Krzyżackie zamki, czyli nie tylko Malbork! - Bogusz Wasik | KONTEKST 59

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 22 ธ.ค. 2024

ความคิดเห็น • 73

  • @cypriantorunski1282
    @cypriantorunski1282 ปีที่แล้ว +2

    Dzięki za ciekawe historie dziejów polski 🇵🇱🇵🇱🇵🇱🇵🇱

  • @tomekjedamski3754
    @tomekjedamski3754 2 ปีที่แล้ว +5

    Ciekawy materiał . Pozdrawiam z Działdowa ( Soldau )

  • @wiesawcelinski9756
    @wiesawcelinski9756 2 ปีที่แล้ว +8

    Witam i pozdrawiam miłośników archeologii

  • @iwangrozny2835
    @iwangrozny2835 ปีที่แล้ว +1

    Bardzo ciekawy temat. Super wykład i bardzo kompetentny gość. Dziękuję.

  • @ukaszbien3339
    @ukaszbien3339 2 ปีที่แล้ว +3

    Takich tematów więcej!

  • @magentato6963
    @magentato6963 11 หลายเดือนก่อน

    Bardzo dziękuję za materiał

  • @szymonlubinski1679
    @szymonlubinski1679 3 หลายเดือนก่อน +1

    Super materiał

  • @rafastankiewicz5276
    @rafastankiewicz5276 2 ปีที่แล้ว +5

    Oglądam z wypiekami. Coś pięknego :). Dziękuję !

    • @julianples7649
      @julianples7649 2 ปีที่แล้ว

      ...Springer ...... nie podszywaj się ...to już Erika Steinbach robiła !

  • @moniqueka3403
    @moniqueka3403 2 ปีที่แล้ว +3

    Bardzo ciekawy odcinek.

  • @krlk333
    @krlk333 2 ปีที่แล้ว +3

    super prezentacja, dzięki!

  • @LadyStrzygaInTheShade
    @LadyStrzygaInTheShade 2 ปีที่แล้ว +4

    Super! Bardzo interesujący materiał, dowiedziałam się wielu ciekawych rzeczy. Pozdrawiam serdecznie 👍 256

  • @PawelzLublina
    @PawelzLublina 2 ปีที่แล้ว +2

    Intereeujace informacje

  • @zdzichschmeichellippka949
    @zdzichschmeichellippka949 2 ปีที่แล้ว +8

    Nazwa Prusy powróciła już w 1466 roku" Prusy Państwo Zakonu Krzyżackiego" i przetrwała do 1947 roku jako KRAJ ZWIĄZKOWY W NIEMCZECH. Podbój Prus odbił się na całej historii Polski i Europy.

  • @potargany7305
    @potargany7305 2 ปีที่แล้ว +1

    Bardzo ciekawy temat Pozdrawiam z ziemi chełmińskiej.

  • @maxr4855
    @maxr4855 2 ปีที่แล้ว +3

    🤠

  • @MrBula40
    @MrBula40 4 หลายเดือนก่อน +1

    Pełna kultura. Przekaz w języku Akademickim mona słuchać godzinami😅😅pozdro Panowi😅

  • @emilskrzynski
    @emilskrzynski 2 ปีที่แล้ว +2

    Bardzo dobre

  • @karoltrn1989
    @karoltrn1989 2 ปีที่แล้ว +7

    Pozdrawiam z Torunia z miejsca gdzie wszystko się zaczęło a i w pewien sposób zakonczylo🤜🤛 zapraszam do ruin zamku w Toruniu oraz 10 km od Torunia do ciekawie zachowanego zamku w Bierzgłowie 😉

    • @adamostrowski265
      @adamostrowski265 2 ปีที่แล้ว

      Nie znałem tego zamku. Kiedy można go zwiedzać? Jest ogólnie dostępny czy są jakieś określone okoliczności?

