Pańszczyzna, chłopi i polskość
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 5 ก.ค. 2020
- Jakub Bojko na przełomie wieków pisał: „W nas pokutuje dusza bardzo starej brzydkiej pani, która zmarła w roku pańskim 1848, a zwała się pańszczyzną”.
W 2. Odcinku podcastu „Wszyscy jesteśmy ze wsi” o kulturze i historii polskiej wsi Michał Rauszer przedstawia korzenie systemu pańszczyźnianego w Polsce oraz przygląda się jego rozwojowi i dziedzictwie.
- Pańszczyzna była najważniejszą instytucją w polskim życiu społecznym, gospodarczym. Związek pomiędzy pańszczyzną a polskością jest fundamentalny - mówi w naszym podcaście, gość programu Adam Leszczyński - W tym systemie grali wszyscy. Historia Polski od połowy XIX wieku jest historią uwalniania się od pańszczyzny i zbudowania społeczeństwa, które jest bardziej egalitarne - dodaje historyk.
- Szlachta była właścicielem I Rzeczpospolitej - konluduje redaktor programu Michał Rauszer. Przypomina też koncepcję sarmackiego pochodzenia szlachty i odmiennego pochodzenia chłopstwa (od biblijnego Chama). Jak zwraca uwagę Rauszer, zaznaczenie braku wspólnych korzeni obu warstw pozwalało uzasadnić zniewolenie tych drugich - Istotą pańszczyzny było to, że wiązało się z koncepcją polskości. Do odzyskania niepodległości w 1918r. większość chłopów za Polaków się nie uważała. Nie utożsamiała się z polską i polskością, postrzegała się przez pryzmat religii, języka, stanu chłopskiego lub okolicy - dodaje redaktor podcastu.
Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.
Patronami medialnymi projektu są Pressje, Pismo Folkowe, Nowy Obywatel, Magazyn Kontakt i Le Monde Diplomatique.
Prowadzący podcast:
Michał Rauszer - etnolog i kulturoznawca, doktor. Pracuje na Uniwersytecie Warszawskim. W swoich badaniach koncentruje się na oporze i buntach podporządkowanych, aktualnie pracuje nad książką o drogach emancypacji chłopów. Prowadził badania etnograficzne nad kulturą ludową na Spiszu, Podhalu i na Górnym Śląsku. Brał udział w cyklu spotkań pt. Ludowa historia polski, autor licznych artykułów o tematyce oporu chłopów (opublikowanych w Le Monde diplomatique-Edycja Polska i Nowym Obywatelu). Jako badacz współpracuje z fundacją Obserwatorium.
Stowarzyszenie Folkowisko wywodzi się ze wsi Gorajec na Roztoczu Wschodnim, jednak organizuje działania zarówno na szczeblu lokalnym (wieś, gmina, powiat) jak i ogólnokrajowym i międzynarodowym. Od początku swego istnienia działa na rzecz zmiany społecznego odbioru kultury wiejskiej, podejmując tematy, które są w dominującej narracji pomijane lub traktowane w sposób stereotypowy.
Materiały dostępne na stronie dostępne na licencji CC BY SA 3.0 PL - บันเทิง
Z wykształcenia jestem historykiem archiwistą. I tu pozwolę sobie na parę uwag:
1.) Legendy o Sarmatach były tożsame co na przykład o tym, że Francuzi pochodzą od Galów itp. To było powszechne w tamtych czasach.
2.) Zarówno szlachta jak i chłopi byli bardzo zróżnicowani. Wystarczy choćby wspomnieć o gołocie szlachcie, która często na sejmiki szła z okutym kijem zamiast szabli. Mieliśmy też oczywiście i średniozamożną oraz bogatą szlachtę. To samo mieliśmy wśród włościan.
3.) Pańszczyzna jako taka podobnie jak na przykład liberum veto po pewnym czasie się wyrodziła. W swoich początkach była uczciwą umową. Jedna strona gwarantowała coś drugiej i odwrotnie. Warto zobaczyć, że szlachcic miał obowiązek dbać o swoich poddanych. W krajach niemieckich takowego nie miał. I w tamtych dochodziło do krwawych powstań.
