เมืองฉอด ของพ่อขุนสามชน ในศิลาจารึกสุโขทัย อยู่ที่ไหน? I ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP.114
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 9 พ.ย. 2021
- จารึกสุโขทัยหลายหลัก กล่าวตรงกันถึงเหตุการณ์ที่ "พ่อขุนรามคำแหงมหาราช" ทรงกระทำยุทธหัตถีมีชัยเหนือ "พ่อขุนสามชน" เจ้าเมืองฉอดได้สำเร็จ
แต่ยังคงเป็นปริศนาที่รอคอยการค้นหาคำตอบอยู่จนถึงปัจจุบันว่า "เมืองฉอด" ในจารึกที่ให้ร่องรอยว่า ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของกรุงสุโขทัยนั้น คือเมืองใดกันแน่ ??
ร่วมกันค้นหาเมืองฉอด และเรียนรู้บ้านเมืองต่าง ๆ ในดินแดนอันไกลโพ้นไปพร้อมกับทีมงานประวัติศาสตร์นอกตำรา
----------------------------
ขอขอบพระคุณภาพประกอบสารคดี
1. ภาพศิลาจารึกหลักที่ 1 / ศิลาจารึกวัดศรีชุม /ศิลาจารึกวัดป่ามะม่วง / ศิลาจารึกวัดบูรพาราม จากศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
2. ภาพเครื่องปั้นดินเผาขุดค้นพบที่บ้านแม่ต้าน จ.ตาก โดย สำนักศิลปากรที่ 6 สุโขทัย
Crisis - Scoring Action โดย Kevin MacLeod ได้รับอนุญาตภายใต้ใบอนุญาต ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบระบุแหล่งที่มา 4.0 creativecommons.org/licenses/...
แหล่งที่มา: incompetech.com/music/royalty-...
ศิลปิน: incompetech.com/
ผมในฐานะที่เป็นครูภาษาไทย สอนเรื่องศิลาจารึก ชั้น ม.2 สาระคดีชุดนี้เพิ่มความรู้แก่ครูได้เป็นอย่างดี แถมชี้แจงอย่างละเอียด ... และจะได้นำความรู้นี้ ไปถ่ายทอดสู่ นักเรียนต่อไป...ขอชื่นชมทีมผู้จัดทำที่นำเสนอรายละเอียดดีมาก และที่สำคัญผู้ให้เสียงบรรยายมีเอกลักษณ์และชวนให้น่าฟัง...ติดตามมาตลอดเลยครับ...ขอบคุณครับ👍👍👍
สารคดี ไม่ใช่ สาระคดี ครับครู
@@0LittleChild0 ขออภัยครับ...ลืมไปหน่อย อิอิ...สารคดี
@@0LittleChild0 ก้หักหน้าครูภาษาไทยไป😅
สุดยอดครู จัดไปคับ
ฝากเด็กให้เรียนรู้ถึงประวัติศาสตร์ชาติด้วยนะครับครู ขอบคุณมากๆครับ 🙏
วันหน้ามาตากอีกบอกนะครับ อาตมาภาพชื่อพระทองย้อย อยู่วัดมณีบรรพตวรวิหาร จะพาไปตามหาเมืองเชียงทอง ในเรื่องขุนช้างขุนแผน เเละเมืองเชียงทองที่ได้กล่าวถึงในศิลาจาลึกครับ ตอนนี้ที่ตากได้ทำการศึกษา พระตำหนักสวนมะม่วงอันเคยเป็นที่ประทับของสมเด็จพระเจ้าตากสิน ตั้งเเต่ท่านมาเป็นหลวงยกกระบัตรเป็นเจ้าเมืองตาก พร้อมกับพาชมกำแพงคันดินโบราณ ที่ทุกวันนี้คนตากไม่ทราบเเละกำลังโดนลุกไปทุกทีครับ ตลอดจนรูปเเบบการสร้างเมืองอกแตกแบบมอญโบราณในตำบลนะแหมงาน สร้างคลายอย่างเมืองเเม่ต้าน ด้านเเม่ละเมา อยากให้ทางรายการเป็นเครื่องปันทึกประวัติศาสตร์จังหวัดตาก ไว้ในหน้าประวัติศาสตร์ไทยที่อีกสัก เรื่องหนึ่งครับ “ระแหง เเขวงเมืองตาก เมืองหลากวัฒนธรรม” ขอบคุณครับ
เจ้าเมืองราชบุรีได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองตากในช่วงเสียกรุงครั้งที่2 แต่เจ้าเมืองตากผู้นี้ไม่เคยมาเมืองตากตามที่ได้รับการแต่งตั้งเลยครับ
ไม่ได้ไป**เมืองกำแพงเพชร*ครับเพราะติดศึกพม่าล้อมกรุงฯ/ตั้งเป็นเจ้าเมืองกำแพงฯ**พระยาวชิรปราการ*
รายการนำเสนอได้ขนาดนี้ สมัยนี้หาดูยากเพราะไม่ต่อยมีใครทำ เป็นกำลังใจให้ทีมงานทุกท่านคับ ทำออกมาเรื่อยๆน่ะคับ เป็นความรู้สำหรับคนที่ไม่ค่อยสนใจประวัติศาสตร์ให้กับมาคิดใหม่
ใช่ค่ะ กว่าจะได้หนึ่งคลิป ทีมงาน คงต้องหาข้อมูล เยอะมาก
ส่วนใหญ่ ชอบไปไลค์คลิปโชว์... ครับ น้อยคนจะใส่ใจความรู้ ให้ความสำคัญกับคลิปแบบนี้
ใช่ค่ะ
💖
พึ่งสังเกตเลยครับ ผมนึกว่าเป็นงานสมัยก่อนซะอีก แต่ไม่ว่าจะยังไงก็คือชอบมากกกก พอมาสังเกตเห็นว่าเป็นงานปัจจุบันก็ยิ่งชอบบบบบบ🥰