    • @karoltrn1989
      @karoltrn1989 2 ปีที่แล้ว

      @@adamostrowski265 nooo tylko że niestety z zamknu zostało tylko gdanisko i ruiuny (ale dobrze zachowane i zagospodarowane). Zamek zniszczony zostal przez mieszczan z Torunia po tym jak przeciwstawili się krzyżakom. Zresztą te właśnie wydarzenie z Torunia było iskra zapalna rozpoczynajaca wojnę z zakonem krzyżacki doprowadzając do jego upadku 😉

    • @karoltrn1989
      @karoltrn1989 2 ปีที่แล้ว

      @@adamostrowski265 ruiny są dostępne od wyroku do niedzieli, bilet wstępu chyba 15 czy 20 zł. Można zwiedzać ruiny i dobrze zachowano gdanisko (toaletę krzyżacka) w której jest sala z eksponatami służącymi w średniowieczu to tortur 😃 zapraszam 🤜🤛

    • @karoltrn1989
      @karoltrn1989 2 ปีที่แล้ว

      @@adamostrowski265 jak będziesz w Toruniu to koniecznie zajrzyj kilkanaście km na północny zachód od Torunia do Bierzgłowo. Tam też jest mały ale fajnie zachowany ( z zamkową kaplica na pietrze) zamek krzyżacki o którym wogole mało kto słyszał nawet mieszkając w Toruniu

    • @adamostrowski265
      @adamostrowski265 2 ปีที่แล้ว

      @@karoltrn1989 Dziękuje Moje pytanie dotyczyło właśnie Bierzgłowa. Mieszkam stosunkowo blisko Torunia a o tym zamku nie wiedziałem. Być może jeszcze dziś uda mi się go odwiedzić.

  • @Yrhmar
    @Yrhmar 2 ปีที่แล้ว +2

    Grabiny Zameczek , Sobowidz , Stara Kiszewa . Please !

  • @Orondil1
    @Orondil1 2 ปีที่แล้ว

    Czy da się powiązać z tematem zamek joannitów w Słońsku?

  • @ab29021980
    @ab29021980 ปีที่แล้ว

    Witam.Może by panowie omówili zamek krzyżacki w Krągu?I zamek książąt pomorskich w Darłowie?

    • @ab29021980
      @ab29021980 ปีที่แล้ว

      Przepraszam.W Krągu to zamek rycerski jest.

  • @skudzaw
    @skudzaw 2 ปีที่แล้ว +1

    Czyli przyczółek złapali na południowym brzegu Wisły w Nieszawie. Ciekaw jestem kto i dlaczego dołożył do tego jeszcze Braci Dobrzyńskich w Dobrzyniu nad Wisłą. Może odcinek o tych zapomnianych braciach?

  • @FRANKWHITE1996
    @FRANKWHITE1996 10 หลายเดือนก่อน +1

    W słowie kontekst widzę ŁKS i nie umiem już tego odzobaczyc 😊

  • @rafalbanys5580
    @rafalbanys5580 2 ปีที่แล้ว +11

    Uwielbiam. bardzo bardzo ciekawe wszystkie tematy. Tylko rany boskie nie da się zadbać o audio? No przecież nie da się tego słuchać dłużej w jednym kawałku niż kilka minut. Zróbcie coś z tym proszę

    • @zoltarny9382
      @zoltarny9382 2 ปีที่แล้ว +2

      może jeszcze jakość HD byś chciał? w końcu mamy XXI wiek, nie wymagaj za wiele

    • @rafalbanys5580
      @rafalbanys5580 2 ปีที่แล้ว +1

      @@zoltarny9382 przeczytaj co napisałeś

    • @zoltarny9382
      @zoltarny9382 2 ปีที่แล้ว +1

      @@rafalbanys5580 ironia, mówi ci to coś?