4.) Bardzo negatywny był niestety przywilej propinacyjny. Tenże niestety po przez popieranie partaczy niszczył cechy związane z produkcją piwa. Do tego chłopi zmuszeni byli korzystać z pańskiej karczmy. Zatem nie było konkurencji.
5.) Byli również i wcale nie miało szlachcice dbający o swoich włościan.
6.) Patologią pańszczyzny o czym nie było mowy było to, że pan winien był włoscianinowi chałupę po zniszczeniu odbudować. Z tego powodu chłop nie naprawiał zniszczeń w tejże aż się sama nie rozleciała.
7.) Warto zaznaczyć, że nie jest do końca tak, że dopiero w XX wieku chłopi poczuli się Polakami. Jednakowoż w Powstaniu Styczniowym część z nich brała udział po stronie powstańców.
8.) To, że niestety w kwestiach gospodarki często nie dorównywaliśmy krajom zachodnim był fakt przede wszystkim słabego rozwoju miast.
9.) Mimo wszystko nie można porównywać jeśli chodzi o pańszczyznę Rzeczpospolitej do Moskwy. To zupełnie co innego.
Dokładnie taķ, marksiści z GW za to pomijają fakt, ze chlopi, zwłaszcza na Kresach byli też wyzyskiwani przez zydow (ktorzy arendowali cale wsie), mieli niemalze monopol na prowadzenie karczm, wyszynkow. (Sytuacje opisuje Sołzenicyn w "200 lat razem").
Rasistowski mit o przeklenstwie Chama pochodzi z Talmudu. Faktorzy praktykowali chazakę nieuczciwą wobec chlopow (i szlachty). Literatura zydowska podobno pelna jest pogardy wibec chlopa- chama. (O tym wyzysku pisze tez Izrael Szahak w "Żydzi i goje XXX wiekow razem".)
Teraz prezes też może napuścić na pracownika ochroniarza i co?
Bardzo ciekawy materiał.
Adam Leszczyński... i wszystko jasne. Ojkofobia na poziomie 14,9, w skali od 1 do 10.
Dla równowagi, tym którzy nie lubią ideologicznej glątwy, ale zachowali zdolność do samodzielnego i racjonalnego myślenia, proponuję taki mini wykład: th-cam.com/video/PMI2UPmRkAg/w-d-xo.html
Świetny material! Dziekuje
Gdyby nie zaborcy to mieli byśmy pańszczyznę do dzisiaj bo wątpię żeby Polak Polaka uwolnił z poddaństwa.
Uwolnienie od pańszczyzny, to niezaprzeczalny fakt, jednak i motywy, i skutki były różne w różnych zaborach. Tylko Prusacy przeprowadzili wszystko prawidłowo. W austriackim i rosyjskim, wolność osobista chłopa uwalniała pana z, i tak nielicznych, obowiązków (opieka medyczna, pomoc w razie katastrof, itp.); ponadto system wykupu ziem wpędzał z powrotem chłopów w ryzy pańszczyzny, tyle ze już ukrytej. Ruscy zaborcy pozostawili prawo serwitutu, co dawało pożywkę do licznych sporów, procesów; jednym slowem, zniesienie pańszczyzny w obu zaborach, paradoksalnie, pogłębiło przepaść miedzy obu warstwami, co było ogromnie na rękę zaborcom. Na szczęście dziś jest to już poza nami i pora uporządkować nasza tożsamość i historię.
@@renarena9353 Nie da się niczego uporządkować...to się nigdy nikomu nie udało i nie uda.
@@ga5136 Biblioteczne katalogi (pierwszy z brzegu przykład) temu przeczą. Słowa: nigdy i zawsze, są nieadekwatne w opisywaniu rzeczywistości.
@@renarena9353 Sami uczeni w tym internecie...
