Ders Notları • Tanrıya dair konuşmak aslında tanrısal hakkında konuşmak demektir. • Tanrı hakkında düşünmeye çalışmak ancak tanrıyı kaybetmeyi göze almakla olur. İlahiyatçılar tanrı hakkında düşünmeyi beceremez çünkü tanrıyı kaybetmekten korkar. • Tanrı hakkına düşünmek, düşünmeye başladığınızda sahip olduğunuz iyimserliği boşa çıkarabilir. • Halk istese de tanrı hakkında düşünmeyi beceremez. Tanrı hakkında düşünmeyi becerecek yetilerden mahrumdur. • Ateizmde bir sıradanlık bulurum. (reddetmenin çekiciliği) • Muhammed Hamidullah’a göre İslam şeriatının %75’i içtihada, %25’ i nassa dayanır. • Kur’an’a ilk inanan insanlar bugün aynı kitaba inandığını iddia eden insanlarla aynı tanrıya inanıyor olabilirler mi? • Sadece “nedir” sorusu, büyük bir ayıklayıcı sorudur. Bu soruda zekâ seviyesi kendiliğinden ayrılır. • İnsanlık tarihi boyunca tanrı sürekli “kişi tanrı” olarak ortaya çıkmıştır. Bu anlayışa göre tanrı insan gibidir hatta insandır. Canlı-kanlıdır ve hareket eder. • Yunan dininin babaları Homeros ve Hesiodos’tur. (ozanlar) • Teologia kelimesi ilk olarak Platon’da geçer. Tanrı üzerine konuşanlardan ilk söz eden adam Aristoteles’tir. Bunlar tanrı hakkında konuşan ozanlardır. Eski şairler daima müzik aletleriyle dolaşırlardı. Bugün modern anlamda kullandığımız şiir ile antik şiirin hiçbir alakası yoktur. Ezgiyi nazar-ı itibara almadan antik edebiyat anlaşılamaz. • Tevil, kutsal metin çağdaş usla çelişmeye başladığında, kutsal metni usun eleştirilerine karşı dayanıklı hale getirebilmek için rahip sınıfının ortaya koyduğu entelektüel beceriyle ortaya çıkmıştır. • Yunan aristokrasisi kendilerini sürekli aklayabilen bir etik taşıdığı için tanrıları da kendilerine uygun hale getirmişlerdir. (Homeros ve Hesiodos’un her türlü ahlaksızlığı yapabilen tanrıları) Heiodos’un kitabının adı “Tanrıların Doğumu” dur, tanrılar doğabilen yapıdadır. • Hem kavramsal hem tarihsel olarak halkın tanrılar hakkındaki tasavvuru şairlerin ve mistiklerin tasavvuruyla (imgelemin tasavvuruyla) aynıdır, hiçbir ussal eleştiriye dayanamaz. • Tanrı hakkında insanlık tarihi boyunca düşünme ve inanmayı ikiye ayırabiliriz: 1- Kişi-Tanrı: Kendimizden hareketle tanımlayabileceğimiz tanrıdır. (halkın/avamın/imgelemin/şairlerin/mistiklerin tanrısı) eğitilmemiş zekâların tanrıyı kavramda görme olanakları yoktur. 2- Felsefesinin Tanrısı: Kavramsal tanrıdır. , • Apolloncu bakış devletin ihtiyaç duyduğu tanrıdır. Düzen ve itidalin tanrısıdır. • Dionysos; daha doğal daha esrik daha kaotiktir. • İslam dünyasında sufilerin tanrısıyla kelamcıların tanrısı arasındaki fark apolloncu ve dionysosçu tanrı arasındaki fark gibidir. • Kur’an’da ve hadislerde tanrı ile ilgili anlatılar kavramsal olmaktan ziyade imgeseldir. • Şairlerin ve mistiklerin tanrı anlayışı dionysosçudur. Siyasi akıl her zaman şairlerin aklına dayanmıştır çünkü şairler halkın kavrama biçimini oluşturur. Şairler kişi-tanrıdan hareket eder. Kişi-tanrı dua edebileceğiniz tanrıdır. • Ateizm ve deizm dionysosçu tanrıya mı yoksa apolloncu tanrıya mı karşı çıkıyor? • Deizm istihbarat örgütlerinin üretip İslam ülkelerine dikmeye çalıştığı bir elbisedir. Tanrı hakkında her şeyden vazgeçebiliyorlar ama tanrıdan vazgeçemiyorlar. Hiçbir aracı kullanmadan tanrı üzerine konuşabileceklerine inanıyorlar. Bu laboratuvar tanrısıdır. Ateizm organiktir daha şahsiyetlidir, ilkel bilince ait bir tepkidir. Muhatabını anlama tenezzülünde bulunmaz. Ateizm, saçmayı bir fiskeyle yıkılabilecekmiş gibi kabul etme sığlığıdır. • İnanmadığınızda bütün ibadetler size saçma gelir ama bu bir sığlıktır. Düşünsel eleştiri, eleştiriye konu ettiği şeye sabır göstermek zorundadır. • Platon’un şairlerle hesaplaşması dinle hesaplaşmasıdır. Şairler tanrılara ahlaksızlık yakıştırmışlardır. • Platon’un tanrılarla ilgili üç temel önermesi vardır: 1- Tanrılar vardır. Tanrılar yoktur diyenler devlet tarafından cezalandırılmalıdır. 2- Tanrılar insanları umursar ve onların işlerine karışırlar. 3- Tanrılar aldatılamaz. (büyü-kurban ilh.) Bütün mitoloji tanrıların kandırılmasına dayanmaktadır. • Atina devleti dini konuları bizzat tanzim eder. • Felsefe panteizme varmadan kolay kolay sükûnet bulmaz. Özellikle filozoflar ikiyüzlü davranmak istediklerinde panteizm en iyi çözüm gibi görünür. Kişi-tanrıdan kurtulmanın en kolay yolu budur. • Platon’un devleti teokratik bir devlettir, sanıldığı gibi ussal değildir. • Sokrates’in suçu devletin tanrılarına karşı çıkmaktır. Tarihte dinsel hareketler her zaman ortak inançları bölmeye yönelik kişisel kaprisler olarak algılanmıştır. • İsa yahudiydi ama İsa Yahudilerin geleneksel ittifakını tehlikeye düşürecek şeyler söylemeye başladı. Apolloncu Yahudiliği, dionysosçu eleştiriye tabi tuttu. • Cami/medrese kültürü daha apolloncudur. Tekkelerde daha dionysosçu anlayış vardır. • Kelamcıların tanrısı mümkün mertebe usla tıraşlanmıştır. O nedenle kelamcıları halk fazla sevmez. Sultan mecburen kelamcılarla iş tutar. • Diyanet İşleri Başkanlığı devletin din işlerine bakar, halkın din işlerine bakmaz. • Dionysosçu tanrı tasavvuru her zaman tehlikelidir. (Yunus Emre-Niyaz-i Mısrî Hz.) “Cennet cennet dedikleri Birkaç melek birkaç huri İsteyene ver onları Bana seni gerek seni” - Yunus Emre “Derman arardım derdime Derdim bana derman imiş Burhan sorardım aslıma Aslım bana burhan imiş Sağım solum gözler idim Ben dost yüzü görsem deyu Ben taşrada arar iken Ol can içinde can imiş” - Niyazi Mısrî Hz. • Bu şiirsel tanrı tasavvurlarıyla, daha orta yolu bulmaya çalışan tanrı anlayışları arasındaki kavga hiç bitmemiştir. • “nedir” sorusu mahiyet talep eder. “Tanrı nedir?” sorusu tanrının usa göre tanımını talep ediyor. • Apolloncu tanrı tasavvuru hadden, dionysosçu tanrı tasavvuru her zaman resimden ortaya çıkacaktır. Tanrı insana ne kadar benzerse o kadar şairanedir, insana ne kadar uzaklaşırsa o kadar kavramsal, soğuk, dua edilmesi imkânsız ve daha matematiksel bir tanrıdır. Tüm dinlerin içinde bu iki kategori bulunabilir. Devletin dini bunlardan işine geleni üzerine kendini inşa eder. • Retoriği güçlü olanların bireyselliği de güçlüdür. Denetlenmesi zordur. O nedenle devlet adamları belagati yüksek insanları yanlarında tutmak istemezler. • Türkiye’de halkı yönlendirmenin yollarından biri olarak vaizler hala işe yarıyor. • Allah imgelemin tanrısıdır, tanrı bir kavramdır. O nedenle Allah üzerine düşünülemez. • Kur’an’da tarının yokluğu hiç varsayılmamıştır. • Kur’an, muhatapları arasında ateistlerin olduğunu varsaymaz. (Dehrilerle ilgili ayetin ateistler ile alakası yok.) • Kur’an’da tanrının varlığı değil kudreti sorun olmuştur. • Tanrının iradesi vardır demek istenci vardır demektir. İstenç varsa niyet vardır. Bu tamamen insan tasavvur edilerek yapılmış problemli bir ifadedir. • Mutezile, dönemin İslam düşmanlarına karşı büyük bir entelektüel savunma geliştirerek Aristoteles’ten okuduklarıyla alelacele bir müdafaa hattı kurdular. Tanrıyı imgenin tanrısı olmaktan kavramın tanrısı olmaya doğru dönüştürdüler. • Yaşadığımız çağ ile metnin ortaya çıktığı çağ arasındaki uzlaştırma çabalarının hiçbir bilimsel değeri yoktur ama insani değeri vardır. • Müslüman olmanın bir yanı da Arap olmak demektir. • Yahudilerin tanrısı kabile tanrısıdır. İlk uluslararası tanrı Hıristiyanlarda ortaya çıktı. • Güneş daima bir bakireden doğar gibi doğar, göğe çıkar sonra batar. (İsa’nın bakireden doğması-göğe yükselmesi-yeniden gelecek olması) • Tüm döngüsel anlatımların ilhamı güneşin düzenli olarak doğması ve batması vardır. • Dionysos aynı zamanda şarap tanrısıdır. Sonradan tanrı olmuştur. Dionysosun yolundan gidenler tanrılaşmak isteyenlerdir. • Apollon daha düzen yanlısıdır. • Şiirsel teolojinin temelinde felsefi teoloji vardır. • İslam’da Allah’ın 99 ismi olması çokluktan kinayedir. Esması sonsuz demektir. (72 fırka meselesi de böyledir.) • Felsefe en sonunda tanrıyı akıl olarak ilan etmiştir. Felsefenin tanrısı akıl sahibidir, yaşam sahibidir ve sonsuzdur. • Filozofun doğa üzerine düşünmesi tanrı üzerine düşünmesidir. • “Tanrı veya doğa” -Spinoza • Felsefenin aklı kutsaması, tanrıyı akıl saymasındandır. Tanrılaşma metaforu ussallaşmaya çevrilmiştir.
