Film dok " Nie chcemy żyć w rezerwacie" - Bartne r. 2006. autor K. Krzyżanowski

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 7 ก.ค. 2015
  • Dzisiejsze Bartne (łem. Bortne) jest bez wątpienia najciekawszą wsią okolicy, zamieszkałą w większości przez Łemków, z częściowo zachowaną zabudową drewnianą, dwoma cerkwiami, ciekawymi cmentarzami (parafialnym i wojennym), dużą ilością przydrożnych krzyży oraz pobliskimi kamieniołomami, Magurskim Parkiem Narodowym oraz rezerwatem Kornuty. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1595 roku, kiedy nazwa Bartnia pojawia się w rejestrze poborowym (rejestr podatków) i jak z niego wynika Bartne na ówczesne standardy było już wsią niemałą (18 zagród - "zarębników"). W 1880 roku Bartne zamieszkiwane było przez Rusinów i Polaków (819 os.). We wsi było 132 gospodarstw. W drugiej połowie XIX stulecia proboszczem greckokatolickim w Bartnem był urodzony w Wierchomli Wielkiej, Wołodymir Chylak, znany łemkowski pisarz, autor około 50 powieści i opowiadań o życiu Łemków, wydawanych zazwyczaj pod pseudonimem Jeronim Anonim.
    Podczas I wojny światowej doszło w Bartnem do dużej i krwawej bitwy na tzw. "madzikowej polanie" na stokach Wątkowej, gdzie poległo około 150 żołnierzy po obu stronach.
    W 1914 r władze austriackie dokonały aresztowań wielu mieszkańców wsi których 18 osób wywieziono do obozu koncentracyjnego w w Thallerhoffie koło Grazu w Styrii w Austrii.
    Na ta pamiątkę tych wydarzeń w roku 1933 mieszkańcy Bartnego ufundowali krzyż ku czci ofiar Thallerhoffu z następującą inskrypcją -"Ofiarom Thallerhoffu i walczącym za ideę ruską - wdzięczni bartnianie - 1933. Ten krzyż zachował się do dnia dzisiejszego.
    W okresie międzywojennym Bartne było wsią bogatą. Pracowało tu 6 olejarni, 16 warsztatów tkackich, 15 kuśnierzy, którzy wyrabiali skóry i kożuchy, 15 kamieniarzy, którzy wyrabiali krzyże i inne wyroby kamieniarskie codziennego użytku, 15 pszczelarzy, 10 stolarzy. Ponadto we wsi były dwa młyny wodne. Wieś słynęła szczególnie z wyrobów i rzeźb kamiennych wyrabianych przez trzy rody - Felenczaków, Dutkanyczów i Graconiów,
    W marcu 1928 roku, blisko 70% mieszkańców przeszło na prawosławie. Według szematyzmu z 1936 roku w Bartnem było 265 unitów, 738 prawosławnych i 5-ciu Żydów i było wsią dosyć dużą - ponad 2000 hektarów powierzchni.
    W 1945 roku do ZSRR wyjechały 82 rodziny jednak wszystko odbywało się pod dużą presją. Bartnianie osiedlili się w okolicach Lwowa, Borysławia i Truskawca.
    W poniedziałek 19.05 1947 roku mieszkańcy Bartnego dostali informację o wysiedleniu swojej wsi. Wysiedlono 86 rodzin w tym także 11, które wróciło z ZSRR po wysiedleniu w 1945 roku (w sumie 472 osób).
    Po 1956 roku, gdy nastąpiła możliwość powrotu do Bartnego powróciło 31 rodzin, które musiały odkupywać swoje domy od polskich osadników bądź budować je od początku. W latach 70-tych, Bartne zamieszkiwało około 250 osób, co stanowiło około czwartej części ludności zamieszkujących wieś przed II-gą wojną światową. Wieś przez długi okres czasu była trudno dostępna a asfalt do Bartnego doprowadzono dopiero w 1987 roku
    Od 1986 roku, przez 4 kolejne lata, w Bartnem odbywała się jakże kameralna jeszcze wtedy "Łemkowska Watra". która dziś kontynuowana jest z wielkim rozmachem w odległej o kilkanaście kilometrów Zdyni.
  • ภาพยนตร์และแอนิเมชัน

ความคิดเห็น • 25

  • @turbolet1957
    @turbolet1957 4 ปีที่แล้ว +8

    Można z całej wsi zrobić skansen ale pod pewnymi warunkami. Ludziom należy zaproponować pieniądze lub gospodarstwa w sąsiednich wioskach. Natomiast żyjących w starych domach dofinansowywać.

