ปราสาทพนมรุ้ง เปิดเรื่องราวกษัตริย์มหิธร เหตุใดได้ขึ้นครองราชย์โดยชอบธรรม
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 25 เม.ย. 2021
- ราชวงศ์มหิธรสืบเชื้อสายจากไหน เหตุใดได้ขึ้นครองราชย์โดยชอบธรรม?
ปราสาทประธานฯ ถูกสร้างขึ้นในสมัยใดแน่ มีหลักฐานสนับสนุน?
นิกายปศุปติ คือ องค์พระศิวะในภาคของฤษี?
ท่านนเรนทราทิตย์ บำเพ็ญตบะเป็นฤษีในนิกายปศุปติ?
ขอขอบคุณ
อ.ฉัตตริน เพียรธรรม
ผศ.ดร.วรรณพร บุญญาสถิตย์
มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
สำนักศิลปากรที่ 10
ภาพประกอบ
อ.ฉัตตริน เพียรธรรม
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
เพลงประกอบ
Communicator - Reed Mathis
Tupelo Train - Chris Haugen
Nice To You - Vibe Tracks
ในที่สุดสิ่งที่รอคอยก็มาถึง ขอบพระคุณค่ะอาจารย์
ขอบคุณครับ คุณวัทนวิภา
มีความเห็นแลกเปลี่ยนกันได้ครับ
ພນມອູ່ງ พนมฮุง (พนมรุ้ง) แปลว่า ภูเขาไฟ
มีแสงรุ่งเรืองตลอดทั้งกลางวัน-คืน
คือ สถานที่ประทับของพระศิวะ(พระอิศวรย์)
จึงเรียกดินแดนแห่งนี้ว่า"อีสาน)
ต้นวงศ์พันธุ์ตระกูลเมือง "มหิธรปุระ" คือ
หิรัญยักษ์(พระวิษณุถือตะบอง) กะ พระนางรัศมี (พระลักษณ์มี) ณ. แดนเขมร(แขกมา)บน
(เขมรล่าง คือ พวกฅนป่า(ขอมขด) บุตรพระวัชร์(พระทอง-พระสังข์ทอง) กะ พระนางนาคโสมา โสวิกาเทวี ขอมดำดินได้
เปนต้นวงศ์พันธุ์คนสยาม ส่งผ่านมาที่ พระเจ้าสุริยะวรมันตร์ (วัชร์มันตรา คือ มนตรา
พระวัชร์(พระอินทร์เทพ) ที่ ๒ ทรงสร้างนครวัชร์(มิใช่วัด) ขึ้นมาใหม่ในที่เดิม นำหินล่องตามน้ำมาจากเทือกเขาพนมกุดเวร(กุเวรุ)
เมื่อทรงสร้างเสร็จ พระอินทร์ฯทรงนำดาบ
สักสิทธิ์ พระขรรธุ์ราชย์ทองคำมาให้ใช้ปกครองบ้านเมืองสยาม
จวบจนถึงพระเจ้าปทุมสุริยะวงศ์ ต้นวงศ์คนสยาม(พระเจ้าไชยวรมันตร์ ที่ ๗ ) ทรงสร้าง
นครธรรม ในฐานะพระโพธิ์สัตว์อวโลกิเตศวรย์
ทรงสร้างพระพุทธไชยวรมันตร์ฯ ประดิษฐาน
ไปทั้งพระนคร ๒๓ แห่ง พร้อมกับทรงสร้าง
พระขรรธุ์ราชย์จำลองจากองค์จริง มีชื่อว่า
พระขรรธุ์รอง นาม"พระแสงขรรธุ์ไชยศรี"
มอบไว้ให้แก่ราชบุตร-ราชธิดา ในคราวการ
เฉลิมฉลอง พุทธศัตวัชร์ ที่ ๑๘(พ.ศ.๑๘๐๐)
ความชอบธรรมในการครองพระนครกำผุดชาติประเทศ คือ เชื้อสายเขมร(แขกมา)
คือ พราหมณ์ฤาษี อัญญาโกนธันญะ มาได้กะ
ราชินีหญิงแห่งนครบาดาลวิษณุโลก คือ
พระนางนาคโสมา โสวิกาเทวี (พญาอนันต์นาคี นาคราชย์ นาคี ๗ เศียรย์ ) นั่นแล/^
เจริญพร../^^^
พระอินทร์
พระทอง
.พระเจ้าไชยวรมันตร์ ที่ ๗
พ่อขุนรามคำแหง๋ มหาราชย์(พระร่วงเจ้าฯ)
.สมเด็จพระนเรศวรย์ มหาราชนย์
พระศรีอาริยะเมตไตรย์.
