณาจักรที่มีผู้หญิงเป็นกษัตริย์ที่อยู่ใกล้ อาจหมายถึงหริภุญชัยครับ
ใช่ครับ คุณ mtgold go
ผมก็ได้ฟังเรื่องนี้ของอาจารย์ วินัย
1. จุดนี้เองที่ทำให้เกิดข้อขัดแย้ง หากมีอาณาจักรใหญ่ที่มีกษัตริย์หญิงช่วง พศว.13-14 เหตุใดไม่พบหลักฐานที่เป็นสิ่งก่อสร้าง+ศาสนาสถานที่เก่าถึงยุค และไม่พบจารึกภาษามอญที่เก่าถึงยุคนั้น
2. ผมกำลังสอบถาม และขอคำปรึกษาจาก อ.ตรงใจ ครับ
...ใน จังหวัดลำพูน ยังมีตำนานวีรสตรี ผู้นำที่เป็นหญิง หรือ พญา,กษัตริย์ที่เป็นหญิงอีกองค์ครับ มีนามคล้ายกัน นามว่า เจ้านางจามรีแห่งเมืองลี้ ครับ
ขอขอบคุณความรู้ที่ท่าน อ. ใด้นำมาบอกเล่าให้ฟังครับ เป็นความรู้ใหม่ที่น่าสนใจมากจริงๆครับ ขออนุญาตเผยแพร่ไปใน เพจที่เกี่ยวกับประวัติและตำนานท้องถิ่นของลำพูนครับ
พระนางจามรี เมืองลี้ หรือครับ
ขอบคุณครับคุณพิษณุ
@@taspien ใช่ครับ อ. พระนางจามรี ผู้ที่เดินทางมาจากฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง สตอรี่คล้ายกับ พระนางจามเทวีที่ขึ้นมาจากละโว้
ขอบคุณครับ
สอนประวัติศาสตร์ใหม่ครับ
สวัสดีครับคุณ Wee
เรื่องจามเทวีเป็นเรื่องละเอียดอ่อน มีผู้คนจำนวนไม่น้อยรู้สึกว่าตนเป็นลูกหลานของพระนางฯ
ถ้าจะสอนใหม่ เราอาจต้อง
1. เพิ่ม "หลักฐานใหม่" ขณะเดียวกัน ก็ไม่ทำลาย "ความเชื่อเดิม"
2. สนทนาแบบเปิดกว้างทางความคิด
3. ทั้งสองด้านจะค่อยๆ ปรับเข้าหากัน
ขอบคุณครับอาจารย์
ยินดีครับคุณสินชัย
สวัสดีครับ อาจารย์ วกมาหริภุญชัยแบบไม่ทันตั้งตัว ชวนให้ระลึกถึงพระธาตุหริภุญชัย พระธาตุปีไก่ของผม 555
อย่างเจดีย์กู่กุด ที่ว่ากันว่าเป็นเป็นเจดีย์บรรจุพระอัฐิของพระนางจามเทวี ก็จัดเป็นตำนานด้วยใช่ไหมครับ
ใช่ครับ
ขุดแล้วครับ อายุไม่ถึง
@อาจารย์พี่c 🙏😊 สวัสดีเจ้า ดีใจ ที่ อจ. ให้ความสำคัญ เรื่องพระแม่เจ้าจามเทวี 🙏 an อยากทราบประวัติ พระเจ้ามหัตยศ บ้างนะเจ้า 😊👌 ไว้มีเวลา อาจารย์พี่c เล่าให้ได้ฟัง บ้างนะเจ้า ขอบคุณเจ้า🙏😊
สวัสดีครับอาจารย์ สบายดีนะครับ
@@taspien สบายดีเจ้า ท่านอาจารย์c รอฟัง จามเทวีวงศ์ อีกนะเจ้า 😊🙏
อาจารย์ครับอยากทราบ ประวัติเมืองลี้ เจ้าแม่จามรี ครับ
ไม่ทราบเลยครับ
ช่วยขยายความให้ฟังหน่อยครับคุณแชมป์
พระนางจามรี เป็นคนยุคหลังพระนางจามเทวี พระนางมีชีวิตในช่วงกุบไบลข่าน แผ่อำนาจ ตีพม่า ตีจามปา ตีเวียดนาม พระนางหนีการรุกรานจากทัพมองโกลมาตั้งรกราก ตรงจุด อ.ลี้ จ.ลำพูน นครของพระนางเป็นนคร ที่ไม่ได้แข็งแกร่งมาก
@@RM-fu2nt หมายถึงชื่อนี้มีสองคนใช่ไหมครับ .
@@ห้องเรียนพระเครื่อง คนล่ะชื่อ จามเทวี เป็นคนยุคเก่าแก่เกิดก่อนหน้า จามรี ประมาณสองร้อยปี นี่ล่ะมั้ง
ขอบคุณครับผม
ยินดีครับคุณ Boh-Raan TikTok
ขอบคุณครับอาจารย์ รอของ น่าน-ปัว พริบพรี(เพชรบุรี) จันทบูรณ์ และ นครศรีธรรมราชต่อนิครับผม
เพชรบุรีน่าจะง่ายสุด 555
ผมเชื่อนักโบราณคดีครับ
นัก ปวศ.เชื่อเรื่องพระธาตุของพระพุทธเจ้าที่อยู่ในพระธาตุหรือเปล่าคะ มีทั้งในคัมภีร์และเป็นเรื่องเล่าสืบต่อกันมาตั้งแต่ก่อนพ.ศ.1 และภาษาที่พัฒนามา(ภ.มคธ) เป็นภ.ไทยในปัจจุบัน คนไทยก็ใช้พูดใช้เขียนมาก่อนพ.ศ.อีกนะคะ(ฟัง+อ่านมาค่ะ)
สวัสดีครับ
เป็นเรื่องที่ขึ้นกับแต่ละบุคคลครับ เท่าที่ได้คุยๆ ก็ประมาณ 50:50 แต่ก็ว่ากันเป็นเรื่องๆ ไปครับ
คิดว่าถ้าเป็นไปได้อยากให้อาจารย์ศึกษาเเละนำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับศรีวิชัยบ้างครับ เพราะผมเคยไปอ่านเจอมาจากบันทึกจีนในยุค ราชวงศ์ชิง ระบุไว้เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๑ พระเจ้ากรุงธนบุรีหรือพระเจ้าตากสิน ซึ่งมีเชื้อสายชาวจีน ทรงกอบกู้บ้านเมืองมีชัยชนะต่อพม่าแล้ว พระองค์ทรงส่งราชทูตไปถวายเครื่องราชบรรณาการและพระราชสาส์นแด่พระจักรพรรดิ เฉินหลง พระองค์รับส่งให้เจ้ากรมพิธีการทูต ตรวจสอบเรื่องราวของประเทศสยาม เจ้ากรมพิธีการทูตรายงานว่า “ข้าพเจ้าทั้งหลาย ได้ตรวจดูเรื่องเสียมหลอก๊กแล้ว เห็นมีต่อเนื่องกันมาตั้งแต่ครั้งราชวงศ์สุย ราชวงศ์ถัง สมัยโน้นเรียกว่า ประเทศ เซี้ยะโทว้ ชาวเสียมหลอก๊ก เป็นชนชาติเดียวกับชาวฮูหลำ (อาณาจักรฟูนัน) ประเทศนี้ตั้งอยู่ริมทะเลทางทิศใต้” ซึ่งผมมองว่าประเด็นนี้น่าสนใจมากเลยครับ
เเละประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจไม่เเพ้กันคือ
จดหมายเหตุราชวงศ์เช็ง บันทึกไว้ว่า