@@esrefozcelik7286 Neden Avusturalya'da düşünülemiyor mu? Yada sadece Türkiye'de mi düşünce var? Bence asıl sorulması gerekilen Türkiye'de ne zamandan beri düşünce bir zemin bulabildi? Ne zamandan beri insânlarımız düşünmeye çabalamaya başladılar?
Ducane Hoca bizden bizim bizim dilden ve cok sukur hayatta..ne.kadar.sansliyiz diyorum.her izledigimde varligi icin şukrediyoum.. Ve bu videolar dilerim torunlarimiza kadar ulasir ve nasip olur..buyuk bi miras birakiyorsunuz.. 2 saat beni dinleme zahmetinde bukundunuz diyosunuz ya ben artik gulumsuyorum bi videonuzu 8 saat gihi bi zamanda 3 kere 5 kere izledigim oluyo cunku.. Sag olunuz var olunuz..
Sevgili hocamızı dinleyen 160 bin arkadaşlarıma sesleniyorum.Kendinizden utanmaya davet ediyorum sizi. Ne kadar vicdansızsınız. Bu üç saatlik nefes, kaç bin kitap okuyarak birikmiştir? Bir teşekkürü demi haketmedi? Neden dünya böyle diyoruz ya işte ? Bundan. Sağ duyusuz ve bencil, hep almayı sevdiğimizden. Ben insan olarak sizin adınıza binlerce teşekkür ediyorum sevgili hocama. Güzel hocam gözlerinizin nuruna sonsuz minnettarım hakkınızı helal edin. Var olun sevgili hocam.
Dücane hocam, kendi kabuğunu kırmayı bilen, kendi düşüncesini yargılayan, sorgulayan, 'düşünen "ender insanlardan biri. Lokum gibi bir insan. Dücane hocamı badem şekeri gibi olan bir başka hocamız olan Ahmet Arslan sayesinde tanıdım. Sevgiler.
Yıllar önce okulumdaki Din dersi öğretmeniyle konuşmalarımız sırasında sizi okuyup okumadığımı sordu. Fikirlerimin sizin fikirlerinize benzediğini söyledi. Ve ben sizi merak ettim. Sonra mı? Büyülendim. Artık sırtımı dayayabileceğim bir yoldaşım vardı. İyiki varsınız.
Dücane hocam saygılar,ihl'de okuyorum ve bize öğretilenler buradakilerden farklı hatta çelişik.. Yayınlarınız bize ışık tutuyor hocam tekrardan saygılar.
Hocam çok teşekkürler, keyifle pür dikkat dinlediğim bir program oldu yine. Mamafih antropologların yada mitos uzmanlarının binlerce veriyi inceleyip, 5-6 ortak bulguya indirdikleri tespitlerden sadece ilkini açıkladınız ve Meryem-Güneş ilişkisine böyle bir bakışı öğrenmek kendi adıma müthişti. Naçizane ricada bulunarak, bir sonraki söyleşinizde kalan beşini de açıklar mısınız diye sormak istiyorum? Yada sadece bunun konu olduğu bir ders belki düşünürsünüz. Teşekkürler, hürmetler.
Al kovanı, çık yağmura, ıslanmazsın Su hayattır, dolsun kovan, içsen de kanmazsın Yağmur geçer, çölde bir başına kalınca Serapmıydı, rüyamıydı anlamazsın
Üstadım yine açmazlara doğru düşündürdükçe derinleştiren muhteşem bir analizdi. Yüreğinize sağlık. Özgürlük nedir ve Tanrı nedir’i mahiyete dair sorunsallaştırıp derinleştirdikten sonra, Tanrısallık ve özgürlüğün bir arada düşünülüp düşünülemeyeceğine ilişkin, Tanrısallık ve Özgürlük Üstüne konulu bir söyleşi, son üç konuşmayı taçlandırırdı. Ne dersiniz?
Sizi dinlemek ne güzel. Bunun altında büyük bir emeğinizin olduğunu çok iyi biliyoruz. Hocam çok teşekkür ederiz. İslam dinindeki mezheplerden daha önceki programlarda bahsettinizmi bilmiyorum ama, tabi ki işinize karışmak gibi olmasın sizden dinlemek isterdik.
DERS SORULARI - Tanrı kavramı nedir? - Kur'an'a ilk inanan insanlar bugün aynı kitaba inandığını iddia eden insanlarla aynı Tanrı'ya inanıyor olabilirler mi ya da ne kadar inanıyor olabilirler? - Tanrı nedir? - Tanrı canlı mıdır? - Tanrı yaşantı/deneyim sahibi midir? - Teologia kelimesini ilk kim kullanmıştır? - Tanrı üzerine konuşanlardan ilk söz eden kimdir? - Tefsir ilminin başlangıcı kim ile başlar? - Apollon'un teolojisi neyi esas alır? - Şairlerin ve filozofların teolojisi birbirinden nasıl ayrılır? - Allah nerededir sorusuna cevap nedir? - Ateizm ve Deizmde Dionysosçu tanrıya mı yoksa Apolloncu tanrıya mı karşı çıkılır? - Tanrının tanımı var mıdır? - Tanrı'nın sıfatları nelerdir? - Şiirsel teoloji/mitolojinin temelinde felsefi teoloji mi vardır? - Güneşin doğuş ve batış döngüsü insanları nasıl etkilemiştir? - Aklı/us'u kutsallaştırmak ne demektir? - Felsefenin amacı arzu ve öfkeden kurtulmak mıdır? - Ussallaşmak tanrılaşmak mıdır? - Tanrı hakkında düşünmek Tanrı'yı kaybetmeyi göze almak mıdır?
Tanrı, kendini özel bir yöntemle bize anlattığından öte, mahiyetini asla tam olarak kavrayamayacağımı düşündüğüm, ancak hissedebileceğime derinden inandığım ve aslında hissi olarak varlığına yakinen şahit olduğumu düşündüğüm, ama bir türlü tarif edemediğim varlık..Bana hayatı, sevdiklerimi, her şeyi armağan eden..Baktığım her şeyde kendini hatırlatan..Konuşulması zor..En merak ettiğim ise kendini bana tanıtmış olmasaydı, O nu yine bulabilir miydim ? ( Hayy bin Yakzan gibi)
Şükür kavuşturana.. Birkaç konuşmayı, özel nedenlerden dolayı izleyemeyince, zihnimde eksik yerler belirdi...😇 Neyse ki, kayıttan da izlemek olası! Her şekilde sohbetinize kavuşuyoruz ya, şükürler olsun!
Bu felsefe işine merak sardığımdan beri etrafımdaki insanlar bir bir tükendi buna kısmen ailemde dahil kimse ile oturup sohbet edemez hale geldim. Ayrıca yıllardır ne kadar çok gereksiz kitap okuduğumu anladım. Son zamanlarda dil felsefesi nöro felsefe ile ilgili kitaplar okuyorum. Öğrenecek ne kadar çok şey olduğunu ayrıca bunları öğrenmenin de çok da önemli olmadığını anladım. İşin özeti insan tek bir şeyi anlıyor kişisel olarak varolmak sonsuzda bir toz tanesi kadar küçük ve önemsiz olmasına rağmen insanı her an depremler gibi sarsan muhteşem bir tecrübe.
