Samir Salayev - KURİKULUMda Açıq dərs - "İdeal" İcmal necə olmalıdır? (Fəal dərsin mərhələləri)
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 7 ก.พ. 2025
- Kurikulum təhsil proqramında müəllimləri xüsusilə Açıq dərslərə hazırlaşarkən ən çox maraqlandıran mövzu: "İdeal" İcmal necə olmalıdır?
@Lənkəran Dövlət Universitetinin və @Elm Tədris Akademiyası hazırlıq mərkəzinin Kurikulum müəllimi Samir Salayev hər hansı bir fəndən icmalın əsasını təşkil edən "Məqsədin müəyyən olunması"nı və həmin məqsədə çatmaq üçün "fəal dərsin 7 ardıcıl mərhələsi"ni təşkil etməyin əsas qaydalarını izah edir. Ümid edirik ki, faydalı olacaqdır!
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün : 050 419 02 99.
Əlavə qeydlər:
Fəal dərs və ya interaktiv təlim elə təlimə deyilir ki, dialojidir, yəni müəllim və şagird arasında qarşılıqlı ünsiyyət mövcuddur və fəal idrak prinsipinə əsaslanır. Təlim boyunca idrak fəallığının yüksək tutulması şərtdir.
Müasir təhsil sistemində fəal dərsin 7 mərhələsi vardır:
1. Motivasiya mərhələsi;
2. Tədqiqatın aparılması mərhələsi;
3. Məlumatın mubadiləsi;
4. Məlumatın müzakirəsi;
5. Ümumiləşdirmə və nəticənin çıxarılması;
6. Produktiv tətbiqetmə;
7. Qiymətləndirmə və refleksiya;
1. Motivasiya mərhələsi.
Motivasiya istənilən fəaliyyətə maraq oyatmaq deməkdir. Motivasiya mərhələsi şagirdlərin idrak fəallığını oyatmağa xidmət edir. Bu mərhələdə müəllim çalışır ki, şagirdləri düşündürsün, düşünən şagirdləri isə danışdırmaqla dərsə cəlb etsin. Motivasiyanın qurulması üçün nəzərə alınmalı vacib amil dərs zamanı hansı bilik və bacarıqlar öyrəniləcəksə, onların real həyatla əlaqələndirilməsidir. Belə olduqda fəaliyyət həm daha maraqla qarşılanır, həm də hər bir şagird (az oxuyan, çox oxuyan fərqi yaranmadan) prosesə aktiv qoşula bilir. Motivasiya qurmaq yolları aşağıdakılardır:
əyani vəsaitlərdən istifadə etmək (şəkillər, karikaturalar, videolar və s.);
hekayə oxumaq (şagirdlər dinlədikdən sonra hekayəyə aid suallara cavab verirlər);
açıq tipli suallar vermək;
içərisində bir neçə səhv olan əsərin təqdimatı (şagirdlər səhvi tapmalı olur); və s.
Motivasiya mərhələsində müəllimin buraxdığı səhvlər:
Çoxlu cavabları olan sual əvəzinə bir cavabı olan sual vermək;
Şagirdlərdə coşqu yaratmağı hədəf seçərək oyunlar keçirmək;
Əyləncəli və ya qeyri-adi informasiyalardan istifadə etməklə qurmaq;
Həyati əhəmiyyətli problem qoymamaq; və s.
Müəllim əmin olmalıdır ki, sinifdəki bütün şagirdlər motivasiya mərhələsində cəlb olunub. Onların hər birinə eyni səviyyədə diqqət göstərilməlidir. Şagirdlər səhv fikir deməkdən qorxmamalıdırlar. Bunu psixoloji dəstəklə həll etmək lazımdır. Şagirdlər yaradılan şəraitdən istifadə edərək rahat, sərbəst şəkildə fikirlər bildirməlidirlər. Adətən bu seansın sonlarına yaxın şagirdlərin fikirləri dərsin əsas mövzusundan yayınmağa doğru gedir. Bu zaman müəllim fəallıqlarına görə sinifə təşəkkür etdikdən sonra deyir ki, “İndi isə bu suala cavab axtaraq” və lövhəyə tədqiqat sualını yazır. Beləliklə, motivasiya mərhələsi başa çatır.