@@ga5136 Prawdaż? 😂😂😂
Jestem na etapie przerabiania tematu chłopstwa w historii polski. Powiem szczerze, że takie materiały jak ten zmieniają mój dotychczasowy pogląd na wiele wydarzeń. Mówiąc o postawie chłopstwa podczas zrywów niepodległościowych "usprawiedliwia" się ich nieliczny udział w wydarzeniach tym, że nie wykształcił się u nich jeszcze duch patriotyczny. A jak się miał wykształcić, pytam się, gdy pan możnowładca swego poddanego w taki sposób traktował? Dodatkowo nieraz zaborca, nowy właściciel nie był tak okrutny wobec chłopa jak jego poprzednik. To co się działo z chłopami przez wieki nie wynikało tylko z charakteru właściciela. Trzeba zdać sobie sprawę, że ucisk i wszelkiego rodzaju przemoc fizyczna i psychiczna na chłopach pańszczyźnianych, lecz nie tylko była modna, uważana za konieczność a wręcz uznawana była za oznakę dobrze prowadzonego gospodarstwa. Pisane były poradniki dla właścicieli ziemskich i prace naukowe, które wychwalały przemoc i na niej opierały funkcjonowanie gospodarstwa.
Polecam książki Kamila Janickiego "Pańszczyzna" oraz Kacpra Pobłowskiego "Chamstwo". Te książki pozwalają spojrzeć na wydarzenia z naszej historii z innej perspektywy.
Jesteś na etapie przerabiania swojego mózgu na kiełbasę. Wymienione przez ciebie książki fantasy są pisane przez marksistowskich szamanów, których bajki o "chłopo-niewolnikach" są na tym samym poziomie debilizmu co o bajki "Wielkiej Lechii". Nie traktuj tego komentarza jako personalnego ataku. Po prostu czytasz zwykłych durniów.
socjologii nie powinno sie mieszac z historia bo pozniej przychodzi taki ekspert gazety wyborczej czy krytyki politycznej i upolitycznia wyklad. Na historie naklada marksistwoski filtr i podciaga nieprawdziwa narracje jakoby w Polsce bylo niewolnictwo. I to ciagle lawirowanie slowne typu: prawie jak niewolnik, zdarzalo sie, niemalze zniewoleni.
@@WojciechWojakiewicz dokładnie, znajdą jakiś przykład gdzie pan znecał się nad chłopem i mowią że to norma. A jak było prawo mające chronić chłopa to mowią że w praktyce nie działało. Rownie dobrze można by o dzisiejszej Polsce powiedzieć że pozwala się kobiety gwałcić bo wiadomo prawo jest ale nadal gwałcą i wielu uchodzi to na sucho.
Tak samo robią obecnie srodowiska żydowskie z wyborczą i TVNem na czele (David Zaslav szef Discovery inv ktore wykupilo TVN). Znajdą jakiś przyklad gdzie Polak zabił Żyda i na tym przykładzie nakrecają narracje jakoby Polska brala udzial w Holokauscie. A jak sie wypomni Zyda ktory wydal Polaka albo Zyda z UB to już wtedy niepodobna porównywać.
@@tomek777777777777777 zgadza się. Księgi wiejskie sądowe prowadzone od XV do XIX wieku rejestrują tysiące transakcji ziemią pomiędzy samymi kmieciami i innymi tego typu chłopami, którzy sami kupowali, a następnie sprzedawali, zastawiali albo zapisywali swoje lenno-łanowe gospodarstwa w spadku. Każdy kmieć, zagrodnik itp. był wpisywany do księgi wiejskiej jako gospodarz, rolnik. Wójt miasta, mieszczanin (rzemieślnik-majster), sołtys wsi, a także kmieć czyli polski chłop (rolnik-gospodarz) był uznawany za lennika pana gruntowego (rycerz, szlachcic), a pan gruntowy był przeważnie lennikiem jeszcze potężniejszego możnowładcy (król, książę, hrabia), który trzymał w garści całe starostwo, albo większe terytorium. Większość polskiej szlachty to była szlachta drobna wywodząca się jeszcze z rycerstwa osadniczego czyli uszlachconych mieszczan i kmieci z armii wybranieckich. I gdzie była osadzana? Oczywiście w majątkach i dzielnicach lokalnych możnowładców i posiadała swoje grunty na zasadzie dziedzicznego lenna podobnie jak mieszczanie i kmiecie. Różnica polegała na tym że mieszczanie i kmiecie płacili za swoje lenna pełny czynsz w pieniądzu bądź produktach (robocizna). Natomiast drobna szlachta za swoje lenna płaciła służbą wojskową i innymi powinnościami wobec magnackiego dworu - często też płaciła czynsz od łana jak zwykli poddani. Tylko że takich rzeczy nie dowiesz się od leszcza Leszczyńskiego. PŚ. Widzę że zaklinacze rzeczywistości usuneli mój wcześniejszy komentarz, albo jakiś komuch zgłosił.
