เส้นทางขยายอำนาจ "พระเจ้าจิตรเสน" จากดินแดนอีสานใต้ ลงสู่ภาคตะวันออก I ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP.200

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 27 ก.ค. 2023
  • ชัดเจนว่า พระเจ้าจิตรเสน มเหนทรวรมัน ทรงขยายอิทธิพลในดินแดนอีสานด้วยการใช้แม่น้ำมูลเป็นเส้นทางสายหลัก
    หากแต่เราต้องไม่ลืมว่า ดินแดนอีสานไม่ได้มีเพียงลำน้ำมูล ขณะเดียวกันยังมีลำน้ำชี เป็นแม่น้ำสำคัญอีกสาย
    นี่เองที่ทำให้มีการพบจารึกพระเจ้าจิตรเสน-มเหนทรวรมันในบริเวณลุ่มน้ำชีที่ จ.ขอนแก่น ซึ่งนับเป็นจารึกของพระองค์ที่อยู่ตอนเหนือสุดเท่าที่พบในปัจจุบัน
    แม่น้ำมูลยังมีลำน้ำสาขาต่าง ๆ อีกมากมาย หนึ่งในนั้นคือลำมาศ หรือลำปลายมาศ ที่เราพบจารึกพระเจ้าจิตรเสนที่ถ้ำเป็ดทอง อ.ปะคำ จ. บุรีรัมย์ถึง 3 จารึก และยังเลยไปถึงเขต อ.วังน้ำเขียว จ.นครราชสีมาอีก 1 หลัก
    นอกจากนี้ บริเวณปลายสุดของพื้นที่ จ.บุรีรัมย์ในเขต อ.โนนดินแดง ห่างจากถ้ำเป็ดทองลงมาทางทิศใต้ราว 50 กิโลเมตร เรายังพบจารึกพระเจ้าจิตรเสนอีกหลักหนึ่ง ก่อนที่จะตัดช่องเขาตะโกลงสู่พื้นที่ราบภาคตะวันออกของไทย ในเขต อ.ตาพระยา จ.สระแก้ว เรายังพบจารึกของพระองค์อีกหลัก ซึ่งนับเป็นหลักสุดท้ายของการสำรวจที่นั่นด้วย
    การพบจารึกตามลำน้ำโขง กระทั่งเข้าสู่ลุ่มน้ำมูลในเขตภาคอีสาน เรื่อยลงมาจนถึงพื้นที่ภาคตะวันออกของไทย อาจทำให้ชาวยคลายปริศนาถึงเส้นทางการขยายอำนาจของพระเจ้าจิตรเสน มเหนทรวรมันได้อย่างน่าสนใจอย่างยิ่ง
    ติดตามได้จากส่วนหนึ่งของงานวิจัย ผศ.ดร.กังวล คัชชิมา คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร

ความคิดเห็น • 283

  • @pathompornprapphai451
    @pathompornprapphai451 9 หลายเดือนก่อน +15

    ไม่สำคัญว่าจะเป็นกษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่แค่ไหน แต่สำคัญที่หลงเหลืออะไรไว้ ให้คนรุ่นหลังได้สืบค้นแกะรอย ตามหา มันเหมือนเขาได้ฟื้นคืนชีพขึ้นมาอีกครั้ง..ขอบคุณประวัติศาสตร์นอกตำรา

  • @toutah_151
    @toutah_151 9 หลายเดือนก่อน +40

    อ.กังวล เก่งทั้งด้านเทคนิคทางโบราณคดี แล้วจับคาแร็คเตอริสติคทางภาษา สุดยอดมากครับ ถึงไม่มีวาสนาได้เป็นลูกศิษย์โดยตรง แต่ผลงานของอ.ก็ประดับไว้ในพื้นพิภพวิชาการมากมาย ขอบคุณสารคดีดีๆชุดนี้นะครับ นำความรู้มาเล่าได้สนุกจริง ๆ 😊

    • @wiwioto6898
      @wiwioto6898 9 หลายเดือนก่อน +2

      ทีมนักวิจัยแต่ล่ะคน ดีกรีดร.ทั้งนั้นคนับ
      ข้อมูลแน่นมาก แต่อาจไม่ถูกใจสำหรับใครๆต่อใครบ้าง

    • @user-ur9pc6qo6e
      @user-ur9pc6qo6e 8 หลายเดือนก่อน +3

      อ.กังวล บล็อกหน้าแบบพราหมณ์นักปราชญ์เขมรโบราณเลยหละ ต้นแบบเบ้าหน้าเขมรผสมแขก

    • @pattanaachanasuppat5497
      @pattanaachanasuppat5497 5 หลายเดือนก่อน

      ​@@user-ur9pc6qo6e
      ต้องไปดูคลิป รหัสอักษรา ครับ
      ตอนเริ่มคลิปมีเสียงของ อ.กังวล intro ด้วยการอ่านคาถา " เย ธัมมา เหตุปับพะวา " ..ขนลุกเลยนะ