“เสียมหลอก๊ก มีภูเขาใหญ่อยู่ทางทิศตะวันตกฉียงหัวนอนหรือเฉียงใต้ แม่น้ำในเสียมหลอก๊กออกจากภูเขา ฝายทิศหัวนอนหรือทิศใต้ไหลลงทะเล "ประเทศเซี้ยะโท้ว ประกอบด้วยประเทศทั้งสิบแห่งทะเลใต้ ที่ภิกษุอี้จิงบันทึกไว้ ประเทศเหล่านี้เป็นอิสระต่อกัน แต่จะเลือกกษัตริย์จากประเทศใดประเทศหนึ่งให้เป็นประมุขและสถาปนาเป็นนครหลวงซึ่งนครหลวงของประเทศนี้ชื่อว่าโฟชิ และ
เรื่องพรรณนาว่าด้วยกรุง สยามซึ่งขุนนางจีน ๖๖ นายเป็นเจ้าพนักงานเรียบเรียงในสมัยราชวงศ์เช็ง เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๐ พระยาจีนอักษรได้แปลขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ (ในประชุมพงศาวดารภาคที่ ๕) อธิบายว่า
“เสียมหลอก๊กอยู่ฝ่ายทิศตะวันออกเมืองก้วงหลำเฉียงหัวนอน (เฉียงใต้) ของเมืองกั้งพู้จ้าย (กัมพูชา) ครั้งโบราณมี ๒ ก๊ก เสียม ก๊กหนึ่ง หลอฮก (ละโว้) ก๊กหนึ่ง…” ซึ่งพระยาจีนอักษรบอกว่าเสียมคือสุโขทัย เเต่ผมคิดไม่ใช่เพราะในบันทึกบอกว่าเฉียงใต้เเต่สุโขทัยอยู่เฉียงเหนือ
อืมม กำลังนึกตามครับ ขอบคุณมากครับคุณสยมภู
@@taspien ชาวมาเลเซียสยามบอกว่าอาณาจักของชาวสยามคือฟูนัน ข้อมีน่าสนใจมีความเป็นไปได้??น่าศึกษา
น่าติดตามครับ ทีบอกว่ามีหลายเมืองอยู่รวมกัน ประเทศร้อยหัวเมือง แล้วยกเมืองใดเมืองหนึ่งขึ้นเป็นเมืองหลวงหรือเป็นผู้นำ
เกมือนอยุธยาโบราณ กรุงเทพ ปัจจุบัน ที่คุณพ่อ ถ้าท่านอยู่ถึงขณะนี้ ก็125ปีแล้วปีแล้ว พ่อผมมักพูดเสมอมาว่า อยุธยามันเป็นเมือง หลายพ่อพันแม่ หลายเผ่าพันธุ์
เพราะเป็นเมืองศูนย์กลาง สยามก็คง
เป็นเช่นนั้นในกาลก่อน
Thank you very much.
ํยินดีครับคุณ Wittawat
คลิปนี้ได้ความรู้จาก อ.วรนัย
ลำบากแน่ๆครับอาจารย์ถ้าขยับแค่ พ.ศ. ของพระนางอย่างเดียวแต่นี่ต้องเรียกว่าเขียนประวัติศาตร์ทางเหนือกันใหม่เลยแหละครับ อย่างตำนานขุนหลวงวิลังคะที่มาขอพระนางแล้วพุ่งหอกให้ตกในเมืองก็เป็นกษัตริย์องค์ที่13ของระมิงค์นคร ในราชวงศ์กุนาระ แล้วสิ้นพระชนม์เพราะตรอมใจในปี พ.ศ.1227 (สูงติดเพดานเลย !!!) ยังจะต้องลากยาวไปแก้แถวเชียงแสนก่อนพญาเม็งรายมาสร้างเมืองกุมกามแล้วย้ายมาเชียงใหม่อีกเพราะลำดับของกษัตริย์กับปีพ.ศ.ให้สอดคล้องกัน....แค่คิดก็ปวดหัวแล้ว
ใช่ครับ
ติดตามค่ะ
ขอบคุณครับคุณสุนทร
พระนางจามเทวี เจ้าหญิงเชื้อสายขอมผู้ครองแผ่นดินหริปุญชัย ค้นคว้าจากมนตราที่เรียนกันสิครับ ว่าร่ายมนต์ด้วยภาษาอะไรง่ายมาก อย่าค้นเฉพาะภูมิศาสตร์หรือหลักฐานทางวัตถุเพียงอย่างเดียว
ขอบคุณครับคุณนครวัด
ทำไมนักวชาการบ้านเราชอบคิดว่า พื้นที่บ้านเราเป็นบ้านป่าเมืองเถื่อน ทั้งๆการค้นคว้าทางโบราณคดีก็รู้ๆอยุ่แล้วว่าบ้านเรารู้จักทำสำริดมาก่อนหลายๆพื้นที่เช่นอินเดียและจีน และใช้สำริดกันแพร่หลายทั่วไปในอุษาคเนย์..เก่ามากพร้อมๆกับราชวงศ์ฮั่นหรือก่อนหน้าด้วยซ้ำ พื้นที่บ้านเรามีอารยธรรมมานานแล้ว ไม่ใช่อยุ่ๆกับโผล่มาเจริญแค่เริ่มยุคทวารวดี
เพียงแต่บ้านเราหลักฐานอาจไม่ต่อเนื่อง เพราะเชื่อตามที่ฝรั่งเขียน การค้นคว้าจับโน่นจับนี่จะอธิบายความเจริญบ้านเราที่มีมาแต่ยุคพุทธกาลได้อย่างไร เพราะอะไรๆก็โยงไปหาอินเดียหมด
เราชอบมองอย่างฝรั่งคือ มองอินเดียมาหาอุษาคเนย์ แต่หากเรามองอุษาคเนย์ไปทางอินเดียบ้าง...น่าสนใจกว่าเยอะ หรือมองแบบอินเดียและอุษาคเนย์มีการสังสรรค์มานานพร้อมๆกันร่วม3,000ปี แบบนี้จะสนุกกว่า
ปล.ความเจริญมันต้องมีวิวัฒนาการมาแล้วในตัวของมันเองก่อนนมนาน ไม่ใช่จู่ๆก็บอกว่าเจริญเพราะรับนั้นรับนี่มาจากโน่นจากนั่นมา...แบบนี้มันสรุปง่ายเกินไป(เล่นสรุปแบบฝรั่งอ่ะครับ คือนึกอะไรไม่ออกก็บอกว่าจากอินเดียบ้างจากจีนบ้าง55555)
น่าสนใจ ขอบคุณครับคุณ Sweet Oppo
กำลังนึกว่านอกจากสำริดจะเป็นจุดเด่นแล้วมีอะไรอีก
@@taspien นอกจากสำริดแล้ว
ประการแรก...มีลูกปัด ครับ จากที่ผมพยายามคว้าจากที่เขาค้น ผมมองต่าง(ไม่มองว่ามาจากที่อื่น)ว่าแหล่งผลิตอยุ่บ้านเราครับ โดยพบมากตามเมืองท่าการค้า และตามที่ผมเคยคลุกคลีกับชนเผ่าทางภาคเหนือ(ลั้วะ-กะเหรี่ยง-ข่า-ถิ่น)พวกนี้ทุกวันนนี้ยังนิยมสวมใส่ลูกปัดกันเต็มคอครับ เพียงแต่ลูกปัดเหล่านั้นเปลี่ยนมาใช้สูกปัดสมัยใหม่ตามปัจจุบัน...เพราะหาง่าย แต่หากเรามองถึงวัฒนธรรมการสวมใส่ลูกปัดแบบนี้ สามารถสืบสาวยาวไปถึงสามสี่พันปีเลยนะครับ ตามหลักฐานหลุมฝังศพที่พบในบ้านเรา
ประการที่สุดคือ พุทธศาสนา ครับ
เพราะหากศึกษาให้ดี จะพบว่าพุทธประวัติที่ฝรั่งเขียนให้เราเรียนนั้น มันต่างจากพุทธปว.ในพื้นถิ่นบ้านเรามากๆ