ครับ
ขอบคุณค่ะอาจารย์ชอบฟังทากค่ะ
มีความเห็นแลกเปลี่ยนกันได้ครับ
ขอบคุณครับอาจารย์
ชอบมากครับ 🙏🙏🙏
ขอบคุณครับ
👍 สุดยอดความรู้ครับ
ยินดีครับคุณPisut
ตามครับท่านอ.ชอบครับๆๆ
ขอบคุณครับคุณพีระพล
ขอบคุณมากครับ
ขอบคุณที่ติดตามครับ
ผมเคยไปตอนปี2560 ชอบมากๆครับ ให้อยู่ทั้งวันก็อยู่ได้ ตอนนั้นน่าจะตรงกับวันเด็กเลยได้เข้าไปฟรี
ครับคุณบิ๊ก
ชอบครับ
แลกเปลี่ยนกันได้ครับคุณพชร
ขออนุญาตเรียกว่าอาจารย์นะครับ ความรู้ที่ได้มาเหมือนไปร่ำเรียนกับอาจารย์เลยครับ ต่างกันแค่ไม่มีลงทะเยียนนักศึกษาและใบปริญญาแค่นั้นเอง ที่เหลือได้เต็มๆไม่ต่างจากไปเรียน
โห..ขอบคุณมากครับ
มีความเห็นอะไรก็แลกเปลี่ยนกันได้
ผมก็เป็นผู้เรียนด้วย
สวยมากๆ ค่ะ
ขอบคุณครับคุณ Prakai
ชอบมากครับ
ขอบคุณครับคุณ win
ขอบคุณครับสำหรับข้อมูล ผมเพิ่งเข้ามาอาจมีแนวคิดต่างจากคนอื่นไปบ้างคงไม่ว่ากัน 💜💜💜🕉️🕉️🕉️🔱🔱🔱♾️ โอม โอม โอม นมัสศิวะมหาศักติ
มีความเห็นแลกเปลี่ยนกันได้ครับคุณ Chatchai
สวัสดีครับอาจารย์🙏💖
สวัสดีครับ
ขอชื่นชมในความรู้ความสามารถในด้านวิชาการของท่าน ขอเป็นกำลังใจให้ทำงานวิจัยด้านนี้ให้เป็นรูปธรรมที่สมบูรณ์ครับ..เยี่ยมมากครับ อนึ่งคนที่อาศัยอยู่แถบลำโพง(ลำห้วย) ในเขต บ.หนองสนมต.คำเตย อ.ไทยเจริญ และ ต.ส้มผ่อ อ.เลิงนกทา จ.ยโสธร คนแก่ๆยังใช้คำแทนตนว่า เต็ง และแทนคนอื่นว่า โต ถ้าอาจารย์สนใจไปศึกษาได้ครับ และรูปสิงห์ที่พิพิธภัณฆ์ฯ อุบลราชธานี ที่ได้นำมาจากยโสธร ยังดูสมบูรณ์มากๆ
อืมม. น่าสนใจครับ
เต็ง คือ ตัวเอง
โต คือ ตัวท่าน
อย่างนี้หรือครับ?
กำลังนึกถึงคำว่า เอ็ง (ข้า-เอ็ง) กลายเป็นว่ากลับหมายถึง แทนคนอื่น
@@taspien เต็ง ที่คนแก่รุ่นเก่าใช้แทนตัวเอง ไปพ้องกับคำว่า เตงกัมมรฯ ที่มีความหมายเดียวกันในศิลาจารึกของพระเจ้าชัยวรมัน..จุดนี้น่าสนใจว่าอาจสืบสาวราวเรื่องถึงชาวขอมที่แท้จริงคือใคร กลุ่มใดครับ คาดเดาเอานะครับ เทียบเคียวกับคำว่า เนียะเซียมกก คุณจิตร ให้คำจำกักความว่าเปนชาวเซียมลุ่มน้ำกก จ.เชียงราย คำว่าขอมสบาดลำโพง พอเทียบ้คียงได้ไหมว่าเปนชาวขอบแถบลำน้ำโพง จ.ยโสธร อนึ่ง วัดมหาธาตุ จ.ยโสธร มีพระธาตุอานนท์ตั้งอยู่ สร้างราว พ.ศ.1200 คนสร้างเปนลาวเวียงจันทน์ ท่านจารึกไว้ว่าท่านถูกไล่ออกจากเมืองมาอาศัยอยู่กับพวกขอมจึงสร้างเจดีย์นี้ไว้โดยนำพระธาตุมาจากอินเดีย...นี่คือเกร็ดเล็กๆน้อยเผื่ออาจารย์จะสนใจครับ..อาจมีประโยชน์ต่อชนรุ่นต่อไป
ขอบคุณมากครับคุณ Kiattisak
สุดยอดครับ
ขอบคุณครับคุณ Rangsant
ใคความคิดที่คิดว่าน่าจะจริงเท่าที่ดูครูอาจารย์มา..ในยุควรมันต์ที่7
ทุกปราสาทจะถูกสร้างในวันเเละเวลาเดียวกัน..เพราะการจะสร้างอะไรขนาดนี้ได้ต้องใช้เวลาหลายปีจึงจะเสร็จเราเห็นว่าในยุคนี้มีปราสาทถูดสร้างมากมายการที่จะสร้างไปเรื่อยๆคงจะเสร็จไม่กี่ที่ในช่วงชีวิตเเละการครองราช..
ดังนั้นในความคิดผมคือในอานาเขตปกครองทั่วถิ่นที่เราพบปราสททในยุคนี้.จะถูกประชุมเตรียมตัวเตรียมหลายอย่างในการสร้างพร้อมกันนั่นคือวันที่พระอาทิตย์จะทะลุหน้าต่าง
ครูท่านบอกว่าเป็นวันที่สำคัญทางศาสนา..ดังนั้นครูท่านจึงวัดการหันหน้าของปราสาทเทียบกันทั้งหมดจะเห็นว่าองศาเดียวกันทั้งหมดมีเพียงสองสามปราสาทที่เอียงนิดเดียวเเต่เกี่ยวกับการนับรอบ
.การสร้างใช้ดวงดาวในการกำหนดในวันนั้นทั่วกัน..
