Bilinçaltımız hayatımızı nasıl yönetiyor? Özgür irademiz var mı?
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 16 ก.ย. 2024
- "Incognito" ve "Beyin" gibi kitapları tüm dünyada çok satan ünlü nörobilimci David Eagleman, beynimizin nasıl çalıştığı, bilinçaltının hayatımızı nasıl etkilediği ve özgür irademiz olup olmadığı gibi sorulara yanıt veriyor.
Çeviri: Gülener Kırnalı
Bilinçaltımla birlikte keyifle izledik...
😁
takip ettiğim en yararlı ve insana gerçek anlamda katma değer sağlayan bir kanal. umarım geniş kitlelere ulaşır
Bu videonun farklı bir çevirisini izlemistim ve çoğu yerinde hiç bir şey anlamamıştım. Şimdi de bu versiyonu izleyince çeviri kalitesinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anladım. Emeğinize sağlık.
bu yaptığınız en basit anlamda bilimi, bilgiyi daha da normalleştirmek demek ve bilimi, bilgiyi normalleştirmek demek geniş açıdan baktığımız da hiç de basit bir şey değil :) teşekkürler
Hayata ve beynime bakış açım bu saaten sonra çok değişti aydınlandım resmen emeğinize sağlık teşekkürler
1:27
David:Joel and Janny
Tercüme:Ayşe ile Ahmet
Nietzschenin bir lafı var, “Özgür mü diyorsun kendine? Sana hükmeden düşünceni duymak isterim, bir boyunduruktan kaçıp kurtulduğunu değil!” diye.Bu hükmeden düşünce de inanç, yani inandığın şeyler olsa gerek ki insanın inançları değişebilir.Değiştikten sonra zaten komple yaşam anlayışı ve yaşayış biçimi de değişiyo.Bana kalırsa inançlara gelene kadar her türlü enformasyon ya da iddia aslında bu inanç şemasıyla alakalı.
Hızır gibi yetişen çeviriler
Anladığımı sizlere bir örnekle açıklamak isterim.Bir bahçıcan ve bir bahçe düşünün. İçerisinde çok çeşit ekosistemde canlılar ağaçlar türlü türlü bitkiler onlarla münasette olan toprak ve canlıları gibi çok karışık etmen var. Bir bahçıvan olarak bu ne karmaşık bir sistem ben bunun neresindeyim yahu dedirtiyor adama tabi. Ama o karmaşık bahçenin yaşam kaynağı olan suyunun vanasını açmak gibi küçücük bir vazifeyi bizim bahçıvan üstlenmiş. Bahçe ne kadar karmaşık ve senin kontrol dışında olan ne kadar etmen olursa olsun oranın hayatı senin o bahçeyi sulayan kaynağının vanasını döndürmek gibi küçük bir el hareketine bağlı. Yapılan işin küçüklüğü veya videoda anlatılan çok az irade var gibi anlaşılan nokta aslında insan ve alakalı olduğu şeyler noktasında en değerli olandır. Olduğumuzdan daha yetkin bir şeyi sorgulayabilmek gibi büyük bir olay karşısında ağzımız açık kalacağına bunu sorguladıktan ve bunun üzerine kitaplar yazılacak kadar ileri gidildikten sonra yok arkadaş çok inceledik kitaplarda yazdık ama çok az irade varmış demek akla aykırıdır. Bunu sorgulayabilmek bile büyük bir algımız ve irademizin (büyüklüğü küçüklüğü noktasından değil) en değerli olanının bizim elimizde bizle bir bütün olduğuna bir kanıttır.
Özgür irade ile bahçıvan arasında kurduğunuz metafor hatalı, dikkat ederseniz bir karar almaya giden sürecte beyinde günlerce hazırlık aşamasından geçip beynimiz tarafından önümüze sürüldüğünü söylüyor,ve bu süreçlere hiçbir erisimimiz yok,yani hadi şu andan itibaren sorgulamaya başlayayim demiyorsun hiçbir zaman,beyninin bir yerlerinde işlenen rahatsızlıklar var sistemle alakali,veya ailenle veya otoritelerle, kimse hadi sorgulamaya başlayayim bugün demez :D arkaplanda işleyen karmaşık süreçlerin bir sonucu olarak sorgularsin,ki seninle aynı şartlarda yaşayan bazıları da sorgulamaz çoğu şeyi,yani işin genetik boyutu da var baktığın zaman,velhasıl bahçıvan da bir belirlenime tabii burada..
Yanlış anlamazsanız mesleğinizi öğrenebilir miyim ?