และเมื่อเราไปดูพุทธปว.ตามที่ฝรั่งบอกว่าเกิดที่อินเดีย มันย้อนแย้งมากกับพุทธปว.ในพระไตรปิฏกของเรา
ปล.อย่าลืมนะครับว่า พุทธประวัติ คือปวศ.ศาสนาที่มีอายุร่วม2,600ปี นักวิขาการยุคใหม่มองข้ามแล้วเชื้อตามฝรั่งไปได้ไง...เมื้อพ้นยุคล่าอานานิคมแบ่งเขตประเทศแล้ว...ปวศ.บ้านเราก็มืดบอด ทั้งๆที่คนเฒ่าคนแก่ในชนบทยังเล่าขานกันอยุ่จนทุกวันนี้
ไม่ต้องอลัง แต่สำคัญ
ขอบคุณครับ
@@taspien ผมเห็นด้วยและสนับสนุน แนวความคิดนี้ครับ
+1 ต้องลองตั้งสมมุติฐานกันใหม่ ว่าเราตั้งหากเป็นต้นอารยธรรม กระจายไปสู่ประเทศต่างๆ ไม่งั้นเราก็ติดอยู่ที่เดิมๆไปไกลสุดแค่ ทราราววดี
ช่วงพุทธศตวรรษที่12 มีคนที่ทรงอิทธิพลอย่างน่ากลัวอยู่คนนึงนะครับคือพระเจ้าจิตรเสน ดูจากเนื้อหาของจารึกที่พิชิตที่นั่นที่นี่ได้ และความถี่ของจารึก สถานการณ์ช่วงนั้นน่าจะหนักหน่วงอยู่
ใช่ครับ
หากเราหาหลักฐานในหริภุญชัยไม่พบ แต่หาหลักฐานจากเมืองหรือเวียงอื่นๆใกล้เคียงหริภุญไชยได้มั้ยครับ เผื่อจะพบ เหตุผล...เพราะว่า แม่น้ำปิงไหลเปลี่ยนทิศทางบ่อยครั้ง ตัวเมืองหรือเวียงอาจถูกย้ายไปเรื่อยๆจนถึงตัวเมืองหริภุญชัยในปัจจุบันน่ะครับ
เป็นไปได้ครับ
เคยอ่านบทความจากที่ใดที่หนึ่งว่ากษตริย์จากลำพูนทรงอพยพมาที่บริเวณที่เป็นถ้ำขุนตาลและสิ้นพระชนม์ที่นั่น ส่วนพระโอรสหรือพระญาติอาจเดินทางต่อลงมาทางใต้ เพื่อหาที่ใหม่ หรืออยู่กับเมืองพันธมิตร
ถ้ำขุนตาลหรือครับ
ขอบคุณครับคุณusanee
คงจะเป็น ดอยขุนตาน (ขุนตาล) มากกว่านะครับ คงไม่ใช่ตรงถ้ำปัจุบันคงจะเป็นพญายีบาที่ อาจารย์พูดถึงในคลิปนั่นแหละครับ พญายีบาหนีไปหาพญาเบิกผู้เป็นลูกที่ครองเมืองลำปาง เพราะทัพของพญาเม็งรายมาตีเมืองลำพูนสมัยสร้างเมืองเชียงใหม่ นั่นแหละครับ แล้วพญาเบิกก็ยกทัพจากลำปางมาตีเมืองลำพูนคืนให้ผู้เป็นพ่อ แต่สุดท้ายสู้ไม่ได้ต้องหนีถอยกลับลำปาง และมาต่อสู้กันบริเวณดอยขุนตาน และเสียชีวิตที่นั่น น่าจะเป็นตำนานนี้รึปล่าวครับ
จะเป็นไปได้หรือไม่...ที่เมืองหริภุญชัยมีมานานแล้ว ก่อนที่พระนางจามเทวีจะขึ้นไปลำพูน...และพระนางจามเทวีไม่ได้เป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัย...แต่เป็นผู้นำเอาวิชาความรู้ไปบูรณะพัฒนาเมืองหริภุญชัยที่มีอยู่ก่อนแล้ว ให้มีความเจริญขึ้นมา ทำให้ผู้คนอพพยพเข้ามาอาศัยอยู่มากขึ้น และทำให้เกิดความเข้าใจผิดคิดว่าพระนางจามเทวีเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยขึ้นมาจนเกิดเป็นตำนาน...ต่อมาคนรุ่นหลังเอาตำนานที่เข้าใจว่าพระนางจามเทวีเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยดังกล่าว มาปรับเข้ากับระยะเวลาที่เป็นจริงของการเกิดเมืองหริภุญชัยขึ้นมา ก็เลยทำให้เกิดความขัดแย้งกันในเรื่องระยะเวลาของการเกิดเมืองหริภุญชัย กับเรื่องความเจริญรุ่งเรืองของเมืองหริภุญชัย ผมคิดว่าพระนางจามเทวีคงไม่ใช่ผู้สร้างเมืองหริภุญชัยหรอกครับ แต่ท่านคงเป็นผู้ขึ้นไปพัฒนาเมืองหริภุญชัยขึ้นมาใหม่ ให้มีความเจริญรุ่งเรืองทางสถาปัตยกรรม คนรุ่นหลังเลยเข้าใจผิดคิดว่าท่านมาสร้างเมืองหริภุญชัยไว้ ตำนานก็คือตำนาน...เชื่อถือได้บ้างไม่ได้บ้างเพราะมาจากคำบอกเล่าที่เล่าสืบทอดต่อ ๆ กันมา บางยุคบางสมัยอาจจะมีการแต่งเติมเสริมเรื่องเข้าไปใหม่... ทั้งหมดที่กล่าวมาเป็นแค่ความคิดเห็นเท่านั้นครับ...หากผิดพลาดประการใดขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย...
ขอบคุณครับคุณสังเวชศักดิ์ เป็นไปได้ครับ
1.มีชมชน ตั้งแต่ พศว.13
2.พระนางสร้างความเจริญ พศว.?
3.เกิดตำนานผูกพระนางฯเข้ากับ พศว.13
ประมาณนี้หรือเปล่าครับ
@@taspien ใช่ครับ...ผมคิดว่าเรื่องราวคงเป็นแบบนี้แหล่ะครับ
ผมแปลกใจว่า ถ้าพระนางเป็นธิดากษัตริย์ละโว้จริง เหตุใด ทางละโว้ถึงให้พระนางซึ่งเป็นสตรี เดินทางขึ้นเหนือมาที่ลำพูน โดยการล่องเรือทวนน้ำขึ้นมาซึ่งค่อนข้างลำบาก พอพระองค์ขึ้นมาถึงลำพูน ก็สร้างเมือง จากนั้นก็ประสูติพระโอรสแฝด แต่ไม่มีการพูดถึงพระสวามีของพระองค์เลย
กรณีถ้าเรื่องนี้เป็นจริง ก็คงเป็นเพราะบารมีของพระนางฯ รวมถึงที่ว่า พระนางอุ้มท้องพระโอรสที่สือเชื่อสายกษัตริย์ และหริภุญชัยก็คงอยากสืบวงศ์จากพระโอรสในครรภ์ของพระนางด้วย
ขอบคุณครับ
ยินดีครับคุณ Surasak
อยากให้ท่านไปสอบถามหาหลักฐานจากศูนย์เรียนรู้พระรอดและพระสกุลลำพูน วัดประตูลี้ ลำพูน
