"Қазақтың түбі - түрік, тарихтан көшпелі дегенді алып тастау керек" | тарихшы Қойшығара Салғараұлы
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 26 ธ.ค. 2022
- Тарих ғылымдарының докторы, профессор Қойшығара Салғараұлымен сұқбат.
Сұқбатты тайм-код арқылы көру:
01:24 Түрік пе әлде түркі ме?
05:00 "Назарбаев ойлап тапқан жоқ"
05:08 "Біз - түрікпіз, бірақ..."
06:03 "Еуропа жасырып келді"
06:16 "Түрік халықтарының тарихын зерттеуге тыйым салды"
07:31 "Түріктің атын өшіргісі келді"
08:22 "Рухты халықты құл қыла алмайсың"
12:08 "Тегімізді ұмыттыру үшін түрік атауын үшке бөлді"
14:47 Шыңғыс хан қазақ па?
17:23 "Түрік халқына жасалған қиянатты көрдім"
17:39 "Нұрсұлтаннан "айырылып" қалдық"
20:55 "Нұреке, сіз жалғызсыз!"
25:43 "Дулат Исабеков пен Мұхтар Мағауиндікі - пендешілік"
26:27 "Әдеби сыйлық әділетсіз берілуде"
31:50 "Тарих батырларды санап шығудан тұрмайды"
32:31 Жаңа заманның Ахмет, Міржақыптары қайда?
35:08 "Соғыстан қашқандарды неге айыптаймыз?"
35:38 "Әй, президент, тоқтат!"
35:48 "Билік халыққа сенбейді"
36:20 "Осы тәрбие ме?"
Қызымызға.Үлкен кісінің атын тастай қылып бетіне айту қазақтың тәрбиесіне тән емес жастар ескеруі керек.
Тәнірім жарылқасын
Аруақтар қолдасын Қазақ Елін
Сыз Монголдын урпагысызбв???
Аруактар колдай алмайды Алла корғайды аруак ештеңе істей алмайды сатаспа адаспа
Аладын кулысын ,Кул доп жребер
@@user-wb4ku5rz7e ҚҰДАЙ ҰРҒАН ОҢАР АРУАҚ ҰРҒАН ОҢБАС ДЕП БЕКЕР АИТПАҒАН АТАМ ҚАЗАҚ. ҚАЗАҚ ҚҰДАЙҒА СЕНГЕН ТАҢІРІН ТАНЫҒАН АТА БАБА АРУАҒЫНА СИЫНЫП МЕДЕТ СҰРАҒАН ЕЛДІҢ ҰРПАҒЫМЫЗ ОСЫНЫ ҰҚҚАИСЫН МҮСЛІМ ШЫРАҚ.
@@user-km3dl2zw6r Алла сактасын хидаят берсін саған аруак колдай алмайды Аллаға ғана бой усынамыз дуға кыламыз аруак ештеңе істей алмайды колдай алмайды мешітке бар білім ілім ал имамнан устаздарды тыңда шырағым
Жақсы сұхбат. Бірақ сұхбат көп жерден кесіп-қиылып берілген.
Осы тарихты казак билсын .Нагыз тарихшы текты адам екен.
Болған жағдайды бәрі біледі, мәселе не ыстеу керек? Жолы қаисы сол маңызды.
Казак сыган емес,ягни кошпели емес,жазда жайлауга,кыста кыстауга жердин кунарлыгын сактау ушин орын ауыстырып отырган.
Жайлаудан қыстауға орын ауыстыруды көшу дейді. Сондықтан біздің бабаларымыз көшпелі немесе көшпенді деп аталған. Көшпенді тайпалардың белгілі бір өз аумағы болған. Ал сығандар көшпелі емес, олар кезбе халық. Яғни тұрақты мекені жоқ, басы ауған жаққа көшіп жүре береді.
Табиғатпен етене араласқан бабаларымыз жер жағдайын жақсы білген,жайылымды,шалғынды жерін,малының күйлілігін,шөптің шүйгінін,қай кезде қай жерінің құнарлы, пайдалы екендігін бағдарлап отырған,жөн-жосықсыз көшіп-қонып жүрген жоқ,жайлау,күзеу,қыстау,жазғытұры жыл мезгілінің артықшылықтарын білген,табиғат құбылысын зерттеп,мал-жанға жайлы мекенін ауыстырып, аспанның,жұлдыздың,айдың,күннің,
тау-тастың,
аң-құстың тілін білген,шөптің шығымы,өзгерісі,жан-жануардың қимылы, күйісіне дейін бақылап,түйін шығарып отырған,өздері астролог,ветврач,зоотехник,биолог,
зоолог,т.б.дерсің,табиғат аясында туып-өсіп,жер,аспан,көктің тілін білген,пайымдап отырған.
Есімде қалғаны,ауа райы құбылып,өзгерер алдында иттер мазасызданып үре бастайды,өзгеше қылып,соның арасынша,ала-құйын боран соғып,жел көтеріліп,жаңбыр құйып не қар жауатынын иттердің дыбысынан білетінбіз,боранды күні ит пен бала құтырады деп үйге кіргізе алмай әлек болатын үлкендер.
@@AaaAaa-vj3fc жаңбыр боларда - қарлығаштар өте төмен ұшады. Соңғы кезде қарлығаштар азайып кетті. Пандемия кезінде, үйімізге ұшып келген қарлығаштарды көріп, өте қуандым. Астанада аққулар көбейді... Машиналар, зауыттар ауаны ластайды.
Политика һ
Қалық сіді қолдап жатырмыз осыныңыздан тай түрік екніміз өтрік емес сізге зор денсаулық қажымас қайрат берсін
Керемет тура айттыңыз "тапсырманы ғана орындадық"
Шеберлінде шегі жоқ құдіретін күшті Алла жар болсын қазақ еліне халқына
Рахмет аға өте дұрыс. Осы кезге дейін неге айтпадыңыз. Рахмет сізге заман молайиғой.
Имамдар ар жума сайн халыка айту керек , Казак хандарын Жане батырларын
@@user-xx6ow3xb1n ИМАМДАР АЛЛАҺ ПЕН ЖӨИТТІҢ ҰРПАҚТАРЫН МАДАҚТАУДАН ƏРІ АСПАИДЫ, ТАРИХИ САУАТ КЕРЕК.
Көшпелі емес, көшпенділер, ал, көшпенді өмір сүру ұят болған жоқ, керісінше, жер күтімін, малдың жайын білгендіктен солай өмір сүрді және осындай өмір үшін шет жаумен де, ішкі жауымен де күресті. Имамдар айтсын әр жұма сайын деген қай сасқандық? Әр адам мектептен білім алмайтын ба еді, мектептен оқып-білу керек тарихи деректерді
Қазаққа қайдағы бір жайт пен араптың алласы мен әпіріс пайғамбарларының берген ешқандай пайдасын көрмедім.Қайта сол орыс империясының ислам арқылы қайта жаулауының кесірінен біз қазір әркімге жалтақ боп,құлдық қамыт киюге әзір боп отырмыз.
Орысқұл,арапқұл дегеннің бәрі қазір біздің елдің өніп-өсуіне кедергі келтіріп отыр.
Әруақты,қазақы рухты ширк деп уын ағызған әпіріс миссионерлердің сандырақ ертегісіне сенгенді доғару керек қазір бізге?!
Иә,қате ме айтқаным?
Қойшығара аға Рахмет сізге ! Қазаққа керек жаңа тарихи деректер бердіңіз. Сізге жақсы денсаулық тілеймін !
Атамыздың аитқанын көбірек таратынздаршы сіздерге алла жар болсын рахмет
Керемет! Танымды сұқбат болды! Үлкеен рақмет!
Қоишығара ағамыз дұрыс аитады 👍👏
Рахмет аға мектептегі тарих кітаптарын осын дай кісілер жазу керек. Мектептен бастау керек осындай дұрыс тарихты. Шын тарихымызды жазатын кез келді
❤❤❤Казахстан Алга
Күлтегин, Мөде, Атилла Еділ патша, Бумын қаған, Шыңғыс хан, Жошы хан, Бату хан, Берке хан, Құбылай хан, Маңгі Темір, Мамай хан, баріне өздеріне лайықты мемориал ескерткіш орнату керек.
Булардын Бари казак емес, барше туркий халыклар ушын ортак, Шынгысхан хам онын ауладлары монгол
@@bazarbayotarbaevvv не дедин?!
Олар жалпы Турки халыктарына ортак дейди.
@@user-mx1bt4jd5x Шынгысхан монгол , Путкил дунья оны монгол деп биледи
@@bazarbayotarbaevvv Монгол деп Шынгысханды ,Сызге кым айткан ? Орыс тарихшылар емеспе ?
Казак хандыгына 550ж деп тойлаттык,шындыгында 1206ж курылган хандык.тарихымызды умыттыру ушин не истемеди.Шынгыс ханды монгол деп,тилимизди оширу ушин кайта кайта карипти ауыстырды.
Шынғысқан түрік қағанатын қалпына келтірүші.батыс түрік қағанатын .жаулаушы деү қате .Бізге көшпенді .монғол деген терминнен құтылу керек. Дұрыс біз ең берісі Бұмын қаған кезі 650жылдан бері санауымыз керек .Мысалы Астана қаласының ежелгі бір атауы Бозоқ 546 жылдарғы атауы .Арап діні келмей тұрып Азияда империя мемлекеттер болды жазу-сызу заңы .бар .Араптар жабайы путқа табынып жүргенде .Біз бір жаратұші Құдай барын білдік .сонда рл дін емеспе .??Ибрагим пайғамбарға дейінгі 124мың пайғамбарлар кімге келген??Жаратүші Тәңір Алла тағала дейді Құранда .Шындығында жаратүшыға барар жолТабиғат арқылы.Тіршіліктің көзі болған Күн арқылы .Жаратүшінің жаратқан Күні арқылы .
Шыңғысхан Моңғол.
@@user-hm3el7io6j Шынғысқан монгол балса,айтшы монғол дегенің кім ??
@@user-xu2jq2cz4n монгол казактын атасы
@@user-hm3el7io6j Шыңғысхан кім екенін білгің келсе оның шежіресін оқы !!!
*Тектілікті біз бұл күнде жеті атаны білумен шектеліп жүрміз. Бұл үлкен ағаттылық. Ісжүзінде тектілік ұлт тарйқын қаншалық білумен өлшенуі керек!! Әрі олқылықтарды біліп, қортындылап, кемеліне келтірумен өлшенуі керек!!..*
Ассалаумағалайкум Қойшығара аға! Сізге Зор денсаулық, Аман жүріңіз, қасыңызда отырып әңгімелеріңізді тыңдап едік!!!