Bahçivanın bahçeyi sulama seçiminin özgür irade ile verilen bir karar olduğunu sana düşündüren nedir?
@@averroes1834 kardeşim evet beyin işte mesela acıktığında yemek yeme isteğini senin yemek yemeye ihtiyacın olduğunu söylüyor ama karar yine senin yemek yemekte yemek yememekte senin tercihin sen bir anda elini yemeğe kendin deilde beynin eline hükmetmiş ve elini beynin hareket ettiriyor olsaydı elini sen deil beynin kullanıp her acıktığında beynin zorla sana yemek yedirmesi garip ve saçma gelmiyormu evet kabul ediyorum hislerimiz bizi yönelitiyor ama iradeyi elden almıyor mesela kalbimin 7/24 atması benim iradem dışında olan birşey öyle deilmi ? ve beynini de sen kullanıyorsun vicdanen düşün azcık mantıklı düşün elini vicdanına koy eğer bir robot olsaydık müslüman ülkede doğan herkes müslüman olurdu ateist olmak imkansız olurdu deilmi ? hata bazen babası imam olan çocugun bile ateist olduğu görülmüştür bu kısacası sadece doğduğun ortam ile alakalı değil eğer öyle olsaydı kesinlikle irade olmasaydı babası imam olan ateist olması çok zor hatta imkansızdı şuan elini sen kullanıyorsun bunu gerçektede biliyorsun bu bilim denilen şey naturalizm ile örtüşünce böyle oluyor zaten ulan libet deneyi oluyor naturalistler materyalistler aha özgür irade elden kalktı hahaha hihhihhihi kusura bakma bok kalktı bizde gerçek sanıyoruz halbuki deneye bakınca her bok ortaya çıkıyor libet deneyinde karardan önce ruhun müdahalesi olduğu açıktır bence :)
Harika olmuş, nokta atışı videolar çeviriyorsunuz, tebrikler...
Ayşe ile ahmet gibi :)
Aynen
Bu konuda daha önce de çeşitli belgesel, program vs. izledim, bizim dışımızda bilinçaltımızın veya beynimizde gerçekleşen çeşitli bağlantıların kararlar alındığından söz ediliyor, o vakit "biz" dediğimiz şey nedir? Yani bilincimiz, bilinçaltımız ya da beynimizdeki çeşitli işlevler değilsek zaten neyiz ki biz? Bu çerçevede, insanın yaşadığı, tecrübe ettiği veya maruz kaldığı şeylerin onu etkilediği muhakkak, ama bunların ötesinde kendini geliştirip bambaşka dünya görüşü, zevkleri ve davranışları olan birine dönüşmesi ve böylece bilinçle verilen kararların da bu çerçevede gerçekleşmesinin mümkün olduğunu düşünüyorum.
Buna ek olarak, videoda öne sürülen düşünceden, seri katilleri özgürce seçim yapamadıkları deterministik bir süreç nedeniyle haksız yere yargılayıp cezalandırdığımızı anlıyorum, yani başka seçenekleri zaten yoktu zavallıların.
Kendini geliştirmen zevkli dünya görüşü gelişmiş bi insan olman bile sana değil tecrübelerinin bunun doğru olduğuna seni dayatmasına bağlı. Zevkli vs bi insan olduğunda da zamanında zevkli bi insan olmanı sağlayan şartlar önüne gelen hayatta neyi seçeceğini belirliyor. Yani özgür değiliz. Ve belli bir kader var. En azından bu bana böyle geliyor. Peki o zaman yaptıklarından sorumlu mudur insan ? İnsanın seçeneği yoksa bu onun varlığını önemsizleştirmez mi?
@@soulessgirll881 yaptıklarından elbette sorumlusun. evet acımasızca fakat kader onu yönlendirecek kısıtlı bir direksiyonu eline veriyor. çevreni susturabilmeyi zihnine kelepçe takabilmeyi öğrendiğinde.
“”Kader; yolun tamamını değil, sadece yol ayrımlarını verir
Güzergah bellidir
Ama tüm dönemeç ve sapaklar yolcuya aittir
Öyleyse, ne hayatın hakimisin
Ne de hayat karşısında çaresiz””
Merhaba emeğinize sağlık. "unconscious"ı Türkiye'deki psikologlar bilinçaltı olarak değil de -bilinçdışı- olarak bahsediyor diye biliyorum. Subconscious bilinçaltı için daha mantıklı gibi.