    • @aaergplay6022
      @aaergplay6022 2 ปีที่แล้ว +1

      Podejrzewam, że goście korzystają z własnych mikrofonów. Jeśli kupisz każdemu gościowi mikrofon o jakości radiowej, to jakość audio zapewne wzrośnie. :)

    • @freightleitner
      @freightleitner ปีที่แล้ว

      Faktycznie kiepsko,w czasie jazdy prawie nie da się rozumieć za wiele

  • @wojtekluk3046
    @wojtekluk3046 2 ปีที่แล้ว

    Panie Wasik proszę o kontakt...

  • @dariuszc.2977
    @dariuszc.2977 ปีที่แล้ว

    czy port w Toruniu nie był w rękach Krzyżaków? tak coś pamiętam...

    • @ArcheologiaZywa
      @ArcheologiaZywa  ปีที่แล้ว

      Nie mogłoby być inaczej skoro miasto było jednym z ważniejszych w państwie krzyżackim

    • @dariuszc.2977
      @dariuszc.2977 ปีที่แล้ว

      @@ArcheologiaZywa w programie kolega ekspert powiedział że Zakon portów nie miał

  • @adriannakotleszka6585
    @adriannakotleszka6585 2 ปีที่แล้ว +2

    Malborski zamek jest najsłynniejszy z krzyżackich zamków na ziemiach polskich. A dokładniej do da zamki Zakonu Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie.
    Tak zwani w Polsce krzyżacy.

  • @miroh1328
    @miroh1328 ปีที่แล้ว

    Byłe krzyżackie zamki teraz to są Polskie zamki najczęściej wykupione za duże ilości złota jak na przykład zamek w Malborku wykupiony za 660 kg złota .

  • @zoltarny9382
    @zoltarny9382 2 ปีที่แล้ว +2

    rozumiem że jakością dźwięku też dążycie do średniowiecza?
    rozważcie dodawanie napisów do filmów, bo dźwięk jest tragiczny.

  • @dyminski1245
    @dyminski1245 2 ปีที่แล้ว +2

    Dziwne, plany z dziewietnastego wieku? Krzyzacy to 14, 15 wiek, gdzie te plany?

    • @ArcheologiaZywa
      @ArcheologiaZywa  2 ปีที่แล้ว +1

      Zachowane do naszych czasów średniowieczne plany są bardzo rzadkie. W przypadku krzyżackich zamków nie zachował się ani jeden taki plan. Istnieje hipoteza, że po ukończeniu budowy pergamin, który stanowił wówczas główny materiał pisarski, był czyszczony i uzywany ponownie, aż do momentu gdy już się do niczego nie nadawał kiedy to się go pozbywano. Plany XIX-wieczne to po prostu jedna z kategorii źródeł, która dostarcza nam informacji o stanie konkretnych obiektów w tych czasach, często z komentarzem i hipotezami ówczesnych badaczy.

    • @alexbyk8061
      @alexbyk8061 2 ปีที่แล้ว

      A może ten zamek powstał tak w XIV wieku jak i ten ktory jest budowany obecnie w Stobnicy. Może powstał juz za zaborów, zeby wciskać Polakom, z na tych ziemiach od dawna prusacy od dwana zamieszkiwali. Biorąc pod uwagę obecne fałszowanie historii, nic nie jest niemozliwe. Kłamca nie stanie sie nagle prawdomówny.

    • @alexbyk8061
      @alexbyk8061 2 ปีที่แล้ว

      Apropos zamku w Stobnicym czy ludzie zyjacy na tych ziemiach za 100, 150 lat nie uwierza jak ktos im powie , ze zamek pochodzi z XV wieku?

  • @jackswiatek5221
    @jackswiatek5221 2 ปีที่แล้ว +1

    Czy fakt, ze Krzyzacy czesto budowali nowe grody obok starych to nie obronnosc? Zakladam, ze przebudowa obecego grodu musialaby sie odbyc poprzez demontaz jakichs cech obronnych tego grodu, wiec, lepiej bylo budowac nowy grod, majac stary ciagle jako pelny i funkcjonalny grod obronny.

