ep.135 : เกร็ดประวัติศาสตร์สมัย ร.๑
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 16 ก.ย. 2023
- รุ่นเก๋า...เล่าเกร็ด
รายการประวัติศาสตร์ย่อยง่าย
เพื่อเสริมสร้างความรู้ทางเลือก
โดย หอย อภิศักดิ์
TH-cam : HOY APISAK - OFFICIAL
/ @hoyapisak
Fanpage : Hoy Apisak Fanspace
/ hoyapisak
Podcast : รุ่นเก๋า...เล่าเกร็ด
pod.co/hoyapisak
Tik Tok : Hoy Apisak - Official
/ hoyapisak
---
::: อ้างอิง :::
“พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 : เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) เรียบเรียง / สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงตรวจชำระและทรงพระนิพนธ์อธิบาย” พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ, กองวรรณคดีและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร 2531.
vajirayana.org/พระราชพงศาวดาร...
ราชสำนักสยามในทรรศนะของหมอสมิธ (ฉบับปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติม). นายแพทย์มัลคอล์ม สมิธ (แปลโดย ศุกลรัตน์ ธาราศักดิ์). กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2563.
bookshop.finearts.go.th/book-...)
หอพระมณเฑียรธรรม หรือหอพระไตรปิฎกของวัดพระศรีรัตนศาสดาราม : เว็บไซต์มูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนwww.saranukromthai.or.th/sub/...
-
::: Credits :::
โมชั่นกราฟิกไตเติ้ลรายการ :
จารุวัตร โภไคธเนศ
Motion Graphic :
Jaruwatr Bhokhaidhanes
เพลงไตเติ้ลรายการและดนตรีประกอบ :
บันทึกเสียง มิกซ์ และมาสเตอร์ โดย นฤชิต เฮงวัฒนอาภา
Title Music and Scores :
Recorded / Mixed and Mastered by Naruechit Hengwattanaarpaa
ภาพนิ่ง :
รุ่งทิพย์ เฟื่องฟุ้ง
Photography :
Roongthip Fuengfung
สคริปต์ บรรยาย และเพลงประกอบรายการ :
หอย อภิศักดิ์
Written, performed and all music by Hoy Apisak
--
รุ่นเก๋า…เล่าเกร็ด
เรียงตาม Timeline ในประวัติศาสตร์
จัดลำดับโดยคุณ Noppadol Mukyu Sathusen
• รุ่นเก่า เล่าตาม Timeline
#ep135 #รัชกาลที่1 #ร1 #วังหน้า #พระพุทธยอดฟ้า #กรมพระราชวังบวร #มหาสุรสิงหนาท #รัตนโกสินทร์ #สร้างกรุงเทพ #พระแก้วมรกต #วัดพระแก้ว #ไฟไหม้ #เพลิงไหม้ #น้ำท่วม #ชกมวย #ฝรั่งเศส #หมอสมิธ ##ข้าวยากหมากแพง #กรมพระยาดำรง #วัด #วัดสุทัศน์ #พระศรีศากยมุนี #วัดมหาธาตุ #สุโขทัย #พงศาวดาร #พงษาวดาร #ประวัติ #เกร็ด #ความรู้ #ประวัติศาสตร์ #ประวัติ #History #เสียงหอย #HoyApisak #Announcer #โฆษก
“รูปพระเจ้าอู่ทอง” หรือ “พระเทพบิดร” หรือ “พระเชษฐบิดร”
พระเทพบิดรที่ปรางค์ประธานวัดพุทไธสวรรย์
