HARMANTEPE ŞEHİTLİĞİ

HARMANTEPE ŞEHİTLİĞİ
Birinci Dünya Savaşı’nda Trabzon’un düşmesinden sonra sahil bölgesinde durum gereği Sahil (Lazistan) Cephesi yerine Sahil,Trabzon (Lazistan) ve Hart Cepheleri kuruldu.
HART CEPHESİ:
Sahilden Araklı,Sürmene ve Of İlçelerinden gelen tarihi kervan yollarının kavşak noktası olan Aydıntepe (Hart) bu özelliğinden dolayı 3.Ordu’nun Haziran ayında Trabzon üzerine yapacağı taarruz için birliklerin toplanma ve hareket merkezi olmuş ve bölgede oluşturulan yeni cepheye Hart Cephesi ismi verilmiştir.
Trabzon (Lazistan) Cephesi’nden sonra kurulan Hart Cephesi 33. Tümen komutasında kurulmuş olup Trabzon (Lazistan) Cephesi’nin doğusunda kalan Kemer,Soğanlı ve Haldizen dağları ile silsilenin kuzeyinde bulunan sahayı kapsamaktadır.
1916 Nisan’ından itibaren oluşmağa başlayan Hart Cephesi sahilde Trabzon’a bağlı Araklı,Sürmene ve Of İlçeleri ile iç kesimlerde Dernek,Çaykara ve Köprübaşı İlçeleri ile Bayburt iline bağlı Aytıntepe ve Gümüşhane İline bağlı Yağmurdere bölgelerini kapsamaktadır.
Hart Ovasından gelen tarihi yol Karasu Mevkii’nde Kemer Dağı’nı aşar ve kuzeye doğru ilerlerken Bandige Hanları Mevkii’nde ikiye ayrılır.Batıya ayrılan kol Karadere Vadisi’ne inerken,kuzeye devam eden yol Yediçukurlar Mevkii’nden geçerek Limonsuyu Hanları’na ulaşır.Limonsuyu Hanları,Sultanmurat Hanları ve Madurdağı istikametinden gelen iki yolun kavşak noktası olarak ayrı bir öneme sahiptir.Bu bölgede 2856 rakımlı Polut Dağı ve hemen doğusundaki 2742 rakımlı Madurdağı bölgeye hakim iki önemli zirvedir.
MADURDAĞI SAVAŞI
HART CEPHESİ’NİN OLUŞMASI:
Rus Kuvvetleri Of’un doğusunda Baltacı Deresi önlerine vardığı zaman güney kanadının Bayburt’ta bulunan Türk kuvvetlerine karşı açılmaya başladığını görmüş.Çoruh Vadisi’nden İspir’in batısına kadar ilerlemiş olan diğer Rus kuvvetleri ile irtibat sağlamak ve güney kanattan muhtemel bir Türk baskınına karşı tertibat almak amacıyla bazı birliklerini İyidere Vadisi’nden güneye doğru sevketmişti.
İkizdere Vdisi’nden güneye çıkan Rus birlikleri 3.Koban PLaston Tugayı ile irtibat etmişti.Baltacı Deresi’ni geçip Sürmene’ye ilerleyen Ruslar,Çaykara’yı (Kadahor) işgal etmiş ve Ataköy’e (Şinek) çıkmıştı.
Demirkapı’ya (Haldizen) ulaşıp buradan Ballıköy’deki (Anzer) kuvvetleri ile irtibat temin etmeyi amaçlayan Ruslar,Soğanlı Geçiti’ne doğu yanından ulaşmaya çalışıyorlardı.
3.Bölge Kumandanı olan Fevzi (Çakmak) Paşa,Gümüşhane’de olan 3.Ordu Kumandanı Vehip Paşa ile 13 Haziran’da görüşerek Trabzon’u kurtarma amacıyla yapılacak harekat için durumu değerlendirirler.Başkomutanlık taarruzun direkt olarak Trabzon üzerine yapılmasını ve Trabzon önlerine gelerek harekata destel verecek olan Alman denizaıtılarının bölgeye ulaşabilmesi için 28 Haziran’ın beklenmesini istemişti.Fakat III.Ordu Karargahı Trabzon Üzerine emniyetli bir harekat yapabilmek için evvela doğuda Madur ve Polut zirvelerinin düşmandan temizlenmesini gerekli görüyordu.Bölgeden harekete geçecek olan Ruslar Trabzon üzerine yürümekta olan kuvvetlerimizin arkasına düşerek tehlikeli bir durum yaratabilirdi.
21/22 Haziran gecesi bir gece baskını ile başlaması kararlaştırılan taarruzun sınırlı hedefleri vardı.Öncelikle Madur ve Polut zirveleri düşmandan temizlenecek,Rusların Bayburt üzerine yapmayı düşündükleri taarruz önlenecek,daha sonra da Trabzon üzerine taarruz yapılacaktı.Trabzon’un alınmasından sonra bu bölgedeki birlikler Sürmene-Of istikametinden sahile inecek ve Trabzon’dan Of’un doğusuna kadar olan bölge Ruslardan temizlenerek buradaki cephe,Bayburt’un hizasına sürülerek düzgünleştirilecekti. B u taarruz III. Orduya takviye olarak gönderilen 5.Kolordu’nun 9. ve 13. Tümenleri ile yapılacaktı.
Akkoyun Yaylası’nda bulunan Fevzi Çakmak Paşa 21/22 Haziran gecesi başlayacak taarruz için şu emri verdi:
“Üçüncü Mıntıka(bölge) bir kısım kıtaat ile (Soğanlı Geçidi’nin doğusunda bulunan) 2122 rakımlı tepe ile Santa arasındaki düşmana taarruzla şimdilik (2122 rakımlı tepe civarındaki) Turnagöl (Turnalı) Yaylası-Alitinos (Uzuntarla Köyü) batı sırtı-Yurt Tepe-Arpalı Tepe kuzeyi-Yarımca (Yarmice) Tepe-Madurdağı-Polut Dağı-Koloşa (Taşgeçit Köyü) güneyindeki (Çatalkaya) tepe hattını işgal edecektir.
(Madurdağı'nın uzaktan görünümü)
Taarruz iki zirveye Polut ve Madurdağlarına yönlendirilmişti.İki zirve ele geçirilerek Trabzon (Lazistan) Cephesi’nin Trabzon’u kurtarmak amacıyla yapacağı taarruzun yan emniyeti sağlanaacktı.Sınırlı bir hetefi olan bu taarruzda kumandan olan Fevzi Çakmak Paşa bütün birliklerini cepheye sürmüş ve taarruzun derinliği fazla olmadığı için sadece iki alayı ihtiyatta bekletmeyi yeterli görmüştü.
Taarruza katılacak birlikler 21/22 Haziran gece yarısına kadar hazırlık mevziine girdi ve gece saat 00.30’da taarruz başladı.Ruslar cephedeki Türk hazırlıklarını kendi taarruzlarına karşı Türklerin savunma çalışmaları zannettiği için baskında gafil avlandılar.
……………..

[@haticeyasar6790]

Allah razı olsun Hocam Mekanları cennet olsun inşallah 🌹