Jedino lice sreće-operska predstava prema djelima F.J.Hajdna i J.M. Hajdna (S.Vujošević-Jovanović)

Kraljevsko pozorište Zetski dom. Cetinje 29-30/09/2024
Jedino lice sreće - operska predstava prema djelima F.J.Hajdna i J.M. Hajdna.
Idejni koncept i muzička dramaturgija: Sara Vujošević-Javanović
Režja i adaptacija: Minja Novaković
Koreografija i scenski pokret: Tamara Vujošević-Mandić
Dirigent: Oleksij Molćanov
Operski solisti:
Sara Vujošević-Javanović - sopran
Dimitrije Grinih - bariton
Glumci:
Luka Stanković
Aleksa Balević
Kristina Mrkić
Iskra Zeković
Marija Vujović
Darija Pravilović
KAMERNI ORKESTAR:
Violine:
Marija Lazuka,
Tanja Bogdanović
Viola: Gljeb Bednjakov
Violončela:
Vladimir Stoljetov
Teodora Uskoković
Maja Antić Kalezić
Kontrabas: Aleksandra Trifunović
Flauta: Dijana Orlandić
Oboa: Mikola Gorbenko
Horna: Nikola Kovačević
Truba: Anica Bulatović
Čembala:
Oleksij Molčanov
Anja Abramović-Vujović
Scenografi: Željko Reljić, Adin Rastoder
Asistent scenografa: Milan Marković
Kostimografija: Jelena Roganović
Izvršni producenti:
Ognjen Savić
Luka Radović
JEDINO LICE SREĆE / Riječ autorke idejnog koncepta
Pokušaji identifikacije oblika i vrsta ljubavi koje su nam ostavili Stari Grci, vjerovatno i 21. vijeku ponajbolje dočaravaju svu mnogovrsnost i kompleksnost ovog osjećanja, koje temeljno oblikuje sudbinu svakog čovjeka: “eros” - strastvena i romantična ljubav, “filija” - prijateljsko vezivanje,“storge” porodična privrženost, “agape” - uzvišene ljubav prema bližnjem, “pragma” razumna i stabilna vezanost, “manija” - strastvena i opsesivna zaljubljenost,“ludus” - seksualni i prolazni užitak... I mada se u svim prepoznatim modelima očituju različiti aspekti uzvišenosti ili profanosti, suštinska pretenzija ljubavi reflektuje se u jedinstvenoj i vječitoj težnji ka iskustvu sreće, koje se skoro uvijek dostiže u odnosu sa Drugim, odnosno skupa sa Drugim. Ljubav i sreća doživljavaju se na različite načine, jer su duboko oblikovani filozofskim i religijskim promišljanjima, mična priča o ljubavi i sreći. Pri tome smo, dakle, imali na umu da nijedan iole ozbiljan muzički žanr ne prikazuje dinamičnost naših svakodnevnih napora da (bez)uspješno uhvatimo trenutak sreće kao što to čini komična opera. Uz to, nijedna forma ne prenosi filozofsku dubinu spoznaje problema ljubavi bolje od kantate ili simfonije.Komična opera “Kontrabasista iz Vergla”, koja čini jedno od dva osnovna težišta predstave “Jedino lice sreće”, napisao je 1776. godine Johan Mihael Hajdn, mlađi brat slavnog austrijskog kompozitora i “oca simfonije”- Franca Jozefa Hajdna. U ovoj operi dominira komična slika supruge koja, umorna od neprestanog muževljevog alkoholizma, odlučuje da ga kazni i ne pusti u kuću.Kantata starijeg brata, “Ovacije” iz 1768. godine, kao i svaka kompozicija napisana na latinskom u svrhu crkvenog slavlja, oslanja se na muzičko-filozofsko promišljanje o ideji ljubavi. Kompozitor je ovdje svjesno izabrao raskošni stil u tradiciji italijanske opere seria, koja je u vrijeme stvaranja djela, iako u opadanju, još uvijek zadržala svoju popularnost. Za opersku predstavu “Jedino lice sreće” odabrane su tri arije iz pomenutog djela napisane u duhu neprevaziđenog majstorstva, koje posljedično predstavljaju poseban izazov za svakog vokalnog izvođača - takozvana tri virtuozna operska lika pod nazivom Teologija, Hrabrost i Umjerenost. Upravo ove arije oblikuju ključnu ideju cijelog umjetničko-misaonog poduhva ta projekta “Jedino lice sreće”: ljubav donosi sreću, ali put do sreće zahtijeva uzdržanost, umjerenost i mudrost.U gradnji što homogenije predstave, struk turalno muzikološki gledano, odlučila sam se za prvi dio simfonije br. 6 (“Jutro”) - Franca Jozefa Hajdna, zato što je napisana u stilu italijanskog končerta grosa (veliki koncert za instrumentalni sastav), ali i zato što je po izrazu bliska odabranim arijama iz kantate “Ovacije”. Takođe, u operskoj predstavi nalazi se i drugi dio kompozitorove simfonije br. 13, napisan u duhu
operskog italijanskog adađo kantabile (pjevanja na legato/ neisprekidanoj osnovi), u kojem dionica violončela igra ulogu svojevrsnog izvođača virtuoza. Prvi dio predstave završava bufonim (italijanskim komičnim) punim čuvenog Hajdnovog “sunčanog humora” (izraz B. Asafjeva) finalom
simfonije br. 88, stilski bliskom zingšpilu (komičnoj njemačkoj operi) Johana Mihaela Hajna, a koja se izvodi u drugom dijelu predstave.Teatarska forma komada “Jedino lice sreće” i muzička dramaturgija iste trebalo bi da reflektuju ne samo stilski i muzikološki logičnu strukturu cjelovečernjeg djela, već i delikatan, senzibilan rad na gradaciji zvuka koji se, u krajnjoj formi, podjednako emocionalno i intelektualno “sagledava”. Muzički horizont ove operske predstave odiše bogatstvom metafora i emocionalnih aluzija, dok se radnja odvija na suptilnom nivou jezika i pokreta koji spajaju filozofiju i umjetnost, sintetišući u konačnom i našu težnju da istovremeno osjetimo i razumijemo sve ono što često i čežnjivo nazivamo jedinim licem sreće.
Sara Vujošević-Jovanović

[@ИРИНАТЮЛЬПИНА-у6й]

Браво, Дмитрий! Вы- лучший! Высший пилотаж!