Aforizma: Vecize mi, Cevize mi?
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 17 ธ.ค. 2024
- Umberto Eco'nun Oscar Wilde'ın aforizmalarına yönelttiği eleştirilerden hareketle bilgeliğin eseri olan aforizmalar (vecize) ile züppeliğin belirtisi olan içi boş sözler (cevize) arasındaki özsel ayrımlara dair bir söyleşi.
Vecize: özlü sözler.
Cevize: bir özü varmış gibi görünen içi boş sözler.
Acaba aforizmalar birer vecize midir, yoksa tam aksine birer cevize mi?
Vecizeler ile cevizeleri nasıl ayırt edebiliriz? Bir ölçüt var mı elimizde?
Her tumturaklı söz (maksim) bir aforizma sayılır mı? (Örneğin Varlığın Dili, Dilin Varlığı; Hakikatin Tecellisi, Tecellinin Hakikati vb.)
Umberto Eco döndürme (aks) ediminden sonra cevizenin kendisinin değil, karşıtının da doğru olmayacağını söyler.
Bazı örneklere döndürme işlemi uygulayalım:
Politikacılar sahtekardır (Sahtekarlar politikacıdır).
Kadınlar kıskançtır (Kıskançlar kadındır).
İsterseniz biraz daha gizem katalım:
Varlık önemlidir (Önemli olan varlıktır).
Aptallık bilgeliktir (Bilgelik aptallıktır).
(Bkz. Mantık Bilimi'nde DÖNDÜRME (AKS) bölümü)
Bu örnekler biraz estetize edilseydi, sanırım maksat daha iyi anlaşılırdı.
Bu başlığın altına paradoksal anlatımları da koyabiliriz:
Ölmeden önce ölünüz!
İnsanlar uykudadırlar, öldüklerinde uyanırlar.
Aramakla bulunmaz ama bulanlar hep arayanlardır.
Bildiği tek şey, hiçbir şeyi bilmediğimdir.
Çıktım erik dalına, anda yedim üzümü.
Gözlerini kapamazsan göremezsin!
Bu tür aforizmalar/özlü sözler acaba birer gerçek vecize mi, yoksa kamyon arkası yazılar veya çikolata kagıtlarına yazılmış maniler gibi çoğu "içi boş birer cevize" mi?
Not: Söyleşileri sürdürebilmek için desteklerinizi bekliyoruz, lütfen kanalımıza "abone" ve "üye" olmayı unutmayınız!
Katıl butonu için:
/ @ducanecundiogluresmik...
Düzenli dersler için:
felsefedersler...