@@WojciechWojakiewicz otoz to, lekko napewno nie bylo ale w tamtych czasach poza arystokracja malo kto mial dobrze. Szlachta miala czesciej mieso na stale ale jak przychodzilo co do czego to brali miecz i zasuwali walczyc a chlop w tym czasie pracowal na polu i czekal na wynik bitwy. Mysle ze 99% lewicowych madrusiow nam wspolczesnych, wolaloby wtedy uprawiac ziemie niz wziac miecz i stanac naprzeciwko armii mongolow czy krzyzakow.
@@tomek777777777777777 oczywiście. Jeżeli działacz Krytyki Politycznej, OKOpress i Gazety Wyborczej chce nam opowiadać "Ludową Historię Polski" to jak najbardziej jest to zwykły kant, propaganda i nic więcej. Znowu opowieści o jakiś abstrakcyjnych chłopach którzy nie mają własnych imion, nazwisk, przezwisk, domów, gospodarstw, nie chodzą pić do karczmy, nie poganiają synów i parobków do pracy. Normalnie aniołowie, wiecznie uciskani przez diabolicznych feudałów.🤣 Marksiści-komuniści wybierają sobie jakąś "poszkodowaną grupę społeczną" żeby wciągnąć ją do swojej gnozy politycznej i ideologii "walki klasowej". Przecież te wszystkie osady rolnicze, rzemieślnicze, pasterskie, rybackie, leśnicze itp. pracowały wyłącznie na "złego" feudała i obszarnika.🤣 Mieszkańcy tych osad przecież nie pracowali w ogóle dla siebie i innych mieszkańców majątku i lokalnej wspólnoty.🤣 Nie mieli własnych warsztatów, pracowni i gospodarstw. Nie wymieniali się produktami i usługami z innymi mieszkańcami na lokalnym rynku.🤣 To jest typowo komunistyczna wykładnia historyczna i w dodatku pozbawiona jakiegokolwiek sensu logicznego.
@@WojciechWojakiewicz nie zdziwie sie jak wielki brat znow Ci komentarz usunie. Najgorsze w tym wszystkim jest to ze ta propaganda leci ze wszystkich stron. Szkola, radio, telewizja, film. Dzis miejsce uciskanych rolnikow zajely mniejszosci seksualne, etniczne, inwalidzi i kobiety, to z nich lewica robi sobie teraz proletariat zastepczy wmawiajac wyzej wymienionym ze zyja w ciaglym strachu przed czychajacych na nie zly patriarchat. Byloby zabawnie gdyby nie fakt ze takie szczucie i wciskanie ludziom ze sa opresjonowani nie prowadzilo do ludobojstwa.
Śmiać mi się chce z tych płaczków w komentarzach. Nie ma to jak osadzać feudalne realia w gimbo-liberalnej fantastyce o jakiejś tam wolności i równości wszystkich chłopo-Gumisiów, a potem płakać, że jeden był panem, a drugi poddanym. Księciunio sprzedać miasto i pięć wiosek. Uuu to nie być dobra, bo Adaś Leszczyński i jego liberalna utopia mowić, że to być zła. Ojejku sensacja.
Szkoda, że ciebie nikt nie sprzedał gamoniu jeden. Pańszczyzna i poddaństwo chłopów powodowało to, że nasze rolnictwo było kilka krotnie mniej wydajne niż rolnictwo francuskie czy angielskie, a do holenderskiego to nawet nie było startu. Gdy chłop holenderski mógł inwestować pieniądze na giełdzie to polski chłop nie mógł opuścić wsi bez zgody pana.
@@panpoqo Ksiądz Teodor Ostrowski pisze w Prawie cywilnym narodu polskiego w 1784 roku
"Poddani na roli osiadli i pańszczyznę odbywający, nie tylko sami, ale i z potomstwem swym są własnością dziedzica, tak że ich darować, sprzedać, na inną rolę lub wieś przenieść ma wolne prawo."
