Ders Notları • Tanrıya dair konuşmak aslında tanrısal hakkında konuşmak demektir. • Tanrı hakkında düşünmeye çalışmak ancak tanrıyı kaybetmeyi göze almakla olur. İlahiyatçılar tanrı hakkında düşünmeyi beceremez çünkü tanrıyı kaybetmekten korkar. • Tanrı hakkına düşünmek, düşünmeye başladığınızda sahip olduğunuz iyimserliği boşa çıkarabilir. • Halk istese de tanrı hakkında düşünmeyi beceremez. Tanrı hakkında düşünmeyi becerecek yetilerden mahrumdur. • Ateizmde bir sıradanlık bulurum. (reddetmenin çekiciliği) • Muhammed Hamidullah’a göre İslam şeriatının %75’i içtihada, %25’ i nassa dayanır. • Kur’an’a ilk inanan insanlar bugün aynı kitaba inandığını iddia eden insanlarla aynı tanrıya inanıyor olabilirler mi? • Sadece “nedir” sorusu, büyük bir ayıklayıcı sorudur. Bu soruda zekâ seviyesi kendiliğinden ayrılır. • İnsanlık tarihi boyunca tanrı sürekli “kişi tanrı” olarak ortaya çıkmıştır. Bu anlayışa göre tanrı insan gibidir hatta insandır. Canlı-kanlıdır ve hareket eder. • Yunan dininin babaları Homeros ve Hesiodos’tur. (ozanlar) • Teologia kelimesi ilk olarak Platon’da geçer. Tanrı üzerine konuşanlardan ilk söz eden adam Aristoteles’tir. Bunlar tanrı hakkında konuşan ozanlardır. Eski şairler daima müzik aletleriyle dolaşırlardı. Bugün modern anlamda kullandığımız şiir ile antik şiirin hiçbir alakası yoktur. Ezgiyi nazar-ı itibara almadan antik edebiyat anlaşılamaz. • Tevil, kutsal metin çağdaş usla çelişmeye başladığında, kutsal metni usun eleştirilerine karşı dayanıklı hale getirebilmek için rahip sınıfının ortaya koyduğu entelektüel beceriyle ortaya çıkmıştır. • Yunan aristokrasisi kendilerini sürekli aklayabilen bir etik taşıdığı için tanrıları da kendilerine uygun hale getirmişlerdir. (Homeros ve Hesiodos’un her türlü ahlaksızlığı yapabilen tanrıları) Heiodos’un kitabının adı “Tanrıların Doğumu” dur, tanrılar doğabilen yapıdadır. • Hem kavramsal hem tarihsel olarak halkın tanrılar hakkındaki tasavvuru şairlerin ve mistiklerin tasavvuruyla (imgelemin tasavvuruyla) aynıdır, hiçbir ussal eleştiriye dayanamaz. • Tanrı hakkında insanlık tarihi boyunca düşünme ve inanmayı ikiye ayırabiliriz: 1- Kişi-Tanrı: Kendimizden hareketle tanımlayabileceğimiz tanrıdır. (halkın/avamın/imgelemin/şairlerin/mistiklerin tanrısı) eğitilmemiş zekâların tanrıyı kavramda görme olanakları yoktur. 2- Felsefesinin Tanrısı: Kavramsal tanrıdır. , • Apolloncu bakış devletin ihtiyaç duyduğu tanrıdır. Düzen ve itidalin tanrısıdır. • Dionysos; daha doğal daha esrik daha kaotiktir. • İslam dünyasında sufilerin tanrısıyla kelamcıların tanrısı arasındaki fark apolloncu ve dionysosçu tanrı arasındaki fark gibidir. • Kur’an’da ve hadislerde tanrı ile ilgili anlatılar kavramsal olmaktan ziyade imgeseldir. • Şairlerin ve mistiklerin tanrı anlayışı dionysosçudur. Siyasi akıl her zaman şairlerin aklına dayanmıştır çünkü şairler halkın kavrama biçimini oluşturur. Şairler kişi-tanrıdan hareket eder. Kişi-tanrı dua edebileceğiniz tanrıdır. • Ateizm ve deizm dionysosçu tanrıya mı yoksa apolloncu tanrıya mı karşı çıkıyor? • Deizm istihbarat örgütlerinin üretip İslam ülkelerine dikmeye çalıştığı bir elbisedir. Tanrı hakkında her şeyden vazgeçebiliyorlar ama tanrıdan vazgeçemiyorlar. Hiçbir aracı kullanmadan tanrı üzerine konuşabileceklerine inanıyorlar. Bu laboratuvar tanrısıdır. Ateizm organiktir daha şahsiyetlidir, ilkel bilince ait bir tepkidir. Muhatabını anlama tenezzülünde bulunmaz. Ateizm, saçmayı bir fiskeyle yıkılabilecekmiş gibi kabul etme sığlığıdır. • İnanmadığınızda bütün ibadetler size saçma gelir ama bu bir sığlıktır. Düşünsel eleştiri, eleştiriye konu ettiği şeye sabır göstermek zorundadır. • Platon’un şairlerle hesaplaşması dinle hesaplaşmasıdır. Şairler tanrılara ahlaksızlık yakıştırmışlardır. • Platon’un tanrılarla ilgili üç temel önermesi vardır: 1- Tanrılar vardır. Tanrılar yoktur diyenler devlet tarafından cezalandırılmalıdır. 2- Tanrılar insanları umursar ve onların işlerine karışırlar. 3- Tanrılar aldatılamaz. (büyü-kurban ilh.) Bütün mitoloji tanrıların kandırılmasına dayanmaktadır. • Atina devleti dini konuları bizzat tanzim eder. • Felsefe panteizme varmadan kolay kolay sükûnet bulmaz. Özellikle filozoflar ikiyüzlü davranmak istediklerinde panteizm en iyi çözüm gibi görünür. Kişi-tanrıdan kurtulmanın en kolay yolu budur. • Platon’un devleti teokratik bir devlettir, sanıldığı gibi ussal değildir. • Sokrates’in suçu devletin tanrılarına karşı çıkmaktır. Tarihte dinsel hareketler her zaman ortak inançları bölmeye yönelik kişisel kaprisler olarak algılanmıştır. • İsa yahudiydi ama İsa Yahudilerin geleneksel ittifakını tehlikeye düşürecek şeyler söylemeye başladı. Apolloncu Yahudiliği, dionysosçu eleştiriye tabi tuttu. • Cami/medrese kültürü daha apolloncudur. Tekkelerde daha dionysosçu anlayış vardır. • Kelamcıların tanrısı mümkün mertebe usla tıraşlanmıştır. O nedenle kelamcıları halk fazla sevmez. Sultan mecburen kelamcılarla iş tutar. • Diyanet İşleri Başkanlığı devletin din işlerine bakar, halkın din işlerine bakmaz. • Dionysosçu tanrı tasavvuru her zaman tehlikelidir. (Yunus Emre-Niyaz-i Mısrî Hz.) “Cennet cennet dedikleri Birkaç melek birkaç huri İsteyene ver onları Bana seni gerek seni” - Yunus Emre “Derman arardım derdime Derdim bana derman imiş Burhan sorardım aslıma Aslım bana burhan imiş Sağım solum gözler idim Ben dost yüzü görsem deyu Ben taşrada arar iken Ol can içinde can imiş” - Niyazi Mısrî Hz. • Bu şiirsel tanrı tasavvurlarıyla, daha orta yolu bulmaya çalışan tanrı anlayışları arasındaki kavga hiç bitmemiştir. • “nedir” sorusu mahiyet talep eder. “Tanrı nedir?” sorusu tanrının usa göre tanımını talep ediyor. • Apolloncu tanrı tasavvuru hadden, dionysosçu tanrı tasavvuru her zaman resimden ortaya çıkacaktır. Tanrı insana ne kadar benzerse o kadar şairanedir, insana ne kadar uzaklaşırsa o kadar kavramsal, soğuk, dua edilmesi imkânsız ve daha matematiksel bir tanrıdır. Tüm dinlerin içinde bu iki kategori bulunabilir. Devletin dini bunlardan işine geleni üzerine kendini inşa eder. • Retoriği güçlü olanların bireyselliği de güçlüdür. Denetlenmesi zordur. O nedenle devlet adamları belagati yüksek insanları yanlarında tutmak istemezler. • Türkiye’de halkı yönlendirmenin yollarından biri olarak vaizler hala işe yarıyor. • Allah imgelemin tanrısıdır, tanrı bir kavramdır. O nedenle Allah üzerine düşünülemez. • Kur’an’da tarının yokluğu hiç varsayılmamıştır. • Kur’an, muhatapları arasında ateistlerin olduğunu varsaymaz. (Dehrilerle ilgili ayetin ateistler ile alakası yok.) • Kur’an’da tanrının varlığı değil kudreti sorun olmuştur. • Tanrının iradesi vardır demek istenci vardır demektir. İstenç varsa niyet vardır. Bu tamamen insan tasavvur edilerek yapılmış problemli bir ifadedir. • Mutezile, dönemin İslam düşmanlarına karşı büyük bir entelektüel savunma geliştirerek Aristoteles’ten okuduklarıyla alelacele bir müdafaa hattı kurdular. Tanrıyı imgenin tanrısı olmaktan kavramın tanrısı olmaya doğru dönüştürdüler. • Yaşadığımız çağ ile metnin ortaya çıktığı çağ arasındaki uzlaştırma çabalarının hiçbir bilimsel değeri yoktur ama insani değeri vardır. • Müslüman olmanın bir yanı da Arap olmak demektir. • Yahudilerin tanrısı kabile tanrısıdır. İlk uluslararası tanrı Hıristiyanlarda ortaya çıktı. • Güneş daima bir bakireden doğar gibi doğar, göğe çıkar sonra batar. (İsa’nın bakireden doğması-göğe yükselmesi-yeniden gelecek olması) • Tüm döngüsel anlatımların ilhamı güneşin düzenli olarak doğması ve batması vardır. • Dionysos aynı zamanda şarap tanrısıdır. Sonradan tanrı olmuştur. Dionysosun yolundan gidenler tanrılaşmak isteyenlerdir. • Apollon daha düzen yanlısıdır. • Şiirsel teolojinin temelinde felsefi teoloji vardır. • İslam’da Allah’ın 99 ismi olması çokluktan kinayedir. Esması sonsuz demektir. (72 fırka meselesi de böyledir.) • Felsefe en sonunda tanrıyı akıl olarak ilan etmiştir. Felsefenin tanrısı akıl sahibidir, yaşam sahibidir ve sonsuzdur. • Filozofun doğa üzerine düşünmesi tanrı üzerine düşünmesidir. • “Tanrı veya doğa” -Spinoza • Felsefenin aklı kutsaması, tanrıyı akıl saymasındandır. Tanrılaşma metaforu ussallaşmaya çevrilmiştir.
Ducane Hoca bizden bizim bizim dilden ve cok sukur hayatta..ne.kadar.sansliyiz diyorum.her izledigimde varligi icin şukrediyoum.. Ve bu videolar dilerim torunlarimiza kadar ulasir ve nasip olur..buyuk bi miras birakiyorsunuz.. 2 saat beni dinleme zahmetinde bukundunuz diyosunuz ya ben artik gulumsuyorum bi videonuzu 8 saat gihi bi zamanda 3 kere 5 kere izledigim oluyo cunku.. Sag olunuz var olunuz..
@@esrefozcelik7286 Neden Avusturalya'da düşünülemiyor mu? Yada sadece Türkiye'de mi düşünce var? Bence asıl sorulması gerekilen Türkiye'de ne zamandan beri düşünce bir zemin bulabildi? Ne zamandan beri insânlarımız düşünmeye çabalamaya başladılar?
Sevgili hocamızı dinleyen 160 bin arkadaşlarıma sesleniyorum.Kendinizden utanmaya davet ediyorum sizi. Ne kadar vicdansızsınız. Bu üç saatlik nefes, kaç bin kitap okuyarak birikmiştir? Bir teşekkürü demi haketmedi? Neden dünya böyle diyoruz ya işte ? Bundan. Sağ duyusuz ve bencil, hep almayı sevdiğimizden. Ben insan olarak sizin adınıza binlerce teşekkür ediyorum sevgili hocama. Güzel hocam gözlerinizin nuruna sonsuz minnettarım hakkınızı helal edin. Var olun sevgili hocam.
Dücane hocam saygılar,ihl'de okuyorum ve bize öğretilenler buradakilerden farklı hatta çelişik.. Yayınlarınız bize ışık tutuyor hocam tekrardan saygılar.
