HYMN do Atona versus PSALM 104
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 18 ส.ค. 2022
- Uruchomiłem Patronite, bo chcę aby wiedza akademicka i nie tylko - była dostępna na TH-cam - za darmo. ZAPRASZAM Was do współtworzenia nowej jakości w DOSTĘPIE do treści nieznanych i niedostępnych:
patronite.pl/MarcinMajewski
"Piękny jest twój wschód na horyzoncie niebios,
O żyjący Atonie, Początku życia!"
Tak rozpoczyna się jeden z najbardziej niezwykłych tekstów religijnych ze starożytnego świata. Pierwszy spisany wyraz monoteizmu w historii...
Tekst napisany prawdopodobnie osobiście przez faraona Echantona, wł. Achenatona - twórcy i założyciela pierwszej religii monoteistycznej w dziejach. Hymn pochodzi z XIV w pne ma wiec prawie 3 500 lat. Hymn został odkryty w grobowcu wezyra AJ, który służył Echantonowi podczas wprowadzania rewolucji religijnej w Egipcie.
Tematyka: Egipt, faraon, Ehnaton, Ahenaton, monoteizm, politeizm, henoteizm, monolatria, Amarna, Tel el-Amarna, Achetaton, rewolucja monoteistyczna, hieroglify, Amon, Aton, Amon-Ra, Atum, Ra-Horachti, lista królów, Ramzes, ramzesydzi, Tutanchamon, Nowe Państwo, imperium, zmiana imienia, nadanie imienia, imiona męskie, imiona żeńskie, imiona teoforyczne, zmiana imienia, Księga Sędziów, Dekalog, egipski monoteizm, biblijny monoteizm, Izrael, Exodus, Mojżesz, wiara biblijna, Pieśń Mojżesza, wielki hymn do Atona, Psalm 104, deuteroizajasz, przymierze, przymierze w Biblii, Teby, Memfis, Ptah, Achet-aton, Echnatona, horyzont, pismo egipskie, bóg słońce, jak czytać hieroglify, Heliopolis, Józef egipski, kapłani egipscy, Bolesław Prus, anikonizm, Dekalog, Zygmunt Freud, judaizm, wyjście z Egiptu.
Wykładowca: prof. uniw. dr hab. Marcin Majewski
Źródła:
Biblia Tysiąclecia: biblia.deon.pl
Great Hymn to the Aten: katherinestange.com/egypt/hym...
arbormundi.pl/?p=3010
![พบรัก - INK WARUNTORN [Official MV]](http://i.ytimg.com/vi/n2wjOYVC38Y/mqdefault.jpg)
![แฟนแนวใด๋ - ยูริ โตเกียวมิวสิค [ SyncVersion ]](http://i.ytimg.com/vi/Fm8oDwos2uc/mqdefault.jpg)
Są różne kanały o starożytności, ale to Pański pozwala się przenieść w czasie.
Jedyna moja subskrypcja z kilkunastu, z której powiadomienie powoduje u mnie wzrost endorfin.
Jak dobrze, że wreszcie zamieścił Pan nowy film. Dzięki za pracę i czas poświęcony dla naszego rozwoju i radości intelektualnej. ☺
"Gdy podnosisz się na wschodnim choryzoncie nieba, napełniasz całą ziemię swoim pięknem".
Zastanawiam się, ilu z nas to piękno dostrzega. Piękno świata ujęte tak pięknie w słowa. Dzięki Panu Profesorze, widzę bardziej ten poranek rozrzucony po wszystkich krańcach świata. Szczególnie poranek. Zachód, choć piękny, jednak coś ze sobą zabiera.
Widac coraz wiecej zwiazkow Starego Testamentu z tekstami egipskimi I mezopotamskimi. Tak samo jak NT z tekstami z Qumran. Dziekuje I pozdrawiam serdecznie z Afryki Zachodniej.
Super ze Pan znowu zamieszcza tak interesujące materiały!
Jest nowy odcineczek - jest coś konkretnego do posłuchania! 🙂
Pana wykłady są interesujące, to uczta dla moich uszu 🙂
Ciekawe jakie untensylja uzywasz do tej uczty?
Moje pierwsze spotkanie ze starozytnym Egiptem nastapilo gdy mialam kilkanascie lat. W domowej biblioteczce byla ksiazka Miki Waltari “Egipcjanin Sinuhe”. Zaczynalam ta ksiazke kilka razy i porzucalam. Ale gdy kolejny raz sie zawzielam, to nie moglam sie oderwac.
Teraz mam 52 lata i te cudowne wspomnienia wracaja. Jest to jedna z bardzo nielicznych ksiazek, ktorych pamietam autora i tytul.
Bardzo dobrze slucha mi sie Pana wykladow i ciesze sie, ze znalazlam ten kanal. Odpowiada na wiele moich pytan i domyslow, z ktorymi nigdy nie mialam okazji sie podzielic.
Na półce w moim domu też ta książka stała ale nigdy jej jakoś "nie napoczęłam" choć tytuł mnie intrygował i zapadł w pamięć. Odszukam książkę i wezmę się za lekturę:)
Świetna książka przygodowa w tle historia
Witam, dziękuję za kolejny film, chociaż ja ciągle jeszcze jestem w Pięcioksięgu - słucham, czytam Pana książkę i analizuję. Pozdrawiam 👋
O tym, że znajomość aramejskiego, hebrajskiego i starogreckiego jest niezwykle przydatna w studiowaniu zagadnień biblijnych wiedziałem. Nie miałem jednak pojęcia, że równie ważne znaczenie w tej kwestii będzie znajomość egipskich hieroglifów. Fantastyczny wykład. Dziękuję bardzo.
Español para polacos
1) Gdyby Bóg osobiście napisał Biblię, umieściłby napisany przez siebie samego, Jedyny-Oryginalny-Egzemplarz-BIBLIl w takim miejscu, że każdy wierzący miałby swobodny dostęp do Oryginału BIBLIl 24h/24h. Każdy wierzący miałby obowiązek ,,odwiedzenia" Jedynego-Oryginalnego-Egzemplarza- BIBLIl raz na np. 5-10 lat (wzorem islamu).
2) Wyrazy typu: ,,Polska", ,,Polacy", ,,polskie" powstały kilkadziesiąt lat po wydarzeniach z 14.04.966 roku [kiedy to wojsko państwa z siedzibą w Watykanie ,,...drużyną liczącą 3000 wojów...": siłą, podstępem, przemocą, grabiąc, paląc, mordując zagarnęło obszar od Bałtyku do Tatr, i od Odry i Nysy do Bugu, puszczając w dzierżawę każdemu, kto zapłaci], a ich twórcą/ami nie był/li bynajmniej autochtoni.
3) „Historię piszą zwycięzcy” - nie podam autora tej sentencji, za dużo ,,ojców"
4) ,,Kto nie pamięta historii, skazany jest na jej ponowne przeżycie." - George Santayana.
@@mirosawkrol7593 To tak nie działa. Bóg jest w każdym z nas, i każdy z Nas jest Jego Księgą. A przecież mamy inne poglądy nieraz nawet się wzajemnie nienawidzimy (narody nienawidzą narody, sąsiedzi sąsiadów itd.) Islamu nie podawałbym za przykład.