  • @winichduttuyawat4378
    @winichduttuyawat4378 9 หลายเดือนก่อน +11

    เรื่องประวัติศาสตร์เป็นเรื่องละเอียดอ่อน ถ้าไม่มีข้อมูลที่น่าเชื่อถือได้ ทางช่องคงไม่นำมาเสนอ เขาต้องศึกษาจากหลักฐาน การบันทึก ทั้งในประเทศและต่างประเทศ และนักวิชาการ โบราณคดี เขาคงไม่มาแต่งเรื่องหรอก คนที่พูดอย่างนั้นควรเปิดโลกกว้างรับรู้อะไรใหม่ๆบ้าง อย่ายึดติดกับหลักสูตรที่โดนสอนมาทั้งหมด เพราะนี่คือประวัติศาสตร์นอกตำรา

  • @surachartboontham
    @surachartboontham 9 หลายเดือนก่อน +50

    สุดยอด ครับ เพิ่งทราบ เมืองโบราณ ดงเมืองแอม อ.เขาสวนกวาง ขอนแก่น ผ่านประจำ เป็นเมือง ที่ พระเจ้าจิตรเสน เป็นสร้าง ขอบคุณทีมงาน ประวัติศาสตร์ นอกตำรา สุดยอด คลังความรู้ของคนทุกคน

    • @user-up9ic7on7p
      @user-up9ic7on7p 9 หลายเดือนก่อน

      เป็นสร้าง?

    • @mr.greennwangla0007
      @mr.greennwangla0007 9 หลายเดือนก่อน

      เปิดเข้าชมฟรีทุกวันครับ!.08.30-4.30น.วันหยุดราชการเปิดครึ่งวัน.!อยู่ในวัดศรีเมืองแอม บ.ดงเมืองแอม...

    • @good1809
      @good1809 9 หลายเดือนก่อน

      ที่ฝังพระศพ อยู่ที่ไหน ไม่มีใครสำรวจต้องมีแน่ระดับนี้

    • @Review-up
      @Review-up 9 หลายเดือนก่อน +1

      ขอนแก่นยังมีกู่ประภาชัย

    • @Review-up
      @Review-up 9 หลายเดือนก่อน +1

      ยังมีชุมชนโบราณที่ ชุมแพ และยุคหิน หินช้างสี ขอนแก่น

  • @user-zg8vi4wg9p
    @user-zg8vi4wg9p 9 หลายเดือนก่อน +27

    ขอบคุณทีมงาน ประวัติศาสตร์นอกตำรา ที่สร้างสารคดีนอกประวัติศาสตร์กระแสหลัก มาให้เรียนรู้ คุ้มค่าที่ติดตามช่องนี้จริงๆ❤❤❤

  • @thourkbona433
    @thourkbona433 9 หลายเดือนก่อน +41

    ขอขอบคุณอาจารย์และคณะผู้วิจัยทุกท่านที่เปิดเผยประวัติที่แท้จริง หวังว่าพี่น้องร่วมแผ่นดินเดียวกัน บรรพบุรุษเดียวกัน เลิกโต้เถียง เลิกเกลียดชังกันเพราะทะเยอทะยานเพื่อประโยชน์ของเผ่าพันธุ์อื่น เคารพและรักพ่อแม่พี่น้องชาวมอญ-เขมรทุกคน

    • @waffenss7730
      @waffenss7730 9 หลายเดือนก่อน +2

      แยกประเทศก็แยกผู้คนทั้งๆที่เป็นญาติกัน

    • @Aoh_sk1tt
      @Aoh_sk1tt 9 หลายเดือนก่อน

      ถ้าเขมรเขาคิดว่าเราเป็นญาติก็คงดี แต่เขาไม่คิดแบบนั้นน่ะสิ มีแต่อ้างนั่นเคลมนี่เป็นของเขมรทุกอย่าง

    • @user-kf9qm4tu5y
      @user-kf9qm4tu5y 9 หลายเดือนก่อน

      เจนละ เกี่ยวไรกับเขมร
      ฟูนัน และ เจน ละ ขอม สร้าง
      เขมร คือ กลุ่มคนที่ อพยพ มา
      เป็น ชนชั้นแรงงานทาส ถูกจ้างมา
      เป็นทาส..
      เจนละ กลืนเขมร
      มิใช่ เขมร เป็น ผู้สร้างเจนละ

    • @beekh77
      @beekh77 9 หลายเดือนก่อน +1

      ขอบคุณครับ❤❤🇰🇭🇹🇭

    • @user-gh8ft5nk6b
      @user-gh8ft5nk6b 9 หลายเดือนก่อน +1

      ขอบพระคุณคณะท่านอาจารย์และทีมวิจัยประวัติศาสตร์นอกตำราที่ผู้คนไม่เคยรู้มาก่อนครับผมขอให้คุณพระคุ้มครองคณะท่านอาจารย์และทีมวิจัยด้วยเทอญสาธุ...

