Atladığınız bir nokta var hocam. Mühendis olarak sadece o anı düşünmeyip bir sonraki kullanımı da düşünerek aşağıdaki asansörü çağırırdım. Benim kullanımım sonrasında 2 asansörde zemin katta olursa 4. kattan birinin asansörü çağırma durumunda doğrudan daha fazla enerji kullanılmış olur. Bu nedenle kendi kullanımımdan sonra asansörlerin bir birine en uzak durduğu durumu seçerim (Cevap hocanın cevabıyla aynı demeyin, bakış açısı farklı).
Önemsiz sayılabilecek verimlilik farkını düşünmek yerine, bir sonraki adımı da düşünüp, herhangi bir katta olabilecek bir sonraki kullanıcının daha az beklemesini sağlayacak şekilde, benim kullanımımdan sonra, bir asansörün 8. diğer asansörün zemin katta kalmasını sağlayacak şekilde, zemin kattaki asansörü çağırırım. Aslında çift asansörlü binalarda genellikle tek çağırma düğmesi vardır ve kontrol sistemi tarafından, verimli çalışma koşulları dikkate alınacak şekilde asansör seçimi yapılır. (Meslekte 40 yıl tecrübeli Elekttonik Yüksek Mühendisiyim).
@@ozkangunalarsever9636 ben de aynı fikirdeyim. Sadece asansörün hareket yönünden kaynaklanacak enerji tasarrufuna göre hesap yapmak büyük resmi ıskalamaktır. Bir sonraki hareketin olasılığına göre asansörlerin enaz yol katedeceği pozisyonların oluşmasına göre asansörler hareket etmelidir. Bunu onlarca insanın o anki ruh haline bırakmak yerine, binadaki tüm asansörlerin tek düğme ile çağrılması, programlama sisteminin algoritması ile bu sağlanmalıdır. Işin bu yönünü irdeleyen yorumculardan şöyle bir eleştiri okudum. Tamam da asansörün bir sonraki kullanım için 0 veya 8 de kalma tercihi günün saatine göre değişir. Akşam saatleri ise çoğunluk evine döneceğinden sıfırda kalması iyidir. Sabah saatlerinde ise katlarda kalması daha uygundur. Bu görüşe de katılıyorum ve burada asansör hareket analizlerinin günün saatlerine göre yapılmasını ve asansörün bir sonraki kullanım olasılığına göre bir algoritma geliştirilmesini öneriyorum. Her halükarda iki asansörün tel düğme ile çağrılması gerektiğini de tekrar belirteyim.
Asansörün gün içinde katta durması daha mantıklı gibi, çünkü karşı ağırlıkta fren sistemi yok, tellerin kesilmesi durumunda kabin ve içindeki kurtulabilir.
tamam beyfendi güzel konuşmuşsunuz iyisiniz de şunu de göz önüne almanızı isterim: eve gelen kişinin asansöre erken binmeye daha çok ihtiyacı vardır yorgundur kan ter içindedir. bıkmıştır, elinde yük vardır vesaire yukardaki birey ise beklemesi uzun süreceğini fark ederse kendi rahat ortamına geri dönüp maks 3-4 dakika sonra tekrar deneyebilir ama alttaki birey merdivene mi otursun ayrıca çoğu durumda asansöre ulaşamayan yukardaki birey 6-7 kat merdiven inebilirken... devam etmeme gerek yok sanırım.
Hocam lütfen daha fazla bu tarz video çekin her sabah erkenden kalkıp 2-3 vasıta okula gidiyorum ve yolum bi hayli uzun oluyor ben de sizin videolarınızı izliyorum metroda metrobüste gerçekten çok keyifli oluyor alanında yetkin kişilerden bir şeyler öğrenmek. Umarım kanalınız daha büyük kitlelere hitap eder. itü fizik mühendisliği bölümünden saygılar..
@@ingenium3963fizik bölümleri ve türevleri hakkındaki yorumum şu yönde bence itü mühendislik alanında en iyi üniversitelerde 1 veya 2 de yer alıyor diyebilirim belki odtü veya bilkentle yarışır mğhendislik eğitimi gerçekten güzel ancak ortalama kasmak gerçekten çok zor o yüzden çok sıkı çalışmak lazım kütüphanede kitap karıştırman gerek malum youtube kanalı da yok bize ders anlatsn o yüzden habire kitap karıştırman gerekiyor kütüphane kitap haznesi bakımından gerçekten yeterli düzeyde. Yurtlar hakkında çevremden olumsuz duyumlar sldığım için ve yurt hayatına alışmanın zorlu olacsğını düşündüğüm için en azından şuanlık aile evi çok daha mantıklı geliyor zaten yoldaki vaktimi de kıymetli geçirmeye çalışıyorum
enerji olarak değilde mantık olarak yukarıda ki zamandan tasarruf ettirir çünkü aşağıdan gelen daha yukarıda aynı anda düğmeye basan biri olursa önce onu almaya gider dönüşte sizi alır veya sizi alıp yukarı çıkmaya devam eder bu da can sıkıcı bir durumdur o yüzden yukarıdakini çağırmaya devam :D
Soyle bi cikintilik yapayim; Asansorun en cok gittigi, herkesin en cok asansoru gitmesini istedigi kat suphesiz ki giris katidir. Yani zemin kat. Dolayisiyla halihazirda zaten asagi katta hazir duran bi asansoru yukari cagirmak yerine, zaten muhtemelen asagi bos olarak cagirilacak yukari kattaki asansorle asagi kata inmenin daha verimli olma ihtimali daha yuksektir. Ne dersiniz?
@@muhammedeminarkan6489soru sormadığı için olabilir Ama açıklayayım Asansör zaten her türlü assagı gideceğini varsayıyor o yüzden hali hazırda assagıdaki asansörü değil de zaten aşşagı gidecek bi asansörü çağırmanın daha mantıklı olduğunu düşünüyor biraz felsefik bi yaklaşım yapmış arkadaş Daha da açıklayıcı olmak gerekirse İstanbul Antalya yolculuğu yapacaksın diyelim bi tarafta Tekirdağ’dan Antalyaaya gidecek bi arkadaşın var diğer tarafta Kocaeli’den gidecek bi arkadaşın var Tekirdağ’daki arkadaşın ile mi gidersin yoksa Kocaeli’de ki mi demek istiyor
Anladığım kadarıyla iki asansör ele alıyorsunuz birisi aşağı inerken diğeri sadece yukarı çıkıyor bu tarz bir durumda aşağı inen asansör geri nasıl yukarı çıkar veya yukarı çıkan bir asansör aşağı geri nasıl iner burada daha fazla enerji kullanmak gerekmez mi ?
Merhaba . Asansör alanında çalışan bir makine mühendisi olarak videoyu durdurup hocamızla aynı cevabı verdim . Sebep ise şu , asansör tasarlanınken m' = m + q /2 olarak bir hesap yapılır. Yani karşı yük ağırlığı kabin ve insan kapasitesinin (q) yarısının toplamına eşittir. Buradaki amaç hocamızın dediği gibi ortalama karşı ağırlık değerinin kabin ve yük total ağırlığına yakın tutmaktır. Genelde apartmanlarda en azından 4-5 kişilik kapasiteli asansörler olur. Yani sen sadece kendi ağırlığınla 4 kişililk bir asansörde m + 1 bir ağırlık oluşturuken karşi ağırlık m + 4/2 = m+2 bir ağırlık oluşturduğundan m +1 < m+ 2 olduğu için karşı ağırlığın hareket ettirilmesi daha fazla enerji tüketimine yol açacaktır. Bu yüzden karşı ağırlık yönünde hareket yapılmalı ve hocamızın dediği gibi aşağıdaki asansörü çağırmak enerji tasarrufu açısından daha mantıklıdır.
Hacam yapmış olduğunuz videoları zevkle izliyorum, gerçekten güzel bir konuya değinmişsiniz. Mühendis arkadaşlara belki bir katkım olur diye yazıyorum. Pratikte asansörler de karşı ağırlık, tam yük ağırlığının yarısı + kabin ağırlığı kadar (mkabin + 0,5 myük) yapılmaya çalışılır. Enerji tasarrufu açısından bilinmesi gereken bir konuda rejeneratif çalışma durumudur. Asansörde motor miline indirgenmiş eşdeğer yükün motoru sürüklemesi durumunda, motor generatör olarak çalışır ve rejeneratif (faydalı) frenleme yapar. Asenkron, senkron, dc şönt vb şönt karakteristikli motorlar, aynı dönüş yönünde yükün motoru sürüklemesi durumunda kolaylıkla generatör olarak çalışırlar. İşte birden çok asansör olan yerlerde otomasyon yapılırken buna da dikkat edilmesi gerekir. Yani bir asansör yükten dolayı generatör olarak çalışırken, diğer asansör motor olarak çalışıp çalışmadığını toplam enerjinin tasarruflu kullanılıp kullanılmadığına da dikkat edilmesi gerekir. Otel veya büyük işletmelerde asansör beslemesi ayrı sayaçtan olmadığından, yük etkisiyle asansörde üretilen enerji diğer kullanım yerlerinde kullanılır. Fakat asansörler için ayrı elektrik sayacı olan apartmanlarda bu sayaca bağlı ortak başka enerji kullanım yoksa asansörde enerji tasarrufuna yönelik iyi bir otomasyon yapılmamışsa fazladan üretilen enerji şebekeye gider ve tek yönlü anlaşma yapıldığından sayaç bu enerjiyi yazmaz. Ayrıca asansör otomasyonu yapan arkadaşlar, ağırlık transmitteri kullanarak, buradan aldıkları bilgileri de bir formülasyon ile otomasyona eklerse, o anki durumuna göre yük alıp çıkarmayı organize ettiklerinde daha çok enerji tasarrufu yapılabilir. Şu an pratikte bunun ne kadarı yapılıyor bilemiyorum. Hocam ilginizi çekebilecek pratikte çok karşılaşılan tahrikle ilgili ivmele sırasında oluşan geçici kuvvet veya momentlerin tahrik sisteminde oluşturduğu olumsuz etkilerini içeren bir video çekebilirmisiniz. Özellikle tahrikte çok kullandığımız rampalı hız değişimlerinde ivmenin sıfır'a geçtiği anlarda oluşan dinamik moment (veya kuvvet) etkisini içeren bir video. Çünkü Sanayide çok büyük kütlelerin hareketinde ivmenin sıfıra düşmesi anında oluşan kuvvetin iş makinalarına uzun vadede zarar vermektedir. Bu konu otomasyoncu arkadaşların gözünden kaçmakta, hızlanma ve durma sırasında ivmenin değişiminide göz önüne alacak şekilde program yazamak yerine klasik rampa devresi veya programlarıyla iş makinasının hızını ayarlamaktadırlar. Kusura bakmayın Hocam, biraz uzun yazdım. Bu tür videoların gelmesini sabırsızlıkla bekliyorum. Verdiğiniz bilgiler için çok teşekür ederim. Emeğinize sağlık. Selamlar.
Ben de can alıcı noktayı söyleyeyim: Yan yana olan asansörler genellikle birbirine senkronize çalışır. Gün içerisinde hangisi daha çok çalışmışsa o dinlenmek için durur, diğeri çalışır. İkisi de aynı yorgunluktaysa bu sefer çağırılan kata en yakın olan gider. kaynak: teknik servis
@@arguner evet. dediğim şey sadece şehir hastanesi, büyük site, büyük avm gibi modern binalar için ve otis gibi dünyaca tanınırlığı olan asansör üreticileri için geçerli
Hocam bir asansörcü olarak bilgi vereyim, karşı denge ağırlığı boş kabin ağırlığı ile ve taşıma kapasitesinin yarısının toplamına eşittir. Örneğin; kabin 600 kg olsun ve 10 kişilik bir asansörün taşıma kapasitesi 800 kg olsun. Karşı denge ağırlığımız 600 + 800/2 = 1000 kg olmalıdır. Yani m'>m olduğu durumlar da oluyor m'
Hocamız sanıyorum ki asansörü boş olarak çağırdığımızı varsaymış. Sonrasında 4. kattan binen kişilerle birlikte m>m' olsa bile asansör 8'den de gelse 0'dan da gelse insanları aldıktan sonraki hareketi 4'ten 0'a inmek olacak yani aynı işi yapacaklar. Ama çağırdığımız asansörün dolu olabileceğini düşünürsek dediğiniz çok mantıklı. Zaten gerçekte kimse bu kadar düşünmez ama yine de kafa yormak güzel
asansörün motor bölümü hakkında hiç bilgim olmadığı için kontrollü serbest düşüşte daha az enerji tüketir diye düşündüm ama bağlantılı olduğu başka kütlenin daha ağır olabileceğini bilmiyordum. Teşekkür ederim hocam iyi beyin antrenmanı oldu.
Çok güzel bir soru sormuşsunuz hocam. Bir çok açıdan yaklaşılabilir ve yorumlarda farklı bakış açıları tartışılmış bu da harika olmuş. Günlük hayatta bu soruları soran ve bulmaya çalışan insanların olduğunu görmek cevaptan bile önemli bence cidden mutlu oldum😊
Güzel incelikler ama 2 husus var !!! 1 - "tasarımcı gibi düşün" ipucu sayılmaz, basit mantık sorularında kimse verilmeyen bilgiyi var saymaz. Ters kütle ve değeri hakkında ipucu verilmeliydi. 2 - sadece enerji kıyası yapıldığı da söylenmedi. İşin mantık tarafı da var. 2 asansör varsa birinin yukarıda diğerinin aşşağıda beklemesi mantıklı, daha iyi hızlı hizmet verir. Orta kat istisnaidir. Bu sebeple, aşşağıdaki asansöre binip o asansörü tekrar aşşağıdayken terketmek daha mantıklı.
Ben mekanikten çok iyi anlarım hocam :) Cevap ise çok basit. Hangi yöne gidecek isek, onun ters yönde ki asansör çağrılır. Yazılı olmayan bir kuraldır. Sebebi de çok basit; Diyelim ki aşağı ineceğimiz zaman aşağıda ki asansör çağırlırsa kesin içinde birileri çıkıyor, "-Ben yukarı çıkacağım" der ve o asansör boşu boşuna fazladan yukarı ve aşağıya inmiş olur.
Bazı alışveriş merkezlerindeki iç yapısı görünen asansörlerin çalışmasını izlemeyi çok severim 🙃 oralarda karşıt ağırlığı da görebiliyoruz. Ama bunu hiç düşünmemiştim, gene bir yaşımıza daha girdik hocam 🙂
Bu problemi dinlerken aklıma adaptif karşıt yük sistemi tasarlamak geldi. Asansör adaptif olarak binen insanların toplam ağırlığına göre hızlıca karşıt yükü ayarlayarak sistemi dengeleyecek. Böylece asansörde en az enerji sarfiyatı gerçekleşecek... Böyle bir sistemi kurgulamak çok zor değil bence... Bir adım öteye gideyim; Asansörün tabanında ağırlık sensörleri olacak, tavanda ise bir civa haznesi. Civa haznesinden gerekli miktardaki civa hızlıca karşıt yüke pompalanacak ve gerekli durumlarda geri çekilerek sürekli bir denge durumu sağlanacak...
Buna benzer sistem karşıt yük hidrolik olarak sağlanan asansörlerde var. Boş kabin ağırlığı 1 birim ise 1.5 birim karşıt ağırlık sağlayarak daha verimli bir kullanım sağlanıyor. Tabii bu karşıt yük olayı değişken. Stabil bir hız olması gerekiyor.
Hocam 12. Sınıf öğrencisiyim normalde en zayıf olduğum ders fizik ancak bu soruyu tam anlattığınız şekilde düşünerek çözdüm. Bana fizik dersini sevme motivasyonu verdiğiniz için teşekkür ederim
Bence şu iki nokta da dikkate alınmalıydı. 1- Yukarıdaki asansör bir zaman sonra çağıran olmasa da otomatik aşağı çekilecek. Boş ineceğine 4. kattaki yukarıdaki asansörü çağırarak gereksiz enerji sarfiyatının önüne geçmiş olur. 2- Eğer bu sistem yok ise de en aktif katın zemin kat olduğu düşünülürse yukarıdaki asansörün zemine çağırılması ihtimali çok yüksek. Boş ineceğine 4. kattaki bu işlemi kendisi yapıp asansörün boş inerek gereksiz enerji sarfiyatını önlemiş olur.
hocam m'=m dememiz daha mantıklı olmaz mı, sonuçta bu asansör zamanının çoğunu bir katta durarak yani çağırılmayı bekleyerek geçirecek, o zaman iki taraftaki ağırlıklar eşit olursa motor bu asansörü dengede tutmak için enerji harcamaz. m'>m olduğu durumda ise sürekli bir enerji harcaması gerekir dengede tutmak için.