Yıllar önce okulumdaki Din dersi öğretmeniyle konuşmalarımız sırasında sizi okuyup okumadığımı sordu. Fikirlerimin sizin fikirlerinize benzediğini söyledi. Ve ben sizi merak ettim. Sonra mı? Büyülendim. Artık sırtımı dayayabileceğim bir yoldaşım vardı. İyiki varsınız.
Dücane hocam, kendi kabuğunu kırmayı bilen, kendi düşüncesini yargılayan, sorgulayan, 'düşünen "ender insanlardan biri. Lokum gibi bir insan. Dücane hocamı badem şekeri gibi olan bir başka hocamız olan Ahmet Arslan sayesinde tanıdım. Sevgiler.
Sizi dinlemek ne güzel. Bunun altında büyük bir emeğinizin olduğunu çok iyi biliyoruz. Hocam çok teşekkür ederiz. İslam dinindeki mezheplerden daha önceki programlarda bahsettinizmi bilmiyorum ama, tabi ki işinize karışmak gibi olmasın sizden dinlemek isterdik.
DERS SORULARI - Tanrı kavramı nedir? - Kur'an'a ilk inanan insanlar bugün aynı kitaba inandığını iddia eden insanlarla aynı Tanrı'ya inanıyor olabilirler mi ya da ne kadar inanıyor olabilirler? - Tanrı nedir? - Tanrı canlı mıdır? - Tanrı yaşantı/deneyim sahibi midir? - Teologia kelimesini ilk kim kullanmıştır? - Tanrı üzerine konuşanlardan ilk söz eden kimdir? - Tefsir ilminin başlangıcı kim ile başlar? - Apollon'un teolojisi neyi esas alır? - Şairlerin ve filozofların teolojisi birbirinden nasıl ayrılır? - Allah nerededir sorusuna cevap nedir? - Ateizm ve Deizmde Dionysosçu tanrıya mı yoksa Apolloncu tanrıya mı karşı çıkılır? - Tanrının tanımı var mıdır? - Tanrı'nın sıfatları nelerdir? - Şiirsel teoloji/mitolojinin temelinde felsefi teoloji mi vardır? - Güneşin doğuş ve batış döngüsü insanları nasıl etkilemiştir? - Aklı/us'u kutsallaştırmak ne demektir? - Felsefenin amacı arzu ve öfkeden kurtulmak mıdır? - Ussallaşmak tanrılaşmak mıdır? - Tanrı hakkında düşünmek Tanrı'yı kaybetmeyi göze almak mıdır?
Hocam çok teşekkürler, keyifle pür dikkat dinlediğim bir program oldu yine. Mamafih antropologların yada mitos uzmanlarının binlerce veriyi inceleyip, 5-6 ortak bulguya indirdikleri tespitlerden sadece ilkini açıkladınız ve Meryem-Güneş ilişkisine böyle bir bakışı öğrenmek kendi adıma müthişti. Naçizane ricada bulunarak, bir sonraki söyleşinizde kalan beşini de açıklar mısınız diye sormak istiyorum? Yada sadece bunun konu olduğu bir ders belki düşünürsünüz. Teşekkürler, hürmetler.
Şükür kavuşturana.. Birkaç konuşmayı, özel nedenlerden dolayı izleyemeyince, zihnimde eksik yerler belirdi...😇 Neyse ki, kayıttan da izlemek olası! Her şekilde sohbetinize kavuşuyoruz ya, şükürler olsun!
Al kovanı, çık yağmura, ıslanmazsın Su hayattır, dolsun kovan, içsen de kanmazsın Yağmur geçer, çölde bir başına kalınca Serapmıydı, rüyamıydı anlamazsın
Üstadım yine açmazlara doğru düşündürdükçe derinleştiren muhteşem bir analizdi. Yüreğinize sağlık. Özgürlük nedir ve Tanrı nedir’i mahiyete dair sorunsallaştırıp derinleştirdikten sonra, Tanrısallık ve özgürlüğün bir arada düşünülüp düşünülemeyeceğine ilişkin, Tanrısallık ve Özgürlük Üstüne konulu bir söyleşi, son üç konuşmayı taçlandırırdı. Ne dersiniz?
@@tekmusti Cogunluk dinleyenlerinde soyleyecek sozler, sorulacak sorular biriktirdigine eminim. Kategorik olarak sohbet olarak tanimlanmasa bile, tek eksik kalan kismi videoyu izleyen 40-50 bin kisinin sozlerini Ducane Bey`in duymamasi. Kendi adima tekrar tekrar tesekkur ederim.
Tanrı, kendini özel bir yöntemle bize anlattığından öte, mahiyetini asla tam olarak kavrayamayacağımı düşündüğüm, ancak hissedebileceğime derinden inandığım ve aslında hissi olarak varlığına yakinen şahit olduğumu düşündüğüm, ama bir türlü tarif edemediğim varlık..Bana hayatı, sevdiklerimi, her şeyi armağan eden..Baktığım her şeyde kendini hatırlatan..Konuşulması zor..En merak ettiğim ise kendini bana tanıtmış olmasaydı, O nu yine bulabilir miydim ? ( Hayy bin Yakzan gibi)
Bu felsefe işine merak sardığımdan beri etrafımdaki insanlar bir bir tükendi buna kısmen ailemde dahil kimse ile oturup sohbet edemez hale geldim. Ayrıca yıllardır ne kadar çok gereksiz kitap okuduğumu anladım. Son zamanlarda dil felsefesi nöro felsefe ile ilgili kitaplar okuyorum. Öğrenecek ne kadar çok şey olduğunu ayrıca bunları öğrenmenin de çok da önemli olmadığını anladım. İşin özeti insan tek bir şeyi anlıyor kişisel olarak varolmak sonsuzda bir toz tanesi kadar küçük ve önemsiz olmasına rağmen insanı her an depremler gibi sarsan muhteşem bir tecrübe.
Ben konuşmalarınızı anlık takip etmek yerine kendi belirlediğim sıraya göre dinlemeyi uygun gördüm. bu sebepten yorumlarım arkadan gelecek yani geç kalmış olacağım. bu mesajı şunun için yazıyorum: son iki veya üç videonuzun ardından, yorumlar kısmında, Felasife ünvanlı kullanıcının özet sunmasını çok yararlı buldum. bu kullanıcıya emeği için teşekkür ediyorum.
Dücane hoca rafine bir insan.malesef toplum ve devletin seviyesiz oluşu böyle insanların ne kadar derinde olsalar kendini ifade edebildiklerine ben sahsen inanmıyorum.bu insanda ve bu dimağda daha güzel şeylerin çıkacağına inaniyorum.keske toplum çağdaş ve uygar devlette tam demokratik gelişmeye açık ve böyle insanların dünyalarına uygun olsalardı.adam derya gibi konuşurken sözlerine öyle bir dikkat ediyorki adeta lal oluyor.
Hocam her konu hakkında derin ve tarihsel gelişimi içinde felsefi değerlendirmesini yaparken, deizim hakkında (ben deist değilim, benin inancımla ilgili değil bu eleştirim) ‘yabancı istihbarat servislerinin komplosu’ açıklamanız beni şaşırttı. Çok karşı olduğunuz belli. Keşke değerlendirmenizi yapsaydınız.
Evet videoyu sonuna kadar izledim. Tanrı, Doğa ve Yaşam'dan bahsettiğiniz bölümlerde yıllar önce okuduğum bir romanın aklımda kalan sahnelerinden birini anımsadım. Hep derim, insan beyni gerçekten çok enteresan, kendi beynim bile beni çok şaşırtıyor. Neyse, kitabın adı "Bitmeyen Umutlar", yazarı da "Meşbaşe İshak". ... Sabah yola çıkmak için atlarıyla güneşin doğmasını bekleyen Çerkeslere köyün cami hocası da eşlik etmektedir. (Yola düşmeleri için Güneşin doğması şarttır.) Güneş yükselmeye başladığı anda grup, hocanın dua edelim demesi üzerine hep birlikte yüzlerini güneşe (yani Doğu'ya) dönerek kollarını havaya kaldırıp, Güneşin doğmasını huşu içinde izlerler. Bu arada cami hocası da içinden söylenir "Bu inatçı Çerkeslere, Allah'a doğru dürüst dua etmeyi nasıl öğreteceğim?" diyerek topluluğun arkasına geçer, o da yüzünü güneşe döner ve kollarını havaya kaldırır. :) Çerkesler yeni Müslüman olmuştur. (Sahneyi mealen yazmaya çalıştım, hata varsa özür).... İzlemeye bu seriden devam. Emeğinize sağlık.
önemli olan nekadar gidip geldiğın değildir.yaşamin boyunca gidip geldiğın yolda nekadar gördüğüdür.gördüğun de değildir.gördüğün doğru anlamak ve anlatabilmektir. belkide doğru olan hiç bu yola girmemektir. saygılar hocam seni dinlemek derinlerde yüzmek benim için bir mutluluktuŕ.
Şimdiye kadar dinin din adamlarinin siirsel ve ussal olarak iki tarafa ayrıldığını ve bu ikisi arasinda bir çatışma olduğunu hiç düşünmemiş ve görememiştim şimdi böyle düşününce hakikaten bazı şeyler daha anlaşılır hale geliyor hocamız yeni bi bakış açısı kattı bana
her söyleneni altın diye almayın arada illa vardır bakır, İnsan sade akıl değil ki kalp, ruh,sır.. Hepsine hissesini vermeli Altından bir burun yakışmaz yüze bunu düşünmeli.
Merhabalar. Öncelikle emekleriniz için çok teşekkürler. Akademik olmayan sıradan bir insan olarak anlattıklarınızdan çok faydalanıyorum teşekkürler. Bir sorum olacak. Videonun 1:39:00 civarında söylediğiniz bir şey var. Bizim toplumda ALLAH kelimesi ile TANRI kelimesi birbirinden ayrılıyor diye biliyordum. TANRI daha çok ZEUS gibi bir kişiyi anlattığı için ALLAH kullanılır. Yani HALK içinde böyledir diye biliyordum. Burada bir dil sürçmesi mi var yoksa genel olarak herkes yanlış mı kullanıyor? Tanrı : İmgelem Allah : Kavramsal değil mi?
Bulmak için önce kaybetmek gerektir belki üstad. Sorum yoktur, tek sorum kendimedir... sizi dinlerken ve sonrasında şu, dünyayı yalayıp yutma isteğiyle nasıl başedeceğim?
Kıyıda köşede kalmış tek başına kimsesiz bir adamım ve buna rağmen düşüncelerimi paylaşırken tedirgin oluyorum...sağıma soluma arkama önüme bakıp kontrol ediyorum kimse var mı diye ...sabah sabah Hoca'yı düşündüm de ...Dücane Cündioğlu olmak ne büyük bir yüktür yahu...katlanılacak şey değil...iyi ki sıradanım...dur buzluktaki kasap köftelerden dört tane çıkarayım da akşama hazır olsun...
Bir kitap hakikat olduğunu iddia ediyor.Bu kitaba inananlar guruplara bölünüyor.Bölünenler kendi içinde gurublara bölündükçe bölünüyor. Bölünenler diyor ki; " kitap benim anladığım şekilde doğru"Bir soyut kavram üzerine farklı doğrular yüklenirse bulmacada hakikate yaklaşmak okuyup bilmekle olmaz.Ön kabulleri bırakıpta düşünebilme kapasitesi olanlar hakikate ulaşır. Bizim köyün cobanıda öğrendiklerini fil gibi hafızaya alıp bilir ama iş bildiklerinin üzerine düşünüp doğru yorumlamak , sadece bilmek kendini kandırmana alet olur.
O kitap sakın ayrışmayın dedikten sonra gruplara ayrışıyorsa insanlar,bu kitabın yada o kitabı indirenin sorunu değil. Mesele kitabın bir tanrıdan indirildiği ciddiyetinde incelemek yerine ,sakızların arkasındaki falları okur gibi okuması sonucındaki mantıksızlıktır.Sorumlusu insandır. Deddiğiniz gibi düşünebilme kapasitesi olan hakikate ulaşır ve "derin derin düşünün" ayetiyle aynı şeyi söylüyorsunuz.
1:39:05 Allah yerine Tanrı dendiğinde tüyleri diken diken olan cahillerin suratına şu ayeti çarparsanız böcek ilacı etkisi yaratır denedim kaç kere işe yarıyor yobaz savar; "İster Allah deyin,ister rab EN GÜZEL İSİMLER Onundur" İsra 110. Allah özel ismidir onun dışında aklınıza gelebilecek her türlü güzel övücü ismi sıfatı Yaratıcı bu ayetinde kabul etmiştir.
