Co jadano w starożytności? - Konserwacja żywności w Mezopotamii

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 27 พ.ค. 2024
  • Co jedli Sumerowie Asyryjczycy czy Babilończycy w Mezopotamii 4 czy 6 tys. lat temu? W tym odcinku skupimy się na sposobach konserwacji żywności. Dowiemy się w jaki sposób żywność starano się zabezpieczyć by wydłużyć horyzont jej przydatności.
    Co jakiś czas do publicznej wiadomości docierają wieści, jakoby gdzieś na terenach, które zajmowane były przez cywilizacje starożytne odnaleziono doskonale zakonserwowane jedzenie, miód, czy napoje. Te wiadomości często się zapętlają lub też są przemielane przez różne podmioty w przestrzeni informacyjnej. Wszystkie te doniesienia prowadzą nas do jednego wniosku - to właśnie ze źródeł archeologicznych dowiadujemy się, co leżało na stołach ludzi żyjących w starożytności. Zapraszam do odkrywania starożytnego jadłospisu Sumeru, Babilonii czy Asyrii.
    Rozdziały:
    00:00 Sezon ogórkowy
    03:36 pieczone, żywe i suszone
    05:32 solone, peklowane i kiszone?
    09:02 Zupa jogurtowa
    10:30 Konserwowane i chłodzone
    ►Zostań patronem: patronite.pl/Skryba
    ► Sprezentuj mi kawę: buycoffee.to/skrybazeskryptorium
    ► Subskrybuj po więcej: www.youtube.com/@Skryptorium?....
    ►Autorzy:
    Robert Euvino
    Castlejam
    The last drop
    ►Muzyka użyta w tym filmie jest oryginalna i wykorzystywana na podstawie licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License: creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ .
    ►Wykorzystane gry
    Stronghold
    ►Źródła
    Bottero, J. (2004) The oldest cuisine in the world: cooking in Mesopotamia
    Kaufman, C. (2006) Cooking in ancient civilizations
    Richardson, S. (2016). Obedient Bellies: Hunger and Food Security in Ancient Mesopotamia. Journal of the Economic and Social History of the Orient, 59(5), 750-792. www.jstor.org/stable/26426405
    Ellison, E.R. (1978) A study of diet in Mesopotamia (c.3000-600 BC) and associated agricultural techniques and methods of food preparation
    Oppenheim, L. (1967) Letters from Mesopotamia
    ►Autorzy fotografii:
    M.Lubinski, Jean-Louis Vandevivère, ALGFRN: creativecommons.org/licenses/...
    Rufus46, Peter Rinker, Heretiq Vania Teofilo: creativecommons.org/licenses/...
    Ponadto użyto elementów wizualnych i dźwiękowych z gry Stronghold na podstawie:
    fireflyworlds.com/youtube-policy/
    #sumer #babilon #starożytność

ความคิดเห็น • 70

  • @aureolwas6519
    @aureolwas6519 9 หลายเดือนก่อน +43

    Geniusz tkwi w prostocie. Właśnie takie tematy mnie najbardziej ciekawią proste codzienne sprawy człowieka w starożytności

  • @redakcjaerudyta
    @redakcjaerudyta 9 หลายเดือนก่อน +21

    Podziwiam staranność w przygotowywaniu materiałów. Mam nadzieję, że kanał będzie miał coraz więcej subskrypcji i wyświetleń.

  • @paweingielewicz84
    @paweingielewicz84 9 หลายเดือนก่อน +19

    Ooo, idealnie do porannej kawki :)

    • @wikingkoza4720
      @wikingkoza4720 9 หลายเดือนก่อน +2

      Do nocnego grania w rts też

  • @dero4500
    @dero4500 9 หลายเดือนก่อน +15

    Jakbyś nie miał pomysłów to chętnie bym się dowiedział więcej o życiu tamtych ludzi:
    -czy dzieci miały jakieś dzieciństwo czy od urodzenia w pole ?
    -czy istnieli jacyś bardowie tamtych czasów oraz jakie pieśni były w TOP ?
    -Jak budowano domy, świątynie itp. czy były to konstrukcje podobne do obecnych domów?
    -jak wyglądała kuchnia, jeśli coś takiego istniało, jakie były przedmioty kuchenne, jakich przypraw używali ?
    -jak rozwiązywano problemy społeczne np. programu socjalne lub wpierdol na dzień dobry
    -czy istniały "firmy", które był na tyle duże, że były ważniejsze niż król
    -ludzie mieli wtedy zwierzęta domowe typowo do zabawy, a nie tylko takie, które coś dawały ?
    -jaki żywot prowadzili starzy ? czy istniały jakie domy spokojnej starości ? czy wszystko zależne od tego czy masz dzieci ?