Evet videoyu sonuna kadar izledim. Tanrı, Doğa ve Yaşam'dan bahsettiğiniz bölümlerde yıllar önce okuduğum bir romanın aklımda kalan sahnelerinden birini anımsadım. Hep derim, insan beyni gerçekten çok enteresan, kendi beynim bile beni çok şaşırtıyor. Neyse, kitabın adı "Bitmeyen Umutlar", yazarı da "Meşbaşe İshak". ... Sabah yola çıkmak için atlarıyla güneşin doğmasını bekleyen Çerkeslere köyün cami hocası da eşlik etmektedir. (Yola düşmeleri için Güneşin doğması şarttır.) Güneş yükselmeye başladığı anda grup, hocanın dua edelim demesi üzerine hep birlikte yüzlerini güneşe (yani Doğu'ya) dönerek kollarını havaya kaldırıp, Güneşin doğmasını huşu içinde izlerler. Bu arada cami hocası da içinden söylenir "Bu inatçı Çerkeslere, Allah'a doğru dürüst dua etmeyi nasıl öğreteceğim?" diyerek topluluğun arkasına geçer, o da yüzünü güneşe döner ve kollarını havaya kaldırır. :) Çerkesler yeni Müslüman olmuştur. (Sahneyi mealen yazmaya çalıştım, hata varsa özür).... İzlemeye bu seriden devam. Emeğinize sağlık.
Şimdiye kadar dinin din adamlarinin siirsel ve ussal olarak iki tarafa ayrıldığını ve bu ikisi arasinda bir çatışma olduğunu hiç düşünmemiş ve görememiştim şimdi böyle düşününce hakikaten bazı şeyler daha anlaşılır hale geliyor hocamız yeni bi bakış açısı kattı bana
Dücane hoca rafine bir insan.malesef toplum ve devletin seviyesiz oluşu böyle insanların ne kadar derinde olsalar kendini ifade edebildiklerine ben sahsen inanmıyorum.bu insanda ve bu dimağda daha güzel şeylerin çıkacağına inaniyorum.keske toplum çağdaş ve uygar devlette tam demokratik gelişmeye açık ve böyle insanların dünyalarına uygun olsalardı.adam derya gibi konuşurken sözlerine öyle bir dikkat ediyorki adeta lal oluyor.
@@tekmusti Cogunluk dinleyenlerinde soyleyecek sozler, sorulacak sorular biriktirdigine eminim. Kategorik olarak sohbet olarak tanimlanmasa bile, tek eksik kalan kismi videoyu izleyen 40-50 bin kisinin sozlerini Ducane Bey`in duymamasi. Kendi adima tekrar tekrar tesekkur ederim.
Ben konuşmalarınızı anlık takip etmek yerine kendi belirlediğim sıraya göre dinlemeyi uygun gördüm. bu sebepten yorumlarım arkadan gelecek yani geç kalmış olacağım. bu mesajı şunun için yazıyorum: son iki veya üç videonuzun ardından, yorumlar kısmında, Felasife ünvanlı kullanıcının özet sunmasını çok yararlı buldum. bu kullanıcıya emeği için teşekkür ediyorum.
önemli olan nekadar gidip geldiğın değildir.yaşamin boyunca gidip geldiğın yolda nekadar gördüğüdür.gördüğun de değildir.gördüğün doğru anlamak ve anlatabilmektir. belkide doğru olan hiç bu yola girmemektir. saygılar hocam seni dinlemek derinlerde yüzmek benim için bir mutluluktuŕ.
Kıyıda köşede kalmış tek başına kimsesiz bir adamım ve buna rağmen düşüncelerimi paylaşırken tedirgin oluyorum...sağıma soluma arkama önüme bakıp kontrol ediyorum kimse var mı diye ...sabah sabah Hoca'yı düşündüm de ...Dücane Cündioğlu olmak ne büyük bir yüktür yahu...katlanılacak şey değil...iyi ki sıradanım...dur buzluktaki kasap köftelerden dört tane çıkarayım da akşama hazır olsun...
Of of of Hocam defalarca izledim dinledim. Notlar aldim. Bu ne buyuk bir bilgi sizdeki. Zaten Tanriyi sorgulayan kisiligim Vardi. Simdi daha cok sorularim olustu. Ama Ben yine sizin gibi %49 larda kalmaya karar verdim. Sanirim bu da bize dayatilan Tanrinin cezalandiracagi ogretisidir. Yine de inanmak icime guven ve huzur veriyor. Kel adamin berberine sac model I’m karisik olsun demesi gibi bir sey oldu.
Hocam her konu hakkında derin ve tarihsel gelişimi içinde felsefi değerlendirmesini yaparken, deizim hakkında (ben deist değilim, benin inancımla ilgili değil bu eleştirim) ‘yabancı istihbarat servislerinin komplosu’ açıklamanız beni şaşırttı. Çok karşı olduğunuz belli. Keşke değerlendirmenizi yapsaydınız.
bırakın ya bu kadar okuyup Kuran okumamış yahut okumamış gibi yapan biri samimi değildir zaten. Ben agnostiğim, her şeyi sorgularım, herhangi bir istihbarat servisi gelip ele geçirmedi beni, tüm insanlar doğuştan agnostiktir zaten. Kediler köpekler doğa böyledir. Elbette insanlar da. Aileden ve zorla verilen bir eğitimdir dindarlık. Sorgulama kapasitenizi köreltir. Ateist bu sistemi reddeder ve tanrı olamayacağına ikna olmuştur. Bir tepkidir. Deist ise günahsızdır. Kimse bir istihbarat servisinin komplosuyla sizi dininizden çıkartamaz. Deist İşid videosu izleyip müslümanların korkunç insanlar olduğuna ikna olabilir. Yine de içinden bir tanrı sevgisiyle yaşıyorsa deist olur. İşid'i istihbarat servisleri kurup donattıysa o olabilir bak. :)
her söyleneni altın diye almayın arada illa vardır bakır, İnsan sade akıl değil ki kalp, ruh,sır.. Hepsine hissesini vermeli Altından bir burun yakışmaz yüze bunu düşünmeli.
Bulmak için önce kaybetmek gerektir belki üstad. Sorum yoktur, tek sorum kendimedir... sizi dinlerken ve sonrasında şu, dünyayı yalayıp yutma isteğiyle nasıl başedeceğim?
Merhabalar. Öncelikle emekleriniz için çok teşekkürler. Akademik olmayan sıradan bir insan olarak anlattıklarınızdan çok faydalanıyorum teşekkürler. Bir sorum olacak. Videonun 1:39:00 civarında söylediğiniz bir şey var. Bizim toplumda ALLAH kelimesi ile TANRI kelimesi birbirinden ayrılıyor diye biliyordum. TANRI daha çok ZEUS gibi bir kişiyi anlattığı için ALLAH kullanılır. Yani HALK içinde böyledir diye biliyordum. Burada bir dil sürçmesi mi var yoksa genel olarak herkes yanlış mı kullanıyor? Tanrı : İmgelem Allah : Kavramsal değil mi?
Tanrı ne dir değil tanrı ne değildir asıl irdelenmesi gereken budur! Tanrı konuşur mu konuşmaz mı! Beni bizi ilgilendirmez! İster konuşur ister konuşmaz! Bu anlatılan İlah insan beynin yorumladığı Tanrı! Önemle irdelen,mesi, gereken mevzu tanrı var mı? Yok mu? Varsa niye niçin neden var! Yoksa da yok zaten neden niçin niye bir önem arz Etmez! içer,Mez!
Bir kitap hakikat olduğunu iddia ediyor.Bu kitaba inananlar guruplara bölünüyor.Bölünenler kendi içinde gurublara bölündükçe bölünüyor. Bölünenler diyor ki; " kitap benim anladığım şekilde doğru"Bir soyut kavram üzerine farklı doğrular yüklenirse bulmacada hakikate yaklaşmak okuyup bilmekle olmaz.Ön kabulleri bırakıpta düşünebilme kapasitesi olanlar hakikate ulaşır. Bizim köyün cobanıda öğrendiklerini fil gibi hafızaya alıp bilir ama iş bildiklerinin üzerine düşünüp doğru yorumlamak , sadece bilmek kendini kandırmana alet olur.
O kitap sakın ayrışmayın dedikten sonra gruplara ayrışıyorsa insanlar,bu kitabın yada o kitabı indirenin sorunu değil. Mesele kitabın bir tanrıdan indirildiği ciddiyetinde incelemek yerine ,sakızların arkasındaki falları okur gibi okuması sonucındaki mantıksızlıktır.Sorumlusu insandır. Deddiğiniz gibi düşünebilme kapasitesi olan hakikate ulaşır ve "derin derin düşünün" ayetiyle aynı şeyi söylüyorsunuz.
Hocam selamlar videolar çok uzun, aşırı bilgi yüklü olduğu için bizim bunu düşünüp idrak edip beynimize sorgulatmamız bizde video uzun olduğunda yorucu oluyor.Tesekkurler bunu göz önünde bulundurunuz.