มันมีซากเมืองโบราณกำแพงยาวหลายกิโลตามเขาในป่า และมีเจดีย์ที่มีองค์พระขนาดใหญ่ถูกตัดเศียร มีซากกำแพง มีศิลาจารึกเป็นซากพระอุโบสถเก่าปรักหักพัง และมีเจดีย์ น้อยใหญ่อยู่รอบบริเวณเขานั้น มีต้นไม้ปกคลุมหนาทึบจนไม่มีใครกล้าเข้าไป ปัจจุบันมีพระธุดงค์รูปหนึ่งมาจำพรรษาอยู่และท่านได้สร้างโบสถ์ใหม่ขึ้นมาทับโบสถ์โบราณนั้น ท่านรวบรวมเอาวัตถุโบราณจำนวนมากไว้ ส่วนศิลาจารึกท่านว่ามีคนจากศิลปากรเอาไปเก็บไว้ที่วัดศรีโคมคำ จ.พะเยา แต่ยังไม่มีใครมาพิสูจน์จริงจังว่าโบราณสถานเมืองเก่าที่นี่คือเมืองอะไร แต่ตั้งอยู่บนเขาห่างจากต้นแม่น้ำยม ไปอีกหลายสิบกิโล อยู่ในป่าล้อมไปด้วยภูเขา ที่อ.ปง จ.พะเยา อยากให้มาสำรวจด้วยค่ะ เคยไปกราบพระธุดงค์เมื่อปีที่แล้วและเข้าเยี่ยมชมของโบราณมีอุปกรณ์สำริด หิน ถ้วยชามแบบจีน และเห็นว่ามีพระพุทธรูปน้อยใหญ่มากมาย มีแหวนเครื่องประดับ เคยมีคนมาลักขุดเจาะเจดีย์เอาของมีค่าไป พระรูปนี้เพิ่งมาธุดงค์จำพรรษาที่นี่ได้ไม่กี่ปี ก่อนนี้ไม่มีใครกล้าเข้าไปเพราะต้นไม้ปกคลุมต้นสูงใหญ่มาก
เดาว่าคือ เมืองแม่สอด จ.ตาก ครับ เพราะเจดีย์ยุทธหัตถี ของพ่อขุนราม ตั้งอยู่ อำเภอบ้านตาก จ.ตาก ริมแม่น้ำปิง ตั้งอยู่ทิศตะวันตก ของสุโขทัยครับ
ดีๆข้อมูลจะได้แย้งกับอ.สุจิตต์ นี่สินักวิชาการ ต้องค้นข้อมูลด้วยเหตุผลไม่ใช่โต้ด้วยข้อความมโนอคติ ประวัติศาสตร์นอกตำรา หลังๆมาน่าสนใจมาก อย่าแค่ถูกใจใครแต่เอาข้อมูลมาตีแผ่ พวกคุณคืออดีตและอนาคตของสังคม ขอบคุณสารคดีดีๆ👍👏
อ.สุจินต์นี่ ใครนะครับ รบกวนขอข้อมูลหน่อย เผื่อจะได้ตามไปหาดูความมโนอคติดังกล่าว ผมจะได้ทราบเพิ่มเติมมะ่ง
@@ThePORAII เป็นการอ่านข้อความผมแบบสรุปย่อความใช่ไหมครับ? 🤣🤣🤣 คือผมว่าข้อมูลเรื่องพ่อขุนรามคำแหง ระหว่างท่านอ.สุจิตต์กับข้อมูลรายการประวัติศาสตร์ นอกตำรา บางเรื่องแย้งกันด้วยเหตุผลนะครับ แล้วคนที่ติดตาม ทั้งอ.สุจิตต์กับประวัติศาสตร์นอกตำรา บางคนมีมโนอคติแสดงความคิดเห็นออกมา ถ้าไม่มีคนเหล่านี้ ตำราคงย้ำแต่ในราชวงศ์และขุนน้ำขุนนางเท่านั้น อย่างว่า เราห้ามความคิดโต้แบบไร้มารยาทไม่ได้
@@SUMATEKSHOW อ๋อ อ.สุจิตต์ วงเทศ ผมก็คิดว่ามีสุจินต์ ใหนอีกนะ ใจนึงก็คิดว่าอ.สุจิตต์ป่าว รึว่ามี อ.สุจินต์อีกคน เลยถามดู
@@ThePORAII 🤣🤣🤣พิมพ์ผิดขอรับ🤣🤣🤣
รายนั้นแตะต้องไม่ได้หรอก fcเขาเยอะ55
ตามรากศัพท์ “ฉอด = สอด” แน่นอนครับ เพราะภาษาถิ่นสุโขทัยทุกวันนี้ออกเสียง ฉ เป็น ส และ ช เป็น ซ เช่น สั่น (ฉัน) สิง (ฉิ่ง) ส่ำส่า (ฉำฉา = จามจุรี) ซ่าง (ช้าง) ใซ่ (ใช้, ใช่) แต่ทางใต้ของจังหวัดมักจะออกเสียง ฉ ช เหมือนภาคกลาง
ภาษาสุโขทัย (ไทเลือง) เคยใช้กันแพร่หลายในภาคเหนือตอนล่าง ลงไปจนถึงใต้สุดของเขตวัฒนธรรมสุโขทัย คือเมืองชัยนาท หลักฐานสำคัญคือกลองมังคละเภรี เครื่องดนตรีพื้นเมืองโบราณของสุโขทัยที่ได้รับอิทธิพลจากลังกา พบที่นครสวรรค์กับชัยนาทด้วย และปรากฎในเรื่องขุนช้างขุนแผนที่กวีบรรยายว่า คนตั้งแต่พิจิตรขึ้นไปเป็น “ชาวเหนือเสียงเกื๋อไก๋” คือพูดไม่เหมือนคนภาคกลาง
ปัจจุบันภาคเหนือตอนล่างถูกภาษากลางจากอยุธยากลืนไปเกือบหมดแล้ว เหลือพูดกันแค่ที่ จ.สุโขทัย (ทุกอำเภอ) กับบางอำเภอของ จ.อุตรดิตถ์ (พิชัย ลับแล) กำแพงเพชร (พรานกระต่าย ลานกระบือ) ตาก (บ้านตาก) พิษณุโลก (พรหมพิราม วัดโบสถ์) ส่วนจังหวัดที่เหลือ เช่น พิจิตร นครสวรรค์ อุทัยธานี จะพูดเหน่อคล้ายสำเนียงคนสุโขทัย แต่ใช้คำศัพท์แบบภาคกลางแทน ต่างจากคนสุโขทัยที่จะใช้ศัพท์เฉพาะถิ่น คล้ายทางล้านนาและล้านช้าง เช่น กะบ๊ก (จอบ) มะต้อง (กระท้อน) ขี้ปุ๋น (ฝรั่ง) ส้มมะซา (พุทรา) ส้ม (เปรี้ยว) ตอดตอ (ตุ๊กแก) ไอ้แก้ม (จิ้งจก) แมงบี้ (ผีเสื้อ) เกือก (รองเท้า) ด๊อก (ตุ้มหู) ลุ๊ด (ลิปสติก) ไน้ (ละลาย) นุง (นิ่ม) ยู้ (เข็น) จัง (ชน) ฯลฯ