Ben o mekanikçiyim. Denge noktası dışında bulunduğu durumlarda halatın ağırlığını atladınız. Çözümü "n" tipi yukarıdan tek makara değilde tümüyle çevresini saran "o" makara olmalı, eğer bina yeterince yüksek ise halat dengesizliğinin yanında taşıdığı yük devede kulak kalır. 😉
hocam fiziğin yanına birazda istatistik eklemeliyiz. her hatta oturum olduğunu varsayarsak ve 8. katın kullanım oranı 8/1 dir ama 1 katın kullanım oranı 8/8 dir.(1. katın da asansör kullandığını varsayıyorum) Bu durumda 8. kattaki asansörü aşağıda bırakmak istatistiksel olarak daha avantajlı.
1. Kat oranı 8/8 değil 1/2, merdiven kullanılmıyorsa ve komşunun katına gidilmiyorsa. Bir de katta yaşayıp asansör kullanan kişilerin sayısı fark ettirir, günde 10 kez kullanan var bir kez kullanan var vs vs bir ton parametre var.
17 วันที่ผ่านมา +2
Merhaba Hocam. Benim fikrim bu konuda istatistik bir çalışma yapmak yönünde. Eğer videonun başındaki fotoğraf üzerinden, tek bir hareket için konusuyorsak 8. Kattaki asansör daha mantıklı olabilir ama süreç devam edecek ise, ve bir sonraki yolcu 8. Kattan aşağı inecek ise bu durumda asansör 8 kat boş olarak yukarı çıkacak. Bu durumda bir önceki harakettr yaptığımız ekonomi belki zarar hanesine yazılacak. Bu konuda bazı asansör firmaları bazı ayarlamalar yaparak belli bir süre haraket etmeyen asansörleri önceden belirlenmiş katlara yollayarak bu çevrimi optimuma getirmeye çalışıyorlar. Bunların dışında günümüzde hidrolik asansörler mevcut. Bunların kurumu daha zor ve daha pahalı, ayrıca çok katlı binalar için uygun olmuyorlar. Daha çok hava alanı yada alışveriş merkezlerinde bulunuyorlar. Ama günün sonunda enerji verimliliğinde çok ekonomik oluyorlar.
Asansör'ün karşıt ağırlığı ilk düşüncede en mantıklı gelen "asansörün boş ağırlığı+ kapasitesinin yarısı" olursa en verimli olur gibi geliyo bana. Tabi asansörün kullanıldığı binaya göre değişir, bence çalıştığı zamanın yarısı kadarı boş olduğu için apartmanlarda en makulu budur, en dolu ve en boş halinde çalışabilecek en güçsüz (optimum) motor böyle seçilir. Örneğin kapasitesi 4 kişi ise, asansörün boşken üzerinde -2 insan ağırlığında kuvvet vardır, doluyken +2 insan ağırlığında kuvvet vardır. -2 insan demek asansörün üzerinde yukarı doğru kuvvet var demektir, o yüzden aşağıdakini çağırmak daha az enerji harcatır. Tabi apartman değilse ve sürekli her yönde hep bir yük oluyorsa o zaman işler değişir, ki zaten o durumda sadece gidilen yönün düğmesine basılıyo ve o yöne giden ilk asansör oraya geldiğinde duruyo.
İyi bir ihtimalle düşündüğünde bile senin hesabın yanlış çıkıyor, hesabının doğru çıkması için her zaman tam kapasiteyle çalışması lazım çünkü sen 4 kişi kullanacaksan asansörü sınır 4 ise mesela bir de bunun boş olarak yolculuğu var yani sen kullandığında asansörü bir kere 4 kişi ile bir kere boş kullanmış oluyorsun yani hep tam sınırda kullanırsan ancak ortalamada 2 yapıyor.
@vestaniaa 2 kişi olduğu zaman motor neredeyse hiç kuvvet uygulamadan iki yöne de gidebiliyo (ayrıca 4ü 2yi rasgele örnek sayı olarak aldım, asansörün ihtiyacı olan kapasite kaç kişi ise 4 yerine o alınabilir). Asansör boşken de motora asansör tam kapasitedeyken kadar kuvvet biner ki asansörü boştan daha hafif yapamazsın, eksi yöndeki limitin odur, iş için en optimum, en uygun, en ucuz motoru seçeceksen.
Çok güzel bir örnek, hocam aslında felsefîk açısından biraz Monte Carlo simulasyonuna benziyor. Sistemlerini optimize ederken belirli bir zaman surecideki ortalama davranışa gore tasarlamak. Siz istediğiniz kadar tasarruf yapın genellikle sistemin karakteristigine yolcu göre başına tekil bir değere yakinsar enerji tüketimi uzun vadede 😊
Günün hangi saatinde olduğuma bağlı olarak tercih yapıyorum. Sabah çok erken saatlerde aşağıdaki asansörü çağırıyorum. Akşam vaktindeyse yukarıdaki asansörü çağırıyorum. Gerçekten çok takıldığım bir sorundu, mekanik yönünü de gösterdiğiniz için teşekkürler. Benim tercihim binadaki sosyal yaşantıya dair gözlem neticesinde oluyordu. Mekanik durumu es geçerek günün hangi vaktinde olduğuna bakarak tercih yapmak daha iyi. Gündüz ve akşam yukarıdakini çağırmak sabah erken saatlerde ve gece aşağıdaki asansörü çağırmak bana göre doğru tercihtir. Binadaki genel komşu alışkanlıklarına göre bu değişebilir elbette. Şu an bulunduğum binada bir asansör aşırı yavaş olduğu için hep aynı, hızlı olanı çağırmaya başladım ne yazık ki. :)
Merhaba hocam, karşı ağırlık kütlesi kabin kütlesi + kabin aktif yükünün 1/2 si kadar fazla seçilir...Bazı durumlarda yani yüksek katlı binalarda taşıyıcı halatların da kütlesini dikkate almamız gerekir...Saygılarımla
Hazır çizili detaylar üzerinden konuşulunca, konuyu anlayabiliyorum. Ne zaman ki tebeşirin tahtaya dokunma ve sürtünme sesi çıkıyor, o zaman içimden karşı koyamadığım bir ses "anlayamıyorum" diyor. Eğitim hayatımı karartan detayı, 30 yıl sonra sayenizde fark ettim. Teşekkürler.
Eğlenceli ve dusundurucu bi soru bulmuş Erdoğan hocam yine:) aciklamaya gire sanki asagidakini çağırmak mantıklı ama insanların eğilimi yukarıdakini çağırmak olacağından mühendisin tasarımı da ona göre yukarıdakini dağıtmaya yönelik olacaktır
Merhaba hocam, böyle güzel sorular sorduğunuz için teşekkür ederim. Benim de konu ile uzaktan alakalı bir katkım olsun isterim enerji tasarrufu açısından insanların bu gibi şeyleri hesaplayarak hareket etmeleri kümülatif olarak fayda sağlıyor, öncelikle bunun altını çizmek isterim. Daha sonra bireysel tasarrufların (hızlı duş almak, diş fırçalarken suyu kapatmak, elektronik eşyaları standby modunda bırakmamak vs.) tüm insanlar tarafından dikkatle uygulandığını varsaysak bile, küresel ısınma gibi ekolojik krizlerin önüne geçebilecek bir boyuta ulaşmıyor. Oranları tam hatırlamıyorum fakat %20 oranınında bir faydaya ancak varıyordu ki %20'yi tutturmak pratik olarak mümkün değil. %80lik kısımda bir çok akaryakıt firması, büyük sanayi devlerinin üretim tesisleri var. Bir minik bilgi daha kutupları mahveden bir akaryakıt şirketinin "doğa dostu" bir çok sloganı var. Parçaları birleştirirsek kimseye tasarruflu olmayın demiyorum, olalım. Fakat tasarruf yaptığımızda "dünyanın kurtulacağı" gibi bir yanılgıya düşmemize neden olacak vicdan mastürbasyonundan da sakınmamız gerekiyor. Karanlık yüzlerini hoş sözlerle saklayan sermayenin de maskesini indirmek biz vatandaşların görevi.
Olaya şu taraftan bakalım. Elbet bir gün sonu gelecek bir kaynağı en iyi ihtimalle %20 tasarruf ederek kullanmak o kaynaktan daha uzun sürede faydalanmak anlamını taşır. Örneğin 100 gün yetecek bir kaynağı 120 gün kullanmak gibi. Tabii bunu da belediyelerin su idareleri gibi hesaplamamak lazım. Barajlarımızda 30 günlük su kaldı derken vatandaşı suyu tasarruflu kullanmaya teşvik edip döşenen kmlerce uzunluktaki su hatlarındaki kaynak kısımlarından toprağa karışan suyu hesap etmiyorlar. Yani aslında 30 günlük kalan su bu yüzden 25 gün yetiyor. Dolayısı ile ne kadar tasarruf o kadar fazla kullanım anlamına geliyor.
Eğer sonrasında yolcu binmeyecekse zemin kattaki asansörü çağırmak hocanın anlattığı şartlarda daha az enerji harcar. Zemin kattaki asansörü çağırırsak, son durumda asansörlerin konumu değişmez. 8. kattaki asansörü çağırırsak, son durumda iki asansör de zemin katta olur. Öncelikle şunun cevabını bulmalıyız "Aynı soruyu 5. veya üstü kattaki biri için nasıl cevaplardık?". Normalde m'>m olacağı için boş asansörü 1 kat yukarı çıkarmak 1 kat indirmeye kıyasla neredeyse 0 enerji harcatıyor diyebiliriz (DURUM 1). Ancak asansör kullacısının bekleme süresi artacağı için, müşteri memnuniyetini önceliklendirirsek iki asansörün uzaklığının eşit olmadığı durumda daha yakındakine işi veririz. Peki sonrasında yolcu bineceğini varsayarsak? Diyelim ki asansör her zaman zemin ile bir X katı arasında kullanılıyor (komşuluk bağlarının bittiği senaryoda). Bu durumda yolcular %50 ihtimalle zemin kattan biniyor. Eğer sonraki 2 kullanıcı arka arkaya zemin, 1, 2, 3, 4. katlardan ikisinden binecekse bekleme süresini azaltmak için 8. kattaki asansörü çağırmak daha mantıklı. Eğer sonraki binecek yolcu 5, 6, 7 veya 8. katlardan binecekse 8. kattaki asansörün orada kalması daha iyidir diyebiliriz. Sonuç olarak bence 8. kattaki gelsin hocam. Bu işlere fazla da kafa yormamak lazım. Random yap geç
Merhabalar hocam, Fizik 2 ile ilgili de bir video yapar mısınız? En son Maxwell denklemleriyle ilgili bir video paylaşmıştınız, fakat ondan sonra bir içerik gelmedi. Gauss yasası, elektromanyetik dalgalar, elektromanyetik dalgaların taşıdığı enerji ve Faraday yasası gibi konular hakkında bir video hazırlarsanız çok mutlu olurum. Teşekkür ederim
2 asansörün de en altta olması daha sonraki kullanımlar için enerji açısından dezavantaja dönüşebilir gibi düşünmeye itti beni. Günlük hayatta her detayı zaten aşırı düşünüyorum bir de buna kafa yoracağız geçmiş olsun.
ben asansörün kullanımdan sonra iki asansöründe zemine yakın ya da eşit kalacağı senaryoyu tercih ediyorum çünkü zeminden birinin asansörü kullanması ihtimali üst katlarda yaşan insanların kullanmasından daha yüksek mantıken diyelim ki 20 dairenin olduğu 5 katlı bir apartmanda üst katlarda maksimum 4er daire vardır zemindeki sirkülasyon daha fazla olcaktır (konunun enerjiyle hiç bir alaksı yok😂)
Bir sosyal bilimler mezunu olarak konuyu farklı bir açıdan ele aldım. Asansörü çağırırken elbette fizik bilmediğimden farklı parametreleri düşündüm. Ben asansörü çağırıp aşağı inip sokağa çıktıktan sonra o asansör zeminde kalmaya devam edecek. Dolayısıyla 8. kattaki asansörün kullanımın sonunda 8. katta kalması 5. 6. 7. ve 8. katta oturanlar için optimum senaryo olacaktır. O sebeple zemin katta bekleyen asansörü çağırmanın mantıklı olacağını düşündüm.
Hocam saygılar bu sorudan sonra aklıma takıldı acaba pilli bir duvar saati saniyeyi gösteren çubuğunu diye belirteyim assagi indirirken yer çekimini dengelemek için mi daha çok enerji harcamalı yoksa yukarı çıkarırken mı diye bir sorum var umarım görürsünüz belki sonraki videonun konusu olur iyi çalışmalar
Düşündüren ve güzel de cevaplandırdığınız bir soru olmuş. Ben soru arasındaki düşünme boşluğunda şunu düşündüm. Zemin kattaki asansör yerde duruyorsa eğer, ara kat veya en üst katta durması için gereken fren sistemine ihtiyaç olmaması sebebiyle enerji tüketimi daha az olacaktır. 8'inci kattaki asansör için de freni gevşeterek salarım gibi düşünerek 8'den çağırmak daha tasarruflu gibi gelmişti. Soru için tekrar teşekkür ederim.
Hocam bir kağıt uçağın en uzağa uçmasını istiyorsak uçağın kanatlarını ağırlığını atış hızı ve açısını vs. nasıl ayarlamalıyız? Bu soru hakkında bir video yaparsanız sabaha kadar dinlemeye hazırım. Mükemmel bir anlatıcısınız. Teşekkürler.
Öncelikle çok teşekkürler hocam. Ancak bence atlatığınız en önemli konu şu. Amaç en az enerji tüketimine sebep olmak ise, ki ben hep bu şekilde yaparım. 8.kattaki asansörü çağırırım. Sebebi ne gelince, Zemin kat ortak kullanım katıdır. Yani herkes zemin katı kullanacağı için bir asansör zemin katta ne kadar durursa bina ya gelen katlardaki herhangi biri boş bir asansörü 8. Kattan çağırmak zorunda kalmayacaktır ve ayrıca asansörü beklemek zorunda kalmayacaktır. Burada en temel nokta ortak katın zemin kat olması.
Bunun bir önemi yok çünkü her aşağıya çıkan kişi elbet geri yukarıya çıkıyor yani nötrleniyor her seferinde. Ortak bir kat olması bir şeyi değiştirmiyor yani
@@umitibiloglu844 ortak katın zemin olması avantaj mı dezavantaj mı olduğu günün saatine göre değişir. Akşam eve dönüşler artar boş asansörün zeminde olması avantaj, sabah saatlerinde dezavantaj. Boş asansör sabah işe gidiş saatlerinde katta dursa avantaj olur.
Son zamanlarda bunu düşünüp sürekli üst kattaki asansörü çağırıp, verimli bir karar aldığımı düşünüp rahatlıyordum, bu günden sonra artık tam tersini yapacağımi çok faydalı bir video, verimlilik obsesifleri için :)
Enerjiden değil zamandan yola çıkarak ihtimalleri hesapladığımda ilk aklıma gelen sekizinci kattan çağırmak oldu. Zira bütün ihtimaller göz önünde bulundurulduğunda 4. kattaki bir bireyin şayet zemin kattaki asansörü çağırdığında; eş zamanlı olarak sekiz, yedi, altı ve beşinci kattan da ekstradan butonlar tetiklenmiş olabilir. Aynı şekilde bunun üçüncü, ikinci ve birinci katlardan da tetiklenme ihtimali düşünülmelidir. Bu yüzden zemin kattaki bir asansör çağırıldığında en kötü ihtimal baz alınırsa en tepeye çıkacak ardından her seferinde duracağından hem sekiz kat çıkıp hem de her katta duruş sergilediği için enerji de harcayacaktır. Burdan yola çıktığımızda en makul seçim sekizinci kattaki asansörü çağırmak olacaktır.