Дыбысы өте төмен жазылған
Ағамызға рахмет, Алла рахым етсін бұл ағамызға. Құдай болса да деген сөзден басқасының бәрі шындық. Біздің айтып түсіндіре алмаған сөздерімізді көпшілікке жеткізді деп ойлаймын. Шыңғысхан жайында, басқа да үлкен параметрлер тұрғысыннан қарапайым тілмен түсіндірді. 👍👍👍👍👍👍
Құрметті аға! Әдемі жеткіздіңіз.Сізге Жаратушымыз ұзақ ғұмырды нәсіп етсін.Ұрпағыңыздың қызықшылығын көріңіз. Рахмет.
Осы агамыз жиирек шыгып тарихымызды тусиндирип отырса екен деп тилеймин адет гурыпымызбен уштастырып
Түріктің ар жағы Қазақ шығар.
Осы Қазақтың осындай адамдары тарихты білетін адамдар осындай болады. Әне көрдіңдер ме Қазақ елінде 5000-7000 жыл бұрын САҚ деген атпен белгілі болғанбыз. Содан кейін ХАС САҚ деп аталғанбыз. ХАС нағыз өзі батыр деген мағынаны білдіреді, сонда ХАС САҚ деп аталғанбыз.
Сак, массагет, скифлер-булар тажиклер
Алпамса денелі,қақпақ жауырынды,білегі тоқпақтай,қаршыға көз,қайсар,таймас,жігерлі,батыл жігіттерді хас батыр екен деуі,
құралай көз,қолаң шаш,оймақ ауыз,қыпша бел үлбіреген аруларды хас сұлу екен деуі,
қассақ, нағыз сақ,әлімсақтан сақ тегімізді, ата-тегіміздің текті жұрт,ұрым-бұтақ екендігімізді әйгілеп тұрған жоқ па...
Түркиедегі бауырлас түріктердің өзі саққазақтүркі деп таныса ата жұртының қазағын,ата жұртының топырағына тәу етіп,тәуелсіздікті жария еткенде алғашқы болып мойындап,шарапатын тигізгені, ата-қонысының елдік тұғырының мығым болуына ат салысуы,ата тегіміздің тарихы арыда екендігінің дәлелі емес пе.
Қазақтың руларың моңғолдан тараған.
@@user-hm3el7io6j мәссаған мынау не дейді. Монғол дегенді орыстар ойлап тапқан осы он тоғызыншы ғасыр кезінде оған дейін ондай ат болмаған.
@@user-ur5ok7vc5f 9 ғасырда Хорезм ЛЯО кидан қытай көшпелі азият халқымен көршілес еді.
Қойшығара ағамыздың айтқанының бәрі орынды. Орыстың уымен уланған тарихшылар естіп, бойына сіңірсе жақсы болар еді
Құдайға шүкір осындай Ағамыздың болғанына!
Көбейе берсін осындай кісілер!
Біркездеріжетісутелеарнасынантыңдағамсолжазылғаныөтетолықжәнежақсыеді
Сізге Құдай жар болғай!❤❤❤❤
"Белое солнце пустыни, басмачи и вековая забота " старшего брата"...
При Колонизации "красными рускими", Казахский Народ пережил два Голодомора с 1919-1922, и 1929-1935 года, потеряв почти 80 % этнических казахов-мирных жителей, ведь до колонизации, до этих Голодоморов- казахов было сколько же сколько Японцев на тот момент.
Расстрелы велись по Квотам без Суда и Следствия- более 100 тысячи казахов, как диких зверей.
Угонялись на каторгу для постройки заводов, фабрик и городов, на работы в шахтах по добыче меди, свинца и т.п. (без права на переписку)
Во Вторую Мировую Войну 9 из 10 снарядов были отлиты из свинца добытые именно казахами в КазССР.
А города строились на месте древних городов, строились на средства отобранные у Казахов, строились казахами-каторжниками и стоят на костях сотен тысячи Казахов!
Голодающих мирных казахов "заград отряды красноармейцы" сгоняли в степи и не подпускали к городам: Акмола, Караганды, Алматы, Бішпек-Фрунзе, Шымкент, Ташкент, Қызылжар, Орынбор и т. д. Этих мирных казахов- стариков, детей и женщин называли "откочевниками", якобы ушли за Кардон, хотя они были обречены на мучительную голодную смерть в окружении "Красных" Заград отрядов. В это же время в Москвичи наслаждались прекрасным мороженным-'Пломбир" из фабрики построенное США, на средства отобранные у "откочевников".
Взрослых мужчин угоняли на каторгу или расстреливали, кто смог избежать этой участи позже погибали в боях с " красными комиссарами " в попытке освободить своих родных и близких. Их советская власть окрестила басмачами...
В 1944 году, пока казахи героически воевали на фронтах, Кремль объявив казахский народ в 100% в безграмотности, вероломно поменял письменность с Латиницы на Кириллицу, а всё что было написано веками на казахском языке арабицей, латиницей, клинописью и тюркской письменностью-были собраны со всех уголков Казахской республики включая Восточный Туркестан, Орынбор, Алтай, Ташкент и вагонами вывезены в Орынбор. То что надоело вывозить сжигались на местах, так как Швондеры и Шариковы не могли эти рукописи, свитки и книги прочесть! Таким образом уничтожив целый пласт тысячелетней Мировой Истории!
А историю переписали под себя, как Историю непобедимой русской рабоче-холопской революции и якобы Қазақ Елі вообще никогда не было на этой Земле до их прихода, и что все города построенны Революционэрами... И вообще
-Темір Шын (Темучин) т. е. Шынғыс Хан и Алтын Орда это мифические манголы-манчжурцы,(которые не могут перевести даже название "собственной" империи Алтын Орда), а не тюрки-казахи которые до сих пор сохранили род Шыңғыс Хана.
Многие стали Академиками на российской царско-советской Лже Истории и вырастили много поколений таких же лжеакадемиков.
И в тоже время начали депортацию с Крыма и Кавказа мусульман и тюрков , по ложному обвинению "в пособничестве Нацистской Германии", в Казахскую
Республику в надежде на то что Все эти репрессированные народы сами себя истребят в холодной и голодной степи Казахов, в стране "людоедов". Такова была пропаганда Кремля, так они возлагали вину за голодомор и истребление миллионов мирных жителей Казахской Земли, на самих Казахов!
Но Кремль просчитался, так как Казахи спасали депортированных даже ценою своих Жизней, не смотря на советскую пропаганду, что везут к ним опять же "Людоедов" с Крыма и Кавказа, с Поволжья и Дальнего Востока.
Спасли от полного исчезновения и вымирания многие Нации.
Так что судьбы Украинского, Казахского и многих других Народов переживших Геноцид от "старшего брата", очень схожи.
А теперь поддерживать Войну против Украинского Народа это тоже самое, что одобрять политику Геноцида, устроенные Лениным, Сталиным, Голощёкиным, Мирзояном, Микояном при СССР и его приемником , но уже в 21 веке!
Shamil' Seker
P. S.
Казахскую ССР превратили в сплошной военный ядерный полигон и ГУЛАГ : КарЛаги, АЛЖИРы и так далее.
США аж две бомбы сбросила на Японию, а по всей Казахской Земле " таких бомбы" взрывали в две тысячи раз больше чем в Хиросима и Нагасаки, без предупреждения и эвакуации мирного населения, о чём весь Мир до сих пор цинично молчит, как молчали при аннексии Крыма, при Геноциде Кавказких Народов и Чеченского Народа...
QazaQ Elı Jasasyn!
Слава Украине!
ТЕБЕ НАДО КНИГУ ПИСАТЬ °!. 😂😁😂
@@user-cc4bz4xl3u
Несi кулкiлi ?
❤❤❤❤❤❤
@userту-cc4bz4xl3u тупой
Бари.шындык.бари.рас
Гундар туралы коп адам билмейди,турки тилдес халыкпыз.
Отыз жылдан бері адам,елболғанын шамалы. Орыстын құлы. Әйнеккөз енді бәрімізді бітірді.
Туриктер мени дегенди бени дейди,атамыз жаксы айтып отыр.
Бұл Түріктер сельджуктер моңғолдан қашып кеткен Византия жеріне.
Қазақтың руларың моңғолдан тараған.
@@user-hm3el7io6j
Маңғол, тролль шовик !!
Әр комменттің астына
тышқақтап , жүрсіңбе
надан Маңғол деген сөз
ежелде болмаған , ...
1922жылы Сталиннің саясаты бойынша , жасалған Маңғолия.
Сақ- Қасақ- Қазақ.
ҚАЗАҚ ҚАЗАҚ ҚАЗАҚ
Бәрекелді
Сізге мың алғыс,өз басым басымды иемін.Жастарға тариқыңызды сіңдіруге еңбегіңіз ақталса екен деп тілеймін .Ден саулық берсін сізге .
Керсінше, түрік түбі Қазақ. Түрік атасы Қазақ.
Kazak adı tarihte ilk nezaman çıkmış? Türk hepimizin ortak adı. Kazak bir boy adı olabilir mi? . Oguzlar da bir Türk boyu, kıpcaklarda, özbeklerde, Macar larda, hepsi boy ortak ad Türk
Малға бай қазақ қайыршы болған деп жүргендер кімдер есектің миын жегендер емес пе екен?
Ежелги тарихшылардын жазбаларында казак деген ел жайлы создер бар неен ол гун сак туриктен бурын Казирги тарихтын бари озгертилген
Жақсы айтып жүр еді .енді өзгеріп қалыпты .ұият екен .
Атақ,нан тәтті ғой.....
Дұрыс айтасыз көшпенді деген сөзді алып тастаңдар просто,,Қазақпыз,,,болды
Ассалаумағалайкум Аға өте дұрыс айтасыз. Бізді орыстар бізді құрту керек қылған. Әлі жүрміз орысша сөйлеп 😢
Қазақ мемлекеті деп жазылуы тиіс стан деген қосалқы сөзді алып тастау керек
Сақ тан тарағанбыз
ДҮРЫС АЙТАСЫЗ АҒА ТҮРК ХАЛҚЫМДЫ БҮРМАЛАП ТЮРК ДЕП АТАП ҮЙРЕТКІСІ КЕЛЕДІ ҚАЗАҚ ХАЛҚЫМДЫ ЖАСТАРЫМДЫ ОЛ ДҮРЫС ЕМЕС ЕКЕНІН МЕН ЖАҚСЫ ТҮСЫНЕМ АҒА ИЯ ШЫНҒЫС ХАН АТАМЫЗ ОЛ НӘҚТЫ ҚАЗАҚ ТҮКЫМЫМЫЗ ОҒАН ДАУ ЖӨҚ ДЕП ОЙЛАЙМЫН 😮😮😮😊😊😊
Оғұз Қыпшақ Қарлұқ емес Түркі тілдес халықтардың тілдік Диалектикалық тобы пе Қойшығара мырза
Кітаптардын іздеп оқитын тарихшы Қойшығара Салғара ұлы
Екі рет қайталап тыңдадым.