วัดดั่งเดิมอยู่ทางทิศใต้ของเมืองหริภุญชัย ซึ่งมีการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ ท่านเป็นพระครูค่ะ ชื่อ ดร.พระครูปลัดสุรเดช คุณวโร วัดสังฆาราม
หรือวัดประตูลี้ลำพูน ท่านเขียนหนังสือการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ฯเรื่องพระรอด อายุพระ ได้พันสามร้อยกว่าปี ไงนี้ละคะ
ขอบคุณครับคุณรสรินทร์
ดร.พระครูปลัดสุรเดช คุณวโร วัดสังฆารามนะครับ
ผมสงสัยเกี่ยวกับชื่อเมือง หริภุญชัย มากๆครับ ชื่อเมืองอาจจะเป็น
'หริหระภุญชัย' จนปัจจุบันชื่อเหลือเพียงคำว่า'ละปูน' หริหระ ที่มาจากชื่อ(หริ)ขององค์พระวิศณุ และชื่อ(หระ)ขององค์พระศิวะ เป็นชื่ออวตารรวมขององค์เทพทั้งสองพระองค์ พอมีหลักฐานอื่นหรือข้อมูลอะไรเกี่ยวกับชื่อเมืองบ้างไหมครับ ว่าจากชื่อเมืองหริภุญชัย เหลือเพียง ชื่อละปูน หรือลำพูน หน้าจะมีที่มาที่ไปนะครับ สงสัยจริงๆครับผม
ไม่เคยคิดมุมนี้เลย
น่าสนใจครับ
@@taspienสวัสดีครับอาจารย์ ผมพึ่งได้เข้าไปดูช่องยูทูป ช่องหนึ่ง 'ตามรอยพระนางจามเทวี ตอนที่3' ซึ่งได้กล่าวในจารึกชื่อเมืองดังที่ผมกล่าวมา มีคำว่าหริหระอยู่ในชื่อนั้นจริงๆครับ ชื่อว่า หริหระภุญชัยยะ เป็นแบบภาษามอญ
สวัสดีครับผม...😊😊😊
สวัสดีครับคุณ New Day
ลำบากใจทำไมหลักฐานที่ค้นพบยุคนี้ ตัดสินคนยุคนั้นได้เรยรึ คุณมั่นใจได้อย่างไรว่าหลักฐานไหนถูกผิด
ที่เราเชื่อกันปัจจุบันก็คือ พระนางทรงสร้างวัดหลายร้อยแห่ง วัดเหล่านั้น จึงควรมีชั้นดินปรับถม เก่าถึง พ.ศ.1300+
แต่ประเด็นก็คือ อายุวัดส่วนใหญ่ไม่ถึง พ.ศ.1300 + ครับ
ศักสิทธิ์นะพระนางจามเทวีศ์นี้
ใช้ครับ
ได้ไปกราบไหว้พระนางจามเทวี ไปทำบุญวัดพระธาตุหริภุญชัย จ.ลำพูน
ชื่นชมในบุญครับคุณ Tanyapat
หลักฐานประวัติศาสตร์บวกจินตนาการ แนวโน้ม คาดว่า... ทั้งนั้น เชื่อถือไม่ได้เหมือนกัน ประวัติศาสตร์อาณาจักร์น่านเจ้าที่เคยเป็นแบบเรียนมายาวนานกลับยกเลิกหน้าตาเฉยโดยนักประวัติศาสตร์ด้วยกันเอง
ขอบคุณครับ
ตถาคตก็ตรัสเเล้วว่าอย่าเชื่อโดยอ้างตำรา
เคยฟังจากช่องๆหนึ่งบอกพระนางจามเทวีเป็นชาวมอญที่มาจากละโว้ มีจารึกภาษามอญเยอะมาก
ตำนานว่าประมาณนั้นครับคุณ Natthawut
ต้องไปดูหลักฐานของทางจีนคับ อันนั้นเค้าบันทึกจนละเอียดยิบ มีกล่าวถึงเมืองทางแถบนี้ด้วย
ขอบคุณครับคุณพิชัย
ได้ฟังอาจารย์วินัยอยู่เหมือนกันเรื่องนี้
เมืองที่มีสตรีครองใช่ไหมครับ
เป็นตำนานพื้นถิ่นแต่มีจารึกกล่าวถึงในสมัยปลายราชวงศ์มังราย
ใช่่ครับ
ความเชื่อของชาวบ้านกับความจริง บางทีมันก็สวนทางกันนะครับ!...เข้าใจว่านักประวัติศาสตร์ ลำบากใจ ที่จะมาสรุปให้ลงตัวได้
ครับคุณmeaw
เหมือนตำนานสร้างพระธาตุพนมอ้างพศ.8แต่จริงๆสร้างหลังจากนั้นมากร่วม1000+ปี
พระนางและเชื้อพระวงศ์มีอยู่จริง ผมเคยเจอและสัมผัสได้ นักประวัติศาสตร์ไม่ต้องลำบากใจ ถ้าไม่รู้จริง ไม่งั้นผู้คนชาวลำพูนลำปาง จะนับถือและมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เช่น วัดจามเทวี เหรอครับ.
ชั้นฐานของเจดีย์หลายๆ แห่งในลำพูนอยู่ช่วง พ.ศ.1600+ แต่พระนางอยู่ช่วง พ.ศ.1200+
ผมนับถือมากๆ
พระแม่ม่อนเจ้าจามเทวี
ครับ
ผมก้อคิดว่ากำเนิดช่วง 1200ปี ช่วง1700 ยุคพระร่วงโรจนฤทธิ์ครับ
ครับ
พระนางจามเทวีเป็นที่นับถือของชาวเมืองมากคิดว่าคงมีอิทธิพลเฉพาะลำพูนหรือเปล่าคะเพราะพระนางปกครองประชาชนไม่ได้ออกรบไปไหนจึงไม่มีหลักฐานให้ค้นสมัยพระนางคงรุ่งเรืองพอสมควรแต่ทำไมไม่มีจารึกไว้ในสมัยของพระนางนะคะทำให้การสืบค้นลำบากส่วนมากจะเป็นเรื่องเล่าหรือเปล่าคะ
ครับ ในตำนานพระนางครองราชย์ช่วงหลังจากปี พ.ศ.1205 +-
แต่ปัญหาคือ
1. ไม่มีจารึก จารึกที่มีขณะนี้อยู่ในช่วง พศว.17 (พ.ศ.1601-1700) สมัยพระเจ้าอาทิตย์ราช และพระเจ้าสรรพสิทธิ์
2. ฐานเจดีย์เก่าไม่ถึง ฐานเจดีย์ในหลายๆ วัดขณะนี้ กรมศิลป์ได้ขุดสำรวจ ปรากฏว่าถูกสร้างครั้งแรกในช่วง พศว.17 เป็นต้นไป
ขณะนี้ ยังไม่มีคำอธิบายเรื่องนี้ครับคุณจิราวรรณ
@@taspien มันห่างกันหลายปีนะคะช่วงพระนางครองราชย์กับช่วงที่จารึกและสร้างฐานเจดีย์เราคงต้องหาคำตอบต่อไปนะคะ
ฟังในยูทูบเรื่องนิมิตรพิศวงค์ของอาจารย์ไพศาลแสนชัยตอนพระนางจามเทวี
@@จิราวรรณชาวนา-ศ5ท มีชื่อนี้สองพระองค์ เป็นไปได้ไหม
@@ห้องเรียนพระเครื่อง เป็นไปได้ค่ะดิฉันเองมีสกุลเดิมว่ารัตนภักดีค่ะส่วนชื่อหลวงพ่อวัดราชนัดดาที่กรุงเทพตั้งให้ค่ะพ่อแม่ยกให้เป็นลูกพระค่ะชื่อจิราวรรณไม่เคยเปลี่ยนนอกจากนามสกุลส่วนใครที่มีชื่อสกุลเหมือนกันคงเป็นลูกหลานของสกุลชาวนามังคะดิฉันเป็นสะใภ้ค่ะขอบคุณที่ทักมานะคะ
