ลำน้ำมูล เส้นทางขยายอำนาจอาณาจักรเจนละ ของพระเจ้าจิตรเสน-มเหนทรวรมัน I ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP.199
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 20 ก.ค. 2023
- หลักฐานจารึกของพระเจ้าจิตรเสน-มเหนทรวรมัน แห่งอาณาจักรเจนละจำนวนมากที่พบในดินแดนประเทศไทย
นับตั้งแต่จุดบรรจบกันของแม่น้ำมูล และโขงที่บริเวณปากมูล อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี กระทั่งเข้าสู่เขต จ.สุรินทร์ และร้อยเอ็ด และเลยลึกเข้ามาจนถึงพื้นที่ลุ่มน้ำมูลในเขต จ.บุรีรัมย์
สถานที่พบจารึกทั้งหมดได้ให้ร่องรอยบางอย่างที่น่าสนใจแก่เราว่า "แม่น้ำมูล" น่าจะเป็นเส้นทางหลักที่พระเจ้าจิตรเสน มเหนทรวรมัน ทรงใช้เพื่อการขยายอำนาจแห่งอาณาจักรเจนละในดินแดนอีสานใต้ เมื่อราว 1,400 ปีที่แล้ว
ติดตามได้จากส่วนหนึ่งของงานวิจัย ผศ.ดร.กังวล คัชชิมา คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร
เป็นแฟนคลับ อ.กังวล มานาน...สนใจการอ่านหลักศิลา และเคยสงสัย เมื่อไปเห็นหลักศิลาจารึกที่ พิพิธภัณฑ์ฯ อุบล...
จนมาเข้าใจมากขึ้นในสารคดีชุดนี้...ขอบคุณมากๆ ทำให้การศึกษาประวัติศาสตร์ช่วง เจนละ และ ปวศ.อิสานใต้ ปะติดปะต่อเป็นลำดับมากขึ้น...
ขอให้ทีมงานทุกท่านเจริญในหน้าที่การงานทุกๆ ท่าน...❤
เต็มอิ่มกับการเชื่อมโยงของ ปวศ.นอกตำรา จินตนาการ ราวกับได้เดินทางไปกับการแผ่ขยายอำนาจของจิตรเสน-มเหนทรวรมันเลยทีเดียว..รอติดตามชมตอนจบ ด้วยใจจดจ่อ..พลัน (เราอาศัยอยู่ใกล้จุดกำเนิดแม่น้ำมูล และในวัยหนุ่มเคยตะลุยตามลำน้ำมูลมาแล้วค่อนสาย เห็นซากโบราณสถานมากมาย ได้แต่เก็บความสงสัยว่า ใครมาสร้างไว้ ? เพื่ออะไร? ชม ปวศ.นอกตำรา เกี่ยวกับเรื่องนี้ บางครั้งขนลุก บางครั้งปลื้มปริ่ม เพราะได้ความรู้กับสิ่งที่เคยได้พบเห็นและสงสัยมาในอดีต ขอบคุณสำหรับสปอร์ตไลท์ที่ส่องให้เห็นที่มาที่ไป)...
ขอบคุณผู้บรรยายคุณอดิศักดิ์ ศรีสม
ผมติดงอมแงมเพราะเสียงพากย์นี่แหละครับที่สุดในโลก🎉เสียงพากย์มีผลถึง90%ครัยถ้าเป็นคนอื่นนี่เนื้อหาสาระดี100%แต่ถ้าไม่ไช่เสียงนี้ผมก็ไม่ดูฉนั้นอาจารย์ห้ามตายเด็ดขาดอิๆๆๆ🤟🤗🌄🤞☕👍🙏
รายการอันทรงคุณค่า ผมปล่อยโฆษณาให้เต็มเหนี่ยวเลยครับ
เป็นกำลังใจให้ทีมงานทุกๆท่านค่ะ สารคดีมีคุณภาพทุกชิ้น การศึกษาประวัติศาสตร์เป็นสิ่งที่ดี ทำให้ได้เรียนรู้บทเรียนต่างๆของคนในอตีต แล้วนำมาแก้ไขปรับปรุงเพื่ออนาคตที่ดีของชาติบ้านเมือง ถ้าได้เดินทางไปกับทีมงานเพื่อศึกษาและท่องเที่ยวคงสนุกมากๆ
ขอขอบคุณเรื่องราวดีๆ
เห็นด้วยทุกประการครับ
@@user-sx9zf9es6o สวัสดีค๊า 🙏
😢คนอิสานใต้ถ้าเห็นของเก่าๆจะพูดว่าเก่าคร่ำครึ.ตั้งแต่ศึกเสียมโบกโน่น_เมืองสมโบกน่าจะเรียกเพี้ยนเป็นเสียมโบก
@@PhoneShop-yz5sn
มาจากสนามบุกหรือเปล่าครับ ?