@@AkademiaPanaBogumia
I ] Napisałem, gdyby Biblię napisał Bóg:
1) Nie potrzeba byłoby tłumaczy,
2) Nie potrzeba byłoby roztrząsać, co Bóg miał na myśli pisząc dane słowo, czy zdanie.
3) Każdy ma dostęp do Oryginału Biblii.
Il ] Podałem islam jako przykład, gdyż:
,,5. Pielgrzymka do Mekki (حج, hadżdż) - muzułmanin musi ją odbyć przynajmniej raz w życiu, jeśli pozwala mu na to sytuacja materialna." - (Wikipedia).
@@mirosawkrol7593 No tak, bo skoro Bóg nie napisał Biblii to teraz wszystko jest proste i jasne. Bóg przecież napisał Księgę Natury. A co do Islamu to coś tam wiem, znam wielu muzułmanów i wciąż nie widzę analogii ani związku. A kanał espanolparapolacos to też ja, stąd odpowiedziałem jako Akademia.
@@AkademiaPanaBogumia
Proszę (n-ty raz!) o jedną, jedyną literę, wyraz napisany osobiście przez samego Boga.
Dzięki za,, otwieranie oczu "
Dzisiaj rano byłem w parku w Opinogórze i słuchałem tego fascynującego wykładu tamże. Dziękuję.
Kolejny genialny odcinek. Bardzo dziękuję. Czekam z utęsknieniem na każdy kolejny.
Serdecznie pana pozdrawiam.
Dzięki p. Mariuszu, dzięki za aktywność!
Duchowa uczta! Echnaton musiał być odważnym człowiekiem. Pozdrawiam.
Tak. Niektórzy próbują umniejszać jego rolę wskazując, że rewolucją mogli kierować gł. zbuntowani kapłani Słońca przeciwko silnym ośrodkom w Tebach i Memfis. Klasyczna walka o wpływy i władzę. Ale to tylko hipoteza; trudno zaprzeczyć odwadze i nieschematyczności w myśleniu i działaniu Achenatona.
Napewno...... przybilby gwozdzie Jezusowi
Bardzo lubię Pana wykłady. Są bardzo ciekawe i w końcu zaczynam rozumieć podstawy religii
No raczej judaizmu i chrześcijanstwa. Podstawy religii w ogóle to raczej w religioznawstwie
Słusznie, choć pewne zjawiska ogólne, religioznawcze, dają się tu dobrze uchwycić.
Świetny kanał. Czekam na 100 tys. subskrybentow.
Szanowny Panie Profesorze, szczerze gratuluję wiedzy oraz umiejętności pedagogicznych. Obejrzałem wszystkie wykłady, które istotnie wpływają na charakter mojej kolejnej książki (zarządzanie). Byłbym wdzięczny za omówienie Księgi Henocha o której niedawno w ogóle się dowiedziałem. Kolejnym pasjonującym tematem i potrzebnym z naukowego punktu widzenia byłoby odniesienie do problematyki - Czy Jezus był postacią historyczną? Prywatnie dodam, że Epos o Gilgameszu kupiłem zaraz po Pana wykładzie (i warto było). Trzymam kciuki za kolejne sukcesy kanału i rozwój naukowy. Z akademickim pozdrowieniem raz jeszcze gratuluję :)
Mirosław Szpakowski
Gdyby Bóg osobiście napisał Biblię, umieściłby napisany przez siebie samego, Jedyny-Oryginalny-Egzemplarz-BIBLIl w takim miejscu, że każdy wierzący miałby swobodny dostęp do Oryginału BIBLIl 24h/24h. Każdy wierzący miałby obowiązek ,,odwiedzenia" Jedynego-Oryginalnego-Egzemplarza- BIBLIl raz na np. 5-10 lat (wzorem islamu).
Dziękuję za znakomity wykład. Historia faraona Ehnatona, była inspiracją dla kompozytora Philipa Glassa do napisania opery Akhnaten. W operze tej utwór Hymn, nawiązuje zarówno do hymnu do Atona jak i do Psalmu 104. Dla lubiących dobrą muzykę, polecam, gdyż w/g mnie jest to jedno z najlepszych dzieł muzycznych końca XX w., szczególnie, że muzyka ta jest szczytowym osiągnięciem tzw. minimalizmu muzycznego - krótkie melodie ale bogate brzmienia.
Obejrzałam fragmenty tej opery. Przepiękna oprawa i muzyka. Wspaniały śpiew. W wolnej chwili obejrzę i posłucham całości. Dziękuję za tak ciekawą informację.
@@agaagusia4726 Dziękuję. Philip Glass komponuje także muzykę filmową, by wymienić choćby Truman Show (piękny utwór na fortepian Sen Trumana to jego dzieło), Kudun i inne. Piszę bo akurat tematyka tego kanału i obecne święto przypomniało mi o innym filmie z jego znakomitą oprawą muzyczną: Nasz Dom (Nossolar), co ciekawe produkcji brazylijskiej. Film z polskim lektorem jest dostępny na YT. Polecam, bardzo sympatyczny i pozytywny, ale należy patrzeć z dystansem, gdyż na poruszoną tematykę religijną czuć silny wpływ New Age. Warto jednak z różnych względów obejrzeć. Pozdrawiam.
@@lukasz1128 Dziękuję. Chętnie zobaczę:)
Nowy wykład Pana Marcina ? Super, jest co oglądać do obiadku ;)
Bardzo ciekawy odcinek. Pięknie dziękuję.
Czekałem na Pana materiał!
Bardzo ciekawy film. Oby więcej takich porównań Biblii do innych tekstów.
Powracam by dać kciuk w górę.. a jak już tu jestem to obejrzę 10 raz🤣
Super 🙂
Super 🙂
Ja oglądam ten odcinek już trzeci raz. I za każdym razem odkrywam coś nowego 🙂
Pana wykłady są fascynujące 🙂
Dziękuję, że dzieli się Pan z nami swoją wiedzą.
I mam pytanie, zastanawiają mnie wersety o olbrzymach, dlaczego autor umieścił je w Piśmie, co miały oznaczać, bo co by nie mówić to są mocno kłopotliwe 😏.
Pozdrawiam serdecznie.
Pana psychofanka 😏
No to część tzw. Prehistorii biblijnej (p. Maciej używa też określenia protologia)
O tym jest mowa w pierwszych wykładach.
Pozdrawiam. Pani psychoidol 😄😄😄
Do narodzin olbrzymów doprowadził związek córek ludzi z synami Boga. Wg. symbolicznej interpretacji Pageau w mitologiach zawsze związki hybrydowe prowadzą do powstania potworów. Oczywiście teraz mamy pytanie kim byli synowie Boga. W każdym razie bardzo polecam wysłuchanie serii Universal History na kanale Johnatan'a Pageau. Ciekawie uzupełnia wykłady biblijne prof. Majewskiego.
Nowy film? Idealnie na początek przerwy w pracy? Super :)
A co na koniec w tej przerwie?
@@semperfidelis5407 Ewidentnie końcówka tego filmu, bo przerwa to niestety nie urlop 🤣
@@ktosktosiowaty Tez tak bym spojrzal.
Kolejny bardzo dobry odcinek, świetny kanał, pozdrawiam!
Ddziękuję za mega inteesujący wykład.
Dobrze Macieju,że porównujesz to wszystko ze sobą to inne spojrzenie na świat.