Түрік түркмен халықтары түркі халқынан бізде басқаларда түркі ыдырағаннан кейін шыққан халықтармыз
Қазақстан манги ел!!!
Türklük dış görünüş de değil düşüncede, kültürde, gelenekte ve dildedir. Selamlar.
Салам от казахов из рода Дулат Уйсун великий жуз
Неге көп жерлері аяқталмай ,қысқартылып кетіп жатыр?? Ұқпай отырмын.
СебебінашарбайғаұнамадыөйіткеніқазаққаөзтарихынбілсеқалмақнасанжоРартыанықкөрініпқаладыхвлыөзінеқарсыықпасүшінөиткеніқазаққашекарасынбелгілепбердімалғыөтірігінжасыруүшін.еңбіріншіпдыңҚазақтымемлекетжасағанменміндегенорысшатыщеславиедейдіалқазақөзініңөткендәуірдеүлкенқаһанатекішығысжәнеБатысқаһанат: қаһанатевропаұғымында- империядегенұғымдыбілдіредімәселеқайдажатыр??
А ғкіаныңкітәптарыноқығамөтеүлкенрахметмыңжасаңызденсаулығыңызмықтыболыпәлідеталайтариғикітапжазыпоқушыларыңыздықуантаберіңіз??
👍👍👍✊
Дұрыс айтады. Көшпенді деген сөзді алып тастау керек. Орыстар өздерінің тарихын түгендеп алсын. Көшсек өз
Қазақ шөппен емделеді, аптека толған шоп. Көктемде малдары әр жердің шөбіне жәйіліп солтүстекке қарай көшеді. Күзде оңтүстікке карай жәйіледі.Әр жердің шөбі әр түрлі емге шипа.Қойдың,көш малының етінің бәрі аптека нағыз өзі.
Кітаптарын оқу керек еді. Алтын тамыр мен Дулыға деген кітаптарын қайдан табуға болады.
Көшпенді олар тек сығандар қазақ өз жерінде отанында отыр
Сол көшу арқылы нағыз құнарлы жерге малын жайып, жайлы жерге елін мекендеткен қазақ бұл. Жеріміз кең болған соң жүрдік та сол жерімізді аралап, онда тұрған не бар екен. Басқалардың барар жері тар болған соң отырды да бір жерде...
Көшпенді деуден қорқудың керегі жоқ, сонымен біз мақтануымыз керек, оны комплекс санағанды қою керек.
Сосын басқа жұртты да кемсітуді қою керек, сығандар қаңғыса олардың өмір сүру салты сол шығар, оның да бір қайыры бар шығар. Бір Аллаға аян...
@@user-mg4uu5zo2o біле білсең халықтың алдына шығып ағасымен қарындасы оинас жасаған ашық солаи қарғысқа қалған
@@user-mg4uu5zo2o көшпенді сөзі тұрағы жоқтықты аитат
Көшпенділер деп жазда жайлауға, қыста қыстауға көшіп жүргендіктен аталған. Әр тайпаның өз жайлауы мен қыстауы болған. Бір тайпа басқасының жеріне басып кірмейтін. Ал сығандарда тұрақты мекен болмаған. Оларды көшпенді демейді, кезбе халық дейді.
Дұрыс айтасыз, орыстың тапсырмасын адалдықпен орындағандар екі ғасырдан бері Қазақтың мойнына мініп келді. Бүгінгі билікте Орыстың тапсырмасын асыра орындағаны себепті шенді шекпенге йе болған "бектер" мен "бегзадалар" аз емес.
АТИЛЛА КАЗАК БОЛГАН РУЫ УЙСУН ДУЛАТ УЛЫ ЖУЗ
Туркинин туби Казах
Оғызнаме кітабында Нұх пайғамбардың ұлы Яфес Орал тауының айналасына қоныстанған. Яфестің Түрік атты ұлы Ыстық көлдің айналасына қоныстанды
Құнды мәліметтер екен, жазып қалдырған тарихи жазбаларыңызды оқып шықтым. Көп көп рақмет
@@aspanjer1556
Түрік мәдени тарихына көз жүгіртсек, «яда» тасы деп аталатын тас арқылы қар мен жаңбырдың сиқырдың бір түрі арқылы жасалғанының көптеген мысалдарын кездестіреміз.
Бұл мәселеге қатысты ислам деректерінде (араб, парсы, осман) және қытай деректерінде мәліметтер бар.
Бұл тас араб ислам деректерінде hacerü'l-metar, сенг-и метар (жаңбыр тасы), парсы деректерінде сенг-и ceda (цеда тасы), якут түрікшесінде «сата», алтай түрікшесінде «чата» деп аталады. cay» қыпшақ түрік тілінде.
Жаңбыр тасқынын «Яда» деп атаған Қасғарлы Махмуд: «Бұл шамандықтың бір түрі.
Ол белгілі бір тастармен (Яда тастары) жасалған.
Осылайша жаңбыр мен қар жауып, жел соғады.
Бұл түріктер арасында белгілі нәрсе.
Мен оны өз көзіммен көрдім.
Өрт болды, мезгіл жаз мезгілі еді: бұл уақытта қар жауып, Ұлы Құдайдың рұқсатымен өрт сөндірілді».
Сол еңбекте «Яда» үшін «Жаңбыр мен жел үшін тастардан жасалған таратқыш білік; Оны «Яда» тастан жасалған, жаңбыр мен жел үшін тастармен және сиқырлау үшін жасалған «Яда» тастан жасалған оракулдың бір түрі деп аталады. «Яда» тасы.
Бұл түрік елдерінде белгілі нәрсе. Алла Тағаланың рұқсатымен «Яда» тасын оқу арқылы жаңбыр, суық, жел әкеледі.
«Ядаизм»: жаңбырды немесе бұлтсыз ашық ауаны сиқырлы күшімен шақыру.
Басқа жерде немесе/када таспен жаңбыр жаудыратын сиқыршыларды жаңбыр жаудырушы деп атайтыны жазылған.
«Ұйғыр сөздігінде» Осман түрікшесінде «Ядачы» деп жазылған «Ядчы» сөзіне «сиқыршы» мағынасы берілген.
«Қырғыз сөздігінде» оны «cay» тас деп атайды: қойдың үштігінде кездесетін, жаңбырдың сезімталдығы бар мыс кішкентай тас.
Скан сөздігінде «немесе тас, бұрын дұрыс қолданылғанда жаңбыр жауады деп сенген тас» десе, ағылшын тіліндегі сөздікте «Йеде» Нұх пайғамбарға Жәбірейіл тарапынан берілген тас болып табылады.
Бұл жаңбыр жауып, жауған жаңбырды бақылауға қолайлы.
Парсы сөздіктерінің бірі Ферхенги Зия «Сенг-и йеде, жаңбырды сиқырлы немесе кереметтей тартатын тас түрі» дегенді білдіреді. Жазбадан кейін «Яда» нефрит екені, нефрит тасын түріктер пайдаланғаны айтылады.
«Екбернамеден» түсінгендей, Саид Эшреф «Резмиеде» былай дейді: «Сенг-и йеде сол дүрбелеңде [яғни шайқас кезінде] жебелерді ату үшін қару ретінде қызмет етті. Йеде жақсы әсерлі тас.
Османлы тарихи фразеологизмдер мен терминдер сөздігінде Ешім «Ежелгі жәдігерлер энциклопедиясына» сүйене отырып, «Бұл ең көне түрік антиквариаты. Ежелгі халықтар оны жаңбыр тасы деп атайды. Көне түріктер бұл таспен сиқыр жасап, жаңбыр жаудыратын болған. .
Йеда, яда, нефрит және жаңбыр моншақ немесе тас, сондай-ақ кремний диоксиді (Fr. Silicate d'alumine) және кальций мен магний деп аталады, зәйтүн жасыл қатты тас болып табылады.
Ол араб тілінде хацер-үл матар деп аталады. Бұл тасқа құрбандықтың қаны жағылғанда немесе суға лақтырылғанда жаңбыр жауады деген сенім болған. Жаңбыр жауып, бұршақ жауып, жел соғып, дауыл соғуы мүмкін.
Қытай деректеріне қарағанда, ғұндар жауларын жауын жауып, бұршақ жауып, қар жауып немесе пеш пен жел жасап жеңген, мұны істей алатын ғұндар болған.
Олар 5 ғасырда күшейген гномдардың (Хуан-жуан) шапқыншылығынан осылайша қорғанғаны жазылған.
Тағы бір жерде 449 жылғы оқиғаларды еске түсірсек, мынадай дерек бар: «Солтүстік ғұндардың қол астындағы юебань халқында сондай абыздар болған, олар ергежейлілердің шабуылына қарсы тұрғанда, олар қатты жаңбыр мен дауыл.
Гномдардың оннан үш бөлігі тасқынға батып, суықтан сынды.
Аббаси халифа Меъмун (М.813-833) өзінің сенімді адамдарына жаңбыр тасы туралы өзіне жеткен сезімдер туралы егжей-тегжейлі зерттеулер жүргізуді және ақпарат жинауды тапсырды.
Олар мұсылман түріктерін жинап, «Яда» туралы мәлімет алғысы келді. Олар «Ядамен» жаңбыр жауатынын білгенімен, егжей-тегжейлі ештеңе ала алмады.
X.-XI. 19 ғасырдан бастап «Яда» туралы мәліметтер исламдық дереккөздерде жиірек кездеседі. Фирдоусидің (939-1020) Шахнамасында «Яда»; Моңғол сед, оризм, цеде, бақсылық және бұл сиқыр; Тулуй ханның тұсында жаңбыр оқиғасы мен Хитай сарбазының күйретіп кеткені, Базур деген сиқыршының сиқырмен жаңбыр жаудырғаны айтылады.
Казвини (1203-1283) космография туралы еңбегінде hacerü'l-metar (=жаңбыр тасы) деген атпен немесе тас туралы былай дейді: «Ол түрік елдерінен әкелінген. Түрлі түсті.
Суға бірдеңе қойғанда аспан бұлттанып, жаңбыр жауады, салқындап, қар жауады.
Бұл атақты жұмыс.
