SŁUCHOWISKO OSW #8: Traktat w Trianon
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 15 พ.ย. 2021
- 101 lat temu, w pałacu Trianon w Wersalu, dwóch średniej rangi węgierskich urzędników podpisało umowę, która odebrała Węgrom dwie trzecie ludności oraz obszaru państwa na rzecz Rumuni, Czechosłowacji, Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, Austrii, Włoch i Polski. Poza granicami Węgier znalazło się 3,5 mln Węgrów, co stanowiło 1/3 narodu. Konsekwencje tych ustaleń, zarówno dla Węgier, jak i ich sąsiadów, wciąż odbijają się echem. To temat, który dziś podejmujemy. Wszelkie wątpliwości i niewiadome omówią analitycy: Ośrodka Studiów Wschodnich Andrzej Sadecki - autor raportu Długi cień Trianon. Węgierskie zmagania z przeszłością oraz Krzysztof Dębiec, Marta Szpala i Kamil Całus.
Muzyka: Artur Giordano - kompozytor
Scott Buckley
Linki:
www.osw.waw.pl/pl/publikacje/...
www.euronews.com/2020/06/04/t...
www.rusi.org/explore-our-rese...
hungarianspectrum.org/2010/01...
neweasterneurope.eu/2020/06/2...
![Dlaczego Czechosłowacja się rozpadła? Czechosłowacja - historia i dziedzictwo [FILM DOKUMENTALNY]](/img/n.gif)
Dziękuję za kolejną dawkę wiedzy i faktów. 👍
Ciekawa audycja. O tym jak zmasakrowano Węgry myślę sobie zawsze gdy żałuję terenów utraconych przez Polskę po II wojnie światowej - wtedy stwierdzam, że nie jest tak źle. Mogło być DUŻO gorzej. Dostaliśmy na zachodzie zaskakująco dużo terenów. Stalin był bardzo hojny, gdy dawał nieswoje.
Wyszliśmy na tym na plus. Prymitywne rolniczo Kresy zamieniliśmy na bardzo dobrze uprzemysłowione Ziemie Odzyskane, bardzo żyzne gleby Niziny Śląskiej, swobodny kilkuset kilometrowy dostęp do Bałtyku, dwa ogromne porty w Gdańsku i Świnoujściu, granice oparte w większości na barierach naturalnych i wpisane w kwadrat, a do tego niemal jednolite narodowo społeczeństwo (90 % polskich Żydów zginęło w trakcie Holokaustu, większość Ukraińców i Białorusinów pozostało na Kresach, a resztę Ukraińców deportowano do Ukraińskiej SRR albo w akcji Wisła wywieziono na Ziemie Odzyskane, zaś Niemców po wojnie wypędzono z kraju). Jedynie kulturowo szkoda Wilna i Lwowa , ale większość polskich profesorów z tych miast stanowiło kadrę nowych uniwersytetów we Wrocławiu i w Toruniu. Gdybyśmy jednak byli jak Węgry czy Rumunia (w obozie sprzymierzeńców Hitlera) bylibyśmy w najlepszym wypadku demoludem kadłubkiem składającym się z dawnej Kongresówki, Galicji Zachodniej i Wielkopolski, obecne Ziemie Odzyskane + Pomorze byłyby w NRD, Białystok i okolice w Białoruskiej SRR, a Przemyśl i okolice w Ukraińskiej SRR, a w gorszym scenariuszu bylibyśmy Polską SRR.
> gdy żałuję terenów utraconych przez Polskę po II wojnie światowej
ale wiesz, że te tereny byłyby zarzewiem konfliktów. Czy UPA, ETA i wojna w Jugosławii nic was nie nauczyła? Ukraińcy, Litwini, a pewnie i Białorusini przeżyliby własne odrodzenie narodowe, nie chcieli być w granicach Polski, chcieli być we własnej ojczyźnie. Gdyby nie korekty graniczne po II WŚ i tak doszłoby do wojny, bo Ukraińcy, Białorusini i Litwini by nam nie odpuścili. A jeśli nie do wojny, to do krwawych zamachów terrorystycznych. Polacy stracili ziemie, na których nie byli zdecydowaną większością, a dostali świetnie rozwinięte zachodnie obszary. Polska była jednym z nielicznych państw w Europie, w którym PKB per capita po II WŚ wzrosło.