@@panpogo Idąc twoim tokiem shizofrenika jakby dzisiaj krajem rządził jakiś dziedziczny władca, a gminą dziedziczny wójt-szlachcic, to by oznaczało, że twoja działka w tej gminie nie jest twoją własnością, bo przecież dziedziczny wójt-szlachcic według ciebie oznacza brak własności, a jakby sprzedał swoje wójtostwo to przecież oznaczałoby "niewolę" i "handel niewolnikami", bo sprzedał prawa zwierzchnie nad gminą. No naprawdę jest w tym sens. Taki sam jak w twoim wcześnejszym maratonie bąków umysłowych. Nie wiem tylko po co w tamtych czasach prowadzono księgi wiejskie sądowe w których zapisywano te wszystkie transkacje gruntowe pomiędzy wieśniakami i jakoś ten cały "pan" im tego nie zabraniał. W dodatku porównujesz tamtą gospodarkę do współczesnej i płaczesz coś o zacofaniu. Może jeszcze napisz, że wieśniakom trzeba było dać wtedy po smarfonie i byliby "wyzwoleni". No naprawdę w swoim cymbalstwie nie masz sobie równych. Idź się lepiej dalej telepać pod fantazje Leszczyńskiego, który pisze dla Krytyki Politycznej i daje swoje komusze wykłady dla wyborców z partii Razem o "równości i sprawiedliwości społecznej" hahaha. Z kim ja w ogóle piszę? Nigdy więcej.
@@panpoqo W dokumentach notowano również wymiany chłopów na woły, konie robocze albo trzodę chlewną. „Mało nam tego, że chłopem jak bydlęciem pracujemy” - komentował autor Głosu wolnego wolność ubezpieczającego. - „Co więcej często za psa albo szkapę poddanego sprzedajemy”.
@@panpoqo Ale ja piszę o czym innym inwalido umysłowy. Przeczytaj ze zrozumieniem i nie podniecaj się.
O kurde ale bzdury...
i to jest nasza prawdziwa historia pełna nędzy zła i prześladować z strony panów
jak widzę te wysrywy pisane w komentarzach przez prawactwo to życzę im takiego losu jaki spotkał naszych chłopskich przodków może się opamiętają zamiast pisać debilizmy
@Zamożny Kmieć Maciej Boryna
"No i ty czyli tęczowy burżuj z Tweetera z pewnością ma najwięcej wspólnego z chłopami.🤣"
jak już coś to żaden ze mnie burżuj mieszkam na wsi i tu się urodziłem zresztą tak jak moi przodkowie ale reszta się zgadza
co do historii to faktem było to że chłop miał przejebane nie bez powodu chłopstwo uciekało na ukrainę która była w I rp oazą wolności dla ludzi którzy nie chcieli mieć nad sobą pańskiego bata
Socjologia historyczna, to Durkheim I Webber kreca sie w grobach. To historia spoleczna just nie wystarczy?
Może to oznaczać, że pańszczyzna niewiele różniła się od niewolnictwa w USA czy imperiach kolonialnych. Jak to możliwe, że przez tyle lat kwestię chłopów trzymano w tajemnicy przed całym światem?
@Zamożny kmieć Maciej Boryna Tak po prostu, zastanawiam się nad tym, gdzie leży prawda o pańszczyźnie.
Nikt tego nie trzymał w tajemnicy, tylko każdemu wydaje się, że pochodził ze szlachty. Zresztą, uczymy się historii ułamka Polaków - klasy wyższej. O chłopach ledwo się wspomina.
@@WojciechWojakiewicz Mogę ci przypomnieć. Pańszczyzna i niewolnictwo w USA niewiele się różniły.Tylko tym, co napisałeś.
@Zamożny kmieć Maciej Boryna Mówię tylko to, co wiem.
@Zamożny kmieć Maciej Boryna Po prostu, uważnie o tym przeczytałem i dostrzegłem pewne podobieństwa. Ideologie nie mają nic do tego.
U nas chlop panszczyzniany mial gorzej jak czarni niewolnicy w Stanach.
Wszystkich, którzy uważają, ze warto takimi tematami się zajmować - prosimy o wsparcie w następnych działaniach: zrzutka.pl/dnwkpw
Strasznie to świadczy o naszych przodkach, że dawali tak się wykorzystywać. Rysuje się obraz skulonych psów, które nie pomyślą nawet o sprzeciwie. Dlaczego się nie buntowali? Nie mieli żadnej godności, honoru?