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงให้ข้อมูลเกี่ยวกับพระเทพบิดร จากการสัมภาษณ์ชาวกรุงเก่า
ว่าเดิมเป็นเทวรูปประดิษฐานที่มุขของปรางค์ประธานวัดพุทไธสวรรย์ เรียกว่า “รูปพระเจ้าอู่ทอง”
ต่อมาภายหลังเกิดดุร้ายขึ้นมา หรือถ้าเป็นสมัยนี้ก็คือ เฮี้ยนหนัก ทำให้ชาวบ้านหวาดผวา
กรมหมื่นเทพพลภักดิ์ พระเจ้าลูกยาเธอในรัชกาลที่ 1 ทรงกำกับการซ่อมเพนียดที่กรุงเก่าจึงทรงเชิญมา ประดิษฐานยังพระนคร โปรดเกล้าฯ ให้ยุบแล้วหล่อเป็นพระพุทธรูปเงินทรงเครื่อง ประดิษฐานไว้ในหอพระเทพบิดร ส่วนตำแหน่งเดิมที่ประดิษฐานพระเทพบิดร
คือ ส่วนที่มุขปรางค์ประธานวัดพุทไธสวรรย์สร้างเป็น “พระพุทธรูปปูนปั้น” ประดิษฐานไว้แทน
ขอบคุณครับ
😮😅😅
😮
ไม่น่ายุบเลย เสียดายของโบราณ
วัดพระศรีสรรเพรช ในกรุงเทพ ปัจจุบันคือวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ถ้าผมจำไม่ผิดชื่อวัดพระศรีสรรเพชญตั้งในสมัยรับกาลที่1 และจากนั้นก็เปลื่ยนชื่ออีก เป็นวัดที่อยู่ในอุปถัมภ์ของวังหน้า ตอนหลังเลยเปลื่ยนชื่อเพราะวัดพระศรีสรรเพชญเป็นชื่อศักดิ์ของวังหลวง ส่วนกรณีที่เชื่อว่าเป็นพระแก้วไม่น่าจะใช่ เพราะคติของวัดพระแก้วน่าจะทำตามคติวัดพระศรีพรรชญเดิม คือไม่มีพระจำ
ขอบคุณครับ
วัดมหาธาตุ ยุวราชรังสฤษฎิ์ เดิมชื่อ วัดสลัก มีมาแต่สมัยอยุธยา ไม่ปรากฎนามผู้สร้าง และปีที่สร้าง
สมัยสถาปนากรุงธนบุรี ได้รวมอยู่ในเขตพระนครด้วย เลยถูกสถาปนาเป็นพระอารามหลวง แต่มิได้เปลี่ยนชื่อวัด
สมัยสถาปณากรุงรัตนโกสินทร์ มีการย้ายพระนครมาฝั่งตะวันออก และมีการก่อสร้าง พระบรมมหาราชวัง(วังหลวง) และ พระราชวังบวรสถานมงคล(วังหน้า)
วัดสลัก เลยตั้งอยู่ระหว่าง วังหลวงและวังหน้า
เขตพระราชวังบวรฯ ล้ำมาในเขตวัด กรมพระราชวังบวรสุรสิงหนาท จึงให้ผาติกรรม เขตวัดคืนทางตอนใต้ แลกกับที่พระราชววังบวรฯ ล้ำมาจากทางเหนือวัด
และทรงสร้างวัดนี้เพิ่ม เริ่มราวปี พ ศ.2326 และเมื่อแล้วเสร็จจึงโปรดให้ ขนานนามว่า วัดนิพานาราม
ซึ่งแต่เดิมทรงอยากให้ออกนามวัดว่า วัดพระศรีสรรเพชญ เพราะสิ่งก่อสร้างได้ถ่ายแบบ มณฑป วัดพระศรีสรรเพชญ กรุงศรีอยุธยามา และมีพระราชประสงค์ไว้บรรจุอัฐิ พระปฐมบรมมหาราชนก ในส่วนของกรมพระราชวังบวรฯ เอง เช่นเดียวกับ วัดพระศรีสรรเพชญในกรุงอยุธยา แต่เนื่องด้วยวัดนี้มิได้ตั้งอยู่ในพระบรมมหาราชวัง จึงเปลี่ยนนามวัดเป็นวัด นิพานาราม แทน
ปี พ.ศ.2331 มีการสังคายนาพระไตรปิฏก ทั้งพระบามสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า และ พระอนุชา กรมพระราชวังบวรสุรสิงหนาท โปรดให้ใช้วัดนิพานาราม เป็นที่ประชุมสงฆ์เพื่อสังคายนาพระไตรปิฎก จึงเปลี่ยนชื่อวัด เป็นวัดพระศรีสรรเพชญ แม้มิได้อยู่ในวังหลวง เพราะเหตุ
1.วัดนิพานาราม ไม่มีแบบแผน ?