Bu hesaba asansörlerin o konuma gelmesi için harcanmış ve depolanmış enerji miktarı ile bizim kullanmaya başlamadan önceki ve kullandıktan sonraki harcanan ve depolanan enerji miktarını hesaplayıp karşılaştırmak gerekiyor. Evet aşağıdaki asansörü çağırmak bizim kendi maliyetimizi azaltırken bizden sonrakinin maliyetini çok arttırabilir.
Şöyle de bir durum var: Çoğu apartmanda asansör zemin kattan ayrıldığı anda geri sayım başlar. Ayarlı olan süre bittiğinde asansör zemin kata inerek konumunu sıfırlar. Böyle bir sistemde zemin kattaki asansör tercih edilsede edilmesede 8. kattaki asansör kendi başına aşşağı inecek bu yüzden tasaruflu olanın 8. kat olduğunu düşünüyorum. (benim oturduğum apartmanda 2 dakikaya ayarlı olması lazım)
Karşı Ağırlık = n.(kabin ağırlığı + optimum kattaki halat ağırlığı farkı + ray sürtünmeleri farkı + maksimum yük) şeklinde hesaplanır. Buradaki n eğer yük asansörü ise 0.40 binek asansör ise 0.45 rejeneratif asansörler için 0.5 civarı alınır. Düşük oran yük taşımayı yüksek oran enerji verimliliğini optimize eder. Bu hesaplamaları Elevator Architect, Lift Designer gibi programlar bizim için yapar. Zaman zaman gelişmiş kontrol kartı ve ağırlık sensörüne sahip asansörlerde toplanan verilere göre ağırlık güncellenebilir. Çok gelişmiş asansörlerde mesela plaza asansörlerinde çok daha karşamış algoritmalar kullanılır. Bu algoritmalar eş zamanlı haraket eden 8 asansörden sizin için en uygun olanını enerji ve hızı optimize ederek ilgili katta durdurabilir. Bu algoritmalar o kadar iyi ki çok çok küçük detayları göz önünde bulundurabilir.
Hocam selamlar, YKS'ye hazırlanan bir öğrenci olarak yorum katmak isterim. Öncelikle enerji sarfiyatında makaranın öbür ucundaki kütleyi düşünerek yorum yaptık ve bu açıdan zemin kattaki asansörü çağırmak mantıklı gelebilir. Lakin dışarıdan eve gelen ve asansörü kullanacak iki kişi hayal edelim. Bunlardan ikisi de ayrı ayrı 4'e eşit uzaklıkta olan 3. ve 5. kata çıkmayı amaçlasınlar. Biz evi terk ederken zemin kattaki asansörü çağırıp bu asansöre binerek binayı terk ettiğimizde önceki durumun aynısı yani biri zemin diğeri 8. katta olan bir asansör kombinasyonu olacak. Şimdi 5. katta oturan zemin kattakine binip çıksın 3. katta oturan ise önce 8den asansörü çağırıp sonra kendi katına çıksın. Asansörlerin toplam aldığı yol 5+8+3=16 kat olacak. Halbuki biz 8. kattaki asansörü çağırıp aşağı inseydik iki asansör de zemin katta bekliyor ve toplamda bu asansörler 8 kat yol alacaktı. Tabii benim dediğim daha çok insanların işten veya okuldan eve geldikleri akşam saatlerine tekabül ediyor. Sabah saatlerinde ise bu durum tam tersi olacak şekilde asansörler konumlanırsa enerji sarfiyatında daha fazla azalma görebiliriz, saygılar.
Yukarı çıkacaksam 8. kattakini, aşağı ineceksem 0. kattakini çağırırım. Aksi halde 0. katta 2 tane asansör bekler ve üst kattaki birisi asansörü çağırdığında daha fazla enerji harcanmış olur.
Dışarıdan bir sürü insan geldiğini düşün. O zaman zemin katta olması daha mantıklı olur. Zaten bir çok asansör ( bizim apartmandaki de dahil ) bir süre kullanılmadığında aynı sebepten zemin kata otomatik gider.
Hocam çok güzel bir anlatım ve örnek olmuş. Bu durumu bir çok arkadşıma anlattığımda inandıramamıştım. Artık bu videoyu göstereceğim direk :D Hocam bir de lütfen beyaz tahtaya geçin. Her tebeşiri sürdüğünüzde içimiz cız etti :D
Güzel bir şey düşünmüşsün tebrik ederim keşke insanlar da buna dikkat etse bir de dubleks çalışan asansörler var onların da yazılımları resetlemeli bu teoriye göre yakın olanı yollamasın
Gerçekten çok sade ve akıcı bir anlatım diliniz var. Bu içeriğiniz sayesinde olaya normal düşünce tarzımdan farklı bir bakış açısıyla bakmamı sağladınız, teşekkür ederim (Soruyu yanlış yaptım)
Bizim apartmanda bu örneğin 7 katlı versiyonu var sevgili hocam. Asansörlerin üzerinde " Gideceğiniz kata en yakın olan asansörü çağırın" yazıyor, sebebini hala çözmüş değilim. Sizin yaklaşımınıza eleştirim ise, enerji tasarrufunu uzun vadede kullanıma göre değil tek kullanıma göre dikkate alıyor olması, siz zemindeki asansörü çağırdıktan sonra yukarı çıkmak için apartmana giren biri, sizin çağırdığınız meşgul olduğu için 8nci kattakini çağırmak durumunda kalacak, saygılar.
Çok uzun yıllar asansör teknisyenliği yapmış biri olarak konuyu pekiştirecek birkaç ekleme de ben yapayım isterim. Asansörlerin karşı ağırlıkları kabaca bir hesapla boş kabin ağırlığına asansörün taşıma kapasitesinin yarısı eklenerek bulunur, örnek vermek gerekirse boş ağırlığı 600 Kg olan bir kabinin taşıma kapasitesi de 500 kilogram olsun, bu durumda karşı ağırlık 600 + (500:2) = 850 Kilogram olarak belirlenir. Yani asansör boşken ve tam yüklüyken taşıma kapasitesinin yarısı kadar yük taşıyor olur (250 Kg), asansör kapasitesinin yarısı kadar yük aldığında ise her iki yöne de en az enerji ile hareket eder, çünkü kabin + yarı yük = karşı ağırlık durumu oluşmuştur, bu denge durumu kabin en alt kata ve en üst kata yaklaştıkça halatların bir taraftan diğer tarafa aktarılması sonucu halatların ağırlığı ile kabin ve karşı ağırlığın kuyudaki pozisyonuna bağlı olarak kısmen bozulur. (Bu durumu önlemek için özellikle yüksek katlı asansörlerde halatların ağırlığını da dengelemek için kabinin altından karşı ağırlığın altına bir denge zinciri-kayışı da eklenir) Biz asansör teknisyenleri, iki kat arasında kabinde mahsur kalan insanları zaman zaman motorun volanını el ile çevirerek kabini en yakın kata alarak kurtarırız ve bu durumlarda aynen Hocamızın anlattığı gibi çoğunlukla kabini yukarı almayı tercih ederiz, çünkü şayet kabin boş veya yarı yükün altında yüklüyse volanı el ile çevirmek yukarı alırken çok daha kolaydır, hatta bazı durumlarda boş bir kabini yukarı alma yönünde elle küçük bir hareket verdiğimizde kabin git gide hızlanarak kendiliğinden yukarı doğru hareket etmeye devam eder, şayet freni devreye sokmasak kuyunun üst sınırına bile çarpar, bu kafa karıştırıcı gibi geldiyse aslında o an kabine değil de karşı ağırlığa ne olduğunu düşünmeye çalışın, sonuçta biz kabine yukarı yönde bir hareket verirken kabinden 1,5 kat daha ağır karşı ağırlığa da aşağı yönde bir hareket vermiş oluyoruz, el freni indirilmiş yokuşta duran bir kamyonu hafiften ittiğinizde olacağı gibi karşı ağırlıkta gittikçe hızlanarak aşağı gider, tabi bu durumda kabin de yukarı... (Bu etki taşıma kapasitesi yükseldikçe, büyük asansörler de daha da belirgin olur) Bazı yorumlarda Dublex asansörlerden bahsedilmiş, bu yan yana iki asansörün kumanda panolarının birbirleriyle haberleşerek en verimli şekilde çalışmalarını sağlayan bir sistemdir, bu asansörler çağrı yapılan kata yakınlıklarına, ne kadar yüklü olup olmadıklarına, hangi yöne gittiklerine göre bir çok veriyi işleyip o çağrıya hangisinin gideceğini belirlerler, bunların yan yana çalışan 2-3-4-5 gibi çeşitli farklı modelleri de var. Bu kadar uzun uzun okuyanlar için aslında asansörleri yanlış kullanıyor olmamızdan dolayı ülkenin kaybettiği enerji ve iş gücünü önlemenin çok kolay bir yolunu da söylemeliyim. İş merkezleri, AVM'ler , hastaneler, kamu kurumları ve hatta artık sıradan apartmanlarda bile asansörler "çift yön toplamalı" dediğimiz bir sistemle çalışıyor, hani şu ara katlarda iken gördüğümüz 2 adet çağır butonu var ya işte o asansörler, örneğin 5. kattasınız ve aşağı inmek istiyorsunuz, kabin de 2. katta ... Bu durumda genel olarak yapılan yanlış yukarı yönlü çağrı butonuna basarak kabini yukarı getirmeyi düşünmektir, oysa ki sizin kabinin nerede olduğunu hiç önemsemeden hangi yöne gitmek istiyorsanız o yönün çağrı butonuna basmanızdır, yani siz 5. kattan aşağı inmek için 5. kattaki aşağı yön çağrı butonuna basmalısınız, kabinin nerede olduğunun hiç bir önemi yok. Ayrıca asla iki butona birden de basmamalısınız. Hani binalarda dakikalarca asansör bekliyorsunuz ya işte bu sürenin yarısından fazlası bu yanlış kullanım yüzünden. Asansör tıpkı bir dolmuş gibi önce yukarı doğru gitmek isteyenler için yukarı yönlü çağrı butonlarının basıldığı katlarda dura dura ve yolcuları toplaya toplaya yukarı gidecek, dönüşte de aşağı yöne gitmek isteyenleri toplaya toplaya aşağı gidecek, böylece gereksiz durup kalkmalar ve asansör içinde ters yönde ve yer kaplayarak yapılacak anlamsız yolculuklar olmayacak. Sonuçta hiç birimiz Kadıköy'e gitmek için Kadıköy'den Maltepe'ye giden minibüse Bostancı'da el etmiyoruz değil mi? ;-) Çok uzattım ama umarım faydalı olmuştur...
Bir mühendis olarak bunu tasarlayan mühendis olsaydım zaten ikisi birbirine bağlı olan tek bir yukarı ve aşağı tuşu olurdu. Aşağı ineceği için de environmental variable lara gore, başka bu asansörü kullanmak isteyen olup olmamasına göre değişirdi. Zaten başka bir kullanıcı yoksa zemindeki asansörün gelip tekrar zemine inmesi ve 2 asansörün en uzak konumda kalması mantılı. Aksi taktirde yukarıdaki asansör gelirdi ki, konumumdan üst kata çıkmam gerekmesin.
zemini cagirmak etik yonden de mantikli 4 e cikacak geri inceksin bi asansor zeminde biri 8de kalacak boylece yukari kattan inmek isteyen acil durumda kullanir asagidan da yukari cikmak istteyen zemindekini kullanir bazi zamanlarda terazi fizikle degil vicdanla agir basar hocam saygilar
Hocam merhabalar devrede + uçtan çıkan akım devrenin devamında direnç olup olmadığını görmeden hangi oranda üretileceğini veyahut da anakoldan tali yollara geçerken hangi oranda ayrılacağını nereden biliyor bununla ilgili de bir video veya bir açıklama yapabilirseniz çok srvinirim
hocam asansörün çalışma mantığını düşünme süresinden önce verseydiniz izleyicileriniz doğru sonuca daha sağlıklı varabilirlerdi. karşıt ağırlık ile çalıştığını çoğu kişi tahmin edemeyecektir. güzel bir düşünce deneyi. teşekkürler
Doğuş üniversitesinden selamlar(1.Sınıf yazılım müh.), Hocamın videosundaki asansör problemi bayağı ilgimi çekti, özellikle modern asansörlerdeki rejeneratif frenleme sistemleri açısından birkaç şey eklemek istedim. Ya şimdi düşünün, klasik Atwood makinesi zaten başlı başına ilginç bir sistem ama modern asansörlerde işin içine bir de rejeneratif frenleme girince olay bambaşka bir boyuta taşınıyor. Mesela şöyle düşünün: Asansör aşağı inerken normalde boşa gidecek enerjiyi elektriğe çevirip binada kullanabiliyoruz. Yani asansör sadece enerji yiyen bir canavar değil, aynı zamanda enerji üreten bir sistem haline geliyor. Hocamın verdiği örnekte, 8. kattan inecek asansörü düşünün. İnerken ürettiği enerjiyle binanın aydınlatmasına, hatta diğer asansöre bile güç sağlayabilir. E bu durumda "8. kattaki asansörü çağırsak daha mantıklı olmaz mı?" diye düşünebiliriz. Ama burada bir catch var arkadaşlar. Bu rejeneratif sistemlerin verimi şu an %45-75 civarında. Yani kabin inerken üretilen enerjinin bir kısmı maalesef kayboluyor. Bu yüzden hala zemin kattaki asansörü çağırmak daha mantıklı olabilir. Bir de şöyle düşünün: Zaten rejeneratif sistem varsa, zeminden yukarı çıkarken de sistem optimize çalışıyor. Yani hem karşı ağırlık hem rejeneratif sistem birlikte çalışarak en verimli çözümü bulmaya çalışıyor. Sonuç olarak, hocamın videosu baya düşündürücü olmuş.
Yukarıdakini aşağıya çağırmak daha fazla enerji harcatır. Asansörlerde boş ağırlık+toplam taşıma kapasitesinin yarısı kadar karşı ağırlık bulunur. Kabin ile karşı ağırlık zıt yönlere hareket eder. İkisi de bir halatın iki ucunda yer alır. Örneğin 800kg taşıma kapasiteli ve boş ağırlığı da 500kg olan bir asansörde 900kg karşı ağırlık kullanılır. Bu asansörü boş halde aşağı kata çağırdığınızda asansör motoru 900kg'lık karşı ağırlığı yukarı çeker. Kabin de aşağı iner. 900-500'den motor net olarak 400kg ağırlığı yukarı çekmek için ekstradan enerji sarf eder. Asansörü yukarı çağırdığımız senaryoda 900kg'lık karşı ağırlık aşağı inerken, 500kg'lık kabin yukarı çıkar. Burada motor gücüne çok fazla ihtiyaç yoktur. Her şeyi yerçekimi, yani uzay zaman bükülmesi halleder. Ağırlık uzay zamanın büküldüğü yöne doğru hareket ederken halatın diğer ucundaki kabini de yukarı çeker.
m' nün ağırlığının kabin ağırlığından ağır yada eşit olması kullanılan yere göre de değişir. Bi iş merkezinde daha ağır olması uygundur ama ortalama bi apartmanda asansörü çağırınca kabin genelde boş gelir. Bu durumda Eşit olması daha mantıklı gibi geliyor.
Değerli hocam, öncelikle teşekkürler, lakin asansörle ilgili diyeceklerim var. Enerji tasarrufu olayı çok güzel, lakin bunu düşünse düşünse en çok isviçreliler düşünür, bizde her iki butona da basıldığı için her katta duran asansörde "haa aşağı mı iniyor bu pardon" diyen ziyaretçilere sinir olmayanınız var mı. Bi de teknokentlerde meşhurdur, zemin kattaki asansör bi türlü yukarı çıkmaz, neden? çünkü her 10 sn de yeni birisi için kapı tutulur doluşana kadar beklenilir. En sinir olduğum sabahlar o sabahlar işte hocam.