    • @leszekkaczmarski3084
      @leszekkaczmarski3084 7 หลายเดือนก่อน

      Też tak to sobie tłumaczę.. 👍💪 stare fortyfikacje służyły do momentu wybudowania nowego zamku i umocnienia się.. stary gród mógł później służyć jako podgrodzie, osada służebna, czy też jakaś stanica..

  • @jacekkolbusz1701
    @jacekkolbusz1701 หลายเดือนก่อน

    Ostatni mistrz przeszedł na luteranizm, państwo zmieniło nazwę na księstwo pruskie ale, czy sam zakon został rozwiązany i jakim cudem nadal istnieje skoro mistrz Albrecht Hohenzollern był ostatnim mistrzem?

  • @Karakulimbro
    @Karakulimbro 2 ปีที่แล้ว +3

    Najważniejsza kwestia to "jak traktowano kobiety?" 🤢🤢🤢

  • @Rapapictures
    @Rapapictures ปีที่แล้ว +1

    Przeczytałem krzyżackie zaimki xdd

    • @ArcheologiaZywa
      @ArcheologiaZywa  ปีที่แล้ว

      W przypadku Krzyżaków to prawdopodobnie były he/him/his 😀

  • @ziggybogusz6152
    @ziggybogusz6152 2 ปีที่แล้ว

    Krzyzackie budowle wartownicze wspaniale ale krwia ,potem i zyciem placili za to sasiedzi kturym powinni in fact dac protekcje a co Dali?
    Tak Jak systems Moskali , Sowietow I Rosjan?

    • @darkusmarkus9711
      @darkusmarkus9711 2 ปีที่แล้ว

      Krzyżacy zastosowali islamski model traktowania podbitych pogan jak i chrześcijańskich sąsiadów oraz fiskalizm muzułmański.Jedni płacili więcej drudzy mniej ale musieli płacić im haracz. Wystarczy prześledzić bliska przyjaźń jednego z cesarzy i mistrza Zakonu Krzyżackiego który zakładał osadnictwo w Prusach którzy się poznali w Ziemi Świętej. Cesarz ten prowadził osadnictwo muzułmańskie w Itali, urzędników muzułmańskich i miał gwardie przyboczna złożona z Saracenów.

  • @ricardomatuszewski2835
    @ricardomatuszewski2835 ปีที่แล้ว

    mijamy Polskę jak zombi.ciekawe,która gmina,region pierwsza otworzy tuż przy ekspresówce okno informacyjno,handlowo gospodarczo kulturalne ,

  • @stanislev
    @stanislev 11 หลายเดือนก่อน

    Oddbudować, również od podstaw wszystkie istniejące zamki w Polsce! To jest możliwe i wcale takie nie osiągalne!

  • @michaszyszko4197
    @michaszyszko4197 2 ปีที่แล้ว

    ¹3S

  • @dyminski1245
    @dyminski1245 2 ปีที่แล้ว +4

    Ciekawe. Pytanie. Czy odkryto miejsca w ktorych wypalano miliony cegiel? Wyobrazmy sobie z historii , z filmow jak to w sredniowieczu przedstawiano nam ludzi, rycerzy itd. I te budowle nie osiagalne w swojej istocie dzisiaj? Krzyzacy to "geniusze". A dzisiaj zakon to tylko cien tej technologi. Przestancie klamac. Chwala naszym Bogom, slawa naszym przodkom, cala prawda nam.

    • @ArcheologiaZywa
      @ArcheologiaZywa  2 ปีที่แล้ว +5

      Wszystkie średniowieczne budowle sa spokojnie osiągalne dzisiaj. Nic przecież w tym dziwnego, że twory polityczne tracą na znaczeniu. O tym, że Polska jest namiastką dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów chyba każdy znający historię Polak zdaję sobie sprawę? W kwestii cegieł polecamy lekturę artykułu autorstwa naszego prelegenta: WASIK, Bogusz 2018. Wybrane zagadnienia z zakresu cegielnictwa w późnośredniowiecznych Prusach. Archaeologia Historica Polona, T. 25, s. 37-58. DOI 10.12775/AHP.2017.002.

