وجوب توجه به معنا در قرائت نماز - آیت الله محمدرضا نکونام

دانش اشتقاق به شناخت مادهٔ واژه رو می‌آورد و به شناسایی اعضای خانوادهٔ واژگان گرفته‌شده و مرتبط با هم می‌پردازد تا خصوصیات و ظرافت‌های معنایی هریک را به دقت بیان دارد. این علم می‌خواهد معنایی را که لغت‌شناس به صورت کلی از یک خانوادهٔ واژگانی گزارش کرده است، به صورت جزیی بر هریک از آن‌ها تطبیق دهد تا در پرتو آن، اصل معنای واژه و مادهٔ آن‌ها شناخته شود و کلمه را معنا کند. اشتقاق، بازکردن، شکافتن و داخل‌شدن در ریشه‌هاست. دانش اشتقاق، به زبان گستره و توسعه می‌دهد؛ چنان‌چه این امر، در معنای لغوی آن ـ که ساخت تعدد و ایجاد تنوع با باز کردن و شکافتن است ـ خاطرنشان شده است. اشتقاق تنها به بحث‌های لفظی محدود نیست و هر چیزی را که به توسعه و پیشرفت زبان منجر شود، در خود دارد.
اشتقاق نیز برای یافت سعهٔ محتوا و معناهایی که واقعیت یا حقیقت دارد، نیازمند فلسفه و عرفان و از همه مهم‌تر، وابسته به ملکهٔ قدسی و قرب به حقایق عالم هستی می‌باشد، که امری موهبتی است. شناخت مادهٔ الفاظ، بدون تخصص در این علوم و واجد بودن ملکهٔ موهبتی در نهاد ادیب نمی‌نشیند. برای نمونه آیا ریشهٔ قرآن کریم، قرء یا قَروَ یا قَرَی است؟
در لغت قَرَی به معنی جمع است، قریه یعنی مجموعه‌ای از افراد و خانه‌ها. قُرا یعنی روستاها، دهکده‌ها.
قَرَوَ یعنی اقدام بر عمل (قصد همراه عمل).
قرء به معنای خواندنی است که فهمیدن همراه آن باشد. عرب وقتی می‌گوید: قرائت کن؛ یعنی آن‌چه را که فهمیدی بگو.
با این توضیح باید گفت: قرائت، خواندن تدریجی همراه با فهم و ضبط است و قرآن کریم چون می‌فرماید: « فاقرءوا ما تیسّر من القران»؛ مراد آن معنای قَرَء است؛ یعنی خواندن همراه فهمیدن. قرائت با فهم موجب اُنس با قرآن می‌شود، لذا اذن دخول و ابتدای ورود به قرآن و اُنس و الفت با کتاب الهی، قرائت همراه با فهم است.
منبع: وب سایت نشر آثار
آیت الله محمدرضا نکونام