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +13

      Doceniam. Dodaje do listy tematów. Nie obiecuje, ale to na pewno duuuuza pomoc. Dzieki

    • @gregory3108
      @gregory3108 9 หลายเดือนก่อน +2

      Tematów to nie zabraknie naszemu autorowi, ale czasu- bo same przygotowanie/ skróty opis , to straszny wysiłek umysłowy☝ my tylko słyszymy 10 -15 minut komentarza a sam Skryba godzinami nad opracowaniem jednego filmiku odbywa...

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +2

      @@gregory3108, to prawda. Jeden odcinek to kilkanaście godzin pracy. Dzięki za zrozumienie :)

  • @mbuczek364
    @mbuczek364 4 หลายเดือนก่อน +1

    Muzyka z krzyżowca jak zwykle genialna

  • @user-pz9fd9dd1f
    @user-pz9fd9dd1f 9 หลายเดือนก่อน +7

    Odcinek o jedzeniu na śniadanie. Aż sobie w pracy do śniadanka zjem 😊

  • @wiktorberski9272
    @wiktorberski9272 7 หลายเดือนก่อน +2

    Warto było posłuchać

  • @Serritu
    @Serritu 2 หลายเดือนก่อน +1

    Pozdrawiam z kursów na kucharza, nauczycielka włączyła nam ten film.
    wszyscy mnie mają za pajaca bo zacząłem sie śmiać bo jesyem fanem twierdzy i te nawiazania wszedzie, muzyka i teksty mnie rozbrajają xD
    Pozdrawiam, dobra robota xDDD

  • @gathaspar9309
    @gathaspar9309 9 หลายเดือนก่อน +7

    Kolejne przepisy i bardzo ciekawe rzeczy ... powinno być więcej takich kanałów.

  • @pablonylos8022
    @pablonylos8022 9 หลายเดือนก่อน +2

    Fascynujące są odkrycia kulinarne. Jak długo trwało zanim dowiedziano się jakie rośliny można jeść i jak wielu przy płaciło to życiem. Ile prób trzeba było dokonać, by konserwować żywność...Dzięki za napisy pl.

  • @Patrykn72
    @Patrykn72 9 หลายเดือนก่อน +13

    Bardzo przyjemny głos i sposób mówienia. Ciekawe historie, kanał świeży a już jeden z moich ulubionych, pozdrawiam.

    • @gregory3108
      @gregory3108 9 หลายเดือนก่อน +2

      Ciekawy to mało powiedziane, powiem więcej☝intrygujące tematy jakie porusza nasz Skryba, dają trochę do myślenia nam wszystkim ...chyba?

  • @marcin_ark1693
    @marcin_ark1693 9 หลายเดือนก่อน +2

    O jaki wspaniały kanał az się chce słuchać mojego skryby

  • @Sarumanolsz
    @Sarumanolsz 9 หลายเดือนก่อน +23

    O nie wierzę, skąd Ty bierzesz te pomysły na odcinki, ewenement na skalę youtuba ❤

  • @Ganzabari
    @Ganzabari หลายเดือนก่อน +1

    10:40 wtedy to chyba o truskawkach nawet nie słyszeli i to jest straszne!

  • @ArturBiaosiewicz
    @ArturBiaosiewicz 9 หลายเดือนก่อน +3

    Super temat 🙂

  • @bartosz6783
    @bartosz6783 9 หลายเดือนก่อน +2

    Rozpieszczasz nas Panie

  • @TheApokalipsa88
    @TheApokalipsa88 9 หลายเดือนก่อน +3

    Bardzo ciekawe.

  • @pralkowcypl3646
    @pralkowcypl3646 9 หลายเดือนก่อน +2

    Doskonały odcinek! Dzięki !

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +1

      Pozdrawiam serdecznie :)

  • @hakunamatata1880
    @hakunamatata1880 9 หลายเดือนก่อน +6

    Sir, spichlerz jest pusty. :(

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +2

      Na to wygląda :(

  • @abstrakcyjnyukasz9423
    @abstrakcyjnyukasz9423 9 หลายเดือนก่อน +1

    Pozdrawiam!