ปล. แนะนำมาสืบหาเมือง “บางฉลัง” หรือ “บางขลัง” ที่สุโขทัยครับ อันนี้ก็น่าสนใจ เป็นเมืองโบราณอยู่ระหว่างเมืองเชลียง (ศรีสัชนาลัย) กับเมืองสุโขทัย ปัจจุบันคือบริเวณ อ.ทุ่งเสลี่ยมกับ อ.ศรีสำโรงครับ
ยิ่งเข้าเค้าว่าชาวสุโขทัยอพยพมาจาหลวงพระบาง เพื่อนผมคนอุทัยมันพูดเหน่อครับ
บ้านผมมีเชื้อลาวเวียง แมงก้ำบี้ ใช้เรียกผีเสื้อกลางคืน รองเท้าผ้าใบก็เรียกเกือก ดันเข็นก็เรียกหยู้
แถบ อ.แม่สอด จ.ตาก รวมถึงเมืองเมียวดี ประเทศพม่า นั่นแหละครับ คือเมืองฉอด
ทั้งชื่อ อ.แม่สอด ยังพ้องเสียงด้วยคำว่า เมืองฉอด อีกด้วย
ถ้าจำไม่ผิดแถบนี้เคยอยู่ภายใต้การปกครองของเชียงใหม่มาก่อนด้วย
การดูประวัติศาสตร์ล้านนา ร่วมด้วยประวัติศาสตร์พม่า คงทำให้เห็นภาพได้ชัดเจนดียิ่งขึ้น
บางทีเมืองฉอดอาจตั้งอยู่ในเขตแดนเมืองเมียวดี ประเทศพม่า
@@zbgzggu2870 เมืองฉอด ก็คือ เมืองสอด หรือ แม่สอด สมัยนั้นไม่มีคำว่าประเทศไทย ไม่มีคำว่าประเทศพม่า แต่ละเมืองคือประเทศ มีเจ้าเมืองปกครอง เมืองสอดในสมัยนั้นแผ่อำนาจมาถึงกำแพงเพชร ก็ต้องปะทะกับเมืองสุโขทัย การสู้รบจึงมีบันทึก
เจ้าเมืองสอดในสมัยนั้นไม่ใช่คนพม่าสมัยนี้ แต่น่าจะเป็นะพวกมอญ
สมัยสุโขทัย มีมอญมาอาศียอยู่มาก เช่นเรื่องของ มะกะโท
อธิบายได้ดีครับ เห็นด้วยครับ
ดูจากหลายๆคลิป เป็นรายการที่ดีมาก นอกจากที่จะเล่าถึงเรื่องประวัติศาสตร์แล้วจนจบรายการ ก็เป็นเเนวคิดปลายเปิด ที่ให้คนดูไปคิดต่อยอดเอง ไม่ได้เเบบเอาเเนวคิดนักวิชาการคนใดคนหนึ่งมาพันธง รักรายการนี้
คอมเม้นต์ได้ดี ชอบดูเช่นกันฟังแล้ว สบายดูไม่ยัดเยียดความคิด
เมืองฉอดจมน้ำอยู่ในอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล อ.สามเงา จ.ตาก
สุดยอดครับผมรักรายการนี้มากครับความรู้เเน่น เเละชอบเสียงผู้บรรยายมาก
สมัยที่ผมมาทำงานที่อำเภอนี้ เมื่อปี 2518 กำแพงด้านใต้ ติดแม่น้ำเมย ยังมีแนวกำแพง ให้เห็น ต่อมาไม่นานน้ำเมยกัดเซาะพังทะลายไปเกือบหมด จากโบราณสถานแห่งนี้ หากเดินตัดไปเจดีย์ที่บ้านตาก จะมีโบราณสถานอยู่กลางดอยแห่งหนึ่ง ในเขตตำบลแม่ตื่น อำเภอแม่ระมาด อยากให้ผู้เกี่ยวข้อง ลองไปสืบค้นดู
ขอเดา สุโขทัยเจริญขึ้นได้เพราะการค้าทางบกขนส่งสินค้าเชื่อมทะเลทั้งสองฝั่ง คาราวานสินค้าเดินทางตั้งแต่ตะวันขึ้นถึงตะวันตกจะต้องถึงจุดพักพอดี เอาระยะทางระหว่าง เมาะตะมะ-สุโขทัย หารด้วย ๓ จะพบเป็นเมืองจุดพัก ระยะทางระหว่างเมืองจะเท่า ๆ จะเป็น เมาะตะมะ-ฉอด-ตาก-สุโขทัย
ตะวันออก-ตะวันตก
ล
เป็นไปได้มั้ย ว่าคือแม่สอด
สุโขทัยถ้าเทียบกับสมัยนี้ก็เป็นศูนย์กระจายสินค้า จากล้านนา ล้านช้าง จีน เป็น logistic ส่งสินค้าออกทางอ่าวเมาะตะมะ เมืองมะละแหม่ง เช่นเดียวกับล้านนาก็อาศัยเส้นทางนี้ และรับสินค้าจาก over sea อินเดีย อาหรับ เข้ามาด้วย แต่พอมีเทคโนโลยีการต่อเรือใหญ่ข้ามทวีป และอยุธยารุ่งเรืองขึ้น สุโขทัยก็ค่อยๆซบเซาลง
@@bentochannel8128 จะเป็นศูนย์กระจายสินค้าได้ยังไงครับ ยังไม่มีใครขุดพบซากรถโฟล์คลิฟ ,ชั้นวางพาเลท ถ้าสุโขทัยเคยเป็นศูนย์กลางจริงๆอย่างคุณว่า อย่างน้อยก็ควรจะพบซากรองเท้าหัวเหล็กหรือเสื้อสะท้อนแสงโบราณบ้างล่ะ แต่นี่ไม่เคยมีการขุดพบเลย
ขอชื่นชมทีมงานทุกๆท่าน ผู้ชมเองเป้นคชอบในวิชาประวัติสาสตร์ ไม่ว่า ไทยหรือ สากล หากไม่มีวันวาน ก็ไม่มีวันนี้ และไม่มีวันอนาคตเช่นกัน ประวัติศาสตร์ ทำให้ทราบเรื่องราว บทเรียนต่างๆผ่านยุคสมัย กว่ามาเป็น ณ วันนี้ครับผม.
