Jerzy Waldorff was a Polish music critic, writer, columnist, and social activist. He was born in 1910 in Warsaw, where he died in 1999. Waldorff's long and eventful life spanned nearly across the whole 20th century. He was shaped by the tradition and culture of the interwar period and transferred this culture to the post-war reality, becoming 'the last baron of the Polish People's Republic'. Mariusz Urbanek wrote: His characteristic voice coming from the radio was recognised by everyone. His subsequent dachshund dogs, all named Puzon (translator's note: Polish word for 'trombone'), which accompanied him during TV shows, were equally popular. He wrote columns devoted to classical music and books which were widely read for their fine style. Waldorff was born in 1910 as a son of Joanna, née Szuster, and the landowner Witold Preyss. Jerzy Waldorff was the main source of information about his family and social background. He often objected to being called an 'aristocrat' or a 'baron'. 'I descend from a very old gentry', he said in the interview carried out by Tomasz Raczek. The coat of arms that he used - 'Nebram' - was known as early as in the 14th century. 'Waldorff' is another name for the same coat of arms, but Jerzy Waldorff himself did not explain why he decided to use this variant of his surname. His parents were wealthy. Nevertheless, his father was careless with money, so the family's financial situation was not always stable. Waldorff spent the first years of his life in Kościelna Wieś in the Kujawy region and in a small manor house in Rękawczyn in the Wielkopolska region, which he described later in the autobiographical novel Fidrek. He was educated in the lower secondary school in Trzemeszno and in the St. Mary Magdalene's lower secondary school in Poznań, which influenced him a lot. Waldorff emphasised that he was shaped by the family environment. He had a big multigenerational family which took part in providing a young individual with 'decent education'. 'At that time the artistocracy simply consisted of well-educated people', Waldorff said. He dedicated many of the anecdotes from his books to his relatives and friends, uncles and grandmothers. Before the war he went on a few journeys to Western Europe: he visited France, Belgium, the Netherlands, and Italy. His mother was particularly persistent on these journeys since she believed that thanks to them her son would get to know European culture better and later make use of this knowledge in his adult life. Waldorff was a fluent speaker of French, English and German. He studied law at the University of Poznań and received music education in the Academy of Music. However, he quickly abandoned the idea of becoming a lawyer and moved to Warsaw in order to become a music critic. From 1936 he was a music reviewer in the magazines Kurier Poranny and Prosto z Mostu. He supported the National Democracy political movement. In 1938 he stopped collaborating with Prosto z Mostu, because he objected to the growing anti-Semitism of the magazine. However, in 1939 Waldorff published a few anti-Semitic articles in Kurier Poranny. Also in 1939, influenced by the experiences from the travel to Italy in 1937, he published his first book titled Art under the Dictatorship in which he underlined Mussolini's merits for Italy's development. In 1938 Waldorff met Mieczysław Jankowski, who was later a dancer of the Grand Theatre and National Opera in Warsaw and a pedagogue. They spent holiday in Krynica and after that Waldorff told his mother he was going to get involved with him. The mother accepted her son's decision, but the father disinherited him and part of his relatives cut him off or outspokenly ignored. Waldorff spent the wartime in Warsaw. He was not mobilised in September 1939. In October he went to Vilnius in order to find and bring Mieczysław Jankowski over to Warsaw. Waldorff met him in 1938; they were together until the end of his life (Jankowski passed for Waldorff's alleged cousin, but close friends knew about their relationship). During the war Waldorff was involved in conspiratorial cultural life. He collaborated with the underground and the Central Welfare Council and