  • @zikzag8387
    @zikzag8387 9 หลายเดือนก่อน +1

    Ciekawa audycja, jak zawsze👍👏

  • @shuuk7329
    @shuuk7329 9 หลายเดือนก่อน +1

    Bardzo ciekawy film. Ale mam jedną uwagę. Kiszonki nie powstają poprzez zalewanie warzyw/owoców octem. Różne kwasy w kiszonkach same powstają poprzez metabolity bakterii beztlenowych gnieżdżących się w tych fermentujących produktach. Może jednak robili kiszonki, bo do zrobienia ich potrzebna jest woda i sól (plus przyprawy).

  • @zolpek12
    @zolpek12 9 หลายเดือนก่อน +1

    dla zasięgów!

  • @zbigniewgrzesiak7131
    @zbigniewgrzesiak7131 9 หลายเดือนก่อน +2

    Jak zawsze dobry materiał

  • @GokuRoman008
    @GokuRoman008 9 หลายเดือนก่อน +1

    Siemka, kolejny ciekawy materiał !!! 😉👍

  • @medureczek
    @medureczek 9 หลายเดือนก่อน +3

    Oki, a teraz pytanie, co jedli gdy sezon sie nie udał, była susza, jakie mieli zapasy? Jak je rozdzielali? Kto musiał umierać z głodu a kto żył syty mimo braków?

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +3

      Jest kilka prac, które skupiają się właśnie na bezpieczeństwie żywnościowym w przekroju 3000-1000 p.n.e. Jedna z nich jest w źródłach. Jeśli nie masz ochoty czytać, to nic straconego. Szerzej klęskach głodu też coś zrobię :)

    • @iskanderiskander8162
      @iskanderiskander8162 4 หลายเดือนก่อน

      1 efekt podwyżki cen jedzenia (koszty importu plus zwykła chciwość) 2 efekt migracja ludzi( powstawały opuszczone miasta itp)

  • @gregory3108
    @gregory3108 9 หลายเดือนก่อน +1

    Wiadomość dla naszego Skryby, starożytni jadali nieźle i nie tylko same ryby☝ przyprawy przyszły ze wschodu przez Grecję i Rzym trafiły do nas, ale tu nasz Skryba ma niestety racje chyba👍marynaty i szuszenie mięsa itd.. dały początek nowoczesnej kuchni

  • @ggnagognagoma2462
    @ggnagognagoma2462 9 หลายเดือนก่อน +3

    Niesamowite są te zbiory pomidorów w starożytnej Mezopotamii , A po obejrzeniu tych poglądowych filmików zbiorów lemingi będa twierdzić że pomidory znane sa od starożytności. Kiedy w obecnej duuużej postaci znane są dopiero od niespełna stulecia

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +8

      Ten fragment pojawia się we wstępie, który nie dotyczy jeszcze samej Mezopotamii. A poza tym, zakładam pewien poziom wiedzy po oglądających. Fakt że ziemniaki, pomidory czy papryki są w starym świecie relatywnie od niedawna do dość powszechna wiedza. Niemniej moglem posłużyć się innym ujęciem.

    • @viva7752
      @viva7752 9 หลายเดือนก่อน +1

      W jednym filmów fabularnych z okresu cesarstwa były pokazane stragany rzymskie z kiściami pomidorów i papryką. 😮😊

  • @piotrbies8610
    @piotrbies8610 9 หลายเดือนก่อน +1

    Skąd się wzięły pomidory w starożytnej, mezopotamskie lodówce???

  • @dero4500
    @dero4500 9 หลายเดือนก่อน +4

    Powiem ci tak "tego to się kurwa nie spodziewałem" i szacun za przepisy kulinarne z tamtej epoki, skąd ty to wziąłeś ?