Of of of Hocam defalarca izledim dinledim. Notlar aldim. Bu ne buyuk bir bilgi sizdeki. Zaten Tanriyi sorgulayan kisiligim Vardi. Simdi daha cok sorularim olustu. Ama Ben yine sizin gibi %49 larda kalmaya karar verdim. Sanirim bu da bize dayatilan Tanrinin cezalandiracagi ogretisidir. Yine de inanmak icime guven ve huzur veriyor. Kel adamin berberine sac model I’m karisik olsun demesi gibi bir sey oldu.
Cok tesekkurler, insanlara konu ne olursa olsun dusunmelerini , dusundukce insan olunabilcegini her vesile ile detayli olarak anlattiginiz icin. Saptamalarin cogu cok guzel ve cok yerinde bununla beraber deizm ile ilgili saptamaniz biraz hafife alinmis bir saptama gibi geldi bana.Insana her turlu meziyeti ve kapasiteyi veren tanri nicin elciler gondermek zorunda olmaliki? Emeginize, bilginize, cabaniza saglik, iyi ki varsiniz.
Hocam selamlar videolar çok uzun, aşırı bilgi yüklü olduğu için bizim bunu düşünüp idrak edip beynimize sorgulatmamız bizde video uzun olduğunda yorucu oluyor.Tesekkurler bunu göz önünde bulundurunuz.
Sayın hocam,içeriğinizde salt bilgi vermişsiniz. Tanrı’ anlayışının tarihsel süreçlerinden bahsetmişsiniz.”Tanrı Nedir?” Başlığı içeriğiniz için biraz iddialı olmuş sanki.
Hocam baştan sona dinledim. Eleştirilerimi biraz ağır olacak ama sıralayacağım. 1. Bana göre aslında olayın özetini baş ve sondaki cümlede vermişsiniz. (verdiniz mi?) "Tanrı nedir sorusunu sormak tanrıyı kaybetmeyi göze almak demektir." demişsiniz. Tüm konuşmanızın özeti de zaten tanrı kavramanı parça parça etmek amacı taşıyor görüntüsünde. Ana amaç bu gibi. Burada bence kritik soru şu? Size göre Tanrı nedir? Cevabınızı merak ediyorum çünkü buna cevap vermiyorsunuz net olarak. Etrafından dolanıyorsunuz. Mesela bir yerde bu çağla Kuran'ın indiği çağ arasında bağ kurmak, tevil çabasına girmek bilimsel değildir komiktir diyorsunuz. Bir yerde Kuran'da ki el kesme cezası ile ilgili bazılarının usunun bunu algılayamadığı için metnin anlamını kaydırmaya çalıştığını ifade ediyorsunuz. Sizin pozisyonunuz nedir? Kuran'daki Allah'a iman ediyor musunuz? Verdiği cezaları kabul ediyor musunuz? Pozisyonunuzu kestiremiyorum bir türlü. İma eder gibi mimik ve jestlerinizden, cümle seçimlerinizden çıkarım yapmak istemiyorum çünkü videonun başında ve sonunda söylediğiniz yere çıkacak diye korkuyorum. Sizin neye inandığınızı ben anlayamıyorum. BU sorulara sizin verdiğiniz cevapları kestiremiyorum. Aslında kestiriyorum ama direkt söylemediğiniz için yorum yapmış olmak istemiyorum. Bu gizem neden? 2. Tanrı kavramına girmişsiniz ama Aristo ve Platon'dan bu tarafa neredeyse hiç gelemediniz? Modern batı felsefesinde Tanrı hiç yok iki buçuk saat içinde. Nietzche Tanrı öldü dedi. Ben yakın felsefe hakkında da bir özet bekledim hayal kırıklığına uğradım. Descartes'ten girip günümüze gelirsiniz diye bekledim. Sadece İslami bir takım düşünürlere mutezileye değinip İslam anlamında da çok kısa geçtiniz. İki buçuk saatte bu kadar demeyin. 3. Önemli kavramlarınızdan biri kişi tanrı, ussal tanrı ayrımı. Sizin tercihin hangi yönde? Yine pozisyonunuzu algılayamıyorum. Yine Tanrı nedir diye sorunca tanrıyı kaybetme durumu mu? 4. Sufileri bade ile içki ile serhoşluk ile nitelendirip usun tamamen dışına attınız. Kesinlikle hatalı. İmam Gazali İhya u ulumiddiny de bilgiyi 4 e ayırır. a. Bİlimsel bilgi, b. Teoloji bilgisi c. felsefe bilgisi d. tasavvuf bilgisi İmam Gazali tasavvufi bilgiyi ilk kategori ile benzer olarak tanımlar. Tasavvuftaki yol izleme metodunu(seyr) bir metodoloji ve yöntem içerdiği ve test edilebilir olduğu ve herkes için bezner sonuçlar doğuracağı varsayımıyla bilimsel bilgi ile benzer tutar. Öyle serhoş filan diye tanımlamaz. Serhoşluktan başıboşluğa ve ne yapacağa belli olmaza geçip bir tehdit objesi haline getirmeniz ustaca manevralar ancak çok zorlama ve özet geçmenize rağmen aşırı subjektif. Bu konuda ki tespitleriniz aşırı yorum içeriyor. Ve hatalı yorumlar şahsi kanaatime göre. 5. Allah'ın subuti sıfatlarının çelişkisi yoktur. Siz tanrıyı kaybetmeye çalışıyorunuz eğer subuti sıfatlarda çelişki görüyorsanız. Tanrı bir zat değil midir? Zatı yok mudur? Bu sorudan başlayın? Kişi tanrı, ussal tanrı ayrımı gibi ama asıl tanımlayıcı kelime zat kelimesi bence? Tanrı bir zat mıdır, bir kavram mıdır sizin için? Subuti sıfatlara bakarsanız irade, hayat, kudret, duyma, görme sıfatları taşıyan biri bir zat tanı mıdır ? Siz tanrı nedir diye sorduğunuz için ve bunun tanrıyı kaybetmeyi göze almak demek olduğunu söylediğiniz için tanrıyı ima ederek usa ait bir kavram olarak algıladığınız sonucuna varacağım ama varmak istemiyorum. Yine aynı yere geliyoruz? Pozisyonunuz nedir? Felsefe tarihçisi misiniz yoksa pozisyonunuzu ima ile ancak bu kadar mı belli edebiliyorsunuz, bu videolarda mı pozisyonunuzu ifade etmiyorsunuz ben çözemedim. 6. Son olarak iki buçuk saatlik konuşmada tanrı kavramını zihinlerde deconstruct etmek amacından başka bir şey göremedim. Yani tarnıyı kaybettirmek istiyor gibisiniz? Yanlış mı anlıyorum?
Bu cevabınızı artık bir pozisyon beyanı olarak algılayarak asıl eleştirlerime geçiyorum o zaman. Tanrı nedir sorusunu sorduğunuzda tanrıyı kaybetmeyi göze almak zorunda değiliz. Bu soruyu soran tanrıyı belki bulabilme ihitmaline de kapı aralamış olur. Dolayısıyla aksiyomunuz hatalı. Tanrı varsa var, yoksa yoktur. Bu kadar basit. İlla ki kaybetmeyi göze alacağız diyorsanız bu bir tercih beyanıdır. Subjektiftir. Tanrıyı sizin bulamadığınızı, bulmak da istemediğinizi, bulunabileceğine inanmadığınızı gösterir. Bu ihitmali gözönüne getiremeyenler, yani mutlak güç sahibi bir tanrının varolabileceğine inanmayanlar genellikle katıksız atesitler oluyor. Genellikle. Diyorsunuz ya Kuran Allah'ın varlığını sorgulamaz diye. Bunun sebebi Arapça da "to be or not to be" nin olmaması değildir. Alemlerin rabbinin kendi kitabında, kendi kurduğu cümle içerisinde kendi varlığını sorgulaması zaten akla ters olurdu. Mesela siz kendi varlığınızı şu konuşma içerisinde sorguluyor musunuz? Sadece tanrısal beyanlarınızı aktarıyorsunuz. (Nefsini ilah edineni gördün mü?) Zira siz de küçük bir tanrı sayılırsınız. Beyan tanrısal bir güçtür. Burada insanlaştırılmış bir tanrı işte diye itiraz olabilir. Ancak beyan gücü tanrısal bir güçtür. Tartışabilirim. "Rahmân Kur'an'ı öğretti. ﴾1-2﴿ İnsanı yarattı. ﴾3﴿ Ona beyanı öğretti. (4) " Rahman suresi 1,4 Tanrı nedir sorusu bizi illaki de tanrıyı bir kavram olarak algılama durumuna da götürmez. Zira yaratma eylemi tek başına eğer bir yaratıcı varsa otomatikman irade, kudret, hayat, varlık, tarz, yetenek, yoktan tahayyül gibi birçok özelliği kendiliğinden ortaya çıkarır. Bir yaratıcı varsa ve bir şeyler yaratmışsa yarattığı şeyler tanrının kendisi hakkında birçok ipucu verir. Birincisi tanrının neyi tercih ettiğini görebiliriz. Çünkü bir oyun alanı yaratan, içinde düşünen bir şeyler yaratan bir tanrı esasen kendisi hakkında birçok şeyi de açığa çıkarmış demektir. Bunlar tanrının var veya yok olduğu varsayımlarının her ikisi için de geçerlidir. Tanrının varlığı ancak bir interaction ile yani deney ile anlaşılabilir. Yani interaction olmadan, olmayan bir şeyle interaction olamayacağı için olmayan birşeyin varlığı da ispatlanamaz. Ancak olan, var olan, etrafıyla interaktif olan bir şeyin de varlığı inkar edilemez. Dolayısıyla tanrı nedir diye sorduğumuzda illaki tanrıyı kaybetmiş olmak gibi bir durumla karşılaşmayız. Varsa ve interaction halinde ise kendisi ile ilişkiye geçme ihtimalimiz bulunmaktadır. Tanrı varsa bir kişiye verebileceği en büyük ceza herhalde onu yok sayması ve onunla interaction'a geçmemesi olurdu. Tanrı belki sizinle interaktif olmayabilir. Bu yine tanrının var olmadığını göstermez. Sizin onunla interaktif bir ilişkiniz olmadığını gösterir. Nedir sorusu öğrenmenin ilkel ve ilk aşamalarında mevcuttur. Bir şeyin ne olduğu yani onun mahiyeti anlaşılmadan o konu ve kavram hakkında zaten konuşulamayacağı için nedir sorusu ilk ve temel sorulardandır. Örneğin ışık nedir diye sorarsak burada ışığın önce bir tanımı yapılır. Işık nedir sorusu ışık var mıdır sorusundan öncedir? Önce ışık tanımlanır yani öğrenilir. Kavram olarak anlaşılır. Sonra ışığın var olup olmadığı konuşulabilir. Burada benim varlıktan kastım konsept ile uzay içerisinde var olma durumu arasında ki fark. Işık nedir diye sorduğumuzda ışığı kaybetmeyi değil bulmayı umabiliriz. Yokluğunu da bulabiliriz. Bulamayabileceğimizi de biliriz. Çünkü ışık bir konsept de olabilir. Ama etrafıyla interaktif olan bir varlık da olabilir. Nedir sorusu konuyu öğrenme sorusudur? Var mı yok mu, bununla ilgili deneyler nedir sorusundan sonra gelir. Dolayısıyla bir şey nedir sorusunun onu kaybetmeyi göze almakla yakından uzaktan alakası yoktur. Bir şeyin varlığı o şeyin etrafıyla ilişkisi ve bu ilişkinin mahiyeti ile anlaşılır. Ne olduğunu bilmediğiniz bir şeyin etrafıyla ilişkisini zaten anlayamazsınız. Dolayısıyla ne sorusu ilk ergenlik döneminde çoğumuz için cevapları verilmiş sorulardır. Bunlar öğrenmenin primitif aşamalarıdır. Siz aslında tanrı nedir sorusunu tartışmıyorsunuz. Siz inanılacak bir tanrı var mıdır, bunun mahiyeti nedir, bunu tartışıyorsunuz. Gelelim tanrının etrafıyla ilişkisine. Burada birçok tanrı olduğu için hangi tanrı diye sormak gerekir ilk önce? Hangi tanrının varlıkla olan ilişkisi? Mesela Zeus'un etrafıyla ilişkisi nasıldır? Zeus'un dünya üzerinde bir konseptten öte bir şey olmadığını bilmeyen kalmamıştır herhalde. Birileri için bu örnek mesela İslamın tanrısının da Zeus gibi bir konsept olabileceğine delili de olabilir bu. İşte bu da uydurma tanrılardan bir tanrı diyebilirsiniz. Ama Zeus'un konsept oluşu esasen illaki de mesela İsa'nın tanrısının da bir konsept olduğunu göstermez. Düzgün çalışan bir