เป็นแฟนคลับรายการ ขอขอบคุณคณะผู้จัด สร้างสรรค์ผลงานดีๆมาให้รับชม กาลเวลาเปลี่ยนแปลงทุกสรรพสิ่งไม่มีอะไรยั่งยืน นอกจากหลักฐานเก่าแก่ และเรื่องเล่าขานที่สืบกันมา
แม่สอดคือเมืองฉอด การปักปันเขตแดนระหว่างประเทศเกิดขึ้นในสมัย ร.5 อังกฤษผู้ปกครอง พม่าในขณะนั้นเขาขีดเส้นแบ่งเขตแดนเอาเองตามความพอใจทำให้ไทยต้องเสียดินแดนที่ไม่มีการจดบันทึกตั้งแต่เชียงใหม่ลงไปถึงประจวบทำให้ไทยไม่ได้สำรวจเมืองโบราณที่อยู่ในเมืองเมวดี นัดประวัติศาสตร์สมัครเล่นในท้องถิ่นแม่สอดเคยเข้าไปที่เมวดีและพบว่ายังมีทรากเมืองเก่าอยู่ที่เมวดีซึ่งน่าจะเป็นเมืองฉอดเพราะอยู่ไม่ไกลกับคอกช้างที่อยู่ฝั่งไทยติดกับแม่น้ำเมย นัดประวัติศาสตร์ท้องถิ่นจึงสันนิษฐานว่าเมืองฉอดน่าจะอยู่ที่เมวดี
ในฐานะที่เคยเรียนประวัติศาสตร์ เชื่อว่าเมืองฉอด จะอยู่ในจังหวัดตาก เพราะในฐานนะที่เคยเห็นพระพุทธรูปพิมพ์โบราณที่เป็นพระกรุในจังหวัดตาก ที่นี่จะมีพระกรุสนิมแดงยุคสมัยขอมโบราณเลยทีเดียว หลักฐานที่เป็นแผ่นทองคำจารึกประวัติการสร้างโบราณสถานเก่า ถูกหลอมทำลายหมดแล้ว ซึ่งเป็นเรื่องที่หน้าเสียดายมาก และพื้นที่โบราณสถานบางส่วนจมอยู่ใต้เขื่อนในจังหวัดตากด้วย
มีเมืองๆนึงครับอยู่ในป่าลึกทางทิศตะวันตกของสุโขทัยอยู่ระหว่างเขตติดต่อกับบ้านตากครับคาดว่ายังไม่มีใครเข้าไปตรวจสอบเพราะอยูในป่าลึกมากเมื่อก่อนต้องใช้การเดินเท่านั้นผมเคยเดินไปใช้เวลาทั้งวันครับกว่าจะถึง เมือประมาน30กว่าปีพ่อผมไปอยู่แถวๆนั้นบรรดาเพื่อนๆของพ่อผมเขาก็พากันไปขุดเอาสมบัติก็พบอะไรหลายๆอย่าง เช่น เครื่องทรงต่างๆบ้างก็เป็นทองคำ บ้างก็เป็นทองสำริด เจอดาบเก่าที่ผุมากมายหอกที่มีด้ามขนาดใหญ่มากส่วนที่เป็นปลายหอกจะผุพังหมดแล้วแต่ส่วนที่เป็นด้ามไม้บางอันยังอยู่ในสภาพดีอยู่เลย ผมยังเคยไปเก็บลูกปัดมาร้อยเป็นสร้อยคอเลยผมจะไปเก็บตอนหลังฝนตกแล้วเพราะมันจะลอยขึ้นมาจากดินเห็นได้ชัดมากลูปัดจะมีหลายสีหลายขนาด จน ณ ปัจุบันนี้ทางกรมศิลปก็ยังไม่มีใครรู้ว่ายังมีอีกเมืองนึงที่ยังไม่ได้ตรวจสอบ ผมคิดว่าอาจจะเป็นเมืองฉอดก็ได้นะครับ
กินยาหรือยังคับ ?
🤣🤣🤣🤣🤣
มีส่วนเป็นไปได้ เพราะอยู่ทางตะวันตกเฉียงไต้จากอนาจักรสุโขทัย
ใช่เลย การเดินทัพ ต้องมีความสะดวกด้วย
หน้าไปสำรวจนะครับ ผมชอบเรื่องเเบบนี้
@@user-so6nh2xx8x ไปด้วยๆ
ประวัติศาสตร์นอกตำรา ถ่ายภาพสวยมากๆ ดูแล้วเหมือนได้ไปท่องเที่ยวจริงๆเลยครับ ชอบรายการนี้มากครับ
ถ้าลองนึกย้อนกลับไปในอดีตแบบไม่มีเส้นแบ่งประเทศ บริเวณแอ่งที่ราบแม่น้ำเมย บริเวณ อ.แม่สอด และ จ.เมียวดี ณ ปัจจุบัน มีความเป็นไปได้ที่จะมีเมืองตั้งอยู่ เพราะเป็นชัยภูมิหน้าด่านที่สำคัญ ของ 2 อาณาจักรใหญ่
แล้วถ้าจะพิจารณาว่าตัวเมืองฉอดจะตั้งอยู่ตรงไหน ขอเดาว่าบริเวณ จ.เมียวดี เหมาะที่ตั้งเป็นตัวเมือง เนื่องด้วยตั้งอยู่ชิดริมน้ำเมย ด้านหลังมีแนวเทือกเขา ด้านหน้ามีลำน้ำเมย, มีแนวเทือกเขาถนนธงชัย เป็นปราการธรรมชาติกั้นเขตแดน
เป็นการวิเคราะห์ที่ใช้หลักเหตุผล มากกว่าหลักความเชื่อ นับถือค่ะ
ทุกๆคลิปของ ประวัติศาสตร์นอกตำรา คือ Masterpiece จริงๆ เอาใจช่วยมาตลอด จะถึง4 แสนซับแล้ววว ฮืออออ
อย่าทิ้งกันไปนะคะ
ตามผลงานเราไปเรื่อย ๆ นะคะพี่
เป็นสารคดีที่ดีมากๆเลยครับ ❤
ขอบคุณทีมงานมากๆ นะคะ การเล่าเรื่องราว ข้อมูล ภาพ เสียง มีความรู้เพิ่มขึ้นตามชื่อช่องเลยคะ ประวัติศาสตร์นอกตำรา ❤️❤️❤️
FC คะ ดูทุก ep ทำรายการดีๆ แบบนี้ต่อไปนะคะ🙏🙏🙏🙏🙏💯💯💯💯💯💯💯💯💯💯
ผมอยู่ อ.แม่สอด จ.ตาก บางทีก็เรียกว่าเมืองฉอด มีศาลเจ้าพ่อขุนสามชน 🙂
เมืองฉอดอยู่บ้านแม่ต้านท่าสองยาง