Мен біреудің осылай жаңбыр жауып тұрғанын көрдім
@@aspanjer1556 Ежелгі түрік тарихы саласындағы зерттеулерімен танылған Фарук Сүмер: «10 ғасырда түрік жерлеріне саяхат жасадым деген араб авторы Эбты Дулеф Мисар Ибни Мүхелхел Кимек есімді ұлы түрік халқы туралы әңгімелеген. , Ертіс тайпаларында өмір сүрген жаңбырды қалаған кезде тартатын тасы бар екенін айтқаннан кейін.Бұл оқиғаны өз көзімен көргенін алғаш хабарлаған автор - түрік ғұламасы Қасғарлы Махмуд». дейді.
Шығармашылығын хижри 355 (М.966) жылы жазған Макдиси де түркілер арасында қалаған уақытта қар жауып, бұршақ жауатын ерлердің бар екенін айтады.
Әйгілі әлеуметтанушы Ибн Халдун (М.1334-1406) «Мукаддиме» кітабында Сұлтан елінде және түрік елінде бұлттарды сиқырлап, белгілі бір жерлерге жаңбыр жаудыратын сиқыршылар бар екенін естігенін айтады. Ол Хорасанның оғыздармен және қарлұқтармен шекарасында тұрған түріктердің арасында жаңбыр, қар, боран қалаған кезде әкелетін ерлердің болғанын естігенін жазады.
Юсуф ат-Тифаши (1253 ж. өлген) Харземшах Алаеддин Мұхаммедтің (1220 жылы қайтыс болған) әскеріндегі бір түріктің қалаған уақытта жаңбыр жаудырғанын айтады.
Зия Гөкалп бұл сиқырлы тасты көп жерде «яда» тасы деп те атайтынын, кейін оның йеда тасы, седа тасы, «Яде» тасы деп аталғанын, бұл сөздің француз тіліне нефрит деп аударылғанын, парсылардың атын бергенін айтады. бұл тасқа нефрит, бұл сөздің шығу тегі түрік. «Жасыл» сөзінің көне түрік тілінде найзағай деген мағына беретінін жазып, Махмұд Қашқарлы: «Кім «Кашпен» болса, оны найзағай күйдірмейді» деген. Ол күймейтінін айтады, ал екіншісі шөлдеген адам бұл тасты аузына салса, шөлі басылады дегенді білдіреді.
Түріктер ақ немесе қара таза бұл «Каш» тасын найзағайдан, шөлдеуден, найзағайдан сақтау үшін сақинаға салып алып жүретін.
Дереккөздерге сүйене отырып, Қашты матаға орап отқа тастаса, тас жанбайды, мата жанбайды деген З.Гөкалп немесе (сата) тас туралы: «Ол кезде қайнаған суға тасталады, жүгіре бастайды, айқайлайды, содан кейін өледі ...».
Бұл өрнектерден, кем дегенде, қас және немесе бөлек нәрселер екендігі түсініледі.
«Зейну'л-ахбар» (1050 жылдары жазылған) еңбегінде ирандық Муверрих Гердизи (өлім шамамен 1053 ж.), Абдулла б. Әл-Мукаффаның «Рубъуд-дунья» кітабынан ол немесе тас туралы былай деп жазады: «
Нұх пайғамбар Алладан Яфеске есім (намаз) үйретуін сұрайды.
Құдай оның дұғасын қабыл етті.
Яфеске есім (намаз оқу) үйретті.
Яфес бұл есімді тасқа жазып қойған.
Бұл тасты ұмытып кетпесін деп сақтық үшін мойнына іліп қойған.
Осы атпен жаңбыр жаусын десе, жаңбыр жауады.
Егер бұл тас суға тисе, бұл су науқасты емдейтін еді.
Оның ұлдары бұл тасты мұра етті. Оғыз, Қарлұқ, Хазар және сол сияқтылар оның ұрпақтарынан көбейген.
Сосын оның ұрпағы арасында осы тасқа байланысты келіспеушілік туындады.
Оғыздардың қолында тас болды... Түріктердің таспен жаңбыр жауғанын қалайтыны сондықтан».
Мүcmelü't-tavarih бұл мәселені былайша баяндайды: «Яфес әкесінің жанынан кеткісі келгенде, оған: «Уа, Алланың Елшісі, маған берген жердің суын. аз, ол ренжіді. Маған бір дұға үйрет, жаңбыр керек кезде сол дұғамен Аллаға жалбарынамын. Құдай бізге жауап берсін», - деді.
Нұх пайғамбар намаз оқып, Алла Тағала оған есім (намаз) уахи етті. Бұл есімді ұлына да үйреткен. Яфес бұл есімді (намазды) тасқа қашап жазған.
Бұл оның мойнына сүйкімділік сияқты іліп қойды. Ол мұқтаждық үшін Алланы осы есіммен атаған сайын жаңбыр жауып, қар жауады; Құдайды қайта атаса, қар мен жаңбыр тоқтайды.
Ташкөпрүлүзаде Ахмед Эфенди (03.12.1495-16.04.1561) араб тілінде жазып, оның ұлы Кемаледдин Мехмед Эфенди (1552-1621) Осман түрікіне аударған «Мевзуату'л-улум» кітабында «Яда» тасы туралы мынадай мәліметтер бар. жаңбырды өзіне тартатын түріктердің қасындағы тас. Бұл жұмысты көріп, өмір сүрген түріктердің аузынан естігенім осы.
Олар: «Олай болса, аспаннан жаңбыр жауып, айтқандары орындалады», - деді. Расында, атқарылған жұмыстың әсері сонша, аттың басы қар мен жаңбыр астында көміліп жатса, жартысы күн астында жылынып қалады. Біз мұны талай рет көрдік».
Атақты түрік ғалымы Земахшеридің (1071-1144) «Мукаддиметю'л-адаб» энциклопедиялық еңбегінде «Яда» тасы былайша сипатталған:
«Сенг-и йеде: Кейбір тарих кітаптарында Нұх пайғамбардың кемесі Джуди тауында тоқтап, топан су толығымен жойылған кезде ол өзінің әрбір құрметті ұлын климатқа жіберуді қалайды, алдымен оның ардақты ұлы Яфес жіберілді деп жазылған. солтүстік-батыс жағы.оны тағайындады.
Кетейін деп жатқанда әкесінен қажет жағдайда жаңбыр жаудыратын сыйлық сұрады.
Нұх (ғ.с.) бұлттарды салушы Алладан рұқсат сұрау үшін қолын ашқанда, Жәбірейіл оның қабыл болуының нәтижесінде әлемдердің Раббысының есімін әкелді.
@@aspanjer1556 ce, бұл жаңбыр жауады.
Оны ойып, жазып, керек кезде тастың жазба жағын аспанға түсіруді Яфеске үйреткен.
Жаңбырдың бұл белгісін түріктер тас, фарштар сенг-и йеде, арабтар hacerü'l-metar деп атаған. .
Қажет кезде жоғарыда жазылғандай жаңбыр жауса, себептерді жаратушы Аллаһ сол мүбәрак есімнің берекетіне жаңбыр жауады».
Эбу Зейд әл-Белхи қайдан немесе тас туралы мынадай мәліметтер береді. «Олардың айтуынша, түрік елінде тау бар екен, осы тауға жеткенде шаң көтеріліп, жаңбыр жаумас үшін малының тырнағына киіз, жүн байлайтын.
Сыбыс бойынша түріктер бұл таудың тас кесектерін өздерімен бірге алып, шөлдегенде бұл тасты суға салып, жаңбыр жаудыратын болған. "
Түріктердің жаңбырды тастарымен жаудырғанын айтқан Ислам әлемінің ең үлкен дәрігерлерінің бірі Эбу Бекир ер-Разидің (Рей 864'лер-925) «Китабу'л-хавас» кітабында берген мәліметтері де осымен параллельді көрсетеді. Белхи: «Түркістандағы қарлұқтар мен печенегтер Түркия елдері арасындағы бір төбеге әскер немесе отар барса, тастардың қараңғы тұманға үйкелісі немесе үйкеліс болмауы үшін жануарлардың тырнағына жүн байланып, олардың жүруін жеңілдетеді. жаңбыр жауады, қараңғыланып, айнала бұлт пайда болып, жаңбыр жауа бастайды.
Маусым қыс болса, тасқын сияқты қатты жаңбыр жауады, жолдар жабылады. Бұл жерден өткендер бұл тастарды алып Түркістан қалаларына және басқа жерлерге апарады».
Жабир б. Хаййанның (Ө.765) «Китабу'л-хавассу'л-кебир» атты кітабында берген мәліметтері Разидің берген мәліметтерімен сәйкес келеді. . Бұл себепсіз бе?
О, досым, бұл тас Хазлеч алқабында болады. Ол алқаптың Алмаз алқабында орналасқан. Бұл алқап - жабайы аңдар көп тараған жер.
Ол жерде арыстандар, жыландар және үлкен жыртқыш құстар бар, адамдар жаңбыр тасы бар жерге келгісі келгенде, бұл алқапта екі жол бар.
Біреуінде жыландар бар және көп пайдаланылмайды. Екіншісінде бұл тастар бар және бұл сенімді жол. Елмас ауданында қауіпті жануарлар жоқ.
Түркістаннан аңғарға түсуге бел буған немесе ауылдан Түркістанға қарай шыққысы келетіндерді көріп тұрғандай боламын.
Бұл жер қашыр, ат пен ірі қара, есек және ірі қара сияқты жануарлардың өтуіне қолайлы, бұл жануарлардың аяқтарының жарамдылығына байланысты бұл тастарға соғылмау үшін.
Әйтпесе, жаңбыр жауып, жаңбыр әкелген қауіп-қатерлерден жануарлардың олардан құтылуы қиынға соғады.
Рази малдың аяғына жаңбыр жаумас үшін киіз байлау арқылы өтетін өткелден алынған жаңбыр тасы Түркістан қалаларына әкелінгенде, жаңбыр жауғысы келгенде, бұл тасты суға малынған күйінде қалдыратынын айтады. ілулі тұрса, жаңбыр жауады.» Риуаятта ол былай дейді: «Яда» тасы қарлұқтар мен печенегтердің арасындағы тау асуынан алынғанын айтқан Рази, егер жаңбыр жаудырғысы келсе, адам кіретінін айтады. су құйып, осы асудың тастарынан бір тасты аузына алып, қолын сермеп, бірден жаңбыр жауа бастайды».
С.Шифайдың Тусиден көшіруі тасты ілу туралы да: "Кейбіреулер мұжық конвертке су құйып, ішіне тас қалдырып, биік жерге іліп қояды. Не ниет, не тілесе, іс шығады. Олар жасайды. сиқыр мен дұға қажет емес».