.เป็นสิ่งหนึ่งที่อัศจรรย์
แบะปราสาทอื่นก็น่าจะถูกกำหนดสร้างในวันสำคัญนี้เช่นกัน
.หากเป็นจริงอย่างที่กระผมคิด
เราจะดูงานในด้านต่างๆอาจจะตันบ้างในหลายๆอย่าง..หากเราไม่
เอาฤทธิเข้าไปด้วย..เรื่องพวกนี้
น่าค้นหา..หากเราเอาเรื่องปกติของการมีอิทธิฤทธิ์ด้านญานสมาบัติเข้าไป..เช่นผมเคยชม
เมืองน้อยในคลิปหนึ่ง..ที่เมืองถูกทำลายเมืองนั้นคือเมืองเนรเทศ
มีการเล่นของขลังบางอย่าง
.ที่ค้นพบ..เละสถานที่ที่ถูกเผา
เเต่ครธท่านก็ไม่สามารถอธิบายได้
ว่าเผาด้วยไฟอะไร...แต่อาจารย์
ท่านคงไม่เอ่ยส่วนพวกนี้เพราะจะถูกมองว่างมงาย...เเละผิดหลักนักวิชาการ..ดังนั้นบทสรุปในเรื่องพวกนี้นักวิชาการจึงโบ้ยไปที่มนุษย์ต่างดาวเมื่อหาสาเหตุไม่ใด้
....ผมพูดในส่วนความคิดเห็นผมนะครับอาจารย์.. เพราะถ้าเราเอาส่วนของศาสนาตรงนี้เข้าไปมันจะสุดมากได้มุมมองที่อีกเเบบเเละกว้างเพราะตถาคตนั้นยังทรงห้ามเเสดงฤทธิ์นั่นแสดงว่ายุคก่อนมีเรื่องนี้เป็นปกติ...ถ้าอาจารย์ทำอีกช่องบวกเรื่องนี้เข้าไปคงจะน่าชม.อิอิ..เเต่มันคงเป็นไปได้ยากนะครับเพราะเราถูกตำกัดคสามจริงไว้เท่านี้ในด้านหลักฐานที่จับต้องได้
ใช่ครับ ขอบคุณมากครับคุณพระปู่พระย่า
@@taspien ขอให้อาจารย์สุขภาพเเข็งเเรงครับจะได้ชมอะไรดีๆอีกนานๆครับ ขอบคุณครับสำหรับความรู้ต่างๆ ผมชอบครับ
อยากให้ไปหาเมืองบางยาง พ่อของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ที่นครไทยบางครับอาจารย์
เคยไปดูครับคุณrat cat
เจดีย์เก่าไม่ถึง
ยังไม่รู้จะเดินหน้าต่อยังไงครับ
สวัสดีครับ ตามมาดูต่อเนื่อง
มีคำถามที่อาจไม่เกี่ยวข้องกับซีรีส์นี้ วัฒนธรรมขอมที่ปราสาทวัดพู จำปาสัก ในลาว มีความเกี่ยวข้องอะไรกับราชวงศ์ทางอีสานใต้ไหมครับ
ไม่แน่ใจ ผมก็สงสัยอยู่ เห็นว่าปรากฏชื่อเทวราชคล้ายๆ กัน
1. เป็นต้นวงศ์ของมหิธร
2. เป็นบ้านพี่เมืองน้อง
3. อื่นๆ
มีข้อมูล แชร์ได้นะครับ
@@taspien เขาวัดพูเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์มาตั้งแต่ยุคโบราณก่อนยุคสมัยของขอมโบราณ ที่บ้างก็ว่าเก่าไปถึงยุคเจนละและฟูนัน จึงปรากฏศาสนสถานในยุคเดียวกันกับพระนครถูกสร้างขึ้นที่นี่เพื่อเป็นการเคารพบูชาเชกเช่นคนโบราณ ทำให้ผมคิดว่า ลักษณะความเชื่อคล้ายๆ กัน คือให้ความสำคัญกับสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อที่มีมาตั้งแต่โบราณ ก็อาจปรากฏในปราสาทบางแห่งของอีสานใต้ ก็เป็นการตั้งข้อสังเกตโดยส่วนตัวนะครับ ขอบคุณครับ
ลองไปหาข้อมูลของเจ้าชายจิตเสนดู เผื่อจะเจอข้อมูลอะไรที่เกี่ยวโยงกัน
มีวัดๆหนึ่งชือวัดสวายเซียม ที่ดินวัดอยู่ติดไร่มะม่วงที่นำพันมาจากปท.ไทย เลยเรียกวัดสวายเซียม ภาษาเวียตนาม xoai xiem อายุราวสมัยอยุธยา
ขอบคุณครับคุณRealKH
สวัสดีครับผม..😊😊
สวัสดีครับ