No chyba, że wybrano skrajne przypadki do tezy, że szalchta zła (okropna!) a chłop to niewolnik. Bo nie zamierzam przeczyć, że psychopaci się zdarzali.
Pańszczyzna pańszczyźnie nierówna. Gdyby większość Panów była takimi sadystami, to system nie utrzymałby się tak długo. Zresztą, oczynszowanie było znacznie korzystniejsze dla ziemian niż zapłata w naturze. Natomiast chłopom wygodniej było zapłacić nie zawsze sumienną pracą niż pieniędzmi, których raz, że okresowo brakowało na rynku, a dwa - miała ona mniejszą wartość niż monety. I gdy Polska wychodziła z kryzysu wojen na przełomie XVII i XVIII wieku, gdy weszła w okres prosperity, to chłopi buntowali się przeciw planom zmiany opłaty za ziemię z pracy na pieniądze.
Małżeństwo tronu z kościołem. Wszystko wprowadzane stopniowo, żeby zdążyli się przyzwyczaić do jarzma.
Myśleli o sprzeciwie, ale wszystkie bunty zostały utopione we krwi przez szlachtę, kościół i wojsko. Dla chłopów nie było nadziei, nie mieli się do kogo zwrócić, nie było sądów które by ich obroniły - to pan był sędzią. W tym momencie oskarżasz ofiarę przemocy, a nie sprawcę.
@@elas5797 Witam. System pańszczyźniany jest rzeczywiście wynalazkiem Kościoła katolickiego, ale była to formuła ograniczająca zarówno podmiot (chłopi) jak i wykonawcę (feudał). Poddany był eksploatowany, ale w ograniczonym zakresie, szlachcic nie mógł robić z chłopem co chciał. Cały system miał zapewnić feudałom źródło dochodu a chłopom znośny zakres obowiązków wobec miejscowego szlachcica. W ten sposób Kościół kontynuował wielki proces dziejowy jakim było stopniowe likwidowanie niewolnictwa. W porównaniu do starożytnych stosunków społecznych był to wielki postęp cywilizacyjny: stwierdzenia, że pomimo różnego umiejscowienia na drabinie społecznej, pan i poddany są sobie równi jako ludzie.
Taki sam sam porządek obowiązuje dziś: relację pan - chłop, zamieniła się na szef - pracownik. Nomenklatura się zmieniła, schematy w swej istocie pozostały te same. I tak będzie zawsze. Ludzie zawsze będą się różnić między sobą parametrami charakteru a one decydują o naszej sile czyli pozycji społecznej. W mniejszym stopniu prawo czy regulacje społeczne.
Pozdrawiam
@Walenty Nieswiety Witam. Było kompletnie odwrotnie. Niewolnictwo było wynalazkiem świata przedchrześcijańskiego, Wraz z pojawieniem się chrystianizmu rozpoczął się proces likwidacji takich stosunków społecznych. Wynikało to z nauki Kościoła Katolickiego.
Co do emigracji do USA to była ona funkcją wzrostu zaludnienia wsi i wynikającej z tego konieczności szukania nowego miejsca.
@Walenty Nieswiety Morga to 0,56 ha, w realiach polskich można mówić o kilku arach na plus czy minus.
Brawo. Za normalny, zrozumiały język polski, za skrywaną prawdę o okrutnych czasach minionych,...
Pochodzenie szlacheckie to żaden zaszczyt,.....
O tym ci niewielu powie, że Polska ma korzenie niewolnicze - niewolnictwo w Polsce trwa do dziś defacto. Najlepszym jest dowodem jest brak prawa do posiadania broni, przymus edukacji i inne "prawa" dupokratyczne, wysokie rabunkowe podatki itd.
Do dziś tkwimy w panszczyznie - ciermiezca to panstwo 3rp.
Krytykowanie pańszczyźny i szlachty z tamtego okresu jest karygodne.
Głupi jesteś
Zaskakują mnie te negatywne komentarze. Taka jest historia naszego kraju i pogódźcie się z tym. Mieliśmy niewolnictwo przez parę wieków, niesamowitą biedę, przez co zresztą kraj się nie rozwijał i to jest oczywisty fakt.