เป็นสารคดี ที่ดีมาก ในมุมมอง ที่น่าจะมากกว่า360องศา
นำเสนอได้หลายมิติ ให้เสียงคำบรยาย ที่น่าฟัง น่าติดตาม
ขอบพระคุณครับ เปิดโลกทัศน์ ของผมมากๆ เมื่อไหร่ประวัติศาสตร์ในตำราจะแก้ไข ให้เป็นตามข้อเท็จจริง
เขาไม่แก้หรอกครับเขากลัวมีการแบ่งแยกดินแดน
สารคดีที่ดีที่สุดของประเทศไทย
เห็นด้วยทุกประการ ครับ
จากที่เคยศึกษาและสงสัยมาตลอด ทำให้ได้มากระจ่างในรายการนี้ ที่รวบรวมข้อมูลได้พิเศษสุดๆครับ
อยากให้รวบรวช่วง2475เพื่อบอกให้ลูกหลานรักชาติ
ถ้าเราคิดว่าเชื้อสายคนสยามมาจากเส้นทางเดียวนั้นผิด จะเห็นได้ว่าเจนละ ก็มีอาณาเขตที่กว้างใหญ่ เจริญควบคู่ไปกับอาณาจักรอื่นๆในยุคเดียวกัน
ข้อสันนิษฐาน จะถูกหักล้างด้วยหลักฐาน
ขอสันนิษฐานของพระยาดำรง บอกไทยอพยพมาจากเทือกเขาอัลไต ถูกหักล้างหมดสิ้น
เพิ่งจะรู้เหรอ ในจ.อุบลก็ยังมีซากของหินสลักในผาในถ้ำในเขาในป่าที่ไม่ใหญ่นักเล็กๆน้อยๆ กระจัดกระจายอยู่ ที่แก่งสะพืออ.พิบูล ก็มีจารึกอ.โขงเจียมก็มี เหนือขึ้นมาจาก ปราสาทวัดภูจัมปาสักประมาณ60-70ก.ม อุบลเป็นปากน้ำ ที่โขง ชีมูล แม่น้ำโดมน้อย ที่สร้างเขื่อนสิรินธรกั้น
แสดงให้เห็นว่า คนสมัยก่อนเชี่ยวชาญในการเดินเรือไม่น้อยและเลือกเดินทางโดยทางน้ำเป็นหลัก การขนย้ายเคลื่อนย้ายหินหนักๆเป็นตันๆเพื่อไปสร้างปราสาท ก็เลือกทางน้ำ(ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร)
ชอบมากเลยครับได้รู้ได้เห็น
ขอบคุณจริงๆครับดูมานานแล้วครับ
นึกถึงหนังสือเรื่อง จันทราอุษาคเนย์
ประวัติศาสตร์ช่วงนี้ ยังมีเรื่องให้ค้นหาอีกเยอะเลย
ขอบคุณสาระดีๆครับ
❤😊
การกลับมา รวมพลัง ของ จักรวรรดิ์ สมเด็จ พระนารายณ์ มหาราช อีกครั้ง กำลังเกิดขึ้น ในปัจจุบัน จริงหรือ ครับ 😮❓🤔 🇹🇭 😊 ❤🎉
จารึก วัดบ้านเขว้า ยอมรับว่าคมสุดๆ ทำให้เห็นการจารึกสมัยโบราณ
มาเเล้ว ติดยิ่งกว่าละคร
หากอยากท่องไปในโลกอดีต ลองไปหานิยายเรื่องจันทราอุษาคเนย์มาอ่านดูครับอาจจะไม่ประวัติศาสตร์จ๋าแต่ก็จินตนาการรูปแบบได้ดีที่เดียวแล้วเราจะอินไปกับเรื่องราวในอดีตอย่างล้ำลึกสุดพรรรณา
เรียกแท่นบูชา ถูกต้อง ไม่เรียกว่ารูปเคารพ ท่านอาจารย์ทั้งหลาย
ขอบคุณคลิปเรื่องราวที่ดี
ละเอียดเจาะลึกมากไม่เคยเห็นที่ไหนมาก่อน ถูกใจคอปวศ.ครับ
รักๆๆๆช่องนี้
ไม่นึกไม่ฝันจะได้ดูเรื่องเจ้าชายจิตรเสนแบบไม่ต้องอ่านหนังสือ