สมัยก่อนเรียนอะไรมา ก็จำมาแบบนั้น ..ประวัติศาสตร์เป็นวิชาที่เนื้อหาเปลี่ยนแปลงมากที่สุด
ใช่ครับ เป็นข้อสังเกตที่ดี
ข้อเท็จจริงในอดีตไม่ได้เปลี่ยน แต่ข้อสังเกตของเราต่ออดีตเปลี่ยน
การศึกษาประวัติศาสตร์ อย่าใช้คำว่า ไทย ที่มี ย ไปจับเพราะมันไม่ได้เป็นเชื้อชาติ มันเป็นชือ ประเทศ มันมาจากคำว่า ไท ทีแปลว่า คน หรือ อิสระ มันเพิ่งเกิด พ.ศ.2482 นี้เองไม่ถึง100 ปีเมื่อก่อนเรียกว่า สยาม เพื่อจะเครมดินแดนชาติพันธ์อื่นว่าเป็นของตน คำว่า ไท หรือ ไต มันใช้เป็นคำนำหน้าชาติพันธุ์ต่าง เช่น ไทสยาม(คนภาคกลาง ภาคใต้) ไทลาว(ประเทศลาว อีสาน)ไทพวน(เชียงขวาง ประเทศลาว) ไทดำ (เวียดนาม) ไทอาหม(อินเดีย) และพวกออกเสียง ไต เช่น ไตใหญ่ (รัฐฉานพม่า) ไตยวน(คนภาคเหนือ) ไตลื้อ(สิบสองปันนาในจีน)
ขอบคุณครับคุณ MyMy
จามเทวีวงศ์ เป็นคัมภีร์ทางพุทธศาสนา เอกสารประวัติศาสตร์ประเภทบันทึกเหตุการณ์ภาษาบาลี เป็นเรื่องเล่าเชิงประวัติศาสตร์ผสมกับเรื่องเล่าเชิงศาสนาพุทธ แต่งขึ้นโดยพระโพธิรังสีมหาเถระ สันนิษฐานว่ารจนาราว พ.ศ. 1950 ถึง 2060
ขอบคุณครับคุณ Hatta
อันนี้เคยอ่านเจอครับ 🙏🏼
ในพงศาวดารหมานมีบันทึกที่น่าสนใจและเกี่ยวข้องกับพระนางจามเทวี โดยบันทึกไว้ว่า
“แคว้นหนี่ว์หวังกั๋ว (แคว้นกษัตริย์หญิง) อยู่ห่างจากทางใต้ชายแดนหมานออกไปเป็นระยะทางสามสิบกว่าวัน แคว้นดังกล่าวห่างจากฮวนโจวสิบวัน มักทำการค้ากับราษฎรฮวนโจว โจรหมานเคยส่งไพร่พลสองหมื่นนายไปโจมตีแคว้นนี้ กษัตริย์หญิงจึงยิงด้วยธนูอาบยาพิษ รอดไม่ถึงหนึ่งในสิบ โจรหมานจึงยกพลกลับแคว้นตน”
รองศาสตราจารย์ ดร.กนกพร นุ่มทอง อธิบายไว้ว่า “หนี่ว์หวังกั๋ว” แปลว่าแคว้นกษัตริย์หญิง น่าจะหมายถึงอาณาจักรหริภุญไชย และ “กษัตริย์หญิง” นี้น่าจะหมายถึงพระนางจามเทวี
เข้าใจว่า อาจารย์วินัย ก็น่าจะหมายถึงที่นี่เหมือนกัน
ขอบคุณครับคุณณัฐภูมิ
สุเทวะฤาษีสร้างเมืองหริภุญชัยทำไมไม่กล่าวถึงบ้าง.ไม่ใช่เจ้าแม่สร้าง.พระเครื่องทั้งหมดฤาษีเป็นคนสร้าง.ไม่เคยลำลึกถึงท่านเลย
ขอบคุณที่เพิ่มเติมให้ครับอาจารย์
ใส่อารมณ์เกิน เขาเล่าโดยพยายามเน้นทางการเมืองและสังคมเป็นแก่นหลักในการดำเนินเรื่องไล่ไทม์ไลน์เป็นภาพรวมโดยสรุป ดูเขาพยายามจะไม่ยึดตำนานเรื่องเล่าพิศดารบราๆ หรือเพื่อโปรโมทยกย่องพ่อปู่ฤษีจักรๆ วงศ์ๆ อะไรของคุณ อยากทำเรื่องฤษีพระเครื่องอะไรนั่นมากก็ไปทำคลิปเองเลยครับ
คุณเรียกตนว่าอาจารย์เเต่ไร้ความรู้..ฤๅษีเขาคือนักบวชนอกศาสนาพุทธเเละมีมาก่นศาสนาพุทธ
..และสมัยนี้วัตรปฎิบัติยังคงเดิมที่อินเดียวมีโยคีฤๅษีมากมาย..
ศาสนาพุทธมีเเค่อุบาสกอุบาสิกาเท่านั้นในกรอบพระพุทธศาสนา
..ในบึกทึกโจวต้ากวนยังระบุชัดว่า
ฤๅษีไม่ไหว้สักการะสิ่งใดยกเว้นศิวลึงค์ นั่นคือฤๅษีนั้นเป็นนิกายหนึ่งในศาสนาพราหมณ์ฮินดู..
ดังนั้นแม้นท่านจะค้นหาฤๅษีทึกชนิดก็มิเกี่ยวกับพุทธ. เมื่อไม่ใช่พุทธเขาจะมาสร้างพระพุทธเจ้าทำไม.เช่นคนอิสลามจะมาสร้างมากราบพระพุทธเจ้าหรือ...
คนนั่งเทียนเขียนนั้นไม่มีความรู้เลยและเรายังไอคิวต่ำกว่าคนเขียนเสียอีก..เราคุยกันที่หลักฐานความจริงมิใช่เรื่องเล่า...ส่วนฤๅษีสร้างเมืองนั้นมันเป็นจริงใด้เพราะพราหมณ์มีอำนาจในทวามาก่อนจากหลักฐานต่างๆ...
.ดังนั้นเมื่อเอาฤๅษีมาสร้างพระ
มันจึงฟังไม่ใด้เเต่ต้นในด้าน
ความเชื่อนั้น... การศึกษาสำคัญครับ...อย่าใด้เอาฤๅษีธุรกิจยุคนี้ไปเทียบบ้านเราเอาทุกอย่างฤๅษี.
.แต่ฤๅษีจริงๆเขามิใช่พุทธ..อย่าทำศาสนาเขามาเปลี่ยนแปลง
นี่เขาไม่ทราบนะว่าเราบิดเบือนการบูชาเขาขนาดนี้....ถึงจะไม่มีหลักฐานแต่ถ้าผูกเรื่องพอฟังใด้มันก็เดินใด้..เเต่ผูกมั่วเเบบนี้มันใช้ไม่ใด้..วงการพระมักผูกฤๅษีสร้างพระ..นั่นเเสดงถึงปัญญา
สงสัยจะจำมาจากเซียนพระ เขาพูดเพื่อให้พระขายได้นะ
อาณาจักรมอญโบราณ หิริภุณชัย หนีโรคระบาด ไปสะเทิม มอญ ไปหงสาวดี ก็มอญ สรุปกลับบ้านเก่า ก่อนกลับไปใหม่
ประมาณนั้นครับ
เป็นไปได้หรือเปล่าว่า จริงๆ ราชวงค์หริภุญชัย มาจากที่อื่น คือพระนางจามเทวีครองเมืองทางใต้
ให้เรียกว่าหริภุญชัยเก่า ภายหลังลูกหลานปกครองมาเรื่อยแต่โดนตี เลยต้องย้ายเมืองมาลำพูน
เป็นหริภุญชัยใหม่ แต่ลูกหลานก็ยังนับหริภุญชัยใหม่ ว่าสืบทอดมาจาก หริภุญชัยเก่า
น่าสนใจอยู่เหมือนกันครับ
มีสมมติฐานไหมครับว่าเมืองทางใต้เป็นเมืองไหนในปัจจุบัน?
