PERŁA - Teatr Albertus

Teatr Albertus działa nieprzerwanie w Mnikowie od 20 lat. Tworzą go amatorzy - pasjonaci
żywego słowa i bezpośredniego kontaktu z widzami. Dotychczas teatr przedstawił 32 premiery
na podstawie literatury polskiej i obcej, a także spektakle autorskie.
Film „Perła” jest pierwszą fabularną ekranizacją Teatru Albertus. Powstał z potrzeby serca.
Przedstawia okoliczności powstania wizerunku Matki Bożej zwanej Skalską w Dolinie Mnikowskiej.
Scenariusz filmu opiera się na przekazach ustnych przekazywanych z pokolenia na pokolenie, ale
także na zapiskach i dokumentach historycznych z drugiej połowy XIX i początku XX w.
Akcja filmu rozpoczyna się w Łańcucie. To tu swoisty dramat przeżywa Zofia Potocka.
Wszystkie jej dzieci (pięcioro) umierają w niemowlęctwie. Najdłużej żyje Marysia (3 lata),
jednak i ona umiera. Kiedy rodzi się Adam, Zofia nie wierzy, że będzie żył. A jednak…
Według przekazów ustnych przekazywanych przez najstarszych mieszkańców
Mnikowa: „kiedy hrabina Potocka prosiła Boga o ocalenie swojego dziecka, wówczas we śnie
ukazała jej się skała z wizerunkiem Matki Bożej.” Dziecko przeżyło. Był to Adam.
W drugiej połowie XIX w. Zofia wraz z synem i synową przenosi się do Krzeszowic,
majątku odziedziczonego po babce. Adam jest już dorosły. Jest spadkobiercą dóbr Hrabstwa
Tenczyńskiego i Klucza Spytkowickiego. To tutaj poznaje Felicjana Szybalskiego - człowieka
z żołnierską przeszłością, któremu powierza zarządzanie swoim majątkiem w sąsiadującej
z Mnikowem Morawicy. Mników jest wsią klasztorną, ale Szybalski decyduje się zarządzać
również tymi dobrami.
W roku 1863 wybucha powstanie styczniowe.
Sięgnijmy do dokumentu Wojciecha Czecha z 1913 r. „Na wieść o gromadzeniu się
powstańców w okolicy Krzeszowic dragoni austryaccy zaczęli plądrować obszerne kopieckie
lasy, a kogo z powstańców chwycili, bez litości oddawali w barbarzyńskie ręce Moskala. (…)
Nasz więc oddział powstańczy zmuszony byłoddalić się ku południowi do lasów Mnikowskich.
(…) Tu, jakby z opatrzności niebios znaleźliśmy wielką podziemną jaskinię ciągnącą się het
daleko, aż do Gminy Czułowskiej. (…) Ta jaskinia służyła przez jakiś czas za gościnne
mieszkanie dla polskich powstańców. (…) Żywności dostarczała nam przychylna ludność
miejscowa i okoliczna.” Warto dodać, iż oddział powstańczy utrzymywany był „kosztem hr.
Adama Potockiego” - jedynego dziecka Zofii, które przeżyło.
A co z obrazem Matki Bożej?
Na sąsiadującej z jaskinią skale, już od roku hrabina Potocka, korzystając z pomocy
kamieniarzy przygotowuje miejsce pod malowidło Matki Bożej Niepokalanie Poczętej. Jej
dążenia uprzedza artysta malarz, który czynnie uczestniczy w powstaniu. W krótkim czasie
maluje „ów śliczny wizerunek Królowej Polskiej Korony (…) na wieczną pamiątkę dla
potomnych pokoleń”.
Przedostatnia scena filmu obrazuje moment przedstawiony także przez Wojciecha
Czecha. Przed namalowanym wizerunkiem Matki Bożej gromadzą się powstańcy, wiejski lud
i przybyli z Krzeszowic hrabstwo Potoccy. Na cześć Matki Bożej rozbrzmiewa w dolinie pieśń:
„Najświętsza Panno, gdziekolwiek się zdarzy…” - pierwszy hymn ku czci Matki Bożej z Doliny
Mnikowskiej.
Najświętsza Panno, gdziekolwiek się zdarzy
czy w kraju polskim, czy w kraju żeglarzy -
Gdziekolwiek słyniesz litością i cudem
Uczciwszy Ciebie, połączym się z ludem.
Woła do Ciebie ziemia nasza cała
Matko litości, w miłosierdziu cała!
Ratuj nas ratuj w ostatniej godzinie,
A smutek duszy, jak zły sen przeminie.
Ojczyzna nasza, to ten duch narodu,
Co żyje cudem, wśród głodu i chłodu,
Gdzie te kurhany, gdzie smutne mogiły,
co swobodności obrońców przykryły.
Jedno twe słowo, wielkich niebios Panie,
w chwili - nas z prochów wskrzesić będzie zdolne.
A gdy zasłużym na Twe ukaranie,
Obróć nas w prochy, ale prochy wolne!
/fragment pierwszego hymnu do Matki Bożej Skalskiej, z 1863 r./
Opracowanie: Dorota Kamińska
Kamera: Katarzyna Lewek i Witold Górecki
Montaż: Katarzyna Lewek
Muzyka: Kevin MacLeod: And Awaken - Stings - na licencji Creative Commons Attribution (creativecommon...) Źródło: incompetech.com... Wykonawca: incompetech.com/