akıl binlerce konsept tanrı da olsa etrafıyla iletişime geçebilen tek bir tanrı olabileceği fikrini reddetmemelidir. Binlerce yanlış fikrin olması doğru bir fikrin olmadığını göstermeyeceği gibi. Henüz sizin o tanrı ile bir interaction'ınız olmasa bile bu ihtimali gözardı eden sağlıklı bir akıl değildir. Gelelim Apollon-Dionysos veya imge-kavram ayrımına. (Bu ikisi arasında bulanık bir korelasyon var gibi) Burada da çok büyük bir kavram karmaşı yaşanıyor günümüz düşünürleri arasında. Kuran imgeseldir kavramsal değildir gibi bir cümle hemen her konuşmanızda üzerinde durduğunuz bir konu. Bu cümleniz de büyük bir deconstructive ve postmodernist akıl ve altyapı barındırıyor, son derece sakıncalı bu. Size direk düşüncemi söyleyeyim. İmgenin mutlaka bir kavramı vardır. İmge kavramsız olmaz. Kavramın ise illaki imgesi olmayabilir. Kantın en büyük günahlarından biri bu salak fikri milletin beynine nakşetmiş olmasıdır. Bilirsiniz Kanta göre birşeyin varolması onun konseptine bir bilgi eklemez der. Bir hakikat bu kadar saçma sapan ters yüz edilebilir oysa ki. (Kant hayali bir yüz dolarla gerçek bir yüz dolar arasında ki farkı bile anlayamayan bir ahmaktır. ) Çünkü kavram bir konspet iken imge bir gerçekliğe dayanır. Postmodernist deconstructive kafa herşeyi dismantle edip dağıtmak istediğinden kavram imgeden üstündür gibi bir sonuca ulaşır. Bu apaçık bir hatadır. Ahmakça bir hatadır. Kuranın imgeleri kavramları da yanında taşır ve yaratır. Kuran imgelerle sonsuz kavram barındırma gücündedir. Zaten mucizesi de oradan gelir. Sadece kavramlardan ibaret olsaydı, ona bir imge dahi oluşturamayabilirdik. O zaman kaybolmuş olurdu zaten. Sizin onu gördüğünüz mertebeye inmiş olurdu. Siz Kuranı bir kavram haline getirmeye konspet haline getirmeye çalışıyorsunuz. Bunu da onu imgeden ibarettir diyerek küçümseyerek yapıyorsunuz. Çünkü o zaman kaybolacak. Tanrıyı kaybetmeyi göze almak diyerek de onu işaretliyorsunuz. Bunu bir bahar olarak görüyorsunuz anlaşılan. Evet elbette cennete ikram edilecek şaraplar, huriler imgelem olarak karşımıza çıkıyor. Bu imgelemler bize kul konspetini kul kavramını en kısa yoldan anlatır. Rabbül alemin bizi yani kullarını bu imgelemlere muhtaç ve istek halinde olacak şekilde yaratmıştır. (Kendisi ise Samed'dir. Hiçbir şeye ihtiyacı yoktur.) Bu maddi cennetir. İmgelem cenneti. Bir de sizin konseptler kavramlar olarak aradığınız tanrı var ki İslamın tanrısının bunlar için de bir cenneti vardır. Konspetler cenneti. Bu en büyük cezanın ortadan kalkması sonucu ulaşılan cennettir. (En büyük ceza=tanrı tarafından yok sayılmak) Cennet dediğin bir kaç köşk birkaç huri bana seni gerek seni cümlesinde bu konspet cenneti, bu yakınlık cenneti arzusu anlatılır. Bu konspet cenneti sonsuz imgelem ve sonsuz kavram yaratma gücündeki alemlerin rabbi ile interaction haline geçebilme halidir. Ona yakın olabilme haline arzudur. Bundan büyük bir hediye olabilir mi bir kul için? Kuran bu hale geçmek için reçeteyi verir. Nefsini kötülüklerden temizleyen kurtuluşa erer der. Ey tatmin olmuş nefis gir cennetime der. Ve imgelemden kurtul der. Hayır gördüğünde şer, şer gördüğünde hayır olabilir. Dünya aldatmacadır der. İmgelemdir çünkü dünya. Sinek kanadı kadar değeri yoktur Allah yanında. Raziye ol, razı ol der kuran. Etrafına bak der boşluk, terslik, eksiklik görüyor musun diye sorar. Rahmetim gazabımı geçmiştir der. Evet bunlar bir zata işaret eder. Rahmeti gazabından çok bir zata. Bu zat alemleri yaratmış ve onları imgelem olarak yaratmıştır. Dünya bir imgelemdir. Kainat bir imgelemdir. Ve postmodernist kafanın iddiasının aksine şu koca kainatta zerreden kürreye her bir tekil imge, her bir zerre tek başına da bir anlam ihtiva eder. Anlamsız hiçbir şey yoktur. Daha öncede dediğim gibi tanrının varsa en büyük cezası yarattığını yok sayması olurdu. Onu kendi haline bırakması olurdu. En büyük ödülü de ona yakın olmanız olurdu. Ona yakın olana imge cenneti birkaç köşk ile birkaç huriden ibaret kalırdı. Zira yerlerin ve göklerin hazinesi o yaratan tanrının yanındadır. Ona yakın olan kurtuluşa ermiş olurdu. (Bana seni gerek seni) Bahar bir kişi için ancak o zaman gelmiş olurdu. Yoksa bir çiçek değil bin çiçek olsa ne olur? Bahar mı gelir? Sürünür dururuz imgeler kavramlar arasında.
@@DucaneCundiogluResmiKanal hocam tek dayanağım 50 yıllık güçlü inancımı hiç bir bilgi, kavramla değil sadece kendi tecrübe ettiğim yaşadıklarım, gözlemlerimle farkettiklerimle o kadar acı bir kayıp tecrübe ediyorum ki. gerçek inancı Allah'ı arıyorum. ama şu andaki oluşumlarda umut kırıcı büyük bir boşluk var (İslamiyet bize yaşatması gereken leri kasdediyorum.) ama o kadar sevinçliyim ki ötedünya konulu dersiniz de inancımı, gerçeği bulabileceğim umudunu tekrar hissetdirdiniz. minnetimi ifade edemem.
@@dilekkarakus1564 Geçmişe dair her şeyimi gözden geçirdim. Bir metaforla da açıklıyorum zaten. Bir gökdelen inşa etmiştim ama baktım temelleri sağlam değil çünkü us’a dayanmıyordu, düşünceye dayanmıyordu, inanca dayanıyordu, İnanca dayalı hiç bir şey sağlam kalamaz, tarihte de kalmamıştır.
Hocam merhaba Klasik mantık derslerine başlayacağınız günü sabırsızlıkla bekliyorum . Felsefe yüksek lisansına başlıyorum ve sizden alacağım temele cok ihtiyacım var. Emeğinize sağlık
Değerli Hocam, derslerimizde bahsettiğiniz konu ile ilgili kaynakların bazılarına yetersizliğimden dolayı ulaşamıyorum. Bu nedenle açıklama kısmına atıf yaptığınız kaynakları koyarsanız daha verimli olacağını (affınıza sığınarak)düşünüyorum. Şimdiden çok teşekkür ederim.İyi çalışmalar.
Mesela ; Güneş yeryüzünde çeşitli icraatlar yapıyor .. işte çiçeklere renk veriyor diye , güneşte boya varmı ? ☺️ ya da mimar Sinan yaptığı eserlere mi benziyor ☺️☺️
Hocam merhabalar. Siz her yorumu okuyorum demiştiniz dedim yazayım belki bir fikir olur, Acaba Ebu Cehille ilgili bir sohbet gerçekleştirseniz nasıl olur. Hakikaten Ebu Cehil yada Ebu Hakem mi haklı yoksa Muhammed mi?
Hocam bi sualim var lakin bunun cevabını halk kaldırabilir mi emin değilim. Hz Muhammed hakkında ne düşünüyorsunuz? Yalan mı söyledi? Hasta mıydı? Neydi yani? İnsanlığın iyiliği için bir din mi ortaya çıkardı? Ya da Arap toplumunu düzeltmek için mi bunları söyledi? İşin aslı nedir?
Ders Notları
• Tanrıya dair konuşmak aslında tanrısal hakkında konuşmak demektir.
• Tanrı hakkında düşünmeye çalışmak ancak tanrıyı kaybetmeyi göze almakla olur. İlahiyatçılar tanrı hakkında düşünmeyi beceremez çünkü tanrıyı kaybetmekten korkar.
• Tanrı hakkına düşünmek, düşünmeye başladığınızda sahip olduğunuz iyimserliği boşa çıkarabilir.
• Halk istese de tanrı hakkında düşünmeyi beceremez. Tanrı hakkında düşünmeyi becerecek yetilerden mahrumdur.
• Ateizmde bir sıradanlık bulurum. (reddetmenin çekiciliği)
• Muhammed Hamidullah’a göre İslam şeriatının %75’i içtihada, %25’ i nassa dayanır.
• Kur’an’a ilk inanan insanlar bugün aynı kitaba inandığını iddia eden insanlarla aynı tanrıya inanıyor olabilirler mi?
• Sadece “nedir” sorusu, büyük bir ayıklayıcı sorudur. Bu soruda zekâ seviyesi kendiliğinden ayrılır.
• İnsanlık tarihi boyunca tanrı sürekli “kişi tanrı” olarak ortaya çıkmıştır. Bu anlayışa göre tanrı insan gibidir hatta insandır. Canlı-kanlıdır ve hareket eder.
• Yunan dininin babaları Homeros ve Hesiodos’tur. (ozanlar)
• Teologia kelimesi ilk olarak Platon’da geçer. Tanrı üzerine konuşanlardan ilk söz eden adam Aristoteles’tir. Bunlar tanrı hakkında konuşan ozanlardır. Eski şairler daima müzik aletleriyle dolaşırlardı. Bugün modern anlamda kullandığımız şiir ile antik şiirin hiçbir alakası yoktur. Ezgiyi nazar-ı itibara almadan antik edebiyat anlaşılamaz.
• Tevil, kutsal metin çağdaş usla çelişmeye başladığında, kutsal metni usun eleştirilerine karşı dayanıklı hale getirebilmek için rahip sınıfının ortaya koyduğu entelektüel beceriyle ortaya çıkmıştır.
• Yunan aristokrasisi kendilerini sürekli aklayabilen bir etik taşıdığı için tanrıları da kendilerine uygun hale getirmişlerdir. (Homeros ve Hesiodos’un her türlü ahlaksızlığı yapabilen tanrıları) Heiodos’un kitabının adı “Tanrıların Doğumu” dur, tanrılar doğabilen yapıdadır.
• Hem kavramsal hem tarihsel olarak halkın tanrılar hakkındaki tasavvuru şairlerin ve mistiklerin tasavvuruyla (imgelemin tasavvuruyla) aynıdır, hiçbir ussal eleştiriye dayanamaz.
• Tanrı hakkında insanlık tarihi boyunca düşünme ve inanmayı ikiye ayırabiliriz:
1- Kişi-Tanrı: Kendimizden hareketle tanımlayabileceğimiz tanrıdır. (halkın/avamın/imgelemin/şairlerin/mistiklerin tanrısı) eğitilmemiş zekâların tanrıyı kavramda görme olanakları yoktur.
2- Felsefesinin Tanrısı: Kavramsal tanrıdır. ,
• Apolloncu bakış devletin ihtiyaç duyduğu tanrıdır. Düzen ve itidalin tanrısıdır.
• Dionysos; daha doğal daha esrik daha kaotiktir.
• İslam dünyasında sufilerin tanrısıyla kelamcıların tanrısı arasındaki fark apolloncu ve dionysosçu tanrı arasındaki fark gibidir.
• Kur’an’da ve hadislerde tanrı ile ilgili anlatılar kavramsal olmaktan ziyade imgeseldir.
• Şairlerin ve mistiklerin tanrı anlayışı dionysosçudur. Siyasi akıl her zaman şairlerin aklına dayanmıştır çünkü şairler halkın kavrama biçimini oluşturur. Şairler kişi-tanrıdan hareket eder. Kişi-tanrı dua edebileceğiniz tanrıdır.
• Ateizm ve deizm dionysosçu tanrıya mı yoksa apolloncu tanrıya mı karşı çıkıyor?
• Deizm istihbarat örgütlerinin üretip İslam ülkelerine dikmeye çalıştığı bir elbisedir. Tanrı hakkında her şeyden vazgeçebiliyorlar ama tanrıdan vazgeçemiyorlar. Hiçbir aracı kullanmadan tanrı üzerine konuşabileceklerine inanıyorlar. Bu laboratuvar tanrısıdır. Ateizm organiktir daha şahsiyetlidir, ilkel bilince ait bir tepkidir. Muhatabını anlama tenezzülünde bulunmaz. Ateizm, saçmayı bir fiskeyle yıkılabilecekmiş gibi kabul etme sığlığıdır.