organised classical music concerts for children and the young. When the Warsaw Uprising broke out, he was in Łomianki near Warsaw where he was preparing announcements from the intercepts of the Allies radio stations. After the war, as a son of a landowner, a supporter of the National Democracy movement and a former columnist of a right wing magazine, he had trouble finding a job, but the director of the Polish Radio, Roman Jasiński, employed him 'covertly', as Waldorff himself put it. He worked under a pseudonym as the radio programmes controller. Thus, Waldorff was a witness of the post-war revival of the Polish Radio in the ruined Warsaw. In 1945 he lived in the temporary studio of the radio in a flat on Targowa street. He shared the sleeping space 'under the piano' with Władysław Szpilman. Waldorff wrote down and edited the pianist's war memories. The first version of the memoirs appeared in 1946 under the title Śmierć Miasta (translator's note: The Death of a City). In 1946 he became an editor of the magazine Przekrój, consequently moving to Kraków, and he convinced Marian Eile to hire Konstanty Idelfons Gałczyński. In 1950 he moved back to Warsaw and worked as a reporter for Express Wieczorny. From 1951 he had his weekly music programmes in the Polish Radio. He worked in the radio until 1976 when he signed the so called 'Memoriał 25', the letter of opposition against the changes in the constitution of the Polish People's Republic signed by members of the music circles. After that he was expelled from the radio. During all his life Waldorff worked not only as a music critic but also a music popularizer and educator. His work in the radio brought him a big popularity which grew even more because of his columns in press and television appearances. Between 1957 and 1960 he published the famous series 'Ciach go smykiem' in the weekly Świat. For years he was a columnist in Polityka, he published books which were devoted to music above all, but they were also novels, biographies and memoirs. The second area of his work, not less important than writing and music criticism, was social activity which was often linked with journalism. Waldorff was famous and recognised and it enabled him to gain funds and publicity for social campaigns. Through all his life he would involve in and animate different social actions and campaigns either for funding a museum or protecting an old palace or building a monument. His first big success in this scope was a campaign for buying out Karol Szymanowski's villa named 'Atma' in Zakopane and founding the composer's museum there. He also acted in support of the opening of the Theatre Museum in Warsaw, getting a place for the seat of the Museum of Musical Instruments in Poznań, rescuing the palace in Antonin from devastation, organising the Polish Piano Festival in Słupsk (in 1986 he received honorary citizenship of this city) and building Józef Piłsudski's monument next to the Belweder palace. In 1974 he founded the Social Committee for the Care of Old Powązki. He managed to convince both famous actors, the big names of the cultural world and the 'common Warsaw inhabitants' that it was necessary to save the historic gravestones. On his initiative there is a fundraising for this cause at the Powązki cemetery organised every year. In 1992 Waldorff was declared a honorary citizen of Warsaw. In 1996 he was chosen the Warsaw inhabitant of the century and in 1990 he received the Kisiel Award, established by Stefan Kisielewski, Waldorff's lifelong friend. In 1995 he was awarded the Commander's Cross with Star of the Order of Merit for his contribution to the Polish culture. Waldorff was a dog lover. His famous dachshund Puzon (or, actually, all his dachshunds, each bearing the same name) was his companion in the radio studio and, later, in TV shows. Waldorff died in December in 1999 from pneumonia. In his will he appointed his lifelong partner, Mieczysław Jankowski, as his heir and made a wish to be buried with him in one grave. Waldorff and Jankowski, who died in 2005, rest in the Powązki cemetery in Warsaw. Originally written in Polish by Natalia Mętrak-Ruda, December 2016, translated by MW, March 2018.