อาจารย์ครับ อยากรบกวนให้ทำเรื่องเขาปลายบัดด้วยครับ พระพุทธรูปหลายอย่างแปลกตามากครับ เลยอยากทราบเรื่องครับ
ได้ยินมาเหมือนกันครับคุณ Eureka
ผมยังไม่เคยไปถ่ายที่นั่นเลย
ขออนุญาตสอบถามนะคะ ศิลปะส่วนใหญ่ของขอมนิยมสร้างกันด้วยหิน แล้วชาวขอมในสมัยโบราณมีพระราชวังมั้ยคะ ถ้ามีสร้างด้วยวัสดุอะไร รูปแบบสถาปัตยกรรมแบบไหน ไม่ทราบจริงๆค่ะ
มีครับคุณภิญโญ วังอยู่ข้างปราสาทบาปวน ปัจจุบันไม่พบอาคารที่อยู่อาศัย สันนิษฐานว่าเป็นอาคารเครื่องไม้
ส่วนในอีสาน เช่น ที่เมืองบุรีรัมย์หรือพิมาย ยังไม่พบบริเวณที่เป็นวังเดิมครับ
เคยไป 2 ครั้งครับ ครั้งแรก 2528เป็นเด็กนักเรียนจำได้ว่ามีเทวรูปรอบๆที่ปรางค์ประธาน และต้นไม้เยอะ กลับไปอีกครััง2560 ไม่ค่อยเหมือนภาพเมื่อครั้งก่อน
ครับ
ศิวลึงค์ก็ทำใหม่ขึ้นมาใช่มั้ยครับ/ครั้งที่ไปผู้บรรยายบอกว่าไม่ทราบว่าใครหยิบไป
@@ab.9458 น่าจะทำใหม่ครับ เพราะจำได้ว่าไม่มี
สวัสดีครับอาจารย์ ปราสาทเมืองต่ำ ปราสาทพนมรุ้ง ได้ไปศึกษาประวัติศาสตร์และเยี่ยมชมมาแล้ว เมื่อ คราว ไปปั่นจักรยานที่สุรินทร์ แต่ความรู้ลึกซึ้งและความละเอียดอ่อน ก็ยังไม่เท่ากับที่มาฟังอาจารย์บรรยาย เลยครับ และได้ความรู้จากที่อาจารย์บรรยายเยอะมาก
ขอบคุณครับคุณประสงค์
คุณประสงค์ขี่ขึ้นภูเขา+ไปยังปราสาทต่างๆ เองเลยหรือครับ น่าจะเหนื่อย
@@taspien ครับอาจารย์ เพราะผมชอบปั่นจักรยานขึ้นเนินเขาครับ
อ.ครับ ช่วยเล่าเรื่องปราสาท
เขาไปรบัด1-2 ด้วยได้ไหมครับ พอดีสงสัยว่าเขาสร้างทำอะไร?
มีประเด็นอะไรหรือครับ ผมไม่เห็นทราบเลย
อยากรู้เรื่อง อีศานปุระ ครับอาจารย์
ต้อง อ.วรนัย เลยครับ
เดี๋ยวถ้ามีโอกาสจะสัมภาษณ์ อ.เรื่องนี้
อาจารย์ครับในศิลาจารึกมีคำว่าขอมหรือสยามมั้ยครับ
ถามได้ตรงจุดมากๆ
คำตอบ คือ ไม่มีครับ
อยากให้ค้นคว้าทำไมคนพูดภาษาถิ่นเขมรแถวนี้จึงใช้หน่วยเงินดม(dong)ในประโยคคำถามเวลาถามราคาสินค้าหรือถามว่ามีเงินอยู่เท่าไร ทำไมเวียตนามมีอิทธิพลมาไกลขนาดนี้หรือนแถวนี้อพยพมาจากเวียตนามใต้
ดูในยูทูปแถวจังหวัด soc trang สำเนียงเหมือนกันเลยมีคำศัพร่วมกับภาษาไทยมากมาย
ครับ จำได้ สืบเนื่องจากที่เล่าครั้งที่แล้ว
อาจารย์คะ อิทธิพลของขอมแผ่มาไกลถึงไหนใน(หรือก่อน) รัฐสยาม ?
วัฒนธรรมขอม ส่งอิทธิพลต่อรัฐสยามในเรื่อง เทวราชา สถาบันกษัตริย์ครับ
ช่วง พศว.16-17 (ราชวงค์มหิธร) นั้นไปถึงลพบุรี เป็นหลัก ถึงสุโขทัยอยู่บ้าง
เนื่องจากเป็นเมืองหน้าด่าน ติดต่อกับหริภุญชัย
ช่วง พศว.18 รัชสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 แผ่ไปไกลที่สุดครับ เลยลพบุรี ไปถึงกาญจนบุรี
ทิศ ตต.เฉียงใต้ ถึงเพชรบุรี
ทิศเหนือไปถึง ศรีสัชนาลัย และปะทะสังสรรค์กับหริภุญชัยเป็นระลอกสุดท้าย ก่อนที่หริภุญชัย จะถูกตีแตกในปี พ.ศ.1836 ครับ
ดังใหญ่แล้ว ปราสาทหินพนมรุ้ง!