555 ไม่ทราบหรอกครับ อาจเป็นเมืองทางเหนือก็ได้ แต่ที่คิดว่าทางใต้ ก็คิดว่าคือ ไม่โดน พวกจามไล่มา ก็โดนพุกามไล่มา
แต่ ดูช่วงเวลาแล้ว น่าจะโดนจามไล่มากกว่า
เมืองเชลียงบริเวณวัดพระศรีรัตนมหาธาตุและวัดชมชื่น ขุดลงไปก็เก่าเหมือนกันครับ
มีคนบอกผมว่าในยุคที่พญามังราย รวบรวมล้านนา ผู้ปกครองหริภุญชัย และเขลางนคร ไม่น่าจะใช่เชื้อสายของพระนางจามเทวีเเล้ว
แนวคิดของผม อาจจะฟังดูประหลาดหน่อยนะครับ ส่วนตัวคิด จามเทวี ไม่น่าจะเป็นชื่อ แต่น่าจะเป็นสมญานาม ที่เรียกแทนตัวบุคคล เพราะคำว่าจาม มีความหมายในภาษามอญโบราณหมายถึงจระเข้ ความหมายนี้ ผมฟังมาจากคุณสุจิตต์ วงษ์เทศ ก็เลยนำมาคิดต่อ กลุ่มคน ที่มาจากละโว้ กลุ่มแรกอาจจะนับถือ จระเข้ เป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ เพราะในตำนาน การต่อสู้ระหว่างเมืองลำพูนและเมืองละโว้ในยุคหลังพูดถึง สัตว์ชนิดนี้ ว่าเป็น เทพอารักษ์แห่งเมืองละโว้ ฉะนั้น หาดพระนางจามเทวีมีตัวตนอยู่จริง พระองค์ จะเป็นที่นับถือของคนในยุคนั้น จนถูกยกให้เป็น เทพีแห่งสายน้ำหรือ เทพสตรีที่รักษาสายน้ำ แนวคิดที่ว่าจระเข้คือสัตว์ศักดิ์สิทธิ์แทนวิญญาณบรรพชน มีอยู่ในอาณาจักรจาม มาจนถึงลุ่มน้ำเจ้าพระยา เพราะจากตำนานท้าวพันตาพญาพันวังแย่งชิงความเป็นใหญ่ ในเขตลุ่มน้ำเจ้าพระยา แต่ทั้งหมดนี้คือข้อสันนิษฐานเรื่อง ชื่อจามเทวีเพียงเท่านั้น
ขอนอกเรื่องหน่อยนะครับผมอยากทราบเกี่ยวกับเรื่องสงครามสามนคร ในสมัยหริภุญชัยครับ ว่าใครรบกับใครบ้าง มีผลยังไง. หากเป็นช่วยไขข้องใจเรื่องนี้ด้วยครับ
ขอบคุณครับคุณประสาน
สมคราม 3 นคร ไม่มีการรบกัน แต่ใช้ไหวพริบชิงเมือง
1. กษัตริย์นครศรีธรรมราชยกมาชิงละโว้ได้ ตอนกษัตริย์ไม่อยู่
2. พญาอุจฉิตฯ กษัตริย์ละโว้ยกเข้าชิงหริภุญชัยได้ ตอนกษัตริย์ออกไปตั้งรับ
3. พญาตราพก กษัตริย์หริภุุญชัย ไม่มีเมืองอยู่
@@taspien
ขอบคุณที่ให้ความกระจ่าง.
แสดงความคิดเห็นนะครับ ตำนานของพระนางจามเทวี บางตำนานว่าเป็นลูกกษัตริย์ของละโว้ และบางตำนานก็ว่าเป็นลูกของขุนนางที่ อยู่ที่ หิริภุญชัย แต่ละตำนานระบบ ต่างกัน อย่างเช่น ปีเกิด ปีครองราชย์ และปีที่ สวรรนคต ตำนานทั้งสองขัดแย้งกันในตัว ศักราชไม่ตรงกัน อย่างเช่นหนังสือชินกาลมาลีปกรณ์ ระบุว่า พระนางจามเทวี ประสูติ พ.ศ.1166 ครองราชย์ ปี พ.ศ.1205 ครองราชย์ได้ 17 ปี สิ้นพระชนม์พ.ศ 12 58 อายุ 92 ปี ปิดตำนานเรียบเรียงโดยอาจารย์ สทธวารี สุวรรณราชน์ ระบุว่า เกิดเมื่อปีพศ 1176 ครองราชย์ ผช 1202 และสละราชสมบัติ พ.ศ.1231 สวรรคต ผช 1274 แสดงว่า 2 ตำนานมีดขัดแย้งกันเอง และอันไหนกันแน่ที่ถูกต้องหรือเราต้องเก็บเอาไว้เป็นความรู้ทั้งสองตำนานครับอาจารย์
ยกตัวอย่างดีครับคุณประสงค์
เก็บเอาไว้ก่อนครับ อาจได้ประโยชน์ต่างมุมกัน ต่างเรื่องกัน
@@taspien อาจารย์ครับอาจารย์ มีโครงการถ่ายทำนอกสถานที่เมื่อไหร่ พวกผมจะขออนุญาต ไปร่วมรายการกับอาจารย์ด้วยนะครับ พวกผม ชมรมครอบครัวปั่นชอบศึกษาประวัติศาสตร์และโบราณสถานวัดวาอารามเก่าๆ เสียงบอกเวลาและสถานที่ๆอาจารย์จะไปถ่ายทำ เสียงสะท้อนอดีต ครับอาจารย์
ได้ครับ
พระเจ้ากัมโพชราชกษัตริย์ละโว้ที่ยกทัพไปตีหริภุณชัย ปรากฏอยู่ในชินกาลมาลีปกรณ์และมูลศาสนาของทางล้านนา
คือคนเดียวกับพระเจ้าปทุมสุริยวงศา กษัตริย์เชื้อสายราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช แคว้นตามพรลิงค์ที่ขึ้นมาาครองเมืองละโว้ ซึ่งตำนานเมืองนครศรีธรรมราชเล่าว่ากษัตริย์กลุ่มนี้อยพมาจากแคว้นกัมโพชตั้งอยู่ทางตอนเหนือของอินเดีย
ต่อมาพระเจ้ากัมโพชราชยกทัพไปตีเมืองพระนครจนชนะ ได้เป็นกษัตริย์ปกครองเมืองพระนครนามว่าสุริยวรมันต์ที่1
พระเจ้าปทุมสุริยวงศา
พระเจ้ากัมโพชราช
พระเจ้าสุริยวรมันต์ที่1
คือคนเดียวกันหรือไม่ ประเด็นนี้นักประวัติศาสตร์ถกเถียงกันมานานมาก
อาจารย์มีความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้ยังไงครับ
น่าสนใจ เห็นคนพูดกัน
ได้ยิน อ.เซเดส์ ก็สงสัยทำนองนี้
มีหลักฐานอะไรสนับสนุนแนวคิดนี้บ้างครับ หรือว่าเป็นการตีความโดย
ผูกความจากจารึกหลายๆแผ่นมาต่อกัน
ผมคิดว่าประเด็นนี้จะก้าวหน้าไปได้ ต้องเริ่มที่หลักฐานครับ
ในส่วนของพระเจ้าสุริยวรมัน1 ปัจจุบันเจอจารึกในเขมรเยอะขึ้น ดร.อุเทน เห็นว่าน่าจะมาจากเมืองในเขมร
ส่วนบุคคลอื่น ต้องวิเคราะห์กันต่อครับ
@@taspien
ศิลาจารึกละโว้หลักที่19 เอามาตีความร่วมกับตำนานหลายๆตำนาน และประวัติศาสตร์เขมรที่ยอมรับเองว่าสุริยวรมันต์ที่1มาจากนครศรีธรรมราช แต่ปัญหาของตำนานคือระบุปีพ.ศ.ไม่ตรงกันคลาดเลื่อนเยอะ ทำให้หาข้อสรุปยากครับ