Doğan hocam merhabalar. Acaba hiç atom fiziği hakkında bir video çekmeyi veya uzay fizigi hakkında bir video çekmeyi düşündünüz mü. Olsa çok güzel olur hocam.
hocam şahsen daha detaylı bir çözüm beklerdim çünkü asansör gaipten gelen güçlerle durmuyor sonuçta bi frenleme sistemi ve bilemedigimiz sistemleri var bunları da hesaba katarsak daha farklı bir sonuç gelebilirdi diye düşünüyorum
Buradaki bir faktör olarak (belki ilk çağırma maliyetinden daha önemli) bizim bindiğimiz kat, gittiğimiz kat, ve diğer katların erişim sıklığını değerlendirmek de gerekmez mi? Aşağıda videoyu izlediğimde kendi çözümümden aklıma gelen birkaç örnek zırvalıyorum hocam. Örneğin, çok fazla insanın eriştiği bir kat N olsun. Asansörü N katından yukarı doğru çağırırsak enerji verimli bir çağırma süreci gerçekleştirmiş oluruz. Ancak eğer kullanımımız bittiğinde asansörü N katından yukarıda bırakıyorsak erişim sıklığı nedeniyle yüksek olasılıkla asansör zaten geri inecek ve bizim kullanımımız yüzünden ek bir bedel ödecenek. Burada en kötü durum özellikle asansörü N katının altından çağırıp N katının üstüne bırakırsak gerçekleşiyor. Bu durumda gelecekteki "ucuz" çağırma maliyetini tüketip "pahalı" bir çağırma maliyetine dönüştürmüş oluyoruz. Buna benzer koldan bir örnek olarak üst katlardan bir asansörü daha "pahalı" şekilde kendi katımıza çağırıp daha sonra aşağı inmeye devam ederek N katına yaklaştırabiliriz. Bu işlem sadece kendi kullanımımız içerisinde enerji verimsiz bir süreç ancak gelecekte asansör yüksek olasılıkla N katını ziyaret edeceğinden ve bizim kullanımızda en az bir katı bizim ağırlığımızla indirdiğimiz için enerji tüketimi "ucuzlamış" sayılır (biz bu kullanımı gerçekleştirmeseydik gelecekte asansörün N katına boş şekilde daha fazla enerji tüketilerek inmesi gerekecekti). Özetle asansörün ilk durumu ve bizim gittiğimiz katın N katına göre durumuna bağlı olarak pahalı çağırma sürecinin belirli kısımları amorti ya da ucuzlamış olabilir ve ucuz çağırma sürecinin belirli kısımları ek masraf çıkarabilir.
Kesinlikle. Suphesiz bir asansorun en cok gittigi kat zemin kattir. Zaten halihazirda zemin katta hazir duran bi asansoru yukari cagirmak yerine. Muhtemelen birazdan zemjn kata bos olarak cagirilacak yukari kattaki kabini asagi getirmek daha verimli olacaktir. Zaten cok asansorlu hastane gibi yerlerde asansorler kimse cagirmasa bile bir zaman sonra kendiliklerinden zemin kata inerler. Bu zamandanda tasarruf saglar. Ayrica yukari kattaki insanlarin yuruyerek asagi inmeyi tercih etme ihtimali de asagi kattaki birisinin yuruyerek yukariya cikmayi tercih etme ihtimalinden fazladir. Bu problemde sorun tum katlarin esit kullanildigi ve insanlarin asansorle katlar arasinda gitmeyi de ayni siklikta tercih etttiginin varsayilmasi.
Bi kere 8.kattan aşağı inen asansor, zemine kadar sürekli inerek indikçe yolcularını birakarak ilerler. Biz 4.katta isek zemine gideceksek 8.kattan gelene atlar, bizi biraktigi yerde ineriz. Yok eğer çıkmak istedigimiz yer 8.kat ise, zeminden gelen asansör yolcularını toplayarak ust katlara tirmanarak geldiginden 4.katta atlar ve gitmek istedigimiz kata yukselerek gitmeye devam ederiz. Asansörlerin en doğru ve doğru çalışma mantığı budur. Boş yere enerji kaybini ve surekli asansörü yormamış olursunuz, zaten avmlerde hastanelerde asansörler bu sekilde tasarlanip calismaktadir.
Merhaba çocuğuma ağırlık olarak bakmışsınız Ama buradaki etken parametrelerden birisi de yoldur asansör kabini yüksekliği L olarak kabul edersek asansörün yukarıdan aşağıya gelirken aldığı yol L kadar az olacaktır Çünkü taban kat hizasında duracaktır aşağıdan yukarıya çıkarken artı mesafenin üzerine kabin boyu olan Lady eklemeniz lazım 3 eşittir kuvvet çarpı yol olduğu için burada yolun en kısa olduğu için burada en mantıklı çözüm yukarıdan aşağıya çağırmaktır teşekkür ederim
sorunun çözümü bence günün saatine göre değişebilir. Eğer daha az enerji harcamak isyiyorsak günün belli saatlerinde asansörün ortalama hangi katlarda kullanıldığını da göz önünde bulundırmak daha doğru bir seçim yapmamızı sağlar. Misal eğer asansörü iş çıkış saatlerine yakın zamanda kullanıyorsak zemin kattaki asansöörü kullanmak uzun vadede vaha çok enerji sarfiyatına yol açacaktır çünkü bu saatlerde insanların ezici çogunluğu zemin kattan kendi evlerine gidecektir bu durumda eğer aşşağı ineceksek 8. kattaki asansörü kullanmamız (daha sonra bu asansörün zemin kattan çağırılacağını varsayarsak) daha akıllıca olacaktır. Tam tersi işe gidiş saatleri için de geçerlidir.
Değerli Hocam,artık binalarda birbirinden bağımsız değil dıştan çağrılarda ortak bir algoritma altında çalışan sistemler ( dubleks) kullanılmakta ve bu algoritmanın daha uygun göreceği kabin sizin çağrınıza gelecektir.Ancak farz edelim ki iki asansör de birbirinden bağımsız (simpleks) çalışıyor olsun..Eğer bu çağrıyı sabah saatlerinde yapacaksam alt katta bekleyen asansörü çağırırım çünkü sabah saatlerinde binada trafik akışı kişilerin okula ya da işlerine gitmesi nedeni ile üst katlardan zemin kata doğrudur ve diğer asansörü bu kişilerin binayı daha hızlı terk etmeleri için diğer kişilere bırakırdım.Bu trafik durumu akşam saatlerinde de zemin kattan yukarı yöndedir ve benim 8.kattaki asansörü çağırmam enerji korunumu için daha efektif olacaktır.Saygılarımla..
Hocam olasıksal yaklaşırsak olaya alt kattakini çağırmak daha mantıklı olacaktır diye düşünüyorum. Zemindekini çağırıp asansörü zeminde bırakırsak başlangıçtaki hal ile aynı konumda olur iki asansör de. Aksi halde ikisi de zemin katta kalır. Ve bizden sonra kullanacak olanların 5.-6.-7.-8. kattan asansöre binme ihtimalleri var ve bu da kullanılan enerjiyi arttıracaktır.
Yoğunluk fonksiyoneli teorisi (DFT) hesaplamalarının, bükülmüş katmanlı 2D malzemelerin elektronik ve tribolojik özelliklerini tahmin etmede karşılaştığı sınırlamaları aşmak için makine öğrenmesi ve yapay zeka yöntemlerini nasıl entegre ediyorsunuz? Bu tür hibrit yaklaşımların doğruluk ve hesaplama maliyeti dengesi üzerindeki etkisi hakkında görüşleriniz nelerdir?
Bu basit bir optimizasyon problemidir. Her kata yerlestirilecek ve sadece kisi sayisinin belirlenmesi icin kullanilacak bir kamera ve/veya sensor yardimiyla, t aninda asansorun hangi kata yonelmesi gerektigi kolayca hesaplanabilir. Bekleyen kisi sayisindaki anlik degisimi goz onune alarak, optimal bir cozum elde edilebilir ve mikrodenetleyiciye (gelismis) ne yone hareket etmesi gerektigi talimati verilebilir. (Not: Bu varsayimda kullanilan ekipmanlarin (gelismis mikrodenetleyici ( orn.ARM Cortex-M ) , kamera, sensor vb.) olasi maliyetlerinin asansor kurulum asamasindaki toplam maliyete dahil edildigi ve toplam maliyet sapmasinin %10'u gecmeyecegi kabul edilmistir.) Kisaca kameraların gercek zamanli verileriyle lineer programlama kullanilarak ( greedy'de olur) dusuk maliyetli ve hizli bir cozum pek ala bulunabilir. CPU maliyeti 3-4 ms'yi gecmez. ( Kat sayisini aralikli dusunuyoruz. )
Değerli hocam ben ‘’etik ‘’ olarak. z de ki asansörden daha çok 8. Kattakinin tercih edilmesi taraftarıyım apartmana gellenler için z de hep bir asansörün bulunması çok daha iyi dir :) o yüzden 8. Katı çagırırım böylece apartman girişi kullanım sıklığını azaltmak adına Saygılarımla
Ben aşağı ve yukarı giderken aynı gücü harcadığını düşünmüştüm bu yüzden, bizden sonra asansörü kullanacak kişiyi de düşünerek cevapladım. Asansörlerin en uygun boşta bekleme konumu başlangıç pozisyonu olabilir diye düşündüm ve biz indikten sonra tekrar bu konumda kalması için aşağıdaki asansörü çağırmak gerekir
Sadece o kişinin aşağı inmesi için harcanacak enerjiyi düşünürsek zemin kattakini çağırmak daha tasarrufludur. Asansör 4. Kata geldikten sonrası her iki durum için de aynıdır. Dolayısyla sadece 4. Kata gelme durumunu değerlendirmemiz farkı ortaya çıkaracaktır. Karşıt ağırlık zemin kattaki için yukarıdadır. Dolayısıyla 4. Kata çıkarken karşıt ağırlığın yardımıyla asansör 4'e çıkacaktır. Fakat 8. Kattaki için karşıt ağırlık aşağıdadır dolayısıyla 4. Kata inmek için karşıt ağırlık ile kabin farkı kadar bir ağırlığı yukarıya çıkarmak için enerji harcayacaktır.
Ben aşağı ineceksem hocam Yukarıdaki asansörü çağırıp da aşağı inersem aşağıda 2 asansör olmuş olacak Yukarıdan birisi inmek istediğinde birini çağıracak Benimki ile birlikte 2 hareket olmuş olacak Ama aşağıdakini yukarı çağırıp tekrar onu kullanırsam; Yukarı çıkmak isteyen de aşağı inmek isteyen de asansör çağırmamış olacak Toplamda bir hareket ile gamamlamış olacağız. İnş bu sefer doğrudur 😅
Her durumda aşağıdakini çağırmak daha mantıklı. Teoride sizin dediğiniz gibi daha az enerji sarf eder. Pratikte ise mesela ben 8. kattakini çağırırsam ve benden sonra 8. veya 7. kattan birisi aşağıya inmek isterse o zaman asansör taa aşağıdan önce yukarı 8 kat çıkıp sonra tekrar 0 a inmeli yani toplam 16 kat gibi kullanılmış olacak. 4 ve aşağısındakiler zeminden çağırabilir ama daha yuksrdakiler enerji açısından büyük sıkıntı
Eğer akşam saatleri ise, yukarıdakini çağırırım. Aşağı indiğimde ikisi de aşağıda olsun. Çünkü akşam asansör trafiği aşağıdan yukarıya doğru olur evlerde. Aşağıdakini çağırırsam sonuçta biri yukarıda biri aşağıda kalır ve bu olası trafiğe ters. Verimlilik açısından elbette ki sizin dediğiniz doğru ancak kullanım senaryolarını değerlendirince tam tersi sonuca erişiriz. Bu arada, ben daima karşıdakinin tersi fikirde olmaya çalışırım. Öyle düşünmesem bile. Çünkü fikirler tartışılıyorsa, eşit olarak temsil edilmeli ki doğru bulunabilsin. Kazara, yanlış olan fikir daha fazla temsil edilirse, doğruyu bulmak imkansız olabilir.
Asansörün ağırlığıyla, yükün ağırlığının eşit olması enerji tasarrufu daha iyi sağlamaz mı?Fazla olursa Asansör dururken de dengelemek için enerji harcanması gerekmez mi
@@fyfn-b9x bu durumda asansöre her biri bindiği anda denge bozulur. Asansöre binen ortalama kişi sayısına göre bu ağırlığı ayarlamak uzun vadede en tasarruflusu olur. Boş bir asansör için dediğin mantıklı ancak asansörün sürekli boş olma durumu asansörün çalışma prensibine aykırı
@ub1160 Apartmanlarda asansörlerin çalışma süresi durma süresine göre genelde çok daha azdır, bu durum asansöre binen kişileri kısa süreli dengelemek yerine durgun konumda ki asansörü uzun süreli dengelemekten daha az enerji harcamaz mı?
@@fyfn-b9x dediğin baya mantıklı hiç böyle düşünmemiştim. Ama ivmelenerek hareket etme durumu statik bekleme durumundan epey daha fazla enerji gerektiriyordur. Gün içerisinde pek kullanılmayan ve genelde boşta duran bir asansör için senin dediğin daha mantıklı olabilir ama
aynı zamanda da asansör sistemlerinde koruma amaçlı damar kapaklarına benzer tek yönlü servest açılabilen engeller olur onlar aşağıdan yukarı geçişte kendiliğinden açılırken aşağı inerken yani anlık düşüşlerde engel oluşturur ve asamaörü servest bırakmaz asansör regülasyonları sebebiyle de aşağı inerlen o kapakcıklar sürekli kapanarak yani ek regülasyonlarla inmelidir bu yüzden de aşağıdan yukarı çağırmak daha verimli ve hızlıdır
Kaç kez bu durumda kalıp karar veremeyip merdivenleri kullandığıma inanamazsınız
@@aihsanasl ahahaha
Hayatımı değiştiren video (evimde asansör yok)
En sorumlu vatandaş sensin kxkwkqndmslmd
esseksen
abartma
Atladığınız bir nokta var hocam. Mühendis olarak sadece o anı düşünmeyip bir sonraki kullanımı da düşünerek aşağıdaki asansörü çağırırdım. Benim kullanımım sonrasında 2 asansörde zemin katta olursa 4. kattan birinin asansörü çağırma durumunda doğrudan daha fazla enerji kullanılmış olur. Bu nedenle kendi kullanımımdan sonra asansörlerin bir birine en uzak durduğu durumu seçerim (Cevap hocanın cevabıyla aynı demeyin, bakış açısı farklı).
Önemsiz sayılabilecek verimlilik farkını düşünmek yerine, bir sonraki adımı da düşünüp, herhangi bir katta olabilecek bir sonraki kullanıcının daha az beklemesini sağlayacak şekilde, benim kullanımımdan sonra, bir asansörün 8. diğer asansörün zemin katta kalmasını sağlayacak şekilde, zemin kattaki asansörü çağırırım. Aslında çift asansörlü binalarda genellikle tek çağırma düğmesi vardır ve kontrol sistemi tarafından, verimli çalışma koşulları dikkate alınacak şekilde asansör seçimi yapılır. (Meslekte 40 yıl tecrübeli Elekttonik Yüksek Mühendisiyim).
@@ozkangunalarsever9636 ben de aynı fikirdeyim. Sadece asansörün hareket yönünden kaynaklanacak enerji tasarrufuna göre hesap yapmak büyük resmi ıskalamaktır. Bir sonraki hareketin olasılığına göre asansörlerin enaz yol katedeceği pozisyonların oluşmasına göre asansörler hareket etmelidir. Bunu onlarca insanın o anki ruh haline bırakmak yerine, binadaki tüm asansörlerin tek düğme ile çağrılması, programlama sisteminin algoritması ile bu sağlanmalıdır. Işin bu yönünü irdeleyen yorumculardan şöyle bir eleştiri okudum. Tamam da asansörün bir sonraki kullanım için 0 veya 8 de kalma tercihi günün saatine göre değişir. Akşam saatleri ise çoğunluk evine döneceğinden sıfırda kalması iyidir. Sabah saatlerinde ise katlarda kalması daha uygundur. Bu görüşe de katılıyorum ve burada asansör hareket analizlerinin günün saatlerine göre yapılmasını ve asansörün bir sonraki kullanım olasılığına göre bir algoritma geliştirilmesini öneriyorum. Her halükarda iki asansörün tel düğme ile çağrılması gerektiğini de tekrar belirteyim.