  • @tp9632
    @tp9632 9 หลายเดือนก่อน +31

    ถึงตอนนี้ น่าจะเป็นครั้งแรกที่ ชาติพันธุ์ขอม(ผู้ใช้ภาษาสันสกฤต) นำอารยธรรมจากชมพูทวีปขึ้นเหนือมาพบกับชาติพันธุ์ไท(ผู้ใช้ภาษาไท-กะได) แห่งโคตะบูนที่แผ่ลงมาจากตอนต้นน้ำดำน้ำแดงน้ำอูมายังแอ่งสกลและต่อลงมาตามลำน้ำโขงน้ำชี อาจเกิดการปะทะ หรือแลกเปลี่ยนอารยธรรม ภาษา การค้ากัน น่าจะเป็นอีกเหตุผลหนึ่งที่ขอมเลือกกลับลงใต้ไปสร้างอาณาจักรผู้สืบสาย(สยาม)จากเทพ หรือสยามรัฐ(เสียมเรียบ) โดยมีศูนย์กลางคือนครวัด ส่วนไทก็ขยายไปตะวันตกเป็นเชียงแสน เชียงตุง ล้านนา สุโขทัย

    • @nnong3131
      @nnong3131 9 หลายเดือนก่อน +9

      ขอมเป็นแขกผสมเขมร อยู่แถบลุ่มแม่น้ำมูลและแม่น้ำโข่งตอนล่าง
      สยามเป็นมอญผสมไทกะได อยู่ลุ่มแม่นำเจ้าพระยาตอนบน แตกตัวจากมอญทวารวดี
      ละโว้เป็นมอญ อยู่ตอนล่างลุ่มเจ้าพระยาและอยู่ใต้สยามและแตกตัวจากมอญทวารวดี
      นครตามพรลิงค์ เป็นแขกอยู่ใต้ละโว้
      หิริภุชัยเป็นมอญอยู่ใกล้พุกาม กลุ่มสยาม กลุ่มโยนกเชียงแสนและละโว้
      เจนละเป็นกลุ่มอาณาจักรของกลุ่มเขมร
      ทวารวดีเป็นกลุ่มมอญ
      กลุ่มโยนกเชียงแสนเป็นไทกะได
      ขอมกับสยาม คือ พวกลูกผสม

    • @guifei7709
      @guifei7709 9 หลายเดือนก่อน

      ขอบคุณ​มาก​ที​สรุปความ​ให้​

    • @phophora4893
      @phophora4893 9 หลายเดือนก่อน

      ​@@nnong3131ชัดเจนครับ❤

    • @nnong3131
      @nnong3131 9 หลายเดือนก่อน

      @@user-oj2td7tl7n หลังฟูนันแตก เกิดเป็น 2 กลุ่มคือ พุทธ กับ ฮินดู ในช่วงแรกพุทธของทวารวดีเจริญกว่าก่อนที่กลุ่มศรีวิชัยจะขึ้นมาและปกครองทั้งทวารวดีและเจนละ ในภายหลังเจนละในยุคราชวงศ์ "มหินธรปุระ" จะเรืองอำนาจในเจนละและขยายมาถึงลุ่มเจ้าพระยาจนมีอิทธิพลเหนือกลุ่มทวารวดี จนมาถึงยุคสมัยสุโขทัยแยกตัวตามความเชื่อแบบพุทธเถรวาทจากมอญ-พุกาม ตามด้วยละโว้ และก่อนที่จะรวบสุโขทัย+ละโว้ที่มีรัฐสุพรรณภูมิเป็นแกนหลักจนกลายเป็นอยุธยาในความเชื่อแบบพุทธเถรวาทแบบลังกาวงศ์และกลายเป็นสยามวงศ์ในปัจจุบัน

    • @user-zc9qm2ci9t
      @user-zc9qm2ci9t 8 หลายเดือนก่อน +3

      ที่แน่ๆ ไทยแท้ แทบไม่มี ในแผ่นดิน มีแต่ชาติพันธุ์ ทั้งนั้น ผมคนชัยภูมิที่แน่ๆมาจากล้านช้าง แน่นนอน

  • @mr.greennwangla0007
    @mr.greennwangla0007 9 หลายเดือนก่อน +10

    เติมเต็มความรู้มากเลย..สารคดีชุดนี้! โดยเฉพาะในสถานะที่เป็นคนที่เกิดและเติบโตมาในพื้นที่ ประวัติศาสตร์ทางโบราณคดี..!( ..ผู้ดูแลพิพิธภัณฑ์ เมืองโบราณดงเมืองแอม"จารึกวัดศรีเมืองแอม" อ.เขาสวนกวาง ขอนแก่น )😊😊😊❤❤..

    • @toutah_151
      @toutah_151 9 หลายเดือนก่อน +1

      ผมเคยไปครับ 🙋‍♂️

  • @nuengjourney7669
    @nuengjourney7669 9 หลายเดือนก่อน +16

    หลังจากตามรอยพระนางจามเทวี แล้ว พระเจ้าจิตรเสน เป็นอีกหนึ่งชุดสารคดี ที่น่าประทับใจมากครับ
    ฝากทีมงาน ทำสารคดี สืบต้นสายราชวงศอู่ทอง กับ สุพรรณภูมิ แห่งกรุงศรีอยุธยา บ้างนะครับ อยากรู้ว่า ต้นสายของ 2 ราชวงศ์ มาจากไหนกันแน่ ซึ่งมันคลุมเครือและไม่มีการกล่าวถึงในประวัติศาสตร์ไทยที่ชัดเจนเลย