Dzięki za kolejny wykład +++M
Panie Marcinie chwała za ten wspaniały odcinek.🙏🙏🙏🙏 Jestem zadeklarowanym katolikiem. Lecz w przeciwieństwie do Pana ("Kto wymyślił monoteizm") uważam, że rewolucja amarneńska odbyła się i jest faktem historycznym. To, że szybko upadła i poszła w zapomnienie, to normalny przypadek jakich wiele w historii świata (świadczy tylko o braku odpowiedniego wsparcia politycznego, samej idei). Jestem wielbicielem faraona (wspaniałej idei religijnej) , jego wspaniałej małżonki (ikony starożytnego piękna. Syna (słabej osobowości, i powrotu do religii przodków, w zamian wielkiej nagrody kapłanów - ukrycie miejsca pochówku do naszych czasów). Dzięki pańskiej audycji mogłem się zapoznać z tym Wielkim Hymnem religijnym. Na ścianie w mieszkaniu mam gipsowy odlew rodziny faraona, który pan prezentuje w tym odcinku. Życzę powodzenia i czekam na następne odcinki. 🍀🍀🍀🍀😎😉
Witam, grobowiec Tutenchamona jest grobowcem Echnatona I Nefertiti /oddzielony ścianą z malowidłami/, ,,dziadek,, załatwił ukrycie po mistrzowsku.
Nareszcie. Będzie co posłuchać w drodze z pracy.
Kolejny świetny materiał 👍
Ciekawy wykład,super tematyka której nigdy za wiele 👍ps może kiedyś coś o Hermetyce? 😉
Chodzi o nurt wierzeń "hermetyzm"? czy o hermeneutykę?
"HERMETYZM " I postać Hermesa Trismegistosa
Pytanie do Q&A: jaki jest stosunek religii do istnienia w świecie substancji psychoaktywnych innych niż alkohol? Czy istnieją opisy ich używania w Biblii? Dlaczego Bóg zawarł w świecie takie substancje? Dlaczego alkohol jest jedyna powszechnie akceptowana w religiach judaistycznych?
dobre pytania, podejmiemy 🙂
Dla zasiegów
Niesamowicie ciekawy ten wykład i piękny hymn i psalm (jeden z moich ulubionych). Dziękuję za Pana pracę.
Nie wiem czy moje pytanie a raczej prośba, nadaje się na Q&A, ale chciałabym, żeby Pan powiedział trochę o żydowskich korzeniach eucharystii.
Duży temat (i ciekawy) - być może nagram na ten temat osobny film :)
Proponuję zajrzeć do pierwszego z brzegu słownika teologii biblijnej
@@ZdzichaJedziesz dziękuję za radę, ale nie do końca Pan chyba rozumie jakie to zagadnienie. Na ten temat pewnie całe tomy można napisać, a Pan proponuje słownik biblijny... Czasami zazdroszcze ludziom, którzy mają proste odpowiedzi na wszystkie trudne pytania. Edit: Dopiero teraz zauważyłam, że zwracam się do Pani.
@@angelofthemorning5128
Proponuję Słownik Teologii Biblijnej, bo nie znam na pamięć wszytkich kluczowych wersetów. W słowniku te wersety są. Oczywiście punkt wyjścia omawiania Eucharystii w słowniku to żydowskie święto Paschy. Temat dobrze znany i opisany. Po co szukać kiedy informacje są na wyciągnięcie ręki ? No chyba że chodzi o jakieś szczegółowe zagadnienie ?
@@ZdzichaJedziesz proszę mi wierzyć, że korzenie eucharystii to bardzo obszerny temat, mocno związany z religijnością, kultura, tradycja, specyficznym rozumieniem Pisma Świętego Żydów z pierwszego wieku. Prosiłam profesora o komentarz nie dlatego że jestem niedouczona, ale jestem ciekawa jego opinii. Pisze pani pascha, a nie wspomina choćby chlebów pokładnych, a ja o nich również myślę, o mannie z nieba podczas wędrówki przez pustynie. Myślę, że wszystko ma znaczenie i jest w tym głęboka teologia. Zastanawiała się pani dlaczego chleb i wino a nie choćby ten baranek paschalny? Ja się zastanawiałam i cieszę się że dla pani jest to takie proste, dla mnie nie.
Panie Marcinie, pytanie do Q&A o ile jeszcze się zmieści. Jakie wydarzenia z okresu sędziów i przed nim możemy traktować jako historyczne? Jakie mamy podstawy aby traktować opisy objawień Boga w tym okresie jako coś więcej (w warstwie faktograficznej) niż opowieści wymyślone kilkaset lat później? Jak właściwie Bóg się objawił Izraelowi? Co o tym wiemy?
Dobre pytanie, będzie w Q&A
Dziękuję
Bardzo proszę o odcinek o Psalmie 29 🙂
Q&A. Pana podręczniki do nauki hebrajskiego biblijnego „od zera” są najlepsze na rynku, sugeruję je sprzedawać a nie udostępniać za darmo… Jednak, co naturalne, zachowują one pewien poziom ogólności. Czy są gdzieś opisane dokładne zasady (z ewentualnymi wyjątkami) rządzące mater lectionis i wymowy/braku wymowy szewa, tak aby nie było wątpliwości jak w danym przypadku wymawiać ? Trzy przykłady. Czy בֵּית - „dom” czytać w tekstach starożytnych bejt czy bet (np. miasto Betel) ? Czy Ci co wymawiają bejt - w sposób nieuprawniony przenoszą wersję wymowy współczesną do starożytnej ? Podręcznikowo בֵּין - „pomiędzy” wymawia się ben, ale często można znaleźć transkrypcję bejn. Podręcznikowo יָשְׁבָה „siedzi” (np. w pierwszym zdaniu Trenów) powinno się wymawiać jaszewa, a Vocatio ma jaszwa.
Super!
Bardzo ciekawa fakt. Aton przedstawiany jest w Egipcie jako słońce, a w Psalmie 104 jest napisane '' Lwiątka ryczą za łupem, domagają się żeru od Boga '' - domagają się żeru od lwicy. Lew jest symbolem słońca.
A to znaczy, że myślał abstrakcyjnie. A poza tym kocham te ludzkie sylwetki rodziny faraona. Mnie bardzo interesują Sumerowie. ,, TYTEJSI ,, CZY PRZYBYSZE. Ja osobiście uważam ich za ,,pierwszych,, w sztafecie cywilizacji,,. Pozdrawiam.
Q&A: Czy mógłby Pan pokrótce wyjaśnić, jak się ma sprawa czasów w języku hebrajskim? Przede wszystkim chodzi o to, czy istnieje w biblijnym hebrajskim czas teraźniejszy? Mam nadzieję, że wyjaśni Pan tę kwestię, a może przy tym poda jakieś wyjątki, o ile takie występują.
Q&A: Czy istnieje związek między imionami Aton i Adonaj? W jęz. hebrajskim Adonaj to mój Pan, adon - pan/władca.Czy słowo aton mialo jakieś znaczenie w j.egipskim? Czy mogło być zapożyczone z hebrajskiego? A może jest zapożyczeniem z egipskiego w hebrajskim?
Specjalistą nie jestem, ale jeśli miałoby to być zapożyczenie, to raczej z egipskiego na hebrajski, bo w czasach Echnatona nie istniał jeszcze język hebrajski, nawet w wersji paleo.
Pytanie bardzo ciekawe..