Polski krytyk muzyczny, pisarz, publicysta, działacz społeczny. Urodził się w 1910 roku w Warszawie, zmarł tamże w roku 1999. Długie i bogate życie Jerzego Waldorffa objęło cały niemalże dwudziesty wiek. Ukształtowany przez tradycję i kulturę dwudziestolecia międzywojennego, przeniósł ją w rzeczywistość powojenną, stając się "ostatnim baronem PRL". Jak pisał o nim Mariusz Urbanek: [jego] charakterystyczny głos dobiegający z radiowych głośników rozpoznawali wszyscy. Podobnie jak kolejne jamniki o imieniu Puzon, które towarzyszyły mu w programach telewizyjnych. Poświęcone muzyce poważnej felietony i książki które pisał, były powszechnie czytane - dla ich niepowtarzalnego stylu. Urodził się w 1910 roku, jako syn Joanny z Szustrów i ziemianina Witolda Preyssa. Sam Jerzy Waldorff był głównym źródłem informacji na temat swojej rodziny i pochodzenia społecznego, wielokrotnie jednak protestował przeciwko nazywaniu go "arystokratą" czy "baronem". "Pochodzę z bardzo starej szlachty" - powiedział w rozmowie z Tomaszem Raczkiem. Herb Nabram, którym się pieczętował, znany był już w XIV wieku. "Waldorff" to inna nazwa tego herbu, sam Waldorff nigdy nie wytłumaczył, dlaczego zdecydował się na taki wariant nazwiska. Jego rodzice byli majętni, choć ojciec gospodarzył rozrzutnie, wobec czego sytuacja finansowa rodziny nie zawsze była stabilna. Pierwsze lata życia Waldorff spędził najpierw w Kościelnej Wsi na Kujawach, a potem w małym dworku w Rękawczynie w Wielkopolsce, co opisał później w autobiograficznej powieści "Fidrek". Uczył się w gimnazjum w Trzemesznie i Gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu, jednak maturę zdał w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, które wywarło na niego duży wpływ. Sam podkreślał, że ukształtowało go środowisko rodzinne - liczna i wielopokoleniowa rodzina, biorąca udział w "dobrym wychowaniu" młodej jednostki. "Ówczesna arystokracja to byli po prostu ludzie dobrze wychowani" - mówił. Krewnym i przyjaciołom, wujom i babkom poświęcił wiele anegdot na kartach swych wspomnień. Jeszcze przed wojną odbył kilka podróży do krajów Europy Zachodniej (Francja, Belgia, Holandia, Włochy). Na tych podróżach szczególnie zależało jego matce, która uważała, że syn zdobędzie w ten sposób kapitał kulturowy, od którego kupony odcinać będzie mógł przez całe życie. Znał biegle francuski, angielski i niemiecki. Studiował prawo na Uniwersytecie Poznańskim i uczył się w Konserwatorium Muzycznym. Porzucił jednak dość szybko karierę prawnika na rzecz kariery krytyka muzycznego i przeniósł się do Warszawy. Od 1936 roku był recenzentem muzycznym "Kuriera Porannego" i "Prosto z Mostu". Był związany z endecją. W 1938 roku odszedł z "Prosto z mostu", sprzeciwiając się coraz ostrzejszemu antysemityzmowi tygodnika, ale w 1939 roku sam opublikował kilka antysemickich artykułów w "Kurierze Porannym". W 1939 roku wydał też swoją pierwszą książkę pt. "Sztuka pod dyktaturą", będącą pokłosiem jego podróży do Włoch w 1937 roku, w której podkreślał zasługi Mussoliniego dla rozwoju Włoch. W 1938 roku Waldorff poznał Mieczysława Jankowskiego - późniejszego tancerza Opery i Teatru Wielkiego w Warszawie i pedagoga. Spędzili razem wakacje w Krynicy, po których Waldorff wyznał swojej matce, że zamierza związać się z Mieczysławem. Matka zaakceptowała decyzję syna, ale ojciec wydziedziczył go, a część krewnych zerwała kontakty, bądź demonstracyjnie ignorowała Waldorffa. Całą wojnę przeżył w Warszawie. Nie został zmobilizowany we wrześniu 1939 roku, w październiku wyruszył do Wilna, by odnaleźć i sprowadzić do stolicy Jankowskiego. Od tamtego czasu do śmierci Waldorffa w 1999 roku żyli i mieszkali razem. Jankowski uchodził za ciotecznego brata Waldorffa, jednak najbliżsi przyjaciele wiedzieli o ich bliskim związku. Podczas wojny Waldorff angażował się w konspiracyjne życie kulturalne, współpracował z podziemiem i Radą Główną Opiekuńczą, organizował koncerty muzyki poważnej dla dzieci i młodzieży. Powstanie Warszawskie zastało go w Łomiankach, gdzie przygotowywał komunikaty z nasłuchu rozgłośni alianckich. Po wojnie, jako syn ziemianina, sympatyk