çok verimli bir video olmuş emeğiniz için teşekkürler
Yani ben aslında bu videoyu izlemek istemedim bana şu an bunu bilinçaltım izlememi söyledi
Harikasınız ellerinize sağlık
düşündüklerimizin ve yaptıklarımızın bırcogu onceden belırlenmıs dıyordu bır kısımda evet zaten bız buna KADER dıyoruz tanrının bıze cızdıgı yoldur bu
Foucault da sosyal sistemin insanları belirlediğini iddia ediyor. Lacan gibi düşünürler de bilinçdışının davranışları nasıl belirlediğini ortaya koymuş. Bu durumda özgür irade yok ya da çok az. O halde hukuk sistemi başta olmaz üzere diğer sistemler (eğitim, ahlak vs. ) nasıl düzenlenecek?
Özgür irade var ama bir ilizyon diyor adam
Bu yüzden yaptırımlar yapılan yanlışa ceza vermek amacıyla değil, topluma zararı dokunma potansiyeli yüksek olan kişileri çoğunluğun yararı adına toplumdan uzaklaştırmak adına olmalıdır.Bir katili kendi iradesiyle yanlış seçim yaptığı için değil, topluma zarar vermesini engellemek amacıyla hapsetmeliyiz.
@@cevikcukurova4197 Katılıyorum... Yani pragmatik çözüm... Diğeri tanrısal yargılama olur...
müthiş
Kim olduğumuzu, iç dünyamızı değiştiremeyiz, ama kimliğimiz ile ne yaptığımız irademize bağlıdır.
neden? net bir yoruma varabiliyorsan bir şeyler bildiğini varsayıyorum. eldeki bilimsel bulgulara göre bu konuda net bir sonuca varamayız
yoo
kim olduğun,iç dünyan kimliğini belirler.Kimliğin de ne yaptığını belirler.Kim olduğunu özgür iraden ile seçemiyorsan,ne yapacağını da özgür iraden ile seçemezsin.
Hayatın sana karşı yapmış olduğu hamlelere karşı verdiğin cevap (duygusal mantıksal alt kategoride bir çok seçenek vardır.) Bu seçenekleri görebiliyor ve mantıksal olarak seçim yapabiliyorsan irade vardır...
sorun da şu zaten mantıksal seçimi özgür irademizle mi yaptık?
insan ne yapacak olursa olsun içinde ona muhalefet eden başka bir öge daha var gibi. su içecekse içmesi yada ertelemesi, yemek yiyecekse şunu yada bunu yemesi, spor yapması yada dinlenmeyi tercih etmesi vs. bu ve benzeri örnekler bir ölçüde de olsa özgür iradenin var olduğunu göstermez mi?
konuşma metnini açarak ingilizceyi de takip ediyorum çok güzel imkan
aslında baktıgımızda her turlu yol bır tanrının oldugu ve duzen yaratıp bıze yol cızdıgını kanıtlıyor
ayşe ve ahmet
Fevkalade,,,
Müthiş !!
bellki de bu uzun bir konuşma. temel bilgiler olmayınca örnekler üzerinden bilinç, bilinçaltı ilişkisi anlaşılmıyor. yani büyük resim görünmüyor.
Sanırım bu videoyu okyanusum kanalında da izlemiştim bu röportajın diğer kısımlarınıda paylaşabilir misiniz
istatistiksel olana da ampirik muamelesi yapmak
Madenci değilim ama bir hazine keşfettim
❤️
Özgür irade var. Ama özgür değil. Kendine tutsak. Özgürlüğünün önündeki en büyük engel, kendisi.
bu doğruysa yer yerinden oynar
Özgür irade yok (nokta).
Kusura bakmayın ben çeviriyi adam gibi okuyamadım nedeni diğer çeviriden dolayı
bir film vardı hırsızlık üzerine. Bir adamla milyon dolarlık iddiaya giriyorlardı rastgele bir sayı seç diye. Ve adam biliyordu o sayıyı çünkü gün boyunca o sayıya denk getirilmişti. Bu sahne aklıma geldi izlerken.
Filmin ismi ne?
@@ipekkk67389 sanırım now you see me
@@ipekkk67389 Sihirbazlar Çetesi. Saygılar.
@@ipekkk67389 Filmin adı Focus.
Focus / Will Smith
Ayşe ve Ahmet mi kfjıjkdlssldfjk
Daha başlıkta "bilinçaltı" yazılmış, Eagleman 1 kez bile bilinçaltı demez. "Bilinçdışı" bilimdir, "bilinçaltı" eski bilim ve artık saçmalıktır.
Çevirmen iyi niyetli elbet ama unconscious ile subconscious arasında terimsel olarak inanılmaz bir fark var