อดใจรอตอนต่อไปไม่ไหวเลย ถึงมีแค่สามตอนแต่ขอชื่นชมไว้ตรงนี้เลยว่าสองตอนแรกก็ยอดเยี่ยมแล้วและถ้าครบทั้งสามตอนมันสมบูรณ์แบบขนาดไหน ผมมีความเห็นว่าทางช่องควรทำภาคภาษาอังกฤษออกมาด้วยเพื่อผลักดันสารคดีที่มีรายละเอียดดีเยี่ยมขนาดนี้ออกสู่สายตาชาวโลก(รวมถึงสารคดีตอนอื่นๆในช่องด้วยนะครับ) ผมคิดว่าที่ผ่านมาสำหรับคนที่ไม่เคยศึกษาหรือชมสารคดีที่ว่าด้วยเรื่อง ขอม เขมร เจนละ ก็แทบไม่มีใครเคยรู้จักว่าพระเจ้าจิตรเสนเป็นใคร เกิดยุคไหน ทำอะไร เป็นแน่ นี่คือสารคดีที่เปิดความรับรู้เกี่ยวกับสิ่งที่เกิดขึ้นก่อนการมีนครวัดนครธมมีหลักฐานประกอบที่น่าเชื่อถือได้ที่ชัดเจนมากๆ และที่สำคัญคือเก่าแก่กว่ายุคของพระนครขึ้นไปหลายร้อยปีเลยทีเดียว(ซึ่งผมสนใจมากๆว่าก่อนหน้าการเกิดของพิมาย พนมรุ้ง เขาพระวิหารและพระนครนั้น มีเมืองสำคัญๆบุคคลสำคัญๆที่ไหนบ้างที่จะเกี่ยวข้องกัน(ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง)เพื่อที่จะก่อร่างสร้างอารยะธรรมจนยิ่งใหญ่ในดินแดนแถบนี้ได้)
ขอบคุณและเป็นกำลังใจให้ทีมงานทุกท่านครับ จะรอติดตามทุกเรื่องราวที่ทางช่องตั้งใจสร้างสรรค์ครับ
ตามตั้งแต่ทุ่งกุลา จนถึงตอนล่าสุด 🎉เกี่ยวเนื่องกันเลย
ว๊าว..โขงเจียม อุบลฯบ้านผม😊😊
ผมขอขอบคุณสำหรับสารคดีที่มีคุณค่ามากครับผม และขอเป็นกำลังใจให้รายการดีๆอย่างนี้คงอยู่ตลอดไปนะครับผม ขอบคุณครับ
บางที่ก็อดคิดไม่ได้ว่า พระเจ้าจิตรเสนรบเก่งหรือไม่ไม่รู้ แต่เรื่อง pr เก่งแน่นอน 55555
แม่นแล้ว
มีนักเขียนคนไทย เอาไปแต่งเป็น นิยาย เรื่องจันทราอุษาคเนย์ ด้วยนะคะ ในนิยาย ท่านนำกำลังพลเพื่อหาทางออกทะเลเพื่อการค้าขายเพิ่มเติม แต่เหมือนหลงทาง ไปถึงร้อยเอ็ด พอไปถึงแถวนั้น ก็สอนคนทำเกลือสินเธาว์ื
🇹🇭 โค้ชธง คำนายโคทั้งสี่ทิศจะวิ่งมาชนกันแล้วแยกออกไปคนละทิศละทาง โคคือเสมือนธงชาติไทยแดงสองเส้นขาวสองเส้นอธรรมและธรรมคนมีธรรมจะกลับกลายไปทางอธรรมคนไม่มีธรรมจะกลับไปละอธรรม และเส้นสีน้ำเงินจะรวมกันเป็นหนึ่งเดียวเส้นทางสายกลาง เมื่อมนุษย์ไม่มีโรคหมดเชื้อโรคกิเลสโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ คนจะไร้อคติเป็นธรรมล้วนฝ่ายขาวไร้ดำอธรรมมารวมกันสงบสันติสุขดั่งธงงชาติไทยฉะนั้น
สงสัยครัยกับคำว่า วรมัน กษัตริย์หลายชาติมีวรมันตามหลัง กษัตริย์มลายูแห่งปาเลมบัง กษัตริย์แขมร์โบราณ
อยากทราบว่ามีความเกี่ยวข้องกันทางสายเลือดหรือเปล่า ?
น่าจะเป็นสาเหตุที่ทำให้ทวาราวดีบ้านเราอ่อนแอลง เพราะเขมรเริ่มมารุกรานในช่วง900-1000ปีก่อน
สวัสดีครับทีมงานคุณภาพ
มารับชม รับฟัง ด้วยความสนใจยิ่ง
ติดตามชมตลอด ประวัติศาสตร์ที่น่าเชื่อมากที่สุดครับ คำว่า(ขอม)(ขรอม)(กรอม) 3คำนี้ลิ้นใครลิ้นมัน?