endecji i były redaktor "Prosto z Mostu", miał trudności ze znalezieniem pracy, ale szef Polskiego Radia Roman Jasiński, "tajnie" - jak wspominał sam Waldorff - przyjął go do pracy w radiu na stanowisku kontrolera audycji (pod pseudonimem). Waldorff był więc świadkiem powojennego odradzania się Polskiego Radia w zrujnowanej Warszawie - w 1945 roku mieszkał w tymczasowej siedzibie radia w mieszkaniu na Targowej, dzieląc miejsce sypialne "pod fortepianem" z Władysławem Szpilmanem, którego wojenne wspomnienia spisywał i redagował (ich pierwsza wersja ukazała się w 1946 roku pt. "Śmierć miasta"). W 1946 roku został redaktorem "Przekroju", w związku z czym przeprowadził się do Krakowa; to on przekonał Mariana Eilego do zatrudnienia w tygodniku Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. W 1950 roku wrócił do Warszawy, pracował jako reporter w "Expressie Wieczornym". Od 1951 roku wygłaszał na antenie Polskiego Radia cotygodniowe felietony muzyczne; przygoda z radiem skończyła się dopiero w 1976 roku, gdy podpisał Memoriał 25 - list środowiska muzycznego przeciwko zmianom w konstytucji PRL. Został za to wyrzucony z radia. Przez całe życie prowadził szeroko zakrojoną działalność publicystyczną, pisarską i popularyzatorską w zakresie krytyki, ale i edukacji muzycznej. Już radio przyniosło mu ogromną popularność i rozpoznawalność, którą utrwalały felietony prasowe i występy w telewizji. Na łamach tygodnika "Świat" publikował słynny cykl "Ciach go smykiem" (1957-69), był wieloletnim felietonistą "Polityki", wydawał książki - przede wszystkim poświęcone muzyce, ale również powieści, książki biograficzne i wspomnieniowe. Równie ważnym co pisarstwo i krytyka muzyczna zajęciem Waldorffa była działalność społeczna, która zresztą bardzo często splatała się z publicystyką, a popularność i rozpoznawalność ułatwiały mu pozyskiwanie środków finansowych i rozgłosu dla kampanii społecznych. Waldorff przez całe życie angażował się i animował różne akcje i kampanie. Jego pierwszym wielkim sukcesem w tym zakresie była kampania na rzecz wykupienia willi Karola Szymanowskiego "Atma" w Zakopanem i zorganizowania w niej muzeum kompozytora. Działał także na rzecz otwarcia Muzeum Teatralnego w Warszawie, zdobycia lokalu dla Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu, uratowania przed dewastacją pałacu w Antoninie, organizacji Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku (od 1986 roku jest Honorowym Obywatelem tego miasta), postawienia pomnika Józefa Piłsudskiego przy Belwederze. W 1974 roku założył Społeczny Komitet Opieki na rzecz Ochrony Starych Powązek. Udało mu się przekonać zarówno znanych aktorów i osobistości świata kultury, jak i "zwykłych Warszawiaków" do ratowania zabytkowych nagrobków. Z jego inicjatywy corocznie 1. listopada odbywa się na Powązkach kwesta na ten cel. W 1992 roku otrzymał Honorowe Obywatelstwo Warszawy, w 1996 roku został wybrany "Warszawiakiem stulecia", w 1990 roku otrzymał Nagrodę Kisiela - Stefana Kisielewskiego, z którym serdecznie przyjaźnił się przez całe życie. W 1995 został odznaczony został Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla kultury polskiej. Był miłośnikiem psów, a jego słynny jamnik Puzon (a raczej kolejne, nazywane tak samo, jamniki) towarzyszył mu w studiu radiowym, a potem w występach telewizyjnych. Waldorff zmarł w grudniu 1999 roku na zapalenie płuc. W testamencie ustanowił swoim spadkobiercą Mieczysława Jankowskiego i wyraził życzenie, aby pochowano ich we wspólnym grobie. Waldorff i zmarły w 2005 roku Jankowski spoczywają na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Autor: Natalia Mętrak-Ruda, grudzień 2016.
Hołubienie tzw"artystow" którzy często gęsto nie mieli nic wspólnego z artyzmem jest częstym tematem do dzisiaj czego przykładem jest kwiecista mowa inteligentnego acz niemądrego J Waldorffa
🍓Jerzy WALDORFF, my playlist --> th-cam.com/play/PL7Ya_z08dGHnBi8_UfWiHM4I2b6RtCcKJ.html
bardzo dziękuję !!! ❤️
bardzo dziękuję !!! ❤️
Jerzy Waldorff was a Polish music critic, writer, columnist, and social activist. He was born in 1910 in Warsaw, where he died in 1999.