• İnanmadığınızda bütün ibadetler size saçma gelir ama bu bir sığlıktır. Düşünsel eleştiri, eleştiriye konu ettiği şeye sabır göstermek zorundadır.
• Platon’un şairlerle hesaplaşması dinle hesaplaşmasıdır. Şairler tanrılara ahlaksızlık yakıştırmışlardır.
• Platon’un tanrılarla ilgili üç temel önermesi vardır:
1- Tanrılar vardır. Tanrılar yoktur diyenler devlet tarafından cezalandırılmalıdır.
2- Tanrılar insanları umursar ve onların işlerine karışırlar.
3- Tanrılar aldatılamaz. (büyü-kurban ilh.) Bütün mitoloji tanrıların kandırılmasına dayanmaktadır.
• Atina devleti dini konuları bizzat tanzim eder.
• Felsefe panteizme varmadan kolay kolay sükûnet bulmaz. Özellikle filozoflar ikiyüzlü davranmak istediklerinde panteizm en iyi çözüm gibi görünür. Kişi-tanrıdan kurtulmanın en kolay yolu budur.
• Platon’un devleti teokratik bir devlettir, sanıldığı gibi ussal değildir.
• Sokrates’in suçu devletin tanrılarına karşı çıkmaktır. Tarihte dinsel hareketler her zaman ortak inançları bölmeye yönelik kişisel kaprisler olarak algılanmıştır.
• İsa yahudiydi ama İsa Yahudilerin geleneksel ittifakını tehlikeye düşürecek şeyler söylemeye başladı. Apolloncu Yahudiliği, dionysosçu eleştiriye tabi tuttu.
• Cami/medrese kültürü daha apolloncudur. Tekkelerde daha dionysosçu anlayış vardır.
• Kelamcıların tanrısı mümkün mertebe usla tıraşlanmıştır. O nedenle kelamcıları halk fazla sevmez. Sultan mecburen kelamcılarla iş tutar.
• Diyanet İşleri Başkanlığı devletin din işlerine bakar, halkın din işlerine bakmaz.
• Dionysosçu tanrı tasavvuru her zaman tehlikelidir. (Yunus Emre-Niyaz-i Mısrî Hz.)
“Cennet cennet dedikleri
Birkaç melek birkaç huri
İsteyene ver onları
Bana seni gerek seni” - Yunus Emre
“Derman arardım derdime
Derdim bana derman imiş
Burhan sorardım aslıma
Aslım bana burhan imiş
Sağım solum gözler idim
Ben dost yüzü görsem deyu
Ben taşrada arar iken
Ol can içinde can imiş” - Niyazi Mısrî Hz.
• Bu şiirsel tanrı tasavvurlarıyla, daha orta yolu bulmaya çalışan tanrı anlayışları arasındaki kavga hiç bitmemiştir.
• “nedir” sorusu mahiyet talep eder. “Tanrı nedir?” sorusu tanrının usa göre tanımını talep ediyor.
• Apolloncu tanrı tasavvuru hadden, dionysosçu tanrı tasavvuru her zaman resimden ortaya çıkacaktır. Tanrı insana ne kadar benzerse o kadar şairanedir, insana ne kadar uzaklaşırsa o kadar kavramsal, soğuk, dua edilmesi imkânsız ve daha matematiksel bir tanrıdır. Tüm dinlerin içinde bu iki kategori bulunabilir. Devletin dini bunlardan işine geleni üzerine kendini inşa eder.
• Retoriği güçlü olanların bireyselliği de güçlüdür. Denetlenmesi zordur. O nedenle devlet adamları belagati yüksek insanları yanlarında tutmak istemezler.
• Türkiye’de halkı yönlendirmenin yollarından biri olarak vaizler hala işe yarıyor.
• Allah imgelemin tanrısıdır, tanrı bir kavramdır. O nedenle Allah üzerine düşünülemez.
• Kur’an’da tarının yokluğu hiç varsayılmamıştır.
• Kur’an, muhatapları arasında ateistlerin olduğunu varsaymaz. (Dehrilerle ilgili ayetin ateistler ile alakası yok.)
• Kur’an’da tanrının varlığı değil kudreti sorun olmuştur.
• Tanrının iradesi vardır demek istenci vardır demektir. İstenç varsa niyet vardır. Bu tamamen insan tasavvur edilerek yapılmış problemli bir ifadedir.
• Mutezile, dönemin İslam düşmanlarına karşı büyük bir entelektüel savunma geliştirerek Aristoteles’ten okuduklarıyla alelacele bir müdafaa hattı kurdular. Tanrıyı imgenin tanrısı olmaktan kavramın tanrısı olmaya doğru dönüştürdüler.
• Yaşadığımız çağ ile metnin ortaya çıktığı çağ arasındaki uzlaştırma çabalarının hiçbir bilimsel değeri yoktur ama insani değeri vardır.
• Müslüman olmanın bir yanı da Arap olmak demektir.
• Yahudilerin tanrısı kabile tanrısıdır. İlk uluslararası tanrı Hıristiyanlarda ortaya çıktı.
• Güneş daima bir bakireden doğar gibi doğar, göğe çıkar sonra batar. (İsa’nın bakireden doğması-göğe yükselmesi-yeniden gelecek olması)
• Tüm döngüsel anlatımların ilhamı güneşin düzenli olarak doğması ve batması vardır.
• Dionysos aynı zamanda şarap tanrısıdır. Sonradan tanrı olmuştur. Dionysosun yolundan gidenler tanrılaşmak isteyenlerdir.
• Apollon daha düzen yanlısıdır.
• Şiirsel teolojinin temelinde felsefi teoloji vardır.
• İslam’da Allah’ın 99 ismi olması çokluktan kinayedir. Esması sonsuz demektir. (72 fırka meselesi de böyledir.)
• Felsefe en sonunda tanrıyı akıl olarak ilan etmiştir. Felsefenin tanrısı akıl sahibidir, yaşam sahibidir ve sonsuzdur.
• Filozofun doğa üzerine düşünmesi tanrı üzerine düşünmesidir.
• “Tanrı veya doğa” -Spinoza
• Felsefenin aklı kutsaması, tanrıyı akıl saymasındandır. Tanrılaşma metaforu ussallaşmaya çevrilmiştir.
Bu katkı için çok teşekkür ederim.
Videolara geliyorum senin yorumunu okuyorum çekip gidiyorum sagolasin
yayını izledikten sonra üstüne bunları okumanın verdiği haz muazzam ya
🙏🏻🌷
👍👍🙏
Gerçekten milyon kitap okusam ancak özümleyebileceğim çıkarımlara sayenizde ulaşabilmenin değeri paha biçilemez, var olun 🌸
Ducane Hoca bizden bizim bizim dilden ve cok sukur hayatta..ne.kadar.sansliyiz diyorum.her izledigimde varligi icin şukrediyoum..
Ve bu videolar dilerim torunlarimiza kadar ulasir ve nasip olur..buyuk bi miras birakiyorsunuz..
2 saat beni dinleme zahmetinde bukundunuz diyosunuz ya ben artik gulumsuyorum bi videonuzu 8 saat gihi bi zamanda 3 kere 5 kere izledigim oluyo cunku..
Sag olunuz var olunuz..
Canli seyredebilmek icin sabahin 5'inde kalkdim. Avusturalya'dan sevgiler ve selamlar.
@@tekmusti :)
❤️
Ubuhü
Taaaa avustralya da bile düşünen bir insan olduğunu bilmek ne güzel bi şey.Selamlar o zaman Türkiye den.
@@esrefozcelik7286 Neden Avusturalya'da düşünülemiyor mu? Yada sadece Türkiye'de mi düşünce var? Bence asıl sorulması gerekilen Türkiye'de ne zamandan beri düşünce bir zemin bulabildi? Ne zamandan beri insânlarımız düşünmeye çabalamaya başladılar?
Sizinle birlikte düşünmek ve sizden birşeyler öğreniyor olmak çok kıymetli ve keyifli !
İyi ki varsınız, iyi ki ülkemiz sizin gibi bir değere sahip çok teşekkürler.
Çok teşekkürler hocam, sayenizde zihnimin boşlukları doluyor 👏👏 lütfenn bu derslere söyleşilere devam edin. Bana ve cevreme cok şeyler katıyor
TEŞEKKÜRLER
Hocam sizle aynı çagda yaşamak. Benim için onur verici. Ellerinizden òpuyor, Saģlıklı gùnler diliyorum..
Videoların Oynatma hızını icad edenden Allah razı olsun
Ne kadar guzel anlatiyorsun dinlemekten keyif aliyorum diline saglik
Kelimeleri düşüncede kavramlaştırmak, dillerin kökeni ve dilin tarihine dair bir sohbet fevkalade olurdu sayın hocam. Hürmetler 🙏
Hocam çok teşekkür ederim. Sağlıklı ve mutlu yıllar dilerim.
Öyle hissediyorum ki, buradan pek çok soru çıkacak ama önce bir kez daha dinlemeliyim, teşekkür ederim.
Hocam her geçen gün seçtiğiniz konular çok Önem li, girift, heyecanlı neden daha önce bu kadar kolay ve rahat izleyemedik sizi
Çok teşekkürler , Dücane bey , mutlak bir kaç kez daha dinleyeceğim, soluğunuza sağlık 🌷
Solunuza sağlık diye okudum, bu nasıl bir siyasi duadır dedim :D
üstadım çok teşekkür ederim bilmek ve anlamak için gayreti olan tüm dostlarım adına
Sevgili hocamızı dinleyen 160 bin arkadaşlarıma sesleniyorum.Kendinizden utanmaya davet ediyorum sizi. Ne kadar vicdansızsınız. Bu üç saatlik nefes, kaç bin kitap okuyarak birikmiştir? Bir teşekkürü demi haketmedi? Neden dünya böyle diyoruz ya işte ? Bundan. Sağ duyusuz ve bencil, hep almayı sevdiğimizden. Ben insan olarak sizin adınıza binlerce teşekkür ediyorum sevgili hocama. Güzel hocam gözlerinizin nuruna sonsuz minnettarım hakkınızı helal edin. Var olun sevgili hocam.
Kesinlikle katılıyorum
Kesinlikle katılıyorum size
Yalakalık yapmadan duramıyorsunuz.
Sen utan !
Utanacak N yapmışız da zırvalıyorsun
Kraldan daha kralcı olma kardeşim. Teşekkürünü et, işine bak.
Senden ricam şu internet kesilmelerini sakın dert etme. Sen bize lazımsın 🙏🏻 (finaldeki “kapatamıyoruz bunu” da harikaydı 😘)
Finale ben de bayıldım.. 😀 insan her şeyi de bilmemeli ama..☺️
Dücane hocam saygılar,ihl'de okuyorum ve bize öğretilenler buradakilerden farklı hatta çelişik..
Yayınlarınız bize ışık tutuyor hocam tekrardan saygılar.
@Nurullah Eski Bazı hocalara soru soruyorum sorgulama diyor .d ?
Dücane hocam, yayınlarınız için çok teşekkür ederim. Sağolasınız. Sohbetleriniz süper👍
Cehaletimin karanlığı için,bir mum yaktığınız için teşekkürler ❤
Hocam emekleriniz icin size minnettariz
Kafam çatladı. Ama çatlamış kafa iyidir deyu gönlüm rahat. Teşekkür ediyorum.
Yıllar önce okulumdaki Din dersi öğretmeniyle konuşmalarımız sırasında sizi okuyup okumadığımı sordu. Fikirlerimin sizin fikirlerinize benzediğini söyledi. Ve ben sizi merak ettim. Sonra mı? Büyülendim. Artık sırtımı dayayabileceğim bir yoldaşım vardı. İyiki varsınız.
Hocam teşekkür ederim, değerli vaktinizi ve emeğinizi bizimle paylaştığınız için
zihnimizin kıvrımlarına hıtap ETTIGINIZ için tesekkuler
Dücane hocam, kendi kabuğunu kırmayı bilen, kendi düşüncesini yargılayan, sorgulayan, 'düşünen "ender insanlardan biri.
Lokum gibi bir insan.
Dücane hocamı badem şekeri gibi olan bir başka hocamız olan Ahmet Arslan sayesinde tanıdım.
Sevgiler.
Çok keyif aldım, sağ olun, var olun 🙏🏻
Sizi dinlemek ne güzel. Bunun altında büyük bir emeğinizin olduğunu çok iyi biliyoruz. Hocam çok teşekkür ederiz. İslam dinindeki mezheplerden daha önceki programlarda bahsettinizmi bilmiyorum ama, tabi ki işinize karışmak gibi olmasın sizden dinlemek isterdik.