Жабир б. Хайян өз еңбегінде: «Жаздың ыстық күнінде мына жаңбыр тасын үлкен ыдысқа салып, тостаған суға толғанша осы тастардың бетін ысқыласаңыз, жаңбыр жауа бастайды» деп жазады.
@@aspanjer1556 Зуль-Қарнайн Оғыз хан ба?
Осман тарихшыларының бірі Нешри «Зулқарнайн Оғыз хан болуы мүмкін» деген.
Османлы дәуірінде жазылған тарих кітаптарының бірі Рүстем Паша; Оның «Теварих-и Әл-и Осман» атты еңбегінде былай делінген; «Құранда айтылған Зулқарнайн - осы Оғыз ханы.
Түрік ғалымы, тәпсірші Вани М.Эфенди: «Түріктер Құранда айтылған Зуль-Қарнайнның мақсаты Оғыз хан деп айтады, еш күмәнданатын ештеңе жоқ.
Ибн Исхақ Зуль-Қарнайнның Яфес ұлы деп аталатын түріктің ұрпағы екенін айтты. Ол сондай-ақ айтты;
Қыдыр алейһиссалам; Ол Зул-Қарнайн сарбаздарының алдында жүрді, оның жетекші қолбасшысы болды. Оның бас кеңесшісі әміршінің уәзірі лауазымындағы адам еді». «Хызырдың Ибраһим пайғамбардың нағашысының ұлы болғаны, Зуль-Қарнайнның оны бас кеңесшісі етіп тағайындап, маңызды мәселелерде онымен кеңесіп, осылайша көптеген жеңістерге жеткені хабарланады.
Зуль-Қарнайн; Ол әлемдегі ең ұлы жаулаушылардың бірі. Оның шын аты - Оғыз Хан. Ол Ибраһим пайғамбардың заманында, яғни б.з.б 18 ғасырда өмір сүрген. Ол өзінің тәлім-тәрбиесі мен нұсқауымен ханифизм дінін қабылдап, оны Тынық мұхитынан Ніл өзенінің жағасына, орталығы Тұран юрдуға дейін таралатын үлкен сенім үстемдігіне айналдырды.
Ұлттық деректерімізде Оғыз ханның 116 жыл өмір сүргені жазылған. Ғасырдан асқан осынау ұзақ уақыт ішінде Батыс, Шығыс, «Солтүстік», «Оңтүстік» бағытында көптеген ұлы илаһи әскери жорықтарға шығып, осы мемлекеттің шекарасын бекітті; Батыста және шығыста Жерорта теңізі жағалауы мен Египет; . Осыған байланысты оған Зүл-Кәрнейн атағы берілді, ол Құран мен оның түсуінің адресаты болды және «Игі құлдар» тобына кіреді.
Оғыз қаған эпосында да солай; «Одан кейін Оғыз хан Шығысқа үлкен жорық жасады және ұзақ жылдарға созылған осы жорық кезінде Солтүстік және Оңтүстік бағытта жүріп, онда тағы көптеген тайпалар мен тайпаларды кездестірді, тіпті ұзақ және шаршағандықтан Үндістанға да кіреді. осы оңтүстік экспедициядағы саяхат. және оның бұл жерлерді жаулап алып, бүкіл әлемдік империя құрғаны жарияланды» деп Құранның бұл аяттарындағы илаһи ерік әлдеқайда жақсы түсінілді
Түрік мәдени тарихына көз жүгіртсек, «яда» тасы деп аталатын тас арқылы қар мен жаңбырдың сиқырдың бір түрі арқылы жасалғанының көптеген мысалдарын кездестіреміз.
Бұл мәселеге қатысты ислам деректерінде (араб, парсы, осман) және қытай деректерінде мәліметтер бар.
Бұл тас араб ислам деректерінде hacerü'l-metar, сенг-и метар (жаңбыр тасы), парсы деректерінде сенг-и ceda (цеда тасы), якут түрікшесінде «сата», алтай түрікшесінде «чата» деп аталады. cay» қыпшақ түрік тілінде.
Жаңбыр тасқынын «Яда» деп атаған Қасғарлы Махмуд: «Бұл шамандықтың бір түрі.
Ол белгілі бір тастармен (Яда тастары) жасалған.
Осылайша жаңбыр мен қар жауып, жел соғады.
Бұл түріктер арасында белгілі нәрсе.
Мен оны өз көзіммен көрдім.
Өрт болды, мезгіл жаз мезгілі еді: бұл уақытта қар жауып, Ұлы Құдайдың рұқсатымен өрт сөндірілді».
Сол еңбекте «Яда» үшін «Жаңбыр мен жел үшін тастардан жасалған таратқыш білік; Оны «Яда» тастан жасалған, жаңбыр мен жел үшін тастармен және сиқырлау үшін жасалған «Яда» тастан жасалған оракулдың бір түрі деп аталады. «Яда» тасы.
Бұл түрік елдерінде белгілі нәрсе. Алла Тағаланың рұқсатымен «Яда» тасын оқу арқылы жаңбыр, суық, жел әкеледі.
«Ядаизм»: жаңбырды немесе бұлтсыз ашық ауаны сиқырлы күшімен шақыру.
Басқа жерде немесе/када таспен жаңбыр жаудыратын сиқыршыларды жаңбыр жаудырушы деп атайтыны жазылған.
«Ұйғыр сөздігінде» Осман түрікшесінде «Ядачы» деп жазылған «Ядчы» сөзіне «сиқыршы» мағынасы берілген.
«Қырғыз сөздігінде» оны «cay» тас деп атайды: қойдың үштігінде кездесетін, жаңбырдың сезімталдығы бар мыс кішкентай тас.
Скан сөздігінде «немесе тас, бұрын дұрыс қолданылғанда жаңбыр жауады деп сенген тас» десе, ағылшын тіліндегі сөздікте «Йеде» Нұх пайғамбарға Жәбірейіл тарапынан берілген тас болып табылады.
Бұл жаңбыр жауып, жауған жаңбырды бақылауға қолайлы.
Парсы сөздіктерінің бірі Ферхенги Зия «Сенг-и йеде, жаңбырды сиқырлы немесе кереметтей тартатын тас түрі» дегенді білдіреді. Жазбадан кейін «Яда» нефрит екені, нефрит тасын түріктер пайдаланғаны айтылады.
«Екбернамеден» түсінгендей, Саид Эшреф «Резмиеде» былай дейді: «Сенг-и йеде сол дүрбелеңде [яғни шайқас кезінде] жебелерді ату үшін қару ретінде қызмет етті. Йеде жақсы әсерлі тас.
Османлы тарихи фразеологизмдер мен терминдер сөздігінде Ешім «Ежелгі жәдігерлер энциклопедиясына» сүйене отырып, «Бұл ең көне түрік антиквариаты. Ежелгі халықтар оны жаңбыр тасы деп атайды. Көне түріктер бұл таспен сиқыр жасап, жаңбыр жаудыратын болған. .
Йеда, яда, нефрит және жаңбыр моншақ немесе тас, сондай-ақ кремний диоксиді (Fr. Silicate d'alumine) және кальций мен магний деп аталады, зәйтүн жасыл қатты тас болып табылады.
Ол араб тілінде хацер-үл матар деп аталады. Бұл тасқа құрбандықтың қаны жағылғанда немесе суға лақтырылғанда жаңбыр жауады деген сенім болған. Жаңбыр жауып, бұршақ жауып, жел соғып, дауыл соғуы мүмкін.
Қытай деректеріне қарағанда, ғұндар жауларын жауын жауып, бұршақ жауып, қар жауып немесе пеш пен жел жасап жеңген, мұны істей алатын ғұндар болған.
Олар 5 ғасырда күшейген гномдардың (Хуан-жуан) шапқыншылығынан осылайша қорғанғаны жазылған.
Тағы бір жерде 449 жылғы оқиғаларды еске түсірсек, мынадай дерек бар: «Солтүстік ғұндардың қол астындағы юебань халқында сондай абыздар болған, олар ергежейлілердің шабуылына қарсы тұрғанда, олар қатты жаңбыр мен дауыл.
Гномдардың оннан үш бөлігі тасқынға батып, суықтан сынды.
Аббаси халифа Меъмун (М.813-833) өзінің сенімді адамдарына жаңбыр тасы туралы өзіне жеткен сезімдер туралы егжей-тегжейлі зерттеулер жүргізуді және ақпарат жинауды тапсырды.
Олар мұсылман түріктерін жинап, «Яда» туралы мәлімет алғысы келді. Олар «Ядамен» жаңбыр жауатынын білгенімен, егжей-тегжейлі ештеңе ала алмады.
X.-XI. 19 ғасырдан бастап «Яда» туралы мәліметтер исламдық дереккөздерде жиірек кездеседі. Фирдоусидің (939-1020) Шахнамасында «Яда»; Моңғол сед, оризм, цеде, бақсылық және бұл сиқыр; Тулуй ханның тұсында жаңбыр оқиғасы мен Хитай сарбазының күйретіп кеткені, Базур деген сиқыршының сиқырмен жаңбыр жаудырғаны айтылады.
Казвини (1203-1283) космография туралы еңбегінде hacerü'l-metar (=жаңбыр тасы) деген атпен немесе тас туралы былай дейді: «Ол түрік елдерінен әкелінген. Түрлі түсті.
Суға бірдеңе қойғанда аспан бұлттанып, жаңбыр жауады, салқындап, қар жауады.
Бұл атақты жұмыс.
Мен біреудің осылай жаңбыр жауып тұрғанын көрдім
Ежелгі түрік тарихы саласындағы зерттеулерімен танылған Фарук Сүмер: «10 ғасырда түрік жерлеріне саяхат жасадым деген араб авторы Эбты Дулеф Мисар Ибни Мүхелхел Кимек есімді ұлы түрік халқы туралы әңгімелеген. , Ертіс тайпаларында өмір сүрген жаңбырды қалаған кезде тартатын тасы бар екенін айтқаннан кейін.Бұл оқиғаны өз көзімен көргенін алғаш хабарлаған автор - түрік ғұламасы Қасғарлы Махмуд». дейді.
Шығармашылығын хижри 355 (М.966) жылы жазған Макдиси де түркілер арасында қалаған уақытта қар жауып, бұршақ жауатын ерлердің бар екенін айтады.
Әйгілі әлеуметтанушы Ибн Халдун (М.1334-1406) «Мукаддиме» кітабында Сұлтан елінде және түрік елінде бұлттарды сиқырлап, белгілі бір жерлерге жаңбыр жаудыратын сиқыршылар бар екенін естігенін айтады. Ол Хорасанның оғыздармен және қарлұқтармен шекарасында тұрған түріктердің арасында жаңбыр, қар, боран қалаған кезде әкелетін ерлердің болғанын естігенін жазады.