เราคนลำพูนโดยกำเนิดเคยอธิบายไปกับคนรอบข้างแล้วว่า เป็นเรื่องเล่าของคนทรงเจ้า โดนด่าถึงขั้นสาปแช่งด้วยซ้ำ
อืม ครับ
พุทธศตวรรษที่๑๓มีพระพิมพ์ครับเป็นพิมพ์ลักษณะด้านหน้าคล้ายพระรอดด้านหลังเป็นหน้าคนในตำนานแต่องค์เล็กมาก1/1.8ซม.ทำปฏิกริยากับแม่เหล็ก50%ไม่มีให้เห็นในวงการพระเครื่อง😊
อืมมม
คือเซียนพระกำหนดราคาพระรอดใว้หลายสิบล้านและพระพิมพ์อื่นๆใว้มีค่าสูงโดยกล่าวอ้างถึงตำนานจามเทวีวงค์มีอายุพันสองร้อยปีโดยพระนางใด้สร้างใว้โดยคนในท้องถิ่นและพิพิธภัณฑ์วัดท้องถิ่นก็เชื่อและต้องการโปรโมทให้พระเครื่องมีความเก่าแก่ตามนั้น จริงแล้วพระเครื่องนั้นสร้างในสมัยพระเจ้าอาทิตย์ราชฯเพื่อถวายและเชิดชูเกียรติพระนางจามเทวีรูปแบบสถาปัตยกรรมจึงคล้ายคลึงศรีสัชนาลัยมากเรื่องแนวความคิดเห็นของอาจารย์ มีหลักฐานอ้างอิ้งใด้เป็นรูปธรรม
สวัสดีครับคุณ Siraporn
โดยส่วนตัว ผมก็คิดว่าเก่าที่สุดก็ประมาณนั้น เพราะเป็นยุคทอง
1. เก่าได้ประมาณยุคทองหริภุญชัย พศว.17-18
2. แต่บางท่านมองว่า หลังจากนั้นอีก ควรเป็นช่วงที่คนนิยมสร้างพระกรุ นั่นคือ พศว.18-19
ทั้งนี้ ถ้ามองว่าเก่าถึง พศว.13 ผมยังไม่เห็นความเป็นไปได้ เพราะไม่สอดรับกับหลักฐานและรูปแบบศิลปกรรม
ถูกต้องครับ แต่พระรอด 1300 ปี มีจริงครับสร้างจากผู้บำเพ็ญตนของขอม1000ปี ครับ องค์เล็กมาก ท่านสร้างจากจิต คุมธาตุทั้ง 4
พระนางจามเทวี คงมาจากราชวงศ์จามปา ละโว้เป็นส่วนหนึ่งของฟูนัน ก่อนแยกตัว แล้วเป็นฐานก่อนเกิดอยุธยา ฟูนานเป็นมิตรกับจามปา
ผมว่าพระนางจามเทวีเชื้อพระวงค์ละโว้ชาวมอญทวารวดีเป็นแน่แท้
@@ชัยยุทธ์จิตประภารัตนกุล น่าจะเป็นเช่นนี้ในความรู้สึกน่ะ แต่ก้ไม่ยากถ้าอยากจะรู้ ต้องถามดูล่ะทีนี้ ถ้าไม่ใช่ก้ขอมล่ะ
@@ตะวันตะวัน-ด2ฅ ขอมน่าจะเป็นโคราช ปราสาทพิมาย ปราสาทเมืองต่ำ เขาพนมรุ้ง สระแก้วจรดเสียมเรียบก่อนยุคเขมรมาสร้างพระนครวัด
เพราะสร้างมาหินศิลาแลงแถบทั้งนั้น ส่วนละโว้ลพบุรีปราสาทส่วนใหญ่จะสร้างมาจากอิฐมอญเผาแถบทั้งสิ้น
อาจารย์ เจดีย์ มีการบูรณะเสริมต่อ ทับหรือเปล่า ขนาดอยุธยา ยังโบกปูนทับ ตั้งหลายที่
เรื่องฟูนัน ผมก็ไม่เคยคิดมาก่อน ส่วนหนึ่งเพราะหลักฐานในละโว้มีน้อย ยังไปไม่ถึง
เข้าใจว่าคุณ Thanet ตั้งข้อสังเกตตรงนี้ เพราะว่ามีคำว่า "จาม" อยู่ในพระนามจามเทวี ทั้งยังปรากฏที่อยุธยาว่า มีคลองคูจาม
ถ้าว่าไปตามตำนาน ถือในทำนองว่าพระนางฯเป็นมอญ หรือรามัญครับ กษัตริย์องค์ลำดับ 3 (หลานของพระนางฯ)ก็พระนามพระเจ้ากูมัญญราช
แต่ชื่อจาม ในพระนามจามเทวีก็เป็นเรื่องที่น่าสงสัยอยู่จริงๆ ว่ามีความเกี่ยวข้องอะไรกับจามหรือเขมรบ้าง
หรือพระนางจามเทวีเป็นเพียงตำนาน
ครับคุณมานพ
ก็เอาง่ายๆครับ เวลาที่เราพูดถึงพระพุทธศาสนาก็ต้องตั้งหลักก่อนว่าจะพูดถึงพระธรรมคำสั่งสอน พระวินัย หรือพระไตรปิฎก
ซึ่งถ้าเราเอามาปรับใช้กับการพูดถึงหริภุญช้ยก็คงต้องตั้งหลักก่อนว่าจะพูดถึงหลักฐานการขุดค้นทางประวัติศาสตร์หรือตำนานเมือง ว่ากันเป็นเวอร์ชั่นไป
...คงไม่ต้องแก้ไขอะไรทั้งนั้นครับ
หริภุญชัย
ขอบคุณครับคุณสุดชาย
ลำบากใจ ลำบากใจ
ครับ
ผมคนลำพูนคับ
ครับคุณ Gu
ตำนานทั้งสองตำนานก็ ใช้คำบอกเล่ากันต่อๆมา และเป็นบุคคลที่เกิดไม่ทันยุคสมัยทวาราวดีครับ
ขอบคุณครับคุณประสงค์
คนมอญ พูด ภาษาไท-กะได เป็นคนไทย (สยาม) มาจากคำว่า ฉาน
ครับ
หริภุญชัยเป็นมอญ พูดภาษา กลุ่ม มอญเขมรครับ ภาษา ไตกะได คือกลุ่มคนไต อยู่พะเยาเชียงราย เเละขึ้นไปอีกจนถึงจีนนี้คือกลุ่มคนไต เป็นคนละกลุ่มกัน หริภุญชัยเเท้ๆ มันจบตั้งเเต่ตอน พ.ศ.1500 ปลายๆเเล้วครับ พระเจ้าพรมมหาราชได้พากลุ่มคนไตมาตีลงมาจนถึงกำแพงเพชร เป็นจุดเริ่มตนของการขยายตัวของกลุ่มคนไตจนถึงบรรจุบัน
เรียนอาจารย์ รายการสาระสนทนากับอาจารย์ศรีศักร ครั้งที่29 หริภุญชัย พบหลักฐานเมืองบริวาร เมืองวังไฮ ท่ากานฯลฯมากมายอายุเก่าถึงพุทธศตวรรษที่13ครับ
ขอบคุณครับคุณ mtgold go
ใช่ครับ หลายๆ พื้นที่ในลำพูน มีหลักฐานเก่าถึง พศว.13 โดยพบภาชนะดินเผา ตุ๊กตา ถ่าน กระดูกสัตว์ ฯลฯ แต่วัดเก่าไม่ถึง พศว.13 จึงทำให้เราต้องเลือกที่จะตีความ
1. พระนางจามเทวี มีพระชนม์อยู่ช่วง พศว.13 แต่ตำนานการสร้างวัดต่างๆ เกิดขึ้นทีหลัง
2. พระนางจา่มเทวี สร้างวัดขึ้นหลายแห่ง ในช่วง พศว.16-18 และพระนางมีพระชนม์อยู่ในช่วง พศว.16
3. ลองขุดค้นเพิ่มเติม หาวัดที่เก่าถึงยุค พศว.13 ในลำพูนให้เจอ
พบไม้กลายเป็นหิน เมืองโบราณ
ครับ
ที่แน่ๆๆตั้งแต่ยคพญามังราย หริุญชัยเป็นล้านนานะครับ อย่าอิงไทยหม่เกี่ยวกัน
ขอบคุณครับคุณFreeStyle
สงสัยว่าชาวล้านนานี่ถือว่าเป็นเผ่าไทรึเปล่าครับ แต่แยกเป็นไทล้านนากับไทสุโขทัย
อาจเป็นคนไทคนละกลุ่ม
ราชวงค์ล้านนาสืบจากปู่เจ้าลาวจก