ก็เป็นไปได้นะครับ เพราะว่า ฉ ในภาษาล้านนา ออกเสียงเป็น ส ดังนั้น ฉอด ก็ออกเสียงเป็น สอด แต่ตัวเมืองอาจจะไม่ได้อยู่ที่ อ.แม่สอดในปัจจุบัน เพียงแต่อาจจะเป็นเมืองตามลำน้ำแม่สอด แล้วตั้งชื่อว่า เมืองฉอด
ในขณที่คนพื้นที่ คนพื้นเมืองยังพอมีความรู้ รู้เรื่องราวประวัติศาสตร์ดีอาจจะดีกว่าพวกนักโบราณคดีที่เรียนมาทาง ประวัติศาสตร์ ที่ยังถือว่าโง่อยู่มีความรู้แค่พื้นๆพอๆ กับชาวบ้านในพื้นที่ไม่ได้มีศาสตร์ มีภูมิอะไรมีความรู้อะไร มาพิสูจน์ชี้ชัดทำความกระจ่างชัดเจนได้ มีคำตอบให้แค่เพียงคำเล่าสอบต่อจากชาวบ้านแต่หลักฐานที่พบไม่มีปัญญา ไม่มีความรู้จะพิสูจน์ทราบได้ มีปัญญาแค่ไปสืบถามชาวบ้านทำได้แค่นี้หรือ นักประวัติศาสตร์ นักโบราณคดีไทย ถ้าทำได้แค่นี้อย่ามาคุยให้โง่เพราะที่เอามาพูดนั้นจำชาวบ้านมา อย่ามาโอ่ แสดงภูมิปัญญา ที่เป็นศาสตร์ ออกมาทำความชัดเจนฟันธงได้ และพิสูจน์ได้ให้จริงๆจังๆสิ
😅
รายการนี้โคตรดี มีคุณภาพน่าติดตาม ผมคนนึงหละครับที่จะติดตามรายการนี้ตลอดไป สาระความรู้ ประวัติศาสตร์ชาติเรา
ชอบทุกองค์ประกอบของ "ประวัติศาสตร์นอกตำรา" ให้ทั้งความรู้ที่เป็นสาระและความบันเทิง ขอขอบคุณ และขอเป็นกำลังใจให้ทีมงานและผู้ที่เกี่ยวข้องในทุก ๆ ส่วน
ในประเทศเมียนม่าร์ ฝั่งตรงข้าม แม่สอด ริมฝั่งแม่น้ำเมยเมือง เมียวดี มีกำแพงเมือง คูเมือง เป็นเมืองที่มีอาณาเขต และเส้นทางไป หงสาวดี และ เมืองเมาะตะมะ ทะเลอันดามัน. บ้านมะกะโท
อยากรู้เมืองคลัง ที่สมเด็จพระนเรศวร ขึ้นไปเข้าตี ครับ
ขอบคุณครับ รายการดีมาก
คือผมว่า หาไม่เจอ ไม่ได้แปลว่าไม่มีครับ ไม่เจอคือยังไม่เจอ
ปล. ผมว่าแม่สอด-เมียวดี นั่นล่ะครับ คนท้องถิ่น เขาเรียกมานานแล้วครับ
ชอบ สารคดีรายการนี้มาก ชอบทุกตอนค่ะ
จำได้ว่าตอนมัธยม ขอบวิชาประวัติศาสตร์มากยังเสียดายที่ไม่ได้เรียนมาสายนี้ ไม่สอบเอนทรานซ์คณะนี้ ถ้าไม่งั้นปัจจุบันเป็นครูสอนวิขานี้ไปแล้วล่ะ
แต่ปัจจุบันตอนนี้ก็ยังชื่นชอบประวัติศาสตร์ การท่องเที่ยวเสมอค่ะ
ผมคนแม่สอด ครับ อันที่จริงยังมี สิ่งก่อสร้าง คล้ายพระธาตุ ที่ล้มอยู่ และ มีคนขุดพบพระ นางแขนอ่อน เนื้อชินเงิน คล้ายๆของกำเเพงเพชร และ ในแนวรอบ พระธาตุ ที่ว่า นี้ ยังมีแนว คลอง ยาวประมาณ3 กิโล จากสายตาที่มองเห็น ในตัว เมืองจองเเม่สอดครับ สถานที่ตั้งอยู่เยื้องไปกับ ด้านหลังที่ว่าการอำเภอเเม่สอด พื้นที่พบเป็นพื้นกลางทุ่งนากว้าง เมื่อก่อน ตอนสร้างถนน เส้น นาแร้ง ก็มีการขุดพบลูกปัด จำนวนมาก แต่ ชาวบ้านรู้ว่าเป็นของเก่า ก็เลยเก็บกันไว้ อีกส่วนหนึ่งก็เอาไปขายเป็นของเก่าสมัยสุโขทัย และเล่นหากลายเป็นของสุโขทัยไปแล้ว สมัยก่อนตอนทำถนนในตัวเมืองแม่สอด ผมเคยได้ยินจากปากคนเถ้าคนแก่ ที่เสียไปแล้วว่า ได้ไถ่ทับ อิฐเก่าทิ้งไปจำนวนมาก หากข้อมูลที่ผมให้นี้ สำคัญและ มีประโยชน์ ผมยินดีพาไปดูสถานที่จริงครับ ติดต่อผมได้ครับ 0959409661
แนวหน้าวัดดอนไชยจะมีกำแพงดินได้ถูกทำลายทิ้งไปครับรุ่นพ่ออุ๊ยเล่าให้ฟังย่านชุมชนรังแร้งจะมีวัดร้างอยู่ตอนนหลังคนบุกเบิกเป็นที่นาครับ
สุดยอดการค้นค้วาของรายการประวัติศาสตร์นอกตำราครับ ลงทั้งแรง ทั้งเงิน
ความทุ่มเทครับ ขอให้รายการนี้ยุคงตลอดไปครับ
ยิ่งติดตามยิ่งตื่นตาตื่นใจกับซีรี่ส์ชุมชนโบราณค่ะ แผนที่ระบุตำแหน่งเทียบกับปัจจุบันทำให้เห็นภาพชัดเจนว่าไกล-ใกล้กันมากแค่ไหน 🤩👍🤟😊⭐️⭐️⭐️
เป็นสารคดีประวัติศาสตร์ที่น่าติดตามที่สุดเท่าที่เคยศึกษามาค่ะ ได้คิดวิเคราะห์ตามไปด้วย ยิ่งสนุกเลย ทำต่อนะคะ ช่องคุณภาพมาก
ขอ "เมืองราด" ของพ่อขุนผาเมือง ด้วยค่ะ จักเป็นพระคุณยิ่งค่ะ