No ale żadna partia o tym nie myśli nawet nie dbają o Polonia 🇵🇱 na naszych byłych ziemiach ale fajnie by było gdybyśmy odzyskali nasze Ziemię
@@dapp9183Może jeszcze zostaliśmy napadnięci jako wolne państwo, walczyliśmy od pierwszego dnia, a na koniec wygraliśmy i dlatego staliśmy się państwem satelickim ZSRR? Cóż za szlachetna Wielka Brytania i USA. Oby więcej takich zwycięstw.
No tak na sojuszu z Anglia, USA i ZSRR wyszła Polska jak Zabłocki na mydle. 2 RP w roku 1939 - 389 720 km. kw. Natomiast RP/PRL od roku 1945 - 312 677 km. kw. Czyli Polska straciła aż 77 043 km. kw. a wiec prawie 20% swojego terytorium. Taki był ten Stalin hojny że nawet ukradł połowe Prus ( 15 125 km. kw. ), które miały początkowo w całości należeć do Polski. Do tego straciła Polska połowe województwa Białostockiego i Lwowskiego, oraz Zaolzie.
Bardzo ciekawy materiał
mała uwaga: przed 1918 Żydzi na Wegrzech (jakieś 5% populacji) byli silnie zasymilowani, może nawet najbardziej w Europie, prawie wszyscy uważali sie za Madziarów, trudno ich wiec uznawać za siłę wywrotową jak Serbów, czy Rumunów... również Niemcy jako grupa rozproszona ulegali asymilacji i nie przejawiali tendencji separatystycznych
Wielu Węgrów czuje, że szczególnie niesprawiedliwe jest to, że do Węgier nie zostały włączone tereny dziś bezpośrednio sąsiadujące z Węgrami, a na których dominującą ludnością są Węgrzy (południe Słowacji, zachód Rumunii i północ Serbii), szczerze mówiąc ten żal nie wydaje mi się nieuzasadniony. Szczególnie często słyszałem, że gdyby północna granica była o kilkanaście km bardziej na północ to kilkaset tysięcy Węgrów było by zamiast na Słowacji, na Węgrzech.
Trudno nie być rozczarowanym wywodami specjalistòw, to jest raczej publicystyka i wòwczas nie można mieć pretensji do kwestii merytorycznej ( jeśli nie zaczniemy kwestii Trianon od Wiosny Ludòw to niewiele zrozumiemy).
Do że taka audycja powstała, proponuję jednak uzupełnić wiedzę książką Syndrom Trianon. Prof.Gòralczyka
pozdrawiam
Bardzo dziękuję za ten odcinek i każdy z osobna. 💕
Dziękuję
Dziwi mnie ten skok nastrojów nacjonalistycznych w naszej części Europy. Najgorsze jest to, że nie potrzeba wiele, wszak Czesi-Słowacy, Rumunii i Serbowie znów mogą się zbratać, żeby uderzyć w Węgry, które roztaczają wizję odebrania im "węgierskiego narodu", ponieważ w tym bloku jest Serbia, więc z Węgrami niech staną Chorwaci-Bośniacy, a ponieważ Ukraińcy i Węgrzy się nie lubią, a Polacy i Węgrzy podobno tak. A i Bułgarzy mają zatargi z Serbami i Rumunami. Mamy kolejny scenariusz wielkich konfliktów granicznych w naszej części Europy. Polska, Węgry, Chorwacja, Bułgaria i Albania vs Ukraińcy, Czesi, Słowacy, Rumunii, Serbowie. To tylko hipotetyczne rozważania, ale jak słyszę polski Lwów czy Wilno albo słyszę o podważaniu granic powstałych w traktacie z Trianon, budzą się o mnie obawy.
Gdy Niemcy, Szwedzi, Holendrzy, Francuzi, Włosi, Hiszpanie itd. potrafią wynieść się ponad podziały narodowe i współpracować, u nas najważniejszą kwestią staje się, do kogo ma należeć miasto B, zamiast zaakceptować historię taką, jak była.