    • @jumpydumpty.938
      @jumpydumpty.938 9 หลายเดือนก่อน +1

      +1

    • @user-fn6sy8fv2n
      @user-fn6sy8fv2n 2 หลายเดือนก่อน

      ตามด้วยครับ ช่วงหนึ่งของพระเจ้าชัยวรมันตหายไปครับ

    • @skidrowkhong1373
      @skidrowkhong1373 24 วันที่ผ่านมา

      จากชัย9แน่นอน เพราะตระซอกประแอมกบฏ เลยย้ายสัมมโนครัวอยุธยา ซึ่งแต่ก่อนเป็นเมืองพี่น้องดองกันหมด แต่มีเหตุจึงย้ายตั้งเมืองพระนคร ศรีอยุธยา​ชื่อเดียวกับพระนครวัด หรือบรมวิษณุ​

    • @skidrowkhong1373
      @skidrowkhong1373 24 วันที่ผ่านมา

      เดิมมีชนพื้นเมืองพระนครคือชาวกูย(อิสานใต้ปัจจุบัน​) ที่แตกกระสนาซ่านเซ็นไปลาวบ้างมาสยามบ้างเพราะเผ่าเขมรพึ่งเป็นใหญ่ ก่อนนั่นเป็นผู่อาศัยเผ่าเกมร

    • @santhisookyenjai9700
      @santhisookyenjai9700 5 วันที่ผ่านมา

      จีนเรียกอยุธยาว่า เสียมหลอฮู่ เกิดจากเสียม+หลอฮู่ เสียมคือบ้านเมืองฝั่งตะวันตกเจ้าพระยา หลอฮุ่คือบ้านเมืองฝั่งตะวันตกเจ้าพระยามีศูนย์กลางที่ละโว้ ละโว้ก็คือกลุ่มเดียวกับศรีเทพ,เสมา,พิมาย,เสียมเรียบ

  • @PhoneShop-yz5sn
    @PhoneShop-yz5sn 9 หลายเดือนก่อน +11

    มาแล้วประวัติศาสตร์ที่มีอยู่จริง

  • @chaiyasitmaisook1311
    @chaiyasitmaisook1311 9 หลายเดือนก่อน +4

    เป็นพระเจ้าจิตรเสนที่สมบูรณ์แบบมาก ชื่นชมครับ

  • @chaijakawan9255
    @chaijakawan9255 9 หลายเดือนก่อน +8

    พื้นที่อีสานมีประวัติมาเป็น 1000 1000 ปีน่าทึ่ง😊

  • @Pom.Pom.
    @Pom.Pom. 9 หลายเดือนก่อน +10

    สวัสดีครับทีมงานคุณภาพ
    ขอบคุณมากๆนะครับ ที่ค้นคว้า เรื่องราวประวัติศาสตร์ในอดีตมาให้รู้ กระจ่างชัด

  • @tspetm343
    @tspetm343 9 หลายเดือนก่อน +11

    เป็นชุดสารคดีที่ดีมากเลยครับ ได้ความรู้ในเชิงลึก หาดูสารคดีแบบนี้ยากมาก

  • @user-js7sp7bq8d
    @user-js7sp7bq8d 9 หลายเดือนก่อน +6

    อยากให้ทางรายการไปดูที่วัดภูน้อยจังหวัดหนองบัวลำภู อำเภอนากลาง มีกลุ่มศิลาจารึกภาษาขอมจำนวนมากอยู่บนยอดเขายังไม่มีการตรวจสอบแบบจริงจังเลยครับ

    • @wiwioto6898
      @wiwioto6898 9 หลายเดือนก่อน +1

      ติดต่ทีมวิจัย อ.กังวล คัชชิมาเลยครับ

  • @user-go3xk6xj8c
    @user-go3xk6xj8c 9 หลายเดือนก่อน +3

    ยกให้ช่องนี้เป็นที่1ในครอบครัวของเเราเลยค่ะ เด็กๆชอบ คุณสามียิ่งรักเลย ขอบคุณมากนะคะที่ให้ความรู้.

  • @mikemano2900
    @mikemano2900 9 หลายเดือนก่อน +4

    ท่องเที่ยวไปกับประวัติศาสตร์นอกตำรา ติดตามเรื่องราวจารึกของพระเจ้าจิตรเสน มเหนทรวรมัน ได้รับความเพลิดเพลินและความรู้ในหลายๆ ด้าน ขอบคุณ นักวิชาการ และทีมงานทุกท่านครับ

  • @nong_manthana
    @nong_manthana 9 หลายเดือนก่อน +4

    ชอบสารคดีประวัติศาสตร์ชุดนี้มากเลยค่ะ เรื่องราวของพระเจ้าจิตรเสน สนุกและน่าติดตามมาก เป็นกษัตริย์ผู้ใหญ่อีกพระองค์หนึ่ง

  • @kingpetch1
    @kingpetch1 9 หลายเดือนก่อน +6

    ❤เป็นประโยชน์และน่าศึกษามาก

  • @prevailingwudd
    @prevailingwudd 9 หลายเดือนก่อน +10

    ไปถึงจันทบุรีน่าจะเจอแหล่งพลอย ทับทิม แน่เลย ถึงขั้นสร้างเป็นเมืองท่าโบราณขึ้นมา มีทับหลังสวยๆ ไม่แพ้ที่ฝั่งสมโบร์ไพรกุกอีกต่างหาก แสดงว่าน่าจะเป็นเมืองที่ร่ำรวยไม่เบา