เมืองราดคือเมืองโคราชเก่าสูงเนิน
นั่นตามความเห็นของ อ.สุจิตต์
แต่อยากฟังความเห็นจากหลายๆฝ่ายค่ะ
พ่อขุนผาเมืองเพชรบูรณ์หรือป่าว
เมืองราด เป็นทางผ่านทัพ ระหว่าง สลวงสองแคว และเมืองของพวกขอมครองร่วมสมัย(ละโว้-พิมาย) เป็นเมืองสร้างใหม่ คู่กันจากเมืองลุม เพื่อเลี่ยงน้ำท่วม อยู่บนเขาผาชัน จึงได้ชื่อว่า พ่อขุนผาเมือง
เมืองลุมจึงเป็นเมืองขอมเก่า มีชื่อเมืองแบบขอม ชื่อลุมเป็นชื่อตามภาษา ลาวจกหรือสยาม
เมืองบูม ผมก็ยังเล็งว่า ศรีเทพ ส่วนราด อาจเป็นเสมาหรือย่านเพชรบูรณ์ เพราะเป็นเมืองใหญ่แต่เดิม จึงสามารถสะสมกำลังพลหลักแสนไปตีสุโขทัยได้ (ส่วนบางยาง อยู่แถวเพชรบุรี-ไชยา พริบพรี เป็นเมืองแอบซุ่มกำลังเฉยๆ ขุนยี่ลูกศิริไชยเชียงแสนจึงได้ชื่อ ขุนบางกลางหาว)
ลูกพญาพระร่วง(พ่อขุนผาเมือง)อาสาปราบโจฬะอินเดียใต้ที่ยึดละโว้(นครเดิ่น) จนได้ผลงาน ยศกมรเตงอัญฯ ดาบ สิงขรเทวี และครองเมืองลุม ในสมัยอินทร 2 น้ำท่วมจึงไปสร้างเมืองราดขึ้นมา ในปี1768 ก่อนพ่อสิ้นในปี1771 จนถูกขอมสบาดยึดเมือง สะสมกำลังพล 10ปี จึงมาตีสุโขทัยคืน
พอชิงสุโขทัยได้จากขอมสบาดฯ ท่านแอบไปสร้าง สลวงสองแคว ไว้ (แม้ท่านออกบวช แต่ คำแหงพระรามจากสิงขรเทวี ผู้ลูกก็ได้ครองอาณาจักร ของท่านต่อ เทวีคนแรกเลี้ยงดูจนโต) สิงขรเทวีโดดน้ำฆ่าตัวตาย อินทรวรมันที่ 2จึงตรอมใจตาย ชัย8 จึงได้ครองอำนาจขอม ส่วนสุโขทัย มา ตั้งเมืองแยกเอกราช ตอน พ่อขุนรามคำแหงเรียนจบ ทำชลอมใส่น้ำไปส่งขอม ขอมระแวง เลยแล้วออกบวช พวกขอมจึงดำดินไปล่าพระร่วง(ขุนศรีอินทราทิตย์)แต่ไม่สำเร็จ นครศรีธรรมราชกับสุโขทัยเลยตั้งเอกราชจากขอม ชัย 8 แถวๆปีพ.ศ. 1800
ส่วนหลานคนที่ 1 อย่าง ศรินทราช ก็ไปครองอำนาจต่อจาก ชัย 8 (สืบลูกหลานไปถึง ชัย 9 ก่อนแตงหวาน สายจามปา ฆ่าเคลมเมือง กลายเป็นต้น กัมพูชา ที่แปรพักต์จนอยุธยาต้องยกทัพไปปราบ) พอลูกโตก็เบื่อพวกขอมไศวะนิกายสละสมบัติมาอยู่กับพ่อ ต่อมาลงไปครอง นครศรีธรรมราชต่อจาก จันทรภาณุที่สิ้นไป ส่วนลูกชาย อินทรชัยวรมัน ก็เลี้ยงเด็กเชื้อหลวงพระบางคนนึงจนโตส่งไปยึดหลวงพระบางคืน เด็กคนนี้ก็แอบเอาทหารไปตีชาวบ้านมั่วไปหมดสร้างอาณาจักรล้านช้างเอาไว้ระหว่างเดินทัพไปหลวงพระบาง แล้วส่งต่อให้ลูกชายในภายหลังเป็นต้น ประเทศลาว
หลานคนที่ 3คือ ศรีศรัทธา ในจารึกหลัก 2
หลานคนที่ 2 คือ ชัยศิริ ไปครองพริบพรี พร้อมๆกับพี่ชาย ยึดละโว้คืนจากขอม(ซึ่งเป็นหลาน) เอาลูกชายไปผูกสายกับ เมืองอู่ทอง ลูกชายจึงได้ครองอู่ทองต่อและ เป็นเขยร่วมกับ สุพรรณ ขุนหลวงพระงั่ว
พระเจ้าอู่ทองจึงย้ายเมืองมาอยู่ หนองสะโน หลังเจ้าเมืองอโยธยาศรีรามเทพนครเดิมสิ้น กลายเป็น รามาธิบดีฯที่ 1
อยุธยาจึง มีอำนาจ จาก 4 เมืองสำคัญ ในระยะต้น คือ ละโว้ สุพรรณ พิษณุโลก และนครศรีธรรมราช จากเครือญาติใกล้ชิด จน ใหญ่กว่าสุโขทัย อย่างง่ายดาย (ที่สุโขทัยกลายเป็นแค่สายราชวงศ์ย่อยเท่านั้น)
อันที่จริงแล้ว ญาติๆกันนี่แหละ ชิงอำนาจกันเอง มีเรื่องศาสนากับเชื้อชาติสีผิวผสมๆ เลยตีกัน สยามไตกะได ถือพุทธ ขอมชาติทมิฬถือไศวะ
@@user-sd9mn5im7f คิดเหมือนกันครับ พ่อขุนผาเมือง ศรีเทพเพชรบูรณ์ แต่ศิลปะทำไมเป็นฮินดู แล้วทำไมเป็นแบบนั่นหรือท่านครองเมืองพิมาย ที่มีศิลปะพุทธนิกายมหายานผสมอยู่ อย่างอาจารย์สุจืตว่า
สารคดีคุณภาพ นอกจากเนื้อหา ข้อมูลแล้ว เพลงประกอบกับเสียงผู้บรรยายคือที่สุดจริงๆครับ
ขอสอบถามนิดนะครับ ผู้บรรยายคือพี่อดิศักดิ์ ศรีสม ไหมนะครับ
@@docpopkrub ใช่ครับเสียงนี้แหละคือ เขาเอง อดิศักดิ์ ศรีสม
ร้อยเรียงเรื่องราวได้สวยงามเช่นเคย ชื่นชมครับ