Değerli Hoca Beyefendi , sizi kutlarım…Şahin Yenişehirlioğlu
Ne kadar teşekkür etsek azdır. Çok teşekkürler emeğiniz için
Hocam emeğinizle elde ettiğiniz çok değerli bilgileri bizlerle paylaştığınız için teşekkürler. Selam ve saygılar.
Teşekkür ederim hocam🙏
DERS SORULARI
- Tanrı kavramı nedir?
- Kur'an'a ilk inanan insanlar bugün aynı kitaba inandığını iddia eden insanlarla aynı Tanrı'ya inanıyor olabilirler mi ya da ne kadar inanıyor olabilirler?
- Tanrı nedir?
- Tanrı canlı mıdır?
- Tanrı yaşantı/deneyim sahibi midir?
- Teologia kelimesini ilk kim kullanmıştır?
- Tanrı üzerine konuşanlardan ilk söz eden kimdir?
- Tefsir ilminin başlangıcı kim ile başlar?
- Apollon'un teolojisi neyi esas alır?
- Şairlerin ve filozofların teolojisi birbirinden nasıl ayrılır?
- Allah nerededir sorusuna cevap nedir?
- Ateizm ve Deizmde Dionysosçu tanrıya mı yoksa Apolloncu tanrıya mı karşı çıkılır?
- Tanrının tanımı var mıdır?
- Tanrı'nın sıfatları nelerdir?
- Şiirsel teoloji/mitolojinin temelinde felsefi teoloji mi vardır?
- Güneşin doğuş ve batış döngüsü insanları nasıl etkilemiştir?
- Aklı/us'u kutsallaştırmak ne demektir?
- Felsefenin amacı arzu ve öfkeden kurtulmak mıdır?
- Ussallaşmak tanrılaşmak mıdır?
- Tanrı hakkında düşünmek Tanrı'yı kaybetmeyi göze almak mıdır?
Birinci sınıf düşünme ..bence tek kutsal şey ; akıldır. Düşüncelerinizi paylaştığınız için minnettarım.
Akıl düşünməyi sağlayan bir araç isə nasıl araçlar kutsal olabilir.
Hocam çok teşekkürler, keyifle pür dikkat dinlediğim bir program oldu yine. Mamafih antropologların yada mitos uzmanlarının binlerce veriyi inceleyip, 5-6 ortak bulguya indirdikleri tespitlerden sadece ilkini açıkladınız ve Meryem-Güneş ilişkisine böyle bir bakışı öğrenmek kendi adıma müthişti. Naçizane ricada bulunarak, bir sonraki söyleşinizde kalan beşini de açıklar mısınız diye sormak istiyorum? Yada sadece bunun konu olduğu bir ders belki düşünürsünüz. Teşekkürler, hürmetler.
Şükür kavuşturana.. Birkaç konuşmayı, özel nedenlerden dolayı izleyemeyince, zihnimde eksik yerler belirdi...😇
Neyse ki, kayıttan da izlemek olası!
Her şekilde sohbetinize kavuşuyoruz ya, şükürler olsun!
Çok teşekkür ederim Hocam emeklerinize sağlık
Emeginize,yureginize saglik hocam. Birçok soru karsiligini buldu sayenizde. Biryerlerde terslik vardi zaten ama nerelerde oldugunu bulamiyordum..Tesekkurler.
Al kovanı, çık yağmura, ıslanmazsın
Su hayattır, dolsun kovan, içsen de kanmazsın
Yağmur geçer, çölde bir başına kalınca
Serapmıydı, rüyamıydı anlamazsın
Bilmediğimiz büyük enerji bizde var olan onun yansimasiyiz.merak ettim sizden dinliyotum🎉
Emeğinize,yüreğinize sağlık hocam.Paylasiminiz çok değerli.Tesekkurler, saygılar.
Çok reklam veriyorsun dücane abim
Ustad diline saglik harika anlatiyorsun
Üstadım yine açmazlara doğru düşündürdükçe derinleştiren muhteşem bir analizdi. Yüreğinize sağlık. Özgürlük nedir ve Tanrı nedir’i mahiyete dair sorunsallaştırıp derinleştirdikten sonra, Tanrısallık ve özgürlüğün bir arada düşünülüp düşünülemeyeceğine ilişkin, Tanrısallık ve Özgürlük Üstüne konulu bir söyleşi, son üç konuşmayı taçlandırırdı. Ne dersiniz?
Tek kelime ile "Bal". Cok lezzetli bir sohbet. Tesekkur ederiz.
Sohbet değil, monolog.
@@tekmusti Cogunluk dinleyenlerinde soyleyecek sozler, sorulacak sorular biriktirdigine eminim. Kategorik olarak sohbet olarak tanimlanmasa bile, tek eksik kalan kismi videoyu izleyen 40-50 bin kisinin sozlerini Ducane Bey`in duymamasi. Kendi adima tekrar tekrar tesekkur ederim.
Çok teşekkürler hocam,minnettarım.
Tanrı, kendini özel bir yöntemle bize anlattığından öte, mahiyetini asla tam olarak kavrayamayacağımı düşündüğüm, ancak hissedebileceğime derinden inandığım ve aslında hissi olarak varlığına yakinen şahit olduğumu düşündüğüm, ama bir türlü tarif edemediğim varlık..Bana hayatı, sevdiklerimi, her şeyi armağan eden..Baktığım her şeyde kendini hatırlatan..Konuşulması zor..En merak ettiğim ise kendini bana tanıtmış olmasaydı, O nu yine bulabilir miydim ? ( Hayy bin Yakzan gibi)
Emeğinize sağlık hocam görüntü kalitesi de şahane olmuş. Teşekkür ederiz..
Hocam ,tesekkur ederim ..🌸🦋
Teşekkür ederim, çok çok çok teşekkür ederim.
Bu harika yayın için teşekkürler
Teşekkür ederim
Bu felsefe işine merak sardığımdan beri etrafımdaki insanlar bir bir tükendi buna kısmen ailemde dahil kimse ile oturup sohbet edemez hale geldim. Ayrıca yıllardır ne kadar çok gereksiz kitap okuduğumu anladım. Son zamanlarda dil felsefesi nöro felsefe ile ilgili kitaplar okuyorum. Öğrenecek ne kadar çok şey olduğunu ayrıca bunları öğrenmenin de çok da önemli olmadığını anladım. İşin özeti insan tek bir şeyi anlıyor kişisel olarak varolmak sonsuzda bir toz tanesi kadar küçük ve önemsiz olmasına rağmen insanı her an depremler gibi sarsan muhteşem bir tecrübe.
Ben konuşmalarınızı anlık takip etmek yerine kendi belirlediğim sıraya göre dinlemeyi uygun gördüm. bu sebepten yorumlarım arkadan gelecek yani geç kalmış olacağım. bu mesajı şunun için yazıyorum: son iki veya üç videonuzun ardından, yorumlar kısmında, Felasife ünvanlı kullanıcının özet sunmasını çok yararlı buldum. bu kullanıcıya emeği için teşekkür ediyorum.
Dücane hoca rafine bir insan.malesef toplum ve devletin seviyesiz oluşu böyle insanların ne kadar derinde olsalar kendini ifade edebildiklerine ben sahsen inanmıyorum.bu insanda ve bu dimağda daha güzel şeylerin çıkacağına inaniyorum.keske toplum çağdaş ve uygar devlette tam demokratik gelişmeye açık ve böyle insanların dünyalarına uygun olsalardı.adam derya gibi konuşurken sözlerine öyle bir dikkat ediyorki adeta lal oluyor.
Hocam her konu hakkında derin ve tarihsel gelişimi içinde felsefi değerlendirmesini yaparken, deizim hakkında (ben deist değilim, benin inancımla ilgili değil bu eleştirim) ‘yabancı istihbarat servislerinin komplosu’ açıklamanız beni şaşırttı. Çok karşı olduğunuz belli. Keşke değerlendirmenizi yapsaydınız.
Hocam çok teşekkürler. Emeğinize sağlık. Paylaşımlarınız için ayrıca minnettarım.
Hocam iyiki sizi tanımişim takip ediyorum ama sizi rahat anlayabilecek kapasitem yok ama anliyana kadar devam edeceğim
Tanrı umuttur. Bu umudun nedensellik ilkesinden başka tutar tarafı yoktur.
Tanrı hakkında söylenenler zandır.
İnsanın zannı ne ise tanrısı odur.
Anladığım kadarı ile tanrıdan söz etmiyor ilahlığın algınanış biçimlerini konu edinmiş.
Hocam, ağzınıza yüreğinize sağlık.
Hocam, emeğinizi bizimle paylaştığız için yüreğine ve dimağına sağlık, çok teşekkürler.
Sohbetler en geniş kapsamlı hale geldi, sabaha dek gider düşüncesindeyim. 2, 3, 4 .. olabilir.
Evet videoyu sonuna kadar izledim. Tanrı, Doğa ve Yaşam'dan bahsettiğiniz bölümlerde yıllar önce okuduğum bir romanın aklımda kalan sahnelerinden birini anımsadım. Hep derim, insan beyni gerçekten çok enteresan, kendi beynim bile beni çok şaşırtıyor. Neyse, kitabın adı "Bitmeyen Umutlar", yazarı da "Meşbaşe İshak". ... Sabah yola çıkmak için atlarıyla güneşin doğmasını bekleyen Çerkeslere köyün cami hocası da eşlik etmektedir. (Yola düşmeleri için Güneşin doğması şarttır.) Güneş yükselmeye başladığı anda grup, hocanın dua edelim demesi üzerine hep birlikte yüzlerini güneşe (yani Doğu'ya) dönerek kollarını havaya kaldırıp, Güneşin doğmasını huşu içinde izlerler. Bu arada cami hocası da içinden söylenir "Bu inatçı Çerkeslere, Allah'a doğru dürüst dua etmeyi nasıl öğreteceğim?" diyerek topluluğun arkasına geçer, o da yüzünü güneşe döner ve kollarını havaya kaldırır. :) Çerkesler yeni Müslüman olmuştur. (Sahneyi mealen yazmaya çalıştım, hata varsa özür).... İzlemeye bu seriden devam. Emeğinize sağlık.
Elinize emeğinize sağlık. Çok güzel bir ders oldu.
Yıllar önce tanrı hakkında düşünmeye başladım ve onu kaybettim Sevgili Dücane Bey.
Şimdi "O yok!" diyebilir miyim acaba..
Bence diyebiliriz. Bektaşi kissasinda oldugu gibi..
",Yok diyeceksin de, dilin varmiyor"...
önemli olan nekadar gidip geldiğın değildir.yaşamin boyunca gidip geldiğın yolda nekadar gördüğüdür.gördüğun de değildir.gördüğün doğru anlamak ve anlatabilmektir. belkide doğru olan hiç bu yola girmemektir. saygılar hocam seni dinlemek derinlerde yüzmek benim için bir mutluluktuŕ.
Şimdiye kadar dinin din adamlarinin siirsel ve ussal olarak iki tarafa ayrıldığını ve bu ikisi arasinda bir çatışma olduğunu hiç düşünmemiş ve görememiştim şimdi böyle düşününce hakikaten bazı şeyler daha anlaşılır hale geliyor hocamız yeni bi bakış açısı kattı bana
çok teşekkürler
Birikim, anlatım tarzı ve ifade terminolojisi mükemmelsiniz, Mutezile bence de islam ın en uç ve en hümanist yorumu
her söyleneni altın diye almayın arada illa vardır bakır,
İnsan sade akıl değil ki kalp, ruh,sır..
Hepsine hissesini vermeli
Altından bir burun yakışmaz yüze bunu düşünmeli.
Sonunda biri diğerlerinden değişik bir yorum atmış
Herkes beyni yıkanmış gibi atnı yorumlar kafayı yiyecektim
Bir yıl sonra izliyorum. Diyonisos bilnçdışını, apollon da bilinci temsil ediyor diyebilir miyiz hocam.
Merhabalar. Öncelikle emekleriniz için çok teşekkürler. Akademik olmayan sıradan bir insan olarak anlattıklarınızdan çok faydalanıyorum teşekkürler. Bir sorum olacak.
Videonun 1:39:00 civarında söylediğiniz bir şey var. Bizim toplumda ALLAH kelimesi ile TANRI kelimesi birbirinden ayrılıyor diye biliyordum. TANRI daha çok ZEUS gibi bir kişiyi anlattığı için ALLAH kullanılır. Yani HALK içinde böyledir diye biliyordum. Burada bir dil sürçmesi mi var yoksa genel olarak herkes yanlış mı kullanıyor?
Tanrı : İmgelem
Allah : Kavramsal değil mi?