2. Tədqiqatın aparılması mərhələsi
Tədqiqat sualının düzgün seçilməsi olduqca vacibdir, çünki tədqiqat sualı dərsin sonuna qədər şagirdə “yol göstərən ulduz” olur. Şagird onun iziylə gedir və yeni bacarıqlar qazanır. Tədqiqat sualı elə qoyulmalıdır ki, onun cavabı birbaşa mövzunun içində olmasın. Şagird mövzunu araşdırandan sonra qazanacağı yeni təcrübələrindən istifadə edərək tədqiqat sualının cavabını tapmalıdır. Tədqiqat sualının cavabını tapan şagird təlimin məqsədinə uyğun yetişmiş şagird olur. Tədqiqatın aparılması mərhələsində müəllimin bir neçə vacib vəzifələri vardır:
Tədqiqata ayrılan vaxtı elan etməlidir;
Qiymətləndirmə meyarlarını elan etməlidir;
Tədqiqat üçün mənbələri elan etməlidir. ( Kitabxana, internet linki və əgər bu mənbələr taplmazsa ən minimal mənbə kimi dərslik);
Tədqiqatın aparılmasına şərait yaratmalıdır;
Əgər yuxarıdakı vəzifələr yerinə yetirilməzsə müəllimin səhvi sayılar.
3. Məlumatın mübadiləsi mərhələsi
Tədqiqata ayrılan vaxt bitdikdən sonra müəllim bir-bir şagirdlərə yaxınlaşıb onların tədqiqat sualıyla bağlı düşüncələrini soruşur. Bu zaman “bütün şagirdlər müəllimə baxır”, çünki şagirdlər yalnız müəllimə öz fikirlərini bildirirlər. Bu zaman mübadilə ona deyilir ki, bir şagird öz düşüncəsini deyirsə, digər şagirdlər də bu yeni düşüncəni duymuş olur. Bir sözlə, 20 nəfərlik sinifdə bir şagird öz fikrini deyir, əvəzində 19 şagirdin düşüncələrini də dinləmiş olur. Buna mübadilə deyilir. Bu mərhələdə deyilən bütün fikirlər növbəti mərhələ üçün güclü faktlar yaratmış olur. Bu mərhələdə müəllim şagirdin fikrini olduğu kimi, dəyişmədən qəbul etməlidir. Şagirdin fikrinə düzəliş etmək qadağandır. və s....
.........
Daha 4 mərhələmiz var. Onları videoda izah etmişəm. Amma hərf limitinə görə bütün məlumatı burada yerləşdirə bilmədim. Bu məlumatlar daha geniş və aydın formada bizim vəsaitdədir! (050 419 02 99)
Telegram kanalımızda da çoxlu faydalı paylaşımlar edirik: t.me/kurikulum...
Diqqət!
Əgər Videonu bəyəndinizsə belə videoların hazırlanması üçün mənə "Virtual Kofe alaraq" dəstək ola bilərsiniz: kofe.al/@samir...
Kurikulumu effektiv öyrədən yeganə müəllim. Digər müəllimlərin həmişə ötüb keçdiyi məqamları izah edirsiniz 👍👍👍
Mən hələ belə aydın,səlis izah görməmişdim, təşəkkürlər sözün əsl mənasında bütün qaranlıqları nura boyadınız,ƏHSƏN!
Çox təlimlərdə olmuşam.İlk dəfə fəal dərsi anladım.Afərin, Samir müəllim
Salam.Çox sağ olun.İzahlarınız çox gözəldir.Ən dəqiq məqamları başa saldınız. Allah razı olsun, sizdən.
Əla! Müəllimin nitqi belə olmalıdır.
Bir sözlə kurikulumun ən sadə dildə izahı Samir müəllimin peşəkarlığı və özünə məxsus öyrətmə metodlarının təzahürüdür.Əməyinizə sağlıq dəyərli pedaqoqumuz.
Sizə çox təşəkkür edirem,aydın ve geniş izahınızdan çox şey öyrendim,bugün açıq dersimi sizin qiyabi kömeyinizle qurdum,çox yaxşı alındı.Minnetdaram size.
Ən yüksək səviyyədə izah edirsiniz müəllim, var olun
İcmal yazırdım.Yadıma düşdü ki,bu videonu izləməli idim.Qələmi qoyub,videonu izləməyə başladım.Gözəl izah etmisiniz, müəllim.
Allah var eləsin sizi gözəl pedaqoq. Çox kömək elədiz bu video ilə
Salam müəllim.Çox gözəl və geniş izah etdiz.Sağ olun
Mükəmməl izah. Maşallah. Allah razı olsun. Allah sizi qorusun.