  • @65mto
    @65mto 2 ปีที่แล้ว +2

    Czy określenie "gdanisko" ma w jakikolwiek sposób wspólną etymologię z nazwą "Gdańsk"? Że Gdańsk, to taki sraczyk?
    W mojej rodzinnej miejscowości, Jeleniej Górze-Cieplicach, na cmentarzu przy ulicy Jagiellońskiej jest dobrze zachowany nagrobek Krzyżaka, o ile pamiętam, to pochodzi z 2. poł XIX wieku. W dzieciństwie często z kolegami zwiedzaliśmy ten nagrobek (social mediów nie było), wtedy całkiem niezrozumiały napis: Ordo Domus Sanctae Mariae Theutonicorum, wyryty gotykiem budził mroczne i niepokojące skojarzenia z czarną magią.
    Wiem, że historical -fiction jest daleka od archeologii, ale myślę, że gdyby Polska zamiast wejść w unię z Litwą i walczyć z Krzyżakami, weszła w unię z Krzyżakami i walczyła z Litwą, to dużo wcześniej bylibyśmy w Europie. Można by Krzyżaków zaszantażować sfabrykowanymi kompromatami o rzekomej sodomii i herezji, np. sprzyjanie Katarom i innym Bogomiłom, dać komu trzeba łapówkę w Watykanie, przypomnieć im datę 13-10-1307 i byliby spolegliwi aż miło. Pozdrawiam wszystkich.

    • @marcingracki3536
      @marcingracki3536 2 ปีที่แล้ว +3

      W słowie "GDANISKO" ma ponoć chodzić o podmokłości, coś przy wodzie w każdym razie, zda się z języka Prusów jeszcze etymologia się wywodzi.

    • @moniqueka3403
      @moniqueka3403 2 ปีที่แล้ว

      Nie rozumiem stwierdzenia, że gdybyśmy się sprzymierzyli z Krzyżakami, to byśmy byli wcześniej w Europie. Polska leży w Europie, a do średniowiecznej kultury europejskiej dołączyła w momencie przyjęcia chrztu przez Mieszka, choć chrystianizacja ludności trwała kilka wieków. Audycja ta obejmuje okres od sprowadzenia Krzyżaków w roku 1226 przez księcia Konrada Mazowieckiego do bitwy pod Grunwaldem i pokazuje, że budowa zamków tego zakonu to był proces, który trwał półtora wieku. Polska z czasem również wzbogaciła się w swoje warownie, szczególnie za panowania Kazimierza Wielkiego. Co do możliwości sojuszu z Krzyżakami, to nie wydaje mi się realny, wystarczy spojrzeć na ich posunięcia po sprowadzeniu, szczególnie, gdy Łokietek poprosił ich o pomoc w wyzwoleniu Gdańska, który został zajęty przez Branderburczykow, a oni go zniszczyli urządzając krwawą jatkę, a potem go przejmując. Z tego powodu Łokietek toczył potem boje z Krzyżakami, ale dyplomacji u papieża też nie zaniechał, tyle tylko, że nie wysyłał not do Watykanu, tylko do Avinionu (niewola avioniońska 1309-1377). A Krzyżacy świadomi daty 13.10.1307r, walczyli z Litwinami, by pokazać, że są potrzebni, gdyż nawracają pogan i lepiej by ich zakon funkcjonował. Więc lepiej było się Polsce sprzymierzyć z Litwą, gdyż mieliśmy wspólnego przeciwnika.