@@MrVermin999 dobrze że się przyznajesz że nie jesteś specjalistą . Pytanie w jakim języku mówili Noe , Sem , Abraham , Jakub Izrael , Mojżesz król Dawid , Jezus Chrystus , apostołowie Piotr Jan Paweł.
A ton .... brzmi nieźle 😄
Kolejny wspaniały wykład, dziękuję bardzo. Panie profesorze jeśli mogę to proszę o podjęcie tematu pierwszej żony biblijnego Adama - Lilith i coś na temat 613 mycw. Zdaje się że część z nich była dość drastyczna a część w ogóle jest już nie do wypełnienia. Pozdrawiam serdecznie🙂
Logicznie rzecz biorąc kult solarny jest dziś uzasadniony przez naukę, bez tej naszej kochanej gwiazdy, w skali kosmicznej zaliczanego do małych gwiazd, nigdy byśmy nie zaistnieli... Mnie w tekstach biblijnych interesuje jak przebiegła ewolucja zaświatów, od koncepcji szeolu do piekła, nieba czy zmartwychwstania, czy są to nabytki z religii staroperskiej (zaratustrianizmu)?
Świetna refleksja. Nie mówiłem o tym w wykładzie - ale reformę religijną Echantona uważa się za reformę NAUKOWĄ - czy w duchu nauki, demitologizacji obrazów Boga, a zwrócenie uwagi na istotę, na to co rzeczywiście w fizycznym sensie daje życie ziemi, roślinom, zwierzętom i ludziom.
Gratuluję 10 tysięcy subów. Co do Q&A, chciałem spytać, jak to jest z tym imieniem Boga lub raczej z czasownikiem być w języku hebrajskim, w czasie teraźniejszym. Słynne "Ehie aszer ehie" bywa zwykle tłumaczone jako "Jestem który jestem", chociaż dosłownie chyba powinno być "Będę który będę". Skąd ta rozbieżność?
Poza tym, przy okazji chciałem spytać o literkę jud. Wg wiki czyta się to jako [j], [i] lub czasem jako [ɛ̝]. O ten ostatni sposób czytania chciałem spytać. Kiedy on się pojawia? Jest na to jakaś zasada?
👍
👏🏆👍
🌼🍀🌼💖
W sumie idealny dzień na opublikowanie filmu. Aton dzisiaj nie odpuszcza. 35 stopni w cieniu 😄
O tak, dzień wybrany idealnie.. 😄
🌞🐫🗻
Q&A: Twarz, życie to hebrajskie rzeczowniki w liczbie mnogiej. Czy może Pan podać jakieś inne przykłady takich rzeczowników?
Kolejny odcinek na wysokim poziomie. Panie Marcinie ja mam do Pana pytanie. Czy Pan wierzy ? Jeśli tak to czy wiedza którą Pan posiada o wpływach różnych religii na wiarę chrześcijańską nie powoduje tego że Pan jest wątpiący ? Oraz co Pan robi w momentach kiedy wiara w Panu zaczyna się załamywać ? (oczywiście pytanie ostatnie ma sens jeśli odpowiedź na pierwsze pytanie brzmi TAK) Pozdrawiam i schylam głowę przed Pana wiedzą.
Myślę że Pan Marcin jest jak najbardziej Wierzącym człowiekiem co łatwo dostrzec w jego wykładach.
odpowiem Ci ja na to pytanie:
wiara polega na wykonywaniu kolejnych fikołków logicznych żeby poskładać wszystko w momencie kiedy bombardują nas dowody o fałszu naszej własnej religii
w ostatecznym momencie dochodzi do absurdu gdzie sam transcendentny Bóg pojawiłby się przed oczami mówiąc "nie jestem dobry, nie jestem miłościwy, świat to chaos który powstał i toczy się bez mojego udziału, mam was w dupie dajcie mi spokój jestem bytem bez emocji miłości i waszych ludzkich słabości"
przy takiej fiksacji chrześcijanie stworzyliby nowy fikołek logiczny, gdzie nazwaliby go szatanem lub testem ich wiary
Panie Marcinie, dziękuję za kolejny wspaniały odcinek! Tematy związane z Egiptem są mi szczególnie bliskie :)
Moje pytanie do Q&A również dotyczy egiptologii:
Który z obecnych w dyskursie poglądów na historyczność i ew. datowanie exodusu jest Panu najbliższy? Czy uważa Pan, że okres hyksoskiej dominacji w Egipcie miał wpływ na kształtowanie się tego wspomnienia kulturowego?
W skrócie? Tak uważam. Wygnanie Hyksosów + doświadczenie dominacji egipskiej nad Kanaanem... + opór Hebrajczyków... (czy tzw. Habiru) = miało decydujący wpływ na ukształtowanie się tradycji o Exodusie. Szerzej spróbuję to rozwinąć w Q&A.
Pytanie do Q&A:
Jakimi mediami następowały przepływy kulturowe między ludami Bliskiego Wscodu?
Wspomniał Pan o śpiewaniu Hymnu do Atona przez Izraelitów podczas Exodusu.
Czy krążyły tabliczki? Czy byli misjonarze? Pielgrzymki?
Pytania:
1. Skąd się wzięli Sumerzy?
2. Czy Jan Chrzciciel był esseńczykiem?
Pozdrawiam serdecznie 🙂
Pozdrawiam 🇵🇱
Gdyby Bóg osobiście napisał Biblię, umieściłby napisany przez siebie samego, Jedyny-Oryginalny-Egzemplarz-BIBLIl w takim miejscu, że każdy wierzący miałby swobodny dostęp do Oryginału BIBLIl 24h/24h. Każdy wierzący miałby obowiązek ,,odwiedzenia" Jedynego-Oryginalnego-Egzemplarza- BIBLIl np. raz w życiu, albo cyklicznie np. co 5-10 lat.
Q&A. (Panie Marcinie! . Dzięki za wspaniałości :) Paszport na wyjazd do Europy mumii syna dzisiaj omawianego faraona bardzo mnie kiedyś rozbawił:) Do rzeczy : Psalm 22. (16 - 17.) Dokopałem się za tropem do tego, że i Peszitta i Septiaginta poszły w tłumaczeniach ustami tłumaczy za przekłuwaniem uszu (Ps 40.7) '' oznajim karita lli '' od rdzenia '' karah'' - jeśli to dobrze napisałem. Wydaje mi się, że wspomniał Pan w tamtym wykładzie o braku podobnych skojarzeń w j.
hebrajskim. Czy mogę prosić uprzejmie o zdanko komentarza?
👍🏻
Wspaniałe
Moje pytanie: Czy, a jeśli tak, to gdzie, można byłoby studiować, nauczyć się hieroglifów egipskich.
Uniwersytety, ale przyznam, że nie wiem gdzie i czy teraz są w Polsce takie możliwości. Są podręczniki do nauki pisma hieroglificznego - ale ostrzegam, znaków jest ok. 9000 i mają różne możliwości czytania. Trzeba znać przynajmniej jeden język semicki (pan już to ma odhaczone :), to b. pomaga, podobne zjawiska zachodzą w egipskim. Książki, książki, książki...
@@Marcin.Majewski Dziękuję bardzo za odpowiedź. Tak przypuszczałem. Najważniejsze, że jest taka możliwość, że istnieją podręczniki.
@@Marcin.Majewski Dziękuję bardzo za odpowiedź. Tak przypuszczałem. Najważniejsze, że jest taka możliwość, że istnieją podręczniki.