Samir müəllim əsl pedaqoqdur, Allah elminə bərəkət versin amin.Derslərində şəxsən iştirak etmişəm, bütün insani keyfiyyətləri özündə birləşdirir.İlkin müəllimi də ,Babaxan müəllimi də salamlayiram.
Xahis edirəm qiymətləndirmədən də söz acin
Minnətdaram müəllimə. Qiymətləndirmə haqqında da video yerləşdirmişəm artıq
Həyat bilgisi dərsin keçərkən motivasiya sualı maraqlı olur. Həyati suallar çox maraqlı olur və çox variantlı olur
Geniş urekden izah etdiyinizə görə minnetdariq
Samir müəllim, möhtəşəm izah. Çox sağ olun. Videolarınız davamlı olsun... Gözləyirik...
Çox sağ olun,gözəl müəllim və insan.
Təşəkkür, Samir müəllim
aydın izaha görə
Çox sağ olun aydın izahınıza görə
Allah razı olsun.Çox gözəl oldu.
Təşəkkürlər mənim üçün çox faydalı oldu
Cox sagolun bu nece gozel izahdir😊
Təkrar-təkrar baxıram,qulaq asıram doğurdan da müəllimin izahı yüksək səviyyədədir,belə də olmalıdır .Müəllim olduqca savadlıdır dərsində iştirak etmişəm.Nəsə başa düşməsək də günahı özümüzdə görməliyik
Əla,super təsəkkur
SUPER SADƏ İZAH...
👍👏👏🤲
Çox sağ olun Samir müəllim😊😊
Çox sağol Samir müəllim
Çox gözəl, mükəmməl izah, çox sağ olun
Mükəmməl izah.
Samir müəllim Gözəl izaha görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm
Nitqiniz əladır
Bizim Samir müəllim sayənizdə kurrikulumu sevdim
Sağolun müəllim Allah sizdən razı olsun
Allah razı olsun Sizdən
Çox sağ olun.Təşəkkür edirəm.
Təşəkkürlər müəllim👏👏👏
Çox sağ olun,müəllim
Təşəkkürlər Samir müəllim
Sizə təşəkkürümü bildirirəm belə savadlı,dəqiq izaha görə
Çox sağ olun ,müəllim əla izzah üçün
👏👏💙
👍
Təşəkkürlerrr,müellim.
SUPER izah.
Teşekkür muellim🎉🎉🎉🎉
👏👏👏
Çox sagolun
Təşəkkürlər👏👏👏
Təşəkkürlər
Sağ olun.
Çox sağolun müəllim
Təşəkkür edirəm ,müəllim.mən çox çətinlik çəkirdim dərsin mərhələlərini əlaqələndirdikdə.indi isə sayənizdə çix,qaranlıq məqamları anladım.fəxr etdim azərbaycan təhsilində sizin kimi dəyərli mütəxəssiz,vardır.işlərinizdə uğurlar arzulayıram🌷
Minnətdaram, şad oldum, faydalı ola bilmişəmsə
👏
Ehsen menim muellimime👍👏👏
Əla
MASALLIDAN SALAMLAR.TƏHMEZOVA. A.MÜDAVİMİNİZ
Çoox sağolun
Coox sag olun
tesekkurler mllm
Minnətdarıq
Salam müəllim bes meyni mövzunu sagird ne vaxt oxumalidir
Salam. Tədqiqatın aparılması mərhələsində müəllim minimum mənbə kimi dərslikdəki mövzunu təqdim edir. Şagird dərslikdəki mövzunu bu mərhələdə oxuyur, növbəti mərhələlərdə isə dərk edir.
Bu mərhələlərin vaxtini istədiyimiz kimi ,təbii ki,qanuna uygun səkildə bülüb hər mərhələnin qarsisinda yazsaq,olarmi?
Salam, əlbəttə. Bu 7 mərhələ öyrətmə prosesinin qızıl qaydasıdır. Əsas odur 7 mərhələ və vəzifələr yerində olsun. Vaxtı da öz fəaliyyətinizə uğun elə bölün ki, bütün mərhələlər həyata keçirilə bilsin.
Salam.Açıq dərsin icmalı ilə gündəlik icmalın arasında hansı fərq olur.?
Salamlar. Xeyr fərq yoxdur. Yeganə fərq odur ki, "Qapı hamıya açıq olur." və həmin dərsin icmalını məktəb sənəd kimi özündə saxlaya bilər
@@KurikulumSamirSalayev çox sağ olun
Təşəkkür edirəm.Müəllim,dərsi ev tapşırığını yoxlamaqla başlamaq olar?