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +2

      Jedyne przepisy, które zachowały się w całości są na tzw. 'tablicach z Yale'. Reszta jest rekonstruowana z dostępnego materiału źródłowego. Rzuć okiem na opis filmu. Znajdziesz tam główne źródła na których się opieram. Jeśli chcesz ugotować sobie coś starożytnego ciekawa pozycja to książka Kathy Kaufman, która jest dostępna na archive.org

  • @bezpaniki1082
    @bezpaniki1082 4 หลายเดือนก่อน +1

    nie dość że Skryba, to jeszcze kucharz. Utalentowany jegomość

  • @uanbator
    @uanbator 9 หลายเดือนก่อน +1

    Jedli ludzkie móżdżki był to przysmak wojowników którzy w ten sposób wysysali duszę oponenta coś w stylu dawnego filmu 'Nieśmiertelny'

  • @bartomiejkomisarek8376
    @bartomiejkomisarek8376 9 หลายเดือนก่อน +3

    Kocham skrybtorium

  • @bremus8740
    @bremus8740 9 หลายเดือนก่อน +4

    kom dla zasiegow

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +1

      Muchos gracias aficiones

  • @KWN1901
    @KWN1901 9 หลายเดือนก่อน +3

    Ale bym zjadł takiego kiszonego ogóra

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +2

      Kto by nie zjadł :]

    • @lootownica
      @lootownica 9 หลายเดือนก่อน +1

      Właśnie wcinam 😃

    • @robertjakubczak9437
      @robertjakubczak9437 9 หลายเดือนก่อน +1

      Moja wnuczka ma dopiero cztery zęby a uwielbia kiszone ogórki a do tego dobrą kiełbasę 😆

  • @Roberciqs777
    @Roberciqs777 9 หลายเดือนก่อน +2

    Niam niam 🌞👍

  • @AB-bp9fi
    @AB-bp9fi 9 หลายเดือนก่อน +1

    A czy w Mezopotamii też było zboże techniczne?

  • @kasztanizmpospolityzwany5513
    @kasztanizmpospolityzwany5513 7 หลายเดือนก่อน +2

    Potrzeba Drewna

  • @PawePisarkiewicz
    @PawePisarkiewicz 9 หลายเดือนก่อน +1

    Pierwsze było Piwo.Zboze fermentuje z kontaktem z wodą

  • @lookash3048
    @lookash3048 9 หลายเดือนก่อน

    Ja ostatnio ze zdziwieniem dowiedziałem się z książki "Chłopki" Joanny Kuciel-Frydryszak, że Polacy robią przetwory dopiero od lat 20-tch XX wieku!
    Dżem nie jest tradycyjną polską potrawą!

  • @oreganov6727
    @oreganov6727 9 หลายเดือนก่อน +1

    no i fajnie

  • @MrVilgefortz
    @MrVilgefortz 9 หลายเดือนก่อน +2

    zasięgowy

  • @czifen
    @czifen 9 หลายเดือนก่อน +2

    8:52 co tam ci panowie na przedzie robią?

  • @MERWACHOCKAAndrzej-zc7el
    @MERWACHOCKAAndrzej-zc7el 5 หลายเดือนก่อน

    zamszowe troki w pocie czoła

  • @rafakaczorowski6283
    @rafakaczorowski6283 9 หลายเดือนก่อน +2

    Gacie weszły mi między pośladki Sir

    • @rafakaczorowski6283
      @rafakaczorowski6283 9 หลายเดือนก่อน +1

      Utkwiły w rowie i nie wiem co robić

  • @gnightcore5352
    @gnightcore5352 9 หลายเดือนก่อน +4

    Udreeeeee

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  9 หลายเดือนก่อน +4

      Peter Pringle zawsze w sercu

  • @jacekjackson6903
    @jacekjackson6903 8 หลายเดือนก่อน

    Jak taki przepis mógł powstać jak skala celcjusza to nowożytna wiedza a odmierzanie czasu? Nie było urządzeń a zegar słoneczny to zdaje się że też późniejszy wynalazek.

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  8 หลายเดือนก่อน +2

      Przepisy są rekonstruowane na podstawie strzepkow tekstów znajdowanyvh w różnych miejscach i z różnych okresów i ten zawarty tutaj również. Największy zbiór przepisów znaleźliśmy na tzw. Tablicy z Yale

  • @kazachskimaharadza6558
    @kazachskimaharadza6558 9 หลายเดือนก่อน

    Jedzenie jedzenie, za bardzo przytyje!

  • @domino7799
    @domino7799 5 หลายเดือนก่อน

    Ale jakim cudem tam wogule pojawil sie lud

  • @ryszardwiesniak7829
    @ryszardwiesniak7829 6 หลายเดือนก่อน +1

    prdukty naturalne a nie to gowno co dzisaj

  • @bobdeldodbel6550
    @bobdeldodbel6550 9 หลายเดือนก่อน

    mojej mamie ogórki już brzydną XD