Dzień dobry. Nie wiem czy nie jest już za późno, ale mam pytanie do Q&A. Podejrzewam, ze może być zbyt osobiste, ale zadać nie zaszkodzi. Mianowicie pytanie brzmi - jaki wpływ na Pana wiarę lub niewiarę miała/ma Pańska praca? Czy posiadanie o wiele głębszej i szerszej wiedzy na temat religii utwierdziło to Pana w swojej wierze czy może wręcz odwrotnie? Jeśli nie chce pan odpowiadać na takie pytanie to moze bardziej ogólnie - czy wie Pan jak to wyglada w środowisku naukowym zajmującym się religioznawstwem i tematami z nim związanymi? Bardzo dziękuje.
Może coś o podobieństwach i wpływie Ela i Baala na wyobrażenia o Jahwe ?
No i o podobieństwach Baala i Ela z jeszcze starszymi wyobrażeniami ich odpowiedników w Akkadzie i Sumerze.
Świetny temat i na tyle obszerny, że na cały odcinek - będę chciał taki nagrać.
@@Marcin.Majewski
Dziękuję
Wchodzisz w film i gębą się sama cieszy widząc nazwisko swojego profesora :D Macieja Münnicha
Ja mam pytanie, otóż w poprzednim filmie o psalmie 22 zadałem pytanie na które nie otrzymałem odpowiedzi- "Co z poświadczeniem z początku II wieku Justyna o fałszerstwie przez uczonych w piśmie.".
Proszę o odpowiedź kolejny raz.
Kolejnym pytaniem jest pisownia, grafika i fonetyka "Jam jest", "Ra","Aton" i porównać jeszcze z rosyjskim odwróconym "R" ( ja)
Pozdrawiam
Rosyjskie Я pochodzi z kształtu, jaki przyjmowało pisane odręcznie Ѧ, które pierwotnie było używane do oznaczania samogłoski /ɛ̃/ w starocerkiewnosłowiańskim. Ponieważ prasłowiańskie /ɛ̃/ przeszło w prawschodniosłowiańskim w /ja/, Ѧ zastąpiło używane w tym samym celu Ꙗ, które było mniej wygodne w pisaniu.
@@vytah dziękuję 👍
Zastanawiam się, w co my naprawdę wierzymy? Kim jest Jahwe? A może to Aton? Na pewno po obaleniu Echnatona wierni Atona musieli uciekać i zapomnieć jego imię.
Q&A co ma wspólnego religia katolicka.z Nowym Testamentem
przede wszystkim "religia katolicka" ustaliła co jest Nowym Testamentem, a co nim nie jest :)
Q$A 1. Gdzie Pan wykłada i czy można przyjść na wykłady?
2. Czy zrobiłby Pan film o charakterze apolegetycznym bądź przeciwnym (w zależości od poglądów)
Tylko nie apologetyka, pliss..
Jak tak patrzę na daty - to ta opcja z Jakubem jest mało prawdopodobna, bo po prostu faraon Echnaton i cały kult monoteistyczny w Egipcie to czasy ze 300 lat po Jakubie, o ile skupic się na datowaniu, jakie najczęściej sie przypisuje - czyli Abraham około 1800, Jakub około 1700 i przebywanie w Egipcie jakieś 300 lat, by w międzyczasie się urodził Mojżesz i około 1300 ich wyprowadził.
Z kolei Echnaton żył w latach 1372-1336 jeśli dobrze kojarzę.
Dodając dwa do dwóch - kwestia eksodusu mogła by się odbywać bezpośrednio po obaleniu władzy monoteistycznej w Egipcie. Znaczy nie, ze w tym momencie, ale w tych latach. Zabijanie dzieci z kręgu kultury monoteistycznej, mogłoby wtedy stanowić bezpośrednią konsekwencję strachu przed ponownym obaleniem dawnych bogów, a z takim wysiłkiem ich przywrócono dopiero co. A po latach trzymania tych monoteistów pod dachem i wzmożonej nienawiści do nich na skutek działalności Echnatona - ci ostatni mogli chcieć się "ewakuować".
Dlatego - o ile w ogóle Izraelici kiedykolwiek przebywali faktycznie w Egipcie i stamtąd uciekali - to byłby historycznie najsensowniejszy moment. A przebywali, bo choćby są ślady kultu Jahwe, odkryte w jakimś punkcie, dokładnie nie pamiętam nazwy, ale pan Marcin na pewno kojarzy. Mogło być ich więcej, ale jak się dostało Atonowi, to i ołtarze Jahwe mogły zostać zniszczone, a ten jakoś uniknął tego losu i dlatego jest tylko jeden.
W każdym razie - autor hymnu do Atona i psalmu 104 mogli się znać, a nawet być tą samą osobą. choć raczej ja bym tu widział inspirację iz znajomość wzajemną swoich dzieł. Możliwe też, że było jeszcze zabawniej - najpierw był psalm 104, jednak o nieco innym brzmieniu, bardziej monolatrystycznym, na jego bazie zbudowano bardziej monoteistyczną wersję hymnu do Atona, a potem wtórnie zmodyfikowano psalm, już jako stricte monoteizm, a nie henoteizm.
Pytanie do Q&A: wspomina Pan w filmach ze jest tłumaczem tabliczek z pismem klinowym... jest ich bardzo dużo; czy są to tłumaczenia "pierwotne"? Tzn ktos pochyla sie nad nimi pierwszy raz? Jakby nie było czy moze Pan nagrać film, "żywca" jak Pan wykonuje takie tlumaczenie i pokazać nam maluczkim trochę swojej pracy, jak to się odbywa i np przetłumaczyć jakiś tekst po raz "pierwszy na swiecie"?
Pyt2: kanałów uczących hebrajskiego jest sporo na polskim youtubie, natomiast -chyba nie ma- takich które uczą jak czytać hieroglify lub np pismo klinowe, moze taki film?
Pyt3: powtorze moje pytanie z pod innego filmu: czy trochę nie szkoda Panu ze np wykłady które wygłasza na uczelni po części idą "w proznie"? Czy jakies regulaminy uczelniane, lub inne prawo zabrania nagrywania i publikacji wykładów szerszemu odbiorcy np na youtubie?
Pozdrawiam
Właśnie ten kanał P. Marcina jest dla szerokiego odbiorcy.
Poza tym, tłumacze Hymnu do Atona często są zafiksowani na wzorcu jakim jest Psalm 104.
Wzorcem jest hymn do Atona, a nie psalm.
Jakie podejście jest biblistów do ksiąg Henocha, która wyjaśnia np pochodzenie gigantów, a za tym historię przyczyny potopu?
O Księgę Henocha było już kilka pytań więc nagram o tym osobny odcinek:)
Jeszcze jedno, pytanie do Q&A: jest Pan m.in. specjalistą od pisma klinowego; proszę o próbę odczytania słynnej misy "fuente magna Bolivia" (nie mogę dać bezpośredniego linku, youtube usuwa), temat kontrowersyjny, moze uda się Panu cos odczytać na żywo? A jeśli można to odczytać to czy mozna mówić o fałszerstwie? Pozdrawiam serdecznie
I wogole proszę o odcinek o piśmie klinowym... podstawy, jak odczytywać... pismo przecież niezwykłe, pozdrawiam
Teraz za późno - odcinek już nagrany - ale pójdzie pewnie do następnego odcinka Q&A. Pozdrawiam
@@Marcin.Majewski Dziękuję
Panska praca? Pasja? Jest wielka pozdrawiam
Pytanie. Dlaczego w Bibli nie ma imienia faraona za panowania którego doszło niby do ucieczki Izraelitów. Zadaję sobie sprawę, że Biblia to nie książka historyczna, więc czy dla piszącego to imię nie miało znaczenia, czy też zdawał sobie sprawę że historia Mojżesza jest zmyślona i nie użył imienia faraona aby uniknąć niewygodnych pytań w przyszłości.