Waldorff's long and eventful life spanned nearly across the whole 20th century. He was shaped by the tradition and culture of the interwar period and transferred this culture to the post-war reality, becoming 'the last baron of the Polish People's Republic'. Mariusz Urbanek wrote: His characteristic voice coming from the radio was recognised by everyone. His subsequent dachshund dogs, all named Puzon (translator's note: Polish word for 'trombone'), which accompanied him during TV shows, were equally popular. He wrote columns devoted to classical music and books which were widely read for their fine style.
Waldorff was born in 1910 as a son of Joanna, née Szuster, and the landowner Witold Preyss. Jerzy Waldorff was the main source of information about his family and social background. He often objected to being called an 'aristocrat' or a 'baron'. 'I descend from a very old gentry', he said in the interview carried out by Tomasz Raczek. The coat of arms that he used - 'Nebram' - was known as early as in the 14th century. 'Waldorff' is another name for the same coat of arms, but Jerzy Waldorff himself did not explain why he decided to use this variant of his surname. His parents were wealthy. Nevertheless, his father was careless with money, so the family's financial situation was not always stable.
Waldorff spent the first years of his life in Kościelna Wieś in the Kujawy region and in a small manor house in Rękawczyn in the Wielkopolska region, which he described later in the autobiographical novel Fidrek. He was educated in the lower secondary school in Trzemeszno and in the St. Mary Magdalene's lower secondary school in Poznań, which influenced him a lot. Waldorff emphasised that he was shaped by the family environment. He had a big multigenerational family which took part in providing a young individual with 'decent education'. 'At that time the artistocracy simply consisted of well-educated people', Waldorff said. He dedicated many of the anecdotes from his books to his relatives and friends, uncles and grandmothers. Before the war he went on a few journeys to Western Europe: he visited France, Belgium, the Netherlands, and Italy. His mother was particularly persistent on these journeys since she believed that thanks to them her son would get to know European culture better and later make use of this knowledge in his adult life. Waldorff was a fluent speaker of French, English and German.
He studied law at the University of Poznań and received music education in the Academy of Music. However, he quickly abandoned the idea of becoming a lawyer and moved to Warsaw in order to become a music critic. From 1936 he was a music reviewer in the magazines Kurier Poranny and Prosto z Mostu. He supported the National Democracy political movement. In 1938 he stopped collaborating with Prosto z Mostu, because he objected to the growing anti-Semitism of the magazine. However, in 1939 Waldorff published a few anti-Semitic articles in Kurier Poranny. Also in 1939, influenced by the experiences from the travel to Italy in 1937, he published his first book titled Art under the Dictatorship in which he underlined Mussolini's merits for Italy's development.
In 1938 Waldorff met Mieczysław Jankowski, who was later a dancer of the Grand Theatre and National Opera in Warsaw and a pedagogue. They spent holiday in Krynica and after that Waldorff told his mother he was going to get involved with him. The mother accepted her son's decision, but the father disinherited him and part of his relatives cut him off or outspokenly ignored.
Waldorff spent the wartime in Warsaw. He was not mobilised in September 1939. In October he went to Vilnius in order to find and bring Mieczysław Jankowski over to Warsaw. Waldorff met him in 1938; they were together until the end of his life (Jankowski passed for Waldorff's alleged cousin, but close friends knew about their relationship).
During the war Waldorff was involved in conspiratorial cultural life. He collaborated with the underground and the Central Welfare Council and organised classical music concerts for children and the young. When the Warsaw Uprising broke out, he was in Łomianki near Warsaw where he was preparing announcements from the intercepts of the Allies radio stations.