2.วัดพระแก้ว หรือวัดพระศรีรัตนศาสดาราม นั้นชาวบ้านทั่วไปมักเรียกวัดพระศรีสรรเพชญมาตลอด เหตุเพราะอยู่ในวังหลวงเหมือนกัน กับที่กรุงศรีอยุธยา แต่ ร.1 ไม่ทรงโปรด เพราะไม่ได้เอาไว้เก็บอัฐิอย่างวัดพระศรีสรรเพชญที่กรุงศรีอยุธยา
3.เป็นไปตามพระราชประสงค์เดิม ของกรมพระราชวังบวรฯ
จึงเปลี่ยนชื่อวัดนิพานาราม เป็นวัดพระศรีสรรเพชญดาราม แต่ให้ออกนามสั้นๆว่า วัดพระศรีสรรเพชญ
หลังเปลี่ยนชื่อได้ 15-16 ปี หลังกรมพระราชวังบวรสุรสิงหนาท สวรรคตแล้ว ร.1 ทรงให้เปลี่ยนชื่อเป็นวัดมหาธาตุ แทน
ในสมัย ร.5 พศ.2437
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร สวรรคต พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงบริจาคพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ของ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้าวชิรุณหิศ นำมาใช้ในการปฏิสังขรณ์วัดมหาธาตุ เมื่อแล้วเสร็จ จึงโปรดให้เพิ่มสร้อยต่อท้ายนามวัดเป็น วัดมหาธาตุ ยุวราชรังสฤษฎิ์
@@Breweryboyboy ขอบคุณครับ
สอบถามครับ เมืองสุโขทัยเดิมพึ่งมาร้างสมัยร.1 ใช่มั้ยครับ ร.1ให้คนย้ายมาที่บ้านธานี(เมืองสุโขทัยปัจจุบัน) ใช่มั้ยครับ
เพลิดเพลิน มากค่า โดยฉพาะเล่าเรื่อง นักมวยฝรั่งเศส😄
Hoy Apisakเป็นคนบรรยายเสียงในซี่รี่วิถีคนช่องไทยพีบีเอสหรือเปล่าครับ
ใช่ครับพี่เขาเคยบอกอยู่
กรุงรัตนโกสินทร์จะอยู่ไปตลอดกาล
ได้รู้เรื่องใหม่ๆ หลายเรื่องเลยค่ะ ชอบเรื่องฝรั่งมาท้าต่อยมวยกับคนไทยแล้วสมเด็จกรมพระราชวังบวรจัดการเจ้าคนโกง พอได้ฟังแบบนี้อยากไปเที่ยววัดพระแก้ว วัดสุทัศน์และรอบๆ เกาะรัตนโกสินทร์ขึ้นมาจริงจังเลยค่ะ 😊
😊
เสียดายของโบราณ แต่ความคิดคนสมัยนั้นเขาไม่คิดแบบเรา เหมือนที่เรา ใช้ของเก่าแล้วทิ้ง เชฏเช่นเดียวกัน ส่วนพม่าที่เหลือเจดีย์เยอะเพราะอยุธยาไม่ได้เผาทำลายและการพัฒนาของพม่าไม่ได้เจริญเท่าอยุธยาหลัง เจ้าตากกอบกู้ เขาจึงไม่คิดจะใช้พื้นที่พัฒนาอะไรมากมาย
ขอบคุณมากๆๆค่ะ ที่กระจายความรู้ทางประวัติศาสตร์ให้พวกเราค่ะ🙏🙂💐
ชอบท่านผรานจัง..แต่ฝรั่งถือว่าโชคดีมีโชคนะที่โดนตรีนผู้สูงศักดิ์555🤣
น้าหอย วัดพระศรีสรรเพชญ์ในกรุงเทพ ปัจจุบันน่าจะเป็น วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์นะครับ
ขอบคุณครับ
วันก่อนผมเรียนถาม อ.พลาดิศัย สิทธิธัญกิจ ซึ่งท่านมีความเห็นว่าหมายถึงวัดพระแก้วครับ
เพราะในช่วงสร้างกรุง ได้มีพระเณรที่มีฝีมือช่าง เข้ามาร่วมด้วย และน่าจะได้มาจำวัดที่วัดพระแก้ว จึงทำให้วัดพระแก้วมีพระสงฆ์ในช่วงต้น ๆ ครับ
แต่อาจารย์ท่านอื่น ที่เห็นว่าน่าจะเป็นวัดมหาธาตุ ก็มีเช่นกันนะครับ
2344 เกิดเหตุเพลิงไหม้พระมณฑปที่วัดมหาธาตุฯครับ
พระศรีสรรเพชญ์ก็เป็นพระประธานที่วัดนี้ครับ