ช่องนี้เบอร์1 ประเทศไทย
เป็นการนำเสนอเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติความเป็นมา เรื่องราวต่างๆเกี่ยวกับหลักศิลาจารึก เรื่องราวเกี่ยวกับ ลำน้ำมูล เส้นทางขยายอำนาจอาณาจักรเจนละ ของ พระเจ้าจิตรเสน มเหนทรวรมันที่มีเนื้อเรื่องดี มีสาระดี มีทักษะในการนำเสนอที่ดี สามารถทำความเข้าใจได้ง่าย ให้ความบันเทิง ให้ความเพลิดเพลิน ให้ความรู้เพิ่มเติมใหม่ๆ ให้ความรู้รอบตัว ซึ่งมีภาพประกอบในการนำเสนอให้ได้รับชม รับฟัง รับรู้ ทำความเข้าใจเป็นหลักฐานอ้างอิงที่สมจริง เชื่อถือได้ จึงชวนให้น่าสนใจติดตามรับชม รับฟัง รับรู้ ศึกษา ทำความเข้าใจในเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติความเป็นมา เรื่องราวต่างๆเกี่ยวกับหลักศิลาจารึก เรื่องราวเกี่ยวกับลำน้ำมูล เส้นทางขยายอำนาจอาณาจักรเจนละ ของ พระเจ้าจิตรเสน มเหนทรวรมันมากๆยิ่งขึ้นครับ
เปิดโลกมากครับ พื้นที่นี้มีประวัติศาสตร์ ยาวนานมาก หลายอาณาจักร หลายราชวงศ์ ทับซ้อนกันหลายยุคหลายสมัย .... ทำไมเราไม่เคยได้เรียนเรื่องเหล่านี้เลย ?
มันไม่ใช่ประวัติของคนภาคกลางใงครับเลยได้เรียนแค่ผ่านๆ หลักสูตรกระทรวง ส่วนมากออกแต่เกี่ยวกับ สุโข อยุธ ลพ รัตน บลาๆๆ เลยทำไห้เด้กรุ่นใหม่ถ้าไม่สนใจจริงๆจะไม่ค่อยรู้
เพราะรัฐบาล (ทุกยุคทุกสมัย)ไม่ได้ให้ความสนใจในการปลูกฝังให้เยาวชน เรียนรู้ ประวัติศาสตร์ และรู้จักรากเหง้าของชาติอย่างจริงจัง
อารยะธรรม ก่อเกิดตามลุ่มน้ำ สายน้ำ เหมือนกันทุกที่ทั่วโลก
ขอบคุณที่จัดทำคลิปนี้นะคร้าบ❤❤❤❤❤
ปกติผมไม่ค่อยให้ความคิดเห็นแต่ขอเป็นกำลังใจให้ทีมงานครับ มีสาระความรู้มากเลยครับ การถ่ายทำสื่อเข้าใจง่ายมีคุณภาพทุกตอนทุกคลิป(ผมดูทุกคลิปครับและแบ่งปันให้คนรอบข้าง)ชอบมากครับ
มาแล้วตามนัด❤❤❤❤❤❤
นี่มัน หลักฐานสำคัญ พอ ๆ กับเสา อโศก เลยนะ เกิดหลัง เสาอโศก ประมาณ 800ปี
👍👍
ขอบพระคุณมากๆ ครับ ช่องนี้ทำให้รู้เรื่องประวัติศาสตร์ที่ไม่เคยรู้มากมายครับ
ช่วยดูกันเยอะๆแล้วอย่ากดข้ามโฆษณาเพื่อสนับสนุนช่องกันด้วยนะครับ
ขอบคุณสารคดีสุดยอดและขอบคุณเสียงบรรยายคนเดิมครับ
เมื่อพันกว่าปีที่แล้ว ลายมือของคนยุคก่อน สวยงามมาก ช่องไฟพอดี คล้ายกันทุกหลักเลย
วัดจุมพลสุทธาวาส ครับ ไม่ใช่วัดชุมพล🙏📌 ขอบคุณครับ🙏
ชื่นชมทีมงานที่ผลิต นำเสนอในเเง่มุมประวัติศาสตร์ด้านต่าง ๆ ให้ได้รับชม เป็นกำลังใจให้ทางทีมงานผลิตสื่อที่มีคุณภาพเเบบนี้ตลอดไปครับ❤❤❤❤
ดนตรีประกอบนี่คือาวนสำคัญที่ทำให้สารคดีทุกเรื่องของช่องนี้ ดูสนุกมากกก. เยี่ยมครับ