    • @TheDogkerbank
      @TheDogkerbank 9 หลายเดือนก่อน +2

      เมืองท่าการค้าขาย จากดินแดนภาคพื้นสู่ชายทะเล รวยแน่นอนครับ

    • @jay-yuddha2423
      @jay-yuddha2423 7 หลายเดือนก่อน

      ใช่แล้วครับ จันทบุรีอุดมสมบูรณ์ด้วยพลอยมาแต่โบราณ เราเลยเรียกเมืองนี้ว่า "เจือนตะโบง" พื้นดินแห่งพลอย" เมื่อนานๆไป สันสกฤตเข้ามาแทนที่ เราเปลี่ยนชื่อเรียกว่า "จันทบูร" ปุระแปลว่า เมือง แต่จันท์ มาจากไหน? หมายถึงไม้จัน ไม่น่าจะมี "ท"ต่อท้าย หรือหมายถึงเชื้อสายพวกจันทวงศ์?
      เราเป็นพวกสุริยวงศ์ เลยเรียกเมืองของพวกจันทวงศ์ว่า "จันทบูร" อีกหนึ่งขเอสันนิษฐาน
      แล้วเจนละ ตามเอกสารจีนอยู่ไหน? พวกท่านอาจหลงเสียงเรียกตามสำเนียงจีนคนบันทึก แต่สำหรับเราใช้เรียกพวกลพบุรีว่า "เจือนเลอ" พื้นดิน(แดน)บน พวกท่านเรียกเพี้ยนเสียงว่า "ละโว้"
      เดิมเคยมี เลอ -เจือนเลอ พื้นดิน(แดน)บน กับ กรอม พื้นดิน(แดน) ล่าง สองดินแดนอาณาจักรหลายร้อยปี
      แต่เมื่อนักประวัติศาสตร์หลงภาษาและสำเนียง มาบัญญัติคำว่า เจนละบก เจนละน้ำ พวกท่านก็เลยสับสนไปกันใหญ่!!!
      ฝาก ดร. กังวล เชื้อสายสุริยวงศ์ เก็บไปพิจารณาด้วย อาจระลึกชาติได้บ้าง?

  • @maya8223
    @maya8223 9 หลายเดือนก่อน +11

    ประวัติศาสตร์นอกตำราอย่างแท้จริง ช่วงที่เรียนไม่ได้รับความรู้ขนาดนี้ ขอบคุณทีมงานทุกๆ ท่านครับ

  • @parinyasripromma9611
    @parinyasripromma9611 9 หลายเดือนก่อน +6

    ขอบคุณทีมงาน ประวัติศาตร์นอกตำรา ครับ สำหรับความรู้ ฟังเพลินมากครับ❤❤❤

  • @peerapongpiangpun268
    @peerapongpiangpun268 9 หลายเดือนก่อน +7

    สาระโคตรดีมากๆครับ ขอบคุณที่ทำสารคดีดีๆให้เรา

  • @chaisirimoon-aut4514
    @chaisirimoon-aut4514 9 หลายเดือนก่อน +8

    ขอบคุณทีมงาน ขอขอบคุณอาจารย์และคณะผู้วิจัย ของรายการประวัติศาสตร์นอกตำรา ทุกท่านที่เปิดเผยประวัติศาสตร์นอกตำราที่แท้คนไทยไม่เคยได้ทราบเลยจริงๆ ทำให้ความขัดแย้งแปรเปลี่ยนเป็นความเข้าใจในประวัติศาสตร์รัฐชาติในสมัยก่อนมากขึ้น สุดท้ายนี้อยากข้อเสนอข้อแนะนำ เรื่อง #ประวัติศาสตร์ของเมืองตากเก่า บริเวณรอบๆวัดพระบรมธาตุบ้านตาก ซึ่งกระผมเคยเห็นซากโบราณสถานที่ไม่ค่อยได้รับการบรูณะที่ถูกต้องและปล่อยทิ้งร้าง นับวันจะเลือนหายไปตามกาลเวลาและทรุดโทรมลงครับ #ประวัติศาสตร์นอกตำรา

  • @chavalitbiggy
    @chavalitbiggy 9 หลายเดือนก่อน +6

    รับชมต่อครับ 🎉❤

  • @iviixmatus41
    @iviixmatus41 9 หลายเดือนก่อน +19

    ช่องคุณภาพ สาระมากกว่าประวัติศาสตร์ที่เรียน

  • @kritsanabuahom4293
    @kritsanabuahom4293 9 หลายเดือนก่อน +3

    มีปราสาทหินที่ตกสำรวจอยู่กลางป่าลึกบริเวณเทือกเขาพนมดงรัก ที่อำเภอโนนดินแดง มีกลุ่มนักสำรวจในท้องถิ่นเข้าไปสำรวจคร่าวๆมาแล้ว ซึ่งมองเห็นตัวปราสาทอย่างชัดเจน