Bulmak için önce kaybetmek gerektir belki üstad. Sorum yoktur, tek sorum kendimedir... sizi dinlerken ve sonrasında şu, dünyayı yalayıp yutma isteğiyle nasıl başedeceğim?
''İnsan tanrının sesini yalnızken duyar: kimsesizken.''
Kıyıda köşede kalmış tek başına kimsesiz bir adamım ve buna rağmen düşüncelerimi paylaşırken tedirgin oluyorum...sağıma soluma arkama önüme bakıp kontrol ediyorum kimse var mı diye ...sabah sabah Hoca'yı düşündüm de ...Dücane Cündioğlu olmak ne büyük bir yüktür yahu...katlanılacak şey değil...iyi ki sıradanım...dur buzluktaki kasap köftelerden dört tane çıkarayım da akşama hazır olsun...
Çok teşekkürler 🙏
Bir kitap hakikat olduğunu iddia ediyor.Bu kitaba inananlar guruplara bölünüyor.Bölünenler kendi içinde gurublara bölündükçe bölünüyor. Bölünenler diyor ki; " kitap benim anladığım şekilde doğru"Bir soyut kavram üzerine farklı doğrular yüklenirse bulmacada hakikate yaklaşmak okuyup bilmekle olmaz.Ön kabulleri bırakıpta düşünebilme kapasitesi olanlar hakikate ulaşır. Bizim köyün cobanıda öğrendiklerini fil gibi hafızaya alıp bilir ama iş bildiklerinin üzerine düşünüp doğru yorumlamak , sadece bilmek kendini kandırmana alet olur.
Ne yapmalı peki?
O kitap sakın ayrışmayın dedikten sonra gruplara ayrışıyorsa insanlar,bu kitabın yada o kitabı indirenin sorunu değil.
Mesele kitabın bir tanrıdan indirildiği ciddiyetinde incelemek yerine ,sakızların arkasındaki falları okur gibi okuması sonucındaki mantıksızlıktır.Sorumlusu insandır.
Deddiğiniz gibi düşünebilme kapasitesi olan hakikate ulaşır ve "derin derin düşünün" ayetiyle aynı şeyi söylüyorsunuz.
Iyi ki videoyu hizlandirabiliyoruz
1:39:05 Allah yerine Tanrı dendiğinde tüyleri diken diken olan cahillerin suratına şu ayeti çarparsanız böcek ilacı etkisi yaratır denedim kaç kere işe yarıyor yobaz savar;
"İster Allah deyin,ister rab EN GÜZEL İSİMLER Onundur" İsra 110.
Allah özel ismidir onun dışında aklınıza gelebilecek her türlü güzel övücü ismi sıfatı Yaratıcı bu ayetinde kabul etmiştir.
Of of of Hocam defalarca izledim dinledim. Notlar aldim. Bu ne buyuk bir bilgi sizdeki. Zaten Tanriyi sorgulayan kisiligim Vardi. Simdi daha cok sorularim olustu. Ama Ben yine sizin gibi %49 larda kalmaya karar verdim. Sanirim bu da bize dayatilan Tanrinin cezalandiracagi ogretisidir.
Yine de inanmak icime guven ve huzur veriyor. Kel adamin berberine sac model I’m karisik olsun demesi gibi bir sey oldu.
Teşekkür ediyorum 🙏🏻zaman ne çabuk geçiyor hiç anlamıyorum😃hep devam edebiliriz🤍🖤
Cok tesekkurler, insanlara konu ne olursa olsun dusunmelerini , dusundukce insan olunabilcegini her vesile ile detayli olarak anlattiginiz icin. Saptamalarin cogu cok guzel ve cok yerinde bununla beraber deizm ile ilgili saptamaniz biraz hafife alinmis bir saptama gibi geldi bana.Insana her turlu meziyeti ve kapasiteyi veren tanri nicin elciler gondermek zorunda olmaliki? Emeginize, bilginize, cabaniza saglik, iyi ki varsiniz.
Hər türlü meziyet ve kapasitenin farkına vardır acak insan(Nebi) gerekli olduğu için diye düşünüyorum
Hocam selamlar videolar çok uzun, aşırı bilgi yüklü olduğu için bizim bunu düşünüp idrak edip beynimize sorgulatmamız bizde video uzun olduğunda yorucu oluyor.Tesekkurler bunu göz önünde bulundurunuz.
Hocam ağzınıza sağlık
Quantum fiziği hakkında bir ilginiz oldu mu...
Sayın Hocam Almanyadan yazıyorum.
Tanrı nedir dersinindeki youtube reklamı camii bağışı
Sayın hocam,içeriğinizde salt bilgi vermişsiniz. Tanrı’ anlayışının tarihsel süreçlerinden bahsetmişsiniz.”Tanrı Nedir?” Başlığı içeriğiniz için biraz iddialı olmuş sanki.
Sayın hocam çok reklam çıkıyor, bu konuda sizin bunu biraz da olsa azaltma şansınız var mı? Teşekkür ederim.
Hocam baştan sona dinledim. Eleştirilerimi biraz ağır olacak ama sıralayacağım.
1. Bana göre aslında olayın özetini baş ve sondaki cümlede vermişsiniz. (verdiniz mi?) "Tanrı nedir sorusunu sormak tanrıyı kaybetmeyi göze almak demektir." demişsiniz.
Tüm konuşmanızın özeti de zaten tanrı kavramanı parça parça etmek amacı taşıyor görüntüsünde. Ana amaç bu gibi. Burada bence kritik soru şu? Size göre Tanrı nedir? Cevabınızı merak ediyorum çünkü buna cevap vermiyorsunuz net olarak. Etrafından dolanıyorsunuz. Mesela bir yerde bu çağla Kuran'ın indiği çağ arasında bağ kurmak, tevil çabasına girmek bilimsel değildir komiktir diyorsunuz. Bir yerde Kuran'da ki el kesme cezası ile ilgili bazılarının usunun bunu algılayamadığı için metnin anlamını kaydırmaya çalıştığını ifade ediyorsunuz. Sizin pozisyonunuz nedir?
Kuran'daki Allah'a iman ediyor musunuz? Verdiği cezaları kabul ediyor musunuz? Pozisyonunuzu kestiremiyorum bir türlü. İma eder gibi mimik ve jestlerinizden, cümle seçimlerinizden çıkarım yapmak istemiyorum çünkü videonun başında ve sonunda söylediğiniz yere çıkacak diye korkuyorum. Sizin neye inandığınızı ben anlayamıyorum. BU sorulara sizin verdiğiniz cevapları kestiremiyorum. Aslında kestiriyorum ama direkt söylemediğiniz için yorum yapmış olmak istemiyorum. Bu gizem neden?
2. Tanrı kavramına girmişsiniz ama Aristo ve Platon'dan bu tarafa neredeyse hiç gelemediniz? Modern batı felsefesinde Tanrı hiç yok iki buçuk saat içinde. Nietzche Tanrı öldü dedi. Ben yakın felsefe hakkında da bir özet bekledim hayal kırıklığına uğradım. Descartes'ten girip günümüze gelirsiniz diye bekledim. Sadece İslami bir takım düşünürlere mutezileye değinip İslam anlamında da çok kısa geçtiniz. İki buçuk saatte bu kadar demeyin.
3. Önemli kavramlarınızdan biri kişi tanrı, ussal tanrı ayrımı. Sizin tercihin hangi yönde? Yine pozisyonunuzu algılayamıyorum. Yine Tanrı nedir diye sorunca tanrıyı kaybetme durumu mu?
4. Sufileri bade ile içki ile serhoşluk ile nitelendirip usun tamamen dışına attınız. Kesinlikle hatalı. İmam Gazali İhya u ulumiddiny de bilgiyi 4 e ayırır.
a. Bİlimsel bilgi, b. Teoloji bilgisi c. felsefe bilgisi d. tasavvuf bilgisi İmam Gazali tasavvufi bilgiyi ilk kategori ile benzer olarak tanımlar. Tasavvuftaki yol izleme metodunu(seyr) bir metodoloji ve yöntem içerdiği ve test edilebilir olduğu ve herkes için bezner sonuçlar doğuracağı varsayımıyla bilimsel bilgi ile benzer tutar. Öyle serhoş filan diye tanımlamaz. Serhoşluktan başıboşluğa ve ne yapacağa belli olmaza geçip bir tehdit objesi haline getirmeniz ustaca manevralar ancak çok zorlama ve özet geçmenize rağmen aşırı subjektif. Bu konuda ki tespitleriniz aşırı yorum içeriyor. Ve hatalı yorumlar şahsi kanaatime göre.
5. Allah'ın subuti sıfatlarının çelişkisi yoktur. Siz tanrıyı kaybetmeye çalışıyorunuz eğer subuti sıfatlarda çelişki görüyorsanız. Tanrı bir zat değil midir? Zatı yok mudur? Bu sorudan başlayın? Kişi tanrı, ussal tanrı ayrımı gibi ama asıl tanımlayıcı kelime zat kelimesi bence? Tanrı bir zat mıdır, bir kavram mıdır sizin için? Subuti sıfatlara bakarsanız irade, hayat, kudret, duyma, görme sıfatları taşıyan biri bir zat tanı mıdır ? Siz tanrı nedir diye sorduğunuz için ve bunun tanrıyı kaybetmeyi göze almak demek olduğunu söylediğiniz için tanrıyı ima ederek usa ait bir kavram olarak algıladığınız sonucuna varacağım ama varmak istemiyorum. Yine aynı yere geliyoruz? Pozisyonunuz nedir? Felsefe tarihçisi misiniz yoksa pozisyonunuzu ima ile ancak bu kadar mı belli edebiliyorsunuz, bu videolarda mı pozisyonunuzu ifade etmiyorsunuz ben çözemedim.
6. Son olarak iki buçuk saatlik konuşmada tanrı kavramını zihinlerde deconstruct etmek amacından başka bir şey göremedim. Yani tarnıyı kaybettirmek istiyor gibisiniz? Yanlış mı anlıyorum?
Demek ki bir çiçekle bahar gelmiyormuş.
Bu cevabınızı artık bir pozisyon beyanı olarak algılayarak asıl eleştirlerime geçiyorum o zaman.
Tanrı nedir sorusunu sorduğunuzda tanrıyı kaybetmeyi göze almak zorunda değiliz. Bu soruyu soran tanrıyı belki bulabilme ihitmaline de kapı aralamış olur. Dolayısıyla aksiyomunuz hatalı. Tanrı varsa var, yoksa yoktur. Bu kadar basit. İlla ki kaybetmeyi göze alacağız diyorsanız bu bir tercih beyanıdır. Subjektiftir. Tanrıyı sizin bulamadığınızı, bulmak da istemediğinizi, bulunabileceğine inanmadığınızı gösterir.
Bu ihitmali gözönüne getiremeyenler, yani mutlak güç sahibi bir tanrının varolabileceğine inanmayanlar genellikle katıksız atesitler oluyor. Genellikle. Diyorsunuz ya Kuran Allah'ın varlığını sorgulamaz diye. Bunun sebebi Arapça da "to be or not to be" nin olmaması değildir.
Alemlerin rabbinin kendi kitabında, kendi kurduğu cümle içerisinde kendi varlığını sorgulaması zaten akla ters olurdu. Mesela siz kendi varlığınızı şu konuşma içerisinde sorguluyor musunuz? Sadece tanrısal beyanlarınızı aktarıyorsunuz. (Nefsini ilah edineni gördün mü?) Zira siz de küçük bir tanrı sayılırsınız. Beyan tanrısal bir güçtür. Burada insanlaştırılmış bir tanrı işte diye itiraz olabilir. Ancak beyan gücü tanrısal bir güçtür. Tartışabilirim. "Rahmân Kur'an'ı öğretti. ﴾1-2﴿ İnsanı yarattı. ﴾3﴿ Ona beyanı öğretti. (4) " Rahman suresi 1,4
Tanrı nedir sorusu bizi illaki de tanrıyı bir kavram olarak algılama durumuna da götürmez. Zira yaratma eylemi tek başına eğer bir yaratıcı varsa otomatikman irade, kudret, hayat, varlık, tarz, yetenek, yoktan tahayyül gibi birçok özelliği kendiliğinden ortaya çıkarır. Bir yaratıcı varsa ve bir şeyler yaratmışsa yarattığı şeyler tanrının kendisi hakkında birçok ipucu verir. Birincisi tanrının neyi tercih ettiğini görebiliriz. Çünkü bir oyun alanı yaratan, içinde düşünen bir şeyler yaratan bir tanrı esasen kendisi hakkında birçok şeyi de açığa çıkarmış demektir. Bunlar tanrının var veya yok olduğu varsayımlarının her ikisi için de geçerlidir.