@Polish Vodka Sobieski Ok. Prawie niewolnictwo.
@Polish Vodka Sobieski Mitów jest wiele w historii Polski, ale to nie jest mitem, tylko prawdą. Dziwię się, że w ogóle dyskusja jest na ten temat, bo to jest oczywiste. Przecież wiemy jaki był ustrój I Rzeczpospolitej Polskiej i jak było w późniejszych czasach. To nie są czasy Mieszka I, że można tylko domniemywać pewne osądy, tylko my to po prostu wiemy. Oczywiście jedni to bagatelizują i pomijają, albo wręcz przekłamują (ale raczej trudno jednoznacznie przekłamywać tak oczywistych faktów).
@Polish Vodka Sobieski
"Gaspar de Tande, który przybył do Polski wraz z królową Ludwiką Marią, stwierdził, że szlachta traktuje chłopów jak niewolników, mieszczan zaś jedynie jako rzemieślników, de facto im również odmawiając miana odrębnego stanu"
"Mała jest różnica między dolą chłopa a Murzynem w Indiach Zachodnich"
No i co? Ja też tu mogę sypać cytatami, no ale nie to jest ważne. Chłop rzeczywiście od ok. XVI do XIX wieku w Polsce nie tylko żył w skrajnej biedzie, ale też jego status był bliski statusowi niewolnika. Można by przytaczać w kółko oczywiste fakty historyczne, że pańszczyzna była powiększana aż do 5 dni, że właściciel miał władzę sądowniczą nad chłopem, że chłop nie mógł opuścić wsi itd. itd. Nie mam zamiaru uczyć cię tutaj historii. Podejrzewam, że niezależnie od sytuacji ty i tak różnymi danymi i źródłami byś się podtarł, albo byś to spalił, mówiąc, że to marksiści, albo Hitler, Stalin i Bóg wie kto jeszcze. Po prostu z takimi ludźmi jak ty, którzy nie dopuszczają do siebie pewne wiedzy "bo to nieprawda i już", nie ma sensu dyskutować.
A odnośnie do tamtego komentarza, to czemu w takim razie marksiści w innych krajach nie nawiązują do wykorzystania chłopów w przeszłości, tylko akurat w Polsce się o tym mówi (rzekomo marksiści tylko o tym mówią). W innych krajach oni tak samo są obecni, ale nie podejmują tego typu dyskusji historycznych, bo po prostu za bardzo nie byłoby o czym. U nas niestety jest o czym, ale nie podniecaj się za bardzo, bo to są przede wszystkim kwestie historyczne, czasami powiązywane z dzisiejszą analizą socjologiczną Polski, co oczywiście ma swoje uzasadnienie. Ale nie mieszaj do tego tak bardzo polityki.
@@krl1831 I czym jest ta rzekoma "niewola". Skoro sama "wolność" jest pojęciem abstrakcyjnym i każdy ma swoją definicję. Dla chłopa wolnością było znaleźć sobie dobrego dziedzica, który da ziemię, dom i ochronę. Dzisiaj wolność oznacza związki partnerskie i bezsensowne darcie gęby na paradach równości. Więc ocenianie sytuacji tamtych ludzi z perspektywy współczesnego leminga jest żenujące. Mamy rok 2021, powstaje coraz więcej badań niespaczonych marksistowską metodologią, a wy dalej tkwicie w mentalnym PRL'u i jak wszyscy komuniści walczycie z problemami które nie istnieją i które sami sobie tworzycie. Gość znalazł w stogu siana jakiś jeden skrajny przypadek (w dodatku przerysowany i nie wiadomo na ile prawdziwy) i próbuje w ten sposób potwierdzić swoją tezę. Ja też mogę znaleźć wiele opisów dawnych majątków ziemskich w których panowie byli dobrzy, chłopi zamożni i lansować swoją tezę o "bogactwie chłopów" xD
@@nazwauzytkownika281 jakich komunistów???? Panszczyzna, to tytuły ostatnich wielu opracowań doktorskich i profesorskich. Tego jest teraz multum
Kryzys w polowie XVII w to potop i powstanie Chmielnickiego..