ครับคุณ Pongsatorn
ไม่ได้เรียนประวัติศาสตร์แต่ชอบอ่าน ผมอยากให้สรุปไปเลยว่าขะแมร์กรอมหรือขะแมร์คอม(ขอม)ตามสำเนียงไทยก็คือเขมรเวียตนามใต้และคำว่าขะแมร์คือเชื้อชาติและวัฒนธรรม
ต้องค่อยๆ ปรับไปครับ
เหมือนว่า ในสถานการณ์นี้ คำว่าขอม เขมร ขะแมร์ เป็นคำที่เป็นประเด็นและ มีส่วนก่อให้เกิดความขัดแย้งกันอยู่
พนมรุง (ภูเขาที่เป็นโพรง) พนมรุ้ง เป็นการเรียกที่ผิดเพี้ยนจากภาษาเดิม ถ้าจะเรียกตามภาษาเดิม ต้องเรียกว่าพนมรุง บางกอก(Bangkok) ภาษาเดิม เป็น บึงกก บึงที่เต็มไปด้วยต้นกก บางกอก เป็นการเรียกที่ผิดเพี้ยนจากภาษาเดิม พนมดงรัก ภาษาเดิม เป็น พนมดองแรก
ขอบคุณครับคุณ Som Chai
ขอบคุณครับ เพิ่งรู้ควาทหมายที่แท้จริง รูงแปลว่าถ้ำ
น่าสนใจครับ ขอบคุณสำหรับความรู้ครับ มีหลายๆความหมายหลายทางเก็บใส่ในกระเป๋าความรู้ครับ ความหมายใกล้เคียงกับความเป็นไปของสภาพแวดล้อมของเขาพนมรุ้งที่มีปากปล่องภูเขาไฟอยู่ จากใจหนุ่มโรงงานครับ
ในภาษาเขมรกัมพูชาปัจจุบัน มีสองคำ 1. คำว่า រូង หรือ รูง หมายถึง รูใหญ่ หรือ โพรงใหญ่ หรือ ถ้ำใหญ่ ส่วนใหญ่ ใช้กับภูเขา เช่น รูงพนม រូងភ្នំ รูงพนมเพลิง រូបភ្នំភ្លើង บางครั้ง อาจจะใช้กับรูของสัตว์ตัวใหญ่ เช่น รูงจรเข้ រូងក្រពើ เป็นต้น ส่วนคำที่ 2. រន្ធ (รุน หรือ รนธ์) แปลว่า รูเล็ก เช่น រ ន្ធពស់ រន្ធកណ្តុរ รูงู รูหนู รูปู สำหรับคำในตระกูล หนองน้ำที่เกิดจากธรรมชาติ มี 3 ชนิด คือ 1. បាង (บาง) หมายถึง แอ่งน้ำขนาดใหญ่ หรือ แก้มลิง ขนาดใหญ่ อยู่ใกล้ๆ แม่น้ำ อาจจะเชื่อมกันโดยแพรก หรือ คลอง มีหน้าที่รับน้ำท่วมในฤดูฝน แล้วน้ำจะไหลลงแม่น้ำคืน ตอนฤดูน้ำลด จะไม่คอยมีน้ำเต็มบาง แบบถาวร จะมีต้นกก ต้นหญ้า หรือ ไม้น้ำต่างไป ขึ้นเต็มในฤดูที่น้ำลด 2. បឹង หรือ บึง มีขนาดเล็กกว่าบาง แต่จะเป็นแอ่งน้ำที่ลึกกว่า เกิดจากธรรมชาติเหมือนกัน จะอยู่กลางทุ่งนา หรือ กลางป่าละเมาะ ไม่มีการเชื่อมต่อกับแม่น้ำโดยคลอง หรือ แพรก เมื่อน้ำท่วมทุ่งหน้า ถึงบึง ก็รับเก็บน้ำไว้ หรือ บึงบางแห่ง ที่อยู่ที่สูง เช่น โพรงบนภูเขา ไม่มีน้ำท่วมถึง บึงจะเก็บน้ำฝน ที่ไหลจากทิศต่างๆ ไว้ บึงในทุ่งนา เมื่อน้ำลด จะเก็บน้ำไว้ได้ตลอดปี ขึ้นอยู่กับความลึกของบึง ส่วนใหญ่บึงไม่ค่อยแห้ง มีปลาเยอะ ไม่ค่อยมีวัชพืชขึ้น อาจจะขึ้นในริมบึงบ้างตอนน้ำลด ส่วนชนิดที่ 3. ត្រពាំង (ตระพัง หรือ ตรอเปียง) คือ บ่อน้ำ หรือ บึงขนาดเล็ก อาจแต่ก่อนเป็น บึง แต่ต่อมาเมื่อบึงตื้นเขิน ขนาดรวมเล็กลง ก็เป็น ตระพัง โดยมีความลึก ตื้นกว่าบึง อาจจะแห้งขอดในฤดูแล้ง มีบัวชนิดต่างๆ ขึ้น ถ้าเป็นบ่อน้ำ หรือ หนองน้ำ ทีขุดโดยมนุษย์ จะแบ่งเป็น 1. បារាយណ៍ บาราย ใหญ่สุด 2. ស្រះ สระ 3. អណ្តូង (อันโดง) บ่อน้ำตักกิน มีขนาดเล็ก ลึก สำหรับพวกตระกูลแม่น้ำ แบ่งเป็น 1. មហាសមុទ្រ มหาสมุทร 2. សមុទ្រ สมุทร คือ ทะเล ในภาษาไทย 3. ទន្លេ (ตุนเล ภาษาพูด ตะเล ถ้าเขียนตามรูป ทะเล) หมายถึงแม่น้ำใหญ่ เช่น แม่น้ำโขง ទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប ทะเลสาบ ในสมัยเมืองพระนคร ทะเล นี้ จะหมายถึงสมุทร หรือ แอ่งน้ำขนาดใหญ่ด้วย เช่น ยารายขนาดใหญ่ต่างๆ ทะเลสาบ เป็นต้น ต่อมา จึงแบ่งกันให้ชัด คือ ทะเลน้ำเค็ม จะให้เรียกว่า สมุทร ส่วน ทะเลสาบตรงที่มีขนาดใหญ่ จะเรียกว่า บึงทะเลสาบ 4. ស្ទឹង (สะตึง หรือ เขียนตามรูป สะทึง) คือ แม่น้ำขนาดรอง ที่ไหลลงแม่น้ำขนาดใหญ่ เช่น สะทึงแสน ไหลลง ทะเลแม่คงค์ 5. ព្រែក แพรก คล้ายๆ สะทึง แต่จะมีความยาว สั้นกว่า แต่ขนาด แอ่งใหญ่กว่า สะทึง เป็นเครื่อข่ายของ ทะเล หรือ สมุทร เช่นกัน