Юсуф ат-Тифаши (1253 ж. өлген) Харземшах Алаеддин Мұхаммедтің (1220 жылы қайтыс болған) әскеріндегі бір түріктің қалаған уақытта жаңбыр жаудырғанын айтады.
Зия Гөкалп бұл сиқырлы тасты көп жерде «яда» тасы деп те атайтынын, кейін оның йеда тасы, седа тасы, «Яде» тасы деп аталғанын, бұл сөздің француз тіліне нефрит деп аударылғанын, парсылардың атын бергенін айтады. бұл тасқа нефрит, бұл сөздің шығу тегі түрік. «Жасыл» сөзінің көне түрік тілінде найзағай деген мағына беретінін жазып, Махмұд Қашқарлы: «Кім «Кашпен» болса, оны найзағай күйдірмейді» деген. Ол күймейтінін айтады, ал екіншісі шөлдеген адам бұл тасты аузына салса, шөлі басылады дегенді білдіреді.
Түріктер ақ немесе қара таза бұл «Каш» тасын найзағайдан, шөлдеуден, найзағайдан сақтау үшін сақинаға салып алып жүретін.
Дереккөздерге сүйене отырып, Қашты матаға орап отқа тастаса, тас жанбайды, мата жанбайды деген З.Гөкалп немесе (сата) тас туралы: «Ол кезде қайнаған суға тасталады, жүгіре бастайды, айқайлайды, содан кейін өледі ...».
Бұл өрнектерден, кем дегенде, қас және немесе бөлек нәрселер екендігі түсініледі.
«Зейну'л-ахбар» (1050 жылдары жазылған) еңбегінде ирандық Муверрих Гердизи (өлім шамамен 1053 ж.), Абдулла б. Әл-Мукаффаның «Рубъуд-дунья» кітабынан ол немесе тас туралы былай деп жазады: «
Нұх пайғамбар Алладан Яфеске есім (намаз) үйретуін сұрайды.
Құдай оның дұғасын қабыл етті.
Яфеске есім (намаз оқу) үйретті.
Яфес бұл есімді тасқа жазып қойған.
Бұл тасты ұмытып кетпесін деп сақтық үшін мойнына іліп қойған.
Осы атпен жаңбыр жаусын десе, жаңбыр жауады.
Егер бұл тас суға тисе, бұл су науқасты емдейтін еді.
Оның ұлдары бұл тасты мұра етті. Оғыз, Қарлұқ, Хазар және сол сияқтылар оның ұрпақтарынан көбейген.
Сосын оның ұрпағы арасында осы тасқа байланысты келіспеушілік туындады.
Оғыздардың қолында тас болды... Түріктердің таспен жаңбыр жауғанын қалайтыны сондықтан».
Мүcmelü't-tavarih бұл мәселені былайша баяндайды: «Яфес әкесінің жанынан кеткісі келгенде, оған: «Уа, Алланың Елшісі, маған берген жердің суын. аз, ол ренжіді. Маған бір дұға үйрет, жаңбыр керек кезде сол дұғамен Аллаға жалбарынамын. Құдай бізге жауап берсін», - деді.
Нұх пайғамбар намаз оқып, Алла Тағала оған есім (намаз) уахи етті. Бұл есімді ұлына да үйреткен. Яфес бұл есімді (намазды) тасқа қашап жазған.
Бұл оның мойнына сүйкімділік сияқты іліп қойды. Ол мұқтаждық үшін Алланы осы есіммен атаған сайын жаңбыр жауып, қар жауады; Құдайды қайта атаса, қар мен жаңбыр тоқтайды.
Ташкөпрүлүзаде Ахмед Эфенди (03.12.1495-16.04.1561) араб тілінде жазып, оның ұлы Кемаледдин Мехмед Эфенди (1552-1621) Осман түрікіне аударған «Мевзуату'л-улум» кітабында «Яда» тасы туралы мынадай мәліметтер бар. жаңбырды өзіне тартатын түріктердің қасындағы тас. Бұл жұмысты көріп, өмір сүрген түріктердің аузынан естігенім осы.
Олар: «Олай болса, аспаннан жаңбыр жауып, айтқандары орындалады», - деді. Расында, атқарылған жұмыстың әсері сонша, аттың басы қар мен жаңбыр астында көміліп жатса, жартысы күн астында жылынып қалады. Біз мұны талай рет көрдік».
Атақты түрік ғалымы Земахшеридің (1071-1144) «Мукаддиметю'л-адаб» энциклопедиялық еңбегінде «Яда» тасы былайша сипатталған:
«Сенг-и йеде: Кейбір тарих кітаптарында Нұх пайғамбардың кемесі Джуди тауында тоқтап, топан су толығымен жойылған кезде ол өзінің әрбір құрметті ұлын климатқа жіберуді қалайды, алдымен оның ардақты ұлы Яфес жіберілді деп жазылған. солтүстік-батыс жағы.оны тағайындады.
Кетейін деп жатқанда әкесінен қажет жағдайда жаңбыр жаудыратын сыйлық сұрады.
Нұх (ғ.с.) бұлттарды салушы Алладан рұқсат сұрау үшін қолын ашқанда, Жәбірейіл оның қабыл болуының нәтижесінде әлемдердің Раббысының есімін әкелді.
ce, бұл жаңбыр жауады.
Оны ойып, жазып, керек кезде тастың жазба жағын аспанға түсіруді Яфеске үйреткен.
Жаңбырдың бұл белгісін түріктер тас, фарштар сенг-и йеде, арабтар hacerü'l-metar деп атаған. .
Қажет кезде жоғарыда жазылғандай жаңбыр жауса, себептерді жаратушы Аллаһ сол мүбәрак есімнің берекетіне жаңбыр жауады».
Эбу Зейд әл-Белхи қайдан немесе тас туралы мынадай мәліметтер береді. «Олардың айтуынша, түрік елінде тау бар екен, осы тауға жеткенде шаң көтеріліп, жаңбыр жаумас үшін малының тырнағына киіз, жүн байлайтын.
Сыбыс бойынша түріктер бұл таудың тас кесектерін өздерімен бірге алып, шөлдегенде бұл тасты суға салып, жаңбыр жаудыратын болған. "
Түріктердің жаңбырды тастарымен жаудырғанын айтқан Ислам әлемінің ең үлкен дәрігерлерінің бірі Эбу Бекир ер-Разидің (Рей 864'лер-925) «Китабу'л-хавас» кітабында берген мәліметтері де осымен параллельді көрсетеді. Белхи: «Түркістандағы қарлұқтар мен печенегтер Түркия елдері арасындағы бір төбеге әскер немесе отар барса, тастардың қараңғы тұманға үйкелісі немесе үйкеліс болмауы үшін жануарлардың тырнағына жүн байланып, олардың жүруін жеңілдетеді. жаңбыр жауады, қараңғыланып, айнала бұлт пайда болып, жаңбыр жауа бастайды.
Маусым қыс болса, тасқын сияқты қатты жаңбыр жауады, жолдар жабылады. Бұл жерден өткендер бұл тастарды алып Түркістан қалаларына және басқа жерлерге апарады».
Жабир б. Хаййанның (Ө.765) «Китабу'л-хавассу'л-кебир» атты кітабында берген мәліметтері Разидің берген мәліметтерімен сәйкес келеді. . Бұл себепсіз бе?
О, досым, бұл тас Хазлеч алқабында болады. Ол алқаптың Алмаз алқабында орналасқан. Бұл алқап - жабайы аңдар көп тараған жер.
Ол жерде арыстандар, жыландар және үлкен жыртқыш құстар бар, адамдар жаңбыр тасы бар жерге келгісі келгенде, бұл алқапта екі жол бар.
Біреуінде жыландар бар және көп пайдаланылмайды. Екіншісінде бұл тастар бар және бұл сенімді жол. Елмас ауданында қауіпті жануарлар жоқ.
Түркістаннан аңғарға түсуге бел буған немесе ауылдан Түркістанға қарай шыққысы келетіндерді көріп тұрғандай боламын.
Бұл жер қашыр, ат пен ірі қара, есек және ірі қара сияқты жануарлардың өтуіне қолайлы, бұл жануарлардың аяқтарының жарамдылығына байланысты бұл тастарға соғылмау үшін.
Әйтпесе, жаңбыр жауып, жаңбыр әкелген қауіп-қатерлерден жануарлардың олардан құтылуы қиынға соғады.
Рази малдың аяғына жаңбыр жаумас үшін киіз байлау арқылы өтетін өткелден алынған жаңбыр тасы Түркістан қалаларына әкелінгенде, жаңбыр жауғысы келгенде, бұл тасты суға малынған күйінде қалдыратынын айтады. ілулі тұрса, жаңбыр жауады.» Риуаятта ол былай дейді: «Яда» тасы қарлұқтар мен печенегтердің арасындағы тау асуынан алынғанын айтқан Рази, егер жаңбыр жаудырғысы келсе, адам кіретінін айтады. су құйып, осы асудың тастарынан бір тасты аузына алып, қолын сермеп, бірден жаңбыр жауа бастайды».
С.Шифайдың Тусиден көшіруі тасты ілу туралы да: "Кейбіреулер мұжық конвертке су құйып, ішіне тас қалдырып, биік жерге іліп қояды. Не ниет, не тілесе, іс шығады. Олар жасайды. сиқыр мен дұға қажет емес».
Жабир б. Хайян өз еңбегінде: «Жаздың ыстық күнінде мына жаңбыр тасын үлкен ыдысқа салып, тостаған суға толғанша осы тастардың бетін ысқыласаңыз, жаңбыр жауа бастайды» деп жазады.
]mo
Қазақтың көшпелі ел деген түсінікке үзілді-кесілді қарсылық! Қазақтың маусым сайые жер ауыстыруының түбінде экологиялық сауаттылық, саясат жатыр.
👍🏻👍🏻👍🏻👍🏻👍🏻🤝🤝❤❤❤❤❤
ХАЛЫҚ ҮНІ
ҚАЗАҚ ТІЛІ
ҚАЗАҚ ТІЛІ
ҚАЗАҚ ТІЛІ ҚАЗАҚ ТІЛІ ҚАЗАҚ ТІЛІ ҚАЗАҚ ТІЛІ ҚАЗАҚ ТІЛІ ҚАЗАҚ ТІЛІ
СССР - это не автоматы с газировкой, а ГУЛАГ и 4 миллиона доносов.
CССР - это маразматики у власти и бедность, как норма жизни.