@@pongpetmekloy3965ขอบคุณครับ
ดีใจที่ในที่สุดน้าก็ทำเรื่องยุคกรุงเทพฯ ครับ 😊😊😊❤❤❤
ขอบคุณครับ
อยากให้ทำต่อไปอีกนะครับ ฟังแล้วสนุกดี
ขอบคุณครับ
วัดพระศรีสรรเพชญ์กรุงเทพคือวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษ เดิมชื่อวัดสลัก ต่อมาเปลี่ยนเป็นวัดนิพพานาราม แล้วมาเปลี่ยนเป็นวัดมหาธาตุฯตอนทำสังคายนาครับ
ขอบคุณครับ
พระที่นั่งอมรินทราภิเษกมหาปราสาทปัจจุบันคือพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทนะครับเพราะเนื่องจากพระที่นั่งอมรินทราภิเษกมหาปราสาทเกิดเพลิงไหม้เนื่องจากฟ้าผ่าลงยอดมุกเด็ดและทรงตรัสสั่งให้รื้อพระที่นั่งองค์นี้เสียและตรัสสั่งให้สร้างขึ้นมาใหม่และได้เปลี่ยนชื่อเป็นพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทจนมาถึงปัจจุบันนั่นเองครับ
รอ Ep. ต่อไปของกรุงรัตนโกสินทร์นะครับพี่หอย
เหตุการณ์สมโภชพระนครเกิดขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2328 - ไทยสากลนั่นเองครับ
อยากฟังสมัยรัตนโกสินทร์ เวอร์ชั่นน้าหอยมานานแล้วครับ
ชอบฟังครับ
ฝากคุณหอย ค้นเรื่อง การเฉลิมพระนาม เจ้าหญิงแก้วยอดฟ้ากัลยาณี ศรีกษัตริย์ ที่ รัขก่าลที่ 1 นำราชธิดาของกษัติย์อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์ มาพร้อมกับพระแก้วมรกต หน่อยค่ะ หาข้อมูลยากมาก
รอฟังทุกตอนครับ
ชอบมากครับ
ขอบคุณครับ
ตอนนี้สนุกมากเลยครับ😊
ผมมาแล้วครับน้าหอย #รุ่นเก๋าเล่าเกร็ด #ep135 #กรุงรัตนโกสินทร์
ขอบคุณครับ
สวัสดีค่ะ
สวัสดีครับ
ติดตามตลอดเด้อ อ้ายหอย
ขอบคุณครับ
เข้าใจว่าเป็นวัดเชตุพล
❤❤ชอบมากเลยคับ😊😊
เยี่ยมเลย ขอบคุณค่ะ
ขอบคุณครับ
เรื่องมวยฝรั่งเศษ พึ่งจะฟัง อ.ยอดมา ว่าทำไหมคุนๆ เรื่องมวยโราณ
รอเรื่องกรุ่งเทพนานแล้วคับเย้
เพลินมากครับ
สนุกมากครับ🎉
❤❤❤
ผมกำลังรอในห้องรัตนโกสินทร์เลยครับผม
ขอบคุณครับ
ดีใจที่คุณหอยทำคลิปช่วงรัตนโกสินทร์บ้างค่ะ ติดตามต่อนะคะ
ขอบคุณครับ
พระพุทธศรีสรรเพ็ชร รัชการที่1 ชลอมาจากอยุธยา ปัจจุบันอยู่ในเจดีย์พระศรีสรรเพ็ชรชดาญาณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ราชวรมหาวิหาร หรือวัดโพธิ์ ท่าเตียน
อีกทั้งพระเจดีย์องค์นี้ ยังได้บรรจุพระบรมราชสรีรังคารของรัชการที่1ไว้ด้วย
สวัสดีวันขึ้นปีใหม่ครับ
🥰🥰🥰
วัดพระแก้วเมื่อก่อนพี่พระมีเณรอยู่รึปล่าว
ขอบคุณที่ทรานสเล๊ทเป็นภาษาปัจจุบัน
❤ขอฟังด้วยคนนะครับคุณหอย❤❤❤
ขอบคุณครับ
ผมยังนึกภาพไม่ออกเลยว่าฝรั่งเศษเค้าต่อยแบบสากลหรือว่ามวยไทย หรือเค้าต่อยแบบเท่าที่เค้ามีคือทั้งใช้หมัดแบบสากลและมีปล้ำรัดด้วย ส่วนเราเน้นไปทางมวยไทยหรือเปล่า ประมาณว่ากติกาเรื่องการออกอาวุธเป็นแบบฟรีสไตล์ต่างคนต่างชกได้เต็มทีา