    • @ArcheologiaZywa
      @ArcheologiaZywa  2 ปีที่แล้ว +6

      Z tym szkalowaniem Gdańska, to nigdy nie będziemy mieć chyba pewności. W Malborku akurat gdanisko jest skierowane w stronę Gdańska, ale równie dobrze mógł być to zbieg okoliczności spowodowany lokalizacją rzeki oraz tym, że budowano je ponoć po przeciwnej stronie zamku co kaplica. Oś sacrum-profanum na całego... Poza hipotezami pochodzenia od pruskiego słowa „dansk”, czyli jak wspomniano - podmokły (od niego też wzięła się nazwa samego Gdańska), jest jeszcze wieża duńska - ukierunkowana na Danię, lub od niemieckiego czasownika „dannkehren”, czyli usuwać na zewnątrz. Jako, że po niemiecku nazwa gdaniska to „danskeren”, ta ostatnia wersja wydaje się oczywista. Nie wykluczone jednak, że Krzyżacy mieli poczucie humoru i chodziło właśnie o dwuznaczność, jako że Gdańsk nie raz im zaszedł za skórę :D

    • @65mto
      @65mto 2 ปีที่แล้ว +1

      @@ArcheologiaZywa Dziękuję.

    • @Karakulimbro
      @Karakulimbro 2 ปีที่แล้ว +1

      @@ArcheologiaZywa śmieszy mnie Autorze ta neomowa ("szkalowamie", o "osi sacrum-profanum" nie wspominając). Natomiast podzielam pogląd wyrażony w ostatnim zdaniu, tj. że Gdańszczanie i zakonnicy nigdy nie pałali do siebie sympatią (z wielu względów, na czele z ekonomią).
      Niektóre "oczywiste" wywody językoznawcze są dla mnie trudne do zaakceptowania ("dansk" = podmokły,) ba, zapomina Autor, że polszczyzna od tamtych czasów znacząco ewoluowała (niemczyzna też).
      Usytuowanie urządzenia sanitarnego na zamkach krzyżackich i skierowanie wylotów w kierunku najbliższego cieku wodnego (fosa, potem tą drogą substancja spływała do rzeki), powodowane było najbardziej względami praktycznymi, vide zamek w Kwidzynie (Kwidzyniu?), w Elblągu (dziś nieistniejący) , w Olsztynie i kilka innych. Natomiast w dzisiejszej mowie potocznej zachowała się owa nieprzyjemna dla Gdańszczan fraza. Żeby uwypuklić, przytoczę przypadek jednego z władców miast, tego samego za którym ciągnie się smuga woni wywołanej kompromitującą awarią oczyszczalni ścieków.
      Więc paskudna złośliwość rycerzy teutońskich jest tu oczywista (co płynie rzeką do Gdańska?).
      Etymologię nazwy miasta można wywieść inaczej, niż nieporadnie czyni to Autor. Na skróty - Górale widząc zbliżających się ludzi mówią, że oni idą "ku nam". W pieśni kościelnej związanej ze Zwiastowaniem pada staropolskie "k ' niej".
      Staropolskie "K ' dansk" zostało wyparte przez łatwiejsze w wymowie "Gdansk". Ale znaczeniowo odnosi się do Dunów / Danów, którzy znacząco dali się we znaki średniowiecznej Europie (słowiańscy piraci ze Strzałowa - Stralsundu czy Sośnicy - Sassnitz w niczym im nie ustępowali, natomiast szkoda, że medialnie przegrywają z Wikingami).
      Tak więc miasto i port z racji bliskiego i groźnego sąsiedztwa z owymi Dunami, im zawdzięcza swoją nazwę.
      Z ukłonem do Autora

  • @julianples7649
    @julianples7649 2 ปีที่แล้ว +1

    ...na to pieniądze z UE ...są !

  • @piotrmatuszewski1872
    @piotrmatuszewski1872 2 ปีที่แล้ว

    Wiedza ok, dukanie nie.

  • @piotrmarcin5123
    @piotrmarcin5123 5 หลายเดือนก่อน +1

    W zakonie krzyżackim były Krzyżaczki