Bu değerli ders videolarından dolayı teşekkür etmek isterim… Eleştiriye konu ettiğiniz şeye nüfus etme “Sabrını” göstermek zorundasınız dedikten sonra Nietzsche’nin Kant’ı inanmadığı halde inanmadığını söylememekle suçladığını, bunun da haksız bir yaklaşım olduğunu belirttiniz. Burada “Sabır” kelimesini nasıl yorumlamalıyız? Sabır kelimesini sadece anlama anlamında mı, yoksa başka anlamlar da yüklememiz gerekiyor mu? Hammurabi Kanunlarında; - Eğer bir kadın, diğer bir erkek için kocasının ölümüne sebep olursa, o kadın kazığa gerilir. - Eğer bir oğul babasına vurursa, eli kesilir. - Kur’an’da İsra suresi 23. ayette; Ferman buyurdu: O’ndan başkasına ibadet etmeyin, ebeveyne güzellik edin, ya birisi yahud ikisi senin yanında yaşlanırsa, sakın onlara üff deme ve onları azarlama, ikisine de “İkramlı” söz söyle (Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Orijinal) gibi özellikle babaya (erkek) yönelik itaat edici çok sayıda ayet yer almaktadır. Çok tanrılı dinlerde, Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisi olarak krallar, sultanlar görülürken, semavi dinlerde baba (erkek) itaat edilmesi yönünde öne çıkarılmıştır. Özellikle baba figürü ve itaat cümlelerini anlama biçimimiz nasıl olmalıdır? İlahiyatçıları modern hayata göre çarpıttıkları hususunda eleştirirken, bu videoda hem eleştirip hem de anlamamız gerektiği konusuna vurgu yaptınız. Eleştiri ve anlama konusunu nasıl anlamalıyız, bu konunun daha anlaşılır hale gelmesi için bir ders düşünüyor musunuz?
1:39:05 Allah yerine Tanrı dendiğinde tüyleri diken diken olan cahillerin suratına şu ayeti çarparsanız böcek ilacı etkisi yaratır denedim kaç kere işe yarıyor yobaz savar; "İster Allah deyin,ister rab EN GÜZEL İSİMLER Onundur" İsra 110. Allah özel ismidir onun dışında aklınıza gelebilecek her türlü güzel övücü ismi sıfatı Yaratıcı bu ayetinde kabul etmiştir.
Cok tesekkurler, insanlara konu ne olursa olsun dusunmelerini , dusundukce insan olunabilcegini her vesile ile detayli olarak anlattiginiz icin. Saptamalarin cogu cok guzel ve cok yerinde bununla beraber deizm ile ilgili saptamaniz biraz hafife alinmis bir saptama gibi geldi bana.Insana her turlu meziyeti ve kapasiteyi veren tanri nicin elciler gondermek zorunda olmaliki? Emeginize, bilginize, cabaniza saglik, iyi ki varsiniz.
Hocam merhaba Klasik mantık derslerine başlayacağınız günü sabırsızlıkla bekliyorum . Felsefe yüksek lisansına başlıyorum ve sizden alacağım temele cok ihtiyacım var. Emeğinize sağlık
Action-reaction fizik kuralıdır en net ve basit tanrı tanımı! Anlayan anlar anlamasan da bu kural herkese işler! Bu fizik kuralının nedenini aramaktır tanrı nedir demek!
Mesela ; Güneş yeryüzünde çeşitli icraatlar yapıyor .. işte çiçeklere renk veriyor diye , güneşte boya varmı ? ☺️ ya da mimar Sinan yaptığı eserlere mi benziyor ☺️☺️
Sayın hocam,içeriğinizde salt bilgi vermişsiniz. Tanrı’ anlayışının tarihsel süreçlerinden bahsetmişsiniz.”Tanrı Nedir?” Başlığı içeriğiniz için biraz iddialı olmuş sanki.
Hocam merhabalar. Siz her yorumu okuyorum demiştiniz dedim yazayım belki bir fikir olur, Acaba Ebu Cehille ilgili bir sohbet gerçekleştirseniz nasıl olur. Hakikaten Ebu Cehil yada Ebu Hakem mi haklı yoksa Muhammed mi?
Hocam başka bi videonuzdan aklıma takıldı. Tutarlılık kötü ve değişebilmek değerli ise, bekanın ve sürekliliğin ne önemi kalıyor? Bu ikisi arasındaki ayrımı kendi içimde tam çözümleyemedim. Yardımcı olursanız şimdiden sağolun.
ilahiyatta master yapan ve cevresinde niye böyle tuhaf işlerle ilgilendiği anlaşılamiyan biri olan ben sizi bu kadar geç keşfettiğim için kendimi kınıyorum
Ders Notları
• Tanrıya dair konuşmak aslında tanrısal hakkında konuşmak demektir.
• Tanrı hakkında düşünmeye çalışmak ancak tanrıyı kaybetmeyi göze almakla olur. İlahiyatçılar tanrı hakkında düşünmeyi beceremez çünkü tanrıyı kaybetmekten korkar.
• Tanrı hakkına düşünmek, düşünmeye başladığınızda sahip olduğunuz iyimserliği boşa çıkarabilir.
• Halk istese de tanrı hakkında düşünmeyi beceremez. Tanrı hakkında düşünmeyi becerecek yetilerden mahrumdur.
• Ateizmde bir sıradanlık bulurum. (reddetmenin çekiciliği)
• Muhammed Hamidullah’a göre İslam şeriatının %75’i içtihada, %25’ i nassa dayanır.
• Kur’an’a ilk inanan insanlar bugün aynı kitaba inandığını iddia eden insanlarla aynı tanrıya inanıyor olabilirler mi?
• Sadece “nedir” sorusu, büyük bir ayıklayıcı sorudur. Bu soruda zekâ seviyesi kendiliğinden ayrılır.
• İnsanlık tarihi boyunca tanrı sürekli “kişi tanrı” olarak ortaya çıkmıştır. Bu anlayışa göre tanrı insan gibidir hatta insandır. Canlı-kanlıdır ve hareket eder.
• Yunan dininin babaları Homeros ve Hesiodos’tur. (ozanlar)
• Teologia kelimesi ilk olarak Platon’da geçer. Tanrı üzerine konuşanlardan ilk söz eden adam Aristoteles’tir. Bunlar tanrı hakkında konuşan ozanlardır. Eski şairler daima müzik aletleriyle dolaşırlardı. Bugün modern anlamda kullandığımız şiir ile antik şiirin hiçbir alakası yoktur. Ezgiyi nazar-ı itibara almadan antik edebiyat anlaşılamaz.
• Tevil, kutsal metin çağdaş usla çelişmeye başladığında, kutsal metni usun eleştirilerine karşı dayanıklı hale getirebilmek için rahip sınıfının ortaya koyduğu entelektüel beceriyle ortaya çıkmıştır.
• Yunan aristokrasisi kendilerini sürekli aklayabilen bir etik taşıdığı için tanrıları da kendilerine uygun hale getirmişlerdir. (Homeros ve Hesiodos’un her türlü ahlaksızlığı yapabilen tanrıları) Heiodos’un kitabının adı “Tanrıların Doğumu” dur, tanrılar doğabilen yapıdadır.
• Hem kavramsal hem tarihsel olarak halkın tanrılar hakkındaki tasavvuru şairlerin ve mistiklerin tasavvuruyla (imgelemin tasavvuruyla) aynıdır, hiçbir ussal eleştiriye dayanamaz.
• Tanrı hakkında insanlık tarihi boyunca düşünme ve inanmayı ikiye ayırabiliriz:
1- Kişi-Tanrı: Kendimizden hareketle tanımlayabileceğimiz tanrıdır. (halkın/avamın/imgelemin/şairlerin/mistiklerin tanrısı) eğitilmemiş zekâların tanrıyı kavramda görme olanakları yoktur.
2- Felsefesinin Tanrısı: Kavramsal tanrıdır. ,
• Apolloncu bakış devletin ihtiyaç duyduğu tanrıdır. Düzen ve itidalin tanrısıdır.
• Dionysos; daha doğal daha esrik daha kaotiktir.
• İslam dünyasında sufilerin tanrısıyla kelamcıların tanrısı arasındaki fark apolloncu ve dionysosçu tanrı arasındaki fark gibidir.
• Kur’an’da ve hadislerde tanrı ile ilgili anlatılar kavramsal olmaktan ziyade imgeseldir.
• Şairlerin ve mistiklerin tanrı anlayışı dionysosçudur. Siyasi akıl her zaman şairlerin aklına dayanmıştır çünkü şairler halkın kavrama biçimini oluşturur. Şairler kişi-tanrıdan hareket eder. Kişi-tanrı dua edebileceğiniz tanrıdır.
• Ateizm ve deizm dionysosçu tanrıya mı yoksa apolloncu tanrıya mı karşı çıkıyor?
• Deizm istihbarat örgütlerinin üretip İslam ülkelerine dikmeye çalıştığı bir elbisedir. Tanrı hakkında her şeyden vazgeçebiliyorlar ama tanrıdan vazgeçemiyorlar. Hiçbir aracı kullanmadan tanrı üzerine konuşabileceklerine inanıyorlar. Bu laboratuvar tanrısıdır. Ateizm organiktir daha şahsiyetlidir, ilkel bilince ait bir tepkidir. Muhatabını anlama tenezzülünde bulunmaz. Ateizm, saçmayı bir fiskeyle yıkılabilecekmiş gibi kabul etme sığlığıdır.