MMA ซินะเเบบนี้
ถ้าจากคำบรรยายน่าจะเป็นนักสู้สไตร์มวยปล้ำครับ (โรมันโบราณ) แบบใช้กำลังเข้าหักอย่างเดียว
คำถามวิชาสังคม กรุงเทพสร้างป้อมทั้งหมดกี่ป้อม มีชื่ออะไรบ้าง
กระดาษเปล่าเลยจ้า
14 ป้อม
ป้อมพระกาฬ
ป้อมพระอาทิตย์
ป้อมผีเสื้อ
ป้อมพระสุเมรุ
ป้อมนาฬิกา
ฝรั่งโดนพระบาทของสมเด็จพระบวรราชเจ้า 🤣
โดนยันหงายท้อง
มูลค่า 80฿ ตอนนั้น ถ้าเป็นตอนนี้น่าจะประมาณ 100,000฿ ครับ ถ้าคิดเงินเฟ้อประมาณ 3% ต่อปีนะครับ😊
..เสียดายอยู่นะที่ไปรื้ออิฐที่กรุงเก่า 😭
ถูกทิ้งร้าง ถ้าไม่ขนมาก็อาจจะมีคนื่นขนไปแทน ท่านประหยัด😊
@@meawy8589ถูกครับนี่คือส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมศิลปะอยุธยาที่ตกติดมาถึงยุครัตนโกสินทร์เพียงส่วนนึงซึ่งเป็นส่วนที่น้อยมากดูวัดพระแก้วได้แค่ส่วนเดียวถ้าได้เห็นของยุคสมัยอยุธยาคงจะสวยงามมากกว่านี้และยุครัตนโกสินทร์นี่เนี๊ยบเรื่องงบการสร้างมากสุดแล้ว
ร.1 นี่ร่วมยุคกับนโปเลี่ยนเปล่าครับ
ใช่ครับ
❤😂❤❤😂
ตระกูลบุนนาค นี่เก่าแก่มาก
ใช่ครับโดยต้นตระกูลบุนนาคคือเจ้าพระยาบวรราชนายก (เฉกอะหมัด กุมมี) ปฐมจุฬาราชมนตรีหรือประมุขของอิสลามชน (คนที่นับถือศาสนาอิสลาม) โดยที่เขาเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารตั้งแต่รัชสมัยของสมเด็จพระนเรศ วรราชาธิราชแต่ได้รับการแต่งตั้งจุฬาราชมนตรีในรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าทรงธรรมและได้รับการอวยยศเป็นเจ้าพระยาบวรราชนายกในรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าปราสาททองครับ
ผมเชื่อว่าเป็นจริงนะ เรื่องล้มอำนาจพระเจ้าตากมา แต่สงสัยว่าทำไมทำไม่ดี อยู่ได้นานถึวทุกวันนี้ เพราะอะไร
คนที่โค่นล้มพระเจ้าตากคือพระยาสรรค์ครับ ตอนที่เจ้าพระยาจักรีกลับมาท่านไม่ได้ครองราชแต่บวชเป็นพระไปแล้วครับ
@@somboonjaroensuksai3902 ครับ
สมัยอยุธยา พี่ฆ่าน้อง น้องฆ่าพี่โค่นกันไปมาวุ่นวายไปหมด ยังอยู่มาได้สี่ร้อยกว่าปี
สมัยนั้น ชาวบ้านเรียกพระเจ้าแผ่นดินว่าอะไรคับ ในหลวงหรือว่ายังเป็นขุนหลวงอยู่
พ่ออยู่หัว
อยากถามท่านผู้รู้..นักประวัติศาสตร์ นักวิชาขาด วิชาเกิน..ขอมคือเขมร..นักประวัติศาสตร์ไทยบอก ยืนยัน..ละโว้..คือขอม..ขอมมาสร้างกรุงศรีอยุธยา..เมื่อขอมคือเขมร..ทำไมบันทึกในราชวงศ์จีน..จึงไม่เขียนว่า ทูตกะมีร์ ทำไมเขียนว่าเสียม...งง..ย้อนแย้ง..กับนัก..มโนศาสตร์..วิชาขาด..วิชาเกิน...😂😂😂😂😂😂😂
น่าจะวัดมหาธาตุมั้งครับ เพราะการสังคายนาก็เรียกวัดมหาธาตุว่าวัดพระศรีสรรเพชญ์
พี่หอยครับ พระประจำกรุงศรีอยุธยา พระศรีสรรเพชญ์ดาญาน เห็นว่าปัจจุบันเหลือแต่โครง เราจะไปดูได้ที่ไหนหรอครับ
อ่านบทความนี้นะครับ www.museumsiam.org/km-detail.php?CID=177&CONID=5946