After the war, as a son of a landowner, a supporter of the National Democracy movement and a former columnist of a right wing magazine, he had trouble finding a job, but the director of the Polish Radio, Roman Jasiński, employed him 'covertly', as Waldorff himself put it. He worked under a pseudonym as the radio programmes controller. Thus, Waldorff was a witness of the post-war revival of the Polish Radio in the ruined Warsaw. In 1945 he lived in the temporary studio of the radio in a flat on Targowa street. He shared the sleeping space 'under the piano' with Władysław Szpilman. Waldorff wrote down and edited the pianist's war memories. The first version of the memoirs appeared in 1946 under the title Śmierć Miasta (translator's note: The Death of a City). In 1946 he became an editor of the magazine Przekrój, consequently moving to Kraków, and he convinced Marian Eile to hire Konstanty Idelfons Gałczyński. In 1950 he moved back to Warsaw and worked as a reporter for Express Wieczorny. From 1951 he had his weekly music programmes in the Polish Radio. He worked in the radio until 1976 when he signed the so called 'Memoriał 25', the letter of opposition against the changes in the constitution of the Polish People's Republic signed by members of the music circles. After that he was expelled from the radio.
During all his life Waldorff worked not only as a music critic but also a music popularizer and educator. His work in the radio brought him a big popularity which grew even more because of his columns in press and television appearances. Between 1957 and 1960 he published the famous series 'Ciach go smykiem' in the weekly Świat. For years he was a columnist in Polityka, he published books which were devoted to music above all, but they were also novels, biographies and memoirs.
The second area of his work, not less important than writing and music criticism, was social activity which was often linked with journalism. Waldorff was famous and recognised and it enabled him to gain funds and publicity for social campaigns. Through all his life he would involve in and animate different social actions and campaigns either for funding a museum or protecting an old palace or building a monument.
His first big success in this scope was a campaign for buying out Karol Szymanowski's villa named 'Atma' in Zakopane and founding the composer's museum there. He also acted in support of the opening of the Theatre Museum in Warsaw, getting a place for the seat of the Museum of Musical Instruments in Poznań, rescuing the palace in Antonin from devastation, organising the Polish Piano Festival in Słupsk (in 1986 he received honorary citizenship of this city) and building Józef Piłsudski's monument next to the Belweder palace. In 1974 he founded the Social Committee for the Care of Old Powązki. He managed to convince both famous actors, the big names of the cultural world and the 'common Warsaw inhabitants' that it was necessary to save the historic gravestones. On his initiative there is a fundraising for this cause at the Powązki cemetery organised every year. In 1992 Waldorff was declared a honorary citizen of Warsaw. In 1996 he was chosen the Warsaw inhabitant of the century and in 1990 he received the Kisiel Award, established by Stefan Kisielewski, Waldorff's lifelong friend. In 1995 he was awarded the Commander's Cross with Star of the Order of Merit for his contribution to the Polish culture.
Waldorff was a dog lover. His famous dachshund Puzon (or, actually, all his dachshunds, each bearing the same name) was his companion in the radio studio and, later, in TV shows.
Waldorff died in December in 1999 from pneumonia. In his will he appointed his lifelong partner, Mieczysław Jankowski, as his heir and made a wish to be buried with him in one grave. Waldorff and Jankowski, who died in 2005, rest in the Powązki cemetery in Warsaw.
Originally written in Polish by Natalia Mętrak-Ruda, December 2016, translated by MW, March 2018.
Polski krytyk muzyczny, pisarz, publicysta, działacz społeczny. Urodził się w 1910 roku w Warszawie, zmarł tamże w roku 1999.
Długie i bogate życie Jerzego Waldorffa objęło cały niemalże dwudziesty wiek. Ukształtowany przez tradycję i kulturę dwudziestolecia międzywojennego, przeniósł ją w rzeczywistość powojenną, stając się "ostatnim baronem PRL". Jak pisał o nim Mariusz Urbanek:
[jego] charakterystyczny głos dobiegający z radiowych głośników rozpoznawali wszyscy. Podobnie jak kolejne jamniki o imieniu Puzon, które towarzyszyły mu w programach telewizyjnych. Poświęcone muzyce poważnej felietony i książki które pisał, były powszechnie czytane - dla ich niepowtarzalnego stylu.
Urodził się w 1910 roku, jako syn Joanny z Szustrów i ziemianina Witolda Preyssa. Sam Jerzy Waldorff był głównym źródłem informacji na temat swojej rodziny i pochodzenia społecznego, wielokrotnie jednak protestował przeciwko nazywaniu go "arystokratą" czy "baronem". "Pochodzę z bardzo starej szlachty" - powiedział w rozmowie z Tomaszem Raczkiem. Herb Nabram, którym się pieczętował, znany był już w XIV wieku. "Waldorff" to inna nazwa tego herbu, sam Waldorff nigdy nie wytłumaczył, dlaczego zdecydował się na taki wariant nazwiska. Jego rodzice byli majętni, choć ojciec gospodarzył rozrzutnie, wobec czego sytuacja finansowa rodziny nie zawsze była stabilna.