• İnanmadığınızda bütün ibadetler size saçma gelir ama bu bir sığlıktır. Düşünsel eleştiri, eleştiriye konu ettiği şeye sabır göstermek zorundadır.
• Platon’un şairlerle hesaplaşması dinle hesaplaşmasıdır. Şairler tanrılara ahlaksızlık yakıştırmışlardır.
• Platon’un tanrılarla ilgili üç temel önermesi vardır:
1- Tanrılar vardır. Tanrılar yoktur diyenler devlet tarafından cezalandırılmalıdır.
2- Tanrılar insanları umursar ve onların işlerine karışırlar.
3- Tanrılar aldatılamaz. (büyü-kurban ilh.) Bütün mitoloji tanrıların kandırılmasına dayanmaktadır.
• Atina devleti dini konuları bizzat tanzim eder.
• Felsefe panteizme varmadan kolay kolay sükûnet bulmaz. Özellikle filozoflar ikiyüzlü davranmak istediklerinde panteizm en iyi çözüm gibi görünür. Kişi-tanrıdan kurtulmanın en kolay yolu budur.
• Platon’un devleti teokratik bir devlettir, sanıldığı gibi ussal değildir.
• Sokrates’in suçu devletin tanrılarına karşı çıkmaktır. Tarihte dinsel hareketler her zaman ortak inançları bölmeye yönelik kişisel kaprisler olarak algılanmıştır.
• İsa yahudiydi ama İsa Yahudilerin geleneksel ittifakını tehlikeye düşürecek şeyler söylemeye başladı. Apolloncu Yahudiliği, dionysosçu eleştiriye tabi tuttu.
• Cami/medrese kültürü daha apolloncudur. Tekkelerde daha dionysosçu anlayış vardır.
• Kelamcıların tanrısı mümkün mertebe usla tıraşlanmıştır. O nedenle kelamcıları halk fazla sevmez. Sultan mecburen kelamcılarla iş tutar.
• Diyanet İşleri Başkanlığı devletin din işlerine bakar, halkın din işlerine bakmaz.
• Dionysosçu tanrı tasavvuru her zaman tehlikelidir. (Yunus Emre-Niyaz-i Mısrî Hz.)
“Cennet cennet dedikleri
Birkaç melek birkaç huri
İsteyene ver onları
Bana seni gerek seni” - Yunus Emre
“Derman arardım derdime
Derdim bana derman imiş
Burhan sorardım aslıma
Aslım bana burhan imiş
Sağım solum gözler idim
Ben dost yüzü görsem deyu
Ben taşrada arar iken
Ol can içinde can imiş” - Niyazi Mısrî Hz.
• Bu şiirsel tanrı tasavvurlarıyla, daha orta yolu bulmaya çalışan tanrı anlayışları arasındaki kavga hiç bitmemiştir.
• “nedir” sorusu mahiyet talep eder. “Tanrı nedir?” sorusu tanrının usa göre tanımını talep ediyor.
• Apolloncu tanrı tasavvuru hadden, dionysosçu tanrı tasavvuru her zaman resimden ortaya çıkacaktır. Tanrı insana ne kadar benzerse o kadar şairanedir, insana ne kadar uzaklaşırsa o kadar kavramsal, soğuk, dua edilmesi imkânsız ve daha matematiksel bir tanrıdır. Tüm dinlerin içinde bu iki kategori bulunabilir. Devletin dini bunlardan işine geleni üzerine kendini inşa eder.
• Retoriği güçlü olanların bireyselliği de güçlüdür. Denetlenmesi zordur. O nedenle devlet adamları belagati yüksek insanları yanlarında tutmak istemezler.
• Türkiye’de halkı yönlendirmenin yollarından biri olarak vaizler hala işe yarıyor.
• Allah imgelemin tanrısıdır, tanrı bir kavramdır. O nedenle Allah üzerine düşünülemez.
• Kur’an’da tarının yokluğu hiç varsayılmamıştır.
• Kur’an, muhatapları arasında ateistlerin olduğunu varsaymaz. (Dehrilerle ilgili ayetin ateistler ile alakası yok.)
• Kur’an’da tanrının varlığı değil kudreti sorun olmuştur.
• Tanrının iradesi vardır demek istenci vardır demektir. İstenç varsa niyet vardır. Bu tamamen insan tasavvur edilerek yapılmış problemli bir ifadedir.
• Mutezile, dönemin İslam düşmanlarına karşı büyük bir entelektüel savunma geliştirerek Aristoteles’ten okuduklarıyla alelacele bir müdafaa hattı kurdular. Tanrıyı imgenin tanrısı olmaktan kavramın tanrısı olmaya doğru dönüştürdüler.
• Yaşadığımız çağ ile metnin ortaya çıktığı çağ arasındaki uzlaştırma çabalarının hiçbir bilimsel değeri yoktur ama insani değeri vardır.
• Müslüman olmanın bir yanı da Arap olmak demektir.
• Yahudilerin tanrısı kabile tanrısıdır. İlk uluslararası tanrı Hıristiyanlarda ortaya çıktı.
• Güneş daima bir bakireden doğar gibi doğar, göğe çıkar sonra batar. (İsa’nın bakireden doğması-göğe yükselmesi-yeniden gelecek olması)
• Tüm döngüsel anlatımların ilhamı güneşin düzenli olarak doğması ve batması vardır.
• Dionysos aynı zamanda şarap tanrısıdır. Sonradan tanrı olmuştur. Dionysosun yolundan gidenler tanrılaşmak isteyenlerdir.
• Apollon daha düzen yanlısıdır.
• Şiirsel teolojinin temelinde felsefi teoloji vardır.
• İslam’da Allah’ın 99 ismi olması çokluktan kinayedir. Esması sonsuz demektir. (72 fırka meselesi de böyledir.)
• Felsefe en sonunda tanrıyı akıl olarak ilan etmiştir. Felsefenin tanrısı akıl sahibidir, yaşam sahibidir ve sonsuzdur.
• Filozofun doğa üzerine düşünmesi tanrı üzerine düşünmesidir.
• “Tanrı veya doğa” -Spinoza
• Felsefenin aklı kutsaması, tanrıyı akıl saymasındandır. Tanrılaşma metaforu ussallaşmaya çevrilmiştir.
Bu katkı için çok teşekkür ederim.
Videolara geliyorum senin yorumunu okuyorum çekip gidiyorum sagolasin
yayını izledikten sonra üstüne bunları okumanın verdiği haz muazzam ya
🙏🏻🌷
👍👍🙏
Gerçekten milyon kitap okusam ancak özümleyebileceğim çıkarımlara sayenizde ulaşabilmenin değeri paha biçilemez, var olun 🌸
Canli seyredebilmek icin sabahin 5'inde kalkdim. Avusturalya'dan sevgiler ve selamlar.
@@tekmusti :)
❤️
Ubuhü
Taaaa avustralya da bile düşünen bir insan olduğunu bilmek ne güzel bi şey.Selamlar o zaman Türkiye den.
@@esrefozcelik7286 Neden Avusturalya'da düşünülemiyor mu? Yada sadece Türkiye'de mi düşünce var? Bence asıl sorulması gerekilen Türkiye'de ne zamandan beri düşünce bir zemin bulabildi? Ne zamandan beri insânlarımız düşünmeye çabalamaya başladılar?
Ducane Hoca bizden bizim bizim dilden ve cok sukur hayatta..ne.kadar.sansliyiz diyorum.her izledigimde varligi icin şukrediyoum..
Ve bu videolar dilerim torunlarimiza kadar ulasir ve nasip olur..buyuk bi miras birakiyorsunuz..
2 saat beni dinleme zahmetinde bukundunuz diyosunuz ya ben artik gulumsuyorum bi videonuzu 8 saat gihi bi zamanda 3 kere 5 kere izledigim oluyo cunku..
Sag olunuz var olunuz..
İyi ki varsınız, iyi ki ülkemiz sizin gibi bir değere sahip çok teşekkürler.
Senden ricam şu internet kesilmelerini sakın dert etme. Sen bize lazımsın 🙏🏻 (finaldeki “kapatamıyoruz bunu” da harikaydı 😘)
Finale ben de bayıldım.. 😀 insan her şeyi de bilmemeli ama..☺️
Sizinle birlikte düşünmek ve sizden birşeyler öğreniyor olmak çok kıymetli ve keyifli !
Sevgili hocamızı dinleyen 160 bin arkadaşlarıma sesleniyorum.Kendinizden utanmaya davet ediyorum sizi. Ne kadar vicdansızsınız. Bu üç saatlik nefes, kaç bin kitap okuyarak birikmiştir? Bir teşekkürü demi haketmedi? Neden dünya böyle diyoruz ya işte ? Bundan. Sağ duyusuz ve bencil, hep almayı sevdiğimizden. Ben insan olarak sizin adınıza binlerce teşekkür ediyorum sevgili hocama. Güzel hocam gözlerinizin nuruna sonsuz minnettarım hakkınızı helal edin. Var olun sevgili hocam.