    • @mwsapirak2657
      @mwsapirak2657 9 หลายเดือนก่อน

      น่าจะกลัวกับระเบิดครับ

  • @user-jq3xb5dk3i
    @user-jq3xb5dk3i 9 หลายเดือนก่อน +5

    เรารัก ประวัติศาสตร์นอกตำรา มากๆๆครับ

  • @user-tq3np5fj2g
    @user-tq3np5fj2g หลายเดือนก่อน

    ชอบช่องนี้ผู้บรรยายพูดชัดเจน มีจังหวะขึ้นลง ได้อย่างน่าฟังมากค่ะ

  • @tonyphia7240
    @tonyphia7240 9 หลายเดือนก่อน +3

    ชอยรายการประวัติศาสตร์นอกตำรามากๆครับ ได้รู้สิ่งที่เป็นอดีตที่ควรรู้และทราบประวัติศาสตร์ที่มากมาย ดีจริงๆครับ

  • @chaiwatcho.2012
    @chaiwatcho.2012 9 หลายเดือนก่อน +1

    คำบรรยายนาทีที่ 1:20 น่าจะเป็น "ไหลจากตะวันตกสู่ตะวันออก" ไม่ใช่ "ไหลจากตะวันออกสู่ตะวันตก" นะครับ

  • @PenAek31
    @PenAek31 9 หลายเดือนก่อน +5

    ขอบคุณความรู้ดีๆครับ 🙏🙏🙏

  • @user-qn2wp9dn8c
    @user-qn2wp9dn8c 9 หลายเดือนก่อน +1

    นิดนึงคับ แม่น้ำมูล ชีไหลจากตะวันตกสู่ตะวันออกนะคับ ตามทุกตอนคับเยี่ยมมากๆ

  • @orapimwandee
    @orapimwandee 8 หลายเดือนก่อน +2

    ขอบคุณทีมงาน คริป สาระดีๆ มาให้ชม มีประโยชน์ ดิฉันชอบประวัติศาสตร์ ดูคริปท่านแล้ว มาส่วนของคริป สัมผัสได้ เหมือนเคย เกิดที่นั่น โดยเฉพาะ ที่โคราช บุรีรัมย์

  • @march7029
    @march7029 9 หลายเดือนก่อน +3

    สารคดีทรงคุณค่ามากครับ ขอบคุณมากครับ ติดตามสารคดีทุกตอนเลย เป็นกำลังใจให้ทีมงานทุกท่านครับ ทำสารคดีออกมาเรื่อยๆครับ

  • @lumpao
    @lumpao 9 หลายเดือนก่อน +3

    สุดยอดช่องสารคดี
    ไหน ๆ ก็ทำเรื่องประวัติศาสตร์ในภาคอีสานแล้ว ก็อยากให้ทีมงานช่วยเจาะเรื่องราวก่อนประวัติศาสตร์ ของชุมชนโบราณ ที่มีคูน้ำคันดินเป็นรูปวงกลม มากถึง 300 - 400 เมือง ที่พบในลุ่มน้ำมูลและน้ำชี เพิ่มอีก 1 ซีรีส์ครับ

  • @Noo_Lhothong.w800
    @Noo_Lhothong.w800 9 หลายเดือนก่อน +2

    คนศรีสะเกษ​ครับ สาระดีมากๆครับ ❤❤

  • @TotTorPhuBawKlangBan1987
    @TotTorPhuBawKlangBan1987 9 หลายเดือนก่อน +1

    เปิดศาสตร์,เปิดความรู้ได้มากมายเลยครับ. ยังมีเรื่องราวอีกมากที่ไม่เคยรู้แล้วไม่รู้เลยว่าทั้งชีวิตจะไดรับรู้หรือเปล่า !
    #ขอให้ทีมงานทุกๆท่าน มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง,อยู่นำเสนอสิ่งดีๆอย่างนี้ไปนานๆนะครับ
    ❤❤❤

  • @godking-kp4et
    @godking-kp4et 7 หลายเดือนก่อน +1

    ชุมชนโบราณ​ริมฝั่งน้ำมูลมีเยอะมาก​ แทบจะทุกเนิน​(โพน)​ มีซากหม้อ​ไห​ ดินเผาฝังอยู่เกือบทุกที่​ บางแห่งมีลูกปัดหินกลมเจาะรู

  • @user-uu7qf5ck6x
    @user-uu7qf5ck6x 6 หลายเดือนก่อน

    สุดยอดครับ

  • @thekop1004
    @thekop1004 9 หลายเดือนก่อน

    ได้ความรู้ดี

  • @user-nd4ur6ft4t
    @user-nd4ur6ft4t 9 หลายเดือนก่อน

    ชอบความรู้จากช่องนี้มากค่ะ

  • @user-vf4by2yw8k
    @user-vf4by2yw8k 9 หลายเดือนก่อน +2

    มาแล้วๆ ติดตามๆ 🎉🎉❤❤

  • @pepechenogug
    @pepechenogug 9 หลายเดือนก่อน

    ขอบคุณครับ 🙏 🎉

  • @waffenss7730
    @waffenss7730 9 หลายเดือนก่อน +3

    ดินแดนที่ไม่มีเส้นขีดแดน ขอบคุณ ครับ..