6. អូរ (โอร์ หรือ อูร อู่) เป็นเครือข่ายของสะทึง มีขนาดเล็กกว่า สะทึง น้ำ ไหลลง สะทึง ฤดูแล้ง น้ำจะหมด มีหน้าที่รับน้ำฝน รวบรวมไหลเข้า สะทึง และ 6. ប្រឡាយ (ประลาย) ขุดด้วยมนุษย์ ใช้ในการระบายน้ำ หรือ ทดน้ำ เข้าทุ่งนา เชื่อมจาก บาราย บึง หรือ แม่น้ำ มายังทุ่งนา เหมือนคล่องชลประทาน
ยอมรับว่าขอมเป็นคนสร้างปราสาทหินแต่ทำไมไม่มีประเทศใหนยอมรับว่าบรรพชนของตนมาจากขอมแล้วขอมตัวเป็นๆคิดว่าคงอยู่ในเอเชียเราฝรั่งคงจะหมดสิทธิหรือฝรั่งเป็นขอมได้เหมือนกัน
เหมือนใช้คำว่า "ขอม" เรียกกลุ่มอื่น
อาจารย์ จันทวงศ์ กับสุริยวงศ์ คืออะไร ในอินเดียก็มี
ไม่แน่ใจครับ คุณ xyty
ในอินเดีย ทั้งสองคำนี้ เป็นคำศักดิ์สิทธิ์ ใช้กล่าวเปรียบเปรยพระบารมีองค์พระศิวะ องค์เทพอื่นๆ หรือกษัตริย์ที่เป็นภาคของเทพ
จารึกอขอมที่ชื่นชมกษัตริย์ว่า มีบารมีดั่งพระสุริย พระจันทร์ คงนำแบบแผนอินเดียมาประยุกต์
สำหรับ สุริยวงค์นั้น บางท่านเชื่อว่า เป็นคำศักดิ์สิทธิ์ที่สืบมาจากคติบูชาสุริยเทพสมัยโบราณด้วย
ผมเข้าใจว่าทีแรกก็ไม่ได้เป็น 2 วงค์แยกกัน เพราะมักกล่าวเปรียบเปรยทำนองสร้างความสมดุลให้กัน
แต่ต่อมาเหมือนมีการแยกกันบ้าง โดยบางท่านมองว่า เป็น 2 กลุ่มการเมืองที่ชิงอำนาจกัน พระเจ้าจันทรภาณุ (จันทวงค์) กับพระเจ้าสุริยวรมัน (สุริยวงค์) ฯลฯ
ทราบเท่านี้ครับ แลกเปลี่ยนเพิ่มเติมหรือเห็นต่างได้นะครับ
เรื่องปราสาทหินพนมรุ้งให้ไปฟังในยูทูบเรื่องนิมิตพิศวงค์ตอนปราสาทหินพนมรุ้ง..ของอาจารย์ไพศาล.แสนชัย
ขอบคุณครับคุณคนมีโชค เดี๋ยวลองกดไปฟัง
วรรณกรรมทางอีสาน(ตำนาน)บางเรื่องได้เกล่าวถึงชาวขอม เกี่ยวข้องกันไหม เช่นตำนานผาแดง มีเจ้าเมืองเป็นชาวขอมเป็นต้น
สวัสดีครับคุณนิศารัตน์
น่าจะเกี่ยวนะครับ คุณนิศารัตน์
เหมือนนำบุคคลขอมและอารยธรรมขอม เข้ามาผูกเข้าไปในตำนานท้องถิ่นตน
วนัมรุง หรือ ลุมพินีวัน นคร อมฤตาไลยปุระ ที่ประสูตรองค์ คิลิมันตนารายณ์ หรือ บาลีเรียก
อภิพู สุภูติ พระสุภูติเถระ พระมารดาชื่อ พระนางโปวสไลยา( สีสะโร )และ พระบิดาคือ ฤๅษีตากสิณ หรือ พระฤๅษีตาไฟ และเป็น สถานที่ประสูตร พระพรหมนาท ฤๅษีโคบุตร หรือ พระนารท สุพรหมพราหมณ์ นั่นเอง ทรงเกิดจากการอักเสพที่นิ้วหัวแม่เท้าซ้ายพระสิทธัตตะพุทธเจ้าที่เข้าฌาณสมาบัติเจ็ด หลังจากถูกลอบทำร้ายด้วยอสรพิษเกล็ดดำ ที่ทรงเข้าอกิญจัญญาณชั้นอตัปปาพรหมอยู่ แพทย์กุมารชีวก จึงผ่าเอาพระโลหิตที่ห้อออกมา ใช้สำลีฝ้ายซับ แล้วชะโลมน้ำมันบูชาด้วยไฟแห่งน้ำมันตะเกียง (เตโชธาตุ)โอมปลุกเสกเป็น อรูปพรหม คือ พระสยัมพู ไปสถิตย์ที่ ชั้น เนวสัญญารอจุติ ในสมัยนั้น
และทรงบำเพ็ญ อุเบกขาบารมี
เป็นพระรามพุทธเจ้าในอนาคต
ขอบคุณครับ
