ฝึกจิตรู้นอก รู้ใน *จิตอัตโนมัติ* ตอนที่ 2 ชีวิตเปลี่ยน มีแต่ความโชคดี ชีวิตใหม่

ทางธรรม จิตจิตอัตโนมัติเป็นการพักจิตเข้าสู่สมาธิ คือ สติ สมาธิ ปัญญาทำงานโดยอัตโนมัติ
จิตอัตโนมัติ สติปัญญาอัตโนมัตินี้เข้าสู่สมาธิคือความสงบพักจิตเข้าสู่สมาธิเป็นกำลังอันหนึ่งทางจิตใจ แล้วธาตุขันธ์ก็ได้กำลังมาหมุนอันนี้อีกสติปัญญาอัตโนมัติพอจากนี้หมุนเข้าไป ละเอียดละออเข้าไป ๆ แล้วก็เชื่อมโยงถึงมหาสติ มหาปัญญา
หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโนกล่าวว่าพระอนาคามีจะมีสติและปัญญาที่ทำงานเป็นอัตโนมัติจนเป็นมหาสติและมหาปัญญา
ในพระสูตร มีคำกล่าวว่าพระพุทธเจ้าทุกพระองค์ทรงแย้มพระโอษฐ์แต่ไม่ทรงพระสรวล บางคัมภีร์มีมติว่าผู้ที่เป็นพระอรหันต์ย่อมไม่หัวเราะ การแย้มยิ้มของพระอรหันต์มาจากกิริยาจิตที่ไม่มีเหตุบุญบาป กิริยาจิตที่ยิ้มโดยปราศจากเจตนาจึงมีเฉพาะกับพระอรหันต์
เป็นความผ่องใสอัตโนมัติซึ่งท่านละหรือไม่ติดแล้ว
หลวงปู่ดูลย์ อตุโล อธิบายว่า “หสิตุปปาทจิต” เป็นกิริยาจิตของเหล่าพระอริยะเจ้าเพราะรู้เท่าทันเหตุแห่งการปรุงแต่งแล้วจึงมีอิสระด้วยตนเอง พระอริยเจ้านี้หมายถึงพระอรหันต์
หลวงปู่หล้า เขมปัตโตกล่าวว่าพระอรหันต์จะมีสติที่มีญาณร่วม ไม่ต้องลำบากรักษาสติ
สำหรับพระโสดาบันและพระสกิทาคามีจะมีสติสมบูรณ์เท่าทันอารมณ์หยาบ สติมีความรวดเร็วเท่าทันกิเลสที่จรเข้ามา จึงยิ้มอย่างพระอริยบุคคล พระอนาคามีก็ยิ้มอย่างพระอนาคามี จิตตื่นแล้วจากความอยากทางโลกที่แม้เคยฝังลึกอยู่ในจิต ยิ้มมีความสงบเย็นและมีแต่เมตตาเป็นพื้น
หลวงพ่อทิวา อาภากโรชี้ว่าพระอริยบุคคลตั้งแต่พระโสดาบันขึ้นไปจะมีเมตตาเป็นอัตโนมัติเพราะสะสมเมตตาจนมีผลต่อจิตแล้ว