  • @towntangmo3695
    @towntangmo3695 9 หลายเดือนก่อน

    เป็นราบการที่ดีมากครับ

  • @naespollawat9186
    @naespollawat9186 9 หลายเดือนก่อน

    ขอบคุณความรู้ดีๆๆๆๆๆ👍👍👍

  • @smampun8968
    @smampun8968 9 หลายเดือนก่อน

    ขอบคุณ​ค่ะ❤

  • @user-ms6cm8ee7d
    @user-ms6cm8ee7d 9 หลายเดือนก่อน

    ชอบครับ

  • @user-qu5pw4dl9y
    @user-qu5pw4dl9y 9 หลายเดือนก่อน +1

    สุดยอดครับชอบมาก

  • @sasipong2394
    @sasipong2394 9 หลายเดือนก่อน +1

    ชอบคับ❤

  • @YuthanaChatri
    @YuthanaChatri 9 หลายเดือนก่อน

    ชอบดูมากครับ​ สาระดี​ น่าติดตาม

  • @Studio-gk2eh
    @Studio-gk2eh 9 หลายเดือนก่อน +3

    ชอบช่องนี้มากๆครับ

  • @mongkolkamuta
    @mongkolkamuta 8 หลายเดือนก่อน

    รายการดีมากครับ

  • @user-bp8yn7xp5l
    @user-bp8yn7xp5l 9 หลายเดือนก่อน

    ขอบคุณมากจ้า

  • @somseesangtan3958
    @somseesangtan3958 9 หลายเดือนก่อน

    สุดยอดเลยค่ะ 👍👍👍

  • @user-zt7vd2px7r
    @user-zt7vd2px7r 9 หลายเดือนก่อน

    สุดยอดครับ👍👍👍👍👍

  • @satapolvithayapak3981
    @satapolvithayapak3981 8 หลายเดือนก่อน

    ยอดเยี่ยมอีกชุดหนึ่ง

  • @user-ld8vj3md8x
    @user-ld8vj3md8x 9 หลายเดือนก่อน +2

    ชอบดูมากครับ ❤❤❤

  • @user-lh8ut8qh3v
    @user-lh8ut8qh3v 9 หลายเดือนก่อน

    ชอบมากๆครับผม

  • @user-jz4mj8st7g
    @user-jz4mj8st7g 6 หลายเดือนก่อน

    ขอบคุณ​มาก​ค่ะ​ให้​ความรู้​

  • @soburapha9486
    @soburapha9486 9 หลายเดือนก่อน +2

    กราบขอบพระคุณครับ

  • @nongmusical2448
    @nongmusical2448 8 หลายเดือนก่อน

    แจ่ม

  • @xxy_90
    @xxy_90 8 หลายเดือนก่อน

    ต้อนจบพูดได้ดีคับบ

  • @user-zt7vd2px7r
    @user-zt7vd2px7r 9 หลายเดือนก่อน

    ดูจนจบทั้งสามตอนครับ

  • @happytime6792
    @happytime6792 9 หลายเดือนก่อน +1

    ติดตามรอตลอดเลยค่ะ

  • @jitrapolpoomdee7166
    @jitrapolpoomdee7166 9 หลายเดือนก่อน +2

    ติดตามตลอดครับ

  • @user-cf6pr7br7i
    @user-cf6pr7br7i 9 หลายเดือนก่อน +1

    สาระดี ดำเนินเนื้อหาได้น่าสนใจตลอดเวลา ผมติดตามทุกคลิป ทำต่อไปนะครับ เอาใจช่วยและเป็นกำใจให้ครับ