ไม่แน่ใจว่าปราสาทกู่ประภาชัยขอนแก่นมีจารึกใหม รวมทั้งเสมาบ้านสีฐาน และปราสาทที่บ้านสาวัตถี และดงเมืองแอม
ขอบคุณครับ ในป่าในเขา ในถ้ำที่ยังไม่ได้มีนักสำรวจ เคยพบเคยสำรวจเลยก็มี อยู่ในเทีอกเขาแถบถิ่น ในจ.อุบล-แขวงจัมปาสักและฝั่งโขงฟากฝั่งลาวด้วย ที่พูดนี่เพราะเคยไปพบเห็นไปมาแล้ว
บรรยายดี ภาพคมชัด ทำให้ได้รับสาระ ความรู้มากมาย ขอบคุณทีมงานมากครับ
เป็นกำลังใจ❤ ให้ทีมงานผลิตสาระดีๆ แบบนี้ต่อๆ ไปครับ
รอตอนจบ EP3 เสาร์หน้า 😊
ขอบคุณสาระดีๆๆเเบบเฝ้ารอกันเลยครับ♥️♥️♥️♥️♥️
ข้อมูลชัดเจนขอบคุณทีมงาน
บ้านผมก็มีจารีกพระเจ้าจิตรเสนที่ถ้ำเป๊ดทอง อ.แะคำ จ.บุรีรัมย์
ช่องดี มีคุณภาพครับ
อีกหลักแท่งหินทรายขนาดใหญ่ ตั้งใต้ร่มไม้ยักษ์ริมสระน้ำ ที่วัดบ้านคูบัว หมู่ 7 ต.หินเหล็กไฟ อ.คูเมือง บุรีรัมย์ สมัย40 ปีก่อนเมื่อผมยังเด็ก คนในหมู่บ้านชอบมาบวงสวงกัน
ในอุบลมีปราสาทหินเยอะอยู่นะครับ....
ดูทุกคลิปครับ
สุดยอดมากครับ,,,,ช่องนี้,,,,ขอปรบมือรัวๆๆๆๆครับบบ❤🎉😊
FC❤❤สุรักษ์❤❤
ขอเพิ่มเติมครับ ยังมีร่องรอยจารึก ที่พบ ณ โบราณสถานแก่งตอย ที่ปัจจุบันเก็บรักษาที่ พิพิธภัณฑ์อุบล เสียดายที่ผู้จัดทำไม่นำเสนอเข้าในสื่อ
❤❤
ผมโคราช ศรีจนาศ มีมาเก่าก่อนประวัติศาสตร์
อาณาจักร์ฟูนัน ก่อตั้ง ราว พ.ศ 612
เมืองศรีจนาศ ก่อตั้ง ราว พศ 621 เป็นรัฐอิสระ ไม่ได้เป็นเมืองขึ้น ฟูนัน ที่ก่อตั้งโดยสกุล วรมัน จากอินเดีย
ภาษาดังเดิมของคนโคราชใช้ภาษาไทยหรือเปล่าฮะถามเพราะอย่างรู้
@@yuseifudo3253 ภาษาพูดเป็นภาษาไทยโคราช ดังเดิม แต่ไม่มีภาษาอักษรเขียนเป็นของตัวเอง ใช้พูดติดต่อกับ เมืองอูตะเภา อูทอง กำแพงแสน เข้าใจ เหน่อกันคนละอย่าง
แต่ก่อนเป็น ชุมชน เป็นกลุ่มกอน เป็นเผ่าๆก่อตั้งรัฐหลัง ฟูนัน 10 ปี ผู้นำสองเผ่าใหญ่ แต่งงานกัน เจ้าสี นางนาด เปลี่ยนชื่อตามภาษาบาลี สันษกฤตในยุคพระเจ้าโคราชาว่า ศรี จะ นาศ จะ แปลว่า เมืองเจ้าศรีและนางนาศ ภายหลังตัดรวบ เป็น ศรีจนาศ แปลไม่ได้ เพราะเป็นชื่อคน
ตำนานโคราช เล่าต่อกันมานะครับ ผมคนพิมาย อายุ 70 กว่า เด็กแม่พามาอยู่วัด เป็นลูกศิษย์หลวงปู่แก้ว ปฏิภาน ตำนานเมืองโคราช เขายกย่อง ตกเย็นท่านจะเทศ และเล่า ตำนานเมือง โคราช
ท้าวปาจิตนางอรพิมฟังนิทานมา.ต่อมามาเป็นพระเจ้าจิตรเสนไม่นึกว่าจะเป็นเรื่องจริงมีโอรสคือพระเจ้าอิสานปุระวรมันปกครองภาคอิสาน_สืบมาได้จากหลักจารึก_
@@PhoneShop-yz5sn หลายอย่างตรงตำนาน ครับ