Pierwsze lata życia Waldorff spędził najpierw w Kościelnej Wsi na Kujawach, a potem w małym dworku w Rękawczynie w Wielkopolsce, co opisał później w autobiograficznej powieści "Fidrek". Uczył się w gimnazjum w Trzemesznie i Gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu, jednak maturę zdał w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, które wywarło na niego duży wpływ. Sam podkreślał, że ukształtowało go środowisko rodzinne - liczna i wielopokoleniowa rodzina, biorąca udział w "dobrym wychowaniu" młodej jednostki. "Ówczesna arystokracja to byli po prostu ludzie dobrze wychowani" - mówił. Krewnym i przyjaciołom, wujom i babkom poświęcił wiele anegdot na kartach swych wspomnień. Jeszcze przed wojną odbył kilka podróży do krajów Europy Zachodniej (Francja, Belgia, Holandia, Włochy). Na tych podróżach szczególnie zależało jego matce, która uważała, że syn zdobędzie w ten sposób kapitał kulturowy, od którego kupony odcinać będzie mógł przez całe życie. Znał biegle francuski, angielski i niemiecki.
Studiował prawo na Uniwersytecie Poznańskim i uczył się w Konserwatorium Muzycznym. Porzucił jednak dość szybko karierę prawnika na rzecz kariery krytyka muzycznego i przeniósł się do Warszawy. Od 1936 roku był recenzentem muzycznym "Kuriera Porannego" i "Prosto z Mostu". Był związany z endecją. W 1938 roku odszedł z "Prosto z mostu", sprzeciwiając się coraz ostrzejszemu antysemityzmowi tygodnika, ale w 1939 roku sam opublikował kilka antysemickich artykułów w "Kurierze Porannym". W 1939 roku wydał też swoją pierwszą książkę pt. "Sztuka pod dyktaturą", będącą pokłosiem jego podróży do Włoch w 1937 roku, w której podkreślał zasługi Mussoliniego dla rozwoju Włoch.
W 1938 roku Waldorff poznał Mieczysława Jankowskiego - późniejszego tancerza Opery i Teatru Wielkiego w Warszawie i pedagoga. Spędzili razem wakacje w Krynicy, po których Waldorff wyznał swojej matce, że zamierza związać się z Mieczysławem. Matka zaakceptowała decyzję syna, ale ojciec wydziedziczył go, a część krewnych zerwała kontakty, bądź demonstracyjnie ignorowała Waldorffa.
Całą wojnę przeżył w Warszawie. Nie został zmobilizowany we wrześniu 1939 roku, w październiku wyruszył do Wilna, by odnaleźć i sprowadzić do stolicy Jankowskiego. Od tamtego czasu do śmierci Waldorffa w 1999 roku żyli i mieszkali razem. Jankowski uchodził za ciotecznego brata Waldorffa, jednak najbliżsi przyjaciele wiedzieli o ich bliskim związku.
Podczas wojny Waldorff angażował się w konspiracyjne życie kulturalne, współpracował z podziemiem i Radą Główną Opiekuńczą, organizował koncerty muzyki poważnej dla dzieci i młodzieży. Powstanie Warszawskie zastało go w Łomiankach, gdzie przygotowywał komunikaty z nasłuchu rozgłośni alianckich.