Myślę że ostateczny redaktor tekstu biblijnego sam opierał się na wcześniejszych tekstach i miał duży szacunek dla tych źródeł, bo połączył w jeden tekst różne teksty. Dlatego np w Genesis mamy dublety i nawet triplety, gdzie to samo zdarzenie jest opisane po dwa , trzy razy i za każdym razem trochę inaczej. Np opis stworzenia świata jest podwójny. O ile dobrze pamiętam scene zawarcia przymierza pomiędzy Jahwe a Abrahamem przy dębach w Mamre mamy w trzech opisach.
33:45 Jeśli Izraelici skopiowali fragmenty tego hymnu to by oznaczało, że wyszli z Egiptu za Echnatona bo później te pieśni były zapomniane, bo zakazane. To by miało sens, że wychodząc zabrali ze sobą monoteizm i go wyewoluowali do Judaizmu.
Mam pytanie. Podobno jest w jakichś starych pismach, że już przed Jezusem byli jacyś inni, którzy zmartwychwstali i wstąpili do nieba?
Dobry temat, podejmiemy 🙂
Królowie Majów chociażby zdobywali nieśmiertelność podróżując przez układ pokarmowy pierzastego węża.
Q&A: W odcinku dotyczącym imienia Boga i plag egipskich, odnośnie "jestem, który jestem" powiedział Pan, że Bóg użył pleonazmu, że zdefiniował to samo przez to samo. Dodał Pan w tamtym filmie: "Z czego jest masło? Z masła." Czy jest możliwe żeby w ten sposób Bóg przedstawił się Mojżeszowi jako Bóg z Boga?
Oprócz jestem który jestem jest też okażę się, jaki się okażę - jak dla mnie to drugie tłumaczenie jest bardziej jasne, ale te "dwa" imiona super się uzupełniają.
Polecam do obejrzenia nagrania na YT, pt. EGIPSKI MONOTEIZM, wykład prowadzi Alfred Jan Palla.
Ja nie polecam tego pana - manipulator, fundamentalista biblijny, wierzy że Ziemia ma kilka tys lat (bo tak mówi Biblia) a dinozaury żyły razem z ludźmi, dane biblijne i pozabiblijne stosuje wyjątkowo wybiórczo - tylko to, co mu pasuje, odrzuca ogrom danych naukowych które całkowicie go dyskredytują. ODRADZAM
Ps. zresztą był tu na kanale i próbował dyskutować
Tak na marginesie dodam, że próby wprowadzenia monoteizmu miały wystąpić również w Asyrii, spowodowane misją Jonasza w Niniwie.
Proszę o porównanie dwóch istot arymana i apopa. Dziękuję pozdrawiam
Polecam wszystkim genialną powieść Bolesława Prusa "Faraon", którego akcja dzieje się po wyjściu Hebrajczyków z Egiptu (i specjalnie nie podaję numeru rozdziału). To przykład tego, jak literacka fikcja po kilkudziesięciu latach staje się historycznym faktem. Natomiast wszystkie hipotezy o tym, który tekst był pierwszy a który jest jego parafrazą zostały sformulowane zanim Szanowny Pan Profesor pojawił się na świecie.
Tak, powieść wspaniała, czytałem, potem jeszcze słuchałem audiobooka.
"wszystkie hipotezy zostały sformułowane..." - zdaje się, że właśnie wymieniam w wykładzie naukowców i ich hipotezy, pokazując, że te były stawiane od dawna. Wykład ma popularyzować to, co jest znane wąskiej grupie naukowców. Analiza porównawcza obu tekstów jest moja własna
To, że pewne wnioski ekspertów funkcjonują od dawna, nie oznacza że są powszechnie znane. Pewnym kręgom wyznaniowym zależy wręcz na tym, by nie ujrzały światła dziennego. Dlatego właśnie praca i publikacje Pana dr Marcina Majewskiego są tak cenne. Na polskim podwórku próżno szukać podobnego eksperta. Tu przedstawiane są zagadnienia dot. Starego Testamentu. Proszę zwrócić uwagę, że na temat analogicznych badań nad Nowym Testamentem jest kompletna cisza w przestrzeni publicznej (książki, publikacje, artykuły, filmy).
Co do "Faraona", to mi się kojarzy bardziej rodzimy przykład Janosika. Wszyscy chyba znamy film "Janosik" z Markiem Perepeczko w roli głównej. Bohater wyrósł na pewien wzór, ikonę walki z niesprawiedliwością. Dzięki serialowi filmowemu trafił w naszą świadomość i został właśnie tak zapamiętany przez kolejne pokolenia. Tymczasem mało kto wie cokolwiek na temat historycznego Janosika i tego, jak daleko mu do filmowej postaci. Pozdrawiam.
Tak sobie myślę, a jeśli archeolodzy mylą się i Amenhotep III i Echnaton żyli po Exodusie? Jeśli chronologia starożytna jest błędna wówczas okazałoby się, że monoteizm był wprowadzony na skutek tego, co wydarzyło się w Egipcie za czasów Mojżesza?
Mogło tak być, ale to nie zmienia faktu, że monoteizm pojawił się najpierw za sprawą Echnatona. Biblijny monoteizm - który ukształtuje naszą cywilizację - pojawia się w Biblii tak bezdyskusyjnie dopiero w VI w. pne. Więc gdziekolwiek umieścimy Mojżesza (czy przed, czy po), to nie był on założycielem hebrajskiego monoteizmu [więcej o tym w odcinku "Kto wymyślił monoteizm"].
@@Marcin.Majewski A czy jest Pan przekonany, że Echnatona, który wprowadził jako władca monoteizm w Egipcie, nie można porównać do Mieszka I, który co prawda sam się ochrzcił, ale jego poddani nadal czcili pogańskich bożków? Fakt, Izraelici długo bronili się przed monoteizmem, ale nie odbiera to przecież Mojżeszowi zasługi wprowadzenia monoteizmu ( jak Mieszkowi I) i ustanowienia prawa?
Ma pani absolutną rację przyrównując Echantona do Mieszka I. Jasne, że fakt iż dwór obrał jakąś nową religię nie oznacza, że od razu poddani ją przyjęli. Świadczy o tym szybki powrót do politeizmu po śmierci Echantona.
Co do drugiej opinii, częściowo ma pani rację. Monoteizm, jak go dziś rozumiemy i jak kultywują go wielkie religie, zawdzięczamy Biblii - choć nie samemu Mojżeszowi. W jego czasach i jeszcze dużo później Izrael był monolatrystą (monolatria) a nie monoteistą. Pozdrawiam
@@Marcin.Majewski Panie profesorze do dzisiaj niektóre odłamy chrześcijańskie wierzą w Boga wszechmogącego, stwórcę, ale i bogów z małej litery jak szatan. Czy to oznacza, że zaprzeczają monoteizmowi?