เจ้ามหิธร ลูกเจ้าวีระวรมัน มีแม่เป็นคน ภีมะปุระ (พิมาย) ชื่อเเม่ตั้งภาษาบ้านว่า เจ้าจิตเสน ช่วยเจ้าภวรวมัน ลูกพี่ (เจ้าวีรวรมันพ่อจิตเสน เป็นน้องชายเจ้าปฤษ พ่อของ ภววรมัน ปู่คือเจ้ารุทธวรมัน ครองฟูนันเกิดจราจนหนีไป จามปา )จิตเสนรบเก่ง วางแผนดี ยึดเมืองได้ ให้เจ้าภววรมันขึ้นครองราช ตั้งอาณาจักรเจนละ นานไป เกิดระแวง วางแผนกำจัด จิตเสนรู้ เลยออกอุบายลาออกทุกตำแหน่ง เพื่อตามหาเนื้อคู่ ปลอมตัวเป็นชาวบ้าน ชื่อ ปาจิต
ยังไงก็เป็นกำลังใจให้น้า ติดตามทุกคลิปเห็นละกดเข้าเลย
จารึกภูมิโปน สร3 (ด้านที่ 2) อายุจารึกประมาณ พศว 16 ตรงกับพระเจ้าชัยวรที่ 5 ภาษาสันสกฤต
(ทองเหลือง บุญพร้อม 2536: 38)
“ศักราชขึ้น 3 ค่ำ ….. มีพระราชองค์การฝ่าละอองธุลีพระบาท….ปกเกล้าปกกระหม่องพระกํมรเตงอัญ ….ศรี ชยวรมเทวะ ….. กับ กํมรเตง…… ใช้ให้บอกกล่าว(มีพระบันทูล)…..ศรีนาถ ……แต่งตั้ง ดังนี้ ประกาศ ……กฤตัชญนครใน ….”
คำสำคัญของจารึกคือคำว่า “กฤตัชญนคร” กฤตัชญ และ นคร ส่วนคำว่า กฤต แปลว่า อันคนอื่นทำแล้ว และคำว่า ชญา แปลว่า รู้ ตรงกับภาษาสันสฤตว่า “กตัญญู” ดังนั้น กฤตัชญ จึงแปลว่า รู้ถึงอุปการะ ที่คนอื่นทำให้แล้ว คำนี้เป็นคำมงคลมากที่นำมาตั้งชื่อเมือง จึงสันนิษฐานว่า พระมหากษัตริย์สมัยพระนคร คือ พระเจ้าชัยวรมันที่ 5 ทรงโปรดพระราชทานนามเมืองให้ชุมชนโบราณเมืองภูมิโปน เพื่อเป็นเกียรติยกย่อง เมืองนี้เป็นเมืองที่พระเจ้าจิตรเสนหรือพระเจ้ามเหนทรวรมัน ซึ่งเป็นต้นตระกูลขอม ที่คนไทยเรียกกันเคยประทับและบริหารเมืองแถบนี้ พระองค์จึงตระหนักกตัญญูต่อบรรพบุรุษ รวมทั้งพระเจ้าราเชนทรวรมันที่ 2 ด้วย เมืองภูมิโปนใหญ่ระดับ นคร มีพระมหากษัตริย์ปกครองอย่างน้อย 500 ปี (ธาดา สุทธิธรรม 2544:185)
คำว่า กฤต ก็เจอใน จารึกปราสาทตาเมือนธม1 พศว. ที่ 13-14 (เดิมตรงนี้ชื่อ ลิลาจ จากนั้นมีการสร้างปราสาทครอบทับอีกทีสมัยพระเจ้าสุริยวรมันที่1)
๑. ศิว . . . . . . . ติภิรฺทฺเทวการฺยฺยานิ การเยตฺ
๒. กฤต.........สายุชฺยํ(๑) ศิวมาปยาต
แปล
๑. พึงให้ทํางานเกี่ยวกับเทพ ด้วย . . . . . . . . . พระศิวะ
๒. ท่านทั้งหลายพึงถึง(อันคนอื่นที่ทำแล้ว)พระศิวะ โดยความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันกับเทพเจ้า . . . . . . . . ตามกรรมที่กระทําแล้ว
(๑)สายุชฺยํ เป็นขั้นตอนหนึ่งของการได้รับผลกรรมตามหลักปรัชญาธรรมของอุปนิษัท ซึ่งไศวนิกายได้นำมายึดถือปฎิบัติคือ เมื่อทำกรรมใดลงไปแล้ว การจะให้ได้รับผลกรรมสมบูรณ์ต้องให้อาตมันไปอยู่ในภพหรือภูมิที่มีการให้รางวัลหรือลงโทษ เช่น ตกนรก ขึ้นสวรรค์ (ดูเพิ่มเติมใน ชะเอม แก้วคล้าย จารึกประสาทตาเมือนธม ศิลปากร 42, 2 มีนาคม เมษายน 2542:71-72)