ขอบคุณ คณะผู้ผลิต รายการ ประวัติศาสตร์นอกตำรา มีคุณค่า สาระุ ที่น่าศึกษา น่าสนใจ ครับ
ดูไว้ไทยเปลี่ยนไปตามยุค
❤❤❤ ดูแลรักษาได้เลยครับคนรุ่นหลังหาไม่มีอีกแล้ว คนรุ่นใหม่ได้ความรู้มากมาย กลับทันทีรักษาไว้สาธุ❤❤❤❤❤❤❤
รู้จักแต่พี่อ้อย พี่ฉอด ขอบคุณช่องนี้ครับ ความรู้ใหม่ๆ ดูทุกคลิปครับ
ในพระราชพงศวดารมอญกล่าวถึงเเม่สอด เเม่เพี้ยนมาจากဗမာเม ส่วนคำว่าสอด เพี้ยนมาจากဆိုတ်ชอด ถ้ามาร่วมคำกันก็คือ မာဆိုတ် เเปลได้ความก็คือ พม่าตาย ซึ่งในพระราชพงศาวดารมอญระบุไว้ว่า ที่เรียกว่าเเม่สอดก็เพราะว่า พม่ารบกับมอญ พม่าตายไว้ตรงนั้น เลยเรัยกว่าเมชอดหรือเเม่สอด
ความรู้ใหม่
เพราะเรียกแม่สอดว่าแม่เซาวด์ครับ
เป็นวัยรุ่นที่ไมืค่อยดูอะไรแบบนี้เท่าไหร่ครับ
แต่ทำออกมาคือดีมากครับ ไม่เลื่อนสักวินาที
ขอบคุณครับที่ทำรายการดีๆออกมา
ขอบคุณ ประวัติศาสตร์นอกตำรา ก้าวไปสู้1,000,000 ซับไปด้วยกันครับ
ศาลพ่อขุนสามชนตั้งประดิษฐานอยู่ที่อยู่ทางขวามือ ทางหลวงหมายเลข 105 (ตาก-แม่สอด) ระหว่างหลักกิโลเมตรที่ 70-71 ซึ่งอยู่เหนืออำเภอแม่สอด เพราะท่านเป็นเจ้าเมืองฉอด ซึ่งไม่ได้อยู่ในประเทศพม่าแต่เป็นทางผ่านไปประเทศพม่า
อยากทราบประวัติศาสตร์เมืองบางยางที่พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ปกครองก่อนมาปกครองกรุงสุโขทัยอะครับ ว่าใช่เมืองนครไทย จ.พิษณุโลก ตามหลักฐานหรือเปล่า
ผมไม่พลาดสักตอน ชื่นชอบและขอชมทีมงานทุกท่านครับ ดูแล้วได้ความรู้อย่างเพลิดเพลิน
จริงคะ เป็นช่องสารคดี ที่ดีเยี่ยม ไม่ต้องลงพื้นที่ เองเลยคะ สามารถ ต่อยอด การทำงาน ได้ดี ทีเดียว
ต้องขอบคุณทีมงานประวัติศาสตร์นอกตำรา ดีคะ ขอชื่นชม
ชอบรายการนี้มากเลยครับ ในยุคสมัยที่ปัจจุบันนี้มีแต่เนื้อหาเพื่อความบันเทิง แต่เนื้อหาเพื่อสาระและความรู้เช่นนี้กับน้อยลง ขอบคุณทีมงานทุกๆ ท่านมากนะครับ
กราบขอบพระคุณค่ะยายไม่มีความรู้แต่ยายชอบฟังชอบดู ไม่มีโอกาสได้ไปแต่ชอบดู แหล่งค่ะ โบราณมากๆค่ะ
ขอบคุณคณะผู้จัดทำที่ได้เห็นประวัติศาสตร์ที่ไม่เคยรู้มาก่อน ผมเคยอยู่ทั้งแม่สอดและแม่ต้าน ไม่เคยรู้มาก่อนเลยว่ามีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ขนาดนี้ รู้แต่ว่าคนแม่สอด ท่าสองยาง ในแถบแม่น้ำเมยทั้งหมดส่วนใหญ่ใช้ภาษาเหนือเกือบทั้งหมดยกเว้นชาวเขาหรือชนเผ่า แต่คนตากจะใช้ภาษากลางเป็นหลัก
ดีครับ น่าสงเสริม ให้ความรู้แก่คนรุ่นหลังได้เป็นอย่างดี ดำเนินเรื่องได้ดีสื่อสารง่าย เข้าใจง่าย
ให้ความรู้เยอะมาก ฟังเพลินมากครับ
ตอนเรียนที่แม่ต้านพระอาจารย์กล้าหาญท่านเคยพาไปพัฒนาพระธาตุห้วยลึกค่ะ ชอบรายการนี้มากค่ะ ติดตามทุกคลิปเลย ขอบคุณสำหรับรายการดีๆค่ะ
เมืองเก่าห้วยลึก บ้านแม่ต้าน อ.ท่าสองยาง จ.ตาก เป็นที่ๆน่า
สนใจมากครับ ทั้งลึกลับ ทั้งกระตุ้น
ความสนใจ เพราะไม่รู้ว่าใครสร้าง
ไม่รู้ว่าชื่อเมืองอะไร จุดประสงค์การ
สร้าง
อยากให้ประวัติศาสตร์นอกตำรา เสนอเรื่อง บาตร ในยุคพุทธกาลมีพัฒนาการอย่างไรจนถึงปัจจุบัน
เป็นสารคดีทาง ประวัติศาสตร์ที่ยอดเยี่ยมครับ
ติดตามทุกเรื่องเลยครับขอบคุณทีมงานมากๆนะครับ
ชื่นชมครับ ผมชอบดูสารคดีช่องนี้มากๆ ดูตอนคนจ้วงถึงกับตกอยู่ในผวังได้ความรู้มากๆ และตอนที่เกี่ยวข้องกับคนไทในแต่ละที่ เรื่องราวบ้านเมือง ผู้คน ความเป็นอยู่ของคน ความเกี่ยวข้องกัน ได้รับความรู้เพิ่มขึ้นจะได้ติดตัวเป็นความรู้รอบตัว ขอให้รายการเจริญๆนะครับ อีกหนึ่งกำลังใจครับ และผมจะรอดูตอนต่อไปทุกตอนครับ
เป็นอีกช่องที่ชอบที่สุดเลยค่ะ ความรู้แน่นๆ