Prawda jest taka, że na każdym z terenów po traktacie z Trianon, Węgrzy nie byli jedyną ludnością zamieszkującą dany teren. A że przed I WŚ nie szanowali Serbów, Słowaków i Rumunów, narodziła się w nich naturalna chęć rewanżu. Rumunii i Serbowie byli wygranymi wojny. Węgrzy przegranymi. Na dodatek rewolucja spustoszyła ich kraj i Rumunii musieli ratować Węgrów przed komunizmem. Czego więc Węgrzy się spodziewali?
How well did you say that ... I'm from Romania and it can be seen that you are good at history🤟👍
I tutaj dotykasz bardzo ważnej kwestii, wręcz fundamentalnej dla istnienia państwa polskiego. Gdyby (co nie daj Panie Boże) doszło do kolejnej wielkiej rozpierduchy w Europie, Polska może być tylko stratna. Dlatego w naszym interesie leży zachowanie status quo. Węgry - stając się rewizjonistyczne - będą dążyły do jakiegoś nowego rozdania (bo będą uważać, moim zdaniem mylnie, że gorzej już być nie może). Dlatego interesy strategiczne Polski i Węgier kompletnie się rozjeżdżają. Oczywiście, można tylko się zadumać nad tym, że Francuzi i Niemcy potrafili się wznieść nad urazy historyczne, a Węgrzy i Słowacy+Rumuni nie potrafią. Zamiast zmieniać granice (które nigdy nie będą absolutnie sprawiedliwie) trzeba działać tak, aby wszystkie narodowości na danym terenie mogły spokojnie współegzystować. Dzisiejsze Węgry tego nie dostrzegają, a ich obecny rząd celowo podsyca prymitywny nacjonalizm aby podtrzymać swoją popularność. To się skończy tak, jak kończą populiści, czyli bankructwem. Ale dzisiejsze Węgry są po prostu słabym państwem - nikt nie będzie popierał ich dążeń, bo oni sami u siebie nie potrafią się dobrze zarządzać. Dlatego Rumuni i Słowacy mogą dzisiaj spać spokojnie - a w polskim interesie leży poparcie Rumunii i Słowacji w ich odpieraniu żądań węgierskich.
To co zrobiła Anglia i Francja w Trianon 1920 z Wegrami można nazwać jedynie rozbiorem. O ile nikt nie kwestionuje powstania Słowacji oraz tego ze Jugosławia/SHS oraz Rumunia powinny dostać ziemie gdzie mieszkali ich obywatele, to już przyznanie Rumunii obszaru wiekszego niż miały Wegry po traktacie Trianon 1920 to jedna z kuriozalnych decyzji tego traktatu. Podobnie rzecz przedstawiała sie na Słowacji gdzie ...40% ludności Słowacji było Wegrami, oraz przyznanie Rusi Zakarpackiej ...Czechosłowacji. Także Jugosławia dostała ziemie zamieszkane przez Wegrów. Podobnie postąpiła Anglia i Francja w Spa 1920 gdzie wiekszość - Zaolzia zamieszkanego przez Polaków przyznano Czechom. Także antypolska i proniemiecka postawa Anglii w Wersalu 1919, doprowadziła do tego że Polska nie dostała swoich granic sprzed rozbiorów z lat - 1772 i 1793 oraz Górnego Śląska, Mazur, Leborka i Bytowa. To że Polska nie dostała Gdańska tłumaczyli Anglicy tym że był on zamieszkany w 85-90% przez Niemców. Ale ten sam fakt nie przeszkadzał przyznać Czechom - Sudety zamieszkane w 85% przez ...Niemców. To Anglia i Francja w Wersalu 1919, Trianon 1920 i Spa 1920 skłóciły ze sobą państwa - Europy Środkowe co wykorzystał w latach 1938-1939 Hitler i co w konsekwencji doprowadziło do wybuchu 2 wojny światowej.
Te jego idiosynkratyczne i niepotrzebne a tak częste "no właśnie " doprowadza do szału.
Głupoty opowiadacie