Tanrının varlığı ancak bir interaction ile yani deney ile anlaşılabilir. Yani interaction olmadan, olmayan bir şeyle interaction olamayacağı için olmayan birşeyin varlığı da ispatlanamaz. Ancak olan, var olan, etrafıyla interaktif olan bir şeyin de varlığı inkar edilemez. Dolayısıyla tanrı nedir diye sorduğumuzda illaki tanrıyı kaybetmiş olmak gibi bir durumla karşılaşmayız. Varsa ve interaction halinde ise kendisi ile ilişkiye geçme ihtimalimiz bulunmaktadır. Tanrı varsa bir kişiye verebileceği en büyük ceza herhalde onu yok sayması ve onunla interaction'a geçmemesi olurdu.
Tanrı belki sizinle interaktif olmayabilir. Bu yine tanrının var olmadığını göstermez. Sizin onunla interaktif bir ilişkiniz olmadığını gösterir.
Nedir sorusu öğrenmenin ilkel ve ilk aşamalarında mevcuttur. Bir şeyin ne olduğu yani onun mahiyeti anlaşılmadan o konu ve kavram hakkında zaten konuşulamayacağı için nedir sorusu ilk ve temel sorulardandır.
Örneğin ışık nedir diye sorarsak burada ışığın önce bir tanımı yapılır. Işık nedir sorusu ışık var mıdır sorusundan öncedir? Önce ışık tanımlanır yani öğrenilir. Kavram olarak anlaşılır. Sonra ışığın var olup olmadığı konuşulabilir. Burada benim varlıktan kastım konsept ile uzay içerisinde var olma durumu arasında ki fark. Işık nedir diye sorduğumuzda ışığı kaybetmeyi değil bulmayı umabiliriz. Yokluğunu da bulabiliriz. Bulamayabileceğimizi de biliriz. Çünkü ışık bir konsept de olabilir. Ama etrafıyla interaktif olan bir varlık da olabilir. Nedir sorusu konuyu öğrenme sorusudur? Var mı yok mu, bununla ilgili deneyler nedir sorusundan sonra gelir.
Dolayısıyla bir şey nedir sorusunun onu kaybetmeyi göze almakla yakından uzaktan alakası yoktur. Bir şeyin varlığı o şeyin etrafıyla ilişkisi ve bu ilişkinin mahiyeti ile anlaşılır. Ne olduğunu bilmediğiniz bir şeyin etrafıyla ilişkisini zaten anlayamazsınız. Dolayısıyla ne sorusu ilk ergenlik döneminde çoğumuz için cevapları verilmiş sorulardır. Bunlar öğrenmenin primitif aşamalarıdır. Siz aslında tanrı nedir sorusunu tartışmıyorsunuz. Siz inanılacak bir tanrı var mıdır, bunun mahiyeti nedir, bunu tartışıyorsunuz.
Gelelim tanrının etrafıyla ilişkisine. Burada birçok tanrı olduğu için hangi tanrı diye sormak gerekir ilk önce? Hangi tanrının varlıkla olan ilişkisi?
Mesela Zeus'un etrafıyla ilişkisi nasıldır? Zeus'un dünya üzerinde bir konseptten öte bir şey olmadığını bilmeyen kalmamıştır herhalde. Birileri için bu örnek mesela İslamın tanrısının da Zeus gibi bir konsept olabileceğine delili de olabilir bu. İşte bu da uydurma tanrılardan bir tanrı diyebilirsiniz. Ama Zeus'un konsept oluşu esasen illaki de mesela İsa'nın tanrısının da bir konsept olduğunu göstermez. Düzgün çalışan bir akıl binlerce konsept tanrı da olsa etrafıyla iletişime geçebilen tek bir tanrı olabileceği fikrini reddetmemelidir. Binlerce yanlış fikrin olması doğru bir fikrin olmadığını göstermeyeceği gibi. Henüz sizin o tanrı ile bir interaction'ınız olmasa bile bu ihtimali gözardı eden sağlıklı bir akıl değildir.
Gelelim Apollon-Dionysos veya imge-kavram ayrımına. (Bu ikisi arasında bulanık bir korelasyon var gibi) Burada da çok büyük bir kavram karmaşı yaşanıyor günümüz düşünürleri arasında. Kuran imgeseldir kavramsal değildir gibi bir cümle hemen her konuşmanızda üzerinde durduğunuz bir konu. Bu cümleniz de büyük bir deconstructive ve postmodernist akıl ve altyapı barındırıyor, son derece sakıncalı bu.
Size direk düşüncemi söyleyeyim. İmgenin mutlaka bir kavramı vardır. İmge kavramsız olmaz. Kavramın ise illaki imgesi olmayabilir. Kantın en büyük günahlarından biri bu salak fikri milletin beynine nakşetmiş olmasıdır. Bilirsiniz Kanta göre birşeyin varolması onun konseptine bir bilgi eklemez der. Bir hakikat bu kadar saçma sapan ters yüz edilebilir oysa ki. (Kant hayali bir yüz dolarla gerçek bir yüz dolar arasında ki farkı bile anlayamayan bir ahmaktır. )
Çünkü kavram bir konspet iken imge bir gerçekliğe dayanır. Postmodernist deconstructive kafa herşeyi dismantle edip dağıtmak istediğinden kavram imgeden üstündür gibi bir sonuca ulaşır. Bu apaçık bir hatadır. Ahmakça bir hatadır. Kuranın imgeleri kavramları da yanında taşır ve yaratır. Kuran imgelerle sonsuz kavram barındırma gücündedir. Zaten mucizesi de oradan gelir. Sadece kavramlardan ibaret olsaydı, ona bir imge dahi oluşturamayabilirdik. O zaman kaybolmuş olurdu zaten. Sizin onu gördüğünüz mertebeye inmiş olurdu. Siz Kuranı bir kavram haline getirmeye konspet haline getirmeye çalışıyorsunuz. Bunu da onu imgeden ibarettir diyerek küçümseyerek yapıyorsunuz. Çünkü o zaman kaybolacak. Tanrıyı kaybetmeyi göze almak diyerek de onu işaretliyorsunuz. Bunu bir bahar olarak görüyorsunuz anlaşılan.
Evet elbette cennete ikram edilecek şaraplar, huriler imgelem olarak karşımıza çıkıyor. Bu imgelemler bize kul konspetini kul kavramını en kısa yoldan anlatır. Rabbül alemin bizi yani kullarını bu imgelemlere muhtaç ve istek halinde olacak şekilde yaratmıştır. (Kendisi ise Samed'dir. Hiçbir şeye ihtiyacı yoktur.) Bu maddi cennetir. İmgelem cenneti. Bir de sizin konseptler kavramlar olarak aradığınız tanrı var ki İslamın tanrısının bunlar için de bir cenneti vardır. Konspetler cenneti. Bu en büyük cezanın ortadan kalkması sonucu ulaşılan cennettir. (En büyük ceza=tanrı tarafından yok sayılmak)
Cennet dediğin bir kaç köşk birkaç huri bana seni gerek seni cümlesinde bu konspet cenneti, bu yakınlık cenneti arzusu anlatılır.
Bu konspet cenneti sonsuz imgelem ve sonsuz kavram yaratma gücündeki alemlerin rabbi ile interaction haline geçebilme halidir. Ona yakın olabilme haline arzudur. Bundan büyük bir hediye olabilir mi bir kul için?
Kuran bu hale geçmek için reçeteyi verir. Nefsini kötülüklerden temizleyen kurtuluşa erer der. Ey tatmin olmuş nefis gir cennetime der. Ve imgelemden kurtul der. Hayır gördüğünde şer, şer gördüğünde hayır olabilir. Dünya aldatmacadır der. İmgelemdir çünkü dünya. Sinek kanadı kadar değeri yoktur Allah yanında. Raziye ol, razı ol der kuran. Etrafına bak der boşluk, terslik, eksiklik görüyor musun diye sorar. Rahmetim gazabımı geçmiştir der. Evet bunlar bir zata işaret eder. Rahmeti gazabından çok bir zata. Bu zat alemleri yaratmış ve onları imgelem olarak yaratmıştır. Dünya bir imgelemdir. Kainat bir imgelemdir. Ve postmodernist kafanın iddiasının aksine şu koca kainatta zerreden kürreye her bir tekil imge, her bir zerre tek başına da bir anlam ihtiva eder. Anlamsız hiçbir şey yoktur.
Daha öncede dediğim gibi tanrının varsa en büyük cezası yarattığını yok sayması olurdu. Onu kendi haline bırakması olurdu.
En büyük ödülü de ona yakın olmanız olurdu. Ona yakın olana imge cenneti birkaç köşk ile birkaç huriden ibaret kalırdı. Zira yerlerin ve göklerin hazinesi o yaratan tanrının yanındadır. Ona yakın olan kurtuluşa ermiş olurdu. (Bana seni gerek seni)
Bahar bir kişi için ancak o zaman gelmiş olurdu. Yoksa bir çiçek değil bin çiçek olsa ne olur? Bahar mı gelir? Sürünür dururuz imgeler kavramlar arasında.
@@DucaneCundiogluResmiKanal hocam tek dayanağım 50 yıllık güçlü inancımı hiç bir bilgi, kavramla değil sadece kendi tecrübe ettiğim yaşadıklarım, gözlemlerimle farkettiklerimle o kadar acı bir kayıp tecrübe ediyorum ki. gerçek inancı Allah'ı arıyorum. ama şu andaki oluşumlarda umut kırıcı büyük bir boşluk var (İslamiyet bize yaşatması gereken leri kasdediyorum.) ama o kadar sevinçliyim ki ötedünya konulu dersiniz de inancımı, gerçeği bulabileceğim umudunu tekrar hissetdirdiniz. minnetimi ifade edemem.
@@dilekkarakus1564 Geçmişe dair her şeyimi gözden geçirdim. Bir metaforla da açıklıyorum zaten. Bir gökdelen inşa etmiştim ama baktım temelleri sağlam değil çünkü us’a dayanmıyordu, düşünceye dayanmıyordu, inanca dayanıyordu, İnanca dayalı hiç bir şey sağlam kalamaz, tarihte de kalmamıştır.
Hocam merhaba
Klasik mantık derslerine başlayacağınız günü sabırsızlıkla bekliyorum . Felsefe yüksek lisansına başlıyorum ve sizden alacağım temele cok ihtiyacım var. Emeğinize sağlık
2 yıl önce felsefe yüksek lisansa başlayacağım yazmışsınız ne durumdasınız bugün? Bitirdiniz mi yüksek lisansınızı?
Hocam bir gün, elbette zaman ayırmak isterseniz, sünni islam ve şia üzerine bizi aydınlatır mısınız?
Kelimelerin efendisi.
Konu başlığında "tanrı" kelimesinin tercih edilmesindeki naif tevil...
10/10 hareket
Akay bey naif değil nahif olacak .
Değerli Hocam, derslerimizde bahsettiğiniz konu ile ilgili kaynakların bazılarına yetersizliğimden dolayı ulaşamıyorum. Bu nedenle açıklama kısmına atıf yaptığınız kaynakları koyarsanız daha verimli olacağını (affınıza sığınarak)düşünüyorum. Şimdiden çok teşekkür ederim.İyi çalışmalar.
Mesela ; Güneş yeryüzünde çeşitli icraatlar yapıyor .. işte çiçeklere renk veriyor diye , güneşte boya varmı ? ☺️ ya da mimar Sinan yaptığı eserlere mi benziyor ☺️☺️
Emeğinize sağlık.
Allah üzerinde düşünmek onu kaybetmek değildir, aksine onu sonsuz sayıda her şekilde, sınırsız biçimde düşünerek inanmaktır.
Yeni abone, bu videonuzla başladım. :)
Hocam nihayet sizi önemsedigimize dolayısıyla iyi bir iş yaptığınıza ikna oldunuz.. iyi bir gelişme.. nerden çıkardığımı söylemem..
Hocam merhabalar. Siz her yorumu okuyorum demiştiniz dedim yazayım belki bir fikir olur, Acaba Ebu Cehille ilgili bir sohbet gerçekleştirseniz nasıl olur. Hakikaten Ebu Cehil yada Ebu Hakem mi haklı yoksa Muhammed mi?
Dücane Bey, videolarınızın kapaklarını birbirinden farklı yapabilir misiniz? Karıştırmayız.
Hocam bi sualim var lakin bunun cevabını halk kaldırabilir mi emin değilim. Hz Muhammed hakkında ne düşünüyorsunuz? Yalan mı söyledi? Hasta mıydı? Neydi yani? İnsanlığın iyiliği için bir din mi ortaya çıkardı? Ya da Arap toplumunu düzeltmek için mi bunları söyledi? İşin aslı nedir?