ศิลาจารึกของพ่อขุนรามคำแหง นับว่าเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด เป็นต้นทางในการค้นคว้าร่องรอยอดีตมาปัจุบัน ให้เรารู้ต้นกำเนิดของชาติไทยเรา บรรพบรุษเราสร้างบ้านแปลงเมืองมาให้แท้ๆ จงรักสามัคคีกันไว้นะลูกหลานไทย
คุณควรจะเอาคำว่าต้นกำเนิดชาติไทยออกไปก่อน เพราะบ้านเมืองมันมีอยู่ก่อนเก่าแล้ว มันไม่มีหรอกการพาชนชาติมาตั้งรกราก บ้านเมืองมีเสื่อมและเจริญตามยุคตามสมัย ผู้คนต่างก็อาศัยในพื้นที่สืบต่อกันมาเรื่อยๆ ก็แค่นั้น
ได้รู้ในสิ่งที่น่ารู้น่าศึกษา ขอบคุณค่ะ
ชอบรายการนี้ชัดเจนดี
ขอบคุณความรู้..ชอบมากค่ะ
ขอบคุณทีมงานทุกคนครับ หลังโควิดเที่ยวตามรอยรายการครับ
เสียงบรรยายเพราะน่าฟังมากๆ ดนตรีเพราะมากๆเข้ากับรายการมากๆ
สุดยอดมากครับ ได้สาระเต็มๆ ช่องคุณภาพจริงๆครับ ขอบคุณทีมงานมืออาชีพจริงๆ
ขอบคุณรายการมากๆค่ะมีเนื้อหาสาระ น่าศึกษาน่าสนใจและมีคุณค่ามากมาย
หาดูยากมากรายการแบบนี้ ตามหามานานแสนนาน และ จะติดตามตลอดไปครับ
ชอบเสียงดนตรีประกอบมาก เข้ากับเนื้อหาคลิปดี
ขอบคุณสำหรับความรู้
ติดตามชมรายการนี้ตลอดชอบมากผู้บรรยายน้ำเสียงน่าฟัง ขอให้ทำรายการแบบนี้ตลอดไปนะคะ ขอบคุณมากค่ะ
ชอบรายการนี้ ได้ความรู้อีกด้วย
ชอบรายการนี้มาก 👍
ภาพสวย เสียงบรรยายดีงาม ความรู้เต็มเปี่ยม รักช่องนี้จัง
ดูเพลินจนเผลอหลับตอนไหนไม่รู้ ขอบคุณช่องดีๆมีสาระแบบนี้ด้วยครับ ที่เปิดมุมมองที่อีกหลายๆคนยังไม่เคยรับรู้มาก่อน
ชอบมากครับ ได้สาระความรู้ ของจริง สถานที่จริง
สุดยอดมากๆค่ะ เคยอยู่แถวนั้นหลายปี เคยเข้าไปถึงพะอัน รู้สึกเสียดายโอกาสมากๆที่ไม่มีการขุดค้น เชื่อมต่อทางประวัติศาสตร์ อย่างเป็นระบบและรูปธรรม
ขอบคุณทีมงานคะ ที่ทำให้มีความรู้ทางประวัติศาสตร์โบราณ
ชอบเรียนชอบศึกษาประวัติศาสตร์มาก 💜
ชอบรายการมาก ขอบคุณที่ทำรายการดี ดี ทำให้เรารู้ที่มาในอดีต ความมาเป็นปจุบัน ขอบคุณค่ะ
ดูเพลินได้ความรู้ครับ
ชอบรายการแนวนี้มาก
ชอบรายการนี้มากครับ ความรู้นอกตำรา จริงๆ ติดตามครับ
เป็นกำลังใจให้ทีมงานครับ มีความรู้และเนื้อหาดีมากๆครับ
ชอบรายการนี้มากครับ💓💓
ชอบการเล่าเรื่อง เนื้อหา เสียงบรรยาย เป็นสารคดีคุณภาพ น่าสนใจและน่าติดตาม เป็นกำลังใจให้ค่ะ นำเสนอเรื่องราวทางประวัติศาสตร์มาอีกนะคะ
รายการดีมากๆ เป็นประวัติศาสตร์ที่ในหนังสือไทยไม่เคยสอนลึกๆ
ฟังมาได้สักพักแล้วค่ะชอบทีมงาน พี่คนเล่าก็ฟัง แบบสบาย เสียงเหมือนพี่ทีมงานสืบจากข่าวเลย
เป็นอีก ep. หนึ่งที่ รู้สึกเต็มอิ่มมากๆ ครับ รอติดตาม ep. ต่อๆ ไปครับ
มาแล้ว เสียงเอกลักษณ์ น่าค้นหาและข้อมูลแน่นๆ ดูทุกEp.
ขอเป็นกำลังใจให้ช่องรายการครับ
ขอบคุณค่ะ ได้ ท่องเที่ยว ดีใจมากค่ะ ได้ความรู้ด้วยค่ะ
ชอบรายการนี้มากกก
น่าสนใจและน่าติดตามมากครับ
เพิ่งมาพบรายการถูกใจมาก เพราะชอบศึกษาเรื่องราวของประวัติศาสตร์ ขอติดตามตลอดไปค่ะ
ชอบคลิปนี้ที่สุด จาก คนสุโขทัย❤️
ชอบเสียงบรรยาย ฟังนุ่ม ชัดเจน
ชอบอ่านประวัติศาสตร์ ชอบสารคดี ดีมากละเอียด
ขอบคุณมากครับสาระดีมีประโยชน์มากครับ
ชื่นชมผู้ผลิตสื่อชุดนี้ ครับ มีวิริยะอุตสาหะ ในการเก็บรวบรวมข้อมูล และนำเสนออย่างน่าชม
เป็นรายการดีที่ผมชื่นชอบมาก❤️❤️❤️
ขอบคุณมากๆค่ะ
คลิปยาวมาก แต่ดูไม่เบื่อเลยค่ะ ได้ความรู้ทางประวัติศาสต์จริงๆ
นักโบราณคดีเก่งมากนะคะ ที่สามารถสืบสาวค้นเรื่องราวมาเล่าสู่กันฟังได้เป็นอย่างดี
คลิปนี้ ทรงคุณค่ามากค่ะ
ถ้าจำไม่ผิดเสียงบรรยายนี้เป็นเสียงคุณอดิศักดิ์ ศรีสมบรรยายสารคดีได้ไพเราะที่สุดในยุคนี้
ชื่นชมมากๆครับ สุดยอดจริงๆติดตามชมตลอดครับ 👍👍👍
ช่องคุณภาพ เราติดตามมาหลาย ep แล้ว ดูแล้วรู้สึกชอบประวัติศาสตร์ขึ้นมาเลย แบบสนุก