СССР - это лицемерие. При показном антизападничестве поездка за границу - это поощрение, а вещь из-за границы - небывалая удача.
СССР - это одинаковость во всём. В одежде, в еде, в песнях, в мыслях.
СССР - это дефицит и отсутствие всякого прогресса.
СССР - это коммунальные квартиры, где одна кухня и один коридор на всех. Где слово "сосед" приобретает особый смысл.
СССР - это запрет на выезд за границу, это тюрьма за валютные операции, это запрет на любую политическую деятельность вне рамок компартии.
СССР - это запрет на частное предпринимательство. Запрет на частную собственность, как таковую. У человека нет и не должно быть ничего личного, своего. Человек принадлежит общественному, а не себе.
СССР - это всепроникающая цензура и никакой свободы мнения и распространения информации.
СССР - это постоянно враньё, серость и забитость.
СССР - это пионерские линейки, комсомольские собрания, общественное порицание и осуждение. Унижение перед всеми, размывание и уничижение всякой индивидуальности.
СССР - это повсеместный блат и вымогательства.
СССР - это навязывание милитаризма и имперского сознания с самого раннего детства.
СССР - уравниловка.
СССР - это когда государство делает вид, что платит нам за работу, а мы делаем вид, что работаем.
СССР - это унизительное ожидание подачки от государства.
СССР - отсутствие предметов личной гигиены.
СССР - это убожество быта.
СССР - это чувство бессмысленности и абсурдности происходящего.
СССР - это неуважение к личности. В школе, в институте, на работе - все официально домогаются до личного пространства человека. И это считается нормой.
СССР - это пропаганда из каждого утюга, очереди и пустые прилавки.
СССР - это постоянное ожидание и страх перед войной.
СССР - это пункт в анкетах "ставит личные интересы выше общественных".
СССР - это подозрение ко всем кто выделяется.
СССР - это невозможность читать, смотреть и слушать, что хочешь.
СССР - это очередь за колбасой, где люди теряли сознание.
СССР - это отношение к человеку, как к расходному материалу.
СССР - это графа национальность.
СССР - это беспросветность завтрашнего дня, имитация жизни, как таковой.
СССР - это ненависть к уму и любовь к станку.
СССР - это въедливый антисемитизм спускаемый сверху, доходящий до последней коммунальной кухни.
СССР - это унизительное отсутствие выбора во всём.
СССР - это лизоблюдство и трепет перед начальником. Пресмыкание перед силой.
СССР - это когда цель оправдывает средства.
СССР - это идеология ненависти, зависти и подлости.
СССР - это противоположность свободы, как таковой. Отсутствие свободы передвижения, свободы совести, свободы мнения, свободы мысли. И постоянные декларации, собрания, парады, пламенные речи, шествия, планы, нормы, плакаты, доски почёта, доски позора - огромные, фанерные ширмы, прикрывающие истинную картину вещей.
СССР - это ложь и еще раз ложь. Насильственный изврат человеской натуры. Подмена всех общечеловеческих ценностей.
СССР - самый длительный в истории недобитый человеконенавистнический режим.
И вот мы снова там, за родным Железным забором с колючей проволокой, где дракон может наконец-то с упоением продолжить ненадолго прервавшийся роман со своей едой. На рельсах вероломной войны, по горло в чужой крови, мы с мазохисткой ностальгией скатились обратно на плаху, где уже ждали наши палачи.
История, как хроническая хворь, склонна к рецидивам. А радикальное лекарство одно - своевременная химиотерапия клеток, несущих смерть. У нас этого не случилось, из СССР в «новую Россию» мы перетащились со всеми советскими клопами.
Анна Политковская
Светлая Память!
Салгараулы.жазушы.
Ага улкен рахмет си бизди курткысы келди казир билик ол жагдаиды аитпаиды
Арма ағаиын қазақ деген ел адамзаттын түп атасы ғылымға көз сал ағаиын қазақ сенде бар ғылым басқада жоқ осыны біл қазақ
Енбегьн зая кеткен тарихшы нух г.с.нан тараганбыз улкен тайпалармыз кипчак аргын найман т.б.согыса согыса казак мемлекеть курылган
Қойшығара аға, Түркі Әлемі газетіне шығарған бүкіл мақалаларыңызды кітап қылып шығарсаңыз, ютубқа электрондық кітап, әрқайсысын жеке пост қылып шығарсаңыз абзал болар еді.
Түркі Әлемі газетін көпшілік оқымайды.
🇰🇿🇺🇿🇹🇲🇦🇿🇰🇬🇹🇷🐺🇲🇳🇭🇺
Лайк басып коментарий жазындар.
Біздің тарихымыз Түркі қағанаты Ғұндардан басталған. Кейінірек жеке жеке хандықтар болып яғни Найман Меркіттер т.б өмір сүрдік..Жаңа заманның 1206 жылы Түбі түркі Шың құз хан бүкіл түркілердің басын қосып етек жеңімізді жинадық...Алтын орда заманында империя едік..Қазіргілер 1456 жылы Қазақ хандығы құрылды деп басымыздағы бөркімізді аттық...бирақ бұл ең улкен тарихтағы қателік еді Неге ??? Себебі Түбіміз бір туркілер туысхан екі мемлекетке бөліндік және 250 жыл бір бірімізбен соғыстық санымыз азайды соның кесірінен Кезіндегі вассалымыз болған славьяндар бізді бағындыруды бастады және 300 жыл отарына айналдық солардың....Өзегің өртенетін ащы шындық осы...Кезіндегі құлымыз біздің басшымыз болды....
Ең өкініштісі Шығыс Түркістан Сталин бұйрығымен 1952 жылы Қытайдың уысына кетті
Түрик емес турки дегенимиз дурыс шығар
Моңғол.
Комменттербі оқып, жынданып кетуге болады, айналайын ағалар, бауырлар, қанша ғалым болсада бір интервьюдан тарихты немесе басқа ғылымды ұғыну мүмкін емес, кітап оқып, ғылыми мақалалармен танысып өз ойларыңызды жазыңыздаршы. Сіздер осынша сауатсыз болсаңыздар келесі ұрпақ не болмақ.
P. S. Біз түрікпіз, қырғыз да, өзбек те, осман түріктері де және т. б. Өйткені Бумын қаған, Күлтегіндердің Түрік қағанатынан шыққанбыз. Нүкте.
Мен ғылыми дәлді жақсы көремін. Қазақ тың осы жерді мекен еткен бес ғасыр болғанын антропологиялық ғалым жақсы 90ға келген есімін ұмытып отырмын сол кісі ғылыми дәлелдеп берді. Қазақ тың бас сүйегі басқа ұлтан бөлек әр ұлттың өзіндік ерекшелігі бар екені анықталды үлкен рақмет ол кісі ге . Ғалиа Қамбар бек қыз ғалым Иран нан 10 ғасыр дағы қол жазбаны алып келді . Онда Баласағын қаласы ұшін Қазақ рулары қаңлы қыпшақ Қырғыз дармен соғысты ...деген жазба дерек .
Оразақ Смағұлов о кісі
Аға қазақтың тарихына байланысты біраз бейнесұхбаттар жасасаңыз жақсы болар еді
БССМИЛЛА РАХМАН РАХИМ АЛЛАНЫҢ МЕЙІРІМІ ШАПАҒАТЫНА РАХМЕТ АЙТАЙЫҚ , РАХМЕТ АҒАЙ КЕШІРІҢІЗ , АСТАРЛАПТА АЙТЫП ОТЫРСЫҢЫЗБА
36 жылда бір жазушыны білмеймыз
Біз , түрік емес , түркі міз.
😂Түркі
монгол.
МЕН ҚАЗАҚПЫН КӨШПЕНДІ БОЛУ ҮЯТ ЕМЕС МАҚТАНЫШ ТАРИХТЫ ЖЕҢІСКЕ ЖЕТКЕНДЕР. ЖАЗАДЫ ТАРИХ ТОЧНЫЙ НАУКА ЕМЕС.
Oğuznamelere göre Nuh’un Yafes adlı oğlu Ural dağına yerleşmiş. Yafes’in oğlu Türk ise Issık gölü etrafına yerleşmiş
Оғызнаме кітабында Нұх пайғамбардың ұлы Яфес Орал тауының айналасына қоныстанған. Яфестің Түрік атты ұлы Ыстық көлдің айналасына қоныстанды
Ол заманнан келе жатқан Тарихымызды Мектепке енгізіу тарихты дұрыс болған жощ қ əр жерден орыстікі қиқым сиқым сондай оқыдық жөнді тарих болған эоқжоқ
біздерге аты тарих дұрыс тарих оқымадық қиқым сиқым бірдеңелерді оқыған болдықкəзіргі балдарға оқытыу керек білсін Үріктен бастап оданда əрібен оқысын
Ои ракмет осылаи аитып жеткизеберуимиз керек
Танба Шыгыс-хана ТАРАК у каждого рода казаков есть свой Танба
Жалпы көшпенді деген сөз ақылға симайтын сияқты...
Кім өз тарихында көшпенді болмаған ?!...
Анау отырықшымыз деп отырған батысың , Америкаң көшіп , қонбап па ?! Орыс байқұс орманнан шығып ел болғаны өтірік пе , бәріде бір кезде жабайы болған ...Тіпті осыларды жабайылықтан құтқарған біздің ата - бабаларымыз ғой .
Аттила Рим империясын құлатып , сол кездегі Европадағы құл иеленуші қоғамға азаттық әперді емес пе ...Енді келіп сол құлдардың тұқымдары ( ішінде сасық орыс та бар...) бізге ақыл айтады , бірақ заман ауысып тұрады , кешегі құлдың бізге дікіңдегені ол да бір өтпелі кезең , Алла жазса Түркінің күні қайта туады ...
Мәңгі мына дүниеде мәңгілік еш нәрсе болмайды. 40-жерден айтсаң да мәңгі бола алмайды. Онанда қыяметке дейін Елімді ,тілімді, жкрімді сақта Жаратушы Аллам деп Құдайдан сура.
Бөліп алда билей бер деген ғой
Оң түстік американың таипаларының тілдері тұрмыс тіршілігі қазақ халқына жақын сібірдегі ұлттардың түріде тіліде бізге келеді оы халықтардың бəрі америкадан келген түрікке тілді үиреткен ғұндар біздің аталарымыз түрік тіүі деп түрік тектес деп аиту қате оны болашақ аиқындаиды
QALYQ ÜNİ
Түркі тілдес халықпыз ,әр ұлттың өз тарихы бар,550 жыл хандығымыз болған қазақпыз,біз ең ежелгі көне халықпыз, арғы жағын шатыстырғанды кою,түрк болды,моңғол болды деген әңгіме не керек осы , түрмен,өзбек,тәжік,азербайжан ,біз түркпіз демейді,біздің Қазақ әйтеуір біруеге шатыстырадыда жүреді, Біз Қазақ Рухы биік халықпыз,басқа бос керек емес!