Ben de direk aynı düşündüm. 4. Kattaysam ve aşağı ineceksem aşağıdakini çağrırım ki 8. Kattaki biri çok beklemesin
Asansörün gün içinde katta durması daha mantıklı gibi, çünkü karşı ağırlıkta fren sistemi yok, tellerin kesilmesi durumunda kabin ve içindeki kurtulabilir.
günün yoğunluğuna göre iş dönüş saatiyse ikisini de aşağı çekerim, sabahsa birinin sekizde durmasını tercih ederim.
tamam beyfendi güzel konuşmuşsunuz iyisiniz de şunu de göz önüne almanızı isterim: eve gelen kişinin asansöre erken binmeye daha çok ihtiyacı vardır yorgundur kan ter içindedir. bıkmıştır, elinde yük vardır vesaire yukardaki birey ise beklemesi uzun süreceğini fark ederse kendi rahat ortamına geri dönüp maks 3-4 dakika sonra tekrar deneyebilir ama alttaki birey merdivene mi otursun ayrıca çoğu durumda asansöre ulaşamayan yukardaki birey 6-7 kat merdiven inebilirken... devam etmeme gerek yok sanırım.
Hocam lütfen daha fazla bu tarz video çekin her sabah erkenden kalkıp 2-3 vasıta okula gidiyorum ve yolum bi hayli uzun oluyor ben de sizin videolarınızı izliyorum metroda metrobüste gerçekten çok keyifli oluyor alanında yetkin kişilerden bir şeyler öğrenmek. Umarım kanalınız daha büyük kitlelere hitap eder.
itü fizik mühendisliği bölümünden saygılar..
itü fizik için çalışıyorum pişmanlığın var mı hiç?
Yorumunuz sayesinde çok duyduğum ama araştırmadığım "vâsıta"nın ne demek olduğunu tam kelime anlamıyla öğrendim sağolun.
@@ingenium3963fizik bölümleri ve türevleri hakkındaki yorumum şu yönde bence itü mühendislik alanında en iyi üniversitelerde 1 veya 2 de yer alıyor diyebilirim belki odtü veya bilkentle yarışır mğhendislik eğitimi gerçekten güzel ancak ortalama kasmak gerçekten çok zor o yüzden çok sıkı çalışmak lazım kütüphanede kitap karıştırman gerek malum youtube kanalı da yok bize ders anlatsn o yüzden habire kitap karıştırman gerekiyor kütüphane kitap haznesi bakımından gerçekten yeterli düzeyde. Yurtlar hakkında çevremden olumsuz duyumlar sldığım için ve yurt hayatına alışmanın zorlu olacsğını düşündüğüm için en azından şuanlık aile evi çok daha mantıklı geliyor zaten yoldaki vaktimi de kıymetli geçirmeye çalışıyorum
@@Itachi-zn5rmpişmanlığım yok severek geliyorsan eğer sorgulayan bir insansan gerçekten çok zevkli geçiyor dersler
keşke yurda çıksaymışsın knk
katılıyorum. m'>m ise zemindeki asansörü çağırmak daha ekonomiktir. sistemini oluşturan parçaların (fren vs.) yıpranması da daha az olacaktır.
enerji olarak değilde mantık olarak yukarıda ki zamandan tasarruf ettirir çünkü aşağıdan gelen daha yukarıda aynı anda düğmeye basan biri olursa önce onu almaya gider dönüşte sizi alır veya sizi alıp yukarı çıkmaya devam eder bu da can sıkıcı bir durumdur o yüzden yukarıdakini çağırmaya devam :D
@@orhandemir4552Boş
Soyle bi cikintilik yapayim;
Asansorun en cok gittigi, herkesin en cok asansoru gitmesini istedigi kat suphesiz ki giris katidir. Yani zemin kat.
Dolayisiyla halihazirda zaten asagi katta hazir duran bi asansoru yukari cagirmak yerine, zaten muhtemelen asagi bos olarak cagirilacak yukari kattaki asansorle asagi kata inmenin daha verimli olma ihtimali daha yuksektir.
Ne dersiniz?
Sorunuzu düzgün şekilde açarmısınız gerçekten anlamlandıramadım
@@muhammedeminarkan6489soru sormadığı için olabilir
Ama açıklayayım
Asansör zaten her türlü assagı gideceğini varsayıyor o yüzden hali hazırda assagıdaki asansörü değil de zaten aşşagı gidecek bi asansörü çağırmanın daha mantıklı olduğunu düşünüyor biraz felsefik bi yaklaşım yapmış arkadaş
Daha da açıklayıcı olmak gerekirse
İstanbul Antalya yolculuğu yapacaksın diyelim bi tarafta Tekirdağ’dan Antalyaaya gidecek bi arkadaşın var diğer tarafta Kocaeli’den gidecek bi arkadaşın var Tekirdağ’daki arkadaşın ile mi gidersin yoksa Kocaeli’de ki mi demek istiyor
@@DerecedereceAkkoc hayır demek istediği karşısındaki m üssü nün m den küçük olduğu durum
Anladığım kadarıyla iki asansör ele alıyorsunuz birisi aşağı inerken diğeri sadece yukarı çıkıyor bu tarz bir durumda aşağı inen asansör geri nasıl yukarı çıkar veya yukarı çıkan bir asansör aşağı geri nasıl iner burada daha fazla enerji kullanmak gerekmez mi ?
Sanki şey gibi olmuş asansörün görevi aşağı inmektir bu yüzden yukarıdan çağırılmak gerekir fakat hadi ortada bekleyen kişi yukarı çıkacaksa..?
Merhaba . Asansör alanında çalışan bir makine mühendisi olarak videoyu durdurup hocamızla aynı cevabı verdim . Sebep ise şu , asansör tasarlanınken m' = m + q /2 olarak bir hesap yapılır. Yani karşı yük ağırlığı kabin ve insan kapasitesinin (q) yarısının toplamına eşittir. Buradaki amaç hocamızın dediği gibi ortalama karşı ağırlık değerinin kabin ve yük total ağırlığına yakın tutmaktır. Genelde apartmanlarda en azından 4-5 kişilik kapasiteli asansörler olur. Yani sen sadece kendi ağırlığınla 4 kişililk bir asansörde m + 1 bir ağırlık oluşturuken karşi ağırlık m + 4/2 = m+2 bir ağırlık oluşturduğundan m +1 < m+ 2 olduğu için karşı ağırlığın hareket ettirilmesi daha fazla enerji tüketimine yol açacaktır. Bu yüzden karşı ağırlık yönünde hareket yapılmalı ve hocamızın dediği gibi aşağıdaki asansörü çağırmak enerji tasarrufu açısından daha mantıklıdır.
Hacam yapmış olduğunuz videoları zevkle izliyorum, gerçekten güzel bir konuya değinmişsiniz. Mühendis arkadaşlara belki bir katkım olur diye yazıyorum. Pratikte asansörler de karşı ağırlık, tam yük ağırlığının yarısı + kabin ağırlığı kadar (mkabin + 0,5 myük) yapılmaya çalışılır. Enerji tasarrufu açısından bilinmesi gereken bir konuda rejeneratif çalışma durumudur. Asansörde motor miline indirgenmiş eşdeğer yükün motoru sürüklemesi durumunda, motor generatör olarak çalışır ve rejeneratif (faydalı) frenleme yapar. Asenkron, senkron, dc şönt vb şönt karakteristikli motorlar, aynı dönüş yönünde yükün motoru sürüklemesi durumunda kolaylıkla generatör olarak çalışırlar. İşte birden çok asansör olan yerlerde otomasyon yapılırken buna da dikkat edilmesi gerekir. Yani bir asansör yükten dolayı generatör olarak çalışırken, diğer asansör motor olarak çalışıp çalışmadığını toplam enerjinin tasarruflu kullanılıp kullanılmadığına da dikkat edilmesi gerekir. Otel veya büyük işletmelerde asansör beslemesi ayrı sayaçtan olmadığından, yük etkisiyle asansörde üretilen enerji diğer kullanım yerlerinde kullanılır. Fakat asansörler için ayrı elektrik sayacı olan apartmanlarda bu sayaca bağlı ortak başka enerji kullanım yoksa asansörde enerji tasarrufuna yönelik iyi bir otomasyon yapılmamışsa fazladan üretilen enerji şebekeye gider ve tek yönlü anlaşma yapıldığından sayaç bu enerjiyi yazmaz. Ayrıca asansör otomasyonu yapan arkadaşlar, ağırlık transmitteri kullanarak, buradan aldıkları bilgileri de bir formülasyon ile otomasyona eklerse, o anki durumuna göre yük alıp çıkarmayı organize ettiklerinde daha çok enerji tasarrufu yapılabilir. Şu an pratikte bunun ne kadarı yapılıyor bilemiyorum.
Hocam ilginizi çekebilecek pratikte çok karşılaşılan tahrikle ilgili ivmele sırasında oluşan geçici kuvvet veya momentlerin tahrik sisteminde oluşturduğu olumsuz etkilerini içeren bir video çekebilirmisiniz. Özellikle tahrikte çok kullandığımız rampalı hız değişimlerinde ivmenin sıfır'a geçtiği anlarda oluşan dinamik moment (veya kuvvet) etkisini içeren bir video. Çünkü Sanayide çok büyük kütlelerin hareketinde ivmenin sıfıra düşmesi anında oluşan kuvvetin iş makinalarına uzun vadede zarar vermektedir. Bu konu otomasyoncu arkadaşların gözünden kaçmakta, hızlanma ve durma sırasında ivmenin değişiminide göz önüne alacak şekilde program yazamak yerine klasik rampa devresi veya programlarıyla iş makinasının hızını ayarlamaktadırlar.
Kusura bakmayın Hocam, biraz uzun yazdım. Bu tür videoların gelmesini sabırsızlıkla bekliyorum. Verdiğiniz bilgiler için çok teşekür ederim. Emeğinize sağlık. Selamlar.
@@mehmetlutfinalcabasmaz756 mükemmel katkılar ben teşekkür ederim
Ben de can alıcı noktayı söyleyeyim: Yan yana olan asansörler genellikle birbirine senkronize çalışır. Gün içerisinde hangisi daha çok çalışmışsa o dinlenmek için durur, diğeri çalışır. İkisi de aynı yorgunluktaysa bu sefer çağırılan kata en yakın olan gider. kaynak: teknik servis
Hocam galiba o hepsinde yok.
ikisi de bulunduğumuz kata aynı uzaklıktaysa ne oluyor, rastgele biri mi geliyor?
@@orgenb_ bunu belirleyen karttaki algoritma olduğu için aolgoritmada ne varsa odur. Benim çalıştığım yerlerde hep 1 asansör öncelikli idi
dediğiniz senkronize asansörler için geçerli. eski binalardaki bir çok asansör tamamen bağımsız çalışıyor.
@@arguner evet. dediğim şey sadece şehir hastanesi, büyük site, büyük avm gibi modern binalar için ve otis gibi dünyaca tanınırlığı olan asansör üreticileri için geçerli
Hocam bir asansörcü olarak bilgi vereyim, karşı denge ağırlığı boş kabin ağırlığı ile ve taşıma kapasitesinin yarısının toplamına eşittir. Örneğin; kabin 600 kg olsun ve 10 kişilik bir asansörün taşıma kapasitesi 800 kg olsun. Karşı denge ağırlığımız 600 + 800/2 = 1000 kg olmalıdır. Yani m'>m olduğu durumlar da oluyor m'
Hocamız sanıyorum ki asansörü boş olarak çağırdığımızı varsaymış. Sonrasında 4. kattan binen kişilerle birlikte m>m' olsa bile asansör 8'den de gelse 0'dan da gelse insanları aldıktan sonraki hareketi 4'ten 0'a inmek olacak yani aynı işi yapacaklar. Ama çağırdığımız asansörün dolu olabileceğini düşünürsek dediğiniz çok mantıklı. Zaten gerçekte kimse bu kadar düşünmez ama yine de kafa yormak güzel
asansörün motor bölümü hakkında hiç bilgim olmadığı için kontrollü serbest düşüşte daha az enerji tüketir diye düşündüm ama bağlantılı olduğu başka kütlenin daha ağır olabileceğini bilmiyordum. Teşekkür ederim hocam iyi beyin antrenmanı oldu.
Çok güzel bir soru sormuşsunuz hocam. Bir çok açıdan yaklaşılabilir ve yorumlarda farklı bakış açıları tartışılmış bu da harika olmuş. Günlük hayatta bu soruları soran ve bulmaya çalışan insanların olduğunu görmek cevaptan bile önemli bence cidden mutlu oldum😊
Güzel incelikler ama 2 husus var !!!
1 - "tasarımcı gibi düşün" ipucu sayılmaz, basit mantık sorularında kimse verilmeyen bilgiyi var saymaz. Ters kütle ve değeri hakkında ipucu verilmeliydi.
2 - sadece enerji kıyası yapıldığı da söylenmedi. İşin mantık tarafı da var. 2 asansör varsa birinin yukarıda diğerinin aşşağıda beklemesi mantıklı, daha iyi hızlı hizmet verir. Orta kat istisnaidir. Bu sebeple, aşşağıdaki asansöre binip o asansörü tekrar aşşağıdayken terketmek daha mantıklı.
Ben mekanikten çok iyi anlarım hocam :) Cevap ise çok basit. Hangi yöne gidecek isek, onun ters yönde ki asansör çağrılır. Yazılı olmayan bir kuraldır.
Sebebi de çok basit; Diyelim ki aşağı ineceğimiz zaman aşağıda ki asansör çağırlırsa kesin içinde birileri çıkıyor, "-Ben yukarı çıkacağım" der ve o asansör boşu boşuna fazladan yukarı ve aşağıya inmiş olur.
Bazı alışveriş merkezlerindeki iç yapısı görünen asansörlerin çalışmasını izlemeyi çok severim 🙃 oralarda karşıt ağırlığı da görebiliyoruz. Ama bunu hiç düşünmemiştim, gene bir yaşımıza daha girdik hocam 🙂
Bu problemi dinlerken aklıma adaptif karşıt yük sistemi tasarlamak geldi. Asansör adaptif olarak binen insanların toplam ağırlığına göre hızlıca karşıt yükü ayarlayarak sistemi dengeleyecek. Böylece asansörde en az enerji sarfiyatı gerçekleşecek... Böyle bir sistemi kurgulamak çok zor değil bence...
Bir adım öteye gideyim; Asansörün tabanında ağırlık sensörleri olacak, tavanda ise bir civa haznesi. Civa haznesinden gerekli miktardaki civa hızlıca karşıt yüke pompalanacak ve gerekli durumlarda geri çekilerek sürekli bir denge durumu sağlanacak...
Buna benzer sistem karşıt yük hidrolik olarak sağlanan asansörlerde var. Boş kabin ağırlığı 1 birim ise 1.5 birim karşıt ağırlık sağlayarak daha verimli bir kullanım sağlanıyor. Tabii bu karşıt yük olayı değişken. Stabil bir hız olması gerekiyor.
Bir eşit ağırlıkçı olarak ilk kez bir fizik videosunu severek, merakla izledim. Teşekkürler hocam. (Fizik en sevmediğim derstir :p)
Hocam 12. Sınıf öğrencisiyim normalde en zayıf olduğum ders fizik ancak bu soruyu tam anlattığınız şekilde düşünerek çözdüm. Bana fizik dersini sevme motivasyonu verdiğiniz için teşekkür ederim
Benim de fiziğim iyi matematiğim zayıf. Benzer formatta matematik kaynağı biliyor musun?
Pisagor okulu izle
@30-int-ability-score Neanderthal Academy diye bi kanal var ileri seviye matematik videoları var hoşuna gidebilir
@@30-int-ability-score mesela türev videosu çok iyi zaten en üstlerde çıkar
@@ub1160 Teşekkür ederim, bakacağım. İyi çalışmalar dilerim.
Bence şu iki nokta da dikkate alınmalıydı.
1- Yukarıdaki asansör bir zaman sonra çağıran olmasa da otomatik aşağı çekilecek. Boş ineceğine 4. kattaki yukarıdaki asansörü çağırarak gereksiz enerji sarfiyatının önüne geçmiş olur.
2- Eğer bu sistem yok ise de en aktif katın zemin kat olduğu düşünülürse yukarıdaki asansörün zemine çağırılması ihtimali çok yüksek. Boş ineceğine 4. kattaki bu işlemi kendisi yapıp asansörün boş inerek gereksiz enerji sarfiyatını önlemiş olur.
Düşünce deneyleriniz hoş, teşekkürler Sayın Doğan hocam.
hocam m'=m dememiz daha mantıklı olmaz mı, sonuçta bu asansör zamanının çoğunu bir katta durarak yani çağırılmayı bekleyerek geçirecek, o zaman iki taraftaki ağırlıklar eşit olursa motor bu asansörü dengede tutmak için enerji harcamaz. m'>m olduğu durumda ise sürekli bir enerji harcaması gerekir dengede tutmak için.