ปราสาทหินพนมรุ้ง ได้ยินและรู้จักมาตั้งเเต่เด็ก แต่ยังไม่เคยไปเห็นเลยครับ
ชอบการตั้งคำถาม คิดวิเคราะห์ของอาจารย์ครับ
ขอบคุณอาจารย์ทั้งสองท่านครับ
ขอบคุณครับคุณ Knineb BBB
เมื่อก่อนสมัยโน้นบริเวณแถบนี้ยันไปถึงดินแดนเขมรปัจจุบันผู้มีอำนาจเป็นกษัตริย์องค์เดียวกันมีอำนาจเหนือดินแดนแถบนี้ ที่เรียกว่าอาณาจักรฟูนันและมีเมืองหลวงพระนครศูนย์กลางที่นอกๆไกลออกไปเป็นหัวเมืองชั้นโท ชั้นตรี อาจเป็นอย่างนั้น ..เหมือนอาณาจักรพุกาม , อาณาจักรหงสาวดี ซึ่งมีเมืองหงสาวดีเป็นเมืองหลวง เมืองอังวะ แปร ตองอูที่อดีตเคยเป็นเมืองสำคัญมาก่อน ก็ให้พระญาติไปปกครองดูแล..ทำนองอย่างนั้น...ข้อสันนิษฐาน....ซึ่งได้รับความรู้หลายทางจากเพจต่างไปใน เฟสบุ๊ค หนังทางวิชาการของคณาจารย์ในมหา'ลัยต่างๆ ผู้เชี่ยวชาญทางปวศ.ดินแดนอุษาคเณย์ ฯ
คิดคล้ายกันครับ คุณชูเกียรติ
บุรีรัมย์+อีสานใต้ เป็นรัฐที่สำคัญ มีการดองพระญาติกับราชวงศ์ในกัมพูชา อาจเป็นธรรมเนียมที่มีมาตั้งแต่สมัยก่อนเมืองพระนคร
อาจารย์ ลายปูนปั้น ยังมี สมัยนั้นเขาทาสีปราสาทมั้ย
ที่นครวัด ผมเห็นภายใน มีการเขียนสีหรือทาสีด้วย
แต่ภายนอก ถ้าเป็นปราสาทหินทราย ผมไม่เคยเห็นว่าทาสีนะครับ
ถ้าเป็นปราสาทศิลาแลง ก็พอกปูนขาวทับครับ
@@taspien แล้วลายทับหลัง เขาพอกปูนมั้ย ถ้าพอกมันจะยังยังอยู่ แต่เห็นทรายพระพุทธรูป ที่อยุธยาที่อาจารย์เคยนำเสนอ ก็พอกปูนเหมือนกัน ส่วนทับหลังแกะจะพอกปูนมั้ย เพราะมันแกะมาจากหิน อาจารย์ เรื่องการพอกปูน กับแกะสลัก อยากให้อาจารย์นำเสนอจุดนี้ เหมือนที่วิวัฒนาการ
อาจารย์ ที่หน้าบัน ของปราสาทขอม มีใครพบมั้ยว่า มีการปิดทอง ที่แกะสลัก บ้างมั้ยค่ะ หนูคิดว่า ถ้าเขาฉาบปูนขาว บรรดาลวดลายแกะสลักหิน นะจะมีการลงลักปิดทอง ตัวปราสาท จะเด่น และสวยมาก
ครับ น่าจะสวย แต่ยังไม่เคยเห็นนะครับ เรื่องปิดทอง
รบกวนอาจารย์เพิ่ม พระเจ้านฤปติธรวรมัน ที่ปกครองเมืองทวาราวดี เข้าไปในผังรายชื่อกษัตริย์ครับ แต่อาจจะยังเชื่อมโยงอะไรไม่ได้มาก แยกคนละกิ่งกันไว้ก่อน และเพิ่มพ.ศ.ไว้ด้านขวาเรียงลงมาตามปีครับ
อืมม ครับ
กรณีดังกล่าว ก็จะเท่ากับว่า ท่านอยู่ร่วมสมัยกับกษัตริย์ในเมืองพระนคร
@@taspien ผมฟังจากคลิปที่อ่านและแปลจารึกครับอาจารย์ แต่ในจารึกอ้างถึงถึงพระเจ้าภววรมันที่ 1 ผมไม่มีความรู้เรื่องพวกนี้เท่าไหร่ รบกวนอาจารย์ครับ
แต่ก่อนช่วงปี๑๐__ปี๑๓.ไปเทึ่ยวบ่อย
ครับคุณสุรศักดิ์
คำตอบที่ว่าทำไมมหิธรปุระต้องไปปกครองเมืองพระนครก็คือกษัตริย์มหิธรที่เป็นชายแต่งงานกับเจ้าหญิงเมืองพระนครและต้องไม่มีเจ้าชายสืบต่อจึงต้องดึงมหิธรมาเช่นกับพระไชยเชษฐาที่ดองกันจนต้องย้ายจากปกครองลานนาไปปกครองลาว
อืมมม ครับ
ในปี 2570 องค์อวโลกิเตศวร อุบัติปฏิญาณ ปกครองเทวโลกและมนุษย์โลก(อวโลกิเตศวร คือ อดีต ร.๘) ปางนี้มาจาก จิตวิญญาณ( เพื่อนปฐพี ศรีอาริยะจตุโพธิ อวโลกิเตศวร) ตำแหน่ง สยามเทวาธิราช,เง็กเซียนฮ่องเต้,สักกะเทวราช ,พระเสื้อเมือง พระทรงเมือง ประกาศกรุง "สุขโขไท"ที่ราบใกล้เขาพนมรุ้ง เมื่อ 2559 เพื่อรับรองพระศรีอาริย์
ครับ
เราเปนคนเกิดในที่ตรงนั่นแลัวเราจากจนทุกวันนี้
ครับ
กะรอม คือ ใต้ ล่าง
ขอบคุณครับคุณ สภ.