Salam, əgər yeni dərs üçün düşündüyünüz dərsin 7 mərhələsinə xələl gətirməyəcəksə olar. Amma əksər hallarda alınmır.
Salam,sinifdə şagird sayı azdırsa yaradıcı tətbiqetməni qrup işi kimi vermək nöqsan sayılır? Kömək olsanız çox sevinərdim
Salam. Bu sinifin səviyyəsinə görə müəyyənləşir. Şagird sayı azdırsa cəmi 2 qrup yaradın.
Mən çox müəllim dinləmişəm bu qədər bəyəndiyim olmayıb
Hansı merhelede
Sağ olun məllim 20 şagird olan sinifdə bu dediklərinizi 45 dəqiqəyə sığışdırmaq olmur axı?
Salam. Qiymətləndirməni qrupla etdikdə vaxt çatır. Buna dair təcrübələr etmişik. Əla alınıb. Sadəcə icmalı qurarkən həmin sinifin səviyyəsini mütləq nəzər almalıyıq ki, həmin sinifdə dərs zamanı uyğunsuzluq yaşamayaq.
Salam Samir muellim,kolleclerde ve ya 90deqiqlelik derslerde ders bolgusu hansi qaydada aparilir?ve kurikulumdan universitet ve kolleclerde de istifade edilir?
Salam. Xaricdə, məsələn Amerikanın özündə "Ali məktəb kurikulumu" tətbiq olunur. Bizdə hələ orta məktəb səviyyəsində tətbiq olunur. Zənnimcə zaman-zaman bütün digər səviyyələrədək tətbiq olunacaq.
@@KurikulumSamirSalayev Salam,cavabladiginiz üçün təşəkkür edirəm,bəs 90deqiqelik dərs necə bölüşdürülür?
@@ayselcamalova3690 onun da mərhələləri vardır. Magistr oxuyan tələbələrə tədris olunur. Amma kurikulum kimi deyil hazırda.
Salam,ibtidai sinif ucun icaml yasmagi mənə komək edə bilərsinizmi?
Salam. Yönləndirə bilərəm, tələbələrim yardım edə bilər.
Yenini təbliğ etmək üçün köhnəni baltalamaq prinsip halına gəlib.
Köhnə dərslə bağlı dedikləriniz yanlışdır...Heyif ki, burada açıqlamaq imkanım yoxdur...
Bu mərhələlər hamısı keçmiş sistemdə də vardı və adları da fərqli.
Məs..Problemin qoyuluşu mərhələsi bu gün"Tədqiqat sualı" adlanır..
Nə isə..şou davam edir...
Salam, fikirləriniz üçün minnətdaram. Əvvəlki dövrdə 5 mərhələ vardı. Mövzular da, məqsədlər də o 5 mərhələ ilə tam ifadə oluna bilirdi. Hazırda məqsədlər dəyişilib, mövzudan dha çox resurs kimi istifadə olunaraq əsas bacarıq öyrədilir. Bir sözlə əvvəlki illərdə olan qaydalarla müasir dərsi keçmək mümkün deyil. Hər bir dövrün öz şərtləri olur. İndiki sistem təhsilin dəyişməsi deyil, təkmilləşməsidir. Bir daha təşəkkür edirəm. Müzakirəyə hər zaman açığam. Nömrəm var videoda.
Refleksiyanı izah etmədiniz.Sadəcə ümumi şəkildə üstündən keçdiniz.
Salam. Diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm. Refleksiya sonda "Şagird dərsin bütün mərhələlərini dərk edibmi?" sualını araşdırmaq üçün metodları əhatə edir. Suallar verməklə bunu yoxlayırıq. Ümid edirəm material az da olsa faydalı olmuşdur.
Refleksiya nedi hec duz emelli basa salmir.kitab dili ile mende bilirem de
Zəhmət olmazsa 0504190299 nömrəmizə yazın, refleksiya mərhələsi ilə bağlı yeni izahları da təqdim edim. Minnətdaram
Tədqiqat suali olmur?
Salamlar. "Tədqiqat sualı" mərhələsi yoxdur. Tədqiqat sualı Motivasiyanın sonunda elan olunur. Ardınca "Tədqiqatın aparılması" mərhələsi başlayır.
Çox sağ olun aydın izahınıza görə
👍