แถบเทือกเขาด็องแรกเป็นที่รวบรวมกำลังพลยังมีอะไรอีกเยอะที่ยังไม่ถูกเปิดเผย แต่สำหรับตัวเมืองสุรินทร์คงยาก ผู้คนที่มาอาศัยอยู่ในคูเมืองคือพวกอพยพ ทำลายหลักฐานเกือบหมด อารมณ์เหมือน อโยธยา ที่ไม่มีคนดั้งเดิมอยู่แล้ว เขาจึงไม่เห็นความสำคัญ
สารคดี ที่ต้องติดตาม ถ้าเป็นปัจจุบัน เราคงต้องใช้คำว่า เช็คอิน ปักหมุด
พระเจ้าจิตรเสนยังน้อย พระเจ้าอโศกท่านเช็คอินไปทั่วดินแดน
ขอบคุณทีมงานมากครับที่นำเรื่องราวดีๆแบบนี้มาให้ชมได้ฟังได้รับความรู้เพิ่มเติมมากขึ้นเลยครับ
มีปมขัดแย้งอะไรกับพี่หรือเปล่า ถึงเขียนว่า ถึงจะเป็นน้องแต่ก็เก่งเหมือนกัน
😊😊 พี่คงเก่งมาก น้องมาทีหลังเลยอ้างอิงและเกทับหน่อย
น่าสนใจว่า คำว่า "บ้านเมืองในแถบนี้" แถวสบมูน แปลว่า แถวนี้มีเมืองจริง ถ้าลองลากเส้นจารึก 7-8 อัน อาจจะเป็นเขตรอบเมืองของเมืองเมืองหนึ่งในอดีต ซึ่งอาจจะเป็นเมืองหลวงของพระเจ้าจิตรเสนก็ได้
คือไม่คิดหรือว่า คนขมุ คนลาวเทิง คนข่า จะมีอารยธรรม แต่อาจจะไม่ได้สร้างด้วยหิน แต่ทำจากไม้ เพิงหิน และอื่นๆ นะครับ
เปิดมุมมองของประวัติศาสตร์ เพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติของมวลมนุษย์
ไทยนับประวัติศาสตร์แปดร้อยปีมากกว่ากลัวเป็นลาวเขมรมอญจีนแขก
เยี่ยมครับ 👍
ขอบพระคุณจริงๆครับทีมงาน
🤔...การปักหมุดจารึก น่าจะมีลักษณะเดียวกันกับการปักธงชาติ ของคณะสำรวจของชาติต่างๆในปัจจุบัน คือใครถึงก่อนปักก่อน แล้วถ้ามีสิ่งที่น่าสนใจ น่าลงทุน จึงค่อยๆส่งกองกำลังและผู้คนตามมา แล้วจึงค่อยๆเกิดเป็นเมืองในภายหลัง.....
Fc จาก อีสานใต้ครับ❤
ชอบน้ำเสียงผู้บรรยายมากค่ะ เดี๋ยวนี้ไม่เคยเห็นในรายการโทรทัศน์เลย คิดถึงนะคะ
กราบขอบพระคุณทีมงานคุณภาพ
ขอบคุณมากๆครับผมที่ได้นำเสนอประวัติศาสตร์ที่หาชมได้ยากครับ
อำเภอคูเมืองอยู่ไม่ห่างจากบ้านของอิฉันไม่กี่กิโลเมตรเองเด้อจ้า แต่อิฉันไม่เคยรู้ว่ามีของสำคัญชิ้นนี้เลย🤭
🙏🙏🙏❤️❤️❤️ขอบคุณมากครับผมชอบมากเลยครับผม❤❤❤👍👍👍🙏🙏🙏
ขอบคุณมากครับอาจารย์
อุษาคเนย์🎉
ขอบคุณมากครับ
ขอบคุณความรู้ดีๆครับ 🙏🙏🙏
ดูทุกEp❤
มาแล้ว คลังความรู้ นอกตำราของฉัน
เยี่ยมครับ
เป็นรายการที่ชอบมาก❤❤❤❤
รอชมepต่อไป
สารคดีชุดนี้ตอบโจทย์คนที่อยากรู้ประวัติศาสตร์ที่มีมาก่อนประวัติศาสตร์ไทยแต่่ในหนังสือเรียนไม่ได้กล่าวกถึง ทั้งที่มีหลักฐานมากมายว่ามีอารยธรรมโบราณอยู่ในย่านนี้มาช้านานแล้ว ขอชื่นชมทางรายการทำออกมาดีมากครับ
ขอบคุณค่ะ❤
ยอดเยี่ยมมากครับ
เยี่ยมมากค่ะ
ขอบคุณมากจ้า
ขอบคุณมากคับ..สุดยอดมากคับ...