Моңғолдар мен тәжіктер түрік тілінде сөйлемейді.
😂
Arkadaşım 550 yıl önce gökten zembille mi indin?
Ғалымдар оттай бермесін.Казак өз шежіресін Әлімсактан, яғни Сак Әлемінен бастайды.Улт атауы да соны растайды Кассак,Казак.Турік ол Оғыз халкы, және тілдері бөлек,тусініксіз.Казактын нағыз Азаматтары баска улттарга жалтактамандар!
Осы киси казак тарихын тереннен зерттеген осы киси жазган китабин кайдан алса болады екен
Стан деген сөзді алып тастау керек.қазақ елі деу керек.түркістан ды түркікент деп атау керек.
Қазақтың түбі түрік па , мүмкін түріктің түбі қазақ шығар, қазақ көшпенді болу арқылы даңқты, текті, қасиетті! Көшпенді болмасақ, құримыз. Отырмыз қамалып, төртбұрыштың ішінде, дами алмай. Адам қозғалыста болу керек,рухани даму үшін!!! КӨШПЕНДІ болу арқылы қазақтың бәрі әулие болған. Отырықшы боламыз деп, исламист боламыз деп құрыдық.
Қойшығара Аға , Мұхит Сыдықназаровдеген ғалым Европа картасын тауыпты ( тик токта ) Картада 1598 жылғы Қазахия хандығы картасы бар .
Қойшығара Аға, Мәңгі , Алла . Ұлт та адам сияқты өледі. Мақтану , тек , Аллаға жарасады. Ежелгі түріктерді, моңғол руларын қуалай берсек, Шариғаттан адасувмыз мүмкін . Салыстырыңыз, Ашина , қасқыр кейпіндегі жынға , және қытай сияқты бұлт кейпіндегі жынға табынсақ. Оларға тәуелді болып қаламыз . Оларды айтқан сайын жындар қанға кіріп еліріп түрікті, Тәңіршіл Шыңғыс , Жошыны мақтаймыз. Шаман якут болып, Ресейге , Тәңіршіл болып қытай боламыз. Бұл сенімге кірген адамды тоқтата алмайсыз . Үш жүзге жіктелген қазақ, лрыс тілді, тәңіршіл, христиан, шаман болып жіктеле ме? Бізде Дінтану ғылымы дұрыс дамымаған.
Алдымен , Алла жынды жаратқан . Соң адамды. Жын , шайтан мен Періште адамның қасында жүреді . Періште жақсы ой салса , жын адамның мойнында жаман ойға жетелейді . Алла, Жын мен адамды Өзіне құлшылық ету үшін жаратқан. Аруаққа табыну, күнә
Оган дей!н -Алаш,Алашаа дей!н-Аз!рбай-Азар.
Қазағым сонша мәңгүрттенгенғой қанша айтсаңда ұқпайды орысқа қарай жәутеңдей берді. Мойнымда қамыт бар деп
Мен Ежелгі Зороастризм сеніміндегі ( Наурыз мейрамы) Иран тілді Скифтердің ұрпағымын , Ашина қасқырға табынған ежелгі түркі болғым келмейді. Түркістан маңында Скифтердің эфталит патшалығы болған . Оларды түріктер басып алып түрікше сөйлеткен ( Қобланды батыр ( әйелі Құртқа ( қаншық қасқыр ): Аяғыммен күрес деген Скиф батырын ( қызыл бас ) жеңеді. Түрікше сөйлеген Скифтерді парсыша Сақтар деген. Қазір өзбек жерінде Скифтердің Иран тілін сақтаған тәжіктер тұрды Олардан Бухари , Ибн Сина тб ғалымдар шыққан . Кейін қазақ жерінде шамандық түріктер мен Тәңіршіл моңғол рулары тұрды. Оларды Исламға тартқан Өзбек , Шейбанид Әбілқайыр , Керей хандар тартты. Оларды көшпелі өзбектер деді Исламда Мәңгілік ел сөзі ,ауыр күнә . Мәңгілік Аллаһ! Мұсылман Щейбанид Әбілхайырға тәңіршілдер бағынғысы келмед. Кейбір дерек бойынша Жәнібек пен Асан қайғы аруаққа табынушы адамдарын ертіп , Азербайжанда Қазақ хандығын ( Хазарлар жерінде). құрды . Жәнібек , мұсылмандық пен түріктердің , моңғол руларының діние сенімдеріне еркіндік бергісі келді. Моғолстан билеушілері ( моңғол рулары ) елге Исламды күштеп енгізгісі келді. Бұған ел көтерілді. Есенбұғаға мұсылман қараханидтер ұрпаағы тұратын Шуды басқару қиынға соқты . Ол бұл жерді Керейді шақыру арқылы басқарғысы келді. Керей Шуға мұсылмандықты қолдаған көшпелі өзбектерін ертіп, Шуда Шейбанид Әбілқайыр қалағандай мұсылман Керей мемлекетін құрды.10 жыл басқарды . Соң үш ұлы . Мұрындық елді 30 жыл басқарып, мұсылмандықты түсінетін сарт - тәжіктер елі Самарқанға жетті ( қызының қолына барды ) Осы тұста Жәнібек хан бір топ әскерлерін ертіп , Шуға , Керей ханға келді. тәңіршіл Асан қайғы жерұйық іздеп, Ұлытауға , соң Сыр бойына барды.Жәнібек Шуда хан болды деген дерек жоқ. Кейбір қазақтар Азербайжанның қазіргі қазақ районында албандармен қалып қойды. Ал, қалған қазақтар шоқынып , орыс , украин казактарына айналулары мүмкін ( Ермак - Ермек ). Дон казактары 1613 ж МРомановты Ресей патшасы етіп сайлатты. Мұрындық Самарқанда жүргенде Жәнібектің 5- ші ұлы Қасым билікті тартып алып , Аруаққа , тәңірге табынған батырлар көмегімен Жәнібек қалаған Қазақ хандығын құрды . Шейбанидтерді Адайлар жаққа қуды . Жәнібек пен Керей , дос деген аңыз таратты . Керей ұрпақтары жайлы деректер өшірілді. Елді 30 жыл басқарған Мұрындық әлсіз хан болып көрсетілді Жәнібек ұрпақтары Өздеріне ыңғайлы тарих жазғызды . Елден береке кетті . Әртүрлі сенім араласқан Қазақ хандығы құлаудар сәл қалды . Хақ Назар хан жас кезінде қиындық көп көрді , Башкирияда тұрды дейді. Бұл кезде Түркістан маңында Қарақалпақтар, қият ( Шыкғыс хан қият руынан), қоңырат, мүйтен рулары тұрған . Мүмкін, қырғыздар. Ақ Төбеде қырғыз руы бар. ХақНазар осы халықтарды қазіргі қарақалпақ жеріне қуды ( Ол жерде Адай батыры Ер Қосай жатыр . қасында Найман көл көлі бар. Одан кейін Тәуеккел хан қалмақтармен Бұқараға жетіп , Самарқанда қайтыс болды. Дінде бірлік болмауының кесірі , Сылқым Жәңгір жоңғарға үйленіп , Одан Тәуке хан туады ( жиен ел болмас) . Тәуке хан қазақты Үш Жүз конфедерациясын құрды Ресеймен келіссөз жүргізді. Жалаңтөс ерлігінен кейін қорқып , Кіші Жүзді бағынышты еткісі кеп, Ұлы , Орта жүзден Кіші Жүзге Жеті руды қосты . аруаққа табынатын батырларды қолпалтады( Кейін Ресей батырдың бір оқтық екенін көрсетті). Кіші Жүзді жауға қой деп еліртіп , қалмақпен соғыстырды ( Бұл жинақталған тәжірибе кейін Әбілқайырдык Аңырақай шайқасында беделін көтеруге көмектесті.). Қалмақтар Кіші жүз ортасындағы буферная зона еді. Ресей патшасы қалмаққа да, жоңғарға да мылтық берді. Сөйтіп қазақтың соры қайнады . Тәуке нағашыларына " арқа сүйеп " : Ұлы Жүзді малға қой деп бейғам қалдырды . Нәтиже, жоңғарлар Жетісуды иеледі ( Шонжа , Чемо алған ) . Соң , Жетісуды Көкшетау Керейлері азат етті. Ал, Шпйбанид Әбілқайыр мұсылман көшпелі өзбектерімен қазіргі Өзбек жеріне келіп , мұсылман сарт - тәжіктерді біріктіріп, отырықшы өзбек ұлтын құрды . Шейбанидтік өзбек, Өз Ағам , Сарт, садағам мәтелі қалды . Қазір өзбек тарихшылары көшпелі өзбектерді : Шейбанидтермен қыпшақ тайпалары өзбек жеріне қоныстанды ,- дейді. Өкінішке орай қазақтың тегінен аруаққа табынушы түрік екенін іздеген түрік рулары , түрік атын жамылып , тәңіршіл Шыңғысты , Жошыны , қазақ дейтін моңғол рулары Шейбанидтердің , Керей хандардың атақты Өзбек ханның Шариғат жолымен жүрген көшпелі өжбектердің ұрпақтары екенін жасырғысы келеді . Оған , Қазақты Шариғаттан шатастыру үшін Ресей мен Қытай тарихшылары жел береді . Тәңіршіл болу , қытайлану деген сөз. Жәнібек хан қалағандай қазақ бірнеше сеніиде болса , ұлтқа қауіп. Бұрын Семей жерінде жоңғар буддистерінің жеті тұоағы болыпты . Соны орыстар Семипалатинск атаған. Неге бұны елге түсіндіріп , Семей қаласын Алаш атамасқа? Туран Одағына тәжіктерді де кіргізейік. Турік емес , Туран Одағы тиімді сияқты , бұйырса.
HALYQ UNI
Түріктер қазақты көрсе атажұрт дейді,Түркстанға Келеске келіп атажұртқа келдік деп құран оқып,топрақ әкетуде,қахозданған уақытта көшіп барған қазақтарды қалай қабылдағанын айтайық
Міндетті түрде дұрыс, қазақтардан көшпенділер деген атауды бұдан әрі алып тастау қажет, көшіп, қонып жүрген жерді, өздерінің территориясы деп, атап қалыптастырған деген түрлі данышпандардың бұрмалау ұғымдарынан айырылу керек...