ราชวงค์สุโขทัย..ไม่แน่ใจครับ
พญามังรายขี้ขลาดใช้กลปั่นป่วนยุแยงให้เกิดการแตกแยกและเข้ายึดหริภุญชัย ไม่มีความเป็นนักรบเลย แต่วาระสุดท้ายของชีวิตพญามังรายก็ดันมาโดนฟ้าฝ่าจนสวรรคตอีก แสดงว่าเทวดาชาวฟ้าก็คงไม่ค่อยชอบเจ้าล้านนาองค์นี้สักเท่าไหร่ เลยเปรี้ยงซะ
เชียงแสน ยุคต้น เป็นต้นตระกูลไทย
ไม่เห็นมีประวัติศาตร์
ปรากฏ หรือเชียงแสนเป็นแคว้นของลาวเหนือหรือลาวพุงขาว จึงไม่ควรอยู่ในประวัติศาตร์
สวัสดีครับคุณอิสเรศ
เหมือนเรื่องเขียงแสนจะถูกผูกเข้ากับพงศาวดารล้านนาเป็นหลัก
ที่จริง มีผูกเข้ากับกำแพงเพชรและต่อมาเชื่อมเข้ากับพระเจ้าอู่ทองอยุธยาอยู่บ้าง แต่เนื่องจากตำนานพระเจ้าอู่ทองมีหลายสำนวน มีหลายเสียง ต่างก็ตะโกนแข่งกัน สำนวนกำแพงเพชร จึงถูกกลืนไปครับ
จามปาเป็นชื่อเมืองหลวงของแคว้นอังคะ ตั้อยู่ทางใต้ของอินเดีย
เกี่ยวกับพระนางฯไหมครับคุณมาโนช
@@taspien
ผมก็ไม่ทราบว่าเกี่ยวกันมั้ย ครับอาจารย์
นาทีที่ 5.5 หริภุญไชย...ไม่ได้ใช่ประเทศ...หริภุญชัยคืออาณาจักร (อาณาจักรแปลว่าเมือง)...ดังนั้น..ผู้ปกครองอาณาจักรจึงไม่ใช่...กษัตริย์ (หากเป็นแค่ราชา คือเจ้าเมืองเมืองนั้น)
สยาม (ฟูนัน..เสียม)....ตามบันทึกจีนกล่าวถึงกษัตริย์ที่ครองเมืองพันเมืองปกครองราชาพันคน...มีอาณาเขตกว้างไกลใต้ทะเลจีนใต้...มีฐานะเทียบเท่าฮ่องเต้แห่งทะเลจีนใต้...นั่นคือสยาม
ปัญหาของนักประวัติศาสตร์ไทย...แปลความหมายของคำว่า อาณาจักรเป็นประเทศ....แปลความหมายของเจ้าครองอาณาจักรว่ากษัตริย์...มันก็เลยสับสนวุ่นวาย...จากการแปลความหมายผิดนั่นเอง
สยามปกครองเมืองพันเมือง..มาตั้งแต่โบราณกาลแล้ว...(อาณาจักร "เมือง..จังหวัด" ของสยามอยู่ตั้งแต่ฟิลิปปินส์จรดอินเดีย)....อินเดียก็ไม่มีกษัตริย์...มีแต่ราชา (เจ้าเมือง) เพราะกษัตริย์คือสยาม
เขมรไม่ต้องพูดถึง...วรรณะเขมรคือพลเมือง..(ทาสในเมืองพระนคร)....รวมถึงดินแดนต่างๆ ใต้ทะเลจีนใต้ล้วนไม่มีกษัตริย์...มีสยามเท่านั้นที่มีกษัตริย์..สืบทอดพิธีพระบรมราชาภิเษกตามแบบดั้งเดิม
(ไตรภูมิพระร่วง) อย่างเคร่งครัด....นั่นแหละคือส่ิงที่เราจะสามารถสืบค้น...บรรพบุรุษตัวตนคนไทยได้...(โดยไม่ใช้การคาดเดาว่า..สัณนิษฐานว่า..เชื่อว่า...คิดว่า...น่าจะ.....)....เพราะคำเหล่านี้แสดงถึงความ...ไม่รู้จริง...ไม่รู้อย่างดีพอ...ไม่รู้อย่างถ่องแท้....ครับ
ขอบคุณครับคุณสมชาย
คำว่าพญาก็คือเจ้าเมือง(จังหวัด)ก็เหมือนกับผู้ว่าราชการไม่ใช่กษัตริย์ไม่ใช่เหรอครับอาจารย์
ใช่ครับ ขอบคุณครับคุณ Ruay
1. ถ้าเป็นในสมัยอยุธยา-รัตนโกสินทร์ ก็เป็นแบบนั้นครับ ในสมัยอยุธยาปลาย พศว.20 เป็นต้นมา คำว่า พญา หรือ พระยา ถูกลดฐานะเหลือผู้ครองเมือง ขึ้นกับรัฐใหญ่ ซึ่งมีสถานะเป็นราชอาณาจักร
2. ในสมัยสุโขทัย-ล้านนา พศว.19 คำว่า พญา ยังปรากฏใช้กับผู้ปกครองรัฐที่มีอิสระ จึงสวมกับนัยยะกษัตริย์ได้อยู่
3. สำหรับเอกสารชินกาลมาลินีเล่มนี้ บางท่านแปล โดยใช้คำ "พระเจ้า" แต่บางท่านก็แปล โดยใช้คำว่า "พญา" หรือ "พระยา" ผมไม่แน่ใจ ภาษาบาลีต้นฉบับเป็นอย่างไร ผู้เรียบเรียงชินกาลฯ พยายามกล่าวถึงกษัตริย์โบราณช่วง พศว.13-19
@@taspien ขอบพระคุณครับอาจารย์
พญาเป็นตำแหน่งทางมอญ
มันอยู่คนล่ะ อาณาจักร... จบน่ะ.
ครับ
เรียนสอบถามอาจารย์ตามคลิปนี้ที่อ้างถึงโบราณวัตถุวัดเกาะกลาง ป่าซาง ลำพูนth-cam.com/video/hsO2d1s1Q-w/w-d-xo.html เก่าถึงยุคพระนางจามเทวีได้บ้างหรือเปล่าครับ
สวัสดีครับ คุณmtgold
ได้ดูแล้ว ขอบคุณมาก เทวดาและสัตว์หิมพานต์ เป็นศิลปะล้านนา แต่บางชิ้นเหมือนเป็นศิลปะหริภุญชัยตอนปลาย พศว.17-18 ครับ ไว้จะลองหาข้อมูลเพิ่ม
@@taspien ขอบคุณครับอาจารย์ สละเวลามาตอบคำถาม
พระนางคือ ธิดากษัตริย์ขอม(ละโว้)ครับ ฮ่าๆ ฮ่าๆิ
ครับ
มอญ ชัดๆ
ครับ
ยุคเดียวกับไวกิ้ง
ครับ
ยุคแรก ๓๐๐ปี อย่าไปตัดออกก็คงไว้แบบนั้น ขมวดไว้ว่าพบหลักฐานน้อย
ขอบคุณครับ
ทำไมชาวมอญจึงยกย่องพระนางจามเทวี
th-cam.com/video/zP6gw4EEY_g/w-d-xo.html
ขอบคุณครับ
พระรอดมหาวันมีความเก่าแก่แค่ไหนครับ ตำนานว่าสร้างในสมัยพระนางจามเทวีอายุประมาณเท่าไหร่ครับ
ประมาณ พ.ศ.1700-1850 ครับ
ประเทศพม่าก็คือลูกหลานชาวเมืองหิหริภุญชัยนั่นแหละ ลูกหลานเขาเยอะ
ออง ซาน ซูจี นั่นไงลูกสาวเขา พระนางจามเทวี เหมือนกันอย่างกับคนๆเดียวกัน
ขอบคุณครับ
ครับคุณ visut
ความรู้สามารถทำให้กระจ่างได้ด้วยการศึกษาขอบคุณเหลือเกินครับท่านอาจารย์ฉันทัสติดตามท่านทำให้ผมมีความรู้เพิ่มพูนขึ้นมาอีกหลายอย่างครับเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ที่ยังไม่รู้นับได้ว่าประเทศไทยเรามีประวัติความเป็นมาซับซ้อนน่าค้นหามากเลยครับ
ยินดีครับคุณมนตรี