Kesinlikle katılıyorum
Kesinlikle katılıyorum size
Yalakalık yapmadan duramıyorsunuz.
Sen utan !
Utanacak N yapmışız da zırvalıyorsun
Kraldan daha kralcı olma kardeşim. Teşekkürünü et, işine bak.
Çok teşekkürler hocam, sayenizde zihnimin boşlukları doluyor 👏👏 lütfenn bu derslere söyleşilere devam edin. Bana ve cevreme cok şeyler katıyor
Kelimeleri düşüncede kavramlaştırmak, dillerin kökeni ve dilin tarihine dair bir sohbet fevkalade olurdu sayın hocam. Hürmetler 🙏
Hocam sizle aynı çagda yaşamak. Benim için onur verici. Ellerinizden òpuyor, Saģlıklı gùnler diliyorum..
Öyle hissediyorum ki, buradan pek çok soru çıkacak ama önce bir kez daha dinlemeliyim, teşekkür ederim.
Dücane hocam, kendi kabuğunu kırmayı bilen, kendi düşüncesini yargılayan, sorgulayan, 'düşünen "ender insanlardan biri.
Lokum gibi bir insan.
Dücane hocamı badem şekeri gibi olan bir başka hocamız olan Ahmet Arslan sayesinde tanıdım.
Sevgiler.
Hocam her geçen gün seçtiğiniz konular çok Önem li, girift, heyecanlı neden daha önce bu kadar kolay ve rahat izleyemedik sizi
üstadım çok teşekkür ederim bilmek ve anlamak için gayreti olan tüm dostlarım adına
Cehaletimin karanlığı için,bir mum yaktığınız için teşekkürler ❤
Videoların Oynatma hızını icad edenden Allah razı olsun
Dücane hocam, yayınlarınız için çok teşekkür ederim. Sağolasınız. Sohbetleriniz süper👍
Yıllar önce okulumdaki Din dersi öğretmeniyle konuşmalarımız sırasında sizi okuyup okumadığımı sordu. Fikirlerimin sizin fikirlerinize benzediğini söyledi. Ve ben sizi merak ettim. Sonra mı? Büyülendim. Artık sırtımı dayayabileceğim bir yoldaşım vardı. İyiki varsınız.
Dücane hocam saygılar,ihl'de okuyorum ve bize öğretilenler buradakilerden farklı hatta çelişik..
Yayınlarınız bize ışık tutuyor hocam tekrardan saygılar.
@Nurullah Eski Bazı hocalara soru soruyorum sorgulama diyor .d ?
Çok teşekkürler , Dücane bey , mutlak bir kaç kez daha dinleyeceğim, soluğunuza sağlık 🌷
Solunuza sağlık diye okudum, bu nasıl bir siyasi duadır dedim :D
Ne kadar guzel anlatiyorsun dinlemekten keyif aliyorum diline saglik
Hocam çok teşekkür ederim. Sağlıklı ve mutlu yıllar dilerim.
Hocam çok teşekkürler, keyifle pür dikkat dinlediğim bir program oldu yine. Mamafih antropologların yada mitos uzmanlarının binlerce veriyi inceleyip, 5-6 ortak bulguya indirdikleri tespitlerden sadece ilkini açıkladınız ve Meryem-Güneş ilişkisine böyle bir bakışı öğrenmek kendi adıma müthişti. Naçizane ricada bulunarak, bir sonraki söyleşinizde kalan beşini de açıklar mısınız diye sormak istiyorum? Yada sadece bunun konu olduğu bir ders belki düşünürsünüz. Teşekkürler, hürmetler.
TEŞEKKÜRLER
Al kovanı, çık yağmura, ıslanmazsın
Su hayattır, dolsun kovan, içsen de kanmazsın
Yağmur geçer, çölde bir başına kalınca
Serapmıydı, rüyamıydı anlamazsın
Birinci sınıf düşünme ..bence tek kutsal şey ; akıldır. Düşüncelerinizi paylaştığınız için minnettarım.
Akıl düşünməyi sağlayan bir araç isə nasıl araçlar kutsal olabilir.
Üstadım yine açmazlara doğru düşündürdükçe derinleştiren muhteşem bir analizdi. Yüreğinize sağlık. Özgürlük nedir ve Tanrı nedir’i mahiyete dair sorunsallaştırıp derinleştirdikten sonra, Tanrısallık ve özgürlüğün bir arada düşünülüp düşünülemeyeceğine ilişkin, Tanrısallık ve Özgürlük Üstüne konulu bir söyleşi, son üç konuşmayı taçlandırırdı. Ne dersiniz?
Kafam çatladı. Ama çatlamış kafa iyidir deyu gönlüm rahat. Teşekkür ediyorum.
Sizi dinlemek ne güzel. Bunun altında büyük bir emeğinizin olduğunu çok iyi biliyoruz. Hocam çok teşekkür ederiz. İslam dinindeki mezheplerden daha önceki programlarda bahsettinizmi bilmiyorum ama, tabi ki işinize karışmak gibi olmasın sizden dinlemek isterdik.
DERS SORULARI
- Tanrı kavramı nedir?
- Kur'an'a ilk inanan insanlar bugün aynı kitaba inandığını iddia eden insanlarla aynı Tanrı'ya inanıyor olabilirler mi ya da ne kadar inanıyor olabilirler?
- Tanrı nedir?
- Tanrı canlı mıdır?
- Tanrı yaşantı/deneyim sahibi midir?
- Teologia kelimesini ilk kim kullanmıştır?
- Tanrı üzerine konuşanlardan ilk söz eden kimdir?
- Tefsir ilminin başlangıcı kim ile başlar?
- Apollon'un teolojisi neyi esas alır?
- Şairlerin ve filozofların teolojisi birbirinden nasıl ayrılır?
- Allah nerededir sorusuna cevap nedir?
- Ateizm ve Deizmde Dionysosçu tanrıya mı yoksa Apolloncu tanrıya mı karşı çıkılır?
- Tanrının tanımı var mıdır?
- Tanrı'nın sıfatları nelerdir?
- Şiirsel teoloji/mitolojinin temelinde felsefi teoloji mi vardır?
- Güneşin doğuş ve batış döngüsü insanları nasıl etkilemiştir?
- Aklı/us'u kutsallaştırmak ne demektir?
- Felsefenin amacı arzu ve öfkeden kurtulmak mıdır?
- Ussallaşmak tanrılaşmak mıdır?
- Tanrı hakkında düşünmek Tanrı'yı kaybetmeyi göze almak mıdır?
Ne kadar teşekkür etsek azdır. Çok teşekkürler emeğiniz için
Değerli Hoca Beyefendi , sizi kutlarım…Şahin Yenişehirlioğlu
Çok keyif aldım, sağ olun, var olun 🙏🏻
Tanrı, kendini özel bir yöntemle bize anlattığından öte, mahiyetini asla tam olarak kavrayamayacağımı düşündüğüm, ancak hissedebileceğime derinden inandığım ve aslında hissi olarak varlığına yakinen şahit olduğumu düşündüğüm, ama bir türlü tarif edemediğim varlık..Bana hayatı, sevdiklerimi, her şeyi armağan eden..Baktığım her şeyde kendini hatırlatan..Konuşulması zor..En merak ettiğim ise kendini bana tanıtmış olmasaydı, O nu yine bulabilir miydim ? ( Hayy bin Yakzan gibi)
zihnimizin kıvrımlarına hıtap ETTIGINIZ için tesekkuler
Hocam emeğinizle elde ettiğiniz çok değerli bilgileri bizlerle paylaştığınız için teşekkürler. Selam ve saygılar.
Tanrı umuttur. Bu umudun nedensellik ilkesinden başka tutar tarafı yoktur.
Tanrı hakkında söylenenler zandır.
İnsanın zannı ne ise tanrısı odur.
Anladığım kadarı ile tanrıdan söz etmiyor ilahlığın algınanış biçimlerini konu edinmiş.
Hocam teşekkür ederim, değerli vaktinizi ve emeğinizi bizimle paylaştığınız için
Bilmediğimiz büyük enerji bizde var olan onun yansimasiyiz.merak ettim sizden dinliyotum🎉
Hocam emekleriniz icin size minnettariz
Şükür kavuşturana.. Birkaç konuşmayı, özel nedenlerden dolayı izleyemeyince, zihnimde eksik yerler belirdi...😇
Neyse ki, kayıttan da izlemek olası!
Her şekilde sohbetinize kavuşuyoruz ya, şükürler olsun!
Bu felsefe işine merak sardığımdan beri etrafımdaki insanlar bir bir tükendi buna kısmen ailemde dahil kimse ile oturup sohbet edemez hale geldim. Ayrıca yıllardır ne kadar çok gereksiz kitap okuduğumu anladım. Son zamanlarda dil felsefesi nöro felsefe ile ilgili kitaplar okuyorum. Öğrenecek ne kadar çok şey olduğunu ayrıca bunları öğrenmenin de çok da önemli olmadığını anladım. İşin özeti insan tek bir şeyi anlıyor kişisel olarak varolmak sonsuzda bir toz tanesi kadar küçük ve önemsiz olmasına rağmen insanı her an depremler gibi sarsan muhteşem bir tecrübe.