สนุกมากครับ
ขอบคุณมากๆ ค่ะ
เป็นการนำเสนอที่ยอดเยี่ยมมากครับ🎉🎉🎉
ขอบคุณสำหรับข้อมูลชอบมากครับ❤
ชื่นชมครับ
เจนละ หรือ เจินละ (มาจากคำภาษาคนเขมรฟูนันว่า เจือนเลอ ជាន់លើ หรือ จวนเลอ ជនលើ แปล คนอยู่ชั้นบน เจือน หรือ เจิน แปลว่า ชั้น เลอ แปลว่า บน เจินเลอ แปลว่า ชั้นบน ส่วน จวนเลอ แปลว่า คนข้างบน เพราะ พวกเจนละ อยู่ในดินแดนทางเหนือ ของฟูนัน บนที่ราบสูง แถบเทือกเขาด็องแรก ชาวฟูนัน เรียกว่า พวกคนเหนือ หรือ เจินเลอ ปัจจุบัน ชาวเขมร กลางในกัมพูชา หรือ ฟูนันเดิม ยังเรียก คนเขมรอยูู่อีสานใต้ แถบที่ราบสูง เหนือ เทือกเขาด็องแรก เป็น เขมรเลอ เหมือนกัน แล้วเรียก คนเขมรอยู่เวียดนามใต้ หรือ อดีตดินแดนทางใต้ ของเขมรว่า เขมรกรอม ดัง ที่คนสุโขทัยเชื้อสายเขมร เรียก ชาวกำโพช ที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยา ว่า พวกกรอม หรือ ขอมเหมือนกัน) เคยเป็นเมืองขึ้น หรือ หัวเมืองใหญ่ ทางเหนือ ของฟูนัน อยู่เป็นร้อยปี ต่อมาได้สร้างความเข้มแข็ง และประกาศอิสระ จากฟูนัน และได้ทำสงครามขยายดินแดน และราชาอำนาจ ไปทุกทิศทาง จากศูนย์กลางอำนาจเมืองหลวง ในแถบวัดภู หรือ เศรษฐปุระ กุรุเกษตร ลงไปทางแม่น้ำมูล ไปทางดินแดนแถบอิสานประเทศไทย จนถึงโคราช และลงทางแม่น้ำโขง มาสู่ดินแดนของฟูนัน จนพิชิตเมืองหลวงฟูนันที่ วยาธปุระ และนครปุระได้ในที่สุด ในรัชสมัยของภววรมะเทวะ และน้องชาย จิตรเสนา จนต้องตัดสิ้นใจ ย้ายเมืองหลวง มาที่ ปราสาทซ็อมโบร์ไพรกุก จังหวัดกำปงธม เพื่อให้อยู่ ตรงกลางดินแดนที่ยึดมาได้ ง่ายต่อการปกครอง โดยเฉพาะ เมืองของฟูยันเดิม และสืบอำนาจ ขยายดินแดนต่อไป โดยลูกชายผมเหนทรวรมะเทวะ หรือ เจตรเสน คือ อิสานวรมะเทวะ ดังนั้น เริ่มต้นจากที่เป็นเมืองราช จนรบชนะได้ดินแดน แผ่ราชอำนาจ มากยิ่งขึ้น เป็นสิ่งที่น่าภาคภูมิใจมาก สำหรับกษัตริย์เจนละ ที่นำทัพทำสงคราม จะต้องทำจารึกเอามาปักในดินแดนที่พิชิตได้ เพื่อประกาศชัยชนะ
❤😂🎉😢😮😅
1❤😂🎉😢😮😅😅😅😅😅 16:43 6:32
❤😂 19:39 😂🎉😢😮😅 19:45
21:31 21:33 21:34
สุดยอดค่ะ ติดตามและให้กำลังใจทีมงานทุกๆ ท่านค่ะ
เป็นต้นแบบหลักเขตที่ดินกรมที่ดิน
❤ขอบพระคุณสำหรับสาระดีๆครับ
สุดยอด
ดี