  • @drzazgaczarna4197
    @drzazgaczarna4197 6 ปีที่แล้ว +2

    Pozdrowienia dla p.Madzika,dzieci i zapewne wnuków😄😄 no i oczywiście dla Dziambów.

  • @Anna-ih7nn
    @Anna-ih7nn 3 หลายเดือนก่อน

    Czy to ten piękny zielony ład

  • @anetapodroze
    @anetapodroze 5 ปีที่แล้ว +2

    7:12 "A ma Pan jakis problem z tym pomnikiem?" Wez se Pan na pomnik popatrz i na piekno krajobrazu, na ch... Panu dom dla corki czy garaz? Porabalo?

  • @Eva-fo9mu
    @Eva-fo9mu 11 หลายเดือนก่อน

    To moja baba ❤Melania Paszko🤍

  • @danarawalski260
    @danarawalski260 6 ปีที่แล้ว +3

    Mam pytanie do Pana Józefa Madzika czy coś wie lub może jest spokrewniony z Antonina Bodak z domu Madzik jej mężem był Dymitr Bodak mieszkali w Bartnym krótko po wojnie wywiezli ich na zachód Polski to sa moi dziadkowie prosze o kontakt

  • @jozi61
    @jozi61 ปีที่แล้ว

    Mądrość i głupota. Cała prawda. Jak walczyć z "tym"

  • @jm3624
    @jm3624 6 ปีที่แล้ว +6

    Prosba do polskich wladz dajcie normalnie zyc tym ludziom pokrzywdzonym przez polakow to takze polacy

    • @lukasgld
      @lukasgld 6 ปีที่แล้ว +2

      Zachary Obywatele Polscy, ale odrębna grupa etniczna jak Ślązacy, Kaszubi itp.

    • @lukasgld
      @lukasgld 6 ปีที่แล้ว +2

      Zachary Obywatel Polski to niekoniecznie Polak z pochodzenia. Tylko, czy coś takiego istnieje jak Polak ? Dawniej były plemiona. Na terenie obecnej Polski było ich kilka, czy kilkanaście. To bardziej złożone. Ogólnie obecnie jak urodzisz się w Polsce to jesteś Polakiem.

    • @mattfitkovsky1756
      @mattfitkovsky1756 5 ปีที่แล้ว +2

      lemkowie to polacy od zawsze na zawsze

  • @jurekm4464
    @jurekm4464 4 ปีที่แล้ว +2

    Zabrać im samochody odciąć prąd. Niech żyją jak 100 lat temu byle było pieknie !!! Kur..... Ich chaty niech robią co chcą
    Ciekawe czy te panie od niby zabytków świecą lampami naftowymi?

  • @AdamAdam-dh5vb
    @AdamAdam-dh5vb 3 ปีที่แล้ว

    Qwa żyją z podatków gospodarzy i jeszcze rządzić chcą czyim mieniem
    Stawiali to ?
    Jybana biurokracja
    Gnać dziadostwo z posesji tam na swoje.
    W miastach rozpieprzyli zabytki bo przecież działki pod deweloperkę to sie nieroby pchają na wieś rzadzić
    VON !!!

  • @dariuszs.9535
    @dariuszs.9535 ปีที่แล้ว

    Komu qr...w a zależy żeby rozjebać PL

  • @dariuszradecki7470
    @dariuszradecki7470 6 ปีที่แล้ว +4

    Mordujac polskie rodziny spiewali te piesn

    • @user-uy1pr5pv4v
      @user-uy1pr5pv4v 5 ปีที่แล้ว +2

      Dariusz Radecki a polacy pod jaki piosepki zabijali ukraincow?

    • @byomineojest562
      @byomineojest562 5 ปีที่แล้ว +8

      Całkowity brak podstawowej wiedzy elementarnej z zakresu historii i geografii. Widać, że Pańska edukacja to wyrzucone przez państwo pieniądze.

    • @mattfitkovsky1756
      @mattfitkovsky1756 5 ปีที่แล้ว +6

      ani jeden lemko nie bral udzialu w zbrodni i napasci przeciw polakom

    • @mattfitkovsky1756
      @mattfitkovsky1756 5 ปีที่แล้ว +4

      @@jansukowski7561 oparli sie nie licząc wsi wisłok wielki.. dla mnie lemkowie to polacy

    • @jansukowski7561
      @jansukowski7561 5 ปีที่แล้ว +6

      @@mattfitkovsky1756 Łemkowie to ani Polacy ani Ukraińcy,sami mówili że z Polakami pogodzić oraz współistnieć można ale z Ukraińcami nie