เซียม หรือ สยาม
ครับ
มหิธรปุระมาจากไหน?
ถ้าผูกเรื่องกับละโว้, ทวาราวดี,
การสัมพันธ์และเปลี่ยนแปลงด้วยการแต่งงานผนวกกับเรื่องภูมิศาสตร์
เกี่ยวกับปัญหานำ้ท่วม, และทิศทางนำ้และความเจริญทางการค้าเปลี่ยนไปน่าจะผูกเรื่องได้
และที่สำคัญเรื่องศาสนาสิ่งที่กษัตริย์ถิ่นนี้ยึดมั่นสูงมากคือความเป็นศาสนาพุทธจะสังเกตเห็นได้ว่าถิ่นสยามหรือไทยนี้จะกวาดต้อนรวบรวมเฉพาะพุทธจะไม่เอาศาสนาอื่นยกตัวอย่างพระนารายณ์ที่ไม่ยอมเข้ารีดเป็นคริสต์และทรงตรัสตอบอย่างละมุนละม่อม
แล้วทำไมพระนารายณ์จึงไปสร้างพระราชนิเวศน์ที่ลพบุรีถ้าไม่ใช่ถิ่นของปู่ย่าตาทวดท่าน
มีใครล่ะจะอาลัยถึงขนาดนั้น
ยุคพระนารายณ์ไม่ค่อยมีศึกนอกเหมือนพระบรมไตรโลกนารถ
นี่น่าคิดนะคะ
กำลังนึกตาม ขอบคุณครับ
คำว่าเขมรหรือคเมรา จะมีอยู่บทประพันปลุกใจรักชาติผมดูในยูทูป อย่าสับสนกับคำว่าขะแมร์
ขอบคุณครับ
เสียมกุก....แปลว่า.....ประเทศสยาม
(Siam)+国(Guó).......เสียมกุก จีนหมายถึงประเทศสยาม เรียกสยามประเทศ
พระเจ้าสุริยะวรมันที่สอง...(ภาพประธาน) นั่นคือกษัตริย์สยาม (ชื่อแบบสยาม)
ศรีวิชัย.......เป็นกองทัพทางทะเลของสยาม
ละโว้..........เป็นกองทัพบกของสยาม
ถ้าไม่รู้ความจริง...มันจึงอธิบายแบบนี้แหละ (บิดเบือนหรืออวดรู้กันไป)
เขมรไม่เคยมีกษัตริย์...เขมรไม่เคยมีประเทศอยู่ในแผนที่โลกทั้งในอดีตและปัจจุบัน
เขมรเป็นวรรณะทาส พวกทาส ... ไม่ใช่วรรณะปกครองใดๆ เป็นผู้ใหญ่บ้านยังไม่ได้เลย
อารยะธรรมยุคปราสาทล้วนเป็นอารยะธรรมของสยามประเทศ...
คนไทยต้องระมัดระวัง...ทั้งไทยเทศ...บนความไม่รู้ขาดความรู้ พร่องข้อเท็จจริง..
มันก็จะคอยด้อยค่า....ชนชาติสยาม...เพื่อไม่ใช้เราค้นพบบรรพบุรุษของไทยได้..นั่นเอง
ครับ
ขอมไม่ใช่เขมรครับขอมคือพวกสยาม(ไทย)ครับท่าน
ขอบคุณครับคุณ Ruay
เงินไทยเรียกว่าบาท__ภาษาเขมรเรียกว่าดม__ส่วนเงินเขมรเรียกเรียลคนไทยก็เรียกเงินเขมรว่าเรียล_ครับ.คำว่าบาทเงินไทยสกดด้วย__ท__(คำว่าบาทหากเป็นภาษาเขมรจะแปลว่าครับ)ในการออกเสียงเช่นภาษาเขมรประโยคว่า__คะมาดทร์จือบาทร์__แปลเป็นไทยแปลว่า__กระผมชื่อครับ.(คะมาดทร์แปลว่ากระผม__จือแปลว่าเชื่อ__บาทร์แปลว่าครับ.สวัสดีครับ.
ขอบคุณครับคุณสุรศักดิ์
Temple khmer or Cambodia
ครับ
ปราสาทพนมรุ้งกับนครธม-นครวัติ ใครเก่าแก่กว่ากัน
พนมรุ้งเก่ากว่า แต่เป็นหลังเล็กที่อยู่ด้านข้างกับด้านหลังนะครับ ไม่ใช่หลังใหญ่ที่เห็นตรงกลาง
อันดับแรกต้องทำความเข้าใจก่อนในช่วงเวลาก่อนพุทธศตวรรตที่18ยังไม่มีกลุ่มชาติพันธุไทลงมาอยู่ในบริเวณแผ่นดินที่เป็นประเทศไทยปัจจุบัน
คิดว่าลงมาในช่วง พศว.19 เช่น สมัยพ่อขุนรามคำแหงหรือเปล่าครับ?
คนสุดท้ายที่อยู่ปราสาทหินพนมรุ้งเป็นใครทำไมเบื่ออยู่ปราสาทหินโควิดระบาดในยุคนั้นใช่ใหม
ยุคท้ายๆ หน่อย คือผู้คนในช่วงสมัยชัยวรมันที่ 7 แต่น่าจะมีท้ายที่สุดกว่านี้ อาจถึงสมัยต้นอยุธยา และคงถูกกวาดต้อนไปมั้งครับ