Evet videoyu sonuna kadar izledim. Tanrı, Doğa ve Yaşam'dan bahsettiğiniz bölümlerde yıllar önce okuduğum bir romanın aklımda kalan sahnelerinden birini anımsadım. Hep derim, insan beyni gerçekten çok enteresan, kendi beynim bile beni çok şaşırtıyor. Neyse, kitabın adı "Bitmeyen Umutlar", yazarı da "Meşbaşe İshak". ... Sabah yola çıkmak için atlarıyla güneşin doğmasını bekleyen Çerkeslere köyün cami hocası da eşlik etmektedir. (Yola düşmeleri için Güneşin doğması şarttır.) Güneş yükselmeye başladığı anda grup, hocanın dua edelim demesi üzerine hep birlikte yüzlerini güneşe (yani Doğu'ya) dönerek kollarını havaya kaldırıp, Güneşin doğmasını huşu içinde izlerler. Bu arada cami hocası da içinden söylenir "Bu inatçı Çerkeslere, Allah'a doğru dürüst dua etmeyi nasıl öğreteceğim?" diyerek topluluğun arkasına geçer, o da yüzünü güneşe döner ve kollarını havaya kaldırır. :) Çerkesler yeni Müslüman olmuştur. (Sahneyi mealen yazmaya çalıştım, hata varsa özür).... İzlemeye bu seriden devam. Emeğinize sağlık.
Şimdiye kadar dinin din adamlarinin siirsel ve ussal olarak iki tarafa ayrıldığını ve bu ikisi arasinda bir çatışma olduğunu hiç düşünmemiş ve görememiştim şimdi böyle düşününce hakikaten bazı şeyler daha anlaşılır hale geliyor hocamız yeni bi bakış açısı kattı bana
Dücane hoca rafine bir insan.malesef toplum ve devletin seviyesiz oluşu böyle insanların ne kadar derinde olsalar kendini ifade edebildiklerine ben sahsen inanmıyorum.bu insanda ve bu dimağda daha güzel şeylerin çıkacağına inaniyorum.keske toplum çağdaş ve uygar devlette tam demokratik gelişmeye açık ve böyle insanların dünyalarına uygun olsalardı.adam derya gibi konuşurken sözlerine öyle bir dikkat ediyorki adeta lal oluyor.
Sohbetler en geniş kapsamlı hale geldi, sabaha dek gider düşüncesindeyim. 2, 3, 4 .. olabilir.
Teşekkür ederim hocam🙏
Tek kelime ile "Bal". Cok lezzetli bir sohbet. Tesekkur ederiz.
Sohbet değil, monolog.
@@tekmusti Cogunluk dinleyenlerinde soyleyecek sozler, sorulacak sorular biriktirdigine eminim. Kategorik olarak sohbet olarak tanimlanmasa bile, tek eksik kalan kismi videoyu izleyen 40-50 bin kisinin sozlerini Ducane Bey`in duymamasi. Kendi adima tekrar tekrar tesekkur ederim.
Yıllar önce tanrı hakkında düşünmeye başladım ve onu kaybettim Sevgili Dücane Bey.
Şimdi "O yok!" diyebilir miyim acaba..
Bence diyebiliriz. Bektaşi kissasinda oldugu gibi..
",Yok diyeceksin de, dilin varmiyor"...
Çok teşekkürler hocam,minnettarım.
Çok teşekkür ederim Hocam emeklerinize sağlık
Teşekkür ederim, çok çok çok teşekkür ederim.
Teşekkür ederim
Ben konuşmalarınızı anlık takip etmek yerine kendi belirlediğim sıraya göre dinlemeyi uygun gördüm. bu sebepten yorumlarım arkadan gelecek yani geç kalmış olacağım. bu mesajı şunun için yazıyorum: son iki veya üç videonuzun ardından, yorumlar kısmında, Felasife ünvanlı kullanıcının özet sunmasını çok yararlı buldum. bu kullanıcıya emeği için teşekkür ediyorum.
önemli olan nekadar gidip geldiğın değildir.yaşamin boyunca gidip geldiğın yolda nekadar gördüğüdür.gördüğun de değildir.gördüğün doğru anlamak ve anlatabilmektir. belkide doğru olan hiç bu yola girmemektir. saygılar hocam seni dinlemek derinlerde yüzmek benim için bir mutluluktuŕ.
Emeğinize sağlık hocam görüntü kalitesi de şahane olmuş. Teşekkür ederiz..
Ustad diline saglik harika anlatiyorsun
Kıyıda köşede kalmış tek başına kimsesiz bir adamım ve buna rağmen düşüncelerimi paylaşırken tedirgin oluyorum...sağıma soluma arkama önüme bakıp kontrol ediyorum kimse var mı diye ...sabah sabah Hoca'yı düşündüm de ...Dücane Cündioğlu olmak ne büyük bir yüktür yahu...katlanılacak şey değil...iyi ki sıradanım...dur buzluktaki kasap köftelerden dört tane çıkarayım da akşama hazır olsun...
Bu harika yayın için teşekkürler
Emeginize,yureginize saglik hocam. Birçok soru karsiligini buldu sayenizde. Biryerlerde terslik vardi zaten ama nerelerde oldugunu bulamiyordum..Tesekkurler.
Of of of Hocam defalarca izledim dinledim. Notlar aldim. Bu ne buyuk bir bilgi sizdeki. Zaten Tanriyi sorgulayan kisiligim Vardi. Simdi daha cok sorularim olustu. Ama Ben yine sizin gibi %49 larda kalmaya karar verdim. Sanirim bu da bize dayatilan Tanrinin cezalandiracagi ogretisidir.
Yine de inanmak icime guven ve huzur veriyor. Kel adamin berberine sac model I’m karisik olsun demesi gibi bir sey oldu.
Emeğinize,yüreğinize sağlık hocam.Paylasiminiz çok değerli.Tesekkurler, saygılar.
Çok reklam veriyorsun dücane abim
Kelimelerin efendisi.
Konu başlığında "tanrı" kelimesinin tercih edilmesindeki naif tevil...
10/10 hareket
Akay bey naif değil nahif olacak .
Hocam her konu hakkında derin ve tarihsel gelişimi içinde felsefi değerlendirmesini yaparken, deizim hakkında (ben deist değilim, benin inancımla ilgili değil bu eleştirim) ‘yabancı istihbarat servislerinin komplosu’ açıklamanız beni şaşırttı. Çok karşı olduğunuz belli. Keşke değerlendirmenizi yapsaydınız.
bırakın ya bu kadar okuyup Kuran okumamış yahut okumamış gibi yapan biri samimi değildir zaten. Ben agnostiğim, her şeyi sorgularım, herhangi bir istihbarat servisi gelip ele geçirmedi beni, tüm insanlar doğuştan agnostiktir zaten. Kediler köpekler doğa böyledir. Elbette insanlar da. Aileden ve zorla verilen bir eğitimdir dindarlık. Sorgulama kapasitenizi köreltir. Ateist bu sistemi reddeder ve tanrı olamayacağına ikna olmuştur. Bir tepkidir. Deist ise günahsızdır. Kimse bir istihbarat servisinin komplosuyla sizi dininizden çıkartamaz. Deist İşid videosu izleyip müslümanların korkunç insanlar olduğuna ikna olabilir. Yine de içinden bir tanrı sevgisiyle yaşıyorsa deist olur. İşid'i istihbarat servisleri kurup donattıysa o olabilir bak. :)
Hocam ,tesekkur ederim ..🌸🦋
her söyleneni altın diye almayın arada illa vardır bakır,
İnsan sade akıl değil ki kalp, ruh,sır..
Hepsine hissesini vermeli
Altından bir burun yakışmaz yüze bunu düşünmeli.
Sonunda biri diğerlerinden değişik bir yorum atmış
Herkes beyni yıkanmış gibi atnı yorumlar kafayı yiyecektim
Bir yıl sonra izliyorum. Diyonisos bilnçdışını, apollon da bilinci temsil ediyor diyebilir miyiz hocam.
Bulmak için önce kaybetmek gerektir belki üstad. Sorum yoktur, tek sorum kendimedir... sizi dinlerken ve sonrasında şu, dünyayı yalayıp yutma isteğiyle nasıl başedeceğim?
Hocam ağzınıza sağlık
Quantum fiziği hakkında bir ilginiz oldu mu...
Allah üzerinde düşünmek onu kaybetmek değildir, aksine onu sonsuz sayıda her şekilde, sınırsız biçimde düşünerek inanmaktır.
Hocam, ağzınıza yüreğinize sağlık.
''İnsan tanrının sesini yalnızken duyar: kimsesizken.''
Merhabalar. Öncelikle emekleriniz için çok teşekkürler. Akademik olmayan sıradan bir insan olarak anlattıklarınızdan çok faydalanıyorum teşekkürler. Bir sorum olacak.