Znalazłam werset w 2 Liście do Koryntian 4:4 "dla niewiernych, których umysły zaślepił bóg tego świata, aby nie olśnił ich blask Ewangelii chwały Chrystusa, który jest obrazem Boga". Czy pierwsi chrześcijanie byli zatem monoteistami?
"... nie postulujemy nic innego od..."
Justyn Meczennik, starochrzescijanski pisarz i apologeta. Rozdzial 21 Apologii pierwszej (ok. 155 n.e.):
"And when we say also that
- the Word, who is the first-birth of God, was produced without sexual union,
- and that He, Jesus Christ, our Teacher, was crucified and died, and rose again, and ascended into heaven,
we propound nothing different from what you believe regarding those whom you esteem sons of Jupiter".
Pytanie Q&A: Chciałbym zapytać o ofiary z ludzi składane przez starożytnych Izraelitów. W wielu miejscach Starego Testamentu jest mowa o tego typu ofiarach. Łukasz Niesiołowski-Spano twierdzi nawet że składano je Jahwe przez Izraelitów którzy przynajmniej początkowo niewiele różnili się od innych Kananejczyków z których się wywodzili. Jakie jest Pana zapatrywanie na tą sprawę?
Autor już odpisywał na podobne pytania pod innymi filmami. Potwierdza, że takie ofiary były składane.
W tym hymnie od razu uderza bezpośredniość podmiotu lirycznego, którym jest ubóstwione Słońce, dające życie, a nie tak jak w psalmie 104 - Byt istniejący poza światem stworzonym, dający życie.
Czy zechcialby pan profesor wyrazic swoja opinie o wplywach strarozytnej Persji na dualizm zawarty w religii hebrajczykow ? Mam tu na mysli Zoastryzm . Z gory dziekuje .
Dzień dobry
Chciałbym aby kiedyś przetłumaczył Pan dokładnie słowa Jezusa kiedy mówił o niebie (bo coś mi poprostu nie pasuje). Np kiedy Jezus mówił w jednej z Ewangelii o Janie Chrzcicielu "najmniejszy w niebie, większy jest od niego", albo "nie będą się już żenić bo będą jak aniołowie w niebie" - czy te tłumaczenia są dokładne?
Dziękuję i pozdrawiam
To są takie obrazy teologiczne.
@@Jerzy956 Czyli według tego, Jan Chrzciciel mimo, że złożył świadectwo o Jezusie, przygotował dla niego drogę, *nie znajdzie się w królestwie bożym* 😃 A to pech. Pewnie dlatego, że to on ochrzcił Jezusa, a więc został "wyżej postawiony". Teraz musi zostać sprowadzony do parteru i za to "odpokutować" 🤷♂️
@@Jerzy956 No czyli napisałem, że miał pecha, albo po prostu niesprawiedliwie został potraktowany. Tylko dlatego, że za wcześnie żył, tak jak i miliony ludzi przed Jezusem. Jakie to niesprawiedliwe, prawda? 🙂
@@Jerzy956 Ależ oczekiwał z pewnością, bo z biblii nie wynika, że "nie oczekiwał".
Z kolei zapewnienia o sprawiedliwości, nijak się tu mają do realiów aschetologicznych, w ktorych dzielisz ludzi zbawionych na dwie kategorie. Królestwo boże w nauczaniu Jezusa jest jedno, a nie podzielone. Sprawiedliwości więc tu i tak nie ma, a podział na dwie klasy ludzi jest opinią wynikającą z błędnej świadkowskiej interpretacji biblii, przez grono papieży sektokorporacji z USA .
@@Jerzy956 Sprzeczność to zły argument? Proszę porównać deklaratywną konstytucję Korei Północnej z realiami życia w tymże państwie. Dokładnie tak samo jest z rzekomą sprawiedliwością boga w twoich komentarzach. To, że ktoa urodził się wcześniej, ma być gorzej potraktowany tylko dlatego , że świadkowie jehowy , którzy wyewoluowali z "badaczy pisma św" stwierdzili, że część ludzi będzie w niebie, a część na rasjkiej ziemi 😃🤦♂️
Sam Pan powiedział, że to był tekst śpiewany a piosenki bardzo łatwo gnieżdżą się w pamięci. Izraelici do niewoli babilońskiej nie notowali swoich opowieści, ale nie wstydzili się swojego Boga. Jakaś niewolnica żydowska mogła sobie śpiewać tę pieśń, albo choćby sam Józef egipski a ktoś to zanotował bo jest naprawdę piękny. Znawca Egiptu zauważył, że nie ma podobnych wśród tekstów egipskich, natomiast słucha się tego jak Psalmu - jednego ze 150 -u.
Dla mnie autorstwo tego tekstu jest oczywiste a Echnatonowi przypisano go jak Dawidowi wszystkie Psalmy. - Tak się po prostu robi.
Mój znajomy był inżynierem a że był inteligentny co jakiś czas zgłaszał wnioski racjonalizatorskie i zawsze wśród autorów umieszczał szefa, bo chciał, żeby te wnioski przyjęto i wynagrodzono.
- Nic nowego pod słońcem.
Zapis tekstu nie jest tożsamy z autorstwem ani z czasem powstania utworu.
- Ile utworów skomponowano, zanim nagrano je na DVD?
Pytanie hm.. teologiczne, tak trochę z boku zainteresowań: Prawo Starego Testamentu, a współczesne nauczanie Kościoła/życie chrześcijanina. Bo czytam sobie te wszystkie zakazy mieszania nici w ubraniach, nie spożywania krwi itp. OK, rozumiem niedzisiejszość składania ofiar w Świątyni, rozumiem nawet zwolnienie z wielu ograniczeń "mięsnych" wizją w NT, rozumiem zmianę technologii budowania dachów; spotykam też i tłumaczenia, że część Praw to kwestia tylko potomków Abrahama, czy też kara za złotego cielca; albo teorię że liczy się pewna "spójność" (czyli jeśli Jezus i Ks. Rodzaju mówią, że o trwałym małżeństwie, a Mojżesz mówi, że można się rozwieść, to odrzucamy rozwody jako przypadek, a zostawiamy resztę). Ale mimo wszystko, pozostawia to wiele niejasności. I widzę, tak zerkając na filmiki o Biblii i dyskusje, że jest to nie tylko moja niewiedza, ale ogólniejszy problem odnoszenia się do Starego Testamentu dzisiaj.
Trzeba pamiętać, że judaizm i chrześcijaństwo to dwie różne religie, choć wyrastają ze wspólnego pnia.
@@Tomasz_Kowalski Tzn? Jezus mówi o trwaniu Prawa, a chrześcijaństwo uznaje za Pismo Święte także Stary Testament. To więc nie jest tak, że "mamy nową religię" i odrzucamy wszystko jak leci (patrz też Katechizm KK: 1984). Ja tu dostrzegam różne próby pogodzenia -- pewne rzeczy się wybiera (swoją drogą, po zniszczeniu II Świątyni, tworzący się judaizm, też musiał odrzucić wiele spisanych Praw, bo do ich wypełnienia był konieczny kult świątynny); pewne się odrzuca -- wiele konkretnych wyborów nawet mogę zrozumieć i potraktować prawa ST jako pewien wzorzec myślenia -- np. potraktować te nakazy budowania murków na dachach, jako zwrócenie uwagi, że w prawie religijnym powinno znaleźć się myślenie o BHP. Ale z drugiej strony, mamy choćby tę sprawę spożywania krwi -- jest zakaz w Prawie, NT odrzucając podział na zwierzęta czyste i nieczyste, zakaz spożywania krwi podtrzymuje. A tymczasem jada się kaszankę bez świadomości, że coś tu nie gra. Co się stało z tym nakazem? Na jakiej zasadzie zniknął? Chciałbym widzieć jakąś regułę.
