🖌️📚 Eğitim Videoları Bölüm 5 - VİOP Nedir ?

VİOP NEDİR ?
Borsa İstanbul bünyesinde işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile diğer türev araçlarının elektronik ortamda alınıp satılabildiği kaldıraçlı piyasanın kısa adıdır.
VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMESİ NEDİR?
Vadeli İşlem Sözleşmeleri, sözleşmenin taraflarına, standartlaştırılmış miktar ve kalitedeki bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi, belirlenen ileri bir tarihte, bugünden üzerinde anlaşılan fiyattan alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmelerdir.
Günümüzde baktığımızda organize vadeli işlem piyasalarında ürün bazlı paya, endekse, dövize, tahvile, bonoya, emtiaya, altına, enerjiye vb. dayalı olarak oluşan türev sözleşmeler işlem görmektedir.
VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİNDE FİYATLAMA
Vadeli işlem sözleşmesinin fiyatını belirleyen unsurlar,
Dayanak varlığın spot fiyatı
Faiz oranı
Temettü getirisi
Vadeye kalan gün sayısıdır.
Bu unsurlar VİOP işlemlerinde kullanılan Teorik Fiyat’tın hesaplanmasında kullanılır.
(Teorik Fiyat = Dayanak Varlığın Spot Fiyatı + (Faiz Oranı - Temettü getirisi) x Vadeye Kalan Gün)
VİOP İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
Uzun Pozisyon: Vadeli işlemlerde alım yönlü pozisyonu ifade eder.
Kısa Pozisyon: Vadeli işlemlerde satım yönlü pozisyonu ifade eder.
Ters İşlem: Uzun pozisyon sahibinin kısa, kısa pozisyon sahibinin ise uzun pozisyon alarak ilk açılan pozisyonun kapatılmasıdır.
Vadeli Fiyat: Nakit fiyatın üzerine taşıma maliyetinin eklenmesi sonucu bulunan fiyattır.
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı: Hesapların güncellenmesinde ve nakdi veya fiziki uzlaşmada kullanılmak üzere belirlenen fiyattır.
Teminat: Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem yapabilmek için hesabınızda bulunması gereken tutardır.
Başlangıç Teminatı (Margin): Bir vadeli işlem sözleşmesi almak veya satmak için Takas Merkezine yatırılması zorunlu olan asgari tutardır.
Teminat Tamamlama Çağrısı (Margin Call): Oluşan zararlarda ya da nakit dışı teminatların değerlerinin düşmesi sonucunda teminat seviyesinin olması gereken minimum seviyenin altına düşmesi durumunda yatırımcılara yapılan çağrıdır.
Taşıma Maliyeti: Finans maliyeti, depo maliyeti ve sigorta maliyetini yansıtır. Taşıma maliyeti, mallara ilişkin vadeli fiyatın hesaplanmasında depolama gideri ve sigorta maliyetleri de hesaplamaya dahil edilir. Finansal araçlarda vadeli fiyatın hesaplanmasında ise sadece faiz maliyeti dikkate alınır.
Fiziki Teslimat ve Nakdi Uzlaşma: Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde vade tarihinde uzlaşma fiziki teslimat veya nakdi uzlaşı şeklinde gerçekleştirilir. Fiziki teslimatta üzerinde anlaşılan dayanak varlık el değiştirir. Nakdi uzlaşıda ise sözleşme fiyatı ile vade tarihindeki cari fiyat arasındaki fark kadar tutar taraflar arasında nakden el değiştir.
VİOP Nema Kazancı: Yatırımcının VİOP işlemi yapmak için yatırdığı teminatına Takasbank tarafından nema sağlanmaktadır. Nema oranına Takasbank karar verir ve pozisyonda olsun veya olmasın toplam teminat üzerinden nemalandırma yapılır. Yatırımcının faiz kazancına karşı hassasiyeti varsa hesap açılışı esnasında nema feragatnamesi imzalayarak hesabını bu işlemin dışında tutulmasını talep edebilir.
İŞLEM GÖREN KONTRATLAR
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası, düşük teminat ve çift yönlü işlem açabilme avantajının yanı sıra, yatırımcılara ürün çeşitliliği ile farklı portföy oluşturma ve riskten korunma imkanı vermektedir.
VİOP'ta Endeks, Dolar, Euro, EUR/USD , Altın, Ons Altın, Buğday, Pamuk, Enerji, Pay vadeli işlem sözleşmeleri işlem görmektedir.
İŞLEM GÖREN SÖZLEŞME KODLARI
Vadeli İşlem Sözleşme Kodu
Vadeli işlem sözleşmelerinde sözleşme kodu; sözleşme grubu, dayanak varlık kodu, mini sözleşme bilgisi kodu ve vade tarihi bilgilerini içerir.
Kod Açıklama
F_ Sözleşme grubu (Vadeli İşlem Sözleşmeleri)
XU030 Dayanak varlık kodu
0219 Vade tarihi (Örn. Şubat 2019)
KİMLER VİOP İŞLEMİ YAPMALI ?
Riskten Korunmak İsteyen Yatırımcılar
Bir sermaye piyasası aracı, döviz, kıymetli maden veya malı kullanan, bunlarda pozisyon tutan veya gelecekte teslimatını bekleyen, ancak ilgili ürünün fiyatında gelecekte meydana gelebilecek beklenmedik değişimlerden korunmak isteyen yatırımcılar, vadeli piyasalarda spot piyasadaki pozisyonlarının tersi yönünde pozisyon alırlar.
Spekülatörler
Korunma amacıyla işlem yapanlardan farklı olarak fiyat beklentileri çerçevesinde kar elde etmek amacıyla yatırım yapan kişiler veya kurumlardır. Vadeli piyasalar özellikle kaldıraç etkisi sebebiyle spekülatörlere oldukça önemli fırsatlar sunar. Spekülatörlerin piyasanın likiditesini ve işlem hacmini arttırdığı bilinmektedir. Bu yatırımcı tipinin risk alma konusundaki isteklilikleri diğer piyasa katılımcılarına taşıdıkları riski spekülatörlere devrederek riskten korunma imkânı sağlar.
...
(Yzr. Tonguç Erbaş)

[@serapcnar6864]

Ağzınıza sağlık hocam.

[@yukto44]

Gayet yararlı teşekkürler

[@ramazanbelgirat4562]

Teşekkür ediyorum

[@msezek1]

Teşekkür ederim

[@boldpilot17]

Teşekkürler hocam

[@kendinle100les]

anlattıkların havada uçup gidiyor yani bişey anlamadım para ile mi anlattırıyolar sana