Po wojnie, jako syn ziemianina, sympatyk endecji i były redaktor "Prosto z Mostu", miał trudności ze znalezieniem pracy, ale szef Polskiego Radia Roman Jasiński, "tajnie" - jak wspominał sam Waldorff - przyjął go do pracy w radiu na stanowisku kontrolera audycji (pod pseudonimem). Waldorff był więc świadkiem powojennego odradzania się Polskiego Radia w zrujnowanej Warszawie - w 1945 roku mieszkał w tymczasowej siedzibie radia w mieszkaniu na Targowej, dzieląc miejsce sypialne "pod fortepianem" z Władysławem Szpilmanem, którego wojenne wspomnienia spisywał i redagował (ich pierwsza wersja ukazała się w 1946 roku pt. "Śmierć miasta"). W 1946 roku został redaktorem "Przekroju", w związku z czym przeprowadził się do Krakowa; to on przekonał Mariana Eilego do zatrudnienia w tygodniku Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. W 1950 roku wrócił do Warszawy, pracował jako reporter w "Expressie Wieczornym". Od 1951 roku wygłaszał na antenie Polskiego Radia cotygodniowe felietony muzyczne; przygoda z radiem skończyła się dopiero w 1976 roku, gdy podpisał Memoriał 25 - list środowiska muzycznego przeciwko zmianom w konstytucji PRL. Został za to wyrzucony z radia.
Przez całe życie prowadził szeroko zakrojoną działalność publicystyczną, pisarską i popularyzatorską w zakresie krytyki, ale i edukacji muzycznej. Już radio przyniosło mu ogromną popularność i rozpoznawalność, którą utrwalały felietony prasowe i występy w telewizji. Na łamach tygodnika "Świat" publikował słynny cykl "Ciach go smykiem" (1957-69), był wieloletnim felietonistą "Polityki", wydawał książki - przede wszystkim poświęcone muzyce, ale również powieści, książki biograficzne i wspomnieniowe.
Równie ważnym co pisarstwo i krytyka muzyczna zajęciem Waldorffa była działalność społeczna, która zresztą bardzo często splatała się z publicystyką, a popularność i rozpoznawalność ułatwiały mu pozyskiwanie środków finansowych i rozgłosu dla kampanii społecznych. Waldorff przez całe życie angażował się i animował różne akcje i kampanie.
Jego pierwszym wielkim sukcesem w tym zakresie była kampania na rzecz wykupienia willi Karola Szymanowskiego "Atma" w Zakopanem i zorganizowania w niej muzeum kompozytora. Działał także na rzecz otwarcia Muzeum Teatralnego w Warszawie, zdobycia lokalu dla Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu, uratowania przed dewastacją pałacu w Antoninie, organizacji Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku (od 1986 roku jest Honorowym Obywatelem tego miasta), postawienia pomnika Józefa Piłsudskiego przy Belwederze. W 1974 roku założył Społeczny Komitet Opieki na rzecz Ochrony Starych Powązek. Udało mu się przekonać zarówno znanych aktorów i osobistości świata kultury, jak i "zwykłych Warszawiaków" do ratowania zabytkowych nagrobków. Z jego inicjatywy corocznie 1. listopada odbywa się na Powązkach kwesta na ten cel. W 1992 roku otrzymał Honorowe Obywatelstwo Warszawy, w 1996 roku został wybrany "Warszawiakiem stulecia", w 1990 roku otrzymał Nagrodę Kisiela - Stefana Kisielewskiego, z którym serdecznie przyjaźnił się przez całe życie. W 1995 został odznaczony został Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla kultury polskiej.
Był miłośnikiem psów, a jego słynny jamnik Puzon (a raczej kolejne, nazywane tak samo, jamniki) towarzyszył mu w studiu radiowym, a potem w występach telewizyjnych.
Waldorff zmarł w grudniu 1999 roku na zapalenie płuc. W testamencie ustanowił swoim spadkobiercą Mieczysława Jankowskiego i wyraził życzenie, aby pochowano ich we wspólnym grobie. Waldorff i zmarły w 2005 roku Jankowski spoczywają na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Autor: Natalia Mętrak-Ruda, grudzień 2016.
Jerzy Waldorff ~ "Co Chopin widział w George Sand" (?) --
th-cam.com/video/rXdpWmQeiq0/w-d-xo.html
JERZY WALDORFF, WSPOMNIENIA (cz.2) --> th-cam.com/video/_buQYXqyVxo/w-d-xo.html
❤️
Hołubienie tzw"artystow" którzy często gęsto nie mieli nic wspólnego z artyzmem jest częstym tematem do dzisiaj czego przykładem jest kwiecista mowa inteligentnego acz niemądrego J Waldorffa