@@PKowalski2009 Jezus nie mówi o trwaniu prawa. Mówi tylko o tym, że nie przyszedł znieść Prawa i Proroków. Ale NT mówi, że Jezus jest końcem Prawa. A więc Prawo miało swój czas, nie zostało zniesione, ale wypełnione (zakończone) przez Jezusa.
Co do ST, to chrześcijaństwo interpretuje ST poprzez NT i nauczanie Jezusa i apostołów. Żydzi natomiast nie przyjmują NT, a zatem mają swoje wykładnie.
Chrześcijaństwo to nie judaizm. Chrześcijaństwo wyrasta z odmian mesjańskich nurtów judaizmu w dobie okupacji terenów Palestyny przez Rzymian. Potem rozwija się dalej własnym nurtem w oderwaniu od judaizmu. Skoro Jezus jest końcem Prawa i daje nową wykładnię, to nie ma już zwierząt czystych i nieczystych oraz nie trzeba się powstrzymywać od krwi - chyba, że w gminach, gdzie są jeszcze "nawróceni" Żydzi, to wtedy ustalenia soboru w Jerozolimie mówią, *żeby się powstrzymywać od spożywania krwi, ale wyłącznie przez wzgląd na tych Żydów, by ich NIE zgorszyć.* Pozdrawiam
@@Tomasz_Kowalski No nie: Dz. 21:25: "Co zaś do pogan, którzy uwierzyli, posłaliśmy im na piśmie polecenie, aby powstrzymali się od pokarmów ofiarowanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu»." -- to nie jest "wyłącznie przez wzgląd na Żydów"; to jest przykrojenie Prawa dla pogan, przez usunięcie przepisów zbyt trudnych. I krew akurat zostaje.
Ja historycznie wiem, że się rozwija, widzę ewolucję. Tak "socjologicznie", czy "historycznie" to ja to rozumiem. Ale mam problem ze zrozumieniem "teologicznym", bo jednocześnie uznaje się natchniony charakter Pięcioksięgu, a Jezus tkwi w tej tradycji -- nie da się rozpatrywać Jego nauki i miejsca w oderwaniu od ST.
Duży temat. Relację NT do ST spróbuję podjąć w którymś z wykładów
Chłonę wiedzę jak przysłowiowa gąbka.To porównanie hymnów zaintrygowało mnie-wcześniej nic nie czytałam/ nie słyszałam na ten temat. Natomiast natknęłam się kiedyś na ciekawe dla mnie informacje dotyczące " dostosowania" terminów świąt chrześcijańskich do terminów obchodów świąt pogańskich -mam na myśli między innymi kult Adonisa .
Już samo to że Biblia została napisana dużo później, daje do myślenia, a skoro tysiące lat wcześniej były już podobne teksty, oznacza to, że ktoś się na nich wzorował, ja jestem o tym przekonany, mamy tu typowe naśladownictwo, tyle że w zmienionej co nieco formie, być może, żeby nie być posądzonym o plagiat, kto wie, jak wtedy bywało.
Wtedy nie istniało pojęcie plagiatu, a oryginalność nie była żadna wartością
Dzięki @Zdzicha Jedziesz - wyręczasz mnie w niektórych odpowiedziach 🙂
@@Marcin.Majewski Nie, po prostu uważnie słucham wykładów 🙂
@@ZdzichaJedziesz jest tu coś więcej :)
Ludzie nie łączą kropek..
Hyksosi to "Kannanejczycy epoki żelaza"? Bardziej chyba jednak brązu... Czy się mylę?
A, tak, brązu oczywiście :) czujnie 🙂
@@Marcin.Majewski co nie zmienia faktu, że Pana wykłady są znakomite :)
35 Oby grzesznicy zniknęli z ziemi i niegodziwych już nie było. Wielbij moja duszo WIEKUISTEGO. Halleluja!🤲 nBg
Raczej nie oby lecz kiedy grzesznicy znikną z Ziemi. Mój ulubiony Ps. 37: 10 - 11wyjaśnia wszystko co do przyszłości b.bliskiej.
Pański komentarz świadczy o tym że Biblia nie jest pismem natchnionym.
Zresztą, tylko Paweł jako jedyny z autorów biblii w liście do Tymoteusza napisał że całe Pismo jest natchnione przez ducha świętego. Żaden inny cytat w biblii nie potwierdza jego wypowiedzi.
Nie rozumiesz idei natchnienia. W takim układzie jakim to przedstawiłeś, byłoby to sprzeczne z wolną wolą. Natchnienie zawsze występuje z udziałem wielu ludzi. Duch Święty symbolizuje tu ich mądrość po prostu.
@@probss Idea natchnienia?? Wolna wola?
O ile wiem, natchnienie pochodzi od Boga, więc jaka tu może być wolna wola człowieka?
Nie ma czegoś takiego jak idea natchnienia, bo to by oznaczało że człowiek wpadł na pomysł że zostanie natchniony.
Duch święty nie symbolizuje mądrości ludzi, tylko działa przez ludzi, narzucając im wolę Boga. O żadnej wolnej woli i własnych pomysłach nie ma mowy.
O to modlili się apostołowie po śmierci Jezusa gdy mieli rozwiązać problem, z którym nie mogli sobie poradzić, o czym jasno pisze w dziejach apostolskich Nowego Testamentu.
Przeczytałem wielokrotnie biblię i z całą mocą twierdzę że tylko Paweł z Tarsu wyraził taką opinię w liście do Tymoteusza.
Biblia ma wiele sprzeczności w Starym Testamencie opisujące królów, armię wojsk, sytuacje bitew... opisujących te same wydarzenia przez dwóch innych autorów.
A już w Nowym Testamencie aż roi się od sprzecznych nauk samozwańczego apostoła Pawła do treści zawartych w ewangeliach. A żeby nikt nie miał wątpliwości co do jego pokręconych twierdzeń, napisał że całe Pismo jest natchnione przez ducha świętego i niech będzie przeklęty ten, kto będzie głosił inną ewangelię od tej, którą on serwowal, nawet jeśli byłby to anioł z niebios.
Tak się zabezpieczał by uniknąć krytyki pozostałych apostołów, którymi gardził.
Wystarczy zagłębić się w jego listy.
Pozdrawiam serdecznie.
jeszcze jako dziecko czytałem ksiażeczkę o podobieństwach religii egipskiej tej kapłańskiej . stało tam że Dekalog jest uproszczonym zbiorem przykazań obowiązujących kaste kapłańską. W relacjach nawet nowa Świątynia w nowym Jeruzalem jest identyczna wymiarami z tą Atona w Amarnie
Dekalog biblijny ma ciekawe paralele z tekstami egipskimi. Podobnie Pieśń nad pieśniami czy pewne wątki w Nowym Testamencie - może zrobię o tym jeszcze odcinek.
@@Marcin.Majewski Byłoby super.