İş yapılmıyorken enerji de harcanmaz..
1:54 yüzük parmağınızı oynatmadan nasıl sadece serçe parmağınızı kapatabildiniz? bunu çoğu insan yapamaz. @DoganErbahar
Hocam selamlar haftanın sorusu playlistini biraz daha canlı mı tutsak.Sorularla uğraşması zevkli oluyor.
Ben o mekanikçiyim. Denge noktası dışında bulunduğu durumlarda halatın ağırlığını atladınız. Çözümü "n" tipi yukarıdan tek makara değilde tümüyle çevresini saran "o" makara olmalı, eğer bina yeterince yüksek ise halat dengesizliğinin yanında taşıdığı yük devede kulak kalır. 😉
hocam fiziğin yanına birazda istatistik eklemeliyiz. her hatta oturum olduğunu varsayarsak ve 8. katın kullanım oranı 8/1 dir ama 1 katın kullanım oranı 8/8 dir.(1. katın da asansör kullandığını varsayıyorum) Bu durumda 8. kattaki asansörü aşağıda bırakmak istatistiksel olarak daha avantajlı.
1. Kat oranı 8/8 değil 1/2, merdiven kullanılmıyorsa ve komşunun katına gidilmiyorsa. Bir de katta yaşayıp asansör kullanan kişilerin sayısı fark ettirir, günde 10 kez kullanan var bir kez kullanan var vs vs bir ton parametre var.
Merhaba Hocam. Benim fikrim bu konuda istatistik bir çalışma yapmak yönünde. Eğer videonun başındaki fotoğraf üzerinden, tek bir hareket için konusuyorsak 8. Kattaki asansör daha mantıklı olabilir ama süreç devam edecek ise, ve bir sonraki yolcu 8. Kattan aşağı inecek ise bu durumda asansör 8 kat boş olarak yukarı çıkacak. Bu durumda bir önceki harakettr yaptığımız ekonomi belki zarar hanesine yazılacak.
Bu konuda bazı asansör firmaları bazı ayarlamalar yaparak belli bir süre haraket etmeyen asansörleri önceden belirlenmiş katlara yollayarak bu çevrimi optimuma getirmeye çalışıyorlar. Bunların dışında günümüzde hidrolik asansörler mevcut. Bunların kurumu daha zor ve daha pahalı, ayrıca çok katlı binalar için uygun olmuyorlar. Daha çok hava alanı yada alışveriş merkezlerinde bulunuyorlar. Ama günün sonunda enerji verimliliğinde çok ekonomik oluyorlar.
Tek kişiyken yani kütle küçük ise aşağıdakinin, ortalamanın üzerinde kütle olursa yukaridakinin çağrılması daha mantıklı olmaz mı sayın hocam?
Asansör'ün karşıt ağırlığı ilk düşüncede en mantıklı gelen "asansörün boş ağırlığı+ kapasitesinin yarısı" olursa en verimli olur gibi geliyo bana. Tabi asansörün kullanıldığı binaya göre değişir, bence çalıştığı zamanın yarısı kadarı boş olduğu için apartmanlarda en makulu budur, en dolu ve en boş halinde çalışabilecek en güçsüz (optimum) motor böyle seçilir.
Örneğin kapasitesi 4 kişi ise, asansörün boşken üzerinde -2 insan ağırlığında kuvvet vardır, doluyken +2 insan ağırlığında kuvvet vardır. -2 insan demek asansörün üzerinde yukarı doğru kuvvet var demektir, o yüzden aşağıdakini çağırmak daha az enerji harcatır.
Tabi apartman değilse ve sürekli her yönde hep bir yük oluyorsa o zaman işler değişir, ki zaten o durumda sadece gidilen yönün düğmesine basılıyo ve o yöne giden ilk asansör oraya geldiğinde duruyo.
İyi bir ihtimalle düşündüğünde bile senin hesabın yanlış çıkıyor, hesabının doğru çıkması için her zaman tam kapasiteyle çalışması lazım çünkü sen 4 kişi kullanacaksan asansörü sınır 4 ise mesela bir de bunun boş olarak yolculuğu var yani sen kullandığında asansörü bir kere 4 kişi ile bir kere boş kullanmış oluyorsun yani hep tam sınırda kullanırsan ancak ortalamada 2 yapıyor.
@vestaniaa 2 kişi olduğu zaman motor neredeyse hiç kuvvet uygulamadan iki yöne de gidebiliyo (ayrıca 4ü 2yi rasgele örnek sayı olarak aldım, asansörün ihtiyacı olan kapasite kaç kişi ise 4 yerine o alınabilir). Asansör boşken de motora asansör tam kapasitedeyken kadar kuvvet biner ki asansörü boştan daha hafif yapamazsın, eksi yöndeki limitin odur, iş için en optimum, en uygun, en ucuz motoru seçeceksen.
Çok güzel bir örnek, hocam aslında felsefîk açısından biraz Monte Carlo simulasyonuna benziyor. Sistemlerini optimize ederken belirli bir zaman surecideki ortalama davranışa gore tasarlamak. Siz istediğiniz kadar tasarruf yapın genellikle sistemin karakteristigine yolcu göre başına tekil bir değere yakinsar enerji tüketimi uzun vadede 😊
Günün hangi saatinde olduğuma bağlı olarak tercih yapıyorum. Sabah çok erken saatlerde aşağıdaki asansörü çağırıyorum. Akşam vaktindeyse yukarıdaki asansörü çağırıyorum. Gerçekten çok takıldığım bir sorundu, mekanik yönünü de gösterdiğiniz için teşekkürler.
Benim tercihim binadaki sosyal yaşantıya dair gözlem neticesinde oluyordu. Mekanik durumu es geçerek günün hangi vaktinde olduğuna bakarak tercih yapmak daha iyi. Gündüz ve akşam yukarıdakini çağırmak sabah erken saatlerde ve gece aşağıdaki asansörü çağırmak bana göre doğru tercihtir. Binadaki genel komşu alışkanlıklarına göre bu değişebilir elbette.
Şu an bulunduğum binada bir asansör aşırı yavaş olduğu için hep aynı, hızlı olanı çağırmaya başladım ne yazık ki. :)
Merhaba hocam, karşı ağırlık kütlesi kabin kütlesi + kabin aktif yükünün 1/2 si kadar fazla seçilir...Bazı durumlarda yani yüksek katlı binalarda taşıyıcı halatların da kütlesini dikkate almamız gerekir...Saygılarımla
eğer kabinlerin ikisi de boşsa sizin söylediğiniz doğru, ama eğer aşağıdaki kabin doluysa kabinin kütlesi dengeleyen ağırlıktan fazla olacak
Hazır çizili detaylar üzerinden konuşulunca, konuyu anlayabiliyorum. Ne zaman ki tebeşirin tahtaya dokunma ve sürtünme sesi çıkıyor, o zaman içimden karşı koyamadığım bir ses "anlayamıyorum" diyor. Eğitim hayatımı karartan detayı, 30 yıl sonra sayenizde fark ettim. Teşekkürler.
Eğlenceli ve dusundurucu bi soru bulmuş Erdoğan hocam yine:) aciklamaya gire sanki asagidakini çağırmak mantıklı ama insanların eğilimi yukarıdakini çağırmak olacağından mühendisin tasarımı da ona göre yukarıdakini dağıtmaya yönelik olacaktır
Merhaba hocam, böyle güzel sorular sorduğunuz için teşekkür ederim. Benim de konu ile uzaktan alakalı bir katkım olsun isterim enerji tasarrufu açısından insanların bu gibi şeyleri hesaplayarak hareket etmeleri kümülatif olarak fayda sağlıyor, öncelikle bunun altını çizmek isterim. Daha sonra bireysel tasarrufların (hızlı duş almak, diş fırçalarken suyu kapatmak, elektronik eşyaları standby modunda bırakmamak vs.) tüm insanlar tarafından dikkatle uygulandığını varsaysak bile, küresel ısınma gibi ekolojik krizlerin önüne geçebilecek bir boyuta ulaşmıyor. Oranları tam hatırlamıyorum fakat %20 oranınında bir faydaya ancak varıyordu ki %20'yi tutturmak pratik olarak mümkün değil. %80lik kısımda bir çok akaryakıt firması, büyük sanayi devlerinin üretim tesisleri var. Bir minik bilgi daha kutupları mahveden bir akaryakıt şirketinin "doğa dostu" bir çok sloganı var. Parçaları birleştirirsek kimseye tasarruflu olmayın demiyorum, olalım. Fakat tasarruf yaptığımızda "dünyanın kurtulacağı" gibi bir yanılgıya düşmemize neden olacak vicdan mastürbasyonundan da sakınmamız gerekiyor. Karanlık yüzlerini hoş sözlerle saklayan sermayenin de maskesini indirmek biz vatandaşların görevi.
Olaya şu taraftan bakalım. Elbet bir gün sonu gelecek bir kaynağı en iyi ihtimalle %20 tasarruf ederek kullanmak o kaynaktan daha uzun sürede faydalanmak anlamını taşır. Örneğin 100 gün yetecek bir kaynağı 120 gün kullanmak gibi. Tabii bunu da belediyelerin su idareleri gibi hesaplamamak lazım. Barajlarımızda 30 günlük su kaldı derken vatandaşı suyu tasarruflu kullanmaya teşvik edip döşenen kmlerce uzunluktaki su hatlarındaki kaynak kısımlarından toprağa karışan suyu hesap etmiyorlar. Yani aslında 30 günlük kalan su bu yüzden 25 gün yetiyor. Dolayısı ile ne kadar tasarruf o kadar fazla kullanım anlamına geliyor.
Eğer sonrasında yolcu binmeyecekse zemin kattaki asansörü çağırmak hocanın anlattığı şartlarda daha az enerji harcar.
Zemin kattaki asansörü çağırırsak, son durumda asansörlerin konumu değişmez. 8. kattaki asansörü çağırırsak, son durumda iki asansör de zemin katta olur.
Öncelikle şunun cevabını bulmalıyız "Aynı soruyu 5. veya üstü kattaki biri için nasıl cevaplardık?". Normalde m'>m olacağı için boş asansörü 1 kat yukarı çıkarmak 1 kat indirmeye kıyasla neredeyse 0 enerji harcatıyor diyebiliriz (DURUM 1). Ancak asansör kullacısının bekleme süresi artacağı için, müşteri memnuniyetini önceliklendirirsek iki asansörün uzaklığının eşit olmadığı durumda daha yakındakine işi veririz.
Peki sonrasında yolcu bineceğini varsayarsak? Diyelim ki asansör her zaman zemin ile bir X katı arasında kullanılıyor (komşuluk bağlarının bittiği senaryoda). Bu durumda yolcular %50 ihtimalle zemin kattan biniyor.
Eğer sonraki 2 kullanıcı arka arkaya zemin, 1, 2, 3, 4. katlardan ikisinden binecekse bekleme süresini azaltmak için 8. kattaki asansörü çağırmak daha mantıklı. Eğer sonraki binecek yolcu 5, 6, 7 veya 8. katlardan binecekse 8. kattaki asansörün orada kalması daha iyidir diyebiliriz.
Sonuç olarak bence 8. kattaki gelsin hocam. Bu işlere fazla da kafa yormamak lazım. Random yap geç
Merhabalar hocam, Fizik 2 ile ilgili de bir video yapar mısınız? En son Maxwell denklemleriyle ilgili bir video paylaşmıştınız, fakat ondan sonra bir içerik gelmedi. Gauss yasası, elektromanyetik dalgalar, elektromanyetik dalgaların taşıdığı enerji ve Faraday yasası gibi konular hakkında bir video hazırlarsanız çok mutlu olurum. Teşekkür ederim
Prensibi biliyordum ama ağırlık farkının ortalamasını bilmiyordum.. Öğrenmiş oldum.. Teşekkürler 😊
2 asansörün de en altta olması daha sonraki kullanımlar için enerji açısından dezavantaja dönüşebilir gibi düşünmeye itti beni. Günlük hayatta her detayı zaten aşırı düşünüyorum bir de buna kafa yoracağız geçmiş olsun.
ben asansörün kullanımdan sonra iki asansöründe zemine yakın ya da eşit kalacağı senaryoyu tercih ediyorum çünkü zeminden birinin asansörü kullanması ihtimali üst katlarda yaşan insanların kullanmasından daha yüksek mantıken diyelim ki 20 dairenin olduğu 5 katlı bir apartmanda üst katlarda maksimum 4er daire vardır zemindeki sirkülasyon daha fazla olcaktır (konunun enerjiyle hiç bir alaksı yok😂)
Bir sosyal bilimler mezunu olarak konuyu farklı bir açıdan ele aldım. Asansörü çağırırken elbette fizik bilmediğimden farklı parametreleri düşündüm. Ben asansörü çağırıp aşağı inip sokağa çıktıktan sonra o asansör zeminde kalmaya devam edecek. Dolayısıyla 8. kattaki asansörün kullanımın sonunda 8. katta kalması 5. 6. 7. ve 8. katta oturanlar için optimum senaryo olacaktır. O sebeple zemin katta bekleyen asansörü çağırmanın mantıklı olacağını düşündüm.
Hocam saygılar bu sorudan sonra aklıma takıldı acaba pilli bir duvar saati saniyeyi gösteren çubuğunu diye belirteyim assagi indirirken yer çekimini dengelemek için mi daha çok enerji harcamalı yoksa yukarı çıkarırken mı diye bir sorum var umarım görürsünüz belki sonraki videonun konusu olur iyi çalışmalar
Düşündüren ve güzel de cevaplandırdığınız bir soru olmuş. Ben soru arasındaki düşünme boşluğunda şunu düşündüm. Zemin kattaki asansör yerde duruyorsa eğer, ara kat veya en üst katta durması için gereken fren sistemine ihtiyaç olmaması sebebiyle enerji tüketimi daha az olacaktır. 8'inci kattaki asansör için de freni gevşeterek salarım gibi düşünerek 8'den çağırmak daha tasarruflu gibi gelmişti. Soru için tekrar teşekkür ederim.
Hocam bir kağıt uçağın en uzağa uçmasını istiyorsak uçağın kanatlarını ağırlığını atış hızı ve açısını vs. nasıl ayarlamalıyız? Bu soru hakkında bir video yaparsanız sabaha kadar dinlemeye hazırım. Mükemmel bir anlatıcısınız. Teşekkürler.
Öncelikle çok teşekkürler hocam. Ancak bence atlatığınız en önemli konu şu. Amaç en az enerji tüketimine sebep olmak ise, ki ben hep bu şekilde yaparım. 8.kattaki asansörü çağırırım. Sebebi ne gelince, Zemin kat ortak kullanım katıdır. Yani herkes zemin katı kullanacağı için bir asansör zemin katta ne kadar durursa bina ya gelen katlardaki herhangi biri boş bir asansörü 8. Kattan çağırmak zorunda kalmayacaktır ve ayrıca asansörü beklemek zorunda kalmayacaktır. Burada en temel nokta ortak katın zemin kat olması.
Bende öyle düşündüm 👍👍👍
@@umitibiloglu844 çok doğru
Bunun bir önemi yok çünkü her aşağıya çıkan kişi elbet geri yukarıya çıkıyor yani nötrleniyor her seferinde. Ortak bir kat olması bir şeyi değiştirmiyor yani
@ sen bunu diyerek her yukarı çıkan kişinin zemine inecegini garanti ediyorsun ama ben 4. Kattan 7 ye çıkmak istersem nasıl nötrleyecek
@@umitibiloglu844 ortak katın zemin olması avantaj mı dezavantaj mı olduğu günün saatine göre değişir. Akşam eve dönüşler artar boş asansörün zeminde olması avantaj, sabah saatlerinde dezavantaj. Boş asansör sabah işe gidiş saatlerinde katta dursa avantaj olur.
