ส่อง 'สงกรานต์ไทย' ย้อนรอยความเชื่อโบราณ-ที่มาการเล่นสาดน้ำ
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 6 เม.ย. 2024
- สงกรานต์มาจากไหน คนอินเดียทำอะไรกันในวันสงกรานต์ ที่มาการสาดน้ำมาจากสาดสีจริงไหม ? ตอบทุกข้อสงสัยเกี่ยวกับเรืองสงกรานต์ โดย คมกฤช อุ่ยเต็กเค่ง และ ศิริพจน์ เหล่ามานะเจริญ
เดินทางทอดน่องท่องเที่ยวเพื่อศึกษาเรียนรู้ประวัติศาสตร์-โบราณคดี-วัฒนธรรมของสังคมไทย ไปกับ 2 กุมารสยาม "ขรรค์ชัย บุนปาน - สุจิตต์ วงษ์เทศ"
#ขรรค์ชัยสุจิตต์ #ทอดน่องท่องเที่ยว #สงกรานต์
Facebook : / khanchaisujit
แถว😊อ.บ้านดุงจ.อุดรธานี__พ.ศ.2514-15เริ่มจะมีการเล่นสาดน้ำใส่กันและทำกันเป็นของใหม่__แต่ส่วนใหญ่ยังเน้นนำน้ำอบน้ำแช่ดอกไม้เอาไป😊รดที่มือผู้เฒ่าผู้แก่เท่านั้น😮🎉
ชอบเชฟหมีคะ
เป็นคนที่เล่าเรื่องสนุก
พูดถึงเรื่องอินเดียตั้งแต่ยุคพุทธกาลถึงปัจจุบันก็ยังมองเป็นกามคัลลิกานุโยคและอัตตะกิลละมิถานุโยคอยู่แต่หลักพุทธองค์ให้ถือหลักมัฌชิมาสายกลางคือไม่ตึงไม่หย่อนหลักนี้ถือว่าอมตะรู้ทุกข์ถึงจะมีสุขล้างบาปคือลดทำชั่วเพิ่มทำดีที่อาบน้ำล้างบาปล้างได้ภายนอกภายในก็ยังร้อนอยู่
30 ปีที่แล้ว สงกรานต์หลัก ๆ คือการสรงน้ำพระ(พุทธรูป และพระสงฆ์)
แทบไม่มีการสาดน้ำ มีแค่บางคนที่ขอรดน้ำกัน(อย่างสุภาพ)
สงกรานต์ปัจจุบัน ได้รับการส่งเสริมเพื่อการท่องเที่ยว จนกระทั่งเป็นที่รู้จักทั่วโล
ไม่นะ ถึงไงผมก็ไม่เชื่อว่าแต่ก่อนจะไม่มีการเล่นน้ำน่ะ ฟังพ่อฟังแม่เล่ามารุ่นเขาก็มีเล่นน้ำนะ แต่เออแหละมันเล่นไม่เหมือนสมัยนี้ล่ะ แต่มีเล่นนะ และเหตุผลที่เล่นก็คือมันร้อนนั่นแหละ เล่นน้ำ เล่นโยนสะบ้า อุ้มพระลงน้ำ ขนทรายเข้าวัด สรงน้ำพระ ก็แบบเราเห็นๆ กันน่ะ ผมว่าการที่พยาอนุมานไม่ได้บันทึก หรือประกาศของร. 4 ไม่พูดถึง ไม่ได้หมายความว่าชาวบ้านจะไม่ทำนะ จริงอยู่ว่ามันอาจไม่มีหลักฐานและแน่นอนมันต้องปลับเปลี่ยนกันบ้าง แต่ส่วนตัวก็ยังคิดว่าการเล่นน้ำช่วงหน้าร้อนนี่ยังไงๆ มันก็ต้องมีมานานแล้วอะ หรือเอาอย่างแห่นางแมวก็ได้ แห่นางแมวเขาก็ไม่ได้สาดแค่แมวนะ มันก็เล่นน้ำอย่างหนึ่งนั่นแหละ
หลักฐานที่เกิดถ้าไม่มีในบันทึกก็ต้องไปดูที่สิบสองปันนาครับเพราะมีการสาดนํ้าเหมือนกันแต่ก่อนสิบสองปันนาเป็นเมืองขึ้นสยาม สมัยก่อนถ้าเรารบชนะใครและยึดเมืองได้พระมหากษัตรย์จะทำการย้ายคนสำคัญไปเป็นเจ้าเมืองนั้นและรวมถึงประเพณีของเราไปเพื่อกลืนประเพณีและสิ่งก่อสร้างในแบบเราดั่งเดิมไปอยู่ของที่นั้นผมว่าน่าจะมีในตอนนั้นแล้ว
สงกรานต์คือวันปีใหม่ของคติฮินดู ทางพุทธศาสนารับมาจากศรีลังกา เป็นวันปีใหม่ชาวสิงหร และชาวทมิฬ สงกรานต์หรือ ปีใหม่ชาวพุทธและฮินดู ที่ศรีลังกา เป็นประเพณีมาแต่สมัยโบราณ 13-14 เมษายนเป็นวันที่ดวงอาทิตย์ย้ายจากราศีมีนเข้าสู่ราศีเมษซึ่งเป็นการนับปีใหม่ตามปฏิทินสุริยะ วันที่13เป็นวันทำบุญและวันที่14จะเริ่มการงานเช่น การหุงอาหาร การบริโภคอาหาร การเริ่มทำงาน กิจกรรมต่างๆเพื่อให้ตลอดทั้งปีมีแต่สิ่งดีๆ และยังเป็นช่วงเวลาที่ญาติๆรวมตัวกันและกราบแสดงความเคารพต่อผู้ใหญ่และไปวัดทำบุญ มีคำจารึกถวายสงกานต์เก่าสุดในปราสาทขอมที่เป็นศาสนาฮินดู ที่วัดพระธาตุเชิงชุม ความสำคัญวันสงกรานต์คือวันปีใหม่เฉลิมฉลอง สมัยอยุธยา ประเพณีปีใหม่ จะมีขนทรายเข้าวัด สรงน้ำพระ กิจกรรมรื่นเริง ภายในวัด ขนทรายเข้าวัดเป็นประเพณีไทย ลาว ทางพม่าไม่มีการขนทรายเข้าวัด เฉลยศึกอยุธยาในพม่าก็ยังมีการก่อเจดีย์ทรายสรงน้ำพระในช่วงสงกรานต์ ทางราชสำนักก็ไม่มีบันทึกว่าขนทรายเข้าวัดสรงน้ำพระมีมาตั้งแต่เมื่อไร วรรณะธรรมการละเล่นชาวบ้านกับราชสำนักแตกต่างกันออกไปในเรื่องปลีกย่อย
ผมเกิดมา 80 ปี พอรู้ความก็เห็นการละเล่นฉลองวันสงกานต์และการสาดน้ำตั้งแต่เดือน 5 ถึง เดือน 6
ที่ รัอยเอ็ด ครับ
สม่ยก่อน เช้าไปวัด บ่ายเอาพระลงมาสรงพระ (พระพุทธรูป) แล้วสาดน้ำกัน
แม่อายุ83ปีก็บอกว่าจำความได้ก็มีการเล่นสงกรานต์ละนะทางภาคเหนือเรียกปี๋ใหม่เมือง