  • @danuchasombutnan2915
    @danuchasombutnan2915 9 หลายเดือนก่อน

    ติดตามและคอยเป็นกำลังใจครับ😊

  • @user-un1rc2pp9y
    @user-un1rc2pp9y 8 หลายเดือนก่อน

    ขอบคุณข้อมูลดีมากครับผม

  • @rattapolbuahom9152
    @rattapolbuahom9152 9 หลายเดือนก่อน +1

    ❤ พอดีเลยครับ

  • @user-zt3xw3pk9g
    @user-zt3xw3pk9g 5 หลายเดือนก่อน

    ชอบรายการมากครับผมชอบเรื่องเขมร ขอม ลาว ครับติดตามตลอด

  • @Excuseme-uq3ot
    @Excuseme-uq3ot 9 หลายเดือนก่อน

    สวัสดีครับอาจารย์.👍👍👍❤️🌸🌾🌾

  • @user-cp1yh5nz1z
    @user-cp1yh5nz1z 8 หลายเดือนก่อน

    ชอบเสียงคนบรรยายสุดยอดมากค่ะ

  • @user-bp6op9fz9v
    @user-bp6op9fz9v 9 หลายเดือนก่อน

    อิ่มมากตอนนี้ ขอบคุณทีมงานมากเลยครับ ทุกวันนี้เสียบหูฟังนอนฟังจนหลับทุกวัน

  • @thatthaiphraipruk3269
    @thatthaiphraipruk3269 9 หลายเดือนก่อน +1

    อยากให้รายการประวัติศาสตร์นอกตำรา ทำเกี่ยวกับความเท็จเมือง 11 ประตูหน่อยครับ

  • @user-oz3fu5zo3q
    @user-oz3fu5zo3q 9 หลายเดือนก่อน

    สุดยอดครับไม่มีในหนังสือเรียน

  • @user-ql4yf8tw9h
    @user-ql4yf8tw9h 8 หลายเดือนก่อน

    ใครเป็นเรียบเรียงโน้นนี่นั้นอะครับ โคตรเก่งง ดูแล้วเข้าใจง่ายมากๆ

  • @user-ft5lv4wp6i
    @user-ft5lv4wp6i 9 หลายเดือนก่อน

    น้ำเสียงนุ่มนวลชอบฟังก่อนนอนครับ

  • @lce-Ice777
    @lce-Ice777 7 หลายเดือนก่อน

    ข้อมูลลึกดี ชอบดูชอบฟังจ้า ดูครั้งแรกก็คลิปเขาพระวิหาร😊

  • @dutch4050
    @dutch4050 9 หลายเดือนก่อน

    🙏

  • @bestillusion
    @bestillusion 8 หลายเดือนก่อน

    คำกล่าวจบได้แซ่บมากก

  • @official2037
    @official2037 9 หลายเดือนก่อน

    ❤❤❤

  • @user-qk5sb9og7i
    @user-qk5sb9og7i 9 หลายเดือนก่อน +2

    ❤❤❤❤❤

  • @user-rn8bh4bh2w
    @user-rn8bh4bh2w 9 หลายเดือนก่อน

    อยากได้ประวัติศาสตร์ อาณาจักรฟูนันครับ

  • @user-sb3bb5fu2g
    @user-sb3bb5fu2g 8 หลายเดือนก่อน

    ขอประวัติศาสตร์ จังหวัดเพชรบุรี บ้างครับ แอดมิน

  • @fernz220
    @fernz220 9 หลายเดือนก่อน +1

    🥰🥰🥰

  • @matoq7402
    @matoq7402 9 หลายเดือนก่อน +2

    เต็ม 10 ให้ 10+++ ครับ

  • @ictforallth
    @ictforallth 9 หลายเดือนก่อน

    ❤❤❤❤

  • @user-ss9gj7fs8w
    @user-ss9gj7fs8w 5 หลายเดือนก่อน

    ขอบคุณประวัติศาสตร์นอกตำราที่นำเสนอประวัติศาสตร์ แต่ละแห่งมาให้ชมได้ดูขอบคุณมากค่ะ

  • @MA-ri1ri
    @MA-ri1ri 9 หลายเดือนก่อน +2

    อารมณ์แบบนิโคโรบิ้นตามหาโพเนกลีฟ...ในการ์ตูนวันพีชเลยครับ

  • @SawanNaLive
    @SawanNaLive 9 หลายเดือนก่อน

    สุดยอด คักขนาด สารคดี นี้

  • @user-dn4fh9kj2r
    @user-dn4fh9kj2r 9 หลายเดือนก่อน

    ตอนจบน่าสนใจมากครับ
    คนโบราณตอนยังไม่มีเส้นเขตแดนไปมาหาสู่กัน แต่พอมีเส้นเขตแดนแทบไม่รู้จักกัน

  • @user-nc3yi6xd4r
    @user-nc3yi6xd4r 9 หลายเดือนก่อน

    เอาไปล้านไลค์ 🥰🥰🥰

  • @user-du7mw7mi5z
    @user-du7mw7mi5z 5 หลายเดือนก่อน

    ช่องอานม้าเคยไปเที่ยวสองครั้งครับ

  • @user-pr5nt3im4k
    @user-pr5nt3im4k 8 หลายเดือนก่อน +1

  • @buddhidev7877
    @buddhidev7877 9 หลายเดือนก่อน +1

    ขอบคุณมากครับทีมงาน
    แปลกไหม ไม่เจอจารึกตรงที่น้ำชีสบน้ำมูน
    อาจจะลองคิดเล่นๆก็ได้ว่าท่านขึ้นจากทางฝั่งสระแก้วแล้วไปบุรีรัมย์แล้วค่อยร่องน้ำมูนไปเพราะเดินทางล่องตามลำน้ำง่ายกว่าทวนน้ำ

  • @son_6599
    @son_6599 9 หลายเดือนก่อน +2

    เส้นเขตแดน แค่นั้นที่มากั้นเราให้ออกจากกัน ไทย ลาว กัมพูชา พม่า คือชนพื้นถิ่นที่อยู่ตรงนี้มานับ พันๆ ปี

    • @wiwioto6898
      @wiwioto6898 9 หลายเดือนก่อน

      เปลี่ยนพม่าเป็นมอญครับ
      พม่าชนเผ่าเร่ร่อนที่มายึดเมืองมอญจนมอญแตกพ่าย และก็ไล่จะฮุบดินแดนไทยในปัจจุบันและอดีต

  • @channel4021
    @channel4021 9 หลายเดือนก่อน

    ผมคนอุบลฯครับ😊😊

  • @Nakhonjanto
    @Nakhonjanto 9 หลายเดือนก่อน

    👍