Son zamanlarda bunu düşünüp sürekli üst kattaki asansörü çağırıp, verimli bir karar aldığımı düşünüp rahatlıyordum, bu günden sonra artık tam tersini yapacağımi çok faydalı bir video, verimlilik obsesifleri için :)
Enerjiden değil zamandan yola çıkarak ihtimalleri hesapladığımda ilk aklıma gelen sekizinci kattan çağırmak oldu. Zira bütün ihtimaller göz önünde bulundurulduğunda 4. kattaki bir bireyin şayet zemin kattaki asansörü çağırdığında; eş zamanlı olarak sekiz, yedi, altı ve beşinci kattan da ekstradan butonlar tetiklenmiş olabilir. Aynı şekilde bunun üçüncü, ikinci ve birinci katlardan da tetiklenme ihtimali düşünülmelidir. Bu yüzden zemin kattaki bir asansör çağırıldığında en kötü ihtimal baz alınırsa en tepeye çıkacak ardından her seferinde duracağından hem sekiz kat çıkıp hem de her katta duruş sergilediği için enerji de harcayacaktır. Burdan yola çıktığımızda en makul seçim sekizinci kattaki asansörü çağırmak olacaktır.
Bu hesaba asansörlerin o konuma gelmesi için harcanmış ve depolanmış enerji miktarı ile bizim kullanmaya başlamadan önceki ve kullandıktan sonraki harcanan ve depolanan enerji miktarını hesaplayıp karşılaştırmak gerekiyor. Evet aşağıdaki asansörü çağırmak bizim kendi maliyetimizi azaltırken bizden sonrakinin maliyetini çok arttırabilir.
Şöyle de bir durum var: Çoğu apartmanda asansör zemin kattan ayrıldığı anda geri sayım başlar. Ayarlı olan süre bittiğinde asansör zemin kata inerek konumunu sıfırlar. Böyle bir sistemde zemin kattaki asansör tercih edilsede edilmesede 8. kattaki asansör kendi başına aşşağı inecek bu yüzden tasaruflu olanın 8. kat olduğunu düşünüyorum. (benim oturduğum apartmanda 2 dakikaya ayarlı olması lazım)
Karşı Ağırlık = n.(kabin ağırlığı + optimum kattaki halat ağırlığı farkı + ray sürtünmeleri farkı + maksimum yük) şeklinde hesaplanır. Buradaki n eğer yük asansörü ise 0.40 binek asansör ise 0.45 rejeneratif asansörler için 0.5 civarı alınır. Düşük oran yük taşımayı yüksek oran enerji verimliliğini optimize eder. Bu hesaplamaları Elevator Architect, Lift Designer gibi programlar bizim için yapar. Zaman zaman gelişmiş kontrol kartı ve ağırlık sensörüne sahip asansörlerde toplanan verilere göre ağırlık güncellenebilir. Çok gelişmiş asansörlerde mesela plaza asansörlerinde çok daha karşamış algoritmalar kullanılır. Bu algoritmalar eş zamanlı haraket eden 8 asansörden sizin için en uygun olanını enerji ve hızı optimize ederek ilgili katta durdurabilir. Bu algoritmalar o kadar iyi ki çok çok küçük detayları göz önünde bulundurabilir.
Eğer m' > m ise bu durumda asansörler neden düşüyor? Normalde serbest bırakılsa bile yukarıya doğru çıkması lazım. (Tek sebep halat kopması olabilir)
Hocam selamlar, YKS'ye hazırlanan bir öğrenci olarak yorum katmak isterim. Öncelikle enerji sarfiyatında makaranın öbür ucundaki kütleyi düşünerek yorum yaptık ve bu açıdan zemin kattaki asansörü çağırmak mantıklı gelebilir. Lakin dışarıdan eve gelen ve asansörü kullanacak iki kişi hayal edelim. Bunlardan ikisi de ayrı ayrı 4'e eşit uzaklıkta olan 3. ve 5. kata çıkmayı amaçlasınlar. Biz evi terk ederken zemin kattaki asansörü çağırıp bu asansöre binerek binayı terk ettiğimizde önceki durumun aynısı yani biri zemin diğeri 8. katta olan bir asansör kombinasyonu olacak. Şimdi 5. katta oturan zemin kattakine binip çıksın 3. katta oturan ise önce 8den asansörü çağırıp sonra kendi katına çıksın. Asansörlerin toplam aldığı yol 5+8+3=16 kat olacak. Halbuki biz 8. kattaki asansörü çağırıp aşağı inseydik iki asansör de zemin katta bekliyor ve toplamda bu asansörler 8 kat yol alacaktı. Tabii benim dediğim daha çok insanların işten veya okuldan eve geldikleri akşam saatlerine tekabül ediyor. Sabah saatlerinde ise bu durum tam tersi olacak şekilde asansörler konumlanırsa enerji sarfiyatında daha fazla azalma görebiliriz, saygılar.
Bilimin günlük hayattaki yerini gösteren HOCA GİBİ HOCA! Lütfen devam edin. İzlenme oranlarını boş verin, Türk diliyle bu içerikler burada dursun
Yukarı çıkacaksam 8. kattakini, aşağı ineceksem 0. kattakini çağırırım. Aksi halde 0. katta 2 tane asansör bekler ve üst kattaki birisi asansörü çağırdığında daha fazla enerji harcanmış olur.
Dışarıdan bir sürü insan geldiğini düşün. O zaman zemin katta olması daha mantıklı olur. Zaten bir çok asansör ( bizim apartmandaki de dahil ) bir süre kullanılmadığında aynı sebepten zemin kata otomatik gider.
Hocam çok güzel bir anlatım ve örnek olmuş. Bu durumu bir çok arkadşıma anlattığımda inandıramamıştım. Artık bu videoyu göstereceğim direk :D Hocam bir de lütfen beyaz tahtaya geçin. Her tebeşiri sürdüğünüzde içimiz cız etti :D
Güzel bir şey düşünmüşsün tebrik ederim keşke insanlar da buna dikkat etse bir de dubleks çalışan asansörler var onların da yazılımları resetlemeli bu teoriye göre yakın olanı yollamasın
Gerçekten çok sade ve akıcı bir anlatım diliniz var. Bu içeriğiniz sayesinde olaya normal düşünce tarzımdan farklı bir bakış açısıyla bakmamı sağladınız, teşekkür ederim (Soruyu yanlış yaptım)
Bizim apartmanda bu örneğin 7 katlı versiyonu var sevgili hocam. Asansörlerin üzerinde " Gideceğiniz kata en yakın olan asansörü çağırın" yazıyor, sebebini hala çözmüş değilim. Sizin yaklaşımınıza eleştirim ise, enerji tasarrufunu uzun vadede kullanıma göre değil tek kullanıma göre dikkate alıyor olması, siz zemindeki asansörü çağırdıktan sonra yukarı çıkmak için apartmana giren biri, sizin çağırdığınız meşgul olduğu için 8nci kattakini çağırmak durumunda kalacak, saygılar.
Çok uzun yıllar asansör teknisyenliği yapmış biri olarak konuyu pekiştirecek birkaç ekleme de ben yapayım isterim.
Asansörlerin karşı ağırlıkları kabaca bir hesapla boş kabin ağırlığına asansörün taşıma kapasitesinin yarısı eklenerek bulunur, örnek vermek gerekirse boş ağırlığı 600 Kg olan bir kabinin taşıma kapasitesi de 500 kilogram olsun, bu durumda karşı ağırlık 600 + (500:2) = 850 Kilogram olarak belirlenir. Yani asansör boşken ve tam yüklüyken taşıma kapasitesinin yarısı kadar yük taşıyor olur (250 Kg), asansör kapasitesinin yarısı kadar yük aldığında ise her iki yöne de en az enerji ile hareket eder, çünkü kabin + yarı yük = karşı ağırlık durumu oluşmuştur, bu denge durumu kabin en alt kata ve en üst kata yaklaştıkça halatların bir taraftan diğer tarafa aktarılması sonucu halatların ağırlığı ile kabin ve karşı ağırlığın kuyudaki pozisyonuna bağlı olarak kısmen bozulur. (Bu durumu önlemek için özellikle yüksek katlı asansörlerde halatların ağırlığını da dengelemek için kabinin altından karşı ağırlığın altına bir denge zinciri-kayışı da eklenir)
Biz asansör teknisyenleri, iki kat arasında kabinde mahsur kalan insanları zaman zaman motorun volanını el ile çevirerek kabini en yakın kata alarak kurtarırız ve bu durumlarda aynen Hocamızın anlattığı gibi çoğunlukla kabini yukarı almayı tercih ederiz, çünkü şayet kabin boş veya yarı yükün altında yüklüyse volanı el ile çevirmek yukarı alırken çok daha kolaydır, hatta bazı durumlarda boş bir kabini yukarı alma yönünde elle küçük bir hareket verdiğimizde kabin git gide hızlanarak kendiliğinden yukarı doğru hareket etmeye devam eder, şayet freni devreye sokmasak kuyunun üst sınırına bile çarpar, bu kafa karıştırıcı gibi geldiyse aslında o an kabine değil de karşı ağırlığa ne olduğunu düşünmeye çalışın, sonuçta biz kabine yukarı yönde bir hareket verirken kabinden 1,5 kat daha ağır karşı ağırlığa da aşağı yönde bir hareket vermiş oluyoruz, el freni indirilmiş yokuşta duran bir kamyonu hafiften ittiğinizde olacağı gibi karşı ağırlıkta gittikçe hızlanarak aşağı gider, tabi bu durumda kabin de yukarı... (Bu etki taşıma kapasitesi yükseldikçe, büyük asansörler de daha da belirgin olur)
Bazı yorumlarda Dublex asansörlerden bahsedilmiş, bu yan yana iki asansörün kumanda panolarının birbirleriyle haberleşerek en verimli şekilde çalışmalarını sağlayan bir sistemdir, bu asansörler çağrı yapılan kata yakınlıklarına, ne kadar yüklü olup olmadıklarına, hangi yöne gittiklerine göre bir çok veriyi işleyip o çağrıya hangisinin gideceğini belirlerler, bunların yan yana çalışan 2-3-4-5 gibi çeşitli farklı modelleri de var.
Bu kadar uzun uzun okuyanlar için aslında asansörleri yanlış kullanıyor olmamızdan dolayı ülkenin kaybettiği enerji ve iş gücünü önlemenin çok kolay bir yolunu da söylemeliyim.
İş merkezleri, AVM'ler , hastaneler, kamu kurumları ve hatta artık sıradan apartmanlarda bile asansörler "çift yön toplamalı" dediğimiz bir sistemle çalışıyor, hani şu ara katlarda iken gördüğümüz 2 adet çağır butonu var ya işte o asansörler, örneğin 5. kattasınız ve aşağı inmek istiyorsunuz, kabin de 2. katta ... Bu durumda genel olarak yapılan yanlış yukarı yönlü çağrı butonuna basarak kabini yukarı getirmeyi düşünmektir, oysa ki sizin kabinin nerede olduğunu hiç önemsemeden hangi yöne gitmek istiyorsanız o yönün çağrı butonuna basmanızdır, yani siz 5. kattan aşağı inmek için 5. kattaki aşağı yön çağrı butonuna basmalısınız, kabinin nerede olduğunun hiç bir önemi yok. Ayrıca asla iki butona birden de basmamalısınız.
Hani binalarda dakikalarca asansör bekliyorsunuz ya işte bu sürenin yarısından fazlası bu yanlış kullanım yüzünden.
Asansör tıpkı bir dolmuş gibi önce yukarı doğru gitmek isteyenler için yukarı yönlü çağrı butonlarının basıldığı katlarda dura dura ve yolcuları toplaya toplaya yukarı gidecek, dönüşte de aşağı yöne gitmek isteyenleri toplaya toplaya aşağı gidecek, böylece gereksiz durup kalkmalar ve asansör içinde ters yönde ve yer kaplayarak yapılacak anlamsız yolculuklar olmayacak.
Sonuçta hiç birimiz Kadıköy'e gitmek için Kadıköy'den Maltepe'ye giden minibüse Bostancı'da el etmiyoruz değil mi? ;-)
Çok uzattım ama umarım faydalı olmuştur...
@@pikador1969 teşekkürler bu güzel yorum için
Gündelik hayattan örnekler vererek fizik sorusu çözmek gerçekten çok eğlenceli ve faydalı. Teşekkürler.
Bir mühendis olarak bunu tasarlayan mühendis olsaydım zaten ikisi birbirine bağlı olan tek bir yukarı ve aşağı tuşu olurdu. Aşağı ineceği için de environmental variable lara gore, başka bu asansörü kullanmak isteyen olup olmamasına göre değişirdi. Zaten başka bir kullanıcı yoksa zemindeki asansörün gelip tekrar zemine inmesi ve 2 asansörün en uzak konumda kalması mantılı. Aksi taktirde yukarıdaki asansör gelirdi ki, konumumdan üst kata çıkmam gerekmesin.
Psikolojik olarak baktığımızda gizemli, kendimizden üstün olanı çağırma ihtimalimiz daha yüksek
zemini cagirmak etik yonden de mantikli 4 e cikacak geri inceksin bi asansor zeminde biri 8de kalacak boylece yukari kattan inmek isteyen acil durumda kullanir asagidan da yukari cikmak istteyen zemindekini kullanir bazi zamanlarda terazi fizikle degil vicdanla agir basar hocam saygilar
İzledim abone oldum sayın hocam. Başarılar dilerim 🍀
Hocam merhabalar devrede + uçtan çıkan akım devrenin devamında direnç olup olmadığını görmeden hangi oranda üretileceğini veyahut da anakoldan tali yollara geçerken hangi oranda ayrılacağını nereden biliyor bununla ilgili de bir video veya bir açıklama yapabilirseniz çok srvinirim
hocam asansörün çalışma mantığını düşünme süresinden önce verseydiniz izleyicileriniz doğru sonuca daha sağlıklı varabilirlerdi. karşıt ağırlık ile çalıştığını çoğu kişi tahmin edemeyecektir. güzel bir düşünce deneyi. teşekkürler
Evet. Asansörde karşıt ağırlık diye bir şeyi ilk kez duydum bende
Hiç metrodan çıkınca asansöre bindin mi
Olimpiyat anlatımları gelecekmi hocam? 😊lütfen cevap yazınız
Doğuş üniversitesinden selamlar(1.Sınıf yazılım müh.), Hocamın videosundaki asansör problemi bayağı ilgimi çekti, özellikle modern asansörlerdeki rejeneratif frenleme sistemleri açısından birkaç şey eklemek istedim.
Ya şimdi düşünün, klasik Atwood makinesi zaten başlı başına ilginç bir sistem ama modern asansörlerde işin içine bir de rejeneratif frenleme girince olay bambaşka bir boyuta taşınıyor. Mesela şöyle düşünün: Asansör aşağı inerken normalde boşa gidecek enerjiyi elektriğe çevirip binada kullanabiliyoruz. Yani asansör sadece enerji yiyen bir canavar değil, aynı zamanda enerji üreten bir sistem haline geliyor.
Hocamın verdiği örnekte, 8. kattan inecek asansörü düşünün. İnerken ürettiği enerjiyle binanın aydınlatmasına, hatta diğer asansöre bile güç sağlayabilir. E bu durumda "8. kattaki asansörü çağırsak daha mantıklı olmaz mı?" diye düşünebiliriz.
Ama burada bir catch var arkadaşlar. Bu rejeneratif sistemlerin verimi şu an %45-75 civarında. Yani kabin inerken üretilen enerjinin bir kısmı maalesef kayboluyor. Bu yüzden hala zemin kattaki asansörü çağırmak daha mantıklı olabilir.
Bir de şöyle düşünün: Zaten rejeneratif sistem varsa, zeminden yukarı çıkarken de sistem optimize çalışıyor. Yani hem karşı ağırlık hem rejeneratif sistem birlikte çalışarak en verimli çözümü bulmaya çalışıyor.
Sonuç olarak, hocamın videosu baya düşündürücü olmuş.
Yukarıdakini aşağıya çağırmak daha fazla enerji harcatır.
Asansörlerde boş ağırlık+toplam taşıma kapasitesinin yarısı kadar karşı ağırlık bulunur. Kabin ile karşı ağırlık zıt yönlere hareket eder. İkisi de bir halatın iki ucunda yer alır.
Örneğin 800kg taşıma kapasiteli ve boş ağırlığı da 500kg olan bir asansörde 900kg karşı ağırlık kullanılır. Bu asansörü boş halde aşağı kata çağırdığınızda asansör motoru 900kg'lık karşı ağırlığı yukarı çeker. Kabin de aşağı iner. 900-500'den motor net olarak 400kg ağırlığı yukarı çekmek için ekstradan enerji sarf eder.
