Modyfikacja JBL - uzupełnienie i trochę informacji o zwrotnicach głośnikowych

Ten film jest rozwinięciem i uzupełnieniem poprzedniego materiału, bo okazało się, że zabrakło trochę czasu, aby omówić wszystkie wątki. Celowo zamieszczam go tego samego dnia, żeby osoby zainteresowane tematem mogły potraktować materiał jako jedną całość.
Pokazuję np. zapisane przebiegi charakterystyki zmodyfikowanych paczek (o czym wspomniałem w 1 części) i porównuję oryginalny, nowy głośnik JBL 2023H z moim przetwornikiem 12” zamontowanym w tej samej obudowie. Muszę b. wyraźnie podkreślić, że pomiary wykonywane w pomieszczeniu warsztatowym zawsze obarczone są pewnymi błędami, wynikającymi choćby z jego rezonansów i innych czynników, które nie występują w sytuacji, gdy głośniki bada się w komorach bezechowych czy nawet na wolnym powietrzu. Drugą kwestią jest to, że ja wykonuję pomiar stosując ciągły sygnał szumu różowego, a nie przemiatanie bardzo krótkim sygnałem sinus, co również wpływa na wyniki, choć niekoniecznie negatywnie w każdym aspekcie. Warto np. wiedzieć, że firmy b. często w materiałach reklamowych podają mocno „uśrednione” wyniki pomiaru, stosując właśnie tak szybkie przemiatanie, że uniemożliwia to wykazanie nierównomierności charakterystyki amplitudowo-częstotliwościowej.
Na ten „wybieg” zwrócił mi już uwagę kierownik komory bezechowej na Politechnice Warszawskiej, gdy na początku lat 90 badałem tam wiele swoich głośników. Wręcz pytał mnie, czy chcę mieć zapisaną charakterystykę „handlową” czy rzeczywistą. No właśnie….
Inna sprawa, że „dążenie do ideału” czyli maksymalne wyrównanie przebiegu, niekoniecznie musi być najbardziej istotne w sprzęcie estradowym, bo co dobre czy wręcz konieczne np. dla monitorów studyjnych, nie zawsze sprawdza się w innych okolicznościach.
Jednak jeśli wykonujemy pomiar porównawczy w „amatorskich” warunkach i zdajemy sobie sprawę z jego „fizycznych” ograniczeń, to i tak możemy wyciągnąć wiele ciekawych wniosków. Jednym z nich jest np. stwierdzenie faktu, że profesjonalny, drogi głośnik JBL z czasów, gdy ta firma nie produkowała jeszcze „zabawek” dla supermarketów, w niczym nie góruje nad wyrobem PMP z podobnego okresu, a śmiem twierdzić, że w kwestii trwałości jednak mu ustępuje, bo np. zawieszenia i niektóre membrany JBL-a nie wytrzymują próby czasu, a głośniki PMP pod tym względem się niemal niezniszczalne. W tym kontekście można zerknąć do opublikowanego wcześniej materiału o naprawie głośników JBL wykorzystywanych w podobnych zestawach instalacyjnych:
• Przymiarka do naprawy ...
Jeśli chodzi o zwrotnice głośnikowe, to jest to „temat rzeka” i trzeba by mu poświęcić co najmniej jeszcze 2 odcinki cyklu w całości, żeby choć z grubsza ogarnąć wszystkie kwestie. Mam nadzieję, że film wyjaśnia, dlaczego nigdy nie podejmowałem się wykonywania samych zwrotnic na zamówienie, przeznaczonych do cudzych zestawów głośnikowych. Wiem, że są firmy które się tym zajmują i całe szczęście, bo ja nie muszę:)
Jednak filtry pasywne, czyli zwrotnice prądowe, to w pewnym sensie „zło koniecznie” więc wszędzie gdzie tylko jest to możliwe, zdecydowanie lepszą opcją jest stosowanie filtrów małosygnałowych, czyli crossowerów aktywnych (analogowych lub cyfrowych), włączonych między źródło sygnału a wzmacniacz. W najprostszej wersji będzie to system dwudrożny (Bi-Amp) o czym pisałem już 26 lat temu, ale artykuł nic nie stracił na aktualności:
pmpproaudio.pl...
A skoro oba zamieszczone filmy omawiały kwestie zastępowania oryginalnych głośników innymi, to polecam mój 3 częściowy artykuł poświęcony dokładnie temu tematowi:
pmpproaudio.pl...
pmpproaudio.pl...
pmpproaudio.pl...
Jest tam mnóstwo informacji, dzięki którym można uniknąć typowych błędów popełnianych przez osoby, które we własnym zakresie podejmują się takich działań. Podobnie jak wiele innych moich artykułów, ten cykl nie ma żadnego odpowiednika w publikacjach w języku polskim i nie sądzę, żeby w ogóle ktoś „porwał się” na takie potraktowanie tematu, bo niewiele jest osób, które samodzielnie projektowały i wykonywały głośniki z własnych podzespołów i jednocześnie zajmowały się ich serwisem przez prawie 40 lat. Szczerze mówiąc, znam tylko jedną taką osobę...