Videonun 1:39:00 civarında söylediğiniz bir şey var. Bizim toplumda ALLAH kelimesi ile TANRI kelimesi birbirinden ayrılıyor diye biliyordum. TANRI daha çok ZEUS gibi bir kişiyi anlattığı için ALLAH kullanılır. Yani HALK içinde böyledir diye biliyordum. Burada bir dil sürçmesi mi var yoksa genel olarak herkes yanlış mı kullanıyor?
Tanrı : İmgelem
Allah : Kavramsal değil mi?
Çok teşekkürler 🙏
Hocam çok teşekkürler. Emeğinize sağlık. Paylaşımlarınız için ayrıca minnettarım.
Hocam iyiki sizi tanımişim takip ediyorum ama sizi rahat anlayabilecek kapasitem yok ama anliyana kadar devam edeceğim
çok teşekkürler
Teşekkür ediyorum 🙏🏻zaman ne çabuk geçiyor hiç anlamıyorum😃hep devam edebiliriz🤍🖤
Hocam, emeğinizi bizimle paylaştığız için yüreğine ve dimağına sağlık, çok teşekkürler.
Tanrı ne dir değil tanrı ne değildir asıl irdelenmesi gereken budur! Tanrı konuşur mu konuşmaz mı! Beni bizi ilgilendirmez! İster konuşur ister konuşmaz! Bu anlatılan İlah insan beynin yorumladığı Tanrı! Önemle irdelen,mesi, gereken mevzu tanrı var mı? Yok mu? Varsa niye niçin neden var! Yoksa da yok zaten neden niçin niye bir önem arz Etmez! içer,Mez!
Sen ondan bir parcasin
Elinize emeğinize sağlık. Çok güzel bir ders oldu.
Bir kitap hakikat olduğunu iddia ediyor.Bu kitaba inananlar guruplara bölünüyor.Bölünenler kendi içinde gurublara bölündükçe bölünüyor. Bölünenler diyor ki; " kitap benim anladığım şekilde doğru"Bir soyut kavram üzerine farklı doğrular yüklenirse bulmacada hakikate yaklaşmak okuyup bilmekle olmaz.Ön kabulleri bırakıpta düşünebilme kapasitesi olanlar hakikate ulaşır. Bizim köyün cobanıda öğrendiklerini fil gibi hafızaya alıp bilir ama iş bildiklerinin üzerine düşünüp doğru yorumlamak , sadece bilmek kendini kandırmana alet olur.
Ne yapmalı peki?
O kitap sakın ayrışmayın dedikten sonra gruplara ayrışıyorsa insanlar,bu kitabın yada o kitabı indirenin sorunu değil.
Mesele kitabın bir tanrıdan indirildiği ciddiyetinde incelemek yerine ,sakızların arkasındaki falları okur gibi okuması sonucındaki mantıksızlıktır.Sorumlusu insandır.
Deddiğiniz gibi düşünebilme kapasitesi olan hakikate ulaşır ve "derin derin düşünün" ayetiyle aynı şeyi söylüyorsunuz.
Sayın Hocam Almanyadan yazıyorum.
Tanrı nedir dersinindeki youtube reklamı camii bağışı
Sayın hocam çok reklam çıkıyor, bu konuda sizin bunu biraz da olsa azaltma şansınız var mı? Teşekkür ederim.
Hocam selamlar videolar çok uzun, aşırı bilgi yüklü olduğu için bizim bunu düşünüp idrak edip beynimize sorgulatmamız bizde video uzun olduğunda yorucu oluyor.Tesekkurler bunu göz önünde bulundurunuz.
Auzef Felsefe öğrencisiyim,59 yaş , öğrenecek çok şey var ve fakat düşünecek de, hürmetle
Hocam nihayet sizi önemsedigimize dolayısıyla iyi bir iş yaptığınıza ikna oldunuz.. iyi bir gelişme.. nerden çıkardığımı söylemem..
Bu değerli ders videolarından dolayı teşekkür etmek isterim…
Eleştiriye konu ettiğiniz şeye nüfus etme “Sabrını” göstermek zorundasınız dedikten sonra Nietzsche’nin Kant’ı inanmadığı halde inanmadığını söylememekle suçladığını, bunun da haksız bir yaklaşım olduğunu belirttiniz. Burada “Sabır” kelimesini nasıl yorumlamalıyız? Sabır kelimesini sadece anlama anlamında mı, yoksa başka anlamlar da yüklememiz gerekiyor mu?
Hammurabi Kanunlarında;
- Eğer bir kadın, diğer bir erkek için kocasının ölümüne sebep olursa, o kadın kazığa gerilir.
- Eğer bir oğul babasına vurursa, eli kesilir.
- Kur’an’da İsra suresi 23. ayette; Ferman buyurdu: O’ndan başkasına ibadet etmeyin, ebeveyne güzellik edin, ya birisi yahud ikisi senin yanında yaşlanırsa, sakın onlara üff deme ve onları azarlama, ikisine de “İkramlı” söz söyle (Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Orijinal) gibi özellikle babaya (erkek) yönelik itaat edici çok sayıda ayet yer almaktadır.
Çok tanrılı dinlerde, Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisi olarak krallar, sultanlar görülürken, semavi dinlerde baba (erkek) itaat edilmesi yönünde öne çıkarılmıştır. Özellikle baba figürü ve itaat cümlelerini anlama biçimimiz nasıl olmalıdır?
İlahiyatçıları modern hayata göre çarpıttıkları hususunda eleştirirken, bu videoda hem eleştirip hem de anlamamız gerektiği konusuna vurgu yaptınız. Eleştiri ve anlama konusunu nasıl anlamalıyız, bu konunun daha anlaşılır hale gelmesi için bir ders düşünüyor musunuz?
Iyi ki videoyu hizlandirabiliyoruz
1:39:05 Allah yerine Tanrı dendiğinde tüyleri diken diken olan cahillerin suratına şu ayeti çarparsanız böcek ilacı etkisi yaratır denedim kaç kere işe yarıyor yobaz savar;
"İster Allah deyin,ister rab EN GÜZEL İSİMLER Onundur" İsra 110.
Allah özel ismidir onun dışında aklınıza gelebilecek her türlü güzel övücü ismi sıfatı Yaratıcı bu ayetinde kabul etmiştir.
Cok tesekkurler, insanlara konu ne olursa olsun dusunmelerini , dusundukce insan olunabilcegini her vesile ile detayli olarak anlattiginiz icin. Saptamalarin cogu cok guzel ve cok yerinde bununla beraber deizm ile ilgili saptamaniz biraz hafife alinmis bir saptama gibi geldi bana.Insana her turlu meziyeti ve kapasiteyi veren tanri nicin elciler gondermek zorunda olmaliki? Emeginize, bilginize, cabaniza saglik, iyi ki varsiniz.
Hər türlü meziyet ve kapasitenin farkına vardır acak insan(Nebi) gerekli olduğu için diye düşünüyorum
Hocam merhaba
Klasik mantık derslerine başlayacağınız günü sabırsızlıkla bekliyorum . Felsefe yüksek lisansına başlıyorum ve sizden alacağım temele cok ihtiyacım var. Emeğinize sağlık
2 yıl önce felsefe yüksek lisansa başlayacağım yazmışsınız ne durumdasınız bugün? Bitirdiniz mi yüksek lisansınızı?
Birikim, anlatım tarzı ve ifade terminolojisi mükemmelsiniz, Mutezile bence de islam ın en uç ve en hümanist yorumu
Action-reaction fizik kuralıdır en net ve basit tanrı tanımı! Anlayan anlar anlamasan da bu kural herkese işler!
Bu fizik kuralının nedenini aramaktır tanrı nedir demek!
Mesela ; Güneş yeryüzünde çeşitli icraatlar yapıyor .. işte çiçeklere renk veriyor diye , güneşte boya varmı ? ☺️ ya da mimar Sinan yaptığı eserlere mi benziyor ☺️☺️
Sayın hocam,içeriğinizde salt bilgi vermişsiniz. Tanrı’ anlayışının tarihsel süreçlerinden bahsetmişsiniz.”Tanrı Nedir?” Başlığı içeriğiniz için biraz iddialı olmuş sanki.
Hocam merhabalar. Siz her yorumu okuyorum demiştiniz dedim yazayım belki bir fikir olur, Acaba Ebu Cehille ilgili bir sohbet gerçekleştirseniz nasıl olur. Hakikaten Ebu Cehil yada Ebu Hakem mi haklı yoksa Muhammed mi?
Hocam başka bi videonuzdan aklıma takıldı. Tutarlılık kötü ve değişebilmek değerli ise, bekanın ve sürekliliğin ne önemi kalıyor? Bu ikisi arasındaki ayrımı kendi içimde tam çözümleyemedim. Yardımcı olursanız şimdiden sağolun.
Yalnızca tanrı bakidir, demek ki başka kimse baki değildir. Beka (ulaşılamaz) bir idealse niçin önemli olsun?
Hocam bir gün, elbette zaman ayırmak isterseniz, sünni islam ve şia üzerine bizi aydınlatır mısınız?
ilahiyatta master yapan ve cevresinde niye böyle tuhaf işlerle ilgilendiği anlaşılamiyan biri olan ben sizi bu kadar geç keşfettiğim için kendimi kınıyorum