Asansörü yukarı çağırdığımız senaryoda 900kg'lık karşı ağırlık aşağı inerken, 500kg'lık kabin yukarı çıkar. Burada motor gücüne çok fazla ihtiyaç yoktur. Her şeyi yerçekimi, yani uzay zaman bükülmesi halleder. Ağırlık uzay zamanın büküldüğü yöne doğru hareket ederken halatın diğer ucundaki kabini de yukarı çeker.
m' nün ağırlığının kabin ağırlığından ağır yada eşit olması kullanılan yere göre de değişir. Bi iş merkezinde daha ağır olması uygundur ama ortalama bi apartmanda asansörü çağırınca kabin genelde boş gelir. Bu durumda Eşit olması daha mantıklı gibi geliyor.
3:27 Kesin burada da paylaştınız ama yayınlamamaya karar verdiniz. Merak ettim şimdi
Değerli hocam, öncelikle teşekkürler, lakin asansörle ilgili diyeceklerim var. Enerji tasarrufu olayı çok güzel, lakin bunu düşünse düşünse en çok isviçreliler düşünür, bizde her iki butona da basıldığı için her katta duran asansörde "haa aşağı mı iniyor bu pardon" diyen ziyaretçilere sinir olmayanınız var mı. Bi de teknokentlerde meşhurdur, zemin kattaki asansör bi türlü yukarı çıkmaz, neden? çünkü her 10 sn de yeni birisi için kapı tutulur doluşana kadar beklenilir. En sinir olduğum sabahlar o sabahlar işte hocam.
Doğan hocam merhabalar. Acaba hiç atom fiziği hakkında bir video çekmeyi veya uzay fizigi hakkında bir video çekmeyi düşündünüz mü. Olsa çok güzel olur hocam.
Sonunda biri bu meseleyi konuşuyor. Sağ olun, var olun hocam.
Hocam elinize sağlık hiç öyle düşünmemiştim
Boş kabin yukarı giderken az enerji harcar , dolu kabin aşağı yönde inerken az enerji harcar
hocam şahsen daha detaylı bir çözüm beklerdim çünkü asansör gaipten gelen güçlerle durmuyor sonuçta bi frenleme sistemi ve bilemedigimiz sistemleri var bunları da hesaba katarsak daha farklı bir sonuç gelebilirdi diye düşünüyorum
Buradaki bir faktör olarak (belki ilk çağırma maliyetinden daha önemli) bizim bindiğimiz kat, gittiğimiz kat, ve diğer katların erişim sıklığını değerlendirmek de gerekmez mi? Aşağıda videoyu izlediğimde kendi çözümümden aklıma gelen birkaç örnek zırvalıyorum hocam.
Örneğin, çok fazla insanın eriştiği bir kat N olsun. Asansörü N katından yukarı doğru çağırırsak enerji verimli bir çağırma süreci gerçekleştirmiş oluruz. Ancak eğer kullanımımız bittiğinde asansörü N katından yukarıda bırakıyorsak erişim sıklığı nedeniyle yüksek olasılıkla asansör zaten geri inecek ve bizim kullanımımız yüzünden ek bir bedel ödecenek. Burada en kötü durum özellikle asansörü N katının altından çağırıp N katının üstüne bırakırsak gerçekleşiyor. Bu durumda gelecekteki "ucuz" çağırma maliyetini tüketip "pahalı" bir çağırma maliyetine dönüştürmüş oluyoruz.
Buna benzer koldan bir örnek olarak üst katlardan bir asansörü daha "pahalı" şekilde kendi katımıza çağırıp daha sonra aşağı inmeye devam ederek N katına yaklaştırabiliriz. Bu işlem sadece kendi kullanımımız içerisinde enerji verimsiz bir süreç ancak gelecekte asansör yüksek olasılıkla N katını ziyaret edeceğinden ve bizim kullanımızda en az bir katı bizim ağırlığımızla indirdiğimiz için enerji tüketimi "ucuzlamış" sayılır (biz bu kullanımı gerçekleştirmeseydik gelecekte asansörün N katına boş şekilde daha fazla enerji tüketilerek inmesi gerekecekti).
Özetle asansörün ilk durumu ve bizim gittiğimiz katın N katına göre durumuna bağlı olarak pahalı çağırma sürecinin belirli kısımları amorti ya da ucuzlamış olabilir ve ucuz çağırma sürecinin belirli kısımları ek masraf çıkarabilir.
Kesinlikle. Suphesiz bir asansorun en cok gittigi kat zemin kattir.
Zaten halihazirda zemin katta hazir duran bi asansoru yukari cagirmak yerine. Muhtemelen birazdan zemjn kata bos olarak cagirilacak yukari kattaki kabini asagi getirmek daha verimli olacaktir.
Zaten cok asansorlu hastane gibi yerlerde asansorler kimse cagirmasa bile bir zaman sonra kendiliklerinden zemin kata inerler. Bu zamandanda tasarruf saglar.
Ayrica yukari kattaki insanlarin yuruyerek asagi inmeyi tercih etme ihtimali de asagi kattaki birisinin yuruyerek yukariya cikmayi tercih etme ihtimalinden fazladir.
Bu problemde sorun tum katlarin esit kullanildigi ve insanlarin asansorle katlar arasinda gitmeyi de ayni siklikta tercih etttiginin varsayilmasi.
Bi kere 8.kattan aşağı inen asansor, zemine kadar sürekli inerek indikçe yolcularını birakarak ilerler. Biz 4.katta isek zemine gideceksek 8.kattan gelene atlar, bizi biraktigi yerde ineriz. Yok eğer çıkmak istedigimiz yer 8.kat ise, zeminden gelen asansör yolcularını toplayarak ust katlara tirmanarak geldiginden 4.katta atlar ve gitmek istedigimiz kata yukselerek gitmeye devam ederiz. Asansörlerin en doğru ve doğru çalışma mantığı budur. Boş yere enerji kaybini ve surekli asansörü yormamış olursunuz, zaten avmlerde hastanelerde asansörler bu sekilde tasarlanip calismaktadir.
Asansörün toplam hareketini de hesaba katmak lazım tabii. Asansör zemin kata tekrar (dolu olarak) indiğinde harcanacak toplam enerji ne olacak?
Merhaba çocuğuma ağırlık olarak bakmışsınız Ama buradaki etken parametrelerden birisi de yoldur asansör kabini yüksekliği L olarak kabul edersek asansörün yukarıdan aşağıya gelirken aldığı yol L kadar az olacaktır Çünkü taban kat hizasında duracaktır aşağıdan yukarıya çıkarken artı mesafenin üzerine kabin boyu olan Lady eklemeniz lazım 3 eşittir kuvvet çarpı yol olduğu için burada yolun en kısa olduğu için burada en mantıklı çözüm yukarıdan aşağıya çağırmaktır teşekkür ederim
sorunun çözümü bence günün saatine göre değişebilir. Eğer daha az enerji harcamak isyiyorsak günün belli saatlerinde asansörün ortalama hangi katlarda kullanıldığını da göz önünde bulundırmak daha doğru bir seçim yapmamızı sağlar. Misal eğer asansörü iş çıkış saatlerine yakın zamanda kullanıyorsak zemin kattaki asansöörü kullanmak uzun vadede vaha çok enerji sarfiyatına yol açacaktır çünkü bu saatlerde insanların ezici çogunluğu zemin kattan kendi evlerine gidecektir bu durumda eğer aşşağı ineceksek 8. kattaki asansörü kullanmamız (daha sonra bu asansörün zemin kattan çağırılacağını varsayarsak) daha akıllıca olacaktır. Tam tersi işe gidiş saatleri için de geçerlidir.
Değerli Hocam,artık binalarda birbirinden bağımsız değil dıştan çağrılarda ortak bir algoritma altında çalışan sistemler ( dubleks) kullanılmakta ve bu algoritmanın daha uygun göreceği kabin sizin çağrınıza gelecektir.Ancak farz edelim ki iki asansör de birbirinden bağımsız (simpleks) çalışıyor olsun..Eğer bu çağrıyı sabah saatlerinde yapacaksam alt katta bekleyen asansörü çağırırım çünkü sabah saatlerinde binada trafik akışı kişilerin okula ya da işlerine gitmesi nedeni ile üst katlardan zemin kata doğrudur ve diğer asansörü bu kişilerin binayı daha hızlı terk etmeleri için diğer kişilere bırakırdım.Bu trafik durumu akşam saatlerinde de zemin kattan yukarı yöndedir ve benim 8.kattaki asansörü çağırmam enerji korunumu için daha efektif olacaktır.Saygılarımla..
Hocam olasıksal yaklaşırsak olaya alt kattakini çağırmak daha mantıklı olacaktır diye düşünüyorum.
Zemindekini çağırıp asansörü zeminde bırakırsak başlangıçtaki hal ile aynı konumda olur iki asansör de. Aksi halde ikisi de zemin katta kalır. Ve bizden sonra kullanacak olanların 5.-6.-7.-8. kattan asansöre binme ihtimalleri var ve bu da kullanılan enerjiyi arttıracaktır.
Yoğunluk fonksiyoneli teorisi (DFT) hesaplamalarının, bükülmüş katmanlı 2D malzemelerin elektronik ve tribolojik özelliklerini tahmin etmede karşılaştığı sınırlamaları aşmak için makine öğrenmesi ve yapay zeka yöntemlerini nasıl entegre ediyorsunuz? Bu tür hibrit yaklaşımların doğruluk ve hesaplama maliyeti dengesi üzerindeki etkisi hakkında görüşleriniz nelerdir?
Hocam terse düsüren harika izahlar.Bir kez daha tesekkurler.
Peki hocam frenleme sistemi koysaydık nasıl olurdu? Enerji olarak fren balatalarındaki aşınmayı kullansak nasıl olurdu, sonuç yine aynı olur muydu?
TH-cam'da denk geldiğim nadir ve güzel videolardan biri oldu, teşekkürler
Bu basit bir optimizasyon problemidir. Her kata yerlestirilecek ve sadece kisi sayisinin belirlenmesi icin kullanilacak bir kamera ve/veya sensor yardimiyla, t aninda asansorun hangi kata yonelmesi gerektigi kolayca hesaplanabilir. Bekleyen kisi sayisindaki anlik degisimi goz onune alarak, optimal bir cozum elde edilebilir ve mikrodenetleyiciye (gelismis) ne yone hareket etmesi gerektigi talimati verilebilir. (Not: Bu varsayimda kullanilan ekipmanlarin (gelismis mikrodenetleyici ( orn.ARM Cortex-M ) , kamera, sensor vb.) olasi maliyetlerinin asansor kurulum asamasindaki toplam maliyete dahil edildigi ve toplam maliyet sapmasinin %10'u gecmeyecegi kabul edilmistir.) Kisaca kameraların gercek zamanli verileriyle lineer programlama kullanilarak ( greedy'de olur) dusuk maliyetli ve hizli bir cozum pek ala bulunabilir. CPU maliyeti 3-4 ms'yi gecmez. ( Kat sayisini aralikli dusunuyoruz. )
8. kattakini çağırırdım sanırım yerçekimi yönünde iş daha rahat yapılır falan diye düşündüm şu an
Cevap çok mantıklıymış 😁
Değerli hocam ben ‘’etik ‘’ olarak. z de ki asansörden daha çok 8. Kattakinin tercih edilmesi taraftarıyım apartmana gellenler için z de hep bir asansörün bulunması çok daha iyi dir :) o yüzden 8. Katı çagırırım böylece apartman girişi kullanım sıklığını azaltmak adına Saygılarımla
Ben aşağı ve yukarı giderken aynı gücü harcadığını düşünmüştüm bu yüzden, bizden sonra asansörü kullanacak kişiyi de düşünerek cevapladım. Asansörlerin en uygun boşta bekleme konumu başlangıç pozisyonu olabilir diye düşündüm ve biz indikten sonra tekrar bu konumda kalması için aşağıdaki asansörü çağırmak gerekir
Sadece o kişinin aşağı inmesi için harcanacak enerjiyi düşünürsek zemin kattakini çağırmak daha tasarrufludur. Asansör 4. Kata geldikten sonrası her iki durum için de aynıdır. Dolayısyla sadece 4. Kata gelme durumunu değerlendirmemiz farkı ortaya çıkaracaktır. Karşıt ağırlık zemin kattaki için yukarıdadır. Dolayısıyla 4. Kata çıkarken karşıt ağırlığın yardımıyla asansör 4'e çıkacaktır. Fakat 8. Kattaki için karşıt ağırlık aşağıdadır dolayısıyla 4. Kata inmek için karşıt ağırlık ile kabin farkı kadar bir ağırlığı yukarıya çıkarmak için enerji harcayacaktır.
Ben aşağı ineceksem hocam
Yukarıdaki asansörü çağırıp da aşağı inersem aşağıda 2 asansör olmuş olacak
Yukarıdan birisi inmek istediğinde birini çağıracak
Benimki ile birlikte 2 hareket olmuş olacak
Ama aşağıdakini yukarı çağırıp tekrar onu kullanırsam;
Yukarı çıkmak isteyen de aşağı inmek isteyen de asansör çağırmamış olacak
Toplamda bir hareket ile gamamlamış olacağız. İnş bu sefer doğrudur 😅
Enerji ekonomisi böyle olur, sadece asansörün kullandığı enerji değil, asansör lerin konumları daha önemli...
Paylaşımınız için teşekkürler hocam, çok net bir anlatımdı gerçekten.
Atwood makinesi olmadan yapsak nasıl olurdu?
Her durumda aşağıdakini çağırmak daha mantıklı. Teoride sizin dediğiniz gibi daha az enerji sarf eder. Pratikte ise mesela ben 8. kattakini çağırırsam ve benden sonra 8. veya 7. kattan birisi aşağıya inmek isterse o zaman asansör taa aşağıdan önce yukarı 8 kat çıkıp sonra tekrar 0 a inmeli yani toplam 16 kat gibi kullanılmış olacak. 4 ve aşağısındakiler zeminden çağırabilir ama daha yuksrdakiler enerji açısından büyük sıkıntı
Eğer akşam saatleri ise, yukarıdakini çağırırım. Aşağı indiğimde ikisi de aşağıda olsun. Çünkü akşam asansör trafiği aşağıdan yukarıya doğru olur evlerde.
Aşağıdakini çağırırsam sonuçta biri yukarıda biri aşağıda kalır ve bu olası trafiğe ters.
Verimlilik açısından elbette ki sizin dediğiniz doğru ancak kullanım senaryolarını değerlendirince tam tersi sonuca erişiriz.
Bu arada, ben daima karşıdakinin tersi fikirde olmaya çalışırım. Öyle düşünmesem bile. Çünkü fikirler tartışılıyorsa, eşit olarak temsil edilmeli ki doğru bulunabilsin. Kazara, yanlış olan fikir daha fazla temsil edilirse, doğruyu bulmak imkansız olabilir.
Asansörün ağırlığıyla, yükün ağırlığının eşit olması enerji tasarrufu daha iyi sağlamaz mı?Fazla olursa Asansör dururken de dengelemek için enerji harcanması gerekmez mi
@@fyfn-b9x bu durumda asansöre her biri bindiği anda denge bozulur. Asansöre binen ortalama kişi sayısına göre bu ağırlığı ayarlamak uzun vadede en tasarruflusu olur. Boş bir asansör için dediğin mantıklı ancak asansörün sürekli boş olma durumu asansörün çalışma prensibine aykırı
@ub1160 Apartmanlarda asansörlerin çalışma süresi durma süresine göre genelde çok daha azdır, bu durum asansöre binen kişileri kısa süreli dengelemek yerine durgun konumda ki asansörü uzun süreli dengelemekten daha az enerji harcamaz mı?
@@fyfn-b9x dediğin baya mantıklı hiç böyle düşünmemiştim. Ama ivmelenerek hareket etme durumu statik bekleme durumundan epey daha fazla enerji gerektiriyordur. Gün içerisinde pek kullanılmayan ve genelde boşta duran bir asansör için senin dediğin daha mantıklı olabilir ama
aynı zamanda da asansör sistemlerinde koruma amaçlı damar kapaklarına benzer tek yönlü servest açılabilen engeller olur onlar aşağıdan yukarı geçişte kendiliğinden açılırken aşağı inerken yani anlık düşüşlerde engel oluşturur ve asamaörü servest bırakmaz asansör regülasyonları sebebiyle de aşağı inerlen o kapakcıklar sürekli kapanarak yani ek regülasyonlarla inmelidir bu yüzden de